Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η απόφαση που καθορίζει το ακριβές περιεχόμενο και τις λεπτομέρειες εφαρμογής της Δράσης ΜΚ2-55.7-1, στο πλαίσιο της Παρέμβασης Π2-55.7 «Δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας των μελισσοκομικών προϊόντων» του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023–2027. Πρόκειται για μία σημαντική εξέλιξη στον κλάδο, καθώς εισάγει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ανάλυσης, ταυτοποίησης και τεκμηρίωσης των χαρακτηριστικών του ελληνικού μελιού και των άλλων προϊόντων κυψέλης, με στόχο την ενίσχυση της ποιότητας και την προστασία της ελληνικής παραγωγής.
Ο σκοπός της δράσης
Η απόφαση περιγράφει λεπτομερώς ότι η δράση στοχεύει στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των ελληνικών μελιών, μέσα από τη συστηματική συσχέτιση φυσικοχημικών ιδιοτήτων, οργανοληπτικών χαρακτηριστικών και στοιχείων που συνδέονται με τη γεωγραφική ή βοτανική προέλευση. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στη δυνατότητα τεκμηρίωσης ισχυρισμών που αφορούν τη βιολογική δράση, την υγεία και τη διατροφική αξία, προκειμένου τα αποτελέσματα των έργων να αξιοποιηθούν για μελλοντικές νομοθετικές παρεμβάσεις στον τομέα της σήμανσης και της ταυτοποίησης των μελισσοκομικών προϊόντων.
Δικαιούχοι και προϋποθέσεις συμμετοχής
Στο ΦΕΚ καθορίζονται με σαφήνεια οι κατηγορίες δικαιούχων που μπορούν να συμμετάσχουν στη δράση. Για τα έργα που αφορούν επιστημονικές αναλύσεις και τεκμηρίωση, δικαιούχοι είναι πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα, ο ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ, καθώς και ιδιωτικοί φορείς με αποδεδειγμένη εμπειρία. Για τα έργα που συνδέονται με την τεκμηρίωση νέων ονομασιών ΠΟΠ ή ΠΓΕ, δικαιούχοι είναι Αγροτικοί Μελισσοκομικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις, οργανώσεις παραγωγών και οργανώσεις εκπροσώπησης του κλάδου, υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν ενεργούς μελισσοκόμους με κύριο ΚΑΔ το μέλι. Η διαδικασία απαιτεί την υποβολή πλήρους φακέλου με περιγραφή του έργου, χρονοδιάγραμμα, συνεργασίες, υπεύθυνες δηλώσεις και τεκμηρίωση των προτεινόμενων δαπανών.
Τι χρηματοδοτείται στο πλαίσιο της δράσης
Το πρόγραμμα προβλέπει πέντε διακριτές κατηγορίες έργων, καθεμία με το δικό της ανώτατο όριο δημόσιας δαπάνης ανά δικαιούχο και ανά έτος. Οι κατηγορίες αυτές περιλαμβάνουν τον βοτανικό και γεωγραφικό χαρακτηρισμό ελληνικών μελιών, την ταυτοποίηση αμιγών μελιών και μελιών ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, την ανάδειξη βιολογικών δράσεων και την τεκμηρίωση ισχυρισμών υγείας και διατροφής, τον προσδιορισμό φυσικοχημικών παραμέτρων για νέες ονομασίες ΠΟΠ/ΠΓΕ, καθώς και τη σύνταξη μελετών και αιτημάτων για την καταχώριση νέων ονομασιών. Η δράση επιτρέπει τη χρήση σύγχρονων τεχνικών όπως χρωματογραφία, φασματοσκοπία, μικροσκοπία, βιοχημικές και μοριακές μέθοδοι, που συνδυάζονται με κλασικές φυσικοχημικές αναλύσεις για τη διασφάλιση της επιστημονικής ακρίβειας.
Παράλληλα, το ΦΕΚ καθορίζει και το ενδεικτικό ανώτατο ύψος της δημόσιας δαπάνης για κάθε κατηγορία έργου. Ο βοτανικός και γεωγραφικός χαρακτηρισμός ελληνικών μελιών μπορεί να χρηματοδοτείται έως 50.000 ευρώ ανά δικαιούχο ετησίως, ενώ η ταυτοποίηση αμιγών ή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος μελιών ορίζεται έως τις 35.000 ευρώ. Στα 50.000 ευρώ ανέρχεται και το όριο για έργα που συνδέονται με τη βιολογική δράση και την τεκμηρίωση ισχυρισμών υγείας ή διατροφής. Για τους προσδιορισμούς φυσικοχημικών παραμέτρων που απαιτούνται για την τεκμηρίωση νέων ονομασιών ΠΟΠ/ΠΓΕ προβλέπεται χρηματοδότηση έως 20.000 ευρώ, ενώ η σύνταξη και κατάθεση φακέλων αναγνώρισης νέων ονομασιών καλύπτεται μέχρι το ποσό των 10.000 ευρώ ανά δικαιούχο ανά έτος.
Χρηματοδότηση και οικονομικό πλαίσιο
Η ενίσχυση παρέχεται ως μη επιστρεπτέα χρηματοδότηση, με ισομερή κατανομή μεταξύ των εθνικών πόρων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιλέξιμες θεωρούνται οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από την 1η Σεπτεμβρίου του προηγούμενου έτους έως την 31η Αυγούστου του τρέχοντος προγραμματικού έτους. Το ΦΕΚ τονίζει ότι οι δαπάνες πρέπει να είναι εύλογες, τεκμηριωμένες και σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, ενώ δίνεται μεγάλη έμφαση στη διαφάνεια και στην ύπαρξη σαφούς διαχωρισμού των λογιστικών στοιχείων των δικαιούχων.
Διαδικασία αξιολόγησης και έλεγχοι
Οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων αξιολογούνται από τριμελή επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την υποβολή τους, με τη δυνατότητα υποβολής διευκρινίσεων ή αντιρρήσεων όπου απαιτείται. Με την υλοποίηση των έργων ακολουθούν διοικητικοί και επιτόπιοι τεχνικοοικονομικοί έλεγχοι, οι οποίοι διαπιστώνουν την πρόοδο, την επιλεξιμότητα και την ορθότητα των παραδοτέων και των δαπανών. Σε περίπτωση παρατυπιών προβλέπονται περικοπές, μη καταβολή ή ακόμη και ανάκτηση ενίσχυσης, ανάλογα με την περίπτωση.
Υποχρεώσεις των δικαιούχων
Οι δικαιούχοι οφείλουν να τηρούν αναλυτικά παραστατικά, να καταχωρίζουν ξεχωριστά τις ενισχυόμενες δαπάνες, να σημάνουν κατάλληλα τον εξοπλισμό, να εξασφαλίζουν αντικειμενικότητα και να επιλέγουν οικονομικά ορθές λύσεις. Επιπλέον, μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου κάθε έτους πρέπει να υποβάλλουν έκθεση πεπραγμένων, κατάσταση δαπανών και αποτελέσματα του έργου, ενώ σε περίπτωση αναγνώρισης νέας ονομασίας ΠΟΠ/ΠΓΕ κατατίθεται και ο σχετικός φάκελος.
Τι σημαίνει για τον κλάδο;
Ενισχύεται η τεκμηρίωση και η προστασία της αυθεντικότητας του ελληνικού μελιού.
Δημιουργούνται προϋποθέσεις για νέες ΠΟΠ και ΠΓΕ που μπορούν να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων.
Εισάγεται επιστημονική βάση για ισχυρισμούς υγείας και διατροφικής αξίας, στοιχείο που μπορεί να ανοίξει νέες αγορές.
Θωρακίζεται ο κλάδος απέναντι σε νοθείες και αθέμιτο ανταγωνισμό μέσω συστηματικών εργαστηριακών αναλύσεων.
Δημιουργούνται εργαλεία που μπορούν να αυξήσουν την προστιθέμενη αξία και να ενισχύσουν το εισόδημα των παραγωγών.
Βρείτε ολόκληρο το ΦΕΚ εδώ