Η εικόνα της καρπόδεσης στα ακτινίδια, προβλέψεις παραγωγής και βασικά προβλήματα καλλιέργειας

Βρισκόμαστε στην ολοκλήρωση συγκομιδής της αραχίδας, που είχε φέτος προβλήματα λόγω των βροχοπτώσεων.

Η καλλιέργεια της αραχίδας ή αράπικο φιστίκι έχει παράδοση στις περιοχές Μπούκα της Μεσσήνης και Μπουρνιά της Καλαμάτας στην Μεσσηνία.

Η σπορά γίνεται τέλη Απριλίου, ενώ η συλλογή ξεκινάει τέλη Σεπτέμβρη αρχές Οκτωβρίου. Το φιστίκι που συλλέγεται έχει αποξηρανθεί αρχικά στο χωράφι και έπειτα περνάει μία περίοδο αφύγρανσης πριν την πώληση.

Το εισαγόμενο φιστίκι δημιουργεί πρόβλημα στην τιμή. Ωστόσο τα ελληνικά φιστίκια υπερτερούν κατά πολύ σε γεύση και τα προτιμούς οι καταναλωτές.

Ο κ. Γιώργος Δούβας, έμπειρος παραγωγός αραχίδας από τον Μπουρνιά, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ακόμη γίνεται η συγκομιδή της αραχίδας στην Μεσσηνία. Οι βροχοπτώσεις τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο δημιούργησαν προβλήματα στην συγκομιδή. Η μεγαλύτερη απόδοση που μπορεί να έχει η καλλιέργεια στην περιοχή - αν όλα πάνε καλά και βοηθήσουν οι καιρικές συνθήκες - είναι τα 450 κιλά το στρέμμα. Οι τιμές παραγωγού φέτος κυμάνθηκαν από 1,35 έως 1,60 ευρώ το κιλό, με μια μέση τιμή στα 1,50 ευρώ. Από την άλλη τα έξοδα του παραγωγού κυμαίνονται στα 580 ευρώ το στρέμμα. Μόνο το νοίκι του χωραφιού φτάνει στα 300 ευρώ το στρέμμα. Ο αγροτικός κλήρος στην Μεσσηνία είναι μικρός. Ο μέσος όρος του κλήρου κυμαίνεται από 35 έως 40 στρέμματα ανά παραγωγό. Επίσης το μεροκάματο έχει ξεπεράσει τα 50 ευρώ. Με αυτές τις συνθήκες για να έχει ένα εισόδημα ο παραγωγός από την αραχίδα θα έπρεπε η τιμή στο χωράφια να ήταν γύρω στα 2 ευρώ το κιλό.

Το υψηλό κόστος της καλλιέργειας έχει οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των στρεμμάτων. Από τα 7.000 στρέμματα με αραχίδα που είχαμε στην Μεσσηνία όταν ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια τώρα έχει μειωθεί γύρω στα 700 στρέμματα. Και θα μειωθεί και άλλο αν δεν πάρουν μέτρα στήριξης. Σε λίγα χρόνια δεν θα βρίσκουν οι καταναλωτές ελληνικό φιστίκι αλλά θα είναι όλα εισαγόμενα. Για τη διαφορά της τιμής από το χωράφι στο ράφι οι παραγωγοί ζητούμε από την πολιτεία να θεσμοθετήσει την αρχική και την τελική τιμή στα σούπερ μάρκετ. Αλλά όταν μιλάμε για την αρχική τιμή αναφερόμαστε στην τιμή στο χωράφι. Έτσι θα φανεί η πραγματική διαφορά της τιμής και ποιοι έχουν τα μεγάλα κέρδη.

Από την πλευρά του ο κ. Γεώργιος Γκούμας, παραγωγός και ιδιοκτήτης της Agrexpo Γεωργικά Εφόδια, που είναι από την περιοχή του Μπουρνιά, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος δεν είναι καλή χρονιά για την αραχίδα. Είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής και οι αποδόσεις φέτος δεν ήταν καλές. Κυμάνθηκαν από 250 έως 300 κιλά το στρέμμα, ενώ πολλοί λίγοι παραγωγοί έφτασαν τα 450 κιλά το στρέμμα. Οι βροχοπτώσεις που είχαμε το προηγούμενο διάστημα, κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, υποβάθμισαν την ποιότητα του προϊόντος. Οι τιμές παραγωγού φέτος κυμάνθηκαν από 1,40 έως 1,50 ευρώ το κιλό. Αυτή η τιμή δεν αφήνει εισόδημα στον παραγωγό και δεν είναι ενθαρρυντική για το μέλλον της καλλιέργειας στην περιοχή. 

Η καλλιέργεια του φιστικιού στην περιοχή μας έχει ξεκινήσει τη δεκαετία του 70. Μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 80 αποτελούσε μια πολύ επικερδή καλλιέργεια για τους παραγωγούς. Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι μεγάλες εισαγωγές του προϊόντος από την Κίνα υπήρξε μείωση της καλλιέργειας, που έπεσε και κάτω από 1.000 στρέμματα. Βασικό πρόβλημα για τους παραγωγούς παραμένει η έλλειψη πιστοποιημένου σπόρου που θα φέρει υψηλές αποδόσεις και βιωσιμότητα της καλλιέργειας. 

Ο κ. Νίκος Κουνταξής, που εμπορεύεται αραχίδα στις Σέρρες, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι είναι απαραίτητο τα ωμά αράπικα φιστίκια να είναι εξαρχής στεγνά. Φέτος όμως κατά την συγκομιδή είχαμε βροχοπτώσεις, που δημιούργησαν προβλήματα λόγω της υγρασίας στην παραγωγή και την ποιότητα του. Η Αμμουδιά Σερρών είναι το «Φιστικοχώρι» του σερραϊκού κάμπου.  καλλιέργεια του φιστικιού στην Αμμουδιά και κατ’ επέκταση στην υπόλοιπη περιοχή του νομού Σερρών υπάρχει από τη δεκαετία του 1950 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η τιμή παραγωγού φέτος για την αραχίδα κυμάνθηκε από 2,5 έως 2,5 ευρώ το κιλό (ανάλογα το μέγεθος). Πάντως οι καταναλωτές τα τελευταία χρόνια στην αγορά οι καταναλωτές ζητούν το ελληνικό φιστίκι και ας πληρώσουν κάτι παραπάνω σε σχέση με τα εισαγόμενο. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα προϊόν με καλές προοπτικές ανάπτυξης, καθώς η αγορά ξηρών καρπών σταθερά αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, με την εγχώρια κατανάλωση να εμφανίζει σταθερό ρυθμό αύξησης χρόνο με τον χρόνο. Η δε καλλιέργεια του φιστικιού θεωρείται εύκολη, χωρίς ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες. 

Καθώς απομένουν περίπου 2 εβδομάδες για την ελληνική σοδειά, εκτιμάται πως η παραγωγή θα κινηθεί σε όγκο με ελαφρά άνοδο από πέρυσι. Στην Ελλάδα υπάρχουν διαρκώς νέες φυτεύσεις  ενώ οι τιμές στην αγορά παραγωγού παράγοντες της αγοράς εκτιμούν, πως αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ 2 έως 3 ευρώ. Αξίζει να θυμίσουμε πως το αβοκάντο δεν υπάγεται σε κάποιο καθεστώς ενίσχυσης.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

Η παγκόσμια παραγωγή αβοκάντο το 2023 εκτιμήθηκε σε 10.466.560  τόνους, αυξημένη δηλαδή κατά 9.534.798 τόνους, συγκριτικά με το 2022.  Το Μεξικό παρέμεινε ο κορυφαίος παραγωγός, συνεισφέροντας πάνω από το 28% του παγκόσμιου συνόλου με παραγωγή 2.973.344 τόνους. Ακολούθησε από μακριά η Κολομβία με 1.085.765 τόνους, και η Δομινικανή Δημοκρατία με 1.016.834 τόνους.

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

Τα αβοκάντο (επιστημονική ονομασία: Persea americana) ταξινομούνται σε 4 βασικούς τύπους: Γουατεμάλας, Μεξικού, Δυτικών Ινδιών και υβρίδια.

ΠΡΑΣΙΝΑ ΚΑΙ ΜΑΥΡΑ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

Στην Ελλάδα καλλιεργούνται κυρίως πράσινα και λιγότερο μαύρα αβοκάντο. Η ελληνική παραγωγή αβοκάντο κατευθύνεται κυρίως προς εγχώρια κατανάλωση. Κυριαρχεί η ποικιλία Hass αλλά τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν στραφεί οι παραγωγοί και προς την καλλιέργεια Lamb Hass (μεγαλόκαρπα). Έχει αντοχή και υπάρχουν διαθέσιμες νέες ποικιλίες Hass, όπως οι Lavi Hass, Lamb Hass και Gem Hass. Αυτές οι υποποικιλίες Hass βοηθούν στην παράταση της περιόδου εφοδιασμού.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Σύμφωνα με τον Αντώνη Κοκκαλάκη από την «Agrocreta», που ασχολείται συστηματικά με την παραγωγή αβοκάντο στα Χανιά, ακόμη δεν τίθεται θέμα τιμών στην αγορά, παρότι μεμονωμένοι παραγωγοί έχουν ήδη συλλέξει. 
«Έχουν εμφανιστεί την αγορά, τα πρώτα αβοκάντο νέας σοδειάς από την Κρήτη. Συνεχίζουμε τις αναλύσεις ξηράς ουσίας με σκοπό την αποφυγή παραλαβής καρπών που δεν θα ωριμάσουν φυσιολογικά. Η εκτίμησή μας  είναι ότι τη διακίνηση συμβατικών αλλά και βιολογικών αβοκάντο θα ξεκινήσει την 45η εβδομάδα, δηλαδή αρχές Νοεμβρίου», μας ανέφερε. 
Η αναμενόμενη παραγωγή, όπως μας εξήγησε, φαίνεται:

• φυσιολογική για την ποικιλία Zutano,
• αρκετά μειωμένη για την ποικιλία Fuerte,
• ελαφρώς αυξημένη για την ποικιλία Hass, παρά την έντονη καρπόπτωση που παρατηρήθηκε κατά τόπους, κυρίως τον Αύγουστο.

«Η φετινή χρονιά – και πιθανώς και οι επόμενες – θα μας φέρουν αντιμέτωπους με τις προκλήσεις/συνέπειες της διαχείρισης των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού άρδευσης. Είναι απαραίτητο να δρομολογηθούν άμεσα μέτρα που θα εξασφαλίσουν επαρκείς  ποσότητες νερού και θα επιτρέψουν την ομαλή και βιώσιμη καλλιέργεια του είδους», μας είπε ο κ. Αντώνης Κοκκαλάκης.

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

Στο εσωτερικό της Ε.Ε. η Ελλάδα φιγουράρει στην πρώτη πεντάδα παραγωγής αβοκάντο. Με βάση τα στοιχεία του 2023, οι χώρες με την υψηλότερη παραγωγή αβοκάντο στην Ευρώπη είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Γαλλία. Η Ολλανδία είναι ένας σημαντικός διανομέας, αλλά όχι σημαντικός καλλιεργητής.
Το αβοκάντο (Persea americana) καλλιεργείται παραδοσιακά στην Κεντρική Αμερική, ενώ πλέον η καλλιέργειά του έχει επεκταθεί σε Ισπανία, Ισραήλ και Νότια Αφρική. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ», η οργανωμένη καλλιέργεια ξεκίνησε από το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων στα τέλη της δεκαετίας του ΄60. Έγιναν τα πρώτα πειραματικά δεδομένα για την καλλιέργειά του στον ελλαδικό χώρο, και οι Χανιώτες ασχολήθηκαν σε ποσοστό άνω του 90% με την καλλιέργεια, που έχει ιδιαιτερότητες, κυρίως σε ό, τι αφορά στο θέμα της άρδευσης και των κλιματολογικών συνθηκών. Από τις πιο σημαντικές περιοχές παραγωγής αβοκάντο είναι τα περίχωρα του Πλατανιά Χανίων αλλά υπάρχουν φυτεύσεις και σε άλλες περιοχές είτε περιαστικές είτε αγροτικές.

ΠΟΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΜΑΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ισπανία: Παράγει περίπου 111,94 χιλιάδες μετρικούς τόνους. Θεωρείται ο μεγαλύτερος παραγωγός και προμηθευτής αβοκάντο στην Ευρώπη. Το αβοκάντο ευδοκιμεί κυρίως στις νότιες περιοχές της Ανδαλουσίας, ιδιαίτερα στη Μάλαγα και τη Γρανάδα.

Πορτογαλία: Παράγει περίπου 30,31 χιλιάδες μετρικούς τόνους. Η περιοχή του Αλγκάρβε είναι από τις πιο γνωστές περιοχές καλλιέργειας.

Ελλάδα: Παράγει περίπου 15,48 χιλιάδες μετρικούς τόνους. Πάνω από το 90% των αβοκάντο της χώρας καλλιεργείται στην περιοχή των Χανίων της Δυτικής Κρήτης ενώ μικρές ποσότητες παράγονται στο Ρέθυμνο και  πολύ μικρές ποσότητες στην περιοχή της Μεσαράς Ηρακλείου ενώ γίνεται προσπάθεια να μπει η καλλιέργεια και στην Πελοπόννησο.

Κύπρος: Παρήγαγε 1,43 χιλιάδες μετρικούς τόνους κυρίως στην επαρχία της Λεμεσού.

Γαλλία: Παρήγαγε 1,1 χιλιάδες μετρικούς τόνους. Η εγχώρια παραγωγή της είναι πολύ μικρότερη από τον όγκο των εισαγωγών της, διότι θεωρείται από τις κύριες χώρες κατανάλωσης. Σ΄ αυτήν την αγορά συνδράμει με εξαγωγές και η Ελλάδα, που στέλνει και στη Γερμανία.

ΠΟΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΑΡΑΓΟΥΝ Η ΠΡΟΜΗΘΕΥΟΥΝ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

Περού: Τα περουβιανά αβοκάντο, αν κι έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λάδι από του Μεξικού, παράγονται από τον Μάιο έως τον Αύγουστο. Κύρια χώρα εξαγωγής είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Το Μεξικό ήταν ο κύριος τροφοδότης της αγοράς της Αμερικής, κυρίως από την περιοχή Μιτσοακάν, το οποίο παράγει από τον Αύγουστο έως τον Μάιο. Το Περού τα τελευταία χρόνια στρέφεται εκτός από το συμβατικό και στο βιολογικό αβοκάντο.

Ολλανδία: Βασικός κόμβος για την επανεξαγωγή αβοκάντο σε άλλες χώρες. Προμηθεύεται αβοκάντο κυρίως από χώρες της Λατινικής Αμερικής αλλά πλέον κι από χώρες της Αφρικής. Η Ολλανδία είναι από τις σημαντικές χώρες κατανάλωσης με κύριες εμπορικές ποικιλίες Hass και  Fuerte. Οι καταναλωτές της προτιμούν τα πρασινόφλουδα. Το αβοκάντο έχει πάρα πολύ υψηλή ζήτηση στην Ολλανδία κι οι κύριες χώρες εισαγωγής είναι το Περού, η Κολομβία, η Κένυα αλλά τελευταία και το Μαρόκο κάνει το ένα ρεκόρ πίσω από το άλλο.

Κολομβία: Σημαντικός και ταχέως αναπτυσσόμενος προμηθευτής αβοκάντο. Η Κολομβία είχε στραφεί στην αγορά των ΗΠΑ αλλά τώρα οι σχέσεις των δυο χωρών περνούν κρίση. Πρόκειται για μία σημαντική αγροτοβιομηχανία της χώρας, που απασχολεί περίπου 80.000 εργαζόμενους. Η Κολομβία συλλέγει αβοκάντο δυο φορές τον χρόνο, τον Μάιο και τον Ιούνιο και από τον Σεπτέμβριο ως τον Φεβρουάριο, με μέγιστη διαθεσιμότητα τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο.

Ισραήλ: Ταχέως αναπτυσσόμενος προμηθευτής στην ευρωπαϊκή αγορά. Καλλιεργούνται πάνω από 70.000 στρέμματα που αποδίδουν περισσότερους από 115.000 τόνους φρούτων. Κύριες περιοχές καλλιέργειας από το Ρος Χανίκρα στο Βορρά μέχρι την περιοχή της ζώνης της Γάζας, εκτός από τις περιοχές της ενδοχώρας του Ισραήλ, όπως η κοιλάδα του Ιορδάνη και η Άνω Γαλιλαία (Ανατολικές Κοιλάδες). Κατά μήκος της ακτογραμμής καλλιεργείται περίπου το 70%, ενώ το υπόλοιπο 30% καλλιεργείται στις Ανατολικές Κοιλάδες. Η συντριπτική πλειοψηφία των φυτειών αβοκάντο βρίσκονται σε κιμπούτς, τους λεγόμενους και συλλογικούς οικισμούς, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό καλλιεργείται από τα Μοσαβίμ, τα λεγόμενα συνεταιριστικά χωριά.

Χιλή: Σημαντικός προμηθευτής, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες αλλά η παραγωγή της μειώνεται. Η Χιλή συνεχίζει να καλλιεργεί άλλες ποικιλίες που διατίθενται στην εγχώρια αγορά, όμως πάνω από το 99% των αβοκάντο που εξάγονται είναι Hass. Τα χιλιανά αβοκάντο είναι διαθέσιμα από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάρτιο. Τα ¾ των χιλιανών αβοκάντο κατευθύνονται για εξαγωγές στις χώρες της Ευρώπης και μόλις το 13,8% χώρες της Λατινικής Αμερικής. Από 134.586 τόνους την περίοδο 2013-14, κατέβηκε η παραγωγή στους 73.184 την περίοδο 20-21.

Νότια Αφρική: Βασικός προμηθευτής της Ευρώπης, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Με ετήσια παραγωγή άνω των 120.000 τόνων και κύρια ποικιλία το Hass η Νότια Αφρική παραμένει βασικός παίκτης της αγοράς. Καλλιεργούνται επίσης και άλλα είδη όπως το Fuerte, το GEM, το Lamb Hass, το Maluma και το Ryan. Παράγεται κυρίως στη βόρεια πλευρά της χώρας, κι η μισή της περίπου παραγωγή εξάγεται στην Ευρώπη. Ο κύριος όγκος πωλείται στην αγορά του νωπού αλλά υπάρχει και μεταποίηση σε λάδι και πολτό.

Μαρόκο: Σημαντικός προμηθευτής πια και στην ευρωπαϊκή αγορά. Tο Μαρόκο ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός αβοκάντο στην Αφρική το 2024, με παραγωγή 118.666 τόνων και εξαγωγές που έφτασαν τους 100.000 τόνους. Ωστόσο, η παραγωγή για το 2025-26 θα μπορούσε να μειωθεί έως και 30% λόγω της ζέστης και της έλλειψης υδάτινων πόρων, καθώς υπήρξε τεράστιο πρόβλημα με τις αρδεύσεις. Το εκτιμώμενο δυναμικό είναι περίπου 80.000 τόνοι. Η φυτεμένη έκταση έχει τριπλασιαστεί, από 4.000 εκτάρια το 2018 σε 12.000 εκτάρια την πιο πρόσφατη σεζόν.

Κένυα: Σημαντικός προμηθευτής, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, της Ολλανδίας, που κάνει επανεξαγωγές. Η Κένυα είναι ένας απ’ τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αβοκάντο στον κόσμο, με 3.000 έως 4.000 εμπορευματοκιβώτια-ψυγεία του φρούτου, που φεύγουν από το λιμάνι της Μομπάσα. Κάθε χρόνο, η περίοδος εξαγωγής αβοκάντο της Κένυας ξεκινά στα τέλη Φεβρουαρίου και διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο, ανάλογα με την ποικιλία των αβοκάντο. Καθώς, πάνω από το 90% όλων των αβοκάντο  ακολουθούν τη θαλάσσια οδό μέσω Ερυθράς Θάλασσας, έτσι η πρόσβαση στις πιο σημαντικές αγορές στην Ευρώπη είναι περιορισμένη, μολονότι η Νότια Αφρική παραμένει κύριος προμηθευτής της Ολλανδίας  και κυρίως των χωρών της Μέσης Ανατολής.

Η επιλογή της σωστής χρονικής στιγμής για τη συγκομιδή του ακτινιδίου είναι από τους πιο κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας στην παραγωγή. Η συγκομιδή πραγματοποιείται σε ένα χέρι· επομένως, μια λανθασμένη εκτίμηση μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση ή ακόμη και απώλεια της παραγωγής. Ο καρπός πρέπει να έχει φτάσει σε ελάχιστο στάδιο ανάπτυξης και να έχει αποκτήσει τον λεγόμενο κλιμακτηρικό χαρακτήρα – την ικανότητα να παράγει αιθυλένιο και να ωριμάζει μετά τη συγκομιδή. Έτσι, ενώ συγκομίζεται άγουρος, μπορεί να διατηρηθεί σε θαλάμους ψυχροσυντήρησης και να ωριμάσει αργότερα, αποκτώντας την επιθυμητή ποιότητα για την αγορά.

Κριτήρια ωριμότητας: πότε ένα ακτινίδιο θεωρείται έτοιμο για συγκομιδή

Η ωριμότητα των ακτινιδίων αξιολογείται μέσα από τέσσερα βασικά μετρήσιμα χαρακτηριστικά, τα οποία χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της φυσιολογικής κατάστασης του καρπού και της καταλληλότητάς του για συγκομιδή.

 Επίσημα δεσμευτικά κριτήρια 

Σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
οι μοναδικοί δείκτες που ελέγχονται διοικητικά και επιφέρουν συνέπειες (δέσμευση, αποδέσμευση, καταστροφή) είναι:

Διαλυτά στερεά συστατικά (°Brix): καθορίζουν τον βαθμό ωρίμανσης του καρπού.
Ο έλεγχος ωρίμανσης ξεκινά από αυτόν τον δείκτη· εάν ο βαθμός είναι μικρότερος των 6,2 °Brix,
οι παρτίδες δεσμεύονται και υποβάλλονται σε περαιτέρω έλεγχο.

Μέση περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία: χρησιμοποιείται για την επαλήθευση της ωριμότητας.
Αν η ξηρά ουσία είναι κάτω του 15 %, η παρτίδα καταστρέφεται ή οδηγείται σε άλλη χρήση.
Αν είναι ≥ 15 %, επιτρέπεται η αποδέσμευση ή, αν τα ακτινίδια είναι ακόμη άωρα,
η φυσιολογική ωρίμανσή τους σε χώρους συντήρησης μέχρι να φτάσουν τουλάχιστον 9,5 °Brix.

Τα δύο αυτά κριτήρια είναι τα μόνα που προβλέπονται ρητά από τη νομοθεσία
και αποτελούν τη βάση των επίσημων ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές.

 Συμπληρωματικοί δείκτες ποιότητας (τεχνικής φύσεως)

Εκτός από τα νομικά δεσμευτικά κριτήρια, οι γεωπόνοι και οι ομάδες παραγωγών αξιοποιούν και άλλες μετρήσεις
που βοηθούν στην ολοκληρωμένη εκτίμηση της ωριμότητας, χωρίς να έχουν ρυθμιστικό χαρακτήρα:

Αντίσταση της σάρκας στην πίεση: δείκτης σκληρότητας και συνεκτικότητας του καρπού.
Συμβάλλει στην πρόβλεψη της συμπεριφοράς κατά τη συντήρηση και μεταφορά.

Οξύτητα του χυμού: σχετίζεται με τη γεύση και τη διάρκεια ζωής του προϊόντος,
αλλά δεν αποτελεί αντικείμενο επίσημου ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές.

Στην πράξη, οι παραπάνω δείκτες χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά από τους τεχνικούς και τους γεωπόνους
για να επιλέξουν με ακρίβεια το ιδανικό στάδιο συγκομιδής,
ενώ οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους βασίζονται αποκλειστικά στα °Brix και στη ξηρά ουσία.

Εργαλεία μέτρησης στο χωράφι

Η σημερινή τεχνολογία επιτρέπει ακριβείς και γρήγορες μετρήσεις απευθείας στο χωράφι, δίνοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς να γνωρίζουν τη φυσιολογική κατάσταση των καρπών τους πριν από τη συγκομιδή.

Διαθλασίμετρο

Μετρά τους βαθμούς Brix, δηλαδή την περιεκτικότητα σε διαλυτά στερεά συστατικά.
Υπάρχουν δύο τύποι:

Οπτικό, που απαιτεί μηδενισμό και ρύθμιση πριν από κάθε μέτρηση.

Ψηφιακό, με αυτόματη προσαρμογή στη θερμοκρασία (10–40 °C) και προειδοποιήσεις σφάλματος.

Ο χυμός λαμβάνεται από ολόκληρο καρπό ή από φετούλα κατά μήκος του άξονά του.

Πενετρόμετρο (ή δυναμόμετρο)

Μετρά την αντίσταση της σάρκας στην πίεση και χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του βαθμού ωρίμανσης.

Αναλογικό μοντέλο (0–13 kg) με ακίδες 8 και 11 mm.

Ψηφιακό μοντέλο (0–15 kg) με δυνατότητα αποθήκευσης και υπολογισμού μέσου όρου.
Για το ακτινίδιο, η μέτρηση γίνεται με έμβολο 8 mm, δύο φορές σε αντίθετες πλευρές του καρπού.

NIR σπεκτροφωτόμετρο

Μέσω ακτινοβολίας 700–1100 nm, εκτιμά τη ξηρά ουσία χωρίς να καταστρέφει το δείγμα.
Οι φορητές συσκευές επιτρέπουν επιτόπιες μετρήσεις σε καρπούς πάνω στο φυτό, ωστόσο λόγω κόστους χρησιμοποιούνται κυρίως από εξειδικευμένους γεωτεχνικούς.

Τι ισχύει σήμερα: Το νομικό πλαίσιο 

Η πιο πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΑ 1401/272759/2020) τροποποιεί την ΥΑ 9475/136897/10.10.2018 και αποτελεί σήμερα το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο για την εμπορία και διακίνηση των ακτινιδίων.

Οι ρυθμίσεις αυτές εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής — από τη συγκομιδή και την αποθήκευση, έως τα τυποποιητήρια, τις εξαγωγές και τη διάθεση στην εγχώρια αγορά.
Η τήρηση των ορίων ωριμότητας (°Brix και ξηρά ουσία) ελέγχεται από τις ΔΑΟΚ και τα ΠΚΠΦΠ & ΦΕ, εξασφαλίζοντας ενιαία αντιμετώπιση και ποιότητα του ελληνικού ακτινιδίου σε όλες τις περιοχές παραγωγής.
Η συμμόρφωση με τα όρια ωριμότητας αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διάθεση των ακτινιδίων στην αγορά. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, οι παρτίδες δεσμεύονται και αποσύρονται από την εμπορία, ύστερα από ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών.

Τι κρατάμε; 

 Η παραγωγή ακτινιδίων υψηλής ποιότητας δεν είναι θέμα τύχης, αλλά αποτέλεσμα συνέπειας, γνώσης και σωστού χρόνου. Η παρακολούθηση των δεικτών °Brix και ξηράς ουσίας πριν από τη συγκομιδή, σε συνδυασμό με την εμπειρία του παραγωγού και την καθοδήγηση των γεωπόνων, εξασφαλίζει ότι ο καρπός θα αντέξει στη συντήρηση και θα φτάσει στην αγορά με τη σωστή γλυκύτητα και υφή.

Οι μετρήσεις στο χωράφι —είτε με το διαθλασίμετρο είτε με πιο σύγχρονα μέσα— δεν είναι απλώς αριθμοί· είναι ο οδηγός για να κοπεί ο καρπός τη στιγμή που πρέπει. Γιατί κάθε σωστή συγκομιδή δεν σημαίνει μόνο ένα καλό εισόδημα, αλλά και ένα ελληνικό ακτινίδιο που φτάνει στον καταναλωτή με όνομα, γεύση και φήμη που αντέχει.

Πηγή: 
Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 7/2014, Δ. Λυδάκης & Μ. Καλογήρου, σελ. 24–26.
Υπουργική Απόφαση 1401/272759/2020 (ΦΕΚ Β’ 4271/01.10.2020), Τροποποίηση της υπ’ αρ. 9475/136897/10.10.2018 (ΦΕΚ Β’ 4728), «Ρυθμίσεις θεμάτων εμπορίας και διακίνησης των ακτινιδίων».

Ξεκίνησε η συγκομιδή ακτινιδίων της ποικιλίας Χέιγουορθ (Hayward) σε όλη τη χώρα, ενώ ως ημερομηνία έναρξης της περιόδου εμπορίας στην εγχώρια αγορά έχει οριστεί η 1η Νοεμβρίου.

Τα ακτινίδια μεταφέρονται από τους τόπους παραγωγής τους προς εγκαταστάσεις τυποποιητηρίων και συσκευαστηρίων.

Φέτος φαίνεται να υπάρχει αυξημένη ζήτηση και οι προβλέψεις κάνουν λόγο για αύξηση των τιμών παραγωγού.

Ο πρόεδρος της ΕΑΣ, Κωνσταντίνος Λεπίδας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι είχαμε κάποιες ζημιές στην παραγωγή από τον παγετό της Άνοιξης. Γενικά όμως αναμένουμε μια καλή παραγωγή φέτος στα ακτινίδια. Στην Ευρώπη είμαστε στη δεύτερη θέση όσον αφορά την παραγωγή ακτινιδίων αλλά για την ποικιλία Χέιγουορθ είμαστε η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής και κάνουμε εξαγωγές σε πολλές χώρες του κόσμου. Από σήμερα 15/10/2025 ξεκινά η συγκομιδή στα Χέιγουορθ αλλά ακολουθεί η επεξεργασία για να αποκτήσουν καλή ωρίμανση και να πάνε στον καταναλωτή. Προσέχουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ακτινιδίων και για αυτό τα προϊόντα μας έχουν μια καλή φήμη στο εξωτερικό. Μέχρι στιγμής η εμπορική ζήτηση για τα ακτινίδια φαίνεται να είναι αυξημένη και προβλέπω μια αύξηση της τιμής κατά 10% σε σχέση με πέρσι.

Από την Πιερία ο παραγωγός και μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΑΣ) ΠΕΣΚΟ, Ηλίας Γκρίνιας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ξεκίνησαν από σήμερα Τετάρτη (15/10) τα ακτινίδια Χέιγουορθ. Δεν είχαμε πολλές ζημιές και ελπίζουμε να έχουμε καλές αποδόσεις. Η ζήτηση φέτος είναι αυξημένη όπως και οι τιμές, που κυμαίνονται από 1 έως 1,35 ευρώ το κιλό. Η συγκομιδή αναμένεται να διαρκέσει περίπου ένα μήνα και υπάρχει μεγάλο πρόβλημα από την έλλειψη εργατών γης.        

Ο κ. Άγγελος Ξυλογιάννης, μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Εκμετάλλευσης Ακτινιδίων Άρτας (ΑΣΕΑ), αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος αναμένουμε μια μειωμένη παραγωγή. Ξεκίνησε η συγκομιδή Χέιγουορθ σε κάποια νεόφυτα που πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές ωριμότητας (δηλαδή βαθμούς ωρίμανσης 6,2ο Brix, μέση περιεκτικότητα ξηράς ουσίας 15%, που προβλέπεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία). Στην περιοχή μας η καλλιέργεια δεν είχε τις απαιτούμενες ώρες ψύχους. Στις βόρειες περιοχές της χώρας η παραγωγή είναι μειωμένη λόγω του παγετού.

Ακόμη δεν γνωρίζουμε πως θα κινηθούν οι φετινές εξαγωγές αλλά το θετικό είναι ότι υπάρχει αυξημένη διάρκεια εμπορίας αφού τα ελληνικά ακτινίδια θα εξάγονται μέχρι τον Ιούνιο. Ένα πρόβλημα που αφορά το διεθνές εμπόριο είναι ότι αναπτύσσονται μεγάλες πολυεθνικές στην εμπορία των ακτινιδίων. Πάει να γίνει κάτι αντίστοιχο με το εμπόριο της μπανάνας και τα επόμενα χρόνια θα φανούν τα προβλήματα στην χώρα μας.

Στα πλαίσια του ετήσιου συνεδρίου του International Kiwifruit Organization (IKO), που έγινε τον περασμένο Σεπτέμβριο, στην Ισπανία, στο οποίο παρευρέθηκε η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ακτινιδίου (ΕΔΟΑ), εκτιμήθηκε ότι η φετινή παραγωγή ακτινιδίων της χώρας μας αναμένεται να φτάσει τους 367.000 τόνους, αυξημένη, κατά 7%, σε σχέση με πέρσι.  

Από την πλευρά του ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι ξεκίνησε από σήμερα η συγκομιδή της ποικιλίας Χέιγουορθ, ενώ η εμπορία της στην εγχώρια αγορά θα ξεκινήσει από την 1η Νοεμβρίου. Υπάρχουν όμως καταγγελίες ότι ήδη γίνεται διακίνηση των Χέιγουορθ στην ελληνική αγορά, τα οποία δεν έχουν την σωστή ωρίμανση. Αυτό θα αναγκάσει τους καταναλωτές να στραφούν στα εισαγόμενα ακτινίδια.

Oμαλά πάντως εξελίσσεται η καλλιέργεια ακτινιδίων στις κύριες παραγωγικές περιοχές. Αναμένουμε μια καλή παραγωγή περίπου 345.000 τόνους και καλής ποιότητας, με κάποια προβλήματα με μικρά μεγέθη.

Οι περσινές εξαγωγές ακτινιδίων (την εμπορική περίοδο 2024/2025) ανήλθαν σε αξία τα 338,9 εκατ. ευρώ και ποσοτικά ξεπέρασαν τους 216.170 τόνους.

Εντύπωση πάντως προκαλεί η εισαγωγή ακτινιδίων στην χώρα μας. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων, το εννιάμηνο του 2025 έγιναν εισαγωγές 2.322 τόνων ακτινιδίων, προερχόμενα κυρίως από την Ιταλία (47%) και ακολουθούν Χιλή, Ολλανδία κ.α. 

Έχουμε ακόμη εισαγωγή ακτινιδίων από Ρουμανία και Βουλγαρία, που κατά πάσα πιθανότητα είναι από επιστροφές εξαχθέντων ελληνικών ακτινιδίων, αφού αυτές οι χώρες δεν παράγουν το προϊόν. Πιστεύουμε ότι αυτές οι ποσότητες, εφόσον είναι επιστροφές, θα έχουν ελεγχθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ. 

Σημαντικά ήταν τα συμπεράσματα του ετήσιου συνεδρίου του International Kiwifruit Organization (IKO), που πραγματοποιήθηκε φέτος στο Vigo της Ισπανίας (22-25/09/25), συγκεντρώνοντας τις κυριότερες χώρες παραγωγής ακτινιδίων παγκοσμίως.

Αντικείμενο του συνεδρίου αποτέλεσε η παρουσίαση των εξελίξεων στον κλάδο και οι προβλέψεις για τη νέα εμπορική σεζόν 2025 - 2026.

Το IKO αποτελεί διεθνή οργανισμό που εκπροσωπεί χώρες - κλειδιά στην παγκόσμια παραγωγή ακτινιδίου, μεταξύ των οποίων η Ιταλία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Νέα Ζηλανδία, η Χιλή, οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και η Νότια Αφρική, η Τουρκία και η Κίνα.

Την Ελλάδα εκπροσώπησε για μία ακόμη φορά η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ακτινιδίου (ΕΔΟΑ) μέσω του Προέδρου της κ. Χρήστου Κολιού (ΟΜΙΛΟΣ ΚΟΛΙΟΥ ΑΒΕΕ) και του μέλους της ΕΔΟΑ κ. Ζήση Μανώση (ΖΕΥΣ ΑΚΤΙΝΙΔΙΑ ΑΕ).

Το CSO Italy, που εκπροσωπεί θεσμικά τον ιταλικό κλάδο οπωροκηπευτικών, συμμετείχε στο συνέδριο μαζί με εκπροσώπους κορυφαίων ιταλικών εταιρειών, όπως οι Naturitalia, Jingold, Apo Conerpo και OP Kiwi Sole.

Ισχυρή η φετινή σεζόν για την Ευρώπη

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η συνολική ευρωπαϊκή παραγωγή ακτινιδίων (όλων των ποικιλιών) αναμένεται να φτάσει τους 844.500 τόνους, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με την περσινή σεζόν (2024–2025). Η άνοδος αυτή αποδίδεται στην αποκατάσταση των αποδόσεων μετά την περσινή χρονιά, στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, καθώς και στην επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων.

Ιταλία: Ανάπτυξη σε όλες τις ποικιλίες

Η Ιταλία προβλέπεται να φτάσει συνολικά τους 341.000 τόνους, αυξημένη κατά 17%. Αναλυτικά:

• 208.000 τόνοι πράσινων ακτινιδίων (ποικιλία Hayward) – αύξηση 11%
• 128.000 τόνοι κίτρινων ακτινιδίων – αύξηση 27%
• Πάνω από 4.000 τόνοι κόκκινων ακτινιδίων – αύξηση 10%

Η παραγωγή επωφελείται από την καλή καρποφορία και τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, κυρίως στη βόρεια Ιταλία.

Παράλληλα, σημειώνεται συνεχιζόμενη μείωση των εκτάσεων πράσινων ποικιλιών, ενώ αναπτύσσονται δυναμικά νέες κίτρινες και “club” ποικιλίες, καθώς και οι κόκκινες ποικιλίες με σημαντικές προοπτικές για τα επόμενα χρόνια.

Ελλάδα: Σταθερή άνοδος με προκλήσεις

Η Ελλάδα συνεχίζει την ανοδική της πορεία, με την παραγωγή να αναμένεται να φτάσει τους 367.000 τόνους, αυξημένη κατά 7% σε σχέση με πέρυσι. Παρόλο που περισσότερα από 15.000 εκτάρια μπαίνουν πλέον σε παραγωγή, καταγράφεται:

• Μείωση στην απόδοση ανά εκτάριο
• Ελαφρώς μικρότερο μέγεθος καρπών

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει αρνητικά την παραγωγικότητα, ενώ ενδέχεται να περιορίσει την περαιτέρω ανάπτυξη της καλλιέργειας τα επόμενα χρόνια. Παρ' όλα αυτά, η χώρα διατηρεί ισχυρή θέση στον ευρωπαϊκό χάρτη του ακτινιδίου.

Ιβηρική Χερσόνησος και Γαλλία: Σημαντική ανάκαμψη

Η Πορτογαλία, μετά από μια δύσκολη περσινή χρονιά, καταγράφει σημαντική άνοδο με προβλεπόμενη παραγωγή 47.000 τόνων, δηλαδή αύξηση 50%.

Αντίστοιχα, η Ισπανία αναμένεται να ξεπεράσει τους 33.000 τόνους, αυξημένους κατά 42%.

Στη Γαλλία, η παραγωγή προβλέπεται να φτάσει τους 55.000 τόνους, με αύξηση 10%, κατανεμημένη μεταξύ πράσινων και κίτρινων ποικιλιών.

Συμπέρασμα

Η νέα σεζόν ακτινιδίων για το 2025–2026 διαμορφώνεται ιδιαίτερα ενθαρρυντική για την Ευρώπη, με αυξημένες ποσότητες, βελτιωμένη ποιότητα και νέες ποικιλίες να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Παράλληλα, η προσαρμογή στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα και τη στρατηγική ανάπτυξης των χωρών παραγωγής.

Η ακτινιδιά αποτελεί μια από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες δενδρώδεις καλλιέργειες της χώρας μας, με σταθερά αυξανόμενη εξαγωγική πορεία. Η προσαρμοστικότητά της σε διαφορετικά μικροκλίματα και η υψηλή διατροφική αξία των καρπών της, έχουν καταστήσει το φυτό στρατηγικής σημασίας για πολλές περιοχές της Ελλάδας. Η ποικιλότητα των ειδών της οικογένειας Actinidiaceae προσφέρει στον παραγωγό και τον καταναλωτή μια μεγάλη γκάμα επιλογών – από τις παραδοσιακές πρασινόσαρκες, έως τις κιτρινόσαρκες και κοκκινόσαρκες ποικιλίες.

Το φυτό της ακτινιδιάς

Η ακτινιδιά (Actinidia deliciosa) είναι αναρριχώμενο, φυλλοβόλο και δίοικο καρποφόρο φυτό. Το είδος A. deliciosa είναι το πιο διαδεδομένο διεθνώς, καθώς από αυτό προέρχεται η γνωστή ποικιλία Hayward, που αποτέλεσε τη βάση της εμπορικής καλλιέργειας. Τα τελευταία χρόνια, αυξημένο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και άλλα είδη του γένους Actinidia, όπως τα A. chinensis, A. arguta και A. rufa, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία νέων ποικιλιών και για βελτιωτικά προγράμματα.

Πρασινόσαρκες ποικιλίες – Η παραδοσιακή βάση της καλλιέργειας

Η ποικιλία Hayward, προερχόμενη από το είδος Actinidia deliciosa, αποτέλεσε για δεκαετίες τη βάση της παγκόσμιας καλλιέργειας χάρη στη σταθερή απόδοση και την καλή συντηρησιμότητα των καρπών. Το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα της σάρκας οφείλεται στην παρουσία χλωροφύλλης, η οποία, χάρη στο μαγνήσιο και τις φυτικές ίνες που περιέχει, δρα ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό, προσφέροντας φυσική αποτοξίνωση και ήπια καθαρτική δράση. Παράλληλα, οι πρασινόσαρκες ποικιλίες είναι πλούσιες σε λουτεΐνη, ένα καροτινοειδές με έντονη αντιοξειδωτική δράση που προστατεύει τα κύτταρα και συμβάλλει στην υγεία των ματιών.

Ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη, λουτεΐνη και β-καροτένιο παρουσιάζουν οι μικρόκαρπες ποικιλίες των ειδών A. rufa και A. arguta (Baby kiwi), οι οποίες ήδη καλλιεργούνται στη Νέα Ζηλανδία και άλλες χώρες. Στο ίδιο είδος, η Koryoku ξεχωρίζει για τα αυξημένα επίπεδα καροτινοειδών, ενώ η ελληνική ποικιλία «Τσεχελίδης» εμφανίζει διπλάσια περιεκτικότητα σε βιταμίνη C σε σχέση με την Hayward. Η ποικιλιακή αυτή ποικιλότητα καθιστά τις πρασινόσαρκες ένα πολύτιμο γενετικό υλικό για βελτιωτικά προγράμματα και για τη συνέχιση της δυναμικής της καλλιέργειας.

Κιτρινόσαρκες ποικιλίες – Ο “χρυσός” της βιταμίνης Α

Οι κιτρινόσαρκες ποικιλίες του είδους Actinidia chinensis αντιπροσωπεύουν τη νέα εποχή της καλλιέργειας. Με λαμπερό χρώμα, λεία επιδερμίδα και υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες A, C και E, προσελκύουν ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε διεθνές επίπεδο. Η βιταμίνη Α, που βρίσκεται σε αυξημένα επίπεδα, αποτελεί το κύριο διατροφικό τους πλεονέκτημα. Τόσο η Α όσο και η Ε είναι λιποδιαλυτές βιταμίνες, και για να αξιοποιηθούν πλήρως από τον ανθρώπινο οργανισμό χρειάζονται τη συνοδεία τροφών που περιέχουν λιπαρά.

Ανάμεσα στις γνωστότερες ποικιλίες συγκαταλέγονται οι Jin Tao, Golden King, Hort16A (Zespri Gold) και η Soreli, που έχει ήδη ενταχθεί στην ελληνική παραγωγή, κυρίως σε περιοχές με ήπιους χειμώνες. Οι κιτρινόσαρκες ποικιλίες ξεχωρίζουν για την ευχάριστη, γλυκύτερη γεύση τους και την υψηλή βιταμινική τους αξία, καθιστώντας τες μια σημαντική προσθήκη στη διεθνή αγορά ακτινιδίων.

 Κοκκινόσαρκες ποικιλίες – Το χρώμα της αντιοξειδωτικής ισορροπίας

Οι κοκκινόσαρκες ποικιλίες προέρχονται κυρίως από τα είδη Actinidia deliciosa και A. chinensis και ξεχωρίζουν για την παρουσία ανθοκυανινών, φυσικών χρωστικών που προσδίδουν το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα στη σάρκα των καρπών. Στο A. deliciosa η χρωστική συγκεντρώνεται γύρω από τους σπόρους σχηματίζοντας έναν κόκκινο δακτύλιο, ενώ στο A. chinensis εκτείνεται περισσότερο προς το εσωτερικό της σάρκας.

Οι ανθοκυανίνες, πέρα από την αισθητική διαφοροποίηση, συμβάλλουν σε μια μέτρια αλλά ουσιαστική αντιοξειδωτική δράση, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό και προστατεύοντας τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες. Έτσι, οι κοκκινόσαρκες ποικιλίες αποτελούν έναν φυσικό συνδυασμό γεύσης και υγείας, προσφέροντας διαφοροποίηση στην αγορά και ενδιαφέρουσες προοπτικές για την περαιτέρω αξιοποίηση του είδους.

Διατροφικά στοιχεία των ακτινιδίων

Τα ακτινίδια αποτελούν έναν από τους πιο πλήρεις καρπούς σε θρεπτικά και βιοενεργά συστατικά. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες χλωροφύλλης, καροτινοειδών και βιταμινών Α, C και Ε, συνδυάζοντας αντιοξειδωτική προστασία και ενίσχυση του ανοσοποιητικού.

Η χλωροφύλλη, υπεύθυνη για το πράσινο χρώμα, είναι πλούσια σε μαγνήσιο και φυτικές ίνες, συμβάλλοντας στη φυσική αποτοξίνωση και στην καλή λειτουργία του εντέρου. Τα καροτινοειδή, όπως η λουτεΐνη και το β-καροτένιο, προστατεύουν τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες και ενισχύουν την υγεία των ματιών. Παράλληλα, η βιταμίνη C βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε πολλές ποικιλίες, προσφέροντας ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, ενώ οι βιταμίνες Α και Ε συμβάλλουν στη δερματική και καρδιαγγειακή υγεία.

Η ποικιλία στη χημική σύσταση των καρπών ανάμεσα στα είδη A. deliciosa, A. chinensis, A. rufa και A. arguta καθιστά την ακτινιδιά μια καλλιέργεια με εξαιρετική διατροφική δυναμική και πεδίο περαιτέρω αξιοποίησης.

Διαφορές ανάμεσα στα είδη και τη διατροφική τους αξία

Ερευνητικά δεδομένα που έχουν πραγματοποιηθεί σε διάφορα είδη και ποικιλίες ακτινιδιάς δείχνουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στη χημική σύσταση των καρπών. Οι ποικιλίες του Actinidia deliciosa περιέχουν συνήθως μικρότερες ποσότητες βιταμίνης C σε σχέση με εκείνες του A. chinensis, στις οποίες τα επίπεδα είναι σχεδόν διπλάσια. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, όπως η ελληνική ποικιλία «Τσεχελίδης», που παρουσιάζει διπλάσια περιεκτικότητα σε βιταμίνη C σε σχέση με την Hayward.

Η ποικιλία Koryoku ξεχωρίζει για τα υψηλά επίπεδα χλωροφύλλης, λουτεΐνης και β-καροτενίου, τα οποία ενισχύουν τη διατροφική της αξία. Αντίθετα, οι ποικιλίες του A. chinensis εμφανίζουν χαμηλή περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη και λουτεΐνη, αλλά υπερέχουν στις βιταμίνες A, C και E, συνδυάζοντας γλυκιά γεύση με πλούσια θρεπτικά στοιχεία. Οι μικρόκαρπες ποικιλίες των ειδών A. rufa και A. arguta παρουσιάζουν τις υψηλότερες τιμές σε χλωροφύλλη και καροτενοειδή, συμβάλλοντας σε ένα ιδιαίτερα ευεργετικό αντιοξειδωτικό προφίλ.

Η ποικιλιακή αυτή διαφοροποίηση προσφέρει πολύτιμες δυνατότητες για τη βελτίωση των φυτών και την ανάπτυξη νέων ποικιλιών με υψηλότερη διατροφική αξία, ανθεκτικότητα και εμπορικό ενδιαφέρον, στηρίζοντας έτσι τη δυναμική της καλλιέργειας τα επόμενα χρόνια.

 Το μέλλον της ακτινιδιάς είναι πολύχρωμο

Πέρα από τα ποικιλιακά και διατροφικά χαρακτηριστικά, το μέλλον της ακτινιδιάς προδιαγράφεται ιδιαίτερα δυναμικό. Ο πολύτιμος αυτός καρπός, μέσα από τη συνεχή βελτίωση των ποικιλιών, μπορεί να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της σύγχρονης δενδροκομίας.

Η αυξανόμενη ζήτηση στις διεθνείς αγορές, η δυνατότητα καλλιέργειας σε ευρύ φάσμα εδαφοκλιματικών συνθηκών και οι υψηλές αποδόσεις που επιτυγχάνονται σε πολλές περιοχές της χώρας καθιστούν την ακτινιδιά μια από τις πιο αποδοτικές και βιώσιμες επιλογές για τον Έλληνα παραγωγό.

Η επιστημονική γνώση και η στοχευμένη βελτίωση των ειδών δίνουν σήμερα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές τη δυνατότητα να γνωρίσουν καλύτερα τη διατροφική πολυμορφία ενός καρπού που έχει πλέον καθιερωθεί στην ελληνική γεωργία – και δείχνει πως έχει ακόμη πολλά να προσφέρει.

Πηγή:
Στυλιανίδης Δ.Κ., Σωτηρόπουλος Θ.Ε., Σιμώνης Α.Δ. και Παπαδοπούλου Ε. (2010). Ποικιλίες ακτινιδιάς με πράσινο, κίτρινο και κόκκινο χρώμα σάρκας καρπού. Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 4/2010.

Συνεχίζονται οι κοπές νωπών σύκων στην Αττική, τα οποία αυτή την περίοδο πάνε κυρίως προς τις αγορές του εξωτερικού.

Από την άλλη ολοκληρώθηκε η συγκομιδή και προχωρά η διαδικασία της ξήρανσης και της εμπορίας των ξερών σύκων σε Πελοπόννησο και Εύβοια.

Ο κ. Αλέξανδρος Κολιαβασίλης, συκοπαραγωγός και αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μαρκόπουλου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ολοκληρώθηκε η συγκομιδή των βασιλικών σύκων και βρίσκεται σε εξέλιξη η συγκομιδή μαύρων σρτην ευρύτερη περιοχή του Μαρκοπούλου Μεσογαίας. Φέτος έχουμε μια μέτρια παραγωγή σύκων. Στις 10 Απριλίου είχαμε έναν παγετό που επηρέασε τα όψιμα σύκα, ο οποίος είχε σαν αποτέλεσμα να έχουμε μείωση του όγκου παραγωγής, προβλήματα ποιότητας και μικροκαρπία. Από την άλλη τα πρώιμα σύκα αν και είχαν παραγωγή υπήρξαν προβλήματα ωρίμανσης και δεν είχαν καλή ροή στην συγκομιδή τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πάνε προς τα πίσω οι κοπές. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τώρα είμαστε στο 50% της παραγωγής (άλλες χρονιές είχαμε συγκομίσει το 70%) και όπως φαίνεται θα συγκομίζουμε μέχρι και το Νοέμβριο. Πάντως τον Οκτώβριο έχουμε κανονικούς ρυθμούς συγκομιδής και έχουμε μια ομαλότητα στη ροή των εξαγωγών. Η βασική αγορά που εξάγονται τα νωπά σύκα της Αττικής είναι ο Καναδάς.

Όσον αφορά τις τιμές στα νωπά σύκα όπως κάθε χρονιά ξεκίνησαν από υψηλά επίπεδα τα βασιλικά με τιμή παραγωγού από 10 έως 12 ευρώ το κιλό (μικτά). Στην συνέχεια όμως όταν έπεσαν πολλές ποσότητες στην αγορά η τιμή τους μειώθηκε στα 3 ευρώ. Από την άλλη τα μαύρα σύκα που πάνε για εξαγωγή έχουν τιμή από 3 έως 3,5 ευρώ το κιλό, ενώ τα σύκα που πάνε στην εγχώρια αγορά έχουν μια μέση τιμή στα 2,5 έως 3 ευρώ το κιλό. 

Ο κ. Δημήτρης Στολίδης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Συκοπαραγωγών Ταξιάρχη Ευβοίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι ολοκληρώθηκε η συγκομιδή του σύκου και προχωρά η διαδικασία της ξήρανσης και της τυποποίησης και από τα μέσα Σεπτεμβρίου έχει ξεκινήσει η εμπορία ξηρών σύκων. Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει ο συνεταιρισμός  από την έλλειψη εργατών στην τυποποίηση με αποτέλεσμα να έχουμε καθυστερήσεις στις παραδόσεις των σύκων.

Όσον αφορά την φετινή παραγωγή σύκων στην Εύβοια αν και οι αρχικές εκτιμήσεις έδειχαν ότι θα είχαμε ένα ρεκόρ παραγωγής τελικά με το ξεκίνημα της συγκομιδής είχαμε μια δυνατή βροχόπτωση και υψηλή υγρασία με αποτέλεσμα να έχουμε απώλειες στις αποδόσεις και προβλήματα στην ποιότητα που έκαναν μεγάλο αριθμό σύκων μη εμπορεύσιμο. Προβλέπουμε ότι φέτος έχουμε μια παραγωγή στο 30% έως 35% μιας καλής χρονιάς στην περιοχή μας. Η εκτίμηση είναι ότι φέτος θα έχουμε περίπου 2.500 έως 2.600 τόνους σύκων.

Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού είναι η πρώτη φορά ιστορικά που οι τιμές παραγωγού στα σύκα της Εύβοιας είναι σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με της  Πελοποννήσου. Συγκεκριμένα η μέση τιμή φέτος κυμαίνεται στα 2 ευρώ το κιλό.

Καλύτερη σε σχέση με πέρσι είναι η φετινή παραγωγή σύκων στην Πελοπόννησο. Θυμίζουμε ότι πέρσι η παραγωγή έπεσε κάτω από 1.000 τόνους (500 τόνους).

Η ΣΥΚΙΚΗ πάντα δίνει προκαταβολή και στη συνέχεια εκκαθάριση στους παραγωγούς. Οι τιμές παραγωγού φέτος που ανακοίνωσε είναι αυξημένες έως και 37%, σε σχέση με τις περσινές.

Ειδικότερα οι τιμές που ανακοινώθηκαν για το 2025 στα συμβατικά σύκα είναι:

• για την Α ποιότητα 4,50 ευρώ
• για την Β ποιότητα 3,70 ευρώ
• για την Γ ποιότητα 2,50 ευρώ
• για την Δ ποιότητα 2,10 ευρώ.

Στα βιολογικά οι τιμές είναι:

• για την Α ποιότητα 4,70 ευρώ
• για την Β ποιότητα 3,80 ευρώ
• για την Γ ποιότητα 2,60 ευρώ
• για την Δ ποιότητα 2,40 ευρώ.

Αυτές τις ημέρες ξεκίνησε η συγκομιδή για την ποικιλία λωτού Hana fuyu, η οποία όμως έχει ποσότητες πολύ περιορισμένες.

Θα ακολουθήσουν οι βασικές ποικιλίες Jiro και Rojo Brillante. Η φετινή παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη λόγω των παγετών της περασμένης άνοιξης.

Ο κ. Σάββας Παστόπουλος, γεωπόνος με κατάστημα γεωργικών εφοδίων στο Νέο Μυλότοπο Πέλλας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι μετά τις 10 Οκτωβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή της ποικιλίας Rojo Brillante, ενώ από τις 15 Οκτωβρίου ξεκινά η ποικιλία Jiro.

Οι λωτοί της ποικιλίας Jiro μετά την συγκομιδή από τα δέντρα είναι έτοιμοι για κατανάλωση. Για τους Rojo Brillante χρειάζεται να γίνει μια διαδικασία αποστυφοποίησης πριν πάει στην κατανάλωση.

Η παραγωγή φέτος αναμένεται να είναι πολύ μειωμένη σε σχέση με άλλες χρονιές κάτι που θα φέρει αυξημένη ζήτηση και υψηλότερες τιμές.

Πολλοί ροδακινοπαραγωγοί εγκαταλείπουν στην περιοχή την καλλιέργεια πυρηνόκαπρων και στρέφονται στα ακτινίδια και τους λωτούς. Αυτό όμως που θα πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί είναι ότι το ακτινίδιο έχει μεγάλο κόστος άρδευσης, ενώ ο λωτός έχει λιγότερες απαιτήσεις.

Από την πλευρά του ο κ. Τάσος Χαλκίδης, έμπειρος παραγωγός από τη Βέροια, που ασχολείται εδώ και χρόνια με την παραγωγή λωτού, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι αυτές τις ημέρες ξεκίνησαν οι πρώιμες ποικιλίες λωτού. Η παραγωγή φέτος είναι μειωμένη και η ζήτηση αυξημένη. Αυτό φέρνει προσδοκίες στους παραγωγούς για καλύτερες τιμές σε σχέση με πέρσι, που κυμάνθηκαν από 40 έως 45 λεπτά.

Το θετικό στην καλλιέργεια λωτού είναι ότι δεν έχει πολλά καλλιεργητικά και σχεδόν καθόλου φυτοπροστατευτικά έξοδα, ενώ έχει καλές τιμές για τον παραγωγό. Ο λωτός έχει πολύ λιγότερους ψεκασμούς σε σχέση με τα ροδάκινα.

Όταν γίνεται νέα φύτευση ο παραγωγός από τον τρίτο ή τέταρτο χρόνο αρχίζει να έχει παραγωγή. Σε μια καλή χρονιά οι αποδόσεις μπορεί να κυμανθούν από 80 έως 100 κιλά το δέντρο.

Στην περιοχή μας μετά το ακτινίδιο η καλλιέργεια του λωτού είναι η πιο δημοφιλή εναλλακτική πρόταση για όσους θέλουν να φύγουν από την καλλιέργεια πυρηνόκαρπων. 

Έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή της πρώιμης ποικιλίας Acco που έχει μικρές ποσότητες και ξεκινά η συγκομιδή για το ρόδι Ερμιόνης, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται η συγκομιδή της ποικιλίας Wonderful, που είναι η βασική ποικιλία ροδιών στην χώρα μας.

Η παραγωγή ροδιών φέτος είναι μειωμένη σε όλες τις ποικιλίες λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν την άνοιξη. Προβλέπεται μια αύξηση στις τιμές κατά 30% σε σχέση με πέρσι.

Ο κ. Παναγιώτης Αθανασιάδης, διευθυντής και υπεύθυνος πωλήσεων του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ομάδας Παραγωγών (ΑΣΟΠ) Αγίου Αθανασίου της Δράμας, έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή της πρώιμης ποικιλίας Acco που έχει μικρές ποσότητες. Από 10 Οκτωβρίου ξεκινά η συγκομιδή της «Wonderful» που είναι η βασική ποικιλία στην χώρα μας (90% της παραγωγής).

Υπάρχει φέτος μια μικρή οψιμότητα της καλλιέργειας (κανονικά η συγκομιδή ξεκινούσε από 6 Οκτωβρίου). Η εικόνα της καρπόδεσης φέτος είναι καλή και έχουμε μεγάλη ακαρπία. Αυτό οφείλεται στους παγετούς που είχαμε τέλη Μαρτίου και στους έντονους ανέμους που υπήρξαν κατά την πρώτη ανθοφορία τον Μάιο. Φέτος αναμένεται να έχουμε αρνητικό ρεκόρ 20ετίας μειωμένης παραγωγής ροδιού.

Η μείωση της φετινής παραγωγής οφείλεται και στην έλλειψη οικονομικής ρευστότητας που έχουν οι παραγωγοί και δεν μπορούν να κάνουν τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες. Επίσης έχουμε καθέ χρόνο μείωση των εκτάσεων καλλιέργειας λόγω εγκατάλειψης εξαιτίας του υψηλού κόστους παραγωγής. Ο ΑΣΟΠ από το 2005 σε πανελλαδικό επίπεδο ξεκίνησε συνεργασία με παραγωγούς που καλλιεργούν 8.000 στρέμματα με ρόδια. Από αυτά τα 1.500 στρέμματα είναι με βιολογική καλλιέργεια. Το 60% του χυμού που παράγουμε πάει για εξαγωγή. Υπάρχει αυξημένη ζήτηση στο εξωτερικό για χυμό βιολογικού ροδιού.

Οι τιμές παραγωγού που έχουμε ανακοινώσει για φέτος είναι:

• Βιολογικά για πρώτη ποιότητα (βρώσιμα) 60 λεπτά και για δεύτερη ποιότητα (χυμό) 26 λεπτά το κιλό
• Συμβατικά για πρώτη ποιότητα (βρώσιμα) 55 λεπτά και για δεύτερη ποιότητα (χυμό) 23 λεπτά το κιλό

Ο συνεταιρισμός με την συγκομιδή δίνει μια προκαταβολή 60% και η εξόφληση γίνεται σε δύο μήνες. Πρέπει να μειωθεί όμως το κόστος της καλλιέργειας στην χώρα μας, μέσα από την χρηματοδότηση και τα συνεταιριστικά σχήματα για να καταφερει να γίνει βιώσιμη. 

Μεγάλος ανταγωνιστής μας στη διεθνή αγορά είναι η Τουρκία γιατί είναι μια χώρα που έχει εθνικό σχεδιασμό για όλες τις καλλιέργειες. Στο μέλλον φοβόμαστε ότι δεν θα έχουμε ποσότητες ροδιών για να καλύψουμε την εμπορική ζήτηση που υπάρχει. Επίσης δεν υπάρχει νέα γενιά για να ασχοληθεί με την παραγωγή γιατί υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος από τους νέους για την αγροτική παραγωγή. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση αναμένεται τα επόμενα χρόνια να αντιμετωπίση η χώρα μας επισιτιστική κρίση.

Ο παραγωγός, Δημήτρης Κόντος, από τα Βιολογικά Κτήματα της Οικογένειας Κόντου στην Ερμιόνη, έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή της πρώιμης ποικιλίας Acco, που έχει μικρές ποσότητες και είναι ένα ρόδι που πάει κυρίως για χυμοποίηση. Ακολουθεί η ποικιλία «ρόδι Ερμιόνης» που από το 2020 είναι στο μητρώο Προστατευόμενων Ονομασιών Προέλευσης (ΠΟΠ), που έχει κατά 70% βρώσιμη χρήση, ενώ η δεύτερη ποιότητα πάει για χυμοποίηση. Φέτος η παραγωγή ροδιού είναι μειωμένη κατά 20% έως 30% λόγω των παγετών της άνοιξης και προβλημάτων στην ανθοφορία. Δεν έχουμε καλή καρπόδεση στα περισσότερα χωράφια. Στην Αργολίδα έχουμε μια παραγωγή της τάξης των 3.000 τόνων για την ποικιλία ροδιού Ερμιόνη. Κυρίως πάει στην εγχώρια αγορά αλλά μικρές ποσότητες καταφέρνουν να πάνε για εξαγωγή. Αν και έχει καλά γευστικά χαρακτηριστικά και μαλακή υφή δεν έχει καλή διατηρησιμότητα στα ψυγεία. Πάντως όσοι έχουν καταφέρει να κάνουν εξαγωγές βλέπουν ότι υπάρχει πολύ αυξημένη ζήτηση και το προϊόν φεύγει στην αγορά.

Πέρσι οι τιμές παραγωγού για τα ρόδια κυμάνθηκε για την καλή ποιότητα κυμάνθηκαν από 50 έως και 70 λεπτά το κιλό για πρώτη ποιότητα που είναι για βρώσιμη χρήση και από 30 έως 40 λεπτά το κιλό για την δεύτερη ποιότητα που είναι για χυμοποίηση. Για τους παραγωγούς αυτές οι τιμές είναι σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την αύξηση του κόστους παραγωγής. Θα πρέπει να περιμένουμε την συγκομιδή για να δούμε που θα κινηθούν φέτος οι τιμές.

Το κόστος συγκομιδής έχει αυξηθεί σε υψηλά επίπεδα γιατί δεν βρίσκουμε εργάτες γης. Την περίοδο που συγκομίζουμε ρόδια γίνεται συγκομιδή και σε άλλες καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να έχει διπλασιαστεί το κόστος των εργατικών. Αυτό έχει αναγκάσει πολλούς παραγωγούς να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια. Δουλεύεις ένα ολόκληρο χρόνο και όταν φτάνεις στην συγκομιδή δεν ξέρεις αν καταφέρεις να πάρεις την παραγωγή σου από τα δέντρα. 

Πριν από έντεκα χρόνια εγκατέλειψε την Αθήνα για να πάει στην Φίλια της Λέσβου, όπου δημιούργησε μια επιτυχημένη οικοτεχνία τροφίμων και καλλυντικών.

Σήμερα η Ελένη Σιβρή καλλιεργεί βιολογικά σε αναβαθμίδες, σύκα, αμπέλια και τριαντάφυλλα και στην συνέχεια παράγει με παραδοσιακές μεθόδους, πετιμέζι σύκου και πετιμέζι σταφυλιού με εκχύλισμα αρμπαρόριζας, λευκό ξύδι από σταφύλι με τριαντάφυλλο, ροδόνερο και το μοναδικό ροδόσταγμα.

Το 2025 το ροδόσταγμα που παράγει βραβεύτηκε σε διεθνή διαγωνισμό μεσογειακών προϊόντων στο Λονδίνο, επειδή είναι ένα μοναδικό προϊόν με διπλή χρήση. Είναι καλλυντικό αλλά και χρησιμοποιείται σαν αρωματικό στα τρόφιμα.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο, «γεννήθηκα στην Φίλια ένα χωριό της Λέσβου και από μικρή παρακολουθούσα την γιαγιά μου να παράγει ροδόσταγμα από την τοπική ποικιλία τριανταφυλλιάς (RosaDamascena). Στην συνέχεια σπούδασα στην Αθήνα και εργάστηκα για 14 χρόνια σε ιδιωτική τράπεζα. Μετά αποφάσισα να επιστρέψω με την οικογένειά μου στην Λέσβο και να ασχοληθώ με την αγροτική παραγωγή. Σήμερα καλλιεργώ βιολογικά ένα χωράφι 7,5 στρέμματα με αναβαθμίδες και παράλληλα έστησα μια μικρή οικοτεχνία».

Συνεργάζεται με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ δίνει μοσχεύματα και πολλαπλασιαστικό υλικό και της δίνουν έτοιμα φυτά. Το ροδόσταγμα, όπως εξηγεί, παράγεται με τον παραδοσιακό τρόπο με ήπια συνθλιψη, όπου πρεσσάρουν τα ροδοπέταλα για πολλές ώρες σε ήπια θερμοκρασία, για να αρχίσουν να στάζουν και να βγάζουν από μέσα τον χυμό τους. Σε συνεργασία που είχε με μηχανολόγους κατάφερε να κάνει «εκβιομηχάνιση της παραγωγής», κάτι που έφερε μια καλύτερη διαχείριση των ροδοπέταλων και στην συνέχεια κάνει τυποποίηση σε φιάλες 30 ml. Κάπως έτσι η οικοτεχνία της, Filia Rose, πήρε μορφή και σήμερα είναι επισκέψιμη την άνοιξη, ενώ γίνεται προσπάθεια να γίνει όλο τον χρόνο.

Δεν ήταν φυσικά όλα στρωμένα με ροδοπέταλα

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο «υπάρχουν πολλές δυσκολίες και καμιά βοήθεια για έναν άνθρωπο που θέλει να παράγει στην ύπαιθρο. Κατάφερα να έχω μια χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Αυτό με βοήθησε να αγοράσω τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό (αποστακτήρα). Εκτός όμως από αυτά τα 2.500 ευρώ δεν είχα καμιά άλλη οικονομική βοήθεια από κανένα επενδυτικό πρόγραμμα, αν και παράγω προϊόντα μεγάλης αξίας και ποιότητας.

Κατάθεσα αίτηση για ένταξη στα Σχέδια Βελτίωσης αλλά μου είπαν ότι κόπηκα για μισό μόριο. Βλέπετε είχε περισσότερα μόρια η ελαιοκαλλιέργεια από την καλλιέργεια αρωματικών φυτών στο νησί.

Κάνω βιολογική καλλιέργεια που σημαίνει αυξημένο κόστος. Χρησιμοποιώ για λίπανση κομπόστ που παράγω μόνη μου. Επίσης διαθέτω αρδευτικά συστήματα για την ορθολογική διαχείριση του νερού, επειδή υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την άρδευση στην περιοχή. Όλα αυτά γίνονται με δικά  μου έξοδα.

Υπάρχει μια μεγάλη γραφειοκρατία και αδιαφορία. Ταλαιπωρήθηκα με συνεχόμενες αιτήσεις γιατί ήθελα να στρωθεί με άσφαλτο ο δρόμος που φτάνει στην οικοτεχνία. Ούτε για την συντήρηση των αναβαθμίδων δεν έχω κάποια οικονομική στήριξη.

Πληρώνω ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ κάθε χρόνο αλλά όταν έπαθα ζημιά στην καλλιέργεια δεν με αποζημίωσαν γιατί μου είπαν ότι δεν δικαιούμαι λόγω μικρού κλήρου.

Ακόμη και το εμπόριο είναι δύσκολο λόγω μεγάλου κόστους μεταφοράς. Επίσης τα υλικά τυποποίησης έρχονται από την υπόλοιπη Ελλάδα στην Λέσβο και για αυτό έχουν υψηλό κόστος. Πάντως το θετικό είναι ότι όσο περνάει ο καιρός έχω και περισσότερους πελάτες και με ενδιαφέρει να κάνω εξαγωγές.

Η κινόα, το γνωστό «ψευδοδημητριακό» που έχει μπει δυναμικά στη διατροφή των καταναλωτών τα τελευταία χρόνια, καλλιεργείται ήδη σε αρκετές περιοχές της χώρας μας, όπως στη Θεσσαλία και τη Θράκη. Με αφορμή την πρόσφατη ολοκλήρωση της συγκομιδής, αξίζει να γίνει μια συνολική αποτίμηση της καλλιέργειας: τα θετικά της στοιχεία, οι δυσκολίες που παραμένουν, αλλά και οι προοπτικές που ανοίγονται. Οι πρώτες συγκομιδές δείχνουν θετικά σημάδια, ωστόσο η καλλιέργεια βρίσκεται ακόμη σε μεταβατικό στάδιο, με πλεονεκτήματα αλλά και αρκετές προκλήσεις που προβληματίζουν τους παραγωγούς.

Πού βρίσκεται σήμερα η καλλιέργεια

Η συγκομιδή πραγματοποιείται το καλοκαίρι, με αποδόσεις που σε πειραματικά αγροτεμάχια φτάνουν τα 250–300 κιλά το στρέμμα. Παράλληλα, η ζήτηση για κινόα στην αγορά αυξάνεται σταθερά, τόσο από την εγχώρια βιομηχανία τροφίμων όσο και από εξαγωγικές επιχειρήσεις. Η ένταξή της σε συμβολαιακά σχήματα δίνει πρόσβαση στους παραγωγούς σε μια σίγουρη αγορά.

Πέρα από τη Θεσσαλία, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής, καλλιέργειες έχουν δοκιμαστεί και σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, με ενθαρρυντικά αλλά ακόμη πειραματικά αποτελέσματα. Ωστόσο, η έλλειψη ισχυρής μεταποιητικής βάσης στη χώρα οδηγεί μέρος της παραγωγής να κατευθύνεται στο εξωτερικό για καθαρισμό και τυποποίηση, αφήνοντας ένα κενό στην εγχώρια αλυσίδα αξίας.

Πού καλλιεργείται και τι αποδόσεις δίνει 

Η καλλιέργεια της κινόα δείχνει ενδιαφέρον οικονομικό προφίλ. Ο σπόρος κοστίζει περίπου 7–10 ευρώ το κιλό και χρειάζονται 3–5 κιλά ανά στρέμμα, ανεβάζοντας το κόστος σπόρου στα 25–40 ευρώ. Μαζί με τις καλλιεργητικές εργασίες, το συνολικό κόστος παραγωγής κυμαίνεται στα 60–90 ευρώ το στρέμμα. Οι αποδόσεις ποικίλλουν, με εμπορικές καλλιέργειες να δίνουν από 200 έως και 350 κιλά το στρέμμα, ανάλογα με τις συνθήκες. Στη συμβολαιακή γεωργία, η τιμή παραγωγού κυμαίνεται από 0,80 έως 1,20 ευρώ το κιλό, πράγμα που σημαίνει ότι τα ακαθάριστα έσοδα για έναν παραγωγό μπορεί να φτάσουν τα 240–360 ευρώ το στρέμμα. Συγκριτικά με σιτάρι ή καλαμπόκι, η κινόα έχει υψηλότερη δυναμική κέρδους, αλλά και μεγαλύτερο ρίσκο λόγω ασταθών αποδόσεων και έλλειψης σταθερής αγοράς.

Η φετινή συγκομιδή κινόα ολοκληρώθηκε στη Θεσσαλία, όπου συγκεντρώνεται και το μεγαλύτερο μέρος της καλλιέργειας. Οι αποδόσεις κυμάνθηκαν γύρω στα 250–300 κιλά το στρέμμα, με διαφοροποιήσεις ανάλογα με την περιοχή και τις καλλιεργητικές πρακτικές. Το εισόδημα για τους παραγωγούς θεωρείται ανταγωνιστικό σε σχέση με καλλιέργειες όπως το σιτάρι και το βαμβάκι, κυρίως λόγω της υψηλότερης τιμής παραγωγού.

Παράλληλα, μικρότερες εκτάσεις καλλιεργούνται και σε άλλες περιοχές, όπως στη Θράκη και στη Μακεδονία, όπου η κινόα δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια είτε σε συμβολαιακή βάση είτε μέσω πειραματικών προγραμμάτων. Ωστόσο, παραμένουν άλυτα ζητήματα που αφορούν τη μεταποίηση, τον εξοπλισμό και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία, τα οποία προς το παρόν περιορίζουν τις δυνατότητες ευρύτερης ανάπτυξης της καλλιέργειας.

Αγορά, ζήτηση και συμβολαιακή γεωργία

Η ζήτηση για κινόα στην Ελλάδα αυξάνεται, κυρίως μέσα από την αγορά προϊόντων υγιεινής διατροφής και τις εξαγωγικές δυνατότητες. Καθοριστικό ρόλο παίζει η συμβολαιακή γεωργία, με εταιρείες τροφίμων και τυποποίησης να προσφέρουν συμβόλαια σε παραγωγούς κυρίως στη Θεσσαλία και στη Θράκη. Τα συμβόλαια εξασφαλίζουν απορρόφηση του προϊόντος και σταθερή τιμή, μειώνοντας τον κίνδυνο. Ωστόσο, ένα από τα εμπόδια στην αλυσίδα αξίας είναι η μεταποίηση. Ο σπόρος κινόα πρέπει να καθαριστεί από σαπωνίνες, διαδικασία που απαιτεί ειδικό εξοπλισμό. Στη χώρα μας οι διαθέσιμες μονάδες είναι περιορισμένες, με αποτέλεσμα μέρος της παραγωγής να χρειάζεται συνεργασίες με εξωτερικές εγκαταστάσεις ή ακόμη και εξαγωγή για επεξεργασία.

Επιδοτήσεις και στήριξη

Η κινόα μπορεί να ενταχθεί σε επιδοτούμενα σχήματα της νέας ΚΑΠ 2023–2027, κυρίως ως πρωτεϊνούχα καλλιέργεια. Στα οικολογικά σχήματα, η συμβατική καλλιέργεια λαμβάνει ενίσχυση που κυμαίνεται γύρω στα 60 €/στρ., ενώ η βιολογική στα 69,4 €/στρ. Υπάρχει επίσης ειδικό πρόγραμμα μείωσης αποτυπώματος άνθρακα με ενίσχυση 42,2 €/στρ. Σε παλαιότερες πιλοτικές δράσεις είχαν καταγραφεί επιδοτήσεις περίπου 58,8 €/στρ. με αποδόσεις γύρω στα 300 κιλά. Ωστόσο, υπάρχουν συχνά ασυμβατότητες με προηγούμενα μέτρα, αλλά και καθυστερήσεις στις πληρωμές, κάτι που χρειάζεται προσεκτική εκτίμηση από τους παραγωγούς πριν την ένταξη.

Δυσκολίες και προβληματισμοί

Παρά τα θετικά, η καλλιέργεια συνοδεύεται από αρκετές δυσκολίες. Η έλλειψη εξειδικευμένων μηχανημάτων σημαίνει ότι οι θεριζοαλωνιστικές που χρησιμοποιούνται προκαλούν απώλειες σπόρου, που φτάνουν ακόμη και το 10–15%. Οι αποδόσεις είναι ασταθείς λόγω κλιματικών παραγόντων και ελλιπούς τεχνογνωσίας, ενώ η συγκομιδή εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλο «αγκάθι», με τις απώλειες να μειώνουν σημαντικά το τελικό εισόδημα.

Οι παραγωγοί στηρίζονται κυρίως σε καλλιεργητικές πρακτικές, όπως το σκαλιστήρι ή ακόμη και χειρωνακτικές επεμβάσεις με τσαπί, για τον έλεγχο των ζιζανίων, αφού δεν υπάρχουν ακόμη εγκεκριμένα σκευάσματα. Η κινόα δεν περιλαμβάνεται με σαφήνεια στους καταλόγους φυτοπροστατευτικών του ΥΠΑΑΤ, γεγονός που αφήνει κενό στους παραγωγούς και περιορίζει τη δυνατότητα ορθής και ασφαλούς διαχείρισης. Παράλληλα, καταγράφονται συχνά προσβολές από λίγκο, αφίδες και τζιτζικάκι. Μπορεί να μην είναι πάντα καταστροφικές, ωστόσο αυξάνουν το κόστος και τη δυσκολία της καλλιέργειας. Όπως τονίζει στον Αγροτύπο ο γεωπόνος Κ. από την Καρδίτσα, οι πρώτες εγκρίσεις ζιζανιοκτόνων αναμένονται το 2026, κάτι που δημιουργεί προσδοκίες για μεγαλύτερη σιγουριά στη διαχείριση της καλλιέργειας.

Ένας συχνός προβληματισμός αφορά την αμειψισπορά: η κινόα μπορεί να μπει σε σχήματα με σιτηρά, καλαμπόκι ή βαμβάκι, βελτιώνοντας τη δομή του εδάφους. Επίσης, αρκετοί ρωτούν για τη βιολογική κινόα, όπου η ζήτηση είναι αυξανόμενη, αλλά η αγορά παραμένει περιορισμένη και δέχεται πίεση από τις εισαγωγές. Η συγκομιδή εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη πρόκληση, με τις απώλειες να μειώνουν το τελικό εισόδημα, ακόμα κι όταν οι αποδόσεις στο χωράφι είναι καλές.

Η άλλη όψη της κινόα

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα οικογένειας παραγωγών στη Θεσσαλία, Καρδίτσα, με 40 στρέμματα κινόα, η οποία λόγω έντονης παρουσίας ζιζανίων και εντομολογικών προσβολών – κυρίως από λίγκο, αφίδες και τζιτζικάκι – δεν κατάφερε να συγκομίσει τη φετινή παραγωγή.

«Μετά τον Ιούλιο η καλλιέργεια γέμισε ζιζάνια και έντομα· δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Στο τέλος, δεν μπήκαμε καν για συγκομιδή», αναφέρει στον ΑγροΤύπο, γεωπόνος και παραγωγός της περιοχής.

Η περίπτωση αυτή δείχνει πως, παρά τα συμβόλαια και τις καλές τιμές παραγωγού, η κινόα παραμένει καλλιέργεια με υψηλό ρίσκο. Όταν η πίεση από ζιζάνια και εχθρούς δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η πλήρης απώλεια του εισοδήματος. Αυτό το στοιχείο λειτουργεί αποτρεπτικά για νέους παραγωγούς, ενώ αναδεικνύει την ανάγκη για ουσιαστική στήριξη σε επίπεδο φυτοπροστασίας και τεχνογνωσίας.

Πού βαδίζει η κινόα στην Ελλάδα

Η κινόα δείχνει ότι μπορεί να αποτελέσει μια καλλιέργεια με ενδιαφέρον για όσους παραγωγούς θέλουν να διαφοροποιηθούν και να αξιοποιήσουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία της νέας ΚΑΠ. Ωστόσο, η έλλειψη εξοπλισμού, η αβεβαιότητα στην αγορά και οι καθυστερήσεις στις πληρωμές δημιουργούν εμπόδια.

Για να μπορέσει η κινόα να βρει μόνιμη θέση στον ελληνικό καλλιεργητικό χάρτη, χρειάζονται επενδύσεις σε μηχανικό εξοπλισμό, σταθερές υποδομές μεταποίησης και ουσιαστική στήριξη των παραγωγών που αποφασίζουν να ρισκάρουν με μια νέα, αλλά ελπιδοφόρα καλλιέργεια. Μια πιο ξεκάθαρη πολιτική γύρω από τη φυτοπροστασία και η διάχυση τεχνογνωσίας μέσω συνεργασιών με ερευνητικά ιδρύματα και συνεταιρισμούς θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά. Με τέτοια βήματα, η κινόα θα πάψει να αντιμετωπίζεται ως «πειραματική» και θα μπορέσει να εξελιχθεί σε μια σταθερή και βιώσιμη επιλογή για τον Έλληνα παραγωγό.

Το πιο γρήγορο ανέκδοτο στην χώρα μας είναι οι «έλεγχοι» που κάνει το ΥπΑΑΤ.

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου πωλούνται ελληνικά ακτινίδια στην αγορά της Ολλανδίας αλλά στην Ελλάδα δεν έχουν καταγραφεί εξαγωγές για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Σε συνέχεια του ρεπορτάζ σας αναφέρουμε ότι σήμερα πωλούνται στην Ολλανδία ακτινίδια της ποικιλίας Χέιγουορντ (Kiwi hayward) που είναι η κύρια πράσινη ποικιλία ακτινιδίων που παράγει η χώρα μας.

Μάλιστα οι τιμές χονδρικής, στις 17 Σεπτεμβρίου 2025, στην ολλανδική αγορά, για τα ελληνικά ακτινίδια της ποικιλίας Χέιγουορντ κυμαίνονται στα 2,55 ευρώ το κιλό. Αντίστοιχα τα ακτινίδια ποικιλίας Τσεχελίδη κυμαίνονται από 2,35 έως 2,25 ευρώ το κιλό.

Η Ολλανδία που είναι μια ευρωπαϊκή χώρα κάνει πλήρη καταγραφή των εισαγωγών και εξαγωγών. Από την άλλη η Ελλάδα δεν γνωρίζει ακόμη ότι γίνονται εξαγωγές ακτινιδίων.   

Αναφερόμαστε στην ποικιλίας Χέιγουορντ γιατί υπάρχει νομοθεσία, με την απόφαση του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΥπΑΑΤ (Αντώνογλου) για την ρύθμιση θεμάτων εμπορίας ακτινιδίων, την οποία υπογράφει ο πρώην ΥπΑΑΤ, Σταύρος Αραχωβίτης, που αναφέρει ότι η ημερομηνία συγκομιδής τους είναι η 15η Οκτωβρίου και της εμπορίας τους η 1η Νοεμβρίου. Είναι επίσης γνωστό ότι σε περίπτωση που η συγκομιδή γίνει νωρίτερα τα ακτινίδια δεν θα ωριμάσουν φυσιολογικά στην μετασυλλεκτική τους πορεία, θα αφυδατωθούν έχοντας ξινή και στυφή γεύση.

Διαβάστε το ΦΕΚ με την απόφαση

Αφού δεν έχει υπογραφεί νέα απόφαση θα πει ότι ισχύει η συγκεκριμένη νομοθεσία. Αλλά για να εφαρμοστεί μια νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να συνοδεύεται από ελέγχους και καταγραφή των ελληνικών εξαγωγών από το ΥπΑΑΤ.

Αν δεν μπορεί ο Τσιάρας να κάνει ελέγχους στις κοπές των Χέιγουορντ δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει σε νέα νομοθετική ρύθμιση για ορισμό ημερομηνίας κοπής και για την ποικιλία Τσεχελίδη, την οποία ζητάνε φορείς του κλάδου.

Θυμίζουμε ότι η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ακτινιδίου (ΕΔΟΑ) κρούει και φέτος, για μια ακόμη χρονιά, τον κώδωνα του κινδύνου για την πρόωρη κοπή (με χαμηλά σάκχαρα) και παράνομη διακίνηση ατυποποίητων ακτινιδίων στις διεθνείς αγορές.

Θα πρέπει να υπάρξει διαφύλαξη της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητας του ακτινιδίου από τις παράνομες πρόωρες κοπές που γίνονται στην χώρα μας, αναφέρει και η ΕΘΕΑΣ, που ζητάει από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και των ΔΑΟΚ, να σταματήσουν, μέσω ελέγχων, αυτές τις πρακτικές, που υπονομεύουν τον μέλλον του ελληνικού ακτινιδίου, που με τόσο μακροχρόνιο κόπο και προσπάθειες κατακτήθηκε.

Στο μεταξύ φέτος αναμένεται να είναι μειωμένη η παραγωγή ακτινιδίων αλλά θα έχει καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Όμως επειδή κάθε χρόνο νέα δέντρα εισέρχονται στην παραγωγική διαδικασία, αναμένεται να αναπληρώσουν μέρος της απώλειας της παραγωγής.

Την περσινή εμπορική περίοδο (2024/2025) τα ακτινίδια κατέγραψαν ρεκόρ εξαγωγών σε αξία, ύψους 340 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντας το προϊόν στην πρώτη θέση των εξαγομένων νωπών οπωροκηπευτικών μας προϊόντων. 

Πωλούνται ελληνικά ακτινίδια στην αγορά της Ολλανδίας αλλά στην Ελλάδα δεν έχουν καταγραφεί εξαγωγές για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (μέχρι μέσα Σεπτεμβρίου).

Το ερώτημα είναι δεν θα έπρεπε να δήλωναν οι εξαγωγείς στις αρμόδιες ελέγκτικές αρχές της χώρας μας τα φορτία που εξήχθησαν προς την Ολλανδία.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, καταγράφεται, μέχρι 12/9/2025, κατά εκτίμηση εξαγωγή ακτινιδίων 450 τόνων (αντίστοιχες περσινές εξαγωγές ανήλθαν σε 757 τόνους). Αναμένουμε την ανακοίνωση ότι τα εξαχθέντα ακτινίδια είχαν μετρηθεί σε επίσημα εργαστήρια και πληρούσαν τις προδιαγραφές, όταν με βάση πληροφορίες επιχειρείται η συγκομιδή και εξαγωγή ακτινιδίων ποικιλίας Χέιγουορθ (Hayward), που η ημερομηνία συγκομιδής τους είναι η 15η Οκτωβρίου και της εμπορίας τους η 1η Νοεμβρίου. 

Σημειώνεται ότι μετρήσεις σακχάρων κατά ποικιλία έχουν διαβιβασθεί στην αρμόδια Δ/νση του ΥπΑΑΤ (δεν υπερβαίνουν τα 5,5 Brix) παρά ταύτα ακτινίδια ποικιλίας Τσεχελίδης, για 5η εβδομάδα, πωλούνται στην αγορά της Ολλανδίας (χωρίς οι αρμόδιες υπηρεσίες να έχουν εντοπίσει τους παραβάτες «εμπόρους» που τα αποστέλουν)

Η συγκομιδή του καρπού νωρίτερα, χωρίς να πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές ωριμότητας, (δηλαδή βαθμούς ωρίμανσης 6,2 Brix, μέση περιεκτικότητα ξηράς ουσίας 15%), που προβλέπεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, είναι μια πραγματική απερισκεψία και εμφανής ανευθυνότητα, η οποία μπορεί να καταστρέψει τη νέα εμπορική περίοδο, αποθαρρύνοντας τους πελάτες μας, για επαναλαμβανόμενες αγορές, με ότι θα σημάνει αυτό για την ελληνική οικονομία (το ακτινίδιο είναι ένα καθαρά εξαγώγιμο προϊόν). 

Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και τον ΕΛΓΑ, ζητώντας την ένταξη του συστήματος υποστύλωσης τύπου «κρεβατίνα» στα μέτρα αντιχαλαζικής προστασίας για την καλλιέργεια ακτινιδίου. 

Ο κ. Σάββας Αργυράκης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΑΣ Καβάλας και της ΕΘΕΑΣ, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ζητάμε να διευκρινιστεί ότι είναι επιλέξιμο και αυτό το είδος της καλλιέργειας ακτινιδίου, που έχει κάνει την εμφάνισή του από τη δεκαετία του 80.

Ζητάμε να τροποποιήσουν τους όρους επιλεξιμότητας του προγράμματος, ώστε να μπορούν να ενταχθούν στο μέτρο και οι παραγωγοί που χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο σύστημα υποστύλωσης, το οποίο είναι κυρίαρχο σε πολλές περιοχές της χώρας.

Επισημαίνεται ότι η καλλιέργεια του ακτινιδίου αναπτύσσεται δυναμικά στη χώρα μας, με εξαγωγικό προσανατολισμό και σημαντική συμβολή στο αγροτικό εισόδημα.

Η επιστολή αναφέρει τα εξής:

Η καλλιέργεια των φυτών ακτινιδίου στην χώρας μας  έχει δυναμική ανάπτυξη και εξελίσσεται σε μία από τις καλλιέργειες με καθαρά εξαγωγικό προσανατολισμό στηρίζοντας την οικονομία. Τα τελευταία χρόνια εγκαθίσταται με επιτυχία σε πολλές περιοχές, μεταξύ των οποίων ενδεικτικά αναφέρουμε την Περιφερειακή Ενότητα Δράμας, με σημαντική συμβολή στο γεωργικό εισόδημα και στην τοπική ανάπτυξη.

Στην μεγάλη πλειονότητα των νέων φυτεύσεων, η υποστύλωση γίνεται με το σύστημα «κρεβατίνα», το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες της καλλιέργειας και υιοθετείται ευρέως από τους παραγωγούς. Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήσαμε στην αγορά, είναι απολύτως εφικτή η εγκατάσταση αντιχαλαζικών συστημάτων προστασίας και σε αυτόν τον τύπο υποστύλωσης, με πλήρη κάλυψη των προδιαγραφών του ΕΛΓΑ.

Κατόπιν των ανωτέρω, ζητούμε στην επόμενη πρόσκληση για μέτρα ενεργητικής προστασίας να τροποποιηθούν οι όροι επιλεξιμότητας, και ειδικότερα να τροποποιηθεί η αποκλειστική αναφορά στο σύστημα «παλμέτα» ως προϋπόθεση για την καλλιέργεια ακτινιδιάς, για να είναι επιλέξιμο και το σύστημα υποστύλωσης «κρεβατίνα». Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατή η ένταξη στο μέτρο και των παραγωγών που χρησιμοποιούν το σύστημα «κρεβατίνα», οι οποίοι αποτελούν πολύ μεγάλο ποσοστό στις περιοχές Πιερίας, Άρτας, Καβάλας, Ξάνθης, Δράμας και άλλες.

Η προσαρμογή αυτή είναι καθοριστικής σημασίας, ώστε να προστατευθεί το εισόδημα των παραγωγών και να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα μιας καλλιέργειας με ιδιαίτερη σημασία για την εξωστρέφεια της Ελλάδας.

Με επείγουσα επιστολή της στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ακτινιδίου (ΕΔΟΑ) κρούει για μία ακόμη χρονιά τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς έχει ήδη ξεκινήσει η πρόωρη κοπή (με χαμηλά σάκχαρα) και η παράνομη διακίνηση ατυποποίητων ακτινιδίων.

Η ΕΔΟΑ ζητά και πάλι την εντατικοποίηση των ελέγχων, από τις αρμόδιες Αρχές του ΥπΑΑΤ και των Περιφερειών της χώρας, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, με μικτά συνεργεία σε όλα τα επίπεδα (συνοδευτικά πιστοποιητικά, οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, ποικιλίες ακτινιδίων, μέσα συσκευασίας, νόμιμα φορολογικά παραστατικά, κλπ), στους συνοριακούς σταθμούς, στα λιμάνια και στο εσωτερικό της χώρας (οπωρώνες, τυποποιητήρια - συσκευαστήρια, ψυγεία, εθνικές οδούς, κλπ) και την επιβολή των προβλεπομένων κυρώσεων στους παραβάτες.

Η ραγδαία ανάπτυξη της καλλιέργειας και αντίστοιχα της παραγωγής του ακτινιδίου στην χώρα μας και μάλιστα με άναρχο τρόπο επιδεινώνει κάθε χρόνο το χρονίζον και κρίσιμο αυτό ζήτημα που έρχεται από τη μια σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία και από την άλλη καταστρέφει την εικόνα των ελληνικών ακτινιδίων στο εξωτερικό, υποβαθμίζοντας σοβαρά την ποιότητα και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του φρούτου.

Η ΕΔΟΑ ζήτησε επίσης τον ορισμό ημερομηνίας κοπής και για την ποικιλία Τσεχελίδη, μέτρο που θα συμβάλλει στον περιορισμό του παραπάνω προβλήματος.

Φέτος αναμένεται να είναι μειωμένη παραγωγή ακτινιδίων αλλά θα έχει καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Δεν ξέρουμε όμως την ακριβή ποσότητα της παραγωγής γιατί κάθε χρόνο νέα δέντρα εισέρχονται στην παραγωγική διαδικασία, τα οποία επηρεάζουν το μέγεθος της παραγωγής στην χώρα μας.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν έμποροι και παραγωγοί, η παράνομη κοπή και πώληση ανώριμων ακτινιδίων, ενός προϊόντος, το οποίο και φέτος κατέγραψε ρεκόρ σε αξία εξαγωγών, υπονομεύει τον μέλλον του.

Ένα ακόμη πρόβλημα είναι η εμφάνιση στην χώρα μας του συνδρόμου κατάρρευσης της ακτινιδιάς (moria) που δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στην Ιταλία.

Ο κ. Άγγελος Ξυλογιάννης, μέλος του Αγροτικός Συνεταιρισμός Εκμετάλλευσης Ακτινιδίων Άρτας (ΑΣΕΑ), αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος αναμένουμε μια μείωση της παραγωγής. Η καλλιέργεια δεν είχε τις απαιτούμενες ώρες ψύχους και επίσης επηρεάστηκε από τον παγετό του Απριλίου. Φαίνεται όμως να έχουμε καλά μεγέθη και αυξημένη ζήτηση στην αγορά, κάτι που αναμένεται να φανεί και στις τιμές παραγωγού της νέας εμπορικής περιόδου.

Πρόβλημα υπάρχει με τις πρόωρες «κοπές» ακτινιδίων γιατί αυτή την εποχή καμιά ποικιλία δεν έχει τις κατάλληλες προδιαγραφές ωριμότητας.

Επίσης πρόσφατα σε δύο χωράφια στην Καβάλα είχαμε την εμφάνιση του συνδρόμου κατάρρευσης της ακτινιδιάς (moria). Πρωτοεμφανίστηκε σε ακτινιδιές της Ιταλίας το 2012 και συνεχώς επεκτείνεται προκαλώντας μείωση της ιταλικής παραγωγής.

Θα πρέπει να προστατεύσουμε την καλλιέργεια ακτινιδιάς που έχει τόσο μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης στην χώρα μας».

Ο κ. Σάββας Αργυράκης, παραγωγός ακτινιδίων και μέλος της διοίκησης της ΕΑΣ Καβάλας, της ΕΘΕΑΣ και της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίων (ΕΔΟΑ), αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι  «υπάρχει ήδη αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον και φέτος αναμένεται να έχουμε καλές τιμές παραγωγού στα ακτινίδια.

Θα πρέπει όμως να υπάρξει διαφύλαξη της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητας του ακτινιδίου από τις παράνομες πρόωρες κοπές που γίνονται στην χώρα μας. Η ΕΘΕΑΣ ζητάει από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων και των ΔΑΟΚ, να σταματήσουν μέσω ελέγχων, αυτές τις πρακτικές που υπονομεύουν τον μέλλον του ελληνικού ακτινιδίου, που με τόσο μακροχρόνιο κόπο και προσπάθειες κατακτήθηκε. Αυτές οι λανθασμένες πρακτικές πρέπει να σταματήσουν.

Τελευταία αντιμετωπίζει πρόβλημα η καλλιέργεια και από το σύνδρομο κατάρρευσης της ακτινιδιάς (moria) που εξαπλώνεται στην Ιταλία αλλά ήρθε και στην χώρα μας. Το συναντούμε σε περιοχές με αργιλώδη εδάφη. Θα πρέπει να ενημερωθούν οι παραγωγοί και να είναι προσεκτικοί με την άρδευση της ακτινιδιάς. Επίσης με τους παρατεταμένους καύσωνες που έχουμε τα τελευταία χρόνια δημιουργείται στρες στα δέντρα κάτι που βοηθά στην εξάπλωση του συνδρόμου».

Για να διαβάσετε περισσότερα για το σύνδρομο κατάρρευσης της ακτινιδιάς πατήστε εδώ

Από την πλευρά του ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «για ακόμη μια χρονιά κάποιοι «έμποροι» συγκόμισαν και ήδη διακίνησαν και εξήγαγαν ακτινίδια, αφού παρά τις καταγγελίες που έγιναν δεν υπήρξε αποτελεσματική παρέμβαση των αρμόδιων υπηρεσιών ελέγχου να το αποτρέψουν, ενώ οι «κοπές» ακόμη συνεχίζονται παρά το γεγονός ότι αυτή την περίοδο δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ωριμότητας ή εμπορικής ποιότητας, παραβιάζοντας και την υφιστάμενη ΚΥΑ. Ήδη τα «παράνομα» ακτινίδια πωλούνται για δεύτερη εβδομάδα στην αγορά της Ολλανδίας.

Αυτή η πρόωρη συγκομιδή είναι μια πράξη ανευθυνότητας, η οποία απειλεί έως και «υπονομεύει»  τις προοπτικές μιας προσπάθειας προώθησης των εξαγωγών των ακτινιδίων, που ήδη την εμπορική περίοδο 2024/25 κατέγραψε, για μια ακόμη σεζόν, ρεκόρ σε αξία, ύψους 340 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντας το προϊόν στην πρώτη θέση των εξαγομένων νωπών οπωροκηπευτικών μας προϊόντων. Η συγκομιδή του καρπού νωρίτερα πρέπει να πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές ωριμότητας, δηλαδή βαθμούς ωρίμανσης 6,2ο Brix και μέση περιεκτικότητα ξηράς ουσίας 15%, όπως αναφέρεται στην ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.

Στο μεταξύ πρόσφατα ανακοινώθηκε από την Κομισιόν η εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ που επιβεβαιώνει δασμό 15% που επιβάλλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στα ευρωπαϊκά προϊόντα φρούτων και λαχανικών, ο οποίος στην χώρα μας θα επηρεάσει αρνητικά κυρίως τους εξαγωγείς ακτινιδίου, προϊόν που αντιπροσωπεύουν το 83% των εξαγωγών ελληνικών φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών προς τις ΗΠΑ. Αξίζει να επισημάνουμε ότι στη Βραζιλία παρά τους «τσουχτερούς» δασμούς, ύψους 50%, που αποφάσισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπήρξε εξαίρεση για τον βραζιλιάνικο χυμό πορτοκαλιού, ο οποίος θα πωλείται χωρίς επιπλέον δασμό στην Αμερικάνικη αγορά». 

Από την Πιερία ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΑΣ) ΠΕΣΚΟ, Ηλίας Γκρίνιας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος έχουμε καλά μεγέθη ακτινιδίων γιατί δεν είχαμε όπως πέρσι παρατεταμένους καύσωνες αλλά οι αποδόσεις φαίνεται να είναι μειωμένες. Υπάρχει αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον. Πέρσι η μέση τιμή παραγωγού κυμάνθηκε στα 97 λεπτά το κιλό και η ανώτερη έφτασε στα 1,20 ευρώ το κιλό.

Οι ικανοποιητικές τιµές που απολαµβάνει το προϊόν τα τελευταία χρόνια έχουν εξάψει το ενδιαφέρον των αγροτών για την καλλιέργειά του. Οι νέες φυτεύσεις όμως γίνονται χωρίς προγραμματισμό και δεν μπορεί να συνεχιστεί το φαινόμενο. Ζητάμε να δημιουργηθούν ζώνες καλλιέργειας σε όλη την χώρα και να υπάρξει κάποιος έλεγχος. Επίσης γίνονται σε περιοχές που δεν υπάρχει επάρκεια νερού. Στην περιοχή μας έχουν εγκαταλειφθεί οι καλλιέργειες καπνού, σταφυλιών, κερασιών και οι παραγωγοί έχουν στραφεί στα ακτινίδια».

Η Δέσποινα Καϊτίδου, παραγωγός από την Σκύδρα της Πέλλας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «από την μέχρι σήμερα εικόνα φαίνεται να έχουμε μια καλή ποσοτικά παραγωγή και καλή ποιότητα. Για την ποικιλία ακτινιδίων «Χέιγουορντ» (Hayward) φαίνεται να έχουμε μια πρωιμότητα λίγων ημερών. Υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον για το ακτινίδιο για αυτό γίνονται συνεχώς νέες φυτεύσεις στην χώρα μας. Τα νέα δέντρα αρχίζουν να έχουν παραγωγή από τον τέταρτο με πέμπτο χρόνο αλλά μετά τον έβδομο έχουμε τις καλές αποδόσεις που για τα Hayward είναι περίπου 4 τόνοι το στρέμμα. Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού πέρσι κυμάνθηκαν από 90 λεπτά έως 1,20 ευρώ το κιλό. Στα ίδια επίπεδα ή ακόμη και καλύτερα αναμένεται να κυμανθούν και φέτος οι τιμές». 

Όπως αναφέρουν οι εξαγωγείς, πράξη υπονόμευσης αποτελεί η παράνομη κοπή και πώληση ανώριμων ακτινιδίων, ενός προϊόντος, το οποίο και φέτος κατέγραψε ρεκόρ σε αξία, κατατάσσοντάς το στην κορυφή των εξαγωγών στα φρούτα και λαχανικά.

Ειδικότερα, όπως καταγγέλλει ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, σύμφωνα με πληροφορίες του για ακόμη μια χρονιά κάποιοι «έμποροι» συγκόμισαν και ήδη διακίνησαν – εξήγαγαν ακτινίδια ποικιλίας Τσεχελίδης, ενώ οι «κοπές» συνεχίζονται σε δυο παραγωγικές περιφέρειες, παρά το γεγονός ότι αυτή την περίοδο δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ωριμότητας ή εμπορικής ποιότητας, παραβιάζοντας και την υφιστάμενη ΚΥΑ.

Και προσθέτει: «Αυτή η πρόωρη συγκομιδή είναι μια πράξη ανευθυνότητας, η οποία απειλεί έως και «υπονομεύει»  τις προοπτικές μιας προσπάθειας προώθησης των εξαγωγών των ακτινιδίων, που ήδη την εμπορική περίοδο 2024/25 κατέγραψε, για μια ακόμη σεζόν, ρεκόρ σε αξία ύψους 340 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντας το προϊόν στην πρώτη θέση των εξαγομένων νωπών οπωροκηπευτικών μας προϊόντων».

«Η συγκομιδή του καρπού νωρίτερα χωρίς να πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές ωριμότητας, (δηλαδή βαθμούς ωρίμανσης 6,2ο Brix, μέση περιεκτικότητα ξηράς ουσίας 15%, που προβλέπεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία), είναι μια πραγματική απερισκεψία και εμφανής ανευθυνότητα, η οποία μπορεί να καταστρέψει την εν όψει εμπορική περίοδο αποθαρρύνοντας τους πελάτες μας για επαναλαμβανόμενες αγορές με ότι θα σημάνει αυτό για την ελληνική οικονομία», εξηγεί ο κ. Πολυχρονάκης.

Οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μικρές, με μόνο 26,421 εκατομμύρια ευρώ στην περίοδο Ιανουαρίου - Μάϊου του τρέχοντος έτους (2025) βάσει στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ.

Όπως αναφέρει ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αυτός ο τζίρος αντιπροσωπεύει το 2,7% του συνόλου των εξαγωγών οπωροκηπευτικών.

Όμως προσθέτει ότι «υπάρχει ανησυχία μεταξύ των εταιρειών που πωλούν σε αυτήν την αγορά, ειδικά στον τομέα των ακτινιδίων, μετά την πρόσφατη συμφωνία βάσει της οποίας οι εξαγωγές της ΕΕ θα υπόκεινται σε δασμό 15%.

Ενώ οι λεπτομέρειες της συμφωνίας και το κατά πόσον οι γεωργικές εξαγωγές της ΕΕ θα υπόκεινται σε αυτόν τον δασμό είναι ακόμη άγνωστα, οι παραγωγοί ακτινιδίου αναμένεται να είναι μεταξύ των επηρεαζόμενων κλάδων στην χώρα μας.

Το ακτινίδιο είναι το προϊόν με τις περισσότερες πωλήσεις στον τομέα των φρέσκων φρούτων και λαχανικών στις ΗΠΑ, με 11.325 τόνους, να έχουν εξαχθεί από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 83% όλων των εξαγωγών, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι οποίες ανήλθαν σε 13.646 τόνους.

Σε αξία, οι εξαγωγές ακτινιδίου ανήλθαν σε 21,83 εκατομμύρια ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 82,6% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι οποίες ανήλθαν σε 26,421 εκατομμύρια ευρώ.

Οι συνολικές ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ, από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, έφτασαν τους 13.646 τόνους, σημειώνοντας αύξηση 2,2% σε σχέση με πέρσι».

Ξεκίνησε η συγκομιδή σύκων στις πρώιμες περιοχές της χώρας. Μετά από αρκετά χρόνια με προβλήματα μειωμένης παραγωγής φέτος φαίνεται να έχουμε μια καλή χρονιά στην παραγωγή.

Ωστόσο οι υψηλές θερμοκρασίες των προηγούμενων ημερών φαίνεται να έχουν επηρεάσει σε κάποιο βαθμό τα σύκα, κυρίως στις περιοχές της Κορινθίας και της Αττικής.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Πρόεδρος της «ΣΥΚΙΚΗΣ», Παναγιώτης Παπαγεωργίου, φέτος φαίνεται ότι έχουμε μια καλή παραγωγή σύκων στην Πελοπόννησο. Είχαμε καλό χειμώνα, ενώ οι βροχοπτώσεις και υγρασίες έφεραν μια καλή βλάστηση. Αυτή την εβδομάδα ωριμάζουν τα σύκα και μέχρι τις 10 Αυγούστου θα ξεκινήσει η συγκομιδή. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουμε συνεχώς μειωμένες παραγωγές σύκων λόγω καιρικών συνθηκών. Πριν μια δεκαετία είχαμε μια παραγωγή περίπου 3.000 έως 4.000 τόνων ξηρών σύκων. Πέρσι η παραγωγή έπεσε κάτω από 1.000 τόνους (500 τόνους). Αν τελικά φέτος καταφέρουμε να έχουμε καλή χρονιά από πλευράς συγκομιδής, τότε θα έχουμε μια καλή χρονιά και στις εξαγωγές. Πέρσι οι τιμές που έδωσε η ΣΥΚΙΚΗ για τα καλής ποιότητας σύκα ήταν στα συμβατικά 4,60 ευρώ/κιλό και στα βιολογικά στα 4,80 ευρώ/κιλό. Φέτος ο συνεταιρισμός αποφάσισε να χορηγήσει μια προκαταβολή στους παραγωγούς για να ξεκινήσουν την συγκομιδή και με την ολοκλήρωση της παράδοσης του προϊόντος θα καταβληθεί και η εξόφληση.

Ο κ. Δημήτρης Στολίδης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Συκοπαραγωγών Ταξιάρχη Ευβοίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας στους συκοπαραγωγούς γιατί δεν έχουν ακόμη πληρωθεί τις ενισχύσεις του Μέτρου 23. Πέρσι είχαμε μια μεγάλη μείωση της παραγωγής για αυτό τα σύκα της Εύβοιας εντάχθηκαν στο Μέτρο 23. Είναι πολύ άσχημη εξέλιξη να μην έχουν ρευστότητα οι συκοπαραγωγοί σε μια χρονιά που φαίνεται να έχουμε - μετά από πέντε χρόνια - επιτέλους μια καλή καρπόδεση στους συκεώνες της Εύβοιας. Είχαμε καλές θερμοκρασίες τον φετινό χειμώνα και τις απαραίτητες βροχοπτώσεις που βοήθησαν τα δέντρα. Επίσης φέτος δεν είχαμε τα περσινά προβλήματα στην γονιμοποίηση. Έχει ξεκινήσει η συγκομιδή στα πρώιμα σύκα της περιοχής. Η ζήτηση είναι αυξημένη στην εγχώρια αγορά αλλά και στις διεθνείς αγορές. Σε μια καλή χρονιά η περιοχή έχει μια παραγωγή περίπου 4.000 τόνους ξηρών σύκων. Πέρσι ήταν μια καταστροφική χρονιά με μια παραγωγή 1.500 τόνων και οι τιμές κυμάνθηκαν για τα καλής ποιότητας ξερά σύκα στα 6,30 ευρώ το κιλό. Φέτος προβλέπουμε μια παραγωγή περίπου 3.200 τόνους ξερών σύκων. Μέχρι τέλος του Αυγούστου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή στην Εύβοια.

Από την πλευρά του ο εξαγωγέας νωπών σύκων στην περιοχή του Μαρκόπουλου της Αττικής κ. Δημήτρης Μπάρτζης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι έχουν ξεκινήσει εδώ και μια εβδομάδα περίπου οι συγκομιδές της ποικιλίας των βασιλικών σύκων στα πρώιμα χωράφια. Όμως η συγκομιδή λόγω των καιρικών συνθηκών φαίνεται να έχει πάει πίσω και οι ποσότητες είναι ακόμη μικρές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην έχουν ακόμη ξεκινήσει ακόμη οι εξαγωγές των νωπών σύκων της περιοχής. Πάντως οι πρώτη εικόνα δείχνει ότι στα βασιλικά σύκα θα έχουμε μια καλή παραγωγή. Αντίθετα στα μαύρα σύκα αναμένεται οι ποσότητες να είναι μειωμένες, κατά 40%, λόγω των καιρικών συνθηκών.

Ο κ. Αλέξανδρος Κολιαβασίλης, συκοπαραγωγός και αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μαρκόπουλου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ξεκίνησε η συγκομιδή πρώιμων σύκων εδώ και μια εβδομάδα. Φαίνεται όμως ότι ο καύσωνας δημιούργησε πρόβλημα στην παραγωγή κάτι που θα φανεί το επόμενο 10ήμερο. Τώρα συγκομίζουμε κυρίως τα πρώιμα βασιλικά και πολύ λίγα μαύρα σύκα. Οι τιμές νωπών σύκων στην χονδρική πώληση αυτή την περίοδο κυμαίνονται από 9 έως 10 ευρώ το κιλό. Μέχρι τέλος της εβδομάδας θα δούμε τις ποσότητες που θα έχου συγκομιδή και αν είναι μεγάλες τότε θα προχωρήσουμε σε εξαγωγές. Πάντως οι όψιμοι συκεώνες της περιοχής φαίνεται να έχουν απώλειες στην παραγωγή λόγω του παγετού της άνοιξης.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο η κ. Ελένη Ρέπα, παραγωγός νωπών σύκων από την Κορινθία, ακόμη δεν γνωρίζουμε πως έχει επηρεάσει ο καύσωνας την παραγωγή σύκων της περιοχής. Υπήρξε και πρόβλημα φέτος στην γονιμοποίηση λόγω της περσινής ξηρασίας. Καλλιεργούμε την ποικιλία Mission που είναι κατάλληλη για εξαγωγές επειδή είναι χοντρόφλουδη και ανθεκτική. Αν δεν υπάρχουν όμως μεγάλες ποσότητες τα νωπά σύκα θα απορροφηθούν μόνο από την εγχώρια αγορά. Αν βοηθήσουν οι καιρικές συνθήκες η συγκομιδή σύκων στην περιοχή θα ξεκινήσει σε περίπου 10 ημέρες. 

Μετά από αρκετά χρόνια με προβλήματα μειωμένης παραγωγής φέτος φαίνεται να έχουμε μια καλή χρονιά στην παραγωγή σύκων και τα χαμόγελα επέστρεψαν στους παραγωγούς.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Πρόεδρος της «ΣΥΚΙΚΗΣ», Παναγιώτης Παπαγεωργίου, φέτος, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αναμένουμε μια καλή παραγωγή στα σύκα στην Πελοπόννησο.

Είχαμε καλό χειμώνα, ενώ οι βροχοπτώσεις και υγρασίες έφεραν μια καλή βλάστηση. Από την πρώτη εικόνα που έχουμε βλέπουμε μια καλή καρπόδεση και περιμένουμε το επόμενο διάστημα να δούμε πως θα επηρεάσουν οι θερμοκρασίες την παραγωγή.

Πάντως πάμε για μια καλή παραγωγική χρονιά. Αν τελικά καταφέρουμε να έχουμε καλή χρονιά από πλευράς συγκομιδής, τότε θα έχουμε μια καλή χρονιά και στις εξαγωγές. Με δεδομένο ότι εξάγουμε σε πολλές χώρες, είναι πολύ εύκολο για αυτές να απορροφήσουν τις αυξήσεις στις ποσότητες ενός προϊόντος με καλές προδιαγραφές.

Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουμε συνεχώς μειωμένες παραγωγές σύκων λόγω καιρικών συνθηκών.

Να θυμίσουμε ότι πέρσι είχαμε μια μειωμένη παραγωγή σύκων έως 70%, ενώ οι τιμές που έδωσε η ΣΥΚΙΚΗ για τα καλής ποιότητας σύκα ήταν στα συμβατικά 4,60 ευρώ/κιλό και στα βιολογικά στα 4,80 ευρώ/κιλό.

Ο κ. Δημήτρης Στολίδης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Συκοπαραγωγών Ταξιάρχη Ευβοίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι μετά από πέντε χρόνια επιτέλους βλέπουμε φέτος να έχουμε μια καλή καρπόδεση στους συκεώνες της Εύβοιας.

Είχαμε καλές θερμοκρασίες τον φετινό χειμώνα και τις απαραίτητες βροχοπτώσεις που βοήθησαν τα δέντρα. Φέτος δεν είχαμε τα περσινά προβλήματα στην γονιμοποίηση.

Μετά από τέσσερα χρόνια θα έχουμε όπως φαίνεται με τα σημερινά δεδομένα μια καλή παραγωγική χρονιά στα σύκα.

Πέρσι είχαμε μια μεγάλη μείωση της παραγωγής για αυτό τα σύκα της Εύβοιας εντάχθηκαν στο Μέτρο 23. Τώρα όμως οι παραγωγοί σύκων περιμένουν με αγωνία να πληρωθούν.

Τα χρήματα θα πρέπει να καταβληθούν πριν τον Αύγουστο για να έχουν οικονομική ρευστότητα οι παραγωγοί για να προχωρήσουν την συγκομιδή των σύκων. Φέτος είναι μια πολύ σημαντική χρονιά για την καλλιέργεια σύκου στην χώρα μας και δεν θα πρέπει να χαθεί.

Η φετινή χρονιά άφησε πίσω της πολλά κενά… κυριολεκτικά. Οι παραγωγοί ακτινιδίων στην Ήπειρο, και ιδιαίτερα στις περιοχές της Πρέβεζας, της Άρτας και της Θεσπρωτίας, κάνουν λόγο για εκτεταμένη ακαρπία που έπληξε τις καλλιέργειές τους, χωρίς να έχουν λάβει καμία απολύτως στήριξη από τον κρατικό μηχανισμό.
Παρόλο που το φαινόμενο αναγνωρίστηκε επισήμως σε άλλες περιοχές – με τα ακτινίδια Πιερίας να εντάσσονται στην έκτακτη οικονομική ενίσχυση του Μέτρου 23 (που συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Αγροτικής Ανάκαμψης λόγω απωλειών από την Ουκρανική κρίση) – οι παραγωγοί της Ηπείρου αισθάνονται αποκλεισμένοι και αδικημένοι.

«Το δέντρο άνθισε, αλλά δεν έδεσε» – Μαρτυρίες από την Ήπειρο

«Φροντίσαμε όπως κάθε χρονιά τις καλλιέργειες, κάναμε τις λιπάνσεις, τις αρδεύσεις, τους ψεκασμούς. Και όταν ήρθε η ώρα να μετρήσουμε τον καρπό, διαπιστώσαμε ότι το 60-70% των δέντρων δεν είχαν τίποτα. Ούτε ένα ακτινίδιο πάνω τους,» μας λέει ο κύριος Γιώργος, παραγωγός από την Άρτα.
«Το πιο εξοργιστικό είναι ότι στην Πιερία πήραν λεφτά για την ακαρπία, και καλά έκαναν. Αλλά εμείς εδώ; Γιατί δεν μετράμε; Δεν έχουμε κι εμείς έξοδα, δεν χάσαμε κι εμείς παραγωγή;», συμπληρώνει μια νεαρή παραγωγός από την περιοχή της Πρέβεζας.
Η Ήπειρος αντιπροσωπεύει σχεδόν το 18% της συνολικής ελληνικής έκτασης ακτινιδιάς, με την Άρτα να ξεχωρίζει με πάνω από 11.000 στρέμματα και να κατατάσσεται δεύτερη σε παραγωγική δυναμικότητα μετά την Πιερία.
Η καλλιέργεια αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για εκατοντάδες παραγωγούς στην Πρέβεζα, την Άρτα και τη Θεσπρωτία, γεγονός που καθιστά τη φετινή απώλεια καρπών οικονομικά αλλά και κοινωνικά σημαντική.

Τεχνικοί λόγοι ή γραφειοκρατικές παραλείψεις;

Η ακαρπία στα ακτινίδια αποδίδεται φέτος σε συνδυασμό παραγόντων, όπως:
Ασυνήθιστες θερμοκρασίες κατά την ανθοφορία,
Ανεπαρκής επικονίαση λόγω καιρικών συνθηκών,
Ίσως και κακή διαφοροποίηση οφθαλμών από την προηγούμενη χρονιά.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει ξεκάθαρα γιατί οι ζημιές στην Ήπειρο δεν αναγνωρίστηκαν επισήμως, ενώ σε άλλες περιοχές καταγράφηκαν και εντάχθηκαν στο καθεστώς ενίσχυσης.
Σύμφωνα με τους παραγωγούς, στις περισσότερες περιοχές της Ηπείρου υποβλήθηκαν δηλώσεις ζημιάς για ακαρπία μέσω των ανταποκριτών του ΕΛΓΑ, οι οποίοι προχώρησαν και σε αυτοψίες στα χωράφια. Σε αρκετές περιπτώσεις η ζημιά κρίθηκε σημαντική, με πολύ χαμηλή καρπόδεση ή και πλήρη απουσία καρπών. Κι όμως, η διαπίστωση αυτών των ζημιών δεν φαίνεται να αξιοποιήθηκε στη διαδικασία ένταξης στο Μέτρο 23, γεγονός που ενισχύει το αίσθημα αδικίας και άνισης αντιμετώπισης που εκφράζουν οι παραγωγοί της περιοχής.

Αντίλογος από τους παραγωγούς: «Γιατί όχι και εμείς;»

Παρόλο που το πρόβλημα της ακαρπίας ήταν έντονο και στην Ήπειρο, οι παραγωγοί της περιοχής έμειναν εκτός ενίσχυσης, κάτι που προκαλεί εύλογα ερωτήματα.
«Δεν ξέρουμε αν έγινε έγκαιρη αναφορά ή αν έφταιξε η καταγραφή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ζημιά ήταν πραγματική και το κόστος το επωμιστήκαμε εμείς», σημειώνει παραγωγός από την Πρέβεζα.
Η αναφορά της Πιερίας στην έκτακτη ενίσχυση του Μέτρου 23 αναζωπύρωσε την απογοήτευση μεταξύ των Ηπειρωτών, που βλέπουν το ίδιο προϊόν να αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο. 

Σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΥΠΑΑΤ, ενισχύθηκαν οι παραγωγοί ακτινιδίου σε περιοχές όπως η Πιερία, η Καβάλα και η Ημαθία, όπου αναφέρθηκαν υψηλά ποσοστά ακαρπίας. Ωστόσο, δεν διευκρινίστηκε γιατί περιοχές όπως η Άρτα, με αντίστοιχες ζημιές, έμειναν εκτός.

«Δεν ζητάμε χάρη. Απλώς να εξεταστεί και η δική μας περίπτωση, να δουν τι έγινε στις καλλιέργειες και αν υπάρχει τρόπος να στηριχτούμε κι εμείς – έστω και με άλλη μορφή ενίσχυσης», προσθέτει.

Η φετινή εμπειρία δείχνει πως τέτοιες ζημιές δεν έχουν γεωγραφικά όρια. Και γι’ αυτό, οι παραγωγοί ευελπιστούν σε μια πιο δίκαιη και καθολική αποτύπωση των ζημιών, ώστε να μη μείνει καμία περιοχή χωρίς κάλυψη.
Η ακαρπία δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε νομούς – το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για την κρατική στήριξη;

Δημοσιεύθηκε τροποποιητική για το Μέτρο 23 «Έκτακτη προσωρινή στήριξη ρευστότητας στους γεωργούς, που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024», με την οποία εντάχθηκαν τα ακτινίδια Πιερίας και παράλληλα δόθηκε μια ολιγοήμερη παράταση.

Η τροποποιητική απόφαση αναφέρει τα εξής:

1. Στον Πίνακα Επιλέξιμων Καλλιεργειών και Περιφερειακών Ενοτήτων ανά καλλιέργεια, της παρ. 1.3 «Πεδίο και γεωγραφικές περιοχές εφαρμογής», προστίθεται για τις περιοχές της Π.Ε. Πιερίας ως ΕΙΔΟΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ / ΤΟΜΕΑΣ, «τα Ακτινίδια».

2. Η παράγραφο που αναφέρει ότι «Η υποβολή των αιτήσεων στήριξης-πληρωμής πραγματοποιείται το διάστημα από 10-06-2025 έως 17-06-2025» αντικαθίσταται από το εξής: «Η υποβολή των αιτήσεων στήριξης - πληρωμής πραγματοποιείται το διάστημα από 10-06-2025 έως 20-06-2025».

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου από τη Διαχειριστικής Αρχή και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ακόμη και αν έχει οριστικοποιήσει κάποιος παραγωγός τη δήλωσή του αυτή θα μπορεί να διορθωθεί για να ενταχθούν τα ακτινίδια.

Το Μέτρο 23 εφαρμόζεται στις περιοχές που έχουν πληγεί από τις επίσημα αναγνωρισμένες φυσικές καταστροφές των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών, της ξηρασίας, των έντονων βροχοπτώσεων και του χαλαζιού, κατά μόνας ή σε συνδυασμό, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, για συγκεκριμένες καλλιέργειες οι οποίες περιλαμβάνονται στην ενότητα 1.3.1 της Πρόσκλησης με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής ή/και του σχετικού δυναμικού παραγωγής τουλάχιστον κατά 30%.

Οι αιτήσεις ένταξης στο Μέτρο γίνονται εδώ

Δικαίωση του αγώνα της ΑΣ ΠΕΣΚΟ

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΑΣ) ΠΕΣΚΟ, Ηλίας Γκρίνιας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «έγινε μεγάλος αγώνας όλο το προηγούμενο διάστημα για να ενταχθούν οι καλλιέργειες της Πιερίας στο Μέτρο 23 «Έκτακτη προσωρινή στήριξη ρευστότητας στους γεωργούς, που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024». Τελικά καταφέραμε να ενταχθούν όλες οι μόνιμες καλλιέργειες της ΠΕ Πιερίας, που επλήγησαν από χαλάζι σε προανθικό στάδιο, με την τιμή ενίσχυσης να είναι στα 1.416 ευρώ ανά εκτάριο, ανεξάρτητα της καλλιέργειας που επλήγη. Περίπου 60 επιστολές στάλθηκαν στο ΥπΑΑΤ και 2 επιστολές στον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Το πράσινο φως το πήρε ο συνεταιρισμός κατά την συνάντηση που είχαμε τον περασμένο Φερβουάριο στο ΥπΑΑΤ.

Την προηγούμενη εβδομάδα, με πρωτοβουλία του ΑΣ ΠΕΣΚΟ, λύθηκε το «τεχνικό πρόβλημα» και καταφέραμε με τροποποιητική να εντάξουμε τα ακτινίδια της Πιερίας. Για όλα αυτά τα αποτελέσματα θέλουμε να ευχαριστήσουμε την ηγεσία του ΥπΑΑΤ που στάθηκε δίπλα στην Πιερία. Επίσης θέλουμε να ευχαριστήσουμε την Αντιπεριφερειάρχη Πιερίας κα Σοφία Μαυρίδου, τον Δήμαρχο Δίου Ολύμπου κ. Βαγγέλη Γερολιόλιο και όλους τους βουλευτές της Πιερίας».

Αυτή η περίοδος αποτελεί το τοπ στην συγκομιδή των μούρων (berries) στην χώρα μας. Οι παραγωγοί έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός από το υψηλό κόστος καλλιέργειας και τον μεγάλο ανταγωνισμό από τα εισαγόμενα.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Ανδρέας Κορδονούρης, υπεύθυνος πωλήσεων της BerryPlasma World που βρίσκεται στη Βάρδα Ηλείας, «οι καιρικές συνθήκες με τις υψηλές θερμοκρασίες το 2024 επηρέασαν τα σμέουρα (raspberries) που είναι μονοετή αλλά κυρίως τα μύρτιλα (blueberries) που είναι πολυετή φυτά. Έχουμε φέτος μειωμένες αποδόσεις που στα μύρτιλα φτάνει στο 15% σε σχέση με πέρσι.

Η συγκομιδή στα μύρτιλα έχει ξεκινήσει από τα τέλη Μαρτίου και αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι τα μέσα Ιουνίου.

Η εταιρεία έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα δυναμικό brand name το «Olympic Land Berries» και έχει εδραιωθεί στην ελληνική αγορά αλλά και να κάνει εξαγωγές. Τα προϊόντα μας τα πουλάμε μόνο νωπά. οι καταναλωτές μπορούν να βρουν όλο τον χρόνο μούρα είτε εισαγωγής είτε εγχώριας παραγωγής. Γνωρίζουν όμως ότι αυτή την εποχή κυκλοφορούν τα εγχώρια μούρα και για αυτό τα προτιμούν.

Η ζήτηση είναι φέτος αυξημένη σε σχέση με πέρσι. Υπάρχει όμως πτώση των τιμών στην αγορά. Αυτό οφείλεται στο ότι το προηγούμενο διάστημα υπήρχαν μεγάλες ποσότητες με εισαγόμενα μύρτιλα από Μαρόκο, Ισπανία, Πορτογαλία στη ελληνική αγορά. Αυτή την εποχή μπορείς να βρεις μύρτιλα από το Περού, που άλλες χρονιές θα είχαν ολοκληρωθεί οι εισαγωγές τους από τον Απρίλιο.

Τα εισαγόμενα μύρτιλα πωλούνται στην αγορά κατά 1,5 ευρώ το κιλό πιο φτηνά σε σχέση με τα ελληνικά. Αυτή η διαφορά φέρνει μια «πίεση» των τιμών στην εγχώρια παραγωγή.

Γίνονται όμως εισαγωγές σμέουρων (raspberries) και βατόμουρων (blackberries) στην χώρα μας, αν και σε αυτά υπάρχει μια σταθερότητα στις τιμές τους. Αν και η Ισπανία είχε προβλήματα στην παραγωγή λόγω των καιρικών συνθηκών μεγάλες ποσότητες έχουν εισαχθεί στην εγχώρια αγορά».

Ο κ. Νίκος Παπουτσής, παραγωγός και πρόεδρος του συνεταιρισμού Βιοκαλλιεργητών και Βιοκτηνοτρόφων «ΒΙΟΔΡΑΜΑ» στο νομό Δράμας, «φέτος η χρονιά ήταν καλή για την καλλιέργεια και σε αυτό βοήθησαν οι καιρικές συνθήκες. Φέτος η παραγωγή, σε αντίθεση με άλλες καλλιέργειες, δεν επηρεάστηκε από τους παγετούς της Άνοιξης.

Όμως είχαμε μια οψίμιση της παραγωγής. Η συγκομιδή στην περιοχή ξεκίνησε αυτές τις ημέρες, ενώ σε κανονικές συνθήκες ξεκινά από τα τέλη Μαΐου και ολοκληρώνεται έως τον Δεκαπενταύγουστο.

Χρησιμοποιούμε ρώσικες ποικιλίες του γένους Vaccinium corymbosum, που αντέχουν σε θερμοκρασίες μέχρι και 40 βαθμούς Κελσίου κάτω του μηδενός και αναπτύσσονται επαρκώς αποδίδοντας υψηλή παραγωγή, εφόσον περάσουν μια περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών, αλλά στο στάδιο της καρποφορίας και της έκπτυξης φύλλων είναι πολύ ευαίσθητα. Μετά τον πέμπτο χρόνο δίνουν μια μέση απόδοση 500 έως 800 κιλά το στρέμμα.

Τα μύρτιλα της Δράμας έχουν γίνει γνωστά στην αγορά με ένα δυναμικό brand name το «Grandpas blueberry». Έχουμε καταφέρει να έχουμε σταθερούς πελάτες και οι τιμές παραμένουν σε σταθερά επίπεδα.

Όταν ξεκίνησα πρώτος στην Ελλάδα, το 2005, να καλλιεργώ μύρτιλα κανείς δεν τα ήξερε. Από τότε κάθε χρόνο αυξάνει συνεχώς η ζήτηση στην χώρα μας. Το μύρτιλο είναι πλέον περιζήτητο από τους καταναλωτές και ιδίως από εκείνους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση και καρδιακές παθήσεις).

Όμως δεν πουλώ μόνο νωπό μύρτιλο αλλά κάνω στο μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής το κάνω μεταποίηση και έτσι δίνω μια προστιθέμενη αξία στο προϊόν. Στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις παράγω μαρμελάδα από βιολογικά μύρτιλα χωρίς ζάχαρη, αφεψήματα (από αποξηραμένα φύλλα) και χυμούς από μύρτιλλα ή σε συνδυασμό με ρόδι και σκόνη μύρτιλου που το πουλάμε σαν συμπλήρωμα διατροφής».

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Παναγιώτης Καμινιώτης, γεωπόνος και παραγωγός βιολογικού blueberry (μύρτιλο) από την Καρδίτσα, «εδώ και 15 ημέρες ξεκινήσαμε την συγκομιδή μύρτιλου. Οι παγετοί δεν επηρέασαν την καλλιέργεια γιατί το φυτό έχει μια ανθεκτικότητα στις χαμηλές θερμοκρασίες. Φέτος φαίνεται ότι έχουμε μια καλή καρπόδεση. Επίσης οι πρόσφατες βροχοπτώσεις βοήθησαν και έχουμε καλές αποδόσεις.

Ήταν χειμώνας του 2013 που αποφασίσαμε εγώ μαζί με τον κ. Παύλο Κουσιά να προχωρήσουμε πιλοτικά στην καλλιέργεια μύρτιλου, ενός προϊόντος με υπέροχη γεύση που χαρακτηρίζεται από πολλούς ως superfood. Μετά από έρευνα καταλήξαμε σε συγκεκριμένες ποικιλίες από την Ολλανδία και κυκλοφορούμε από τότε στην αγορά με brand name «ΚΠ Fruits».

Η βιολογική καλλιέργεια σημαίνει αυξημένο κόστος με χειρωνακτική ζιζανιοκτονία (με τα υψηλά μεροκάματα και την έλλειψη εργατών γης) και θρέψη με οργανικά λιπάσματα.

Η ζήτηση είναι καλή και έχουμε σταθερούς πελάτες. Η εγχώρια αγορά αυτή την εποχή ζητάει το μύρτιλο. Επίσης επειδή υπάρχουν ζημιές στα καλοκαιρινά φρούτα πολλοί καταναλωτές έχουν στραφεί σε αυτό το προϊόν. Ωστόσο έχουν γίνει πολλές εισαγωγές κυρίως από Ισπανία. Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός με τα εισαγόμενα μύρτιλα που έχουν χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τα εγχώρια. Προσπαθούμε να κρατήσουμε το μερίδιό μας στην αγορά.

Πάντως οι καταναλωτές γνωρίζουν ότι το ελληνικό μύρτιλο είναι φρέσκο (λίγος χρόνος από το χωράφι στο ράφι) και είναι πολύ καλής ποιότητας και γεύσης».