Ο κ. Νικόλαος Ρούφας είναι αγρότης από την Κάλυμνο που καλλιεργεί πατάτες κηπευτικά και εσπεριδοειδή. Είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πατάτας στο νησί.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο «καλλιεργώ περίπου 60 στρέμματα με πατάτες. Κάνω δύο φυτεύσεις τον χρόνο. Η πρώτη γίνεται στις αρχές του έτους και η συγκομιδή τις ημέρες του Πάσχα που υπάρχει ζήτηση και τη δεύτερη τον Αύγουστο και κάνω συγκομιδή το Νοέμβριο.
Φέτος όμως με την πανδημία του Κορωνοϊού υπήρχαν προβλήματα στην απορρόφηση της παραγωγής και όλοι ήθελαν να αγοράσουν σε χαμηλές τιμές. Δεν υπήρχε πολύ τουρισμός και η αγορά είχε προβλήματα. Συνεργάζομαι με κέντρα εστίασης και μαγαζιά λιανικής στην Κάλυμνο. Η παραγωγή μου όμως είναι μεγάλη και για αυτό αναγκάζομαι να πηγαίνω στην Κω και την Πάτμο για να πουλάω τις πατάτες μου.
Αυτό που με βοήθησε όμως στη διακίνηση της παραγωγής μου στην αγορά ήταν η επένδυση που έκανα αγοράζοντας ψυκτικούς θαλάμους αποθήκευσης. Χωρίς να ενταχθώ σε κάποιο πρόγραμμα (ΠΑΑ ή ΕΣΠΑ) αλλά με δικά μου κεφάλαια αγόρασα μεταχειρισμένους ψυκτικούς θαλάμους. Κόστισαν περίπου 15 - 17 χιλιάδες ευρώ. Έτσι μπορώ να αποθηκεύω την παραγωγή μου και να την πουλώ αργότερα.
Εκτός από πατάτες όμως καλλιεργώ και κηπευτικά (ντομάτες κ.α.) υπαίθρια σε χαμηλή κάλυψη. Επίσης έχω και περίπου 25 - 30 στρέμματα με εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, μανταρίνια κ.α.). Τα πορτοκάλια και αυτά τα αποθηκεύω στους ψυκτικούς θαλάμους και είναι πιο εύκολη η πώλησή τους. Αντίθετα τα μανταρίνια πρέπει να τα πουλάω αμέσως μτά την συγκομιδή τους γιατί δεν αντέχουν.
Η Κάλυμνος έχει καλό κλίμα και τα χωράφια μου είναι εύφορα. Προσπαθώ να μειώσω όσο μπορώ τα καλλιεργητικά μου έξοδα (μειωμένα λιπάσματα κ.α.). Τα τελευταία χρόνια έχουμε πρόβλημα από την ανομβρία. Το θετικό είναι ότι όλο και περισσότεροι νέοι θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα.
Στα τάρταρα έφτασε φέτος η παραγωγή πατάτας Νάξου λόγω της ξηρασίας που μαστίζει το νησί ενώ η πολιτεία ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην κατασκευή των αναγκαίων μέτρων για να γίνει η άρδευση της καλλιέργειας.
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Νάξου διοργάνωσε τη 15η Γιορτή της Πατάτας Νάξου, η οποία, σε αντίθεση με τον εορταστικό χαρακτήρα που είχε τα προηγούμενα χρόνια, φέτος πήρε τη μορφή διαμαρτυρίας.
Φέτος οι υπεύθυνοι του Αγροτικού Συνεταιρισμού του νησιού, επέλεξαν να της δώσουν μια μορφή έντονης διαμαρτυρίας, με κυριότερο θέμα αυτό της λειψυδρίας η οποία απειλεί τη καλλιέργεια πατάτας.
Σύμφωνα με στοιχεία που εμφάνισαν η ακαρπία έχει οδηγήσει φέτος σε μείωση της παραγωγής πατάτας, κατά 70%, ενώ μέχρι πέρυσι οι 300 παραγωγοί πατάτας είχαν σοδειά 6.000 τόνων σε ετήσια βάση, με τη φετινή να εκτιμάται μόλις στους 1.800 τόνους.
Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) και άλλων συνεταιρισμών από κάθε γωνιά της χώρας βρέθηκαν στη Νάξο και διαπίστωσαν ιδίοις όμμασι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτοκτηνοτροφικός κόσμος του νησιού, τα ίδια που ταλανίζουν τον πρωτογενή τομέα όλης της χώρας, με κυριότερα όλων την ανομβρία και τη λειψυδρία που έχουν μετατραπεί σε εφιάλτη για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων έγινε συνεδρίαση των συνεταιριστών στην οποία συμμετείχαν ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, Παύλος Σατολιάς, ο Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγελαδοτρόφων και Προβατοτρόφων της πολύπαθης Δυτικής Θεσσαλίας, Γιώργος Βαϊόπουλος, η Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμύνταιου, Διαμάντω Κρητικού και ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αιγιαλείας, Θανάσης Σωτηρόπουλος.
Κατά τη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε οι πρόεδροι των συνεταιρισμών υπογράμμισαν ότι υπάρχει ο κίνδυνος αφανισμού της καλλιέργειας πατάτας Νάξου, ενώ κατήγγειλαν την αδράνεια των αρμόδιων κεντρικών, περιφερειακών και τοπικών οργάνων, για την αδυναμία έγκαιρης πρόληψης της κατάστασης και τη λήψη συντονισμένων και προγραμματισμένων ενεργειών εξασφάλισης νερού άρδευσης.
Η Πολιτεία οφείλει να στηρίξει τον ενεργό παραγωγό και πρέπει να υλοποιηθούν τα στρατηγικά έργα, όπως το Ύδωρ 2.0, που εξαγγέλθηκε πρόσφατα. Η Νάξος είναι μια μικρογραφία του τι συμβαίνει με την ξηρασία σε ολόκληρη τη χώρα.
Οι πρόεδροι των συνεταιρισμών με προτάσεις τους σημείωσαν ότι πρέπει να επιδοτηθεί η ακαρπία και η μεσοκαρπία μέσω των μέτρων ήσσονος σημασίας (de minimis) διότι η Πατάτα Νάξου αποτελεί ΠΓΕ προϊόν.
Με χαλαρούς ρυθμούς γίνονται αυτή την εποχή οι κοπές στα πορτοκάλια της ποικιλίας Βαλέντσια στην Λακωνία.
Αν και έχουν βγει στην αγορά Ναβελίνες από άλλες περιοχές της χώρας η ζήτηση για τα Βαλέντσια παραμένει σε καλά επίπεδα.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν γίνεται σωστή διαλογή των πορτοκαλιών και δεν πάνε τα καλής ποιότητας πορτοκάλια για νωπή χρήση.
Πάντως αυτή την εποχή όσοι παραγωγοί έχουν κάνει σωστές καλλιεργητικές πρακτικές έχουν ένα πολύ καλής ποιότητας Βαλέντσια χυμώδη και με καλό χρωματισμό. Το πρόβλημα είναι ότι την καλή ποιότητα δεν την πληρώνεται ο παραγωγός.
Ο κ. Βασίλης Δεληκωνσταντίνου, παραγωγός εσπεριδοειδών από την Σκάλα Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή η μέση τιμή παραγωγού κυμαίνεται στα 27 λεπτά το κιλό, ενώ η τιμή χυμού είναι στα 16 λεπτά. Μιλάμε για χαμηλά επίπεδα αν σκεφτεί κανείς ότι σήμερα η διεθνή τιμή συμπυκνωμένου χυμού είναι στα 10 - 11 ευρώ το κιλό.
Από το 2021 και μετά λόγω ζημιών στην παραγωγή πορτοκαλιών στην Βραζιλία και ΗΠΑ οι διεθνείς τιμές χυμού βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα και αναμένεται να παραμείνουν και τα επόμενα χρόνια. Από την άλλη στα Βαλέντσια έχουμε αναλογία 11 κιλά πορτοκαλιού για 1 κιλό συμπυκνωμένου χυμού. Κάποτε θα πρέπει να κερδίσει ο παραγωγός από την καλή ποιότητα πορτοκαλιού.
Προβλημα είναι ότι δεν γίνεται σωστή διαλογή πορτοκαλιών αλλά δίνουν τιμή «σκούπα» στους παραγωγούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πηγαίνουν για νωπή χρήση πορτοκάλια που δεν έχουν καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και το αντίστροφο τα καλής ποιότητας πάνε για χυμοποποίηση. Όλα αυτά γίνονται για να μειωθεί η χονδρική τιμή τους.
Σίγουρα έχουμε αυτή την περίοδο έχουμε μειωμένες ποσότητες Βαλέντσια στην Λακωνία αλλά στην χώρα μας δεν υπάρχουν στοιχεία (αυτό συμβαίνει και σε άλλες καλλιέργειες).
Το σίγουρο είναι ότι αυτή την εποχή είμαστε στα τελειώματα και οι παραγωγοί έχουν ανάγκη για οικονομική ρευστότητα, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους. Αυτό τους αναγκάζει να πουλάνε υπό πίεση. Το θετικό πάντως είναι ότι παραμένει σταθερή η ζήτηση για Βαλέντσια αν και σε άλλες περιοχές ξεκίνησαν να κάνουν κοπές στις Ναβαλίνες.
Μεγάλο πρόβλημα επίσης για τους παραγωγούς είναι η μαύρη αμοιβή των εργατών. Οι παραγωγοί φορολογούνται για αυτήν αλλά δεν μπορούν να τη δικαιολογήσουν σαν έξοδο».
Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα έχει «ζεσταθεί» ξανά το εμπόριο για τα Βαλέντσια και υπάρχει καλή ζήτηση. Όπως φαίνεται η αγορά θα απορροφήσει όλη την παραγωγή.
Οι τιμές παραγωγού ξεκινούν για νωπή κατανάλωση από τα 22 λεπτά και πάνω ανάλογα με την ποιότητα του πορτοκαλιού.
Εκτιμώ ότι ακόμη έχουμε περίπου 2 έως 3 χιλιάδες τόνους πορτοκαλιών αυτής της ποικιλίας με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά (χρώμα και χυμό).
Μετά από τις 20 Νοεμβρίου θα ξεκινήσουν οι κοπές για τις Ναβαλίνες στην περιοχή της Λακωνίας».
Την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών, ανακοίνωσαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης.
Με επενδύσεις από 150.000 ευρώ έως και 1 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και επιδότηση έως 70%, καθώς και με τη δυνατότητα ενίσχυσης αγοράς γης, τρακτέρ και παρελκόµενων, προβλέπονται στο θεσµικό πλαίσιο του Μέτρου που αναµένεται να προκηρυχθεί αρχές του 2025.
Ως ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας των δαπανών ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2029.
Στόχος της Παρέμβασης
Στόχος της Παρέμβασης είναι η ίδρυση γεωργικών εκμεταλλεύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας των κηπευτικών με ταυτόχρονη μετατόπιση σε καλλιεργητικές πρακτικές υψηλότερης προστιθέμενης αξίας μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας της μεθόδου καλλιέργειας και την μείωση των εισροών. Η παρέμβαση είναι εμβληματική για τον πρωτογενή τομέα και θεωρείται πολύ σημαντική για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.
Επιλέξιμοι υποψήφιοι
Επιλέξιμες είναι οι αιτήσεις που υποβάλλονται από φυσικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων καθώς και από νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου.
Επιλέξιμες επενδύσεις
Η επιλεξιμότητα αφορά τις εξής κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός προσπελάσιμων στεγάστρων. Ενισχύονται αποκλειστικά τα θερμοκήπια και οι κλειστοί θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών της ΥΑ 2243/333582/27.11.2020 (Β’ 5432), τα δικτυοκήπια της ΚΥΑ 2244/333595/09.12.2020 (Β’ 5430) και οι εγκαταστάσεις φυτικής παραγωγής τύπου υψηλού ΤΟΛ συγκεκριμένων προδιαγραφών.
2. Κατασκευές και αγορά γης για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω κατασκευών και ιδίως, αποθήκες και λοιποί αποθηκευτικοί χώροι, εγκαταστάσεις προετοιμασίας προϊόντων για πρώτη πώληση όπως ψυγεία, διαλογητήρια, πλυντήρια κ.α., αγορά γης για την εγκατάσταση των επιλέξιμων κατασκευών και μέχρι 10% επί των επιλέξιμων δαπανών, ομβροδεξαμενές κ.α.
3. Μηχανολογικός εξοπλισμός που ενσωματώνεται στις ανωτέρω κατασκευές όπως, υδροπονικά συστήματα, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, συστήματα σκίασης, αυτοματισμοί, φίλτρα, διαχείριση αποβλήτων κ.α.
4. Ο εξοπλισμός φυτικής παραγωγής και παραγωγής μανιταριών ο οποίος χρησιμοποιείται αποκλειστικά εντός των επιλέξιμων κατασκευών, όπως, μηχανήματα προετοιμασίας εδάφους, σποράς, μεταφύτευσης, συλλογής, φυτοπροστασίας, υδρονέφωσης, μικροί γεωργικοί ελκυστήρες (ηλεκτρικοί και συμβατικοί), αισθητήρες κ.λπ.
5. Οι δαπάνες που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και μέχρι 30% (αθροιστικά) επί των επιλέξιμων δαπανών υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των επιλέξιμων εγκαταστάσεων.
6. Οι γενικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες λήψης υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
7. Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες ΦΠΑ, φόρων και τελών, απλής αντικατάστασης, απόκτησης μεταχειρισμένων επενδυτικών αγαθών, εργασιών και υλικών συντηρήσεων, ενοικίασης και συντήρησης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, αγοράς δικαιωμάτων, αγοράς αναλωσίμων, αγοράς εργαλείων, σύνδεσης με δίκτυα, χρηματοοικονομικών εξόδων, οι δαπάνες που δεν δύναται να επαληθευτούν, οι δαπάνες αυτοτιμολόγησης / αυτοπαράδοσης κ.λπ.
Προϋπολογισμός Παρέμβασης και όρια προϋπολογισμού επενδύσεων
Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης (δημόσια δαπάνη) ανέρχεται στα 150.000.000 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Ελλάδα. Αναμένεται να δοθεί υπερδέσμευση, ανάλογα με τη ζήτηση της παρέμβασης, λόγω της εξαιρετικής σημασίας του μέτρου που είναι εμβληματικό για τον πρωτογενή τομέα. Με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ο προϋπολογισμός θα κατανεμηθεί στις Περιφέρειες της Χώρας.
Ένταση στήριξης
Ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης, την ιδιότητα του υποψηφίου και τον τόπο έδρας ή μόνιμης κατοικίας του, η ένταξη στήριξης διαμορφώνεται από 50% έως 70%.
Βαθμολογία
Το μέτρο είναι ανταγωνιστικό, δηλαδή κάθε αίτηση βαθμολογείται ξεχωριστά και ύστερα από την συνολική αξιολόγηση κατατάσσεται σύμφωνα με τη βαθμολογία της. Στην περίπτωση μη επάρκειας πόρων, εγκρίνονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις με την υψηλότερη βαθμολογία ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις απορρίπτονται. Οι αρχές των κριτηρίων επιλογής είναι:
- Η ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού.
- Η συμμετοχή σε συλλογικά σχήματα αγροτών.
- Η συνέργεια με την παρέμβαση της πρώτης εγκατάστασης γεωργών νεαρής ηλικίας και της συμπληρωματικής ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας.
- Η ηλικία του εν δυνάμει δικαιούχου, με προτεραιότητα στους νεαρότερους εν δυνάμει δικαιούχους.
- Για τα νομικά πρόσωπα η προέλευση των ακαθάριστων εσόδων και η ιδιότητα του κατόχου γεωργικής εκμετάλλευσης.
- Η αναλογία ύψους προτεινόμενου επενδυτικού σχεδίου με την τυπική απόδοση υφιστάμενης εκμετάλλευσης.
- Η χρηματοοικονομική ικανότητα υποψηφίου.
- Η αξιοποίηση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής (ενδεικτικά, υδροπονία, αεροπονία, αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση, γεωργία ακριβείας).
- Φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις όπως ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση αυτοκινούμενων οχημάτων κ.λπ.
- Η παραγωγή προϊόντων με Ευρωπαϊκά σήματα ποιότητας.
- Το εκπαιδευτικό επίπεδο και επαγγελματική εμπειρία υποψηφίου ή νόμιμου εκπροσώπου του.
- Η κατηγορία περιοχής παρέμβασης. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα δίνεται σε περιοχές που έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, στα νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους, καθώς επίσης και σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, περιοχές απολιγνιτοποίησης.
Περίοδος υποβολής
Η περίοδος υποβολής θα καθοριστεί στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Η ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα μας, διότι η βιώσιμη και αποδοτική γεωργία είναι το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδας. Σήμερα με την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών γίνεται το πρώτο και ουσιαστικό βήμα. Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να επενδύσει στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, γιατί μέσω αυτών δίνουμε νέα δυναμική στην ελληνική γεωργία, εξοικονομούμε πόρους σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, δημιουργούμε ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας».
Ξεκίνησε στην Αργολίδα η συγκομιδή πορτοκαλιών Ναβελίνας με την παραγωγή να είναι μειωμένη όπως και το εμπορικό ενδιαφέρον, ενώ το κόστος αυξημένο λόγω της άρδευσης και των εργατικών.
Οι τιμές παραγωγού (μικτά) για τα πορτοκάλια εξαγωγής είναι από 35 έως 40 λεπτά το κιλό για τα καλής ποιότητας, ενώ για την εγχώρια αγορά στα 45 λεπτά.
Από τον συνεταιρισμό Σταθέικων του Δήμου Άργους Μυκηνών η κ. Άννα Λαμπάδα, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας στην περιοχή. Υπάρχουν πρόβλημα στα μεγέθη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Έχουμε φτάσει Νοέμβριο και ποτίζουμε σαν να είμαστε καλοκαίρι. Εδώ και 9 μήνες κάνουμε συνεχώς άρδευση. Αν δεν έχουμε βροχές φέτος τον επόμενο χρόνο τα εσπεριδοειδή στην Αργολίδα θα έχουν σοβαρό πρόβλημα.
Όσον αφορά τις προκαταβολές του παγετού που έδωσε ο ΕΛΓΑ, τα 300 ευρώ το στρέμμα, μας κάνουν συμψηφισμούς αλλά τελικά δεν γνωρίζουν οι παραγωγοί τι χρωστάνε και πότε θα τα εξοφλήσουν τις οφειλές. Είμαστε σε ένα θολό τοπίο και ζητάμε ενημέρωση».
Συνάντηση εσπεριδοπαραγωγών Αργολίδας
Στο μεταξύ στις 4 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην ΚΑΣΟΑ ΔΑΝΑΟΣ στην Πυργέλλα, η 1η συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ) για τη σεζόν 2024/2025, όπου θα συζητηθούν θέματα εμπορίας των εσπεριδοειδών, καθώς και η αγωγή κατά του ΕΛΓΑ για τα πορίσματα παγετού της 26/01/2022. Η σχετική ανακοίνωση αναφέρει τα εξής:
«Η περσινή εμπειρία από την λειτουργία της ΔΕΣΑ έδειξε ότι υπάρχει ανάγκη για κοινή οργάνωση και συντονισμό των συνεταιρισμών, καθώς ο κάμπος της Αργολίδας έχει περάσει στο τελικό στάδιο μια μεγάλης ιστορικής καμπής, με μια σειρά από παθογένειες να έχουν κορυφωθεί.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η μαζική συμμετοχή των συνεταιρισμών, αλλά και των παραγωγών, είναι αυτό που θα ενισχύσει το κύρος και την δυναμική της πρωτοβουλίας, ιδιαίτερα στην 1η συνεδρίαση της σεζόν.
Αξιοποιώντας την εμπειρία της προηγούμενης περιόδου, έχουν σχεδιαστεί μια σειρά από βελτιώσεις στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της Επιτροπής που θα παρουσιαστούν στην σύσκεψη, προκειμένου η ΔΕΣΑ να γίνεται συνεχώς πιο αποτελεσματική στην στήριξη του τομέα».
Άρχισαν οι κοπές για τις πρώιμες Κλημεντίνες στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας, με την ζήτηση να είναι σε καλά επίπεδα και τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά με καλή ποιότητα. Οι μειωμένες ποσότητες έφεραν ένα καλό ξεκίνημα όσον αφορά τις τιμές.
Ο κ. Αριστοτέλης Μπακάκης, παραγωγός μανταρινιών από το Μάστρο του Μεσολογγίου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος έχουμε μια πρωιμότητα στα μανταρίνια Κλημεντίνες λόγω των καιρικών συνθηκών. Οι κοπές ξεκίνησαν εδώ και 15 ημέρες στην περιοχή και γίνονται με αυξημένους ρυθμούς στα περιβόλια. Έχουμε μια καλή παραγωγή με καλή ποιότητα και μεγέθη. Η ζήτηση είναι πολύ καλή και συνεχώς φεύγουν φορτία από την περιοχή. Φέτος έχουμε ένα καλό ξεκίνημα στα μανταρίνια με τις υπερπρώιμες ποικιλίες (Clement Ruby κ.α.) στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας να δίνουν τιμές παραγωγού από 1 ευρώ το κιλό. Τώρα για τις Κλημεντίνες οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 50 έως 60 λεπτά το κιλό».
Ξεκίνησαν οι κοπές στις Κλημεντίνες αυτές τις ημέρες στην Θεσπρωτία, με τις αποδόσεις να είναι μειωμένες και τις τιμές να κυμαίνονται από 60 έως 65 λεπτά. Οι παραγωγοί ελπίζουν οι μειωμένες ποσότητες να φέρουν καλές τιμές, μιας και η ζήτηση να είναι σε καλά επίπεδα. Το πρόβλημα είναι ότι στην περιοχή δεν είναι οργανωμένοι οι παραγωγοί για να μπορέσουν να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θωμάς Φάκλαρης από την περιοχή Σκαφιδακίου στην Αργολίδα, «αυτές τις ημέρες μπήκαν στα περιβόλια οι παραγωγή και ξεκίνησαν τις κοπές μανταρινιών. Η Αργολίδα έχει πρόβλημα από την ξηρασία και η παραγωγή είναι μειωμένη κατά 20 - 30% αλλά έχει πολύ καλή ποιότητα. Οι Κλημεντίνες, όπως και πέρυσι, έχουν κάνει ένα καλό ξεκίνημα με τις τιμές παραγωγού (μικτές) της εξαγωγής για την καλή ποιότητα να κυμαίνονται 1,70 έως 1,80 ευρώ το κιλό, ενώ στην εσωτερική αγορά φτάνουν και στο 1 ευρώ το κιλό. Προς το παρόν η ζήτηση είναι σε καλά επίπεδα».
Από την πλευρά του ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι κοπές μανταρινιών στην περιοχή. Πάντως από μια πρώτη εικόνα φαίνεται μειωμένη η φετινή παραγωγή. Αναμένεται να ξεκινήσουν να κόβουν Κλημεντίνες μετά από τις 10 Νοεμβρίου.
Όσον αφορά τις εισαγωγές μανταρινιών στην ΕΕ, τα στοιχεία της Κομισιόν αναφέρουν ότι κατά την εμπορική περίοδο Οκτώβριος 2023 - Σεπτέμβριος 2024 ανήλθαν σε 445.000 τόνους, μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο (482.000 τόνους). Οι κυριότερες εισαγωγές μανταρινιών στην ΕΕ γίνονται από την Νότια Αφρική (162.000), την Τουρκία (84.500) και το Μαρόκο (74.000).
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Στο ζήτημα των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες αναφέρονται σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπιακής καλλιέργειας από την Μεσσηνία και την Κρήτη.
Μάλιστα ζητούν από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ οι εισαγωγές τομάτας από την Τουρκία να ενταχθούν σε καθεστώς υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Στην επιστολή τους οι παραγωγοί αναφέρουν τα εξής:
«Επαναλαμβανόμενα έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, «λουσμένα» με δηλητήρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι των καταναλωτών ως υψηλής διατροφικής αξίας «ελληνικά-πιστοποιημένα» τρόφιμα.
Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι επιτρέπουν αυτήν την πρακτική, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολιτικοί κύκλοι επιθυμούν να μην αλλάξει ποτέ, εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα.
Συγκεκριμένα, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν εναρμονιστεί πλήρως με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει η ΕΕ για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, η χρήση χημικών δραστικών ουσιών που θεωρούνται απαγορευμένες έχει σταματήσει. Ο Έλληνας αγρότης έχει αντικαταστήσει αυτές τις ουσίες με βιολογικά σκευάσματα, των οποίων το κόστος αγοράς και εφαρμογής είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο σε σχέση με τα χημικά.
Την ίδια στιγμή, για παράδειγμα, ο Τούρκος αγρότης δεν αντιμετωπίζει κανέναν περιορισμό στη χρήση αυτών των χημικών ουσιών – ουσιών που ευθύνονται για καρκινογενέσεις – και κάνει αλόγιστη χρήση, καθώς η αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών αγγίζει το 100%, ενώ το κόστος τους δεν ξεπερνά το 1/5 των βιολογικών σκευασμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τομάτα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία των καταναλωτών.
Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ένα μεγάλο φορτίο τομάτας από την Τουρκία, που προοριζόταν για το Ισραήλ (μέσω τριγωνικής πώλησης Έλληνα εμπόρου), έμεινε εγκλωβισμένο στο ελληνικό έδαφος, καθώς το Ισραήλ αρνήθηκε να το παραλάβει λόγω ελλείψεων σε έγκυρα έγγραφα φυτοϋγείας, κ.λπ.
Τι πιστεύετε ότι έγινε με αυτό το φορτίο τομάτας από την Τουρκία; Ή τι πιστεύετε ότι έγινε με τα υπόλοιπα 4.617.000 κιλά τομάτας από την Τουρκία που εισήχθησαν στη χώρα μας μόνο τον Σεπτέμβριο; Έχετε εντοπίσει κάποιο σημείο πώλησης όπου αναγράφεται τομάτα προέλευσης Τουρκίας; Η απάντηση είναι, φυσικά, όχι.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η σκόπιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για αυτούς τους ελέγχους. Ακόμα και αν υπήρχε επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, η νομοθεσία παραμένει ανενεργή, ώστε να μην γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Σας επισημαίνουμε ότι, βάσει του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1793 και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 149/2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει υποχρεωτικούς ελέγχους σε μόλις 10 αγροτικά προϊόντα προέλευσης Τουρκίας κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέπεται σε κάθε κράτος-μέλος να ορίσει επιπλέον εθνικό κατάλογο υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Για τον λόγο αυτό, επανειλημμένα έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να συμπεριλάβει την τομάτα από την Τουρκία σε αυτήν τη λίστα, κάτι που πεισματικά αρνείστε να πράξετε.
Προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Γιατί η ηγεσία του ΥπΑΑΤ διατηρεί αυτή την κατάσταση; Γιατί η κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών;
Ενδιαφέρει κανέναν από τις ηγεσίες των Υπουργείων, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ή τους τοπικούς βουλευτές το γεγονός ότι τα παιδιά μας καταλήγουν να τρώνε δηλητήρια επειδή το κράτος αρνείται να βάλει φρένο σε αυτή την παρανομία;
Επειδή για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά εσάς, σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας και να ασχοληθείτε ουσιαστικά με τα ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για τους αγρότες, όπως είναι οι παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.
Τέλος, σας δηλώνουμε ότι θα σταθούμε δίπλα σας σε αυτό το ζήτημα, εάν βέβαια το επιθυμείτε και εσείς. Αναμένουμε τις ανάλογες ενέργειές σας».
Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου - Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης
Α.Σ. Καντάνου Σελίνου Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κώστας.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου - Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Φιλιατρών Μεσσηνίας - Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος
Μέτρα που απευθύνονται κυρίως στις ευάλωτες ομάδες αλλά και συνολικά στη μεσαία τάξη και κυρίως στα νέα ζευγάρια, και τα οποία αφορούν προϊόντα με μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, ύστερα από σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Συγκεκριμένα, μετά τη σύσκεψη, ο κ. Κεραυνός είπε ότι τα προϊόντα θα είναι οι παιδικές πάνες, οι πάνες ενηλίκων, το παιδικό γάλα, τα είδη γυναικείας υγιεινής προστασίας, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία θα πωλούνται «με μηδενικό ΦΠΑ, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη περίοδος» λήξης του μέτρου.
Η συγκεκριμένη πρόταση για το μηδενικό ΦΠΑ θα κατατεθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου είπε ότι η οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση «είναι μια πολιτική που στοχεύει, μεταξύ άλλων, πέραν από τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και βιωσιμότητα και αντοχή της οικονομίας μέσα σε αυτό το δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον που ζούμε στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των ευάλωτων ομάδων».
Οι παραγωγοί θερμοκηπιακών καλλιεργειών της Κρήτης δημοσιεύουν τις θέσεις τους για το πρόγραμμα αύξησης των θερμοκηπίων, που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, ο Eνιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, σε επιστολή του προς τον υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, την οποία κοινοποιεί στο γραφείο του Πρωθυπουργού, κάνει λόγο για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, το οποίο ανακοίνωσε στην Λάρισα, σε μια «φιέστα» - όπως αναφέρουν οι Κρητικοί - που οργανώθηκε απουσία των αγροτών.
Όπως καταγγέλλουν ακόμη ποτέ δεν ρωτήθηκαν οι παραγωγοί θερμοκηπίων της Κρήτης για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που τους αφορά άμεσα, μιας και διαθέτουν στην περιοχή πάνω από 20.000 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας εδώ και 60 χρόνια.
Μάλιστα οι Κρητικοί θεωρούν δεδομένο ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Επίσης υποστηρίζουν ότι η πολιτική που προσπαθεί το ΥπΑΑΤ να εφαρμόσει στον πρωτογενή τομέα «είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».
Ακόμη τoνίζουν ότι ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας, την μοναδική φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη, κατά την τετράμηνη έως τώρα θητεία του στο ΥπΑΑΤ, το έκανε για μια «σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης» (αναφέρονται στην ολλανδική εταιρεία).
Ο ΑγροΤύπος επισημαίνει από την πλευρά του ότι ήταν το πρώτο μέσο που ανέφερε σε σχετικό άρθρο τα προβλήματα που αναμένεται να δημιουργήσει το πρόγραμμα αύξησης θερμοκηπίων στην χώρα μας, έτσι όπως πάει να εφαρμοστεί (δείτε εδώ).
Αναλυτικότερα, η επιστολή του Eνιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, αναφέρει τα εξής:
«Κύριε Υπουργέ,
Λυπούμαστε ειλικρινά που μας αναγκάζετε και επιλέξουμε αυτόν τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί σας.
Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων σας ως ΥπΑΑΤ, σας έχουμε αποστείλει δυο αιτήματα συνάντησης, συνοδευόμενα από αναρίθμητες τηλεφωνικές επικοινωνίες.
Ο μοναδικός σκοπός μας για αυτό ήταν, να ενημερωθείτε ορθά για όλα τα ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και κυρίως των τομέα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όπου ως εκπρόσωποι αγροτών από την μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή με θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην Ελλάδα, την Ιεράπετρα, επιβάλλεται να είμαστε δίπλα και να στηρίξουμε την οποιαδήποτε νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Δυστυχώς ουδέποτε ανταποκριθείτε θετικά σε αυτό το κάλεσμα μας, με φυσικό επακόλουθο η υπομονή και εμπιστοσύνη μας προς το πρόσωπο σας ,πλέον να εξανεμίζονται.
Αποκορύφωμα δε όλων, ήταν όταν φτάσαμε στο κατώφλι του γραφείου σας, όχι απλά του Υπουργείου αλλά του γραφείου σας, όπου με τεχνάσματα καταφέρατε να αποφύγετε την συνάντηση μας.
Την ίδια αίσθηση βέβαια έχει το σύνολο του αγροτικού κόσμου σε όλη την επικράτεια, ενώ αντιθέτως έχετε ως τακτική σας να ανταποκρίνεστε θετικά μόνο σε ιδιωτικές εταιρείες με πολλά μηδενικά στον ισολογισμό τους.
Συγκεκριμένα, στην τετράμηνη έως τώρα θητεία σας στο ΥπΑΑΤ έχετε επισκεφτεί την περιοχή της Κρήτης, μόνο μια φορά και μόνο για τέσσερις ώρες, σε μια σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης.
Αυτό και μόνο το γεγονός, αναδεικνύει την ανικανότητα της Κυβέρνησης να καλύψει αυτό το μικρό κόστος για την μελέτη, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η λειψυδρία ταλανίζει έντονα τους αγρότες.
Για αυτό το θέμα, σας τονίζουμε την αντίθετη άποψη μας, γιατί όλες έως τώρα οι κινήσεις σας, υποδηλώνουν μεθόδευση για υφαρπαγή αυτού του κοινωνικού αγαθού και μετατροπή του σε επενδυτικό προϊόν για μια ιδιωτική εταιρεία. Σας διαμηνύουμε λοιπόν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουμε να προχωρήσουν τα επενδυτικά σχέδια της Κυβέρνησης για το θέμα του νερού.
Άλλο ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει όλα όσα έχουμε αναφέρει προηγουμένως, είναι η «φιέστα» που οργανώθηκε στην περιοχή της Θεσσαλίας για να παρουσιαστεί το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, απουσία βέβαια των αγροτών. Προφανώς, δεν είναι στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων σας να συνομιλείτε με τους αγρότες γενικά αλλά και ειδικά, αφού ποτέ δεν ζητήσατε την άποψη των αγροτών που ασχολούνται στην πράξη με το αντικείμενο των θερμοκηπιακών καλλιέργειών και όχι από την δερμάτινη καρέκλα ενός υπουργικού γραφείου.
Είναι όμως πραγματικά κρίμα, γιατί η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών καλλιεργειών, περιέχει αλήθειες, ΜΟΝΟ για τις προοπτικές αυτού του κλάδου, ενώ ταυτόχρονα περικλείει αληθοφανείς προθέσεις για τους «ποιους» πραγματικά θα ωφελήσει αυτό το εγχείρημα.
Για εμάς, τους αγρότες της Ιεράπετρας, όντας περιοχή με άνω των 20.000 στρεμμάτων θερμοκηπιακών καλλιεργειών και με πάνω από 60 χρόνια εμπειρίας σε αυτό τον κλάδο, δεν ζητήσατε ποτέ την άποψη μας. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι σιγουρά δεν προορίζεται προς όφελος μας, αλλά το αντίθετο και θεωρούμε ως δεδομένο ότι προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Για όλα τα παραπάνω εκφράζουμε την απογοήτευση μας, καθώς η πολιτική που «προσπαθείτε» να εφαρμόσετε στον πρωτογενή τομέα είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος σας ενημερώνουμε ότι η πρόθεση μας δεν είναι να μείνουμε σε επίπεδα επιστολών και ότι προγραμματίζουμε ήδη το επόμενο στάδιο αντιδράσεων, εάν δεν αλλάξει το ΥπΑΑΤ τις προτεραιότητάς για την επίλυση των αγροτικών θεμάτων».
Μονόδρομο για το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής χαρακτήρισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σε εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Η επόμενη μέρα των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα», που έγινε στην Λάρισα.
«Το μέλλον της αγροτικής παραγωγής περνά από την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τη στιγμή που θέλουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, μιας και η κυβέρνησή μας, αναγνωρίζει την εξαιρετικά σημαντική συμβολή που έχει, όχι μόνο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και της ελληνικής περιφέρειας, καθώς και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής», υπογράμμισε ο Υπουργός ΑΑΤ και επισήμανε την στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης να στηριχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος.
Παραθέτοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τόνισε ότι σήμερα στην Ελλάδα καλλιεργούνται περί τα 50.000 στρέμματα θερμοκηπίων, την στιγμή που στην Ολλανδία, η έκταση της οποίας είναι λίγο περισσότερο από τη διπλάσια έκταση της Θεσσαλίας, έχει 120.000 στρέμματα θερμοκηπίων. Την ίδια στιγμή, συμπλήρωσε, η Θεσσαλία διαθέτει μόλις 3.500 στρέμματα θερμοκηπιακών καλλιεργειών.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εξήγησε ότι -μεταξύ άλλων- με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες στοχεύουμε:
- Σε αύξηση της παραγωγικότητας ανά μονάδα επιφάνειας, έως και κατά 10 φορές.
- Λιγότερες απαιτήσεις σε νερό και λίπανση.
- Εξοικονόμηση ενέργειας λόγω δυνατότητας χρήσης αγροβολταϊκών στις οροφές των θερμοκηπίων.
- Χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
- Μεγαλύτερη αντοχή στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Σε δηλώσεις του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, είπε:
«Έχουμε δει, το τελευταίο χρονικό διάστημα, ότι ειδικά τα προϊόντα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών δημιουργούν μια μεγάλη υπεραξία και για την ίδια την οικονομία και για την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 είχαμε εξαγωγές κηπευτικών που προσέγγιζαν τα 2,2 δις ευρώ και τέσσερα χρόνια μετά το ύψος των εξαγωγών έφτασε στα 3,2 δις ευρώ.
Είναι η στιγμή που πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας στον πρωτογενή τομέα και να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες ώστε και νέοι άνθρωποι αλλά και όσοι ασχολούνται πολλά χρόνια με τον πρωτογενή τομέα να έχουν δυνατότητες προκειμένου να αναπτύξουν την θερμοκηπιακή καλλιέργεια.
Είναι κάτι το οποίο θα αλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τον πρωτογενή τομέα και τα οικονομικά δεδομένα που τον αφορούν, κυρίως όμως θα κρατήσει ζωντανή την ελληνική περιφέρεια, θα ενισχύσει τις τοπικές κοινωνίες και θα δώσει άλλη διάσταση στη δυνατότητα εξαγωγών της χώρας μας».
Τους εργάτες τώρα περιμένουμε για να δουλέψουν στα θερμοκήπια.
Λίγες μόνο εβδομάδες πριν ξεκινήσει η συγκομιδή πορτοκαλιού στις πρώιμες περιοχές της Ισπανίας οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών ελπίζουν σε καλές τιμές την φετινή εμπορική περίοδο λόγω της έλλειψης χυμού στις διεθνείς αγορές.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οργανώσεις των Ισπανών παραγωγών, υπάρχει αυξημένη ζήτηση και τιμές λόγω της συνεχόμενης ξηρασίας που έχει πληξει την Βραζιλία, η οποία είναι ο κύριος προμηθευτής κατεψυγμένου χυμού πορτοκαλιού στη διεθνή αγορά.
Δεδομένης αυτής της κατάστασης, οι Ισπανοί παραγωγοί πορτοκαλιών αναμένουν μια λογική τιμή στον χυμό πορτοκαλιού, η οποία, με τη σειρά της, θα βοηθήσει να παραμείνουν σε καλά επίπεδα οι τιμές του νωπού.
Παράλληλα η Ένωση Νέων Αγροτών (Asociación Agraria Jovenes Agricultores - ASAJA) ζητά από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ελέγχους στις εισαγωγές πορτοκαλιών από τρίτες χώρες, στις οποίες δεν πληρούνται τα πρότυπα καλλιέργειας που απαιτούνται από τους Ισπανούς παραγωγούς, σχετικά με την χρήση φυτοϋγειονομικών προϊόντων και περιβαλλοντικών απαιτήσεων.
Επίσης η οργάνωση αγροτών της Ισπανίας ζητάει να γίνονται στα εισαγόμενα πορτοκάλια ελέγχοι υπολειµµάτων (MLRS) για φυτοφάρμακα που είναι απαγορευμένα στην ΕΕ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην περσινή εμπορική περίοδο, οι τιμές παραγωγού για τα ισπανικά πορτοκάλια ξεκίνησαν από πολύ ικανοποιητικά επίπεδα αλλά από τον Φεβρουάριο και μετά μειώθηκαν απότομα, λόγω της εισαγωγής μεγάλων ποσοτήτων πορτοκαλιών από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως από την Αίγυπτο. Σημειώθηκε σημαντική αύξηση των εισαγωγών από τρίτες χώρες «χωρίς καμία αμοιβαιότητα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα εργασίας και υγείας», τονίζει η ισπανική οργάνωση.
Από τις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις στα σκόρδα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Η αύξηση του κόστους καλλιέργειας αλλά και η γήρανση των παραγωγών έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, παρά την αυξημένη ζήτηση που υπάρχει στην χώρα μας.
Ο παραγωγός σκόρδου στη νέα Βύσσα κ. Αναστάσιος Γιακμογλίδης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις σκόρδων στην περιοχή και θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Η ζήτηση για τα ξερά σκόρδα είναι μεγάλη στην εγχώρια αγορά, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και για εξαγωγές αλλά δεν φτάνει η παραγωγή. Η χώρα μας είναι ελλειματική και δεν υπάρχουν ποτέ αποθέματα. Ήδη αυτή την στιγμή έχει πουληθεί όλη η περσινή παραγωγή ξερών σκόρδων.
Έγινε προσπάθεια να αναπτυχθεί η καλλιέργεια και σε άλλες περιοχές της χώρας αλλά δεν καρποφόρησε. Το κόστος καλλιέργειας είναι μεγάλο και υπάρχει έλλειψη εργατών γης. Σήμερα το κόστος καλλιέργειας για τον παραγωγό φτάνει στα 1.200 ευρώ το στρέμμα, που είναι ένα ποσό αρκετά υψηλό.
Η καλλιέργεια είναι πολύ απαιτητική, αρκεί να σας αναφέρουμε ότι χρειάζονται 13 ραντίσματα με μυκητοκτόνα ετησίως. Επίσης χρειάζεται πολλά ποτίσματα και φέτος οι γεωτρήσεις είχαν αυξημένη κατανάλωση ρεύματος.
Η ξήρανση των σκόρδων γίνεται με φυσικό τρόπο, από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο και στην συνέχεια τα ξερά σκόρδα θα βγουν στην αγορά.
Πέρυσι οι τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν από 28 έως 30 λεπτά το τεμάχιο.
Ωστόσο το υψηλό κόστος και η μεγάλη ηλικία των παραγωγών στην περιοχή φέρνουν μείωση κάθε χρόνο στα στρέμματα καλλιέργειας. Μια μέση απόδοση της καλλιέργειας που είχαμε πέρυσι ήταν στα 1.000 κιλά το στρέμμα. Κάπου εκεί θα κυμανθεί και την επόμενη περίοδο.
Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι να μην έχουμε ζημιές λόγω των καιρικών συνθηκών».
Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός σκόρδων και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής Επεξεργασίας Εμπορίας (Α.Σ.Π.Ε.Ε.) Σκόρδου Βύσσας, «άλλη μια παραδοσιακή και δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας, αυτή του σκόρδου, εγκαταλείπεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Οι τιμές τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ και η ηλικία των παραγωγών είναι μεγάλη και δεν έρχονται νέοι στην καλλιέργεια.
Από τα 3.500 στρέμματα με σκόρδα που ήταν στην περιοχή σήμερα κυμαίνονται από 1.500 έως 1.700 στρέμματα.
Τα περσινά σκόρδα πάντως είχαν μια καλή τιμή που κυμάνθηκε για τα καλά μεγέθη στα 30 λεπτά το τεμάχιο. Ο συνεταιρισμός συνεργάζεται με τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας και η ζήτηση για ξερά σκόρδα είναι αυξημένη.
Αυτή την εποχή γίνονται νέες φυτεύσεις και οι καιρικές συνθήκες δεν δημιουργούν πρόβλημα. Αυτό που προβληματίζει τους παραγωγούς είναι η συνεχιζόμενη ξηρασία».
Φυτεύσεις σκόρδων γίνονται και στην περιοχή του Πλατυκάμπου στην Λάρισα.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή είναι η περίοδος φυτεύσεις στα σκόρδα.
Καλλιεργούμε σκόρδα όλων των ποικιλιών αλλά ρίχνουμε περισσότερο το βάρος μας στην τοπική ποικιλία «eNtopio» που έχει καλή ποιότητα και προχωρά η συνεργασία με την ιαπωνική εταιρεία Wakunaga Pharmaceuticals.
Το πρόβλημα είναι ότι οι έμποροι δεν θέλουν να πληρώσουν την ποιότητα της τοπικής ποικιλίας, που είναι ευαίσθητη και θέλει αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Οι τιμές παραγωγού για τα περσινά σκόρδα κυμάνθηκαν στα 23 λεπτά το τεμάχιο. Από την άλλη οι τιμές λιανικής αυτή την περίοδο είναι στα 65 λεπτά και μετά από μερικούς μήνες μπορεί να φτάσει στα 70 λεπτά. Μιλάμε για μεγάλη διαφορά από το χωράφι στο ράφι.
Ζητάμε εδώ και χρόνια από το ΥπΑΑΤ τα προγράμματα στην μεταποίηση να γίνουν πιο «ελκυστικά» για τους συνεταιρισμούς για να μπορέσουμε να κάνουμε χώρους αποθήκευσης αλλά μας δίνουν αρνητική απάντηση. Επίσης θα πρέπει να έχουμε εμπορικές συμφωνίες για να κάνουμε προγραμματισμό στην έρευση σπόρου για φυτεύσεις.
Στην περιοχή η καλλιέργεια σκόρδου ανέρχεται σε 1.000 στρέμματα. Όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος παραγωγής που φτάνει στα 1.500 ευρώ το στρέμμα αλλά και στην έλλειψη εργατικών χεριών. Η λύση για τα εργατικά είναι να γίνει εκμηχάνιση της καλλιέργειας αλλά αυτό θέλει επενδύσεις.
Επίσης πληρώνουμε κάθε χρόνο ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ για το σκόρδο, 62 ευρώ το στρέμμα, όμως ποτέ δεν έχει αποζημιώσει ο οργανισμός ζημιές στην καλλιέργεια.
Η χώρα μας είναι ελλειματική στο σκόρδο αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελλειματική αγορά. Χρειάζεται μέτρα στήριξης της καλλιέργειας από την Κομισιόν αλλά δεν φαίνεται να δείχνει κάποιο ενδιαφέρον.
Βλέπετε για τα κινέζικα ηλεκτρικά αυτοκίνητα βρήκε τρόπο η Κομισιόν να βάλει δασμούς στις εισαγωγές στην ΕΕ αλλά για τα κινέζικα σκόρδα δεν έχει ασχοληθεί καθόλου».
Ξεκίνησαν οι πρώτες κοπές υπερπρώιμων μανταρινιών στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας. Τα Clement Ruby είναι μια νέα υπερπρώιμη ποικιλία μανταρινιάς που έχει αρχίσει να καλλιεργείται στα δυτικά της χώρα.
Ο κ. Νίκος Τσακαλόζος, παραγωγός από την Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «ξεκίνησαν οι πρώτες κοπές των υπερπρώιμων μανταρινιών στην περιοχή του Μεσολογγίου και αναφερόμαστε στην ποικιλία Clement Ruby.
Η ζήτηση από τους εμπόρους είναι καλή και οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, πάνω από 1 ευρώ το κιλό.
Οι ποσότητες είναι καλές όπως και η ποιότητα των μανταρινιών. Βέβαια λόγω των υψηλών θερμοκρασιών υπάρχουν αυξημένες ανάγκες άρδευσης στις καλλιέργειες.
Φέτος αναμένεται να έχουμε μια πρωιμότητα στα μανταρίνια κατά 10 έως15 ημέρες. Οι Κλημεντίνες που είναι οι μεγάλες ποσότητες αναμένεται να βγουν στην αγορά από τις αρχές Νοεμβρίου».
Πολύ μικρές ποσότητες πρώιμων μανταρινιών κόπηκαν στην Αργολίδα.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σκαφιδακίου από την Αργολίδα, Θωμάς Φάκλαρης, «μετά τις 20 Οκτωβρίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι κοπές στις Κλημεντίνες στην περιοχή.
Φέτος οι υψηλές θερμοκρασίες και οι καύσωνες επηρέασαν αρνητικά την καλλιέργεια και αναμένεται να έχουμε μειωμένες αποδόσεις. Ακόμη και σήμερα έχουμε θερμοκρασίες καλοκαιριού στην Αργολίδα και οι απαιτήσεις για άρδευση είναι μεγάλες. Πάντως εκτιμώ ότι φέτος θα έχουμε καλή ζήτηση στα μανταρίνια όταν βγουν στην αγορά».
Όσον αφορά την περιοχή της Θεσπρωτίας, οι κοπές στα πρώιμα μανταρίνια αναμένεται ξεκινήσουν από 20 έως 25 Οκτωβρίου στις παραθαλάσσιες περιοχές. Όσοι έκαναν τις σωστές καλλιεργητικές εργασίες αναμένεται να έχουν ικανοποιητικές αποδόσεις.
Αυτό που θα πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί είναι να κάνουν εμπορικές συμφωνίες με εμπόρους που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών (ΜΕΝΟ).
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε τις προτάσεις της στο ΥπΑΑΤ για τα πρόσφατα μέτρα, που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, όσον αφορά τις επενδύσεις στα θερμοκήπια και τη διανομή δημόσιων γαιών.
Όπως τονίζει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, θα πρέπει να υπάρξει ποσόστωση για αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς. Επίσης η κατανομή των θερμοκηπίων να γίνει σε όλη την χώρα και να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας με την χρήση γεωθερμίας και ΑΠΕ.
Προτάσεις για τις επενδύσεις στα θερμοκήπια
Με βάση τα πρώτα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί για 600 εκατ. επενδύσεις στα Θερμοκήπια και ότι για την πρώτη χρονιά θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 115 εκατ. ευρώ, το Δ.Σ. της ΕΘΕΑΣ προτείνει ως βασικούς άξονες της υλοποίησης τα εξής:
I. Επειδή πρόκειται για ενισχύσεις που αφορούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις (Σχέδια Βελτίωσης) πρέπει να υπάρξει ποσόστωση στους δικαιούχους και το 60% των κονδυλίων πρέπει να αφορούν αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, κάτι αντίστοιχο που έγινε σε κάποια μέτρα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
II. Να υπάρξει ισομερής χωρική κατανομή, σε όλες τις περιοχές της χώρας που είναι κατάλληλες για εγκατάσταση θερμοκηπίων, με έμφαση σε περιοχές γεωθερμίας, καθώς και μειωμένης ανάγκης σε θέρμανση. Ειδικότερα, η έμφαση στη γεωθερμία που είναι πλούσια η χώρα μας, θα οδηγήσει και σε προϊόντα πολύ χαμηλής εκπομπής CO2 ή μηδενικής, που είναι το ζητούμενο για προϊόντα, όπως τα κηπευτικά και τα φρούτα από την κατανάλωση και τις εξαγωγές.
III. Να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας, ώστε να εξασφαλισθεί και η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων, η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, όσο και η μικρότερη κατανάλωση νερού, παράλληλα με το πλεονέκτημα που έχουν αυτές οι εγκαταστάσεις στην αξιοποίηση εδαφών χαμηλής παραγωγικότητας.
IV. Να αξιολογηθεί ειδικότερα για τις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς, όσον αφορά την απασχόληση, αφού 100 στρέμματα σύγχρονων θερμοκηπίων δημιουργούν απασχόληση για 32- 35 άτομα.
V. Η διανομή γαιών για αγροτική χρήση, να συνδυαστεί με τις επενδύσεις για τα θερμοκήπια, ώστε να διευκολύνεται η εγκατάσταση σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, ενώ θα πρέπει το μέτρο να συνδυαστεί με την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί για τους Έλληνες κατασκευαστές θερμοκηπίων, που είναι σε θέση να παρέχουν υψηλής τεχνολογικής στάθμης υποδομή, προσαρμοσμένη κατάλληλα στο μεσογειακό περιβάλλον.
Προτάσεις για την διανομή δημόσιων αγροτικών γαιών
I. Πρέπει και σε αυτό το μέτρο, να υπάρξει σημαντική ποσόστωση 60-70%, για την κατανομή τους, σε νέους αγρότες, αγρότες, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, τόσο για παραγωγική ανάπτυξη, όσο και ειδικότερα για τους νεοεισερχόμενους για τη δημιουργία βιώσιμων μονάδων.
II. Να υπάρξει ειδική πρόνοια για αυτούς τους αγρότες που τα κτήματα τους συνορεύουν με δημόσιες γαίες, ώστε να δημιουργούν καλύτερης κλίμακας μεγέθη αγροκτημάτων και εκμεταλλεύσεων για καλλιέργεια.
III. Να υπάρξει πρόνοια για την οργανωμένη εγκατάσταση ΑΠΕ από αγρότες, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, Ομάδες Παραγωγών και Συνεταιρισμούς, σε εκτάσεις χαμηλής παραγωγικότητας, κοντά στις εκμεταλλεύσεις τους, ώστε να περιοριστεί και να σταματήσει η δέσμευση για ΑΠΕ εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας, που αποτελεί σπατάλη φυσικού πόρου υπό έλλειψη στην χώρα μας.
Οι παραγωγοί εσπεριδοειδών μπορούν να ενταχθούν σε δύο Οικολογικά Σχήματα της ΚΑΠ τα οποία δίνουν καλά χρήματα με την χρησιμοποίηση παγίδων και σκευασμάτων για αντιμετώπιση ακάρεων και ημίπτερων.
Τα συγκεκριμένα Οικολογικά Σχήματα εντάχθηκαν τις τελευταίες ημέρες (Κυριακή - 29/9) αλλά μετά την παράταση στο ΟΣΔΕ που δόθηκε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (μέχρι 4/9) μπορούν να πάνε στα ΚΥΔ και να συμπληρώσουν την δήλωση και να καταθέσουν τα παραστατικά.
Τα Οικολογικά Σχήματα αφορούν:
(6.26) Ετήσια ενίσχυση για την καταπολέμηση των ακάρεων σε εσπεριδοειδή (τετράνυχος κ.α.)
Δικαιολογητικά: παραστατικό αγοράς σκευασμάτων για καταπολέμιση ακάραιων
Ενδεικτική ενίσχυση 95,1 ευρώ το στρέμμα
(6.25) Ετήσια ενίσχυση για την καταπολέμιση ημίπτερων σε εσπεριδοειδή (αφίδες κ.α.)
Δικαιολογητικά: παραστατικό αγοράς ωφέλιμων αρπακτικών εντόμων
Ενδεικτική ενίσχυση 40 ευρώ το στρέμμα
Μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου αναμένεται να γίνονται κοπές για τα πορτοκάλια ποικιλίας Βαλέντσια στην Λακωνία, με τις ποσότητες να μειώνονται καθημερινά.
Αυτό που θα πρέπει να ξέρουν οι παραγωγοί είναι ότι οι Αιγύπτιοι ήρθαν Ελλάδα για να μείνουν και κάθε χρόνο θα τους βλέπουν μπροστά τους οι Έλληνες παραγωγοί.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν δίκτυο στην ελληνική αγορά για τα πορτοκάλια της χώρας τους.
Ο κ. Μιχάλης Καρούνης, παραγωγός εσπεριδοειδών από τους Μολάους, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «έχουν μειωθεί οι ποσότητες των πορτοκαλιών και πολλά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών έχουν πέσει στο έδαφος. Οι τιμές παραγωγού αυτή την εποχή είναι στα 40 - 50 λεπτά το κιλό. Όμως λόγω των αιγυπτιακών πορτοκαλιών περίπου το 60% της παραγωγής Βαλέντσια πωλήθηκε σε χαμηλές τιμές της τάξης των 12 λεπτών.
Κανείς δεν αντιδρά για αυτές τις τιμές που είναι κάτω του κόστους και κάποτε θα πρέπει να οργανωθούν οι παραγωγοί για να δουν πως θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ανταγωνισμού της Αιγύπτου που θα το έχουν κάθε χρόνο».
Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι μέχρι 10 Νοεμβρίου θα έχουμε κοπές στα Βαλέντσια. Οι τιμές εδώ και 1,5 μήνα (μετά τις 20 Αυγούστου) είναι στα επίπεδα των 40 - 50 λεπτών. Οι Αιγύπτιοι έχουν στραφεί στην ευρωπαϊκή αγορά και θα είναι πολύ δύσκολο να τους αντιμετωπίσουμε.
Από την άλλη προβλέπω ότι και τα επόμενα χρόνια θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα οι διεθνείς τιμές του χυμού. Για τα Βαλέντσια μια υψηλή τιμή χυμού που θα μπορούσε να δώσει λύση στον παραγωγό θα ήταν στα 35 λεπτά το κιλό.
Πρέπει όμως να γίνουν σωστές αρδεύσεις για να δίνει το πορτοκάλι χυμό. Θα πρέπει στην περιοχή της Λακωνίας να γίνουν έργα υποδομών για να μην φεύγει το νερό στην θάλασσα».
Από την πλευρά του ο Βασίλης Δεληκωνσταντίνου, παραγωγός εσπεριδοειδών από την Σκάλα Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «η εκτίμησή μου είναι ότι έχουμε ακόμη 7 - 8 χιλιάδες τόνους εμπορεύσιμα πορτοκάλια Βαλέντσια.
Τώρα τα δίνουν οι παραγωγοί από 35 έως και 55 λεπτά το κιλό. Θα πρέπει να μάθουν να ζητάνε τιμή από τους εμπόρους και να κάνουν κοπές όταν τους συμφέρει η τιμή που τους δίνουν.
Πρέπει να οργανωθούν οι παραγωγοί γιατί αν ζητάνε υψηλή τιμή τότε θα την κερδίζουν. Το να σταματάνε οι κοπές δεν είναι λύση γιατί χάνονται αγορές επειδή έχουμε σκληρό ανταγωνισμό.
Αυτή την εποχή η χονδρική στην Ιταλία στο πορτοκάλι είναι 1,10 - 1,20 ευρώ το κιλό, που σημαίνει γύρω στα 75 λεπτά η τιμή παραγωγού. Στην χώρα μας η χονδρική είναι στα 85 - 90 λεπτά.
Για τον χυμό προβλέπω ότι και τα επόμενα χρόνια θα μείνει σε υψηλά επίπεδα στη διεθνή αγορά. Στην χώρα μας όμως είναι σε χαμηλά οι τιμές γύρω στα 17 λεπτά το κιλό».
Από τις αρχές της εβδομάδας ξεκίνησαν οι κοπές των λεμονιών, με λίγες αρχικά ποσότητες και την ζήτηση να είναι αυξημένη.
Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα μιας και ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι εισαγωγές μεγάλων ποσοτήτων από την Τουρκία.
Ο κ. Κώστας Δεληγιάννης, παραγωγός από την περιοχή Αιγιαλείας, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο τονίζει ότι «ξεκινήσαμε από αρχές της εβδομάδας τα πρώιμα λεμόνια Ιντερντονάτο, συμβατικά και βιολογικά. Ακόμη δεν έχουν έρθει τα τούρκικα λεμόνια στην χώρα μας και η ζήτηση στην εγχώρια αγορά είναι αυξημένη.
Φέτος για πρώτη φορά οι τιμές των συμβατικών είναι υψηλότερες από τις τιμές των βιολογικών. Αυτό συμβαίνει επειδή τα βιολογικά πάνε κυρίως για εξαγωγή και έχουν ανταγωνισμό, ενώ τα συμβατικά πάνε στην εγχώρια αγορά που αυτή την εποχή έχει έλλειψη για λεμόνια. Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται στα 84 λεπτά το κιλό για τα βιολογικά, ενώ στα συμβατικά ξεκινούν από 85 και φτάνουν στα 90 λεπτά.
Πάντως οι ποσότητες αυτή την εποχή είναι μειωμένες. Όσα λεμόνια δεν ποτίστηκαν σωστά έχουν πάει πίσω επειδή είχαμε το καλοκαίρι υψηλές θερμοκρασίες.
Φέτος αναμένεται να έχουμε μειωμένη παραγωγή και θα έχουμε και προβλήματα ποιότητας.
Στα λεμόνια ποικιλίας Μαγληνό η εικόνα της παραγωγής είναι καλύτερη ποσοτικά. Αναμένεται σε περίπου 20 ημέρες να ξεκινήσουν οι κοπές για το πρώτο χέρι.
Φέτος από την εικόνα της παραγωγής και της ζήτησης φαίνεται ότι τα Ιντερντονάτο θα καταφέρουν να κρατήσουν τις υψηλές τιμές και το επόμενο χρονικό διάστημα»
Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Μπούρμπουλας, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ξυλοκάστρου και καλλιεργητής λεμονιών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σήμερα ξεκίνησαν οι κοπές στην περιοχή για τα πρώιμα λεμόνια. Η παραγωγή θα είναι μειωμένη λόγω υψηλών θερμοκρασιών και προβλημάτων φυτοπροστασίας.
Από την άλλη στην αγορά έχουμε αυτή την εποχή μεγάλη ζήτηση μιας και ακόμη δεν ξεκίνησαν οι εισαγωγές. Αυτό φαίνεται και στις τιμές παραγωγού που είναι πάνω από 80 λεπτά το κιλό. Το θέμα των τιμών εξαρτάται πάντως τα τελευταία χρόνια με την πορεία των εισαγωγών».
Εισαγωγές και εξαγωγές λεμονιών στην ΕΕ
Τα διαθέσιμα εμπορικά στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον Αύγουστο του 2024 είχαμε εισαγωγές στην ΕΕ 315.000 τόνων λεμονιών.
Μόνο οι εισαγωγές του Αυγούστου το 2024 της ΕΕ έφτασαν στους 72.460 τόνους λεμονιών.
Αυξημένες αποστολές λεμονιών έχουμε από την Τουρκία, η οποία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής της ΕΕ κατά την παραγωγική περίοδο του Βορείου Ημισφαιρίου. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της εκτός εποχής, η Νότια Αφρική, η Βραζιλία και η Αργεντινή είναι οι κορυφαίοι προμηθευτές λεμονιών στην ΕΕ.
Οι εξαγωγές λεμονιού της ΕΕ για το 2023-2024 προβλέπονται να είναι υψηλότερες σε σχέση με το 2022-2023 (140.000 τόνοι έναντι 122.000 τόνοι). Οι κύριοι προορισμοί για τα λεμόνια της ΕΕ περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία.
Το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA) δημοσιοποίησε την πρώτη επίσημη πρόβλεψη της παραγωγής εσπεριδοειδών για την φετινή εμπορική περίοδο (2024/2025), η οποία ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 2024.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη η ισπανική συνολική παραγωγή εσπεριδοειδών αναμένεται να ανέλθει σε 5,842 εκατομμύρια τόνους.
Η φετινή παραγωγή θα είναι ελαφρώς μειωμένη σε σχέση με την περσινή (1%) και κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (κατά 8,6%).
Οι επιπτώσεις της συνεχιζόμενης ξηρασίας και οι υψηλές θερμοκρασίες υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για τον μειωμένο όγκο παραγωγής.
Αναλυτικότερα η παραγωγή πορτοκαλιών εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,976 εκατομμύρια τόνους (αυξημένη κατά 8,8% σε σχέση με την πέρσινη). Το 72% των πορτοκαλιών που παράγονται στην Ισπανία είναι ομφαλοφόρα.
Η παραγωγή μανταρινιών θα ανέλθει σε 1.831 εκατομμύρια τόνους (αυξημένη κατά 3,3% σε σχέση με την πέρσινη). Οι κλημεντίνες αποτελούν το 50% της παραγωγής μανταρινιών.
Μεγάλη μείωση (κατά 20,5%) θα παρουσιάση η παραγωγή λεμονιών (μετά το περσινό ρεκόρ παραγωγής) που θα διαμορφωθεί στους 953.661 τόνους. Το 73,1% θα ήταν λεμόνια της ποικιλίας Fino και το 26,3% του τύπου Verna.
Όσον αφορά τα γκρέιπφρουτ, η πρόβλεψη κάνει λόγο για μια παραγωγή 86.305 τόνων, αυξημένη κατά 0,6% (+2.560 τόνους) και επίσης πάνω από τον μέσο όρο κατά 8,3%.
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ντομάτας θερμοκηπίου από την εμφάνιση ενός ιού που δημιουργεί απώλεια παραγωγής και κάνει τους καρπούς μη εμπορεύσιμους.
Το πρόβλημα αφορά πάνω από 100 στρέμματα καλλιέργειας και συνεχώς εξαπλώνεται. Οι παραγωγοί ντομάτας ζητούν οικονομική ενίσχυση για την απώλεια του εισοδήματος που έχουν.
Ο προϊστάμενος της ΔΟΑΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο έχουμε την επανεμφάνιση του ιού του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων στις τομάτες (TYLCV).
Το 2007 είχε κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην περιοχή και είχε δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα.
Το 2024 έχουμε ξανά μεγάλες προσβολές από τον TYLCV που οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή της παραγωγής.
Ο ιός προκαλεί νανισμό των φυτών και κατσάρωμα των νεαρών φύλλων της κορυφής. Από τους ελέγχους που έκανε η ΔΑΟΚ στην περιοχή είδαμε ότι έχει δημιουργήσει πρόβλημα σε πάνω από 100 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην περιοχή. Το πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να εξαπλώνεται.
Οι παραγωγοί ντομάτας βρίσκονται σε απόγνωση και ζητούν από την πολιτεία να τους χορηγηθεί οικονομική ενίσχυση για να μπορέσουν αν συνεχίσουν την καλλιέργεια».
Ακολουθεί αναδημοσίευση άρθρου σχετικά με τον TYLCV, από τεύχος (2007) του περιοδικού Γεωργία - Κτηνοτροφία:
Ιός του Κίτρινου Καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας
Τomato yellow leaf curl virus, TYLCV
O ιός προκαλεί στην τομάτα ασθένεια με χαρακτηριστική συμπτωματολογία και σοβαρή επίπτωση στην ανάπτυξη και παραγωγή των φυτών. Τα μολυσμένα φυτά εμφανίζουν νανισμό και τα φύλλα των βλαστικών κορυφών είναι μικρά, χλωρωτικά και κατσαρά. Πρώϊμη προσβολή των φυταρίων προκαλεί καθηλωμένη ανάπτυξη χωρίς σχηματισμό καρπών και μπορεί να οδηγήσει στην ξήρανση φυτών και στην ολοκληρωτική καταστροφή της καλλιέργειας. Σε οψιμότερες μολύνσεις τα φυτά τομάτας, τα οποία αρχικά εξελίσσονται κανονικά, σταματούν να αναπτύσσονται και να σχηματίζουν νέους σταυρούς, αρχίζουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα μικροφυλλίας, χλώρωσης και κατσαρώματος των φύλλων στη νέα βλάστηση ενώ το τμήμα του φυτού με την παλαιά βλάστηση δεν παρουσιάζει εμφανείς αλλοιώσεις.
Ο TYLCV παρουσιάζει μεγάλη βιοποικιλότητα με επακόλουθο να διαθέτει πλειάδα φυλών (στελεχών). Οι φυλές του ιού που ενδημούν στη Νότιο Ευρώπη ανήκουν στην Ισραηλινή φυλή (TYLCV-Is) και στη φυλή Σαρδηνίας (TYLCV-Sar).
Πηγές μολύσματος
O ιός διαιωνίζεται στα μολυσμένα καλλιεργούμενα φυτά (καπνός, φασόλι, πιπεριά, μελιτζάνα, φακή), ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και αρκετά αυτοφυή. Στην Ισπανία και Ιταλία ο στύφνος (Solanum nigrum) έχει βρεθεί μολυσμένος από τον ιό (εμφανίζει καρούλιασμα των φύλλων), ενώ στο Ισραήλ, Κύπρο και Ιταλία ο τάτουλας (Datura stramonium) ήταν λανθάνων ξενιστής (χωρίς την παρουσία εμφανών συμπτωμάτων).
Μετάδοση
Ο TYLCV δεν μεταδίδεται μηχανικά από ντομάτα σε ντομάτα, ούτε με το σπόρο της ντομάτας ή άλλων ευπαθών ξενιστών. Mοναδικός φορέας του στη φύση είναι ο αλευρώδης του καπνού (Bemisia tabaci). Η μετάδοση γίνεται με έμμονο τρόπο (πρόσληψη: με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών, λανθάνουσα περίοδος 17-20 ωρών, μετάδοση με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών και διατήρηση της μολυσματικότητας για 10-12 ημέρες και σπανίως μέχρι 20 ημέρες). Ο ιός προσλαμβάνεται τόσο από τις προνύμφες όσο και από τα ενήλικα, με τις πρώτες να τον μεταδίδουν μετά την ενηλικίωσή τους. Τα θηλυκά μεταδίδουν τον ιό πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με τα αρσενικά. Η πιθανότητα μετάδοσης του TYLCV από ένα ιοφόρο αλευρώδη είναι 60%.
Η εμφάνιση της ίωσης σχετίζεται άμεσα με την παρουσία του αλευρώδη φορέα. Ετσι, μεγάλη συχνότητα και έντονα συμπτώματα έχουμε στη διάρκεια των θερμών και ξηρών περιόδων, όταν υπάρχουν υψηλοί πληθυσμοί αλευρώδη, ενώ είναι σπάνια στους ψυχρούς και βροχερούς μήνες.
Αντιμετώπιση των αλευρομεταδιδόμενων ιών
Τα κύρια μέτρα προστασίας από τους αλευρομεταδιδόμενους ιούς στα θερμοκήπια, αλλά και στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, συνοψίζονται ως εξής:
1. Αποφυγή της μόλυνσης.
Αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο και μπορεί να επιτευχθεί με τα εξής:
- Eγκατάσταση μηχανικών εμποδίων που απαγορεύουν την είσοδο των αλευρωδών στο θερμοκήπιο, όπως κάλυψη των πλάγιων ανοιγμάτων αερισμού και εκείνων της οροφής με εντομοστεγές δίκτυ 1070 mesh, καθώς και δημιουργία προθαλάμου στην είσοδο του θερμοκηπίου εξοπλισμένου με κίτρινες παγίδες.
- Μεταφύτευση αποκλειστικά (πιστοποιημένων) υγιών φυταρίων για την αποφυγή εισόδου της ίωσης στο θερμοκήπιο με το πολλαπλασιαστικό υλικό.
- Άμεση απομάκρυνση και καταστροφή των φυτών που αρχίζουν να εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα – απαραίτητη η γνωμάτευση ειδικών γεωτεχνικών.
- Έγκαιρη καταστροφή των αυτοφυών – πολύ πριν τη μεταφύτευση της τομάτας – τόσο εντός του θερμοκηπίου, όσο και στον εξωτερικό περίγυρο.
- Παγίδευση των αλευρωδών με κίτρινες παγίδες ή και φύτευση φυτών αγγουριάς (φυτά παγίδες) τουλάχιστον 20-30 ημέρες πριν τη μεταφύτευση της τομάτας. Τα φυτά παγίδες συγκεντρώνουν τους αλευρώδεις που περιφέρονται στο θερμοκήπιο και με κατάλληλο σκεύασμα εξοντώνονται.
- Σε περιοχές με συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της τομάτας, η χρονική μετατόπιση της εγκατάστασης της καλλιέργειας σε περιόδους χαμηλών πληθυσμών των αλευρωδών συνήθως περιορίζει το ποσοστό μολυσμένων με την ίωση φυτών.
- Στις υπαίθριες καλλιέργειες η κάλυψη με δίκτυ σκίασης ή με υλικά διαφανή (προπυλενίου ή πολυεστέρα) σε συνδυασμό με επεμβάσεις εντομοκτόνων σκευασμάτων λειτουργεί αποτρεπτικά για την εγκατάσταση των φορέων - αλευρωδών και των σχετικών ιώσεων.
- Αποφυγή δημιουργίας νέων καλλιεργειών ντομάτας κοντά σε προηγούμενες υπαίθριες φυτεύσεις με πρόβλημα αλευρωδομεταδιδόμενων ιώσεων.
- Γενικός κανόνας υποχρεωτικής εφαρμογής η απαγόρευση μετακίνησης και διάθεσης μη πιστοποιημένων τοματόφυτων από περιοχές με ενδημικό πρόβλημα ιώσεων σε άλλες περιοχές της χώρας.
2. Περιορισμός των πληθυσμών των αλευρωδών
Με δεδομένο τον επιδημιολογικό ρόλο των αλευρωδών-φορέων η επίτευξη του στόχου της εξόντωσης των ακμαίων θα δημιουργούσε προϋποθέσεις ικανοποιητικής διαχείρισης του προβλήματος που προκαλούν οι αλευρομεταδιδόμενοι ιοί. Δυστυχώς η χημική καταπολέμηση των αλευρωδών δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, καθόσον μια πλειάδα παραγόντων, όπως η ανάπτυξη ανθεκτικότητας σε πολλά σκευάσματα, η δυναμική των πληθυσμών και η ιδιαιτερότητα της τομάτας στην προοδευτική καρπόδεση, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής αντιμετώπισης των εντόμων. Η επιλογή εντομοκτόνων σκευασμάτων που παραμένουν ακόμη δραστικά και η εφαρμογή τους μέχρι και το στάδιο της καρπόδεσης του πρώτου σταυρού παρέχει τη δυνατότητα ελέγχου των πληθυσμών. Στη συνέχεια η λογική χρήση ειδικών σκευασμάτων (ρυθμιστικά της ανάπτυξης των εντόμων) επιτρέπει συνήθως τον περιορισμό του πληθυσμού των αλευρωδών. Με δεδομένη λοιπόν τη δυσκολία αξιοποίησης των εντομοκτόνων, συνιστάται η συνεχής παροχή στους καλλιεργητές τομάτας τεχνικών συμβουλών από ειδικούς και επαρκώς ενημερωμένους γεωτεχνικούς.
Η βιολογική καταπολέμηση των αλευρωδών, που αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αντιμετώπισής τους με τη χρήση των φυσικών εχθρών τους, μολονότι στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό του πληθυσμού τους, δεν φαίνεται να περιορίζει σε ανάλογο βαθμό και την εκδήλωση της ίωσης.
3. Χρησιμοποίηση ανθεκτικών υβριδίων
Για τον TYLCV, κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο ορισμένα υβρίδια με ανεκτικότητα στην ίωση, η οποία μάλλον λειτουργεί ικανοποιητικά μόνο σε περιπτώσεις μειωμένης έντασης της ασθένειας.
Να κρατηθεί το ημερομίσθιο του εργάτη γης στο ποσό των 37,07 ευρώ μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) ζητά ο πρόεδρος του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας κ. Ιωάννης Γαϊτάνης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου αυτή την περίοδο έχουμε φαινόμενα με το ημερομίσθιο να ξεπερνά τα 45 ευρώ.
Όπως επισημαίνει «αναφορικά με το πολύπαθο ζήτημα έλλειψης εργατών γης, ενημερώνουμε τους αγρότες στην ευρύτερη περιοχή ότι η προσπάθεια μας ως Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας για να βρεθεί μία οριστική λύση, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό όλους τους τελευταίους μήνες.
Έχοντας ήδη καταθέσει - εγγράφως - όλα τα προβληματικά σημεία στην διαδικασία μετάκλησης εργατών γης από τρίτες χώρες, επιδιώκουμε συνεχώς νέες συσκέψεις με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες στα αρμόδια Υπουργεία, τονίζοντας για την επιτακτική ανάγκη να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα ολικά και οριστικά.
Επίσης, ενημερώνουμε ότι η σύμβαση εργασίας που συνάπτουν οι εργοδότες με τους εργαζομένους στον πρωτογενή τομέα, έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και είναι προϋπόθεση για τη διατήρηση της νόμιμης παραμονής των οικονομικών μεταναστών στην χώρα μας.
Επιπλέον, υπενθυμίζουμε ότι ως νόμιμο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη στο αγροτικό αντικείμενο ορίζεται το ποσό των 37,07 ευρώ, μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) και αυτό μόνο αν διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα νομιμότητας τους.
Από τα παραπάνω, καλούμε τους παραγωγούς να διατηρήσουν τα ημερομίσθια σε αυτά τα επίπεδα, αντιδρώντας σε οποιασδήποτε μορφής εκβιασμού, λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Τονίζουμε δε για μία ακόμα φορά, ότι οι παραγωγοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην δέχονται να εργαστεί στην αγροτική τους επιχείρηση άτομο που διαθέτει σύμβαση εργασίας σε άλλον εργοδότη, καθώς ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος για καταγγελία στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) από τον νόμιμο εργοδότη και το οποίο επισύρει χρηματικό πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, λόγω παράνομης εργασίας σε αυτόν.
Για όλα αυτά τα θέματα καθώς και για πολλά αλλά, οι αγρότες θα κληθούν σύντομα να πάρουν αποφάσεις για την επόμενη μέρα στην περιοχή μας, σε έκτακτη Γενική Συνέλευση που οργανώνεται ήδη από τον Ενιαίο Αγροτικό Σύλλογο Ιεράπετρας».
Διυπουργική Συνέντευξη Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων στον πρωτογενή τομέα, στη μεταποίηση και στον τουρισμό, που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στην 88η ΔΕΘ, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα (16/9/2024).
Συμμετείχαν, ο Κωστής Χατζηδάκης Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο Τάκης Θεοδωρικάκος Υπουργός Ανάπτυξης, ο Κώστας Τσιάρας Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Όλγα Κεφαλογιάννη Υπουργός Τουρισμού και ο Νίκος Παπαθανάσης Αν. Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Την συνέντευξη συντόνισε ο Παύλος Μαρινάκης Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.
Το μέτρο για την ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών έχει στόχο την αύξηση της παραγωγής κηπευτικών της χώρας μας, ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας.
Το ΥπΑΑΤ, σύμφωνα με την στρατηγική που θέλει να ακολουθήσει, θα κάνει προσπάθεια για διπλασιασμό των εκτάσεων καλλιέργειας κηπευτικών.
Όπως τόνισε ο υπουργός, στην θερμοκηπιακή καλλιέργεια έχουμε μια απόδοση 13,5 τόνους το στρέμμα. Αυτό σημαίνει μια αύξηση της παραγωγής και παράλληλα αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κηπευτικών.
Σχολιάζοντας την θερμοκηπιακή καλλιέργεια στην Ελλάδα, ο υπουργός επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή στην χώρα μας υπάρχουν 49.000 στρέμματα θερμοκηπίων, όταν στην Ολλανδία οι εκτάσεις ανέρχονται σε 120.000 στρέμματα και στην Τουρκία 800.000 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν προπτικές και για αυτό ρίχνουμε το βάρος μας στον κλάδο.
Στόχος του μέτρου για τη ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη χώρα μας - που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ - είναι η αύξηση παραγωγής, η εξοικονόμηση ενέργειας 30%, η μείωση κατανάλωσης νερού, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η προστασία περιβάλλοντος - εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
Επίσης θα έχουμε αύξηση των θέσεων εργασίας ανέφερε ο υπουργός.
Σε ό,τι αφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία, ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 600 εκατ. ευρώ. Από αυτά το 50% θα προέρχεται από το ΠΑΑ (δεύτερο πυλώνα), το 35% από τραπεζικό δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια.
Σημειώθηκε ότι σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές (π.χ. Θεσσαλία) αλλά και στο βόρειο Αιγαίο το ποσοστό ενίσχυσης προσαυξάνεται κατά 10%.
Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου (ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών, αγροτικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, πλην εκείνων που χρηματοδοτούνται από άλλο Τομεακό Πρόγραμμα).
Το μέτρο θα προκηρυχθεί μέχρι το τέλος του 2024 τόνισε ο κ. Κώστας Τσιάρας.
Οι δύο από τις τέσσερεις παρεμβάσεις για τον αγροτικό τομέα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της 88ης ΔΕΘ, αφορούσαν τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Και μιλάμε για μεγάλη επενδυτική ευκαιρία μιας και η γη που θα κατασκευαστούν τα νέα θερμοκήπια θα δοθεί δωρεάν.
Η κυβέρνηση δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για την μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα σε αδρανείς δημόσιες γαίες του ΥπΑΑΤ. «Έχουμε πολύ λίγα θερμοκήπια στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Μάλιστα ανέφερε ότι «θα εγκαινιάσει ένα καινοτόμο σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αυτών των γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να τις καλλιεργούν, κατασκευάζοντας θερμοκήπια πολύ μεγάλης κλίμακας».
Αυτές οι δηλώσεις του πρωθυπουργού πάντως δημιούργησαν μεγάλο προβληματισμό στους παραγωγούς θερμοκηπιακών καλλιεργειών της χώρας.
Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τα Φιλιατρά της Μεσσηνίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σήμερα μπορεί όποιος θέλει να κατασκευάσει ή να επεκτείνει θερμοκήπια μέσα από το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην χώρα μας είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού, το υψηλό κόστος παραγωγής και οι εισαγωγές κηπευτικών από τρίτες χώρες.
Αυτή την περίοδο τα μισά θερμοκήπια στα Φιλιατρά δεν έχουν φυτευτεί γιατί η συγκομιδή των προϊόντων θα συμπέσει με την συγκομιδή ελιάς και δεν θα υπάρχουν διαθέσιμοι εργάτες. Σε αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να βρει λύσεις η κυβέρνηση.
Όσον αφορά το επενδυτικό πρόγραμμα με τα 600 εκατ. ευρώ, στην πράξη θα αποτελέσει τον «θάνατο» των μικρομεσαίων καλλιεργητών.
Θα γίνουν επενδύσεις από μεγάλες εταιρείες για κατασκευή θερμοκηπίων, της τάξης των 100 έως 200 στρεμμάτων, που δεν θα μπορεί να τα ανταγωνιστεί ο μικρός παραγωγός της χώρας μας».
Από την πλευρά της αγοράς, ο Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα στοιχεία του ΟΣΔΕ αναφέρουν ότι στην χώρα μας έχουμε 119.000 στρέμματα με θερμοκηπιακή καλλιέργεια. Εκτιμώ ότι η έκταση είναι ακόμη πιο μεγάλη. Τώρα μιλάμε για επενδύσεις για να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η έκταση.
Επίσης τα τελευταία χρόνια η πορεία των εξαγωγών κηπευτικών ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. Αν εξαιρέσεις τις πιπεριές και τα αγγουράκια, που εξάγονται στις αγορές της δυτικής Ευρώπης, τα υπόλοιπα κηπευτικά πάνε κυρίως στις γειτονικές χώρες. Μιλάμε για αγορές μειωμένου προϋπολογισμού που αναζητούν χαμηλές τιμές στα προϊόντα. Να σας επισημάνω ότι το 60% των εξαγωγών ντομάτας πάει στην αγορά της Βουλγαρίας.
Είναι επίσης απορίας άξιο που θα κατασκευαστούν τα περίπου 60.000 στρέμματα νέων θερμοκηπίων.
Η έκθεση της Ολλανδικής εταιρείας για την ανασύσταση της Θεσσαλία ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση των καλλιεργειών (βαμβάκι κ.α.) με παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου που θα πρέπει να είναι δίπλα σε οδικούς άξονες και σιδηροδρομικές γραμμές για να έχουν τα προϊόντα άμεση πρόσβαση στην αγορά της Θεσσαλονίκης και να πάνε για εξαγωγή.
Αν γίνουν στα συγκεκριμένα μέρη αμέσως όμως βγάζουν εκτός ανταγωνισμού τα θερμοκήπια της Κρήτης και της νότιας Πελοποννήσου (Μεσσηνία) λόγω μεταφορικών και απόστασης. Ουσιαστικά αλλάζει ο «χάρτης παραγωγής» στην χώρα μας.
Περιμένουμε εξηγήσεις από την κυβέρνηση για τα προϊόντα που θα παράγουν και τις περιοχές της χώρας που θα κατασκευαστούν αυτά τα νέα θερμοκήπια. Επίσης ποια είναι τα εξαγώγιμα κηπευτικά που αναφέρει ο πρωθυπουργός και προς ποιες αγορές σχεδιάζουν να τα εξάγουν».
Στο RASFF (σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές της ΕΕ) καταγράφηκαν την προηγούμενη εμπορική περίοδο 2023/2024 (1/9/2023-31/8/2024) συνολικά 580 ειδοποιήσεις, που προκλήθηκαν από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία φθάνουν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ένωση (ΕΕ) είτε από τρίτες χώρες είτε από την ίδια την ΕΕ.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι το 22,4% αυτών των απορρίψεων αντιστοιχούν σε εισαγόμενα προϊόντα φρούτων και λαχανικών από την Τουρκία με 130 ειδοποιήσεις συνολικά.
Οι πιπεριές είναι το προϊόν φρούτων και λαχανικών που εισήχθη από την Τουρκία και παρουσίασε τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων υπερβολικής παρουσίας φυτοφαρμάκων, σε 37 περιπτώσεις, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν καταστραφεί στα σύνορα της Ε.Ε
Τις πιπεριές, στην κατάταξη των τουρκικών φρούτων και λαχανικών, ακολούθησαν τα λεμόνια με 33 περιπτώσεις υψηλού επιπέδου υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, ακολουθούν τα ρόδια με 10, τα γκρέιπφρουτ και τα αμπελόφυλλα με 9 το κάθε προϊόν, μανταρίνια με 7 και πορτοκάλια με 6 περιπτώσεις.
Η Τουρκία ακολουθείται από την Αίγυπτο ως προς τον αριθμό των κοινοποιήσεων που προέρχονται από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων, με συνολικά 84 κρούσματα με 30 κρούσματα σε πορτοκάλια, 9 σε πιπεριές και 8 σε φράουλες.
Ανιχνεύθηκαν επίσης υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από την Ισπανία με 19 περιπτώσεις, την Ιταλία με 11 ειδοποιήσεις, από το Μαρόκο με 6, όπως και από την χώρα μας με 6, ενώ από τη Γαλλία βρέθηκαν θετικά σε 4 περιπτώσεις, ενώ σε 2 περιπτώσεις από Ολλανδία και Πορτογαλία. βρέθηκε θετική μόνο μία περίπτωση
Οι υπόλοιπες ειδοποιήσεις για την συμπλήρωση των 580 κατανέμονται σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από διάφορες χώρες απ όλο τον κόσμο.
Οι περισσότερες απορρίψεις φορτίων φρούτων και λαχανικών της Τουρκίας έγιναν από την Βουλγαρία.
Δεδομένου ότι οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών στην χώρα μας αυξάνονται και ειδικότερα από Τουρκία εφιστάται η προσοχή των ελεγκτικών αρχών της χώρας μας για τον φυτουγειονομικό έλεγχο των αφικνούμενων αλλά και διερχομένων με προορισμό τις χώρες της ΕΕ φορτίων φρούτων και λαχανικών ως προς τις απαιτήσεις της Ενωσιακής Νομοθεσίας.