Ξεκίνησαν οι πρώτες κοπές θερμοκηπιακής ντομάτας από την περιοχή της Τριφυλίας.
Η τιμή παραγωγού παραμένει σε σταθερά επίπεδα στο 1 ευρώ το κιλό, όμως τις επόμενες ημέρες μπορεί να υπάρξει μια μικρή άνοδο της τιμής.
Αυτό ουσιαστικά θα σημάνει το τέλος των εισαγωγών ντομάτας από Τουρκία. Οι τελευταίες παρτίδες που ήρθαν από την γειτονική χώρα στην Λαχαναγορά της Αθήνας με τιμή στα 1,20 ευρώ το κιλό. Πάντως με την εμφάνιση στην αγορά της ντόπιας ντομάτας οι έμποροι αναγκάστηκαν να πωλήσουν με χασούρα τα τελευταία φορτία τουρκικής ντομάτας στο 1 ευρώ.
Θυμίζουμε ότι μετά την 9η Σεπτεμβρίου 2023 οι εισαγωγές ντομάτας στην χώρα μας αυξήθηκαν αλματωδώς. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι από 1/9-6/10 οι εισαγωγές ανήλθαν σε 7.803 τόνους (έναντι 2.897 τόνων το 2022), εκ των οποίων από Τουρκία 5.225 τόνοι (έναντι 2.119 τόνοι πέρσι). Βέβαια οι καταναλωτές δεν είδαν πουθενά ότι αγοράζουν τουρκικές ντομάτες.
Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Γαργαλιάνων, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «αν θέλουμε τα επόμενα χρόνια να μην τρώμε τουρκικές ντομάτες αμφιβόλου ποιότητας και υπολειμμάτων θα πρέπει η κυβέρνηση να δώσει λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια κηπευτικών της χώρας. Αυτά είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας, η έλλειψη εργατών γης και η αύξηση των ελέγχων για την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας. Οι λύσεις αυτών των προβλημάτων θα ενθαρρύνουν τους παραγωγούς υπαίθριας και θερμοκηπιακής ντομάτας να αυξήσουν τα στρέμματα φυτεύσεων και τις ποσότητες για να καλύψουν την εγχώρια ζήτηση».
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Στο ζήτημα των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες αναφέρονται σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπιακής καλλιέργειας από την Μεσσηνία και την Κρήτη.
Μάλιστα ζητούν από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ οι εισαγωγές τομάτας από την Τουρκία να ενταχθούν σε καθεστώς υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Στην επιστολή τους οι παραγωγοί αναφέρουν τα εξής:
«Επαναλαμβανόμενα έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, «λουσμένα» με δηλητήρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι των καταναλωτών ως υψηλής διατροφικής αξίας «ελληνικά-πιστοποιημένα» τρόφιμα.
Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι επιτρέπουν αυτήν την πρακτική, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολιτικοί κύκλοι επιθυμούν να μην αλλάξει ποτέ, εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα.
Συγκεκριμένα, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν εναρμονιστεί πλήρως με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει η ΕΕ για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, η χρήση χημικών δραστικών ουσιών που θεωρούνται απαγορευμένες έχει σταματήσει. Ο Έλληνας αγρότης έχει αντικαταστήσει αυτές τις ουσίες με βιολογικά σκευάσματα, των οποίων το κόστος αγοράς και εφαρμογής είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο σε σχέση με τα χημικά.
Την ίδια στιγμή, για παράδειγμα, ο Τούρκος αγρότης δεν αντιμετωπίζει κανέναν περιορισμό στη χρήση αυτών των χημικών ουσιών – ουσιών που ευθύνονται για καρκινογενέσεις – και κάνει αλόγιστη χρήση, καθώς η αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών αγγίζει το 100%, ενώ το κόστος τους δεν ξεπερνά το 1/5 των βιολογικών σκευασμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τομάτα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία των καταναλωτών.
Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ένα μεγάλο φορτίο τομάτας από την Τουρκία, που προοριζόταν για το Ισραήλ (μέσω τριγωνικής πώλησης Έλληνα εμπόρου), έμεινε εγκλωβισμένο στο ελληνικό έδαφος, καθώς το Ισραήλ αρνήθηκε να το παραλάβει λόγω ελλείψεων σε έγκυρα έγγραφα φυτοϋγείας, κ.λπ.
Τι πιστεύετε ότι έγινε με αυτό το φορτίο τομάτας από την Τουρκία; Ή τι πιστεύετε ότι έγινε με τα υπόλοιπα 4.617.000 κιλά τομάτας από την Τουρκία που εισήχθησαν στη χώρα μας μόνο τον Σεπτέμβριο; Έχετε εντοπίσει κάποιο σημείο πώλησης όπου αναγράφεται τομάτα προέλευσης Τουρκίας; Η απάντηση είναι, φυσικά, όχι.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η σκόπιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για αυτούς τους ελέγχους. Ακόμα και αν υπήρχε επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, η νομοθεσία παραμένει ανενεργή, ώστε να μην γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Σας επισημαίνουμε ότι, βάσει του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1793 και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 149/2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει υποχρεωτικούς ελέγχους σε μόλις 10 αγροτικά προϊόντα προέλευσης Τουρκίας κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέπεται σε κάθε κράτος-μέλος να ορίσει επιπλέον εθνικό κατάλογο υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Για τον λόγο αυτό, επανειλημμένα έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να συμπεριλάβει την τομάτα από την Τουρκία σε αυτήν τη λίστα, κάτι που πεισματικά αρνείστε να πράξετε.
Προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Γιατί η ηγεσία του ΥπΑΑΤ διατηρεί αυτή την κατάσταση; Γιατί η κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών;
Ενδιαφέρει κανέναν από τις ηγεσίες των Υπουργείων, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ή τους τοπικούς βουλευτές το γεγονός ότι τα παιδιά μας καταλήγουν να τρώνε δηλητήρια επειδή το κράτος αρνείται να βάλει φρένο σε αυτή την παρανομία;
Επειδή για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά εσάς, σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας και να ασχοληθείτε ουσιαστικά με τα ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για τους αγρότες, όπως είναι οι παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.
Τέλος, σας δηλώνουμε ότι θα σταθούμε δίπλα σας σε αυτό το ζήτημα, εάν βέβαια το επιθυμείτε και εσείς. Αναμένουμε τις ανάλογες ενέργειές σας».
Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου - Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης
Α.Σ. Καντάνου Σελίνου Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κώστας.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου - Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Φιλιατρών Μεσσηνίας - Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος
Μέτρα που απευθύνονται κυρίως στις ευάλωτες ομάδες αλλά και συνολικά στη μεσαία τάξη και κυρίως στα νέα ζευγάρια, και τα οποία αφορούν προϊόντα με μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, ύστερα από σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Συγκεκριμένα, μετά τη σύσκεψη, ο κ. Κεραυνός είπε ότι τα προϊόντα θα είναι οι παιδικές πάνες, οι πάνες ενηλίκων, το παιδικό γάλα, τα είδη γυναικείας υγιεινής προστασίας, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία θα πωλούνται «με μηδενικό ΦΠΑ, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη περίοδος» λήξης του μέτρου.
Η συγκεκριμένη πρόταση για το μηδενικό ΦΠΑ θα κατατεθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου είπε ότι η οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση «είναι μια πολιτική που στοχεύει, μεταξύ άλλων, πέραν από τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και βιωσιμότητα και αντοχή της οικονομίας μέσα σε αυτό το δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον που ζούμε στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των ευάλωτων ομάδων».
Οι παραγωγοί θερμοκηπιακών καλλιεργειών της Κρήτης δημοσιεύουν τις θέσεις τους για το πρόγραμμα αύξησης των θερμοκηπίων, που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, ο Eνιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, σε επιστολή του προς τον υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, την οποία κοινοποιεί στο γραφείο του Πρωθυπουργού, κάνει λόγο για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, το οποίο ανακοίνωσε στην Λάρισα, σε μια «φιέστα» - όπως αναφέρουν οι Κρητικοί - που οργανώθηκε απουσία των αγροτών.
Όπως καταγγέλλουν ακόμη ποτέ δεν ρωτήθηκαν οι παραγωγοί θερμοκηπίων της Κρήτης για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που τους αφορά άμεσα, μιας και διαθέτουν στην περιοχή πάνω από 20.000 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας εδώ και 60 χρόνια.
Μάλιστα οι Κρητικοί θεωρούν δεδομένο ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Επίσης υποστηρίζουν ότι η πολιτική που προσπαθεί το ΥπΑΑΤ να εφαρμόσει στον πρωτογενή τομέα «είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».
Ακόμη τoνίζουν ότι ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας, την μοναδική φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη, κατά την τετράμηνη έως τώρα θητεία του στο ΥπΑΑΤ, το έκανε για μια «σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης» (αναφέρονται στην ολλανδική εταιρεία).
Ο ΑγροΤύπος επισημαίνει από την πλευρά του ότι ήταν το πρώτο μέσο που ανέφερε σε σχετικό άρθρο τα προβλήματα που αναμένεται να δημιουργήσει το πρόγραμμα αύξησης θερμοκηπίων στην χώρα μας, έτσι όπως πάει να εφαρμοστεί (δείτε εδώ).
Αναλυτικότερα, η επιστολή του Eνιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, αναφέρει τα εξής:
«Κύριε Υπουργέ,
Λυπούμαστε ειλικρινά που μας αναγκάζετε και επιλέξουμε αυτόν τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί σας.
Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων σας ως ΥπΑΑΤ, σας έχουμε αποστείλει δυο αιτήματα συνάντησης, συνοδευόμενα από αναρίθμητες τηλεφωνικές επικοινωνίες.
Ο μοναδικός σκοπός μας για αυτό ήταν, να ενημερωθείτε ορθά για όλα τα ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και κυρίως των τομέα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όπου ως εκπρόσωποι αγροτών από την μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή με θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην Ελλάδα, την Ιεράπετρα, επιβάλλεται να είμαστε δίπλα και να στηρίξουμε την οποιαδήποτε νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Δυστυχώς ουδέποτε ανταποκριθείτε θετικά σε αυτό το κάλεσμα μας, με φυσικό επακόλουθο η υπομονή και εμπιστοσύνη μας προς το πρόσωπο σας ,πλέον να εξανεμίζονται.
Αποκορύφωμα δε όλων, ήταν όταν φτάσαμε στο κατώφλι του γραφείου σας, όχι απλά του Υπουργείου αλλά του γραφείου σας, όπου με τεχνάσματα καταφέρατε να αποφύγετε την συνάντηση μας.
Την ίδια αίσθηση βέβαια έχει το σύνολο του αγροτικού κόσμου σε όλη την επικράτεια, ενώ αντιθέτως έχετε ως τακτική σας να ανταποκρίνεστε θετικά μόνο σε ιδιωτικές εταιρείες με πολλά μηδενικά στον ισολογισμό τους.
Συγκεκριμένα, στην τετράμηνη έως τώρα θητεία σας στο ΥπΑΑΤ έχετε επισκεφτεί την περιοχή της Κρήτης, μόνο μια φορά και μόνο για τέσσερις ώρες, σε μια σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης.
Αυτό και μόνο το γεγονός, αναδεικνύει την ανικανότητα της Κυβέρνησης να καλύψει αυτό το μικρό κόστος για την μελέτη, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η λειψυδρία ταλανίζει έντονα τους αγρότες.
Για αυτό το θέμα, σας τονίζουμε την αντίθετη άποψη μας, γιατί όλες έως τώρα οι κινήσεις σας, υποδηλώνουν μεθόδευση για υφαρπαγή αυτού του κοινωνικού αγαθού και μετατροπή του σε επενδυτικό προϊόν για μια ιδιωτική εταιρεία. Σας διαμηνύουμε λοιπόν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουμε να προχωρήσουν τα επενδυτικά σχέδια της Κυβέρνησης για το θέμα του νερού.
Άλλο ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει όλα όσα έχουμε αναφέρει προηγουμένως, είναι η «φιέστα» που οργανώθηκε στην περιοχή της Θεσσαλίας για να παρουσιαστεί το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, απουσία βέβαια των αγροτών. Προφανώς, δεν είναι στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων σας να συνομιλείτε με τους αγρότες γενικά αλλά και ειδικά, αφού ποτέ δεν ζητήσατε την άποψη των αγροτών που ασχολούνται στην πράξη με το αντικείμενο των θερμοκηπιακών καλλιέργειών και όχι από την δερμάτινη καρέκλα ενός υπουργικού γραφείου.
Είναι όμως πραγματικά κρίμα, γιατί η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών καλλιεργειών, περιέχει αλήθειες, ΜΟΝΟ για τις προοπτικές αυτού του κλάδου, ενώ ταυτόχρονα περικλείει αληθοφανείς προθέσεις για τους «ποιους» πραγματικά θα ωφελήσει αυτό το εγχείρημα.
Για εμάς, τους αγρότες της Ιεράπετρας, όντας περιοχή με άνω των 20.000 στρεμμάτων θερμοκηπιακών καλλιεργειών και με πάνω από 60 χρόνια εμπειρίας σε αυτό τον κλάδο, δεν ζητήσατε ποτέ την άποψη μας. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι σιγουρά δεν προορίζεται προς όφελος μας, αλλά το αντίθετο και θεωρούμε ως δεδομένο ότι προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Για όλα τα παραπάνω εκφράζουμε την απογοήτευση μας, καθώς η πολιτική που «προσπαθείτε» να εφαρμόσετε στον πρωτογενή τομέα είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος σας ενημερώνουμε ότι η πρόθεση μας δεν είναι να μείνουμε σε επίπεδα επιστολών και ότι προγραμματίζουμε ήδη το επόμενο στάδιο αντιδράσεων, εάν δεν αλλάξει το ΥπΑΑΤ τις προτεραιότητάς για την επίλυση των αγροτικών θεμάτων».
Μονόδρομο για το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής χαρακτήρισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σε εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Η επόμενη μέρα των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα», που έγινε στην Λάρισα.
«Το μέλλον της αγροτικής παραγωγής περνά από την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τη στιγμή που θέλουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, μιας και η κυβέρνησή μας, αναγνωρίζει την εξαιρετικά σημαντική συμβολή που έχει, όχι μόνο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και της ελληνικής περιφέρειας, καθώς και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής», υπογράμμισε ο Υπουργός ΑΑΤ και επισήμανε την στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης να στηριχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος.
Παραθέτοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τόνισε ότι σήμερα στην Ελλάδα καλλιεργούνται περί τα 50.000 στρέμματα θερμοκηπίων, την στιγμή που στην Ολλανδία, η έκταση της οποίας είναι λίγο περισσότερο από τη διπλάσια έκταση της Θεσσαλίας, έχει 120.000 στρέμματα θερμοκηπίων. Την ίδια στιγμή, συμπλήρωσε, η Θεσσαλία διαθέτει μόλις 3.500 στρέμματα θερμοκηπιακών καλλιεργειών.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εξήγησε ότι -μεταξύ άλλων- με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες στοχεύουμε:
- Σε αύξηση της παραγωγικότητας ανά μονάδα επιφάνειας, έως και κατά 10 φορές.
- Λιγότερες απαιτήσεις σε νερό και λίπανση.
- Εξοικονόμηση ενέργειας λόγω δυνατότητας χρήσης αγροβολταϊκών στις οροφές των θερμοκηπίων.
- Χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
- Μεγαλύτερη αντοχή στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Σε δηλώσεις του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, είπε:
«Έχουμε δει, το τελευταίο χρονικό διάστημα, ότι ειδικά τα προϊόντα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών δημιουργούν μια μεγάλη υπεραξία και για την ίδια την οικονομία και για την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 είχαμε εξαγωγές κηπευτικών που προσέγγιζαν τα 2,2 δις ευρώ και τέσσερα χρόνια μετά το ύψος των εξαγωγών έφτασε στα 3,2 δις ευρώ.
Είναι η στιγμή που πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας στον πρωτογενή τομέα και να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες ώστε και νέοι άνθρωποι αλλά και όσοι ασχολούνται πολλά χρόνια με τον πρωτογενή τομέα να έχουν δυνατότητες προκειμένου να αναπτύξουν την θερμοκηπιακή καλλιέργεια.
Είναι κάτι το οποίο θα αλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τον πρωτογενή τομέα και τα οικονομικά δεδομένα που τον αφορούν, κυρίως όμως θα κρατήσει ζωντανή την ελληνική περιφέρεια, θα ενισχύσει τις τοπικές κοινωνίες και θα δώσει άλλη διάσταση στη δυνατότητα εξαγωγών της χώρας μας».
Τους εργάτες τώρα περιμένουμε για να δουλέψουν στα θερμοκήπια.
Από τις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις στα σκόρδα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Η αύξηση του κόστους καλλιέργειας αλλά και η γήρανση των παραγωγών έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, παρά την αυξημένη ζήτηση που υπάρχει στην χώρα μας.
Ο παραγωγός σκόρδου στη νέα Βύσσα κ. Αναστάσιος Γιακμογλίδης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις σκόρδων στην περιοχή και θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Η ζήτηση για τα ξερά σκόρδα είναι μεγάλη στην εγχώρια αγορά, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και για εξαγωγές αλλά δεν φτάνει η παραγωγή. Η χώρα μας είναι ελλειματική και δεν υπάρχουν ποτέ αποθέματα. Ήδη αυτή την στιγμή έχει πουληθεί όλη η περσινή παραγωγή ξερών σκόρδων.
Έγινε προσπάθεια να αναπτυχθεί η καλλιέργεια και σε άλλες περιοχές της χώρας αλλά δεν καρποφόρησε. Το κόστος καλλιέργειας είναι μεγάλο και υπάρχει έλλειψη εργατών γης. Σήμερα το κόστος καλλιέργειας για τον παραγωγό φτάνει στα 1.200 ευρώ το στρέμμα, που είναι ένα ποσό αρκετά υψηλό.
Η καλλιέργεια είναι πολύ απαιτητική, αρκεί να σας αναφέρουμε ότι χρειάζονται 13 ραντίσματα με μυκητοκτόνα ετησίως. Επίσης χρειάζεται πολλά ποτίσματα και φέτος οι γεωτρήσεις είχαν αυξημένη κατανάλωση ρεύματος.
Η ξήρανση των σκόρδων γίνεται με φυσικό τρόπο, από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο και στην συνέχεια τα ξερά σκόρδα θα βγουν στην αγορά.
Πέρυσι οι τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν από 28 έως 30 λεπτά το τεμάχιο.
Ωστόσο το υψηλό κόστος και η μεγάλη ηλικία των παραγωγών στην περιοχή φέρνουν μείωση κάθε χρόνο στα στρέμματα καλλιέργειας. Μια μέση απόδοση της καλλιέργειας που είχαμε πέρυσι ήταν στα 1.000 κιλά το στρέμμα. Κάπου εκεί θα κυμανθεί και την επόμενη περίοδο.
Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι να μην έχουμε ζημιές λόγω των καιρικών συνθηκών».
Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός σκόρδων και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής Επεξεργασίας Εμπορίας (Α.Σ.Π.Ε.Ε.) Σκόρδου Βύσσας, «άλλη μια παραδοσιακή και δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας, αυτή του σκόρδου, εγκαταλείπεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Οι τιμές τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ και η ηλικία των παραγωγών είναι μεγάλη και δεν έρχονται νέοι στην καλλιέργεια.
Από τα 3.500 στρέμματα με σκόρδα που ήταν στην περιοχή σήμερα κυμαίνονται από 1.500 έως 1.700 στρέμματα.
Τα περσινά σκόρδα πάντως είχαν μια καλή τιμή που κυμάνθηκε για τα καλά μεγέθη στα 30 λεπτά το τεμάχιο. Ο συνεταιρισμός συνεργάζεται με τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας και η ζήτηση για ξερά σκόρδα είναι αυξημένη.
Αυτή την εποχή γίνονται νέες φυτεύσεις και οι καιρικές συνθήκες δεν δημιουργούν πρόβλημα. Αυτό που προβληματίζει τους παραγωγούς είναι η συνεχιζόμενη ξηρασία».
Φυτεύσεις σκόρδων γίνονται και στην περιοχή του Πλατυκάμπου στην Λάρισα.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή είναι η περίοδος φυτεύσεις στα σκόρδα.
Καλλιεργούμε σκόρδα όλων των ποικιλιών αλλά ρίχνουμε περισσότερο το βάρος μας στην τοπική ποικιλία «eNtopio» που έχει καλή ποιότητα και προχωρά η συνεργασία με την ιαπωνική εταιρεία Wakunaga Pharmaceuticals.
Το πρόβλημα είναι ότι οι έμποροι δεν θέλουν να πληρώσουν την ποιότητα της τοπικής ποικιλίας, που είναι ευαίσθητη και θέλει αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Οι τιμές παραγωγού για τα περσινά σκόρδα κυμάνθηκαν στα 23 λεπτά το τεμάχιο. Από την άλλη οι τιμές λιανικής αυτή την περίοδο είναι στα 65 λεπτά και μετά από μερικούς μήνες μπορεί να φτάσει στα 70 λεπτά. Μιλάμε για μεγάλη διαφορά από το χωράφι στο ράφι.
Ζητάμε εδώ και χρόνια από το ΥπΑΑΤ τα προγράμματα στην μεταποίηση να γίνουν πιο «ελκυστικά» για τους συνεταιρισμούς για να μπορέσουμε να κάνουμε χώρους αποθήκευσης αλλά μας δίνουν αρνητική απάντηση. Επίσης θα πρέπει να έχουμε εμπορικές συμφωνίες για να κάνουμε προγραμματισμό στην έρευση σπόρου για φυτεύσεις.
Στην περιοχή η καλλιέργεια σκόρδου ανέρχεται σε 1.000 στρέμματα. Όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος παραγωγής που φτάνει στα 1.500 ευρώ το στρέμμα αλλά και στην έλλειψη εργατικών χεριών. Η λύση για τα εργατικά είναι να γίνει εκμηχάνιση της καλλιέργειας αλλά αυτό θέλει επενδύσεις.
Επίσης πληρώνουμε κάθε χρόνο ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ για το σκόρδο, 62 ευρώ το στρέμμα, όμως ποτέ δεν έχει αποζημιώσει ο οργανισμός ζημιές στην καλλιέργεια.
Η χώρα μας είναι ελλειματική στο σκόρδο αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελλειματική αγορά. Χρειάζεται μέτρα στήριξης της καλλιέργειας από την Κομισιόν αλλά δεν φαίνεται να δείχνει κάποιο ενδιαφέρον.
Βλέπετε για τα κινέζικα ηλεκτρικά αυτοκίνητα βρήκε τρόπο η Κομισιόν να βάλει δασμούς στις εισαγωγές στην ΕΕ αλλά για τα κινέζικα σκόρδα δεν έχει ασχοληθεί καθόλου».
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε τις προτάσεις της στο ΥπΑΑΤ για τα πρόσφατα μέτρα, που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, όσον αφορά τις επενδύσεις στα θερμοκήπια και τη διανομή δημόσιων γαιών.
Όπως τονίζει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, θα πρέπει να υπάρξει ποσόστωση για αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς. Επίσης η κατανομή των θερμοκηπίων να γίνει σε όλη την χώρα και να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας με την χρήση γεωθερμίας και ΑΠΕ.
Προτάσεις για τις επενδύσεις στα θερμοκήπια
Με βάση τα πρώτα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί για 600 εκατ. επενδύσεις στα Θερμοκήπια και ότι για την πρώτη χρονιά θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 115 εκατ. ευρώ, το Δ.Σ. της ΕΘΕΑΣ προτείνει ως βασικούς άξονες της υλοποίησης τα εξής:
I. Επειδή πρόκειται για ενισχύσεις που αφορούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις (Σχέδια Βελτίωσης) πρέπει να υπάρξει ποσόστωση στους δικαιούχους και το 60% των κονδυλίων πρέπει να αφορούν αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, κάτι αντίστοιχο που έγινε σε κάποια μέτρα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
II. Να υπάρξει ισομερής χωρική κατανομή, σε όλες τις περιοχές της χώρας που είναι κατάλληλες για εγκατάσταση θερμοκηπίων, με έμφαση σε περιοχές γεωθερμίας, καθώς και μειωμένης ανάγκης σε θέρμανση. Ειδικότερα, η έμφαση στη γεωθερμία που είναι πλούσια η χώρα μας, θα οδηγήσει και σε προϊόντα πολύ χαμηλής εκπομπής CO2 ή μηδενικής, που είναι το ζητούμενο για προϊόντα, όπως τα κηπευτικά και τα φρούτα από την κατανάλωση και τις εξαγωγές.
III. Να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας, ώστε να εξασφαλισθεί και η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων, η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, όσο και η μικρότερη κατανάλωση νερού, παράλληλα με το πλεονέκτημα που έχουν αυτές οι εγκαταστάσεις στην αξιοποίηση εδαφών χαμηλής παραγωγικότητας.
IV. Να αξιολογηθεί ειδικότερα για τις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς, όσον αφορά την απασχόληση, αφού 100 στρέμματα σύγχρονων θερμοκηπίων δημιουργούν απασχόληση για 32- 35 άτομα.
V. Η διανομή γαιών για αγροτική χρήση, να συνδυαστεί με τις επενδύσεις για τα θερμοκήπια, ώστε να διευκολύνεται η εγκατάσταση σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, ενώ θα πρέπει το μέτρο να συνδυαστεί με την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί για τους Έλληνες κατασκευαστές θερμοκηπίων, που είναι σε θέση να παρέχουν υψηλής τεχνολογικής στάθμης υποδομή, προσαρμοσμένη κατάλληλα στο μεσογειακό περιβάλλον.
Προτάσεις για την διανομή δημόσιων αγροτικών γαιών
I. Πρέπει και σε αυτό το μέτρο, να υπάρξει σημαντική ποσόστωση 60-70%, για την κατανομή τους, σε νέους αγρότες, αγρότες, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, τόσο για παραγωγική ανάπτυξη, όσο και ειδικότερα για τους νεοεισερχόμενους για τη δημιουργία βιώσιμων μονάδων.
II. Να υπάρξει ειδική πρόνοια για αυτούς τους αγρότες που τα κτήματα τους συνορεύουν με δημόσιες γαίες, ώστε να δημιουργούν καλύτερης κλίμακας μεγέθη αγροκτημάτων και εκμεταλλεύσεων για καλλιέργεια.
III. Να υπάρξει πρόνοια για την οργανωμένη εγκατάσταση ΑΠΕ από αγρότες, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, Ομάδες Παραγωγών και Συνεταιρισμούς, σε εκτάσεις χαμηλής παραγωγικότητας, κοντά στις εκμεταλλεύσεις τους, ώστε να περιοριστεί και να σταματήσει η δέσμευση για ΑΠΕ εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας, που αποτελεί σπατάλη φυσικού πόρου υπό έλλειψη στην χώρα μας.
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ντομάτας θερμοκηπίου από την εμφάνιση ενός ιού που δημιουργεί απώλεια παραγωγής και κάνει τους καρπούς μη εμπορεύσιμους.
Το πρόβλημα αφορά πάνω από 100 στρέμματα καλλιέργειας και συνεχώς εξαπλώνεται. Οι παραγωγοί ντομάτας ζητούν οικονομική ενίσχυση για την απώλεια του εισοδήματος που έχουν.
Ο προϊστάμενος της ΔΟΑΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο έχουμε την επανεμφάνιση του ιού του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων στις τομάτες (TYLCV).
Το 2007 είχε κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην περιοχή και είχε δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα.
Το 2024 έχουμε ξανά μεγάλες προσβολές από τον TYLCV που οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή της παραγωγής.
Ο ιός προκαλεί νανισμό των φυτών και κατσάρωμα των νεαρών φύλλων της κορυφής. Από τους ελέγχους που έκανε η ΔΑΟΚ στην περιοχή είδαμε ότι έχει δημιουργήσει πρόβλημα σε πάνω από 100 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην περιοχή. Το πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να εξαπλώνεται.
Οι παραγωγοί ντομάτας βρίσκονται σε απόγνωση και ζητούν από την πολιτεία να τους χορηγηθεί οικονομική ενίσχυση για να μπορέσουν αν συνεχίσουν την καλλιέργεια».
Ακολουθεί αναδημοσίευση άρθρου σχετικά με τον TYLCV, από τεύχος (2007) του περιοδικού Γεωργία - Κτηνοτροφία:
Ιός του Κίτρινου Καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας
Τomato yellow leaf curl virus, TYLCV
O ιός προκαλεί στην τομάτα ασθένεια με χαρακτηριστική συμπτωματολογία και σοβαρή επίπτωση στην ανάπτυξη και παραγωγή των φυτών. Τα μολυσμένα φυτά εμφανίζουν νανισμό και τα φύλλα των βλαστικών κορυφών είναι μικρά, χλωρωτικά και κατσαρά. Πρώϊμη προσβολή των φυταρίων προκαλεί καθηλωμένη ανάπτυξη χωρίς σχηματισμό καρπών και μπορεί να οδηγήσει στην ξήρανση φυτών και στην ολοκληρωτική καταστροφή της καλλιέργειας. Σε οψιμότερες μολύνσεις τα φυτά τομάτας, τα οποία αρχικά εξελίσσονται κανονικά, σταματούν να αναπτύσσονται και να σχηματίζουν νέους σταυρούς, αρχίζουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα μικροφυλλίας, χλώρωσης και κατσαρώματος των φύλλων στη νέα βλάστηση ενώ το τμήμα του φυτού με την παλαιά βλάστηση δεν παρουσιάζει εμφανείς αλλοιώσεις.
Ο TYLCV παρουσιάζει μεγάλη βιοποικιλότητα με επακόλουθο να διαθέτει πλειάδα φυλών (στελεχών). Οι φυλές του ιού που ενδημούν στη Νότιο Ευρώπη ανήκουν στην Ισραηλινή φυλή (TYLCV-Is) και στη φυλή Σαρδηνίας (TYLCV-Sar).
Πηγές μολύσματος
O ιός διαιωνίζεται στα μολυσμένα καλλιεργούμενα φυτά (καπνός, φασόλι, πιπεριά, μελιτζάνα, φακή), ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και αρκετά αυτοφυή. Στην Ισπανία και Ιταλία ο στύφνος (Solanum nigrum) έχει βρεθεί μολυσμένος από τον ιό (εμφανίζει καρούλιασμα των φύλλων), ενώ στο Ισραήλ, Κύπρο και Ιταλία ο τάτουλας (Datura stramonium) ήταν λανθάνων ξενιστής (χωρίς την παρουσία εμφανών συμπτωμάτων).
Μετάδοση
Ο TYLCV δεν μεταδίδεται μηχανικά από ντομάτα σε ντομάτα, ούτε με το σπόρο της ντομάτας ή άλλων ευπαθών ξενιστών. Mοναδικός φορέας του στη φύση είναι ο αλευρώδης του καπνού (Bemisia tabaci). Η μετάδοση γίνεται με έμμονο τρόπο (πρόσληψη: με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών, λανθάνουσα περίοδος 17-20 ωρών, μετάδοση με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών και διατήρηση της μολυσματικότητας για 10-12 ημέρες και σπανίως μέχρι 20 ημέρες). Ο ιός προσλαμβάνεται τόσο από τις προνύμφες όσο και από τα ενήλικα, με τις πρώτες να τον μεταδίδουν μετά την ενηλικίωσή τους. Τα θηλυκά μεταδίδουν τον ιό πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με τα αρσενικά. Η πιθανότητα μετάδοσης του TYLCV από ένα ιοφόρο αλευρώδη είναι 60%.
Η εμφάνιση της ίωσης σχετίζεται άμεσα με την παρουσία του αλευρώδη φορέα. Ετσι, μεγάλη συχνότητα και έντονα συμπτώματα έχουμε στη διάρκεια των θερμών και ξηρών περιόδων, όταν υπάρχουν υψηλοί πληθυσμοί αλευρώδη, ενώ είναι σπάνια στους ψυχρούς και βροχερούς μήνες.
Αντιμετώπιση των αλευρομεταδιδόμενων ιών
Τα κύρια μέτρα προστασίας από τους αλευρομεταδιδόμενους ιούς στα θερμοκήπια, αλλά και στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, συνοψίζονται ως εξής:
1. Αποφυγή της μόλυνσης.
Αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο και μπορεί να επιτευχθεί με τα εξής:
- Eγκατάσταση μηχανικών εμποδίων που απαγορεύουν την είσοδο των αλευρωδών στο θερμοκήπιο, όπως κάλυψη των πλάγιων ανοιγμάτων αερισμού και εκείνων της οροφής με εντομοστεγές δίκτυ 1070 mesh, καθώς και δημιουργία προθαλάμου στην είσοδο του θερμοκηπίου εξοπλισμένου με κίτρινες παγίδες.
- Μεταφύτευση αποκλειστικά (πιστοποιημένων) υγιών φυταρίων για την αποφυγή εισόδου της ίωσης στο θερμοκήπιο με το πολλαπλασιαστικό υλικό.
- Άμεση απομάκρυνση και καταστροφή των φυτών που αρχίζουν να εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα – απαραίτητη η γνωμάτευση ειδικών γεωτεχνικών.
- Έγκαιρη καταστροφή των αυτοφυών – πολύ πριν τη μεταφύτευση της τομάτας – τόσο εντός του θερμοκηπίου, όσο και στον εξωτερικό περίγυρο.
- Παγίδευση των αλευρωδών με κίτρινες παγίδες ή και φύτευση φυτών αγγουριάς (φυτά παγίδες) τουλάχιστον 20-30 ημέρες πριν τη μεταφύτευση της τομάτας. Τα φυτά παγίδες συγκεντρώνουν τους αλευρώδεις που περιφέρονται στο θερμοκήπιο και με κατάλληλο σκεύασμα εξοντώνονται.
- Σε περιοχές με συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της τομάτας, η χρονική μετατόπιση της εγκατάστασης της καλλιέργειας σε περιόδους χαμηλών πληθυσμών των αλευρωδών συνήθως περιορίζει το ποσοστό μολυσμένων με την ίωση φυτών.
- Στις υπαίθριες καλλιέργειες η κάλυψη με δίκτυ σκίασης ή με υλικά διαφανή (προπυλενίου ή πολυεστέρα) σε συνδυασμό με επεμβάσεις εντομοκτόνων σκευασμάτων λειτουργεί αποτρεπτικά για την εγκατάσταση των φορέων - αλευρωδών και των σχετικών ιώσεων.
- Αποφυγή δημιουργίας νέων καλλιεργειών ντομάτας κοντά σε προηγούμενες υπαίθριες φυτεύσεις με πρόβλημα αλευρωδομεταδιδόμενων ιώσεων.
- Γενικός κανόνας υποχρεωτικής εφαρμογής η απαγόρευση μετακίνησης και διάθεσης μη πιστοποιημένων τοματόφυτων από περιοχές με ενδημικό πρόβλημα ιώσεων σε άλλες περιοχές της χώρας.
2. Περιορισμός των πληθυσμών των αλευρωδών
Με δεδομένο τον επιδημιολογικό ρόλο των αλευρωδών-φορέων η επίτευξη του στόχου της εξόντωσης των ακμαίων θα δημιουργούσε προϋποθέσεις ικανοποιητικής διαχείρισης του προβλήματος που προκαλούν οι αλευρομεταδιδόμενοι ιοί. Δυστυχώς η χημική καταπολέμηση των αλευρωδών δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, καθόσον μια πλειάδα παραγόντων, όπως η ανάπτυξη ανθεκτικότητας σε πολλά σκευάσματα, η δυναμική των πληθυσμών και η ιδιαιτερότητα της τομάτας στην προοδευτική καρπόδεση, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής αντιμετώπισης των εντόμων. Η επιλογή εντομοκτόνων σκευασμάτων που παραμένουν ακόμη δραστικά και η εφαρμογή τους μέχρι και το στάδιο της καρπόδεσης του πρώτου σταυρού παρέχει τη δυνατότητα ελέγχου των πληθυσμών. Στη συνέχεια η λογική χρήση ειδικών σκευασμάτων (ρυθμιστικά της ανάπτυξης των εντόμων) επιτρέπει συνήθως τον περιορισμό του πληθυσμού των αλευρωδών. Με δεδομένη λοιπόν τη δυσκολία αξιοποίησης των εντομοκτόνων, συνιστάται η συνεχής παροχή στους καλλιεργητές τομάτας τεχνικών συμβουλών από ειδικούς και επαρκώς ενημερωμένους γεωτεχνικούς.
Η βιολογική καταπολέμηση των αλευρωδών, που αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αντιμετώπισής τους με τη χρήση των φυσικών εχθρών τους, μολονότι στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό του πληθυσμού τους, δεν φαίνεται να περιορίζει σε ανάλογο βαθμό και την εκδήλωση της ίωσης.
3. Χρησιμοποίηση ανθεκτικών υβριδίων
Για τον TYLCV, κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο ορισμένα υβρίδια με ανεκτικότητα στην ίωση, η οποία μάλλον λειτουργεί ικανοποιητικά μόνο σε περιπτώσεις μειωμένης έντασης της ασθένειας.
Να κρατηθεί το ημερομίσθιο του εργάτη γης στο ποσό των 37,07 ευρώ μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) ζητά ο πρόεδρος του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας κ. Ιωάννης Γαϊτάνης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου αυτή την περίοδο έχουμε φαινόμενα με το ημερομίσθιο να ξεπερνά τα 45 ευρώ.
Όπως επισημαίνει «αναφορικά με το πολύπαθο ζήτημα έλλειψης εργατών γης, ενημερώνουμε τους αγρότες στην ευρύτερη περιοχή ότι η προσπάθεια μας ως Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας για να βρεθεί μία οριστική λύση, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό όλους τους τελευταίους μήνες.
Έχοντας ήδη καταθέσει - εγγράφως - όλα τα προβληματικά σημεία στην διαδικασία μετάκλησης εργατών γης από τρίτες χώρες, επιδιώκουμε συνεχώς νέες συσκέψεις με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες στα αρμόδια Υπουργεία, τονίζοντας για την επιτακτική ανάγκη να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα ολικά και οριστικά.
Επίσης, ενημερώνουμε ότι η σύμβαση εργασίας που συνάπτουν οι εργοδότες με τους εργαζομένους στον πρωτογενή τομέα, έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και είναι προϋπόθεση για τη διατήρηση της νόμιμης παραμονής των οικονομικών μεταναστών στην χώρα μας.
Επιπλέον, υπενθυμίζουμε ότι ως νόμιμο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη στο αγροτικό αντικείμενο ορίζεται το ποσό των 37,07 ευρώ, μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) και αυτό μόνο αν διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα νομιμότητας τους.
Από τα παραπάνω, καλούμε τους παραγωγούς να διατηρήσουν τα ημερομίσθια σε αυτά τα επίπεδα, αντιδρώντας σε οποιασδήποτε μορφής εκβιασμού, λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Τονίζουμε δε για μία ακόμα φορά, ότι οι παραγωγοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην δέχονται να εργαστεί στην αγροτική τους επιχείρηση άτομο που διαθέτει σύμβαση εργασίας σε άλλον εργοδότη, καθώς ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος για καταγγελία στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) από τον νόμιμο εργοδότη και το οποίο επισύρει χρηματικό πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, λόγω παράνομης εργασίας σε αυτόν.
Για όλα αυτά τα θέματα καθώς και για πολλά αλλά, οι αγρότες θα κληθούν σύντομα να πάρουν αποφάσεις για την επόμενη μέρα στην περιοχή μας, σε έκτακτη Γενική Συνέλευση που οργανώνεται ήδη από τον Ενιαίο Αγροτικό Σύλλογο Ιεράπετρας».
Διυπουργική Συνέντευξη Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων στον πρωτογενή τομέα, στη μεταποίηση και στον τουρισμό, που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στην 88η ΔΕΘ, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα (16/9/2024).
Συμμετείχαν, ο Κωστής Χατζηδάκης Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο Τάκης Θεοδωρικάκος Υπουργός Ανάπτυξης, ο Κώστας Τσιάρας Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Όλγα Κεφαλογιάννη Υπουργός Τουρισμού και ο Νίκος Παπαθανάσης Αν. Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Την συνέντευξη συντόνισε ο Παύλος Μαρινάκης Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.
Το μέτρο για την ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών έχει στόχο την αύξηση της παραγωγής κηπευτικών της χώρας μας, ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας.
Το ΥπΑΑΤ, σύμφωνα με την στρατηγική που θέλει να ακολουθήσει, θα κάνει προσπάθεια για διπλασιασμό των εκτάσεων καλλιέργειας κηπευτικών.
Όπως τόνισε ο υπουργός, στην θερμοκηπιακή καλλιέργεια έχουμε μια απόδοση 13,5 τόνους το στρέμμα. Αυτό σημαίνει μια αύξηση της παραγωγής και παράλληλα αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κηπευτικών.
Σχολιάζοντας την θερμοκηπιακή καλλιέργεια στην Ελλάδα, ο υπουργός επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή στην χώρα μας υπάρχουν 49.000 στρέμματα θερμοκηπίων, όταν στην Ολλανδία οι εκτάσεις ανέρχονται σε 120.000 στρέμματα και στην Τουρκία 800.000 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν προπτικές και για αυτό ρίχνουμε το βάρος μας στον κλάδο.
Στόχος του μέτρου για τη ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη χώρα μας - που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ - είναι η αύξηση παραγωγής, η εξοικονόμηση ενέργειας 30%, η μείωση κατανάλωσης νερού, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η προστασία περιβάλλοντος - εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
Επίσης θα έχουμε αύξηση των θέσεων εργασίας ανέφερε ο υπουργός.
Σε ό,τι αφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία, ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 600 εκατ. ευρώ. Από αυτά το 50% θα προέρχεται από το ΠΑΑ (δεύτερο πυλώνα), το 35% από τραπεζικό δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια.
Σημειώθηκε ότι σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές (π.χ. Θεσσαλία) αλλά και στο βόρειο Αιγαίο το ποσοστό ενίσχυσης προσαυξάνεται κατά 10%.
Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου (ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών, αγροτικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, πλην εκείνων που χρηματοδοτούνται από άλλο Τομεακό Πρόγραμμα).
Το μέτρο θα προκηρυχθεί μέχρι το τέλος του 2024 τόνισε ο κ. Κώστας Τσιάρας.
Οι δύο από τις τέσσερεις παρεμβάσεις για τον αγροτικό τομέα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της 88ης ΔΕΘ, αφορούσαν τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Και μιλάμε για μεγάλη επενδυτική ευκαιρία μιας και η γη που θα κατασκευαστούν τα νέα θερμοκήπια θα δοθεί δωρεάν.
Η κυβέρνηση δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για την μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα σε αδρανείς δημόσιες γαίες του ΥπΑΑΤ. «Έχουμε πολύ λίγα θερμοκήπια στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Μάλιστα ανέφερε ότι «θα εγκαινιάσει ένα καινοτόμο σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αυτών των γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να τις καλλιεργούν, κατασκευάζοντας θερμοκήπια πολύ μεγάλης κλίμακας».
Αυτές οι δηλώσεις του πρωθυπουργού πάντως δημιούργησαν μεγάλο προβληματισμό στους παραγωγούς θερμοκηπιακών καλλιεργειών της χώρας.
Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τα Φιλιατρά της Μεσσηνίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σήμερα μπορεί όποιος θέλει να κατασκευάσει ή να επεκτείνει θερμοκήπια μέσα από το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην χώρα μας είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού, το υψηλό κόστος παραγωγής και οι εισαγωγές κηπευτικών από τρίτες χώρες.
Αυτή την περίοδο τα μισά θερμοκήπια στα Φιλιατρά δεν έχουν φυτευτεί γιατί η συγκομιδή των προϊόντων θα συμπέσει με την συγκομιδή ελιάς και δεν θα υπάρχουν διαθέσιμοι εργάτες. Σε αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να βρει λύσεις η κυβέρνηση.
Όσον αφορά το επενδυτικό πρόγραμμα με τα 600 εκατ. ευρώ, στην πράξη θα αποτελέσει τον «θάνατο» των μικρομεσαίων καλλιεργητών.
Θα γίνουν επενδύσεις από μεγάλες εταιρείες για κατασκευή θερμοκηπίων, της τάξης των 100 έως 200 στρεμμάτων, που δεν θα μπορεί να τα ανταγωνιστεί ο μικρός παραγωγός της χώρας μας».
Από την πλευρά της αγοράς, ο Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα στοιχεία του ΟΣΔΕ αναφέρουν ότι στην χώρα μας έχουμε 119.000 στρέμματα με θερμοκηπιακή καλλιέργεια. Εκτιμώ ότι η έκταση είναι ακόμη πιο μεγάλη. Τώρα μιλάμε για επενδύσεις για να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η έκταση.
Επίσης τα τελευταία χρόνια η πορεία των εξαγωγών κηπευτικών ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. Αν εξαιρέσεις τις πιπεριές και τα αγγουράκια, που εξάγονται στις αγορές της δυτικής Ευρώπης, τα υπόλοιπα κηπευτικά πάνε κυρίως στις γειτονικές χώρες. Μιλάμε για αγορές μειωμένου προϋπολογισμού που αναζητούν χαμηλές τιμές στα προϊόντα. Να σας επισημάνω ότι το 60% των εξαγωγών ντομάτας πάει στην αγορά της Βουλγαρίας.
Είναι επίσης απορίας άξιο που θα κατασκευαστούν τα περίπου 60.000 στρέμματα νέων θερμοκηπίων.
Η έκθεση της Ολλανδικής εταιρείας για την ανασύσταση της Θεσσαλία ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση των καλλιεργειών (βαμβάκι κ.α.) με παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου που θα πρέπει να είναι δίπλα σε οδικούς άξονες και σιδηροδρομικές γραμμές για να έχουν τα προϊόντα άμεση πρόσβαση στην αγορά της Θεσσαλονίκης και να πάνε για εξαγωγή.
Αν γίνουν στα συγκεκριμένα μέρη αμέσως όμως βγάζουν εκτός ανταγωνισμού τα θερμοκήπια της Κρήτης και της νότιας Πελοποννήσου (Μεσσηνία) λόγω μεταφορικών και απόστασης. Ουσιαστικά αλλάζει ο «χάρτης παραγωγής» στην χώρα μας.
Περιμένουμε εξηγήσεις από την κυβέρνηση για τα προϊόντα που θα παράγουν και τις περιοχές της χώρας που θα κατασκευαστούν αυτά τα νέα θερμοκήπια. Επίσης ποια είναι τα εξαγώγιμα κηπευτικά που αναφέρει ο πρωθυπουργός και προς ποιες αγορές σχεδιάζουν να τα εξάγουν».
Στο RASFF (σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές της ΕΕ) καταγράφηκαν την προηγούμενη εμπορική περίοδο 2023/2024 (1/9/2023-31/8/2024) συνολικά 580 ειδοποιήσεις, που προκλήθηκαν από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία φθάνουν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ένωση (ΕΕ) είτε από τρίτες χώρες είτε από την ίδια την ΕΕ.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι το 22,4% αυτών των απορρίψεων αντιστοιχούν σε εισαγόμενα προϊόντα φρούτων και λαχανικών από την Τουρκία με 130 ειδοποιήσεις συνολικά.
Οι πιπεριές είναι το προϊόν φρούτων και λαχανικών που εισήχθη από την Τουρκία και παρουσίασε τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων υπερβολικής παρουσίας φυτοφαρμάκων, σε 37 περιπτώσεις, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν καταστραφεί στα σύνορα της Ε.Ε
Τις πιπεριές, στην κατάταξη των τουρκικών φρούτων και λαχανικών, ακολούθησαν τα λεμόνια με 33 περιπτώσεις υψηλού επιπέδου υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, ακολουθούν τα ρόδια με 10, τα γκρέιπφρουτ και τα αμπελόφυλλα με 9 το κάθε προϊόν, μανταρίνια με 7 και πορτοκάλια με 6 περιπτώσεις.
Η Τουρκία ακολουθείται από την Αίγυπτο ως προς τον αριθμό των κοινοποιήσεων που προέρχονται από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων, με συνολικά 84 κρούσματα με 30 κρούσματα σε πορτοκάλια, 9 σε πιπεριές και 8 σε φράουλες.
Ανιχνεύθηκαν επίσης υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από την Ισπανία με 19 περιπτώσεις, την Ιταλία με 11 ειδοποιήσεις, από το Μαρόκο με 6, όπως και από την χώρα μας με 6, ενώ από τη Γαλλία βρέθηκαν θετικά σε 4 περιπτώσεις, ενώ σε 2 περιπτώσεις από Ολλανδία και Πορτογαλία. βρέθηκε θετική μόνο μία περίπτωση
Οι υπόλοιπες ειδοποιήσεις για την συμπλήρωση των 580 κατανέμονται σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από διάφορες χώρες απ όλο τον κόσμο.
Οι περισσότερες απορρίψεις φορτίων φρούτων και λαχανικών της Τουρκίας έγιναν από την Βουλγαρία.
Δεδομένου ότι οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών στην χώρα μας αυξάνονται και ειδικότερα από Τουρκία εφιστάται η προσοχή των ελεγκτικών αρχών της χώρας μας για τον φυτουγειονομικό έλεγχο των αφικνούμενων αλλά και διερχομένων με προορισμό τις χώρες της ΕΕ φορτίων φρούτων και λαχανικών ως προς τις απαιτήσεις της Ενωσιακής Νομοθεσίας.
Η Τουρκία απαγόρευσε τις εξαγωγές ντομάτας προς το Ισραήλ και ήδη εκδηλώθηκε έντονο ενδιαφέρον για εισαγωγή από την Ελλάδα.
Αυτό τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas.
Στις 27 Αυγούστου έφτασαν στο Ισραήλ οι πρώτες αποστολές ντομάτας από την Ευρώπη (Ελλάδα, Ολλανδία και Πολωνία).
Το κόστος εισαγωγής τομάτας από την Ευρώπη είναι από 1,97 έως 2,46 ευρώ το κιλό. Αν και αυτή η τιμή είναι υψηλή, είναι σημαντικά χαμηλότερη από την τρέχουσα τιμή των 4,30 ευρώ το κιλό που έχει η λιανική αγορά της χώρας.
Αν και μειώνονται οι εξαγωγές στις τομάτες και τις πιπεριές βλέπουμε αντιθέτως να αυξάνουν οι εισαγωγές τους. Τις τελευταίες ημέρες έχουμε και κινητικότητα με εισαγωγές καρπουζιών από Αλβανία.
Όλο και περισσότεροι καταναλωτές στην χώρα μας βλέπουμε φέτος το καλοκαίρι να αγοράζουν εισαγόμενες ντομάτες και πιπεριές, με αποτέλεσμα να βγαίνουν εκτός αγοράς οι ντόπιες παραγωγές. Η κυβέρνηση είναι απλός παρατηρητής αυτής της εικόνας στην αγορά, η οποία στην ουσία απαξιώνει την εγχώρια παραγωγή.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εξαγωγές ντομάτας, για την περίοδο 1/1/2024-26/7/2024, εκτιμώνται ότι ανήλθαν στους 28.300 τόνους, έναντι 30.900 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (μείωση κατά -7,4%).
Εντύπωση ωστόσο προκαλούν οι εισαγωγές ντομάτας, από την 1η Ιουλίου μέχρι σήμερα, που ανέρχονται σε 1.400 περίπου τόνους. Οι εισαγόμενες ντομάτες προέρχονται κυρίως από Τουρκία, Σερβία, Πολωνία και Κόσοβο, με τον ρυθμό των εισαγωγών τις τελευταίες ημέρες να είναι ανοδικός.
Αλλά και οι εξαγωγές πιπεριών κινούνται αυτή την περίοδο με υποτονικούς ρυθμούς. Συγκεκριμένα από 1/4/2024 έως 26/7/2024 οι εξαγωγές πιπεριάς ανέρχονται σε 7.500 τόνους, έναντι 8.800 τόνων του αντίστοιχου διαστήματος 2023 (παρουσιάζοντας μείωση κατά -14,9%)
Αντιθέτως οι εισαγωγές πιπεριάς στην χώρα μας, για το ίδιο χρονικό διάστημα, ανήλθαν σε 1.600 τόνους, ποσότητες που είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο που ήταν 900 τόνους περίπου (αύξηση κατά 62,5%)».
Στο μεταξύ με δύο εβδομάδες πρωίμηση αναμένεται να έχει η συγκομιδή για τα καρπούζια της Ουγγαρίας.
Όπως τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης, «η Ουγγαρία αναμένει μια συγκομιδή από 160.000 έως 180.000 τόνους καρπουζιών και πρόκειται να προμηθεύσει κυρίως τις γειτονικές της χώρες. Το περίεργο όμως - που αφορά την χώρα μας - είναι ότι ακόμη και στα καρπούζια παρατηρείται δραστηριότητα εισαγωγής τις τελευταίες ημέρες ποσοτήτων από την Αλβανία».
Μια διατροφική απάτη με ψευδείς ενδείξεις σήμανσης ερευνούν οι αρχές της Ιταλίας.
Συγκεκριμένα η ιταλική Οικονομική Αστυνομία (Guardia di Finanza) στο Σαλέντο της Απουλίας έκανε έφοδο τον περασμένο Μάιο σε εταιρεία που ασχολούνταν με το εμπόριο καρπουζιών, αγκινάρας και ελαιολάδου.
Η έρευνα, που έγινε μετά από καταγγελία, αφορούσε εταιρεία που πουλούσε εισαγόμενα τρόφιμα, τα οποία είχαν επισημανθεί ως ιταλικής προέλευσης και καλλιέργειας.
Συνολικά, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, κατασχέθηκαν 9 τόνοι καρπούζια, 2 τόνοι αγκινάρες, 1.500 λίτρα ελαιόλαδο και 300 λίτρα κρασί, με ψευδή σήμανση.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας φάνηκε ότι το ελαιόλαδο, που είχε ετικέτα έξτρα παρθένου, ήταν μείγμα διάφορων ελαίων.
Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον είναι ότι κατασχέθηκαν 9 τόνοι καρπουζιών που είχαν εισαχθεί στην Ιταλία από την Ελλάδα.
Το κόστος των καρπουζιών ήταν 25 λεπτά το κιλό αλλά τα πουλούσαν - σαν ιταλικά - στα 2 ευρώ το κιλό.
Στα εισαγόμενα καρπούζια από Ελλάδα άλλαζαν τις συσκευασίες και έβαζαν ιταλικά σύμβολα (αυτοκόλλητα) και στην συνέχεια τα πουλούσαν σε όλη την χώρα σαν «ιταλικά».
Η Εισαγγελία του Λέτσε κάλεσε τον εκπρόσωπο της εταιρείας για «απάτη και πώληση προϊόντων με πλαστές πινακίδες».
Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι Ιταλοί στην έρευνα που έκαναν βρήκαν στα καρπούζια και πλαστά πιστοποιητικά προέλευσης από χώρα της Αφρικής.
Το θέμα των ελέγχων στα τρόφιμα είναι μεγάλο και κάποτε θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά και το δικό μας ΥπΑΑΤ για να γνωρίζουν οι καταναλωτές από που προέρχονται τα τρόφιμα που τρώνε.
Η τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου σηματοδότησε το τέλος της φετινής εμπορικής περιόδου (2023/2024) για την φράουλα στην Ιταλία.
Η φετινή παραγωγή ιταλικής φράουλας εξελίχθηκε σε καλά επίπεδα τόσο όσον αφορά την ποσότητα όσο και την ποιότητα.
Όπως αναφέρει έκθεση του ιταλικού ινστιτούτου Ismea, που σας παρουσιάζει ο ΑγροΤύπος, σε αντίθεση με το 2023 η ήπια άνοιξη του 2024, τόσο στο βορρά όσο και στο νότο, επέτρεψε να γίνει ομαλά η συγκομιδή του προϊόντος και ευνόησε την ποιότητα με εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και καλή διατηρησιμότητα.
Πάντως η εισαγωγή της ιταλικής φράουλας στις αγορές έγινε σταδιακά και η σχεδόν παντελής απουσία ισπανικού προϊόντος, μαζί με την αυξημένη ζήτηση, ευνόησαν τις πωλήσεις.
Όσον αφορά τις μέσες τιμές αν και μειώθηκαν, κατά περίπου 7%, σε σύγκριση με το 2023 (2,50 ευρώ/κιλό το 2024, έναντι 2,70 ευρώ/κιλό το 2023), διατηρήθηκαν σε αυτά τα επίπεδα για την ολόκληρη την περίοδο συγκομιδής.
Οι πληροφορίες του Ismea για τις λιανικές πωλήσεις φράουλας στην καμπάνια του 2024 (περίοδος 29 Ιανουαρίου - 16 Ιουνίου) δείχνουν ποσότητες στα επίπεδα της προηγούμενης εκστρατείας, παρά τις υψηλότερες δαπάνες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες της παρακολούθησης Ismea-NielsenIQ, κατά την εκστρατεία του 2024 αγοράστηκαν 53,3 χιλιάδες τόνοι φράουλες (μείωση κατά -1,7% σε σχέση με το 2023), με κόστος 296 εκατ. ευρώ (αύξηση +4,6% σε σχέση με το 2023).
Η μείωση των εισαγωγών επηρέασε και τη μέση τιμή λιανικής του 2024 που κυμάνθηκε στα 5,55 ευρώ/κιλό (6,3% υψηλότερη σε σχέση με το 2023 που ήταν στα 5,22 ευρώ/κιλό).
Οι εισαγόμενοι όγκοι φράουλας (δίμηνο Φεβρουάριος-Μάρτιος 2024) ανήλθαν σε 3,3 χιλιάδες τόνους, μειωμένες κατά 50% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023.
Συνεχίζονται τις τελευταίες ημέρες με αυξητικούς ρυθμούς οι εισαγωγές τομάτας στην χώρα μας, ενώ την ίδια στιγμή παρουσιάζεται πτώση των ελληνικών εξαγωγών.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «από την αρχή του έτους οι εξαγωγές τομάτας από 1/1/2024 έως 5/7/2024 ανήλθαν σε 28.195 τόνους, έναντι 30.676 τόνων το αντίστοιχο διάστημα 2023 (παρουσιάζοντας μείωση κατά -8,9%).
Από την άλλη έχουμε τις εισαγωγές τομάτας, οι οποίες μόνο τον μήνα Ιούλιο (από 1/7 έως 5/7) ανήλθαν σε 370 τόνους από Πολωνία, Σερβία και Τουρκία».
Στο μεταξύ η εμπορική περίοδος κερασιών για το 2024 συνεχίζεται με υψηλότερες τιμές από ό,τι το 2023, με τάσεις καταγραφής ρεκόρ.
Αυτό συμβαίνει λόγω της πτώσης της προσφοράς σε διάφορες ευρωπαϊκές περιοχές παραγωγής και των ζημιών λόγω των καιρικών συνθηκών.
Η ζήτηση ήταν πολύ υψηλότερη από την προσφορά γεγονός που έχει οδηγήσει σε μεγάλη ένταση στις ευρωπαϊκές αγορές μέχρι στιγμής.
Πάντως οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τις τελευταίες ημέρες στην χώρα μας κατέστρεψαν μέρος των ποσοτήτων προς συγκομιδή αυτού του φρούτου.
Για το θέμα της ίωσης καστανής ρυτίδωσης, σε καλλιέργειες τομάτας και πιπεριάς, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη, την Τρίτη 25/6/2024, στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράπετρας.
Στην σύσκεψη παραβρέθηκαν μερίδα αγροτών που αντιμετώπισαν πρόσφατα το πρόβλημα καθώς και η προϊσταμένη τμήματα ΔΑΟΚ Ιεράπετρας κ. Μίχου.
Όπως επισημαίνει ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, «κοινή παραδοχή όλων των παρευρισκόμενων είναι ότι υπήρξε αδυναμία επίσημης καταγραφής των δειγμάτων που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή μας.
Για το λόγο αυτό καλούμε όλους τους αγρότες της περιοχής μας να ανταποκριθούν με υπευθυνότητα σε αυτό το κάλεσμα και να ενημερώνουν έγκαιρα της αρμόδιες υπηρεσίες για την εμφάνιση καστανής ρυτίδωσης σε οποιοδήποτε στάδιο καλλιέργειας.
Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να έχουμε συνολική εικόνα την εξέλιξη της ίωσης στην περιοχή μας αλλά και αποδεικτικά στοιχεία για το μέγεθος της καταστροφής που έχει υποστεί κάθε παραγωγός.
Μέχρι τότε είναι σημαντικό να συνεχίζουμε να τηρούμε τα μέτρα υγιεινής στις καλλιεργητικές εργασίες και να αποφεύγουμε οποιοδήποτε τρόπο και μέσο που συντελεί στην περαιτέρω εξάπλωση του ιού».
«Είναι πολύ υψηλές οι τιμές στις ντομάτες», παραδέχτηκε σε δηλώσεις του ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας.
Οι τιμές στα τρόφιμα μάλιστα αναμένεται να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και το επόμενο διάστημα, ενώ οι καταναλωτές αναγκάζονται να αγοράζουν όλο και λιγότερα και τα απολύτως απαραίτητα.
Το θέμα όμως είναι μιλάμε για ντόπιες ντομάτες ή εισαγόμενες;
Σύμφωνα τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, η Ελλάδα έχει εισάγει φέτος (μέχρι σήμερα Παρασκευή - 21/6/2024) περίπου 2.100 τόνους ντομάτας, ποσότητα αυξημένη σε σχέση τις εισαγωγές που έγιναν την αντίστοιχη περσινή περίοδο που ανέρχονταν σε 1.000 τόνους (υπερδιπλάσιες).
Από τους 2.100 τόνους που κάναμε εισαγωγές οι 1.000 τόνοι προέρχονται από την Τουρκία. Μάλιστα τα στοιχεία αναφέρουν ότι μόνο την τελευταία εβδομάδα κάναμε εισαγωγές 250 τόνους ντομάτας.
Άρα οι Έλληνες καταναλώνουν ακριβές αλλά και τούρκικες ντομάτες.
Κάποιοι θα πρέπει θα πρέπει να κάνουν ελέγχους γιατί σίγουρα το κόστος και η τιμή παραγωγού είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα στην Τουρκία και σίγουρα πολύ κάτω από τα 2,5 ευρώ το κιλό που πληρώνει ο Έλληνας καταναλωτής.
Την ίδια στιγμή πάντως έχουμε κατάρρευση της τιμής παραγωγού ντομάτας στην Κρήτη, με μέση τιμή στα δημοπρατήρια 45 - 48 λεπτά για καλή ποιότητα.
Βρισκόμαστε στις αρχές της συγκομιδής καλοκαιρινών οπωροκηπευτικών στην χώρα μας.
Και ενώ όλοι θα περίμεναν να υπάρχει αυξημένη ζήτηση στην εγχώρια αγορά βλέπουμε με έκπληξη να έχουμε αύξηση των εισαγωγών σε αυτά τα προϊόντα, κυρίως από τρίτες χώρες.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «ξεκίνησε και φέτος η συγκομιδή και η ροή εξαγωγής καρπουζιών και πεπονιών. Οι μέχρι σήμερα εξαχθείσες ποσότητες ανέρχονται σε 51.000 και 700 τόνους αντίστοιχα.
Ιδιαίτερη εντύπωση όμως προκαλεί η εισαγωγή - από 1/4/24 έως και σήμερα Δευτέρα (27/5/2024) - πάνω από 250 τόνων καρπουζιών από Ιράν και Ισπανία, καθώς και 200 τόνων πεπονιών από Αίγυπτο, Ολλανδία και Ιράν.
Επίσης μείωση παρουσιάζουν φέτος οι εξαγωγές ελληνικής τομάτας. Από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα εκτιμάται ότι οι εξαγωγές τομάτας ανήλθαν σε 25.500 τόνους (έναντι 27.700 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2023) ποσότητες που είναι μειωμένες κατά -7,9%.
Από την άλλη έχουν ενταθεί στην χώρα μας οι εισαγωγές τομάτας, οι οποίες ανέρχονται μέχρι σήμερα σε περίπου 1.400 τόνους (έναντι 590 τόνων που είχαμε πέρσι). Από αυτή την ποσότητα οι 850 τόνοι έχουν εισαχθεί από την Τουρκία.
Μόνο την τελευταία εβδομάδα, που υπάρχει πρόβλημα στην διάθεση της ελληνικής τομάτας (μεγάλες ποσότητες πάνε στις χωματερές), εισήχθησαν δύο φορτία τομάτας, το ένα από Τουρκία και το δεύτερο από Ιράν».
Στο μεταξύ ξεκίνησαν και οι εξαγωγές υπερπρώϊμων κερασιών, με τις εξαχθείσες μέχρι σήμερα ποσότητες να ανέρχονται σε περίπου 3.000 τόνους.
Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι η φετινή παραγωγή του τουρκικού κερασιού αναμένεται να είναι αυξημένη, με καλούς όγκους και καλή ποιότητα, ενώ οι αποδόσεις θα είναι στο αποκορύφωμά τους αυτή τη σεζόν.
Ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας έχει επιφέρει μία τεράστια αναστάτωση στην αγροτική δραστηριότητα της Ελλάδας, με άμεσες οικονομικές συνέπειες για τους Έλληνες αγρότες λόγω κατακόρυφης αύξησης του κόστους παραγωγής αλλά και έμμεσες επιπτώσεις για τους καταναλωτές των οποίων η αγοραστική δύναμη έχει συρρικνωθεί.
Αυτό αναφέρουν στην επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί της Κρήτης, που ζητούν οικονομική ενίσχυση των κηπευτικών θερμοκηπίου.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Αντώνης Πλεξουσάκης, πρόεδρος στην Ο.Π. «ΝΟΤΟΣ», φέτος οι καιρικές συνθήκες έφεραν πρώιμες συγκομιδές. Μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα έπεσαν στην αγορά όλες οι περιοχές της Ελλάδας γιατί όλοι ελπίζανε στην αυξημένη ζήτηση. Μεγάλο πρόβλημα έχουν οι ντομάτες αλλά υπάρχει μειωμένο ενδιαφέρον για αγγούρια, πιπεριές και άλλα κηπευτικά.
Είχαμε μεγάλες ποσότητες στην αγορά ταυτόχρονα την Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ έπεσαν και οι πέντε ημέρες αργίας στις Λαχαναγορές. Αυτό έφερε μια δύσκολη κατάσταση και από τότε μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καθόλου εμπορικό ενδιαφέρον για τα προϊόντα μας. Τώρα αρχίζουν και τα σούπερ μάρκετ να έχουν πρόβλημα.
Στη Βόρεια Ελλάδα τα μεγάλα θερμοκήπια δεν μπορούν να βρουν αγορά να πουλήσουν τα προϊόντα τους, ενώ το ίδιο συμβαίνει σε Μεσσηνία και Πρέβεζα που έχουν πάει στη δεύτερη καλλιέργεια.Έχουμε πρόβλημα και στις εξαγωγές, με τους Ισπανούς να μας έχουν βγάλει εκτός από την αγορά της Ρουμανίας.
Από την άλλη έχουμε συνεχώς αύξηση των εισαγωγών από τις τρίτες χώρες (βλέπε Τουρκία), την στιγμή που η δική μας παραγωγή μένει ασυγκόμιστη ή πάει για ζωοτροφή.
Αυτή την στιγμή η ντομάτα θερμοκηπίου καλής ποιότητας έχει τιμή παραγωγού στα 90 λεπτά, ενώ οι περισσότερες ποσότητες φεύγουν από 60 έως 70 λεπτά το κιλό. Την ίδια στιγμή και ενώ έχουμε κατάρρευση της τιμής παραγωγού στα σούπερ μάρκετ η τιμή λιανικής δεν φαίνεται να μειώνεται και κυμαίνεται γύρω από 1,50 - 1,70 ευρώ το κιλό. Ζητάμε άμεσα να υπάρξει συνάντηση με τον υπουργό ΑΑΤ για να ενημερωθεί για το πρόβλημα».
Η επιστολή των Αγροτικών Συνεταιρισμών της Κρήτης αναφέρει τα εξής:
«Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται έντονα το φαινόμενο όπου προϊόντα κηπευτικών θερμοκηπίου καταλήγουν σε χώρους ανακύκλωσης λόγω αδυναμίας να απορροφηθούν στην εγχωρία αγορά.
Τονίζεται επίσης ότι, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από Τρίτες Χώρες (βλ. Τουρκία) χωρίς να υπόκεινται σε αντίστοιχο έλεγχο όπως τους Έλληνες παραγωγούς, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο αυτή την κατάσταση καθώς δημιουργούνται πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού προς τους Έλληνες αγρότες.
Σημειώνεται επίσης ότι, η καλλιέργεια κηπευτικών θερμοκηπίου είναι από τις πιο δαπανηρές καλλιέργειες όπου απαιτείται υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας και εξοπλισμού ενώ η ζημιά σε αυτές τις περιπτώσεις ανέρχεται σε αρκετές χιλιάδες ευρώ ανά στρέμμα.
Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι ο βασικός όγκος κηπευτικών θερμοκηπίου που παράγεται αυτή την χρονική περίοδο προέρχεται από την περιφέρεια Κρήτης καθώς οι λοιπές περιοχές της Ελλάδας βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης.
Επειδή, στην Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στις 21-22 Μαρτίου 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε τη σημασία ενός ανθεκτικού και βιώσιμου γεωργικού τομέα για την επισιτιστική ασφάλεια και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και κάλεσε την Επιτροπή να προχωρήσει στις εργασίες για την ελάφρυνση της οικονομικής πίεσης των αγροτών και σχεδιασμός μέσων πρόσθετης υποστήριξης, όπως η επέκταση του TCTF.
Επειδή τον Απρίλιο 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στα κράτη μέλη για διαβούλευση σχέδιο πρότασης για περιορισμένη παράταση του Προσωρινού Πλαισίου Κρίσης και Μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις («TCTF») προκειμένου να επιτραπεί η συνεχιζόμενη στήριξη στον πρωτογενή γεωργικό τομέα ενόψει των συνεχιζόμενων διαταραχών της αγοράς.
Επειδή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώ διαβουλεύεται με τα κράτη μέλη σχετικά με περιορισμένη παράταση για τον πρωτογενή γεωργικό τομέα του τμήματος TCTF, επιτρέπει επί του παρόντος στα Κράτη Μέλη να χορηγούν περιορισμένα ποσά ενίσχυσης, έως τις 30 Ιουνίου 2024.
Επειδή τα θερμοκηπιακά κηπευτικά είναι προϊόν με υψηλή προστιθέμενη αξία για το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας.
Επειδή οι παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπίου αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στην τωρινή κατάσταση άρα και να προγραμματίσουν την επόμενη καλλιέργειά τους.
Επειδή συντρέχουν και άλλοι λόγοι (π.χ. έλλειψη εργατών γης, κλιματική κρίση, κ.α.) που καταστούν πλέον ΜΗ βιώσιμη την παραγωγή θερμοκηπιακών κηπευτικών, αυτό θα έχει αντίκτυπο την κατακόρυφη μείωση της εγχώριας παραγωγής στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο.
Για όλα τα παραπάνω ζητάμε:
- Την ένταξη των παραγωγών κηπευτικών θερμοκηπίου στο πλαίσιο που επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα Κράτη Μέλη, δηλαδή να παρέχουν περιορισμένα ποσά βοήθειας στους γεωργούς μέσω κρατικών ενισχύσεων ώστε να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων στήριξης κρίσεων έως τις 30 Ιουνίου 2024.
- Ευελπιστούμε να ανταποκριθείτε στο αίτημά μας άμεσα και είμαστε στη διάθεσή σας για διευκρινίσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις αυτής της δράσης».
Την επιστολή υπογράφουν:
Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας
Δήμος Ιεράπετρας / Αντιδ. Αγροτικής Ανάπτυξης
Αγροτικός Συνεταιρισμός - Ο.Π. «ΑΝΑΤΟΛΗ»
Αγροτικός Συνεταιρισμός - Ο.Π. «ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΕΡΒΟΛΙ»
Αγροτικός Συνεταιρισμός - Ο.Π. «ΝΟΤΟΣ»
Οι υψηλές θερμοκρασίες επιτάχυναν τη φετινή σεζόν για τη φράουλα, ενώ δημιούργησαν και προβλήματα στην αντιμετώπιση των εχθρών. Ο απολογισμός της φετινής σεζόν δείχνει υψηλές εξαγωγές.
Πρώιμη ήταν φέτος η παραγωγή και στη φράουλα, όπως ενημερώνει τον ΑγροΤύπο ο κ. Αντώνης Αρβανιτάκης, καλλιεργητής και εξαγωγέας φράουλας από τη Νεά Μανωλάδα, Ηλείας, «Η φράουλα είναι στα τελειώματα, σε περίπου 10 μέρες κλείνει η συγκομιδή. Λόγω καιρού η παραγωγή ήταν πρώιμη και η τιμή έχει πέσει. Η χρονιά δεν ήταν πολύ καλή, η παραγωγή ήταν μειωμένη. Η τιμή παραγωγού αυτή τη στιγμή είναι στα 1,20 ενώ πριν ένα μήνα ήταν στα 1,70-1,80».
Στην περιοχή της Νέας Μανωλάδας καλλιεργούνται περίπου 150 εκατομμύρια φυτά φράουλας της ποικιλίας Victory εκ των οποίων το 90%, δηλαδή έως και 120 εκατομμύρια πάνε προς εξαγωγή στο εξωτερικό, όπως μας ενημερώνει ο κ. Αρβανιτάκης. «Οι εξαγωγές φέτος πήγαν πολύ καλά. Η φράουλα Victory αποτελεί ποικιλία η οποία είναι σκληρή και με ιδιαίτερη αντοχή, δηλαδή διατηρείται καλά και για αρκετό καιρό μετά τη συγκομιδή, οπότε είναι ιδανική για εξαγωγές στο εξωτερικό». Όπως συμπληρώνει ο ίδιος, «Ο κύριος ανταγωνισμός μας είναι οι Ισπανοί. Αλλά λόγω της ποιότητας της, η ελληνική φράουλα έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος στο εξωτερικό με αποτέλεσμα φέτος να ζητάνε περισσότερο ελληνικές φράουλες οι αγορές του εξωτερικού».
Ο ίδιος συμπληρώνει πως, «μέσα στον επόμενο μήνα θα ξεριζωθούν τα φυτά και το έδαφος θα κλειστεί αεροστεγώς με ειδικό πλαστικό για να γίνει ηλιοαπολύμανση, με σκοπό την φύτευση της νέας σοδειάς από τον Οκτώβρη. Εξολοθρεύονται όλα τα παθογόνα και αποφεύγεται η χρήση χημικών. Τις πρώτες φράουλες τις βλέπουμε από το Νοέμβρη, αλλά σε μικρότερες ποσότητες και μέγεθος, ενώ όσο προχωράει η σεζόν αυξάνεται η παραγωγή. Στις καλλιέργειες μας χρησιμοποιούμε κυρίως βιολογικά φάρμακα. Ένα προϊόν που εξάγεται στα καλύτερα super market του εξωτερικού, στη Γερμανία και την Τσεχία, ελέγχεται συνέχεια, με αποτέλεσμα να πρέπει να είναι καθαρό και σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ για να γίνεται δεκτό εκεί».
Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο κ. Αντώνης Αρβανιτάκης, «φέτος μας δυσκόλεψε ο τετράνυχος, του οποίου τα αυγά είναι δύσκολα να εξολοθρευτούν. Αφάνισε καλλιέργειες ολόκληρες στην περιοχή. Όλοι οι άλλοι εχθροί αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με βιολογικά φάρμακα».
Η κ. Κατερίνα Σιμενταρίδου, γεωπόνος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φραουλοπαραγωγών "Aelia Berries" στην Ηλεία, εξηγεί στον ΑγροΤύπο, «Το κυριότερο πρόβλημα στη φράουλα είναι το κλίμα. Η φράουλα είναι φυτό χειμερινό, βραχείας ημέρα και με τις υψηλές θερμοκρασίες και την έλλειψη χειμώνα φέτος, δεν έκανε καλό ριζικό σύστημα. Παράλληλα, λόγω της ζέστης οι εντομολογικοί εχθροί δεν έπεσαν ποτές σε χειμερία νάρκη, παρατηρήθηκε πτήση του θρίπα από το Δεκέμβριο, ενώ κανονικά αναμένεται μετά το Φεβρουάριο. Από την άλλη ο ξηρός χειμώνας βοήθησε στον περιορισμό των μυκητολογικών ασθενειών». Η ίδια συμπληρώνει πως, «σοβαρό ήταν και το θέμα με τον τετράνυχο, καθώς παρουσιάζει εκθετική γέννα και ταχύτατο κύκλο αναπαραγωγής. Η αντιμετώπιση του είναι δύσκολη, εξολοθρεύαμε τη μια γενιά και την επόμενη μέρα εμφανιζόταν η επόμενη. Μερικοί παραγωγοί μας που έκαναν χρήση ωφέλιμων εντόμων κατάφεραν να επιτύχουν πλήρη αντιμετώπιση του εντόμου».
Στην καλλιέργεια καρπουζιού η ξαφνική πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση στις ευρωπαϊκές αγορές, καθώς πρόκειται για καλοκαιρινό φρούτο.
Στα Φιλιατρά και την Κυπαρισσία της Μεσσηνίας έχει ήδη ξεκινήσει η συλλογή των πρώιμων ποικιλιών, ενώ στην περιοχή της Μεσαράς στην Κρήτη, αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο μήνα.
Ο κ. Γιώργος Τσικνάκης διαθέτει υπαίθρια καλλιέργεια καρπουζιού χαμηλής κάλυψης στη Μεσαρά, Κρήτης. "Η έκταση που καλλιεργώ είναι 35 στρέμματα, με αποδόσεις που διαφοροποιούνται σε ποσότητα ανά καλλιεργητική περίοδο", δηλώνει χαρακτηριστικά στον ΑγροΤύπο. Όπως αναφέρει, "Η συγκομιδή προβλέπεται να ξεκινήσει σε 20 ημέρες με 1 μήνα. Η απόδοση της καλλιέργειας κρίνεται μέρα με τη μέρα. Οι καιρικές συνθήκες ήταν ευνοϊκές ως τώρα αλλά καθώς μένει ακόμα ένας μήνας μέχρι την κοπή η παραγωγή θα καθοριστεί από τον καιρό τις επόμενες ημέρες. "
Ο κ. Κώστας Μάλαμος από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας έχει ήδη ξεκινήσει την πρώιμη συγκομιδή του από το Μ. Σάββατο, και όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο, "η συγκομιδή ξεκίνησε εδώ και μια εβδομάδα και αναμένεται να διαρκέσει σχεδόν όλο το μήνα, έως τις 25-30 Μαΐου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως η κοπή εξαρτάται και από την ποικιλία, αλλά και από τους χρόνους φύτευσης που μπορεί να διαφέρουν ελαφρά μεταξύ των ποικιλιών. Η δική μου καλλιέργεια είναι υπαίθρια χαμηλής κάλυψης και συνολικά καταλαμβάνει 380 στρέμματα. " Όπως μας ενημερώνει, "οι καιρικές συνθήκες ήταν καλές στην περιοχή ως τώρα, τις τελευταίες μέρες ο καιρός επιδεινώθηκε ελαφρώς με κάποιες ασθενείς βροχοπτώσεις, αλλά αυτό δεν αναμένεται να επηρεάσει τη ποιότητα του φρούτου, παρά μόνο να καθυστερήσει τη συγκομιδή κάποιες μέρες, λόγω των συνθηκών στο χωράφι. " Ο κ. Μάλαμος αναφέρει στον ΑγροΤύπο πως, "συνολικά, πιστεύω θα έχουμε καλή απόδοση τόσο σε προσωπικό, όσο και σε γενικότερο επίπεδο. Οι τιμές για τους παραγωγούς αυτή τη στιγμή είναι περίπου στα 0,32-0,40 λεπτά/κιλό. "
Στην περιοχή της Κυπαρισσίας της Μεσσηνίας καλλιεργούνται συνολικά 5000 στρέμματα καρπούζι, ενώ φέτος προβλέπεται απόδοση 35.000 τόνων, όπως ενημερώνει τον ΑγροΤύπο ο κ. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος. Ο ίδιος δηλώνει πως, "μόνο το 20% από τη συνολική παραγωγή καρπουζιού της περιοχής διατίθεται για κατανάλωση στο εσωτερικό της χώρας, ενώ το 80% εξάγεται. " Όπως τονίζει μιλώντας στον ΑγροΤύπο, " τα καρπούζια της περιοχής μας διαθέτουν μεγάλη δυναμική στο εξωτερικό, καθώς χαρακτηρίζονται από άριστη ποιότητα. Είμαστε ιδιαίτερα αυστηροί στην ποιότητα, με διεξαγωγή συνεχών ποιοτικών ελέγχων από ειδικούς γεωπόνους, με σκοπό την αναγνώριση πιθανών ασθενειών, ενώ τα φρούτα στέλνονται και στο Χημείο του κράτους για την εξασφάλιση της αντίστοιχης πιστοποίησης. "
Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο η φετινή χρονιά για την καλλιέργεια καρπουζιού στην Κυπαρισσία ήταν πάρα πολύ καλή, με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Οι ελαφρές βροχές των τελευταίων ημερών δεν μπορούν πλέον να επηρεάσουν την ποιότητα του φρούτου. Ο ίδιος δηλώνει χαρακτηριστικά πως, "εγώ ξεκίνησα τη συγκομιδή από τη Δευτέρα του Πάσχα (6/5) και έχω απόδοση περίπου 150-200 τόνους/ημέρα. Ως τώρα μόνο 6 τόνοι από όσους έχω συνολικά παράξει έχουν κατευθυνθεί στην ελληνική αγορά.
Η ζήτηση είναι ικανοποιητική και οι απαιτήσεις αυτή τη στιγμή είναι ήδη πολύ μεγαλύτερες από αυτές που μπορούμε να καλύψουμε συνολικά, αλλά αναμένεται να καλυφθούν σταδιακά τις επόμενες μέρες καθώς όλο και περισσότεροι παραγωγοί θα ξεκινάνε και αυτοί τη συγκομιδή τους. "