Οι κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη του έτους 2023 και που συνετέλεσαν στην επιδημική ασθένεια του περονόσπορου στους αμπελώνες της περιοχής, μη επιτρέποντας σε αριθμό λανθανόντων οφθαλμών να διαφοροποιηθούν σε αναπαραγωγικούς.

Αυτό αναφέρουν τα συμπεράσματα της έκθεσης που ζήτησε ο Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (ΓΠΑ) για το πρόβλημα της μειωμένης παραγωγής το 2024.

Ο κ. Χρήστος Τσιτσιρίγκος, πρόεδρος Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «προκειμένου να διερευνηθούν τα αίτια και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, απευθυνθήκαμε στο Εργαστήριο Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για να συνδράμει επιστημονικά. Ακολούθησε σύσκεψη αλλά και αυτοψία από επιστημονικό κλιμάκιο του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας με επικεφαλής την αναπλ. καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Αμπελολογίας κ. Κατερίνα Μπινιάρη, από το οποίο ζητήθηκε η επιστημονική τους συνδρομή.

Το αποτέλεσμα της μελέτης για την ακαρπία ανέφερε ότι η κλιματική αλλαγή και γενικότερα η αλλαγή των περιβαλλοντολογικών συνθηκών έχουν επιπτώσεις τα τελευταία έτη στην αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής του Τυρνάβου και συνετέλεσαν στη μη διαφοροποίηση ικανού αριθμού λανθανόντων οφθαλμών σε αναπαραγωγικούς, με αποτέλεσμα την αναμενόμενη μειωμένη παραγωγή σταφυλών κατά το τρύγο του 2024 στη περιοχή.

Η μείωση της παραγωγής για το 2024 είναι πάνω από 50 - 60% και σε μερικές περιπτώσεις φτάνειο το 100% και τα σταφύλια έμειναν ασυγκόμιστα.

Ο ΕΛΓΑ θα έπρεπε να βγάλει αναγγελία για να γίνουν οι εξατομικευμένες εκτιμήσεις ζημιάς. Επειδή δεν το έκανε αποφασίσαμε να απευθυνθούμε στο ΓΠΑ για να αιτιολογήσει την ζημιά. Έπίσης ο συνεταιρισμός διαθέτει τα στοιχεία που δείχνουν την μείωση της παραγωγής σταφυλιών. Θα πρέπει να αναπληρώσουν την απώλεια εισοδήματος. Είναι θέμα του ΥπΑΑΤ να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα αποζημιώσει τους αμπελουργούς».

Ερώτηση στην Βουλή

Αν θα δοθούν αποζημιώσεις στους πληγέντες αμπελοκαλλιεργητές στην περιοχή του Τυρνάβου που επλήγησαν από περονόσπορο, ρωτά ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα.

Αναλυτικά η ερώτηση του κ. Κόκκαλη: «Το πρόβλημα της ακαρπίας που παρατηρείται στους αμπελώνες του Δήμου Τυρνάβου έχει λάβει ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις και προκάλεσε σημαντική μείωση της παραγωγής κατά το 2024. Η Διοίκηση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου προκειμένου να διερευνηθούν τα αίτια και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, απευθύνθηκε στο Εργαστήριο Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για να συνδράμει επιστημονικά.
Η επιστημονική ομάδα του εν λόγω Εργαστηρίου συνέταξε την Έκθεση Εκτίμησης Αιτιών – Παραγόντων Εμφάνισης Μειωμένης Παραγωγής Αμπελώνων στην περιοχή του Τυρνάβου, σύμφωνα με την οποία υπεύθυνες για την ακαρπία των αμπελώνων στον Τύρναβο είναι οι κλιματολογικές συνθήκες και η επιδημική ασθένεια του περονόσπορου κατά το 2023.

Άλλωστε από το 2023 είχε εντοπιστεί η σοβαρότητα της μείωσης της παραγωγής λόγω της ακαρπίας και του περονόσπορου στις αμπελοκαλλιέργειες του Δήμου Τυρνάβου, γι’ αυτό και η Ομάδα Αντιμετώπισης Αγροτικών Κρίσεων που είχε συσταθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το 03/07/2023 Δελτίο Τύπου, επισκέφθηκε τις πληττόμενες αμπελοκαλλιέργειες προκειμένου να προβεί στην αναλυτική καταγραφή των καλλιεργειών που ζημιώθηκαν τόσο από τον περονόσπορο, όσο και από τη μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας, ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης, ώστε να ενημερωθεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τη λήψη των απαραίτητων πρωτοβουλιών στήριξης των πληγέντων παραγωγών.

Επειδή οι κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη του έτους 2023 συνετέλεσαν τεκμηριωμένα στην επιδημική ασθένεια του περονόσπορου στους αμπελώνες της περιοχής, μην επιτρέποντας σε αριθμό λανθανόντων οφθαλμών να διαφοροποιηθούν σε αναπαραγωγικούς.
Επειδή ο ήπιος χειμώνας του 2024 και το άνυδρο στη συνέχεια καλοκαίρι, επιδείνωσαν το φαινόμενο της ακαρπίας των αμπελώνων και προκάλεσαν σοβαρή απώλεια εισοδήματος των καλλιεργητών για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Επειδή πρέπει να δοθεί επιτέλους λύση στο ζήτημα της αποζημίωσης λόγω του περονόσπορου που τεκμηριωμένα έπληξε την αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής κατά την καλλιεργητική περίοδο του 2023.
Επειδή σύμφωνα με την έκθεση της επιστημονικής ομάδας του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών απαιτείται εκπόνηση αναλυτικής έρευνας για την διερεύνηση των παραγόντων πρόκλησης του φαινομένου της ακαρπίας προκειμένου να υιοθετηθούν ορθές πρακτικές διαχείρισης και αντιμετώπισης του προβλήματος.

Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός:

1. Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της προτεινόμενης αναλυτικής έρευνας του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας για τη διερεύνηση των παραγόντων πρόκλησης του φαινομένου της ακαρπίας και αντιμετώπισης του προβλήματος;

2. Ποια είναι τα πορίσματα της αναλυτικής καταγραφής από την Ομάδα Αντιμετώπισης Αγροτικών Κρίσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας κατά το 2023 για τις αμπελοκαλλιέργειες που ζημιώθηκε η παραγωγή τους από τον περονόσπορο και την ακαρπία, ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης;

3. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να καλυφθεί η κατ’ εξακολούθηση απώλεια εισοδήματος και το αυξημένο κόστος παραγωγής των αμπελοκαλλιεργειών;».

Τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν, παρουσίασαν οι συνεταιριστές της ευρύτερης περιοχής Τυρνάβου στον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Χρήστο Κέλλα, σε συνάντηση που είχαν στις 3/1/2025.

Στο τραπέζι τέθηκαν οι αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστησαν αχλάδια, σταφύλια και ροδάκινα, καθώς και η ανάγκη για επιπλέον ενισχύσεις στους παραγωγούς, οι οποίοι πλήττονται από τις δύσκολες συνθήκες της αγοράς και των καιρικών φαινομένων.

Οι συνεταιριστές επέμεναν στην ανάγκη εξεύρεσης τρόπων αποζημίωσης των αχλαδιών στο Δήμο Τυρνάβου, για την μικροκαρπία και την κακή ποιότητα λόγω καιρικών συνθηκών.

Επίσης τονίστηκε η αναγκαιότητα αντιμετώπισης του προβλήματος της μη καταβολής ενισχύσεων για τον περονόσπορο στα αμπέλια (οινοποιήσιμα και επιτραπέζια) του Τυρνάβου.

Από την πλευρά του ο κ. Κέλλας τόνισε την αναγκαιότητα συνέχισης της στενής συνεργασίας με τους αγρότες.

Ο κ. Λάμπρος Ντέλας, πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι τιμές στα αχλάδια είναι μειωμένες λόγω ποιότητας και μικροκαρπίας. Οι τιμές πώλησης φτάνουν έως και 40% κάτω από τα περσινά επίπεδα. Ζητάμε να αποζημιωθεί η καλλιέργεια της αχλαδιάς. Μειωμένη παραγωγή έχουμε και στα αμπέλια λόγω του περονόσπορου. Περιμένουμε απάντηση από την ΕΕ για τις αποζημιώσεις στα αμπέλια».

Στη συνάντηση παρευρέθηκαν οι Συνεταιρισμοί: Α.Σ. Δένδρων – Ο.Π. Γαία Φρούιτ, Α.Σ. Δένδρων – Ο.Π. Άργισσα, Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου, Α.Σ. Πλατανουλίων – Φρουτοπηγή, ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου, Α.Σ. Αργυροπουλίου, Α.Σ. Αμπελώνας, Α.Σ. Δαμασίου και Α.Σ. Γιάννουλης.

Στα συμπεράσματα, που εξέδωσε τη Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου, η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου (ΟΕΥ) για τις κοινοτικές πολιτικές οίνου, ο αμπελοοινικός τομέας γενικά βρίσκει το αποτύπωμά του και δεν μπορεί να παραπονεθεί ότι δεν εισακούστηκε από τα 27 κράτη μέλη στις προτάσεις τους, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζει η ΚΕΟΣΟΕ.

«Με μία σειρά τεσσάρων συναντήσεων, προκειμένου να εκδοθεί ένα σχέδιο κρίσης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα μπορούσαμε να φοβόμαστε ότι η επιτόπια ακρόαση θα ήταν ανεπαρκής, αλλά είμαστε μάλλον ικανοποιημένοι με την αύξηση του αριθμού των εργαλείων για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης», χαιρετίζει ο ευρωβουλευτής κ. Éric Sargiacomo (Σοσιαλιστές, Γαλλία), έχοντας παρακολουθήσει την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου από το εξωτερικό (μόνο τα κράτη μέλη συμμετείχαν και ως ενδιαφερόμενοι οι φορείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπείται μόνο από τη διοίκησή του).

Για τον σοσιαλιστή εκλεγμένο αξιωματούχο, από την περιοχή Nouvelle-Aquitaine, είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός δεδομένου ότι «η Ευρώπη μιλάει πραγματικά για εκρίζωση αμπέλων ξανά, βγαίνουμε επιτέλους από την ασάφεια για να διαχειριστούμε πραγματικά με ευελιξία τις κρίσεις υπερπαραγωγής στο επίπεδο κάθε κράτους μέλους. Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας επιστροφής σε πιο μαζικές ρυθμίσεις, παρόλο που υπάρχουν εξελίξεις από το 1992, λαμβάνοντας υπ' όψη ότι η βιομηχανία οίνου είναι αυτή για την οποία εξακολουθούν να υπάρχουν οι περισσότερες ρυθμίσεις».

Πραγματική και ορθολογική προσέγγιση

Για την Επιτροπή Επαγγελματικών Γεωργικών Οργανώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Copa) και τη Γενική Επιτροπή Αγροτικής Συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Cogeca), τα συμπεράσματα της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου είναι επίσης ευπρόσδεκτα: «λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες του κλάδου έχοντας μια ρεαλιστική και ορθολογική προσέγγιση». Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τα αιτήματα εκρίζωσης, υπογραμμίζουν «την προς την αναγκαιότητα για ευρωπαϊκή - και όχι μόνο εθνική - χρηματοδότηση των σχεδίων εκρίζωσης».

Οι Copa Cogeca επικυρώνουν επίσης τη δυνατότητα χρονικής επέκτασης της αναφύτευσης «σε 5 έτη βραχυπρόθεσμα (μια κατ' εξουσιοδότηση πράξη είχε ήδη προταθεί την περασμένη εβδομάδα) και σε 8 χρόνια για την μελλοντική ΚΑΠ: αυτό το μέτρο θα επιτρέψει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος ώστε οι αμπελουργοί να παίρνουν αποφάσεις με την απαραίτητη ηρεμία και ασφάλεια». Μια άλλη ευπρόσδεκτη ευελιξία: «η διαχείριση του τομεακού προϋπολογισμού» με την κατεύθυνση των «αχρησιμοποίητων κονδυλίων προς άλλα μέτρα και, κυρίως, στη χρήση των αχρησιμοποίητων κεφαλαίων για το επόμενο έτος».

Από την άλλη πλευρά, οι Copa Cogeca δεν κατανοούν: «Στην προώθηση, δεν βλέπουμε ξεκάθαρα την προτεραιότητα που δίνεται στα κρασιά που έχουν υποστεί εξ ολοκλήρου ή εν μέρει αποαλκοολοποίηση, και την αναφορά σε ζητήματα δημόσιας υγείας: πρόκειται για πολύ διαφορετικούς τομείς που πρέπει να παραμείνουν χωριστοί».

Μειώστε τις νέες άδειες φύτευσης στο 0%

Αντιπροσωπεύοντας τους οίνους ΠΟΠ, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οίνων Προέλευσης (EFOW) βρίσκει γενικά θετικά τα συμπεράσματα της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου και την ενίσχυση της εργαλειοθήκης για τη διαχείριση του οινικού δυναμικού στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και την Κοινή Οργάνωση της Αγοράς Οίνου (ΚΟΑ κρασιού).

Για τον πρόεδρό της, Riccardo Ricci Curbastro, είναι πολύ θετικές οι προτάσεις «να επιτραπεί στα κράτη μέλη να μειώσουν τις νέες άδειες φύτευσης σε επίπεδο περιφερειακών ή γεωγραφικών ενδείξεων στο 0%, να παρασχεθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία στον καθορισμό των όρων για την έγκριση της φύτευσης και της αναφύτευσης (συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των μεταβιβάσεων εντός της ίδιας εκμετάλλευσης), να παραταθεί η ισχύς των αδειών αναφύτευσης σε 8 έτη, διατηρώντας παράλληλα το status quo για τις νέες φυτεύσεις».

Όλα με αίτηση à la carte: κάθε κράτος μέλος χρησιμοποιεί όπως θέλει τα προτεινόμενα συστήματα. Επειδή «είναι σαφές ότι η κρίση και ο μετασχηματισμός του κλάδου απαιτούν διάφορα εργαλεία και προσαρμοσμένες απαντήσεις», υπογραμμίζει ο Riccardo Ricci Curbastro, υποστηρίζοντας τη συνέχιση των μέτρων κρίσης, όπως η εκρίζωση και η πράσινη συγκομιδή.

Πραγματική βοήθεια με την προσωρινή αφαίρεση

Για την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ανεξάρτητων Οινοπαραγωγών (CEVI), είναι λυπηρό που στην ενότητα που είναι αφιερωμένη στον οινοτουρισμό, τα συνδικάτα δεν λαμβάνονται υπόψη για την υποστήριξη της ανάπτυξης και της προώθησης των επισκέψεων στον αμπελώνα. Εάν τα μεμονωμένα οινοποιεία επικυρώσουν τις γενικές γραμμές των προτάσεων για τα εργαλεία διαχείρισης της παραγωγής (ιδίως βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους και όχι από τα κεφάλαια του εθνικού σχεδίου βοήθειας) και τις εξελίξεις ενόψει της κλιματικής αλλαγής (αναθεώρηση της μεθόδου υπολογισμού της απόδοσης αναφοράς για την ασφάλιση κλιματικών κινδύνων), «προφανώς υπάρχει πρόοδος με την προσωρινή εκρίζωση, με την παράταση των αδειών αναφύτευσης σε 5 και μετά 8 χρόνια, ενώ «θα μπορούσαμε να πάμε σε πραγματική ειδική βοήθεια, όπως έχει προταθεί με την κάλυψη των εξόδων εκρίζωσης», αναφέρει η CEVI.

Ένα ευαίσθητο θέμα, ιδιαίτερα στη Γαλλία, είναι η αναγνώριση των συνεταιριστικών κελαριών και των οργανώσεων παραγωγών ως ΜΜΕ για πρόσβαση σε νέα συστήματα υποστήριξης και διαχείρισης τιμών (ή ακόμα και σε εργαλεία ελέγχου απόδοσης) «Σε αυτό το θέμα, η προτεραιότητά μας είναι η διατήρηση της δίκαιης πρόσβασης σε όλες τις ενισχύσεις της ΚΑΠ». Οι Ανεξάρτητοι Αμπελουργοί είναι ικανοποιημένοι που βλέπουν το θέμα για την εξέλιξη του μέσου όρου να τίθεται από την ΟΕΥ, προκειμένου να ενισχυθεί το ενδιαφέρον της ασφάλισης της συγκομιδής ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Αμφισβητείται όμως η πρόταση για υπό όρους πρόσβαση σε εθνική βοήθεια (αναδιάρθρωση, επενδύσεις, προώθηση κ.λπ.) σε σχέση με την υποχρεωτική συμμόρφωση με τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή: Εδώ διαφωνούμε», αναφέρει η CEVI.

Η οριστική εκρίζωση αντιπροσωπεύει πραγματική καταστροφή

Παρουσιάζοντας τις αντιθέσεις της Συνέλευσης των Ευρωπαϊκών Αμπελοοινικών Περιφερειών (AREV), ο διευθυντής της, Aynard Clermont de Tonnerre, προειδοποιεί: «Καταρχάς, η οριστική εκρίζωση αντιπροσωπεύει πραγματική καταστροφή του βιομηχανικού εργαλείου. Καταστρέφετε αυτό το εργαλείο, απολύετε το προσωπικό. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει μόνο στα ίδια αποτελέσματα με αυτά που παρατηρούνται στις γαλλικές ή αγγλικές βιομηχανίες: μια βιομηχανική έρημος», προτείνοντας «αντίθετα η καταφυγή στην τεχνική ανεργία που βοηθά στην αποφυγή των χειρότερων. Η καταστροφή του παραγωγικού εργαλείου μιας αμπελουργικής περιοχής είναι μια αμετάκλητη απόφαση που πρέπει οπωσδήποτε να αποτραπεί, όσο είναι δυνατόν». Η AREV από την πλευρά της έκανε ένα άλλο αίτημα: «να προκαλέσουμε την επανεκκίνηση του παρατηρητηρίου της αγοράς, με επαρκείς πόρους. Με πραγματική ώθηση, αυτό το παρατηρητήριο θα μπορούσε να γίνει ένα εξαιρετικό εργαλείο».

Με τη σύντομη προθεσμία για την υποβολή προτάσεων, η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου υποβάλλει τώρα τα συμπεράσματά της στον νέο Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Γεωργία, τον Λουξεμβούργιο Christophe Hansen. Μέρος των προτάσεων από τα 27 κράτη μέλη μπορούν να μετατραπούν σε κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, αλλά άλλες διατάξεις απαιτείται να περάσουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε κάθε περίπτωση, «η EFOW υπογραμμίζει τη σημασία της ταχείας εφαρμογής αυτών των συστάσεων» επισημαίνει ο Riccardo Ricci Curbastro, θεωρώντας ότι η τρέχουσα αναθεώρηση της ΚΑΠ ανοίγει «μια εξαιρετική ευκαιρία να δοθεί συνέχεια στις συστάσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου».

Οι Copa Cogeca, θεωρούν ότι, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την οριστική εγκατάλειψη , την ευελιξία των προϋπολογισμών και την τροποποίηση των μέτρων κρίσης (για να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε το μέτρο της απόσταξης κρίσης). Χαιρετίζοντας τις καλές δηλώσεις προθέσεων από την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου, η CEVI εκφράζει γενικά τη λύπη της για την έλλειψη συγκεκριμένων στοιχείων: «χρειαζόμαστε μια ατζέντα που δεν εμφανίζεται στις τρέχουσες προτάσεις. Οι προτάσεις είναι ενδιαφέρουσες, πρέπει να είναι και ελκυστικές».

Ο Γάλλος ευρωβουλευτής Éric Sargiacomo, τονίζει ότι «θα δούμε πώς η Επιτροπή θα μεταφράσει αυτές τις προτάσεις με ρυθμιστικό τρόπο. Είναι αυτή που έχει το μονοπώλιο στην πρωτοβουλία των κανονιστικών κειμένων. Πρέπει να συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό, υπάρχει επείγουσα ανάγκη και θυμός που απαιτεί προσαρμοσμένα, ευέλικτα και εύκολα συνδυαζόμενα εργαλεία».

Μετά το πράσινο φως από την Κομισιόν δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η Υπουργική Απόφαση, με την οποία καθορίζονται οι όροι προσωρινών παρεκκλίσεων από τον ευρωπαϊκό κανονισμό που αφορά τις άδειες αμπελοφύτευσης.

Πιο συγκεκριμένα, οι άδειες των αμπελοφυτεύσεων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο:

α) χορήγησης αδειών για νέες αμπελοφυτεύσεις σύμφωνα με το άρθρο 64 του Καν (ΕΕ) 1308/2013

β) των αναφυτεύσεων σύμφωνα με το άρθρο 66 του ιδίου κανονισμού

γ) των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 68 του ιδίου κανονισμού

οι οποίες λήγουν το 2024 και επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές οινοπαραγωγής που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις, κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης του 2024, παρατείνονται κατά δώδεκα (12) μήνες από την αρχική ημερομηνία λήξης τους.

Οι ενδιαφερόμενοι αμπελοκαλλιεργητές υποβάλλουν σχετική αίτηση με τα δικαιολογητικά του άρθρου 3, στην αρμόδια υπηρεσία των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας (ΔΑΟ) και Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) έως 31 Δεκεμβρίου 2024, προκειμένου να επωφεληθούν της παρεκκλίσεως.

Οι υπηρεσίες των ΔΑΟ/ΔΑΟΚ ενημερώνουν τον ενδιαφερόμενο για την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης. Σε περίπτωση απόρριψης αναφέρονται και οι σχετικοί λόγοι.

Οι αμπελοκαλλιεργητές, με άδειες αμπελοφυτεύσεων που λήγουν το έτος 2024 που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης του 2024, που δεν προτίθενται να κάνουν χρήση της άδειας και που δεν επιθυμούν να επωφεληθούν από την παράταση ισχύος που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του Καν (ΕΕ) 2024/2146, δεν υφίστανται διοικητικές κυρώσεις εάν δεν χρησιμοποιήσουν τις άδειες αυτές, εφόσον υποβάλλουν σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά του άρθρου 3, στην αρμόδια υπηρεσία της ΔΑΟ/ΔΑΟΚ, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η τροποποιητική υπουργική απόφασης με τον καθορισμό λεπτομερειών χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στον τομέα της καλλιέργειας κορινθιακής σταφίδας.

Σύμφωνα με την απόφαση, για την καλλιεργητική περίοδο 2024-2025 η παράδοση κατ’ ελάχιστο 150 κιλά προϊόντος ξηρής κορινθιακής σταφίδας ανά στρέμμα, στις εγκεκριμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις, πραγματοποιείται από την 1η Αυγούστου 2024 και το αργότερο έως την 20η Δεκεμβρίου 2024».

Οι χωρικοί διασταυρωτικοί έλεγχοι των εγγεγραμμένων στο Αμπελουργικό Μητρώο με το αρχείο της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης εφαρμόζονται από την καλλιεργητική περίοδο 2025-2026 και για κάθε επόμενη καλλιεργητική περίοδο.

Πάντως οι παραγωγοί ζητούσαν την παράταση παράδοσης της κορινθιακής αταφίδας έως τις 31/01/2025.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Λίγες ημέρες και μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2024 έχουν τη δυνατότητα οι ενδιαφερόμενοι αμπελοκαλλιεργητές να υποβάλουν μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας του ΥπΑΑΤ (η οποία άνοιξε στις 3 Δεκεμβρίου) την αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για ένταξή τους στην Παρέμβαση Π2-58.1 «Αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων» του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, για την αμπελοοινική περίοδο 2024-2025.

Στόχος της Παρέμβασης είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων μέσω της ποιοτικής αναβάθμισης του αμπελουργικού δυναμικού και της εγκατάστασης ποικιλιών αμπέλου με αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον.

Η απόφαση αναφέρεται στις αρμόδιες αρχές, η χρηματοδότηση, οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία ένταξης των παραγωγών, τα δικαιολογητικά, το ύψος των οικονομικών ενισχύσεων των προβλεπόμενων μέτρων, η διαδικασία καταβολής των οικονομικών ενισχύσεων στους δικαιούχους, η παρακολούθηση, η διαδικασία των ελέγχων και των ενστάσεων και η επιβολή των κυρώσεων.

Η Παρέμβαση ενισχύει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες δράσεις:
α) Την ποικιλιακή μετατροπή των αμπελώνων, συμπεριλαμβανομένου και του επανεμβολιασμού,
β) την μετεγκατάσταση των αμπελώνων,
γ) τις βελτιώσεις των τεχνικών διαχείρισης των αμπελώνων που συνδέονται με το στόχο της Παρέμβασης.

Οι δράσεις αφορούν:

α) εκρίζωση-μετεγκατάσταση, η οποία επιμερίζεται σε:
αα) εκρίζωση,
ββ) προετοιμασία εδάφους,
γγ) αναφύτευση- μετεγκατάσταση,

β) φύτευση αμπελώνων, η οποία περιλαμβάνει:
αα) προετοιμασία εδάφους,
ββ) φύτευση, βάσει άδειας αναφύτευσης σύμφωνα με το άρθρο 66 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013,

γ) επανεμβολιασμό (για την ποικιλιακή μετατροπή των αμπελώνων),

δ) βελτίωση ορισμένων τεχνικών διαχείρισης των αμπελουργικών εκτάσεων που αναλύονται σε:
αα) υποστύλωση,
ββ) κατασκευή αναβαθμίδων.

Προϋποθέσεις ένταξης εκτάσεων στην Παρέμβαση

Στην Παρέμβαση εντάσσονται τα αμπελοτεμάχια, όπως καταγράφονται στην υποβληθείσα αίτηση ένταξης από τον παραγωγό (συγκεκριμένης θέσης και έκτασης) για την περίοδο εφαρμογής της Παρέμβασης. Η παρέμβαση εφαρμόζεται μόνο σε εκτάσεις οι οποίες πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) είναι φυτεμένες με οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου ταξινομημένες σύμφωνα με την υπ’ αρ. 2919/95506/2017 απόφαση του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 3276), όπως ισχύει κάθε φορά.

β) είναι καταχωρισμένες στο Αμπελουργικό Μητρώο,

γ) έχουν υποβληθεί από τους παραγωγούς δηλώσεις συγκομιδής ή/και δηλώσεις παραγωγής για αυτές τις εκτάσεις, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 24 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/274, κατά τις δύο τελευταίες περιόδους υποβολής,

δ) επιβεβαιώνεται η καλή υφιστάμενη καλλιεργητική κατάσταση του αμπελώνα και η ορθή συντήρησή του, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα του προενταξιακού ελέγχου του άρθρου 12 σε συνδυασμό με τις υποβληθείσες δηλώσεις συγκομιδής,

ε) εφόσον τα αμπελοτεμάχια προς ένταξης στην παρέμβαση έχουν αποτελέσει αντικείμενο επιτόπιου ελέγχου από άλλη υπηρεσία, ιδίως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ή την αρμόδια ΔΑΟΚ, ως και δύο (2) έτη πριν την υποβολή αίτησης ένταξης στην Παρέμβαση, λαμβάνονται υπόψη τα αποτελέσματά του, με την προϋπόθεση ότι έχει τηρηθεί η διαδικασία διενέργειας επιτόπιων ελέγχων του άρθρου 12,

στ) έχει υποβληθεί γι' αυτές ΕΑΕ κατά την πιο πρόσφατη διαδικασία υποβολής ΕΑΕ,

ζ) επιβεβαιώνεται η ταυτοποίηση των στοιχείων της αμπελουργικής εκμετάλλευσης του αιτούντα παραγωγού για την Παρέμβαση, μεταξύ του Αμπελουργικού Μητρώου και της ΕΑΕ,

η) τηρούνται οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εθνικές και ενωσιακές διατάξεις για το σύνολο της αμπελουργικής εκμετάλλευσης,

θ) η ελάχιστη φυτεμένη έκταση αμπελοτεμαχίου είναι μισό (0,5) στρέμμα,

ι) όταν πρόκειται για αναφύτευση της ίδιας ποικιλίας στο ίδιο αμπελοτεμάχιο υλοποιείται αλλαγή αποστάσεων φύτευσης ή και μεταβολή στον αριθμό των πρέμνων με ελάχιστη ποσοστιαία μεταβολή 20% στις αποστάσεις ή στον αριθμό των πρέμνων, πριν και μετά την αναδιάρθρωση, εκτός άλλης μεταβολής συστήματος διαχείρισης,
ια) Για λόγους προστασίας και διαφύλαξης της αμπελουργικής φυσιογνωμίας της οριοθετημένης ζώνης παραγωγής «ΠΟΠ Γουμένισσα», «ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών», «ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών» και «ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών»:
αα) στην Π.Ε. Κιλκίς εκτάσεις φυτεμένες με τις ποικιλίες «Ξινόμαυρο» και «Νεγκόσκα», οι οποίες συμμετέχουν στον οίνο «ΠΟΠ Γουμένισσα», δεν μπορούν να συμμετέχουν στην Παρέμβαση για τις δράσεις «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με άλλη ποικιλία και «επανεμβολιασμός». Μπορούν να συμμετέχουν στη δράση «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με ίδια ποικιλία με αναφύτευση εκτάσεων όταν προέρχονται από εκριζώσεις εκτάσεων μόνο με ποικιλίες «Ξινόμαυρο» ή/και «Νεγκόσκα» και όταν πρόκειται να φυτευτούν μόνο με τις ίδιες ποικιλίες «Ξινόμαυρο» ή/και «Νεγκόσκα»,
ββ) στην Π.Ε. Αχαΐας εκτάσεις φυτεμένες με τις ποικιλίες «Κορινθιακή» και «Μαυροδάφνη», που συμμετέχουν στον οίνο «ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών», καθώς και εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Μοσχάτο Άσπρο», που συμμετέχει στους οίνους «ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών» και «Μοσχάτος Ρίου Πατρών», δεν μπορούν να συμμετέχουν στην Παρέμβαση για τις δράσεις του πρώτου και δεύτερου εδαφίου της υποπερ αα΄,
γγ) στην Π.Ε. Κιλκίς εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Τσάπουρνο» και στις Π.Ε. Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Κοτσιφολιάτικο» συμμετέχουν μόνο στις δράσεις «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με άλλη ποικιλία και «επανεμβολιασμός».

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Την μείωση του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για την είσπραξη της συνδεδεμένης ενίσχυσης ζητούν οι σταφιδοπαραγωγοί.

Όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας.

Επίσης για να πάρουν την συνδεδεμένη ενίσχυση πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα τους.

Για να σταματήσει ο εκβιασμός ζητούν από την κυβέρνηση των μείωση του πλαφόν 150 κιλών ανά στρέμμα αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για να καταφέρουν να πάρουν το πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας.

Ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο τα εξής:

«Να σταματήσει εδώ και τώρα ο εκβιασμός των σταφιδοπαραγωγών από την κυβέρνηση που για ακόμη μια χρόνια κάνοντας πλάτες σε έμπορους εξαγωγείς προσπαθούν να αρπάξουν το προϊόν σε χαμηλές τιμές .

Μας αναγκάζουν για να εισπράξουμε την συνδεδεμένη ενίσχυση να πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα. Δίνοντας έτσι μια ακόμα βοήθεια στους έμπορους να καθορίσουν την τιμή που αυτοί θέλουν.

Ζητάμε να δοθεί παράταση και να ύπαρξη σημαντική μειώσει στα κιλά που πρέπει να παραδώσουμε στους μεταποιητές γιατί με της τεράστιες ζημίες από την ανομβρία και τους καύσωνες του καλοκαιριού παρά πολλοί σταφιδοπαραγωγοί δεν θα φτάσουν το όριο τον 150 κιλών το στρέμμα, που πρέπει να παραδώσουν και θα χάσουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Επιμένουμε στην πάγια θέση μας ότι το σύνολο των επιδοτήσεων πρέπει να δοθεί σε αυτούς που πραγματικά δουλεύουν και παράγουν και όχι στους διάφορους κηφήνες, επιτήδειους, που λυμαίνονται βασική ενίσχυση και συνδεδεμένες ενισχύσεις της ΚΑΠ. Να δίνονται όλες οι επιδοτήσεις με βάση την παραγωγή στα προϊόντα».

O Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) ανακοινώνει ότι με βαθιά θλίψη και συγκίνηση ο οινοποιητικός κλάδος αποχαιρετά τον Γιάννη Μπουτάρη, τον χαρισματικό οραματιστή ηγέτη και συνοδοιπόρο. Τον ζεστό άνθρωπο, τον φίλο, τον καθοδηγητή, τον συνάδελφο.

Με οικογενειακές ρίζες στην συλλογική αντίληψη και δράση, ενέπνευσε την κλαδική μας συνείδηση και συνεισέφερε ακούραστα για πολλά χρόνια, με τολμηρές και πρωτοπόρες απόψεις, στην πρόοδο του αμπελοοινικού τομέα της χώρας μας.

Διετέλεσε Πρόεδρος του ΣΕΟ αφήνοντας σφραγίδα στη λειτουργία της οργάνωσης και την κατεύθυνσής της, δημιούργησε την πρώτη Διεπαγγελματική στην Ελλάδα, αυτή της ζώνης ΠΟΠ Νάουσα καθώς και την Ένωση των Οινοποιών Β. Ελλάδος. Από τους βασικούς συντελεστές της δημιουργίας της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου υπήρξε ο μακροβιότερος πρόεδρός της.

Συνέβαλε στην ανάδειξη των ονομασιών προέλευσης και των γηγενών ποικιλιών, στην εκπαίδευση των αμπελουργών και την συνεργασία με τους οινοποιούς, στήριξε νέους οινοποιούς και οινολόγους, ξεκίνησε τον οινοτουρισμό, τα προγράμματα προώθησης στις εξαγωγές, καθοδήγησε τον στρατηγικό σχεδιασμό Marketing.

Ας αναπαυθεί τώρα ήσυχος ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος, γεμάτος ικανοποίηση για αυτά που αφήνει πίσω του, το τεράστιο έργο, το παράδειγμα πρωτοπορίας και δημιουργικότητας, την πίστη σε αρχές και αξίες, τον ανεξάντλητο αγώνα για αυτές.

Η αγάπη όλων μας τον συνοδεύει στο τελευταίο αυτό ταξίδι, μαζί με την υπόσχεση ότι η μνήμη του θα μείνει ζωντανή, ανεξίτηλη στο χρόνο.

Διαβιβάζουμε εκ μέρους όλου του κλάδου τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του

Στο ύψος των 1.519.667 hl καταγράφηκαν τα αποθέματα οίνων και γλευκών, σύμφωνα με την ανακοίνωση που απέστειλε στην Κομισιόν το τμήμα Αμπέλου Οίνου και Αλκοολούχων ποτών του ΥπΑΑΤ, στις 31/10/2024.

Τα αποθέματα οίνων και γλευκών εμφανίζονται μειωμένα, κατά 11,75%, σε σύγκριση με το 2023 (1.722.059 hl), τα οποία με τη σειρά τους εμφανίστηκαν μειωμένα, κατά 2,68%, σε σύγκριση με τα αποθέματα του 2022.

Η μείωση του όγκου των αποθεμάτων συναρτάται ευθέως και από τον μειωμένο όγκο οινοπαραγωγής του 2023 (1.376.700 hl).

Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, «ο όγκος των αποθεμάτων του 2024, είναι μειωμένος κατά 13,61% σε σύγκριση με το μέσο όρο δεκαετίας και είναι αμφίβολο το κατά πόσο επαρκούν για τις εμπορικές ανάγκες των οινοποιείων, δεδομένης και της χαμηλής σε όγκο σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση οινοπαραγωγής του 2024 που ανέρχεται σε 1.378.000 hl.

Τον μεγαλύτερο όγκο αποθεμάτων καταγράφουν ως συνήθως οι λευκοί οίνοι χωρίς ΓΕ (366.093 hl) σε ποσοστό 24,29% του συνόλου (30,21% / 2023), ενώ οι οίνοι με ΠΓΕ, καταγράφουν υψηλό ποσοστό επίσης της τάξης του 36,41% του συνόλου.

To ύψος των αποθεμάτων, σηματοδοτεί επίσης την επιστροφή της κατανάλωσης οίνων στα προ πανδημίας επίπεδα, αλλά αυτό θα επιβεβαιωθεί με την ανακοίνωση της οριστικής οινοπαραγωγής, που θα γίνει τον Μάρτιο του 2025».

Αίτημα μείωσης του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας κατέθεσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός (Α.Σ.) Ένωση Μεσσηνίας για την λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης από τους σταφιδοπαραγωγούς.

Ο πρόεδρος του Α.Σ. Ένωση Μεσσηνίας, Γιώργος Λαζόγιαννης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας. Μιλάμε για την κορινθιακή σταφίδα στις Περιφερειακές Ενότητες Αχαΐας, Αργολίδας, Ηλείας, Κορινθίας, Μεσσηνίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας.

Πολλοί παραγωγοί δεν μπήκαν στα χωράφια να κάνουν συγκομιδή. Η φετινή παραγωγή ήταν όμως καλής ποιότητας και έφερε τιμή παραγωγού αρχικά στα 1,80 ευρώ το κιλό αλλά στην συνέχεια αυξήθηκε στα 2 ευρώ (αυτό το ποσό θα πάρουν και όσοι παρέδωσαν το προϊόν τους το προηγούμενο διάστημα).

Αγωνιζόμαστε μαζί με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Οργανώσεις για την στήριξη του πολύτιμου αλλά και πολύπαθου προϊόντος.

Το πρόβλημα είναι ότι οι μειωμένες αποδόσεις δημιουργούν πρόβλημα στην συνδεδεμένη ενίσχυση. Με την εικόνα που έχουμε κανείς σταφιδοπαραγωγός δεν πρόκειται να έχει πιάσει το πλαφόν κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας. Για αυτό ζητάμε από το ΥπΑΑΤ να προχωρήσει στην μείωση του πλαφόν στα 80 κιλά το στρέμμα».

Η επιστολή με αίτημα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την μαύρη σταφίδα και την χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης, αναφέρει τα εξής:

«Όπως είναι γνωστό, για τη λήψη της ετήσιας συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας, κάθε παραγωγός θα πρέπει να παραδώσει, σε κάποια από τις εγκεκριμένες από το Υπουργείο μεταποιητικές επιχειρήσεις, κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Ωστόσο, όπως διαπιστώνουμε από τα στοιχεία της βαίνουσας προς ολοκλήρωση διαδικασίας συγκέντρωσης του προϊόντος ως ο μοναδικός Συνεταιρισμός που εμπορεύεται μαύρη κορινθιακή σταφίδα στην Μεσσηνία, κατά τη φετινή εσοδεία, λόγω των απρόβλεπτων και εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών παρατεταμένης ξηρασίας, υψηλών θερμοκρασιών κατά την θερινή περίοδο και δεδομένου ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κορινθιακής σταφίδας είναι μη αρδευόμενες και οι περισσότερες επικλινείς και ως εκ τούτου ιδιαίτερα εκτεθειμένες στα φαινόμενα μακράς ανομβρίας, δεν κατέστη δυνατό για πάρα πολλούς σταφιδοπαραγωγούς να συγκομίσουν το παραπάνω ελάχιστο όριο του προϊόντος ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της δυσμενούς εξέλιξης είναι να κινδυνεύουν να απωλέσουν στο σύνολό της τη συνδεδεμένη ενίσχυση που κάθε χρόνο ελάμβαναν, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν την καλλιέργεια των κτημάτων τους.

Ως εκ τούτου, είναι απολύτως αναγκαίο να τροποποιηθεί ο Κανονισμός χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας και να οριστεί ως ελάχιστη παραδοτέα ποσότητα του προϊόντος για τη λήψη της εκείνη των ογδόντα (80) κιλών ανά στρέμμα καλλιέργειας, προκειμένου οι σταφιδοπαραγωγοί να είναι σε θέση να συγκεντρώσουν το ελάχιστο αυτό όριο και να μην απωλέσουν την απολύτως αυτή αναγκαία χρηματική ενίσχυσή τους.

Κατόπιν αυτών, παρακαλούμε και για τις δικές σας ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της εξαιρετικά δυσμενούς κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι σταφιδοπαραγωγοί μας».

Με τεράστια επιτυχία και με την ουσιαστική υποστήριξη της Enterprise Greece, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) διοργάνωσε το περασμένο δεκαπενθήμερο 4 γευστικές δοκιμές για το ελληνικό κρασί στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι γευστικές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του τριετούς προγράμματος προβολής του ελληνικού κρασιού που σχεδίασε και υλοποιεί ο ΣΕΟ στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Ήταν ευέλικτες και στοχευμένες στους σημαντικότερους επαγγελματίες της οινικής αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ανάμεσα σε εκείνους που έδωσαν δυναμικό παρόν στις εκδηλώσεις ξεχώρισαν κορυφαίες Βρετανικές εταιρείες εισαγωγής οίνων όπως Amathus Drinks, Alliance Wine, Berkmann Wine Cellars, Novel Wines, Jeroboams, FXC Brands και LWC, σπουδαίες εταιρείες λιανικής όπως Majestic, Direct Wines, Stroud Wine Company, The Good Wine Shop, Lea & Sandeman, Harrods, Bottle Apostle, οινοχόοι και beverage directors διακεκριμένων εστιατορίων όπως Noble Rot, The Fat Duck, Sketch, Louie, The 10 Cases, Cord by Le Cordon Bleu, Brat, Northcote, Hawksmoor, Gaucho, Lyla, Fhior και Heron και άλλοι. Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Μάντσεστερ και η Εμπορική Ακόλουθος της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο κα Παρασκευή Καμπόρογλου.

Το Enterprise Greece, ως ο αρμόδιος κρατικός φορέας για την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση των εξαγωγών, υποστηρίζει ενεργά την προώθηση και προβολή του ελληνικού οίνου στις μεγαλύτερες διεθνείς αγορές, σε συνεργασία με τους θεσμικούς φορείς του κλάδου.

Οι δράσεις προβολής που υλοποιεί ο Σύνδεσμος του Ελληνικού Οίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της εικόνας και της αναγνωρισιμότητας του ποιοτικού ελληνικού οίνου, αποφέροντας απτά αποτελέσματα, όπως η σημαντική αύξηση των εξαγωγών στην κρίσιμη αυτή αγορά. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, βασισμένες σε στρατηγικό σχεδιασμό και με τη συμμετοχή κορυφαίων ελληνικών οινοποιείων, αξίζουν την πλήρη στήριξη και ανάδειξη, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Enterprise Greece κος Μαρίνος Γιαννόπουλος.

Την στιγμή που η κατανάλωση κρασιού διεθνώς παρουσιάζει κάμψη, η αξία των εξαγωγών ελληνικού κρασιού στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία 5ετία. Έτσι, το Ηνωμένο Βασίλειο κατατάσσεται πλέον στην κορυφαία τετράδα αγορών στόχου για το ελληνικό κρασί και ο ΣΕΟ δεσμεύεται να συνεχίσει τις στοχευμένες δράσεις προβολής και προώθησης με στόχο την διατήρηση και αύξηση του μεριδίου αγοράς του, δήλωσε ο Πρόεδρος του ΣΕΟ Δρ Γιάννης Βογιατζής.

Να ενταθούν οι έλεγχοι και να παταχθεί η αισχροκέρδεια, η παραοικονομία και η παραπλάνηση του καταναλωτή από τις ελληνοποιήσεις των εισαγόμενων οίνων, ζητούν με ανακοίνωσή τους παραγωγικοί φορείς του αμπελοοινικού τομέα.

Η αναμενόμενη μικρού όγκου ελληνική οινοπαραγωγή στα 1.378.706 hl (137.870 tn) σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ και η κατά πάσα βεβαιότητα οριστικοποίηση χαμηλού όγκου αποθεμάτων την 31η Ιουλίου, στερούν από την αγορά σημαντικές ποσότητες οίνου, γεγονός που ήδη έχει εκκινήσει διαδικασίες εισαγωγών (ερυθρών και λευκών) οίνων, κυρίως από Ιταλία με κατεύθυνση την εγχώρια αγορά και τη διάθεσή τους ως οίνων με ελληνική προέλευση.

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει με τις εισαγωγές οίνων δεν είναι μόνο, η επισήμανση με την οποία θα διατεθούν στον Έλληνα καταναλωτή, αλλά οι χαμηλές τιμές με τις οποίες παραδίδονται στα οινοποιεία (0,55 €/lt ερυθροί οίνοι και 0,63 €/lt λευκοί οίνοι), τιμές οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες της ΚΕΟΣΟΕ, οφείλονται στο ότι οι εν λόγω οίνοι προέρχονται από Τρίτες Χώρες (κυρίως Χιλή) και αναβαπτίζονται ως ευρωπαϊκοί οίνοι, για να φτάσουν στη χώρα μας και τελικά στον καταναλωτή, είτε ως ευρωπαϊκοί, είτε ως οίνοι ελληνικής προέλευσης.

Οι πρακτικές ενδοκοινοτικών αποκτήσεων οίνων, παρ' ότι δεν απαγορεύονται, επιβάλλεται από τη νομοθεσία να διατίθενται στον καταναλωτή με την επισήμανση ως οίνοι Ευρωπαϊκής Ένωσης - όταν πράγματι πρόκειται για οίνους που παράγονται στο ευρωπαϊκό έδαφος - γεγονός που αποτελεί το μόνο στοιχείο άμυνας των ελληνικών κρασιών έναντι του ανταγωνισμού.

Οι τιμές με τις οποίες εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος οι οίνοι μη ελληνικής προέλευσης, είναι κατά ανεξήγητο τρόπο ιδιαίτερα χαμηλές, αφού οι συνθήκες παραγωγής στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ δεν ευνόησαν όπως και στην Ελλάδα την παραγωγή οίνων σε επίπεδο κόστους παραγωγής που να αιτιολογεί τόσο χαμηλές τιμές.

Η εξέλιξη αυτή, δημιουργεί ένα σαφές και έντονο ανταγωνιστικό μειονέκτημα στους εγχωρίως παραγόμενους οίνους, το κόστος παραγωγής των οποίων είναι φέτος σημαντικά υψηλότερο, εξαιτίας των αδυναμιών ελέγχου των συντελεστών του κόστους εισροών.

Αυτό πλέον που διακυβεύεται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, είναι η προστασία και το συμφέρον του Έλληνα καταναλωτή, ιδιαίτερα όσον αφορά την επισήμανση των οίνων που προμηθεύεται, ή καταναλώνει στα σημεία εστίασης.

Θα πρέπει κατά συνέπεια οι καταναλωτές, να ελέγχουν την προέλευση των οίνων που καταναλώνουν, είτε σε εμφιαλωμένη συσκευασία, είτε σε καράφα ( bag in box- ασκούς), μιας και η υφιστάμενη νομοθεσία τους παρέχει σημαντικές δυνατότητες.

Όπως προβλέπει η απόφαση για τους κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ) του υπουργείου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 2044/Β/22.8.2013), τα σημεία εστίασης (εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ) είναι υποχρεωμένα να αναγράφουν στους τιμοκαταλόγους τους όταν διαθέτουν κρασί σε καράφα, την χώρα προέλευσης και τον παραγωγό. Παράλληλα η ίδια απόφαση δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή εφόσον το ζητήσει να γίνεται παρουσία του, η μετάγγιση της ποσότητας οίνου που παρήγγειλε, ώστε να μπορεί να διαβάσει την επισήμανση της συγκεκριμένης συσκευασίας και συνεπώς (σσ. ΚΕΟΣΟΕ) να ταυτοποιήσει το προϊόν σε σχέση με αυτό που αναγράφεται στον τιμοκατάλογο.

Οι σχετικές διατάξεις που προστατεύουν τον Έλληνα καταναλωτή στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν περιλαμβάνονται στους τιμοκαταλόγους των σημείων εστίασης και ουδέποτε αποτέλεσαν αντικείμενο ελέγχου από το αρμόδιο υπουργείο.

Ειδικά η μη αναγραφή στους τιμοκαταλόγους της χώρας προέλευσης και του παραγωγού του οίνου, έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να παραπλανάται ο Έλληνας καταναλωτής, αλλά να δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός, συνοδευόμενος σε πολλές περιπτώσεις με διακίνηση οίνων χωρίς παραστατικά.

Να επισημάνουμε ότι οι οίνοι αυτοί αποτελούν αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής που έχει τα χαρακτηριστικά της αισχροκέρδειας, αφού πωλούνται στον τελικό καταναλωτή έως 15 φορές ακριβότεροι, σε σχέση με την τιμή αγοράς τους, καταστρέφοντας κατ' ουσίαν τον κλάδο του κρασιού στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις πρακτικές που εφαρμόζονται στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ.

Για τους λόγους που προαναφέραμε καλούμε τους συναρμόδιους κρατικούς φορείς, να προβούν σε ελέγχους εφαρμογής της νομοθεσίας, προκειμένου να προστατευθεί ο Έλληνας καταναλωτής από την παραπληροφόρηση και την οικονομική νοθεία των προϊόντων, που καταναλώνει.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που απέστειλε το τμήμα Αμπέλου Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών του ΥπΑΑΤ στην Κομισιόν, που αφορά προβλέψεις της ελληνικής οινοπαραγωγής, με περίοδο αναφοράς 1/8/2024 έως 31/7/2025, εμφανίζεται φέτος ελαφρώς αυξημένη, κατά 0,15%, (1.378.706 εκατόλιτρα - hl το 2024, έναντι 1.376.763 εκατόλιτρα - hl το 2023).

Σχολιάζοντας τις προβλέψεις του ΥπΑΑΤ η ΚΕΟΣΟΕ αναφέρει ότι το στοιχείο, που βασίζεται σε εκτιμήσεις των κατά τόπους ΔΑΟΚ, είναι αρκετά επισφαλές και δεδομένου ότι ο τρύγος συνεχίζεται σε ορισμένες περιοχές ο τελικός όγκος οινοπαραγωγής που υπολογίζεται βάσει των Δηλώσεων Παραγωγής, θα διαφοροποιηθεί. Συνήθως όμως ο τελικός όγκος είναι κατώτερος των εκτιμήσεων των ΔΑΟΚ.

Και προσθέτει: «Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η οινοπαραγωγή 2023-2024, κατέγραψε ιστορική πτώση σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο κατά 35,27%

Η πρόβλεψη του υπουργείου ανά κατηγορία εμφανίζει επίσης μεγάλο όγκο παραγωγής γλευκών και χυμών σταφυλής (450.710 hl), που εφόσον πρόκειται για γλεύκη (σ.σ. χυμός σταφυλής δεν παράγεται συνήθως), θα μεταποιηθεί πιθανότατα σε οίνο σε επόμενο χρονικό διάστημα.

Είναι βέβαια προφανές ότι σχεδόν όλες οι Περιφέρειες της χώρας, κατέγραψαν μείωση της σταφυλικής παραγωγής τουλάχιστον κατά 50% σε σύγκριση με τα προ τριετίας επίπεδα, γεγονός που αναμένεται να επιβεβαιωθεί ασφαλέστερα με την οριστική δήλωση παραγωγής».

Μετά από επίμονες προσπάθειες του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) και των Περιφερειακών του Οργανώσεων, επιλύθηκε με τροπολογία, στο νομοσχέδιο για τους ΠΟΠ/ΠΓΕ, ένα σημαντικό πρόβλημα περιορισμών στην παραγωγή των λεγόμενων διαμερισματικών οίνων (π.χ «Μακεδονικός», «Κρητικός» κ.α.).

Πιο συγκεκριμένα, ο ΣΕΟ τονίζει ότι «στις 16 Σεπτεμβρίου άρθηκε ένας αδικαιολόγητος περιορισμός που, μάλλον εκ παραδρομής, δεν επέτρεπε τα σταφύλια μικρών τοπικών οίνων να μεταφέρονται σε άλλη περιοχή εντός της ευρύτερης Προστατευόμενης Ονομασίας (ΠΓΕ) και να έχουν δικαίωμα χρήσης αυτής της ευρύτερης ΠΓΕ.

Πλέον, υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς σταφυλιών από περιοχές που αποτελούν ζώνη ΠΓΕ (περιφερειακής ενότητας ή μικρότερης περιοχής) για την παραγωγή διαμερισματικού οίνου ΠΓΕ, όπως την ίδια δυνατότητα ήδη είχαν τα σταφύλια που προέρχονταν από περιοχές ζώνης ΠΟΠ.

Ο ΣΕΟ εκφράζει την ικανοποίηση του και τις ευχαριστίες προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ για την ικανοποίηση του δίκαιου αιτήματος και την άρση του αυτού του αντιαναπτυξιακού εμποδίου για τον κλάδο μας».

Την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2024, η Yara Ελλάς και το Κτήμα Κυρ-Γιάννη διοργάνωσαν στους χώρους του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι Ημαθίας, μια εκδήλωση αφιερωμένη στην Αναγεννητική Γεωργία. Μία ημέρα εστιασμένη στις βέλτιστες βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που επηρεάζουν θετικά τη φύση και βελτιώνουν την παραγωγικότητα των καλλιεργειών.

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα διαφορετικών πρακτικών θρέψης που εφαρμόστη- καν σε 2 πειραματικούς αμπελώνες του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στη Νάουσα και στο Αμύνταιο, με ποικι- λίες Ξινόμαυρο και Gewurztraminer αντίστοιχα. Το ερευνητικό έργο που υποστηρίχτηκε επιστημονικά από ερευνητική ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, στοχεύει στη μέτρηση της συσχέτι- σης του Δείκτη Υγείας του Εδάφους (βασικός πυλώνας της Αναγεννητικής Γεωργίας) με την ενίσχυση της απόδοσης και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της παραγωγής. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο στην Ελλάδα που συνδυάζει με μετρήσιμους όρους τη βιωσιμότητα με την αειφορία.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτοί καλεσμένοι του ευρύτερου αγροδιατροφικού χώρου εκφράζοντας την πεποίθηση πως το αγροδιατροφικό σύστημα θα πρέπει να ενδυναμωθεί και ότι χρειάζεται επειγόντως να κλιμακώσουμε τις δράσεις μας, με συνεργασίες και μετρήσιμες πρακτικές για τους αγρότες.

Ιδιαίτερα τιμητική ήταν η παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύση Σταμενίτη. Ο κ. Σταμενίτης συνομίλησε με τα στελέχη της Yara και του Κτήματος Κυρ-Γιάννη και ενημερώθηκε για τη σημασία της ανάδειξης της Αναγεννητικής Γεωργίας και της πιο βιώσιμης προσέγγισης της αγροτικής παραγωγής.

Στην πρώτη ενότητα της εκδήλωσης , ο κ. Στέλλιος Μπουτάρης, Οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος της Κυρ-Γιάννη, αφού καλωσόρισε τους καλεσμένους στη Νάουσα, παρουσίασε την ιστορία και την ανάπτυξη του Κτήματος στη Νάουσα και το Αμύνταιο, με έμφαση στη φιλοσοφία και τις αξίες που διέπουν τη λειτουργία του. Με συνεχείς επενδύσεις στην έρευνα του αμπελώνα, κτίζοντας την παράδοση μέσα από την καινοτομία, και ανοίγοντας νέους δρόμους για το ελληνικό κρασί. Ο κ. Μπουτάρης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη σημασία της ένταξης της της Κυρ-Γιάννη, ως το πρώτο ελληνικό οινοποιείο στο International Wineries for Climate Action, ένα δίκτυο κορυφαίων οινοποιείων από όλο τον κόσμο που όχι μόνο είναι ευαισθητοποιημένα απέναντι στις σύνθετες προκλήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά είναι κυρίως αποφασισμένα να αναλάβουν πρωτοβουλίες επενδύοντας και ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και εμπειρία. Αναφερόμενος τέλος στο ερευνητικό πρόγραμμα, τόνισε πως ο καλύτερος τρόπος να ανταποκριθούμε στις πολλαπλές προκλήσεις του αγροδιατροφικού τομέα είναι η συνεργασία, η συστημική έρευνα, μέσω διαρκούς αξιολόγησης, και ο συντονισμός με μακροπρόθεσμο πλάνο.

Ακολούθως, η κ. Marion Martinez, SVP, South Europe της Yara, παρουσίασε τις θέσεις της Yara ως προς την Αναγεννητική Γεωργία. Συνδέοντας το όραμα και τη φιλοδοξία της Yara «Να αναπτύξουμε ένα διατροφικό μέλλον με θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα» τόνισε ότι αποτελεί προτεραιότητα ο μετασχηματισμός του αγροδιατροφικού τομέα και η Αναγεννητική Γεωργία αποτελεί τη λύση για να το επιτύχουμε. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κ. Martinez «Η Yara παίζει καθοριστικό ρόλο στην Αναγεννητική Γεωργία. Αν δούμε τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί, αυτές είναι τρομακτικές. Σήμερα, μπορούμε να προσφέρουμε λύσεις στους παραγωγούς για να 2 / 2 παράξουν τροφή και να ενσωματώσουν τις λύσεις αυτές σε ένα πιο βιώσιμο σύστημα παραγωγής τροφίμων».

Ο κ. Γιάννης Ζαφειρίου, Εδαφολόγος - Ερευνητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, ανέπτυξε με τη σειρά του τον ορισμό και τη σημασία της Υγείας του Εδάφους, μια έννοια που βασίζεται όπως ανέφερε στη βελτιστοποίηση των φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών του εδάφους. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινώς αποδεκτού συστήματος παρακολούθησης των εδαφικών δεικτών, αλλά και ενός κοινού ορισμού της υγιούς κατάστασης του εδάφους. Στη συνέχεια ο κ. Ζαφειρίου παρουσίασε το μεθοδολογικό περίγραμμα για την διεξαγωγή του πειραματικού στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη, παρουσιάζοντας τις διαφορετικές εφαρμογές που έγιναν τόσο στο αμπελοτόπι στο Γιαννακοχώρι, όσο και το Αμύνταιο. Καθώς το πειραματικό βρίσκεται σε εξέλιξη, τα πρώτα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την επίδραση σε δείκτες όπως: η διαθεσιμότητα συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων, η μέτρηση τιμών στους δείκτες SPAD και NDVI, η επίδραση στην απόδοση και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Η δεύτερη ενότητα περιλάμβανε την επίσκεψη στον πειραματικό αμπελώνα του Γιαννακοχωρίου με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Ο κ. Νίκος Μυτιλέκας, Marketing & Agronomy Manager και ο κ. Αλέξανδρος Παναγόπουλος, Agronomy Specialist της Yara Ελλάς, ανέπτυξαν εις βάθος τα πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν τόσο στο Γιαννακοχώρι όσο και το Αμύνταιο, ως προς τις επιμέρους μεταχειρίσεις και τα προϊόντα που εφαρμόστηκαν. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο γεγονός ότι κατά την φετινή χρονιά ο τρύγος ήταν εξαιρετικά πρώιμος, σχεδόν δύο εβδομάδες νωρίτερα από τη συνηθισμένη περίοδο συγκομιδής. Ως προς τα αποτελέσματα και τις παραμέτρους παρατηρήθηκε θετική επίδραση των αξιολογούμενων παραμέτρων σύμφωνα με το πρωτόκολλο αξιολόγησης, ενώ τα πειραματικά θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν και σε άλλους πυλώνες αξιολόγησης της Αναγεννητικής Γεωργίας.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ξενάγηση στους χώρους του οινοποιείου, όπου παρουσιάστηκαν οι αμπελώνες, οι εγκαταστάσεις και το κελάρι του κτήματος, όπου δόθηκε έμφαση στην βιώσιμη ανάπτυξη και στον σεβασμό προς το περιβάλλον, και ολοκληρώθηκε με γεύμα προς τους καλεσμένους που παρευρέθηκαν.

Σε λιγότερο από μια πενταετία - αν δεν ληφθούν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης των αμπελουργών της Αττικής - ο πάλαι ποτέ μεγαλύτερος αμπελώνας της χώρας με την ιδιαίτερη ιστορική του αξία και την περιβαλλοντική του συμβολή για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, δυστυχώς δεν θα υπάρχει.

Ο κ. Σταμάτης Γεωργάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού (ΑΟΣ) Κορωπίου, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για τον Αττικό αμπελώνα και αναμένεται πολλοί να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια.

Οι ξηρικοί αμπελώνες (που είναι η μεγάλη πλειοψηφία) είχαν μια μεγάλη μείωση της παραγωγής που κυμάνθηκε από 50 έως 55% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια να επισημάνουμε ότι και την περσινή χρονιά είχαμε μειωμένη παραγωγή. Σε σχέση με μια κανονική χρονιά φέτος η μείωση της παραγωγής ξεπερνά το 65%.

Όμως εκτός της λιγότερης παραγωγής έχουμε φέτος και απώλεια του φυτικού κεφαλαίου λόγω της λειψυδρίας και των αυξημένων θερμοκρασιών. Μιλάμε για οριστική καταστροφή των αμπελιών σε ποσοστό 10 - 15%. Επίσης όλες οι νέες φυτεύσεις είχαν πρόβλημα επειδή είχαν μικρό ριζικό σύστημα.

Αν συνεχιστούν αυτές οι καιρικές συνθήκες μέλον στην καλλιέργεια αμπελιού θα έχουν μόνο όσοι έχουν γεωτρήσεις και ενιαίο αμπελώνα (συνεχόμενη έκταση).

Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, μέχρι στιγμής ανακοινώθηκαν από την αγορά τιμές παραγωγού που κυμαίνονται από 38 έως 40 λεπτά το κιλό. Αυτή η τιμή μπορεί να είναι αυξημένη σε σχέση με την περσινή (κατά περίπου 5 λεπτά) αλλά με τις μειωμένες αποδόσεις που έχουμε φέτος δεν είναι βιώσιμες για τους αμπελουργούς. Μια κανονική χρονιά οι ξηρικοί αμπελώνες έχουν αποδόσεις 650 έως 700 κιλά το στρέμμα, ενώ φέτος κυμάνθηκαν από 130 έως 200 κιλά. Την ίδια στιγμή έχουμε εισαγωγές σταφυλιών με χαμηλές τιμές.

Φέτος ο τρύγος ήταν πρωιμότερος κατά 15 ημέρες λόγω των καιρικών συνθηκών. Από τις 4 Σεπτεμβρίου είχε ολοκληρωθεί και μικρές ποσότητες κατάφεραν να συλλέξουν τα συνεταιριστικά Οινοποιεία μικρές ποσότητες στις δεξαμενές τους.

Με αυτές τις συνθήκες δεν έχει μέλλον η αμπελοκαλλιέργεια στην Αττική και θα πρέπει να μελετήσουν σοβαρά τα προβλήματα στο ΥπΑΑΤ».

Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, «οι αιτίες της αρνητικής αυτής εξέλιξης, αφορούν πρώτα και κύρια τις απαράδεκτα χαμηλές τιμές που καταβλήθηκαν στα οινοποιήσιμα σταφύλια εξ' αιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού και της απουσίας ελέγχων στην αγορά.

Οι τιμές σε συνδυασμό με την πρωτοφανή μείωση της σταφυλικής παραγωγής δεν διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και δεν επανατροφοδοτούν οικονομικά την συνέχιση της καλλιέργειας.

Η δεύτερη αιτία της συρρίκνωσης του αμπελώνα αφορά την κλιματική κρίση και ιδιαίτερα την λειψυδρία και την ξηρασία που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ευθύνονται για την σημαντική μείωση της παραγωγής.

Ο χειμώνας στην Αττική ήταν αρκετά ήπιος με ελάχιστες αλλά έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες δεν κατάφεραν να ποτίσουν αρκετά τα αμπέλια.

Οι θερμοκρασίες ήταν αισθητά πιο υψηλές για την εποχή. Η Άνοιξη χαρακτηρίζεται επίσης από υψηλές θερμοκρασίες και παντελή έλλειψη βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη των αμπελιών.

Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού μπήκε με πολύ ψηλές θερμοκρασίες και χωρίς βροχές κάτι που συνεχίστηκε και τους υπόλοιπους μήνες, με αποτέλεσμα τα αμπέλια μη έχοντας αποθέματα νερού να σταματήσει απότομα η ανάπτυξή τους.

Το χαλάζι που έπεσε αρχές Ιουλίου έκανε λίγες ζημιές σε μεμονωμένες περιοχές των Μεσογείων.

Η μεγάλη φωτιά στην Βορειοανατολική Αττική επηρέασε τον αμπελώνα στις περιοχές που πέρασε. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα αμπέλια αποτέλεσαν ανάχωμα για την εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Ο παρατεταμένος καύσωνας που συνεχίστηκε για περίπου σαράντα ημέρες, ανάγκασε τους παραγωγούς να τρυγήσουν τα αμπέλια περίπου δεκαπέντε μέρες νωρίτερα από άλλες χρονιές.

Στις λευκές ποικιλίες, που τρυγήθηκαν αρχές Αυγούστου, η μείωση της παραγωγής ανήλθε σε ποσοστό 40% σε σχέση με την εσοδεία 2023 (όπου και αυτή ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2022).

Στις ερυθρές, που τρυγήθηκαν λίγο πριν τον Δεκαπενταύγουστο, η μείωση ήταν ακόμα πιο σημαντική και ανήλθε στο 50% του 2023.

Στο Σαββατιανό, που καλύπτει περίπου το 80% της παραγωγής της Αττικής, ο τρύγος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, η μείωση ήταν σημαντική και στο 55- 60%.

Η ποιότητα των σταφυλιών σε αντίθεση με την ποσότητα τους, ήταν εξαιρετικά καλή.

Ο αλκοολικός βαθμός στις λευκές ποικιλίες ήταν λίγο χαμηλότερος φέτος και άγγιζε σε μέσο όρο περίπου το 12,5% , επίσης οι ισορροπημένες οξύτητες θα δώσουν καλά δομημένα κρασιά με πλούσια αρώματα.

Το αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης της παραγωγής χρόνο με τον χρόνο, θα είναι η οριστική εγκατάλειψη του Αττικού αμπελώνα, αφού πλέον η καλλιέργεια των αμπελιών είναι ζημιογόνα.

Αυτή τη στιγμή ο αμπελώνας της Αττικής αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες της Ευρώπης, τον μεγαλύτερο ενιαίο Αμπελώνα της Ελλάδας και την τελευταία ίσως πηγή πράσινου που έχει απομείνει στην Αττική, μετά από όλες τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών. Βρισκόμαστε στο και πέντε.

Αν δεν ληφθούν τώρα άμεσα μέτρα διάσωσης της αμπελοκαλλιέργειας, με στοχευμένες κινήσεις εισοδηματικής στήριξης και με μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης (εμπλουτισμό υδροφόρου ορίζοντα, δίκτυα άρδευσης κ.λ.π ), ο Αττικός αμπελώνας θα είναι μία θλιβερή ανάμνηση».

Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισε και φέτος η παραγωγή σταφυλιών, σύμφωνα με το δελτίο τρύγου που εξέδωσε η ΚΕΟΣΟΕ.

Ο περονόσπορος, που έπληξε τους αμπελώνες το 2023 στην μεγάλη πλειοψηφία των αμπελουργικών περιοχών της χώρας (Τύρναβος, Νεμέα, Ηράκλειο, κλπ.) και η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας, συνοδευόμενη από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου Ιουλίου, είναι τα γενικά αίτια, μιας αναμενόμενης για δεύτερη χρονιά, μικρής συγκομιδής σταφυλιών και κατ' επέκταση παραγωγής οίνου, το 2024.

Ο περονόσπορος του 2023, ευθύνεται για την δημιουργία μικρού αριθμού αναπαραγωγικών οφθαλμών, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής σταφυλιών, καθώς επίσης οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες επηρέασαν την καρπόδεση και την ομοιογένεια στην ωρίμαση, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να είναι αφυδατωμένα, ελλιποβαρή και σε πολλές περιπτώσεις να παρατηρείται ακαρπία στο μεγαλύτερο μέρος των πρέμνων.

Κοινός παρανομαστής που αφορά την εισκόμιση σταφυλιών σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η δυνατότητα ή όχι άρδευσης των αμπελώνων, που εξελίσσεται πλέον σε κριτήριο βιωσιμότητας του αμπελώνα, ενώ οι πιθανές λύσεις αντιμετώπισης του φαινομένου της λειψυδρίας, έχουν καθυστερήσει δραματικά.

Παρ' όλα αυτά οι ξηροθερμικές συνθήκες συνέβαλλαν στην απουσία γενικά μυκητολογικών προσβολών, με αποτέλεσμα η εναπομείνασα σταφυλική παραγωγή να χαρακτηρίζεται εξαιρετική από άποψη ποιότητας.

Είναι γεγονός ότι πολλά οινοποιεία προβληματίζονται για την επάρκεια της οινοπαραγωγής, ακόμη και για να εφοδιάσουν το παραδοσιακό πελατολόγιό τους, ενώ ήδη οι εισαγωγές οίνων σε άκρως ανταγωνιστικές τιμές από τη γείτονα Ιταλία είναι γεγονός και μάλιστα για λευκούς οίνους 12,50 vol στην τιμή των 0,63 € συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών, είτε 11,50 vol στην τιμή των 0,56 € χωρίς μεταφορικά, τιμές οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στις αντίστοιχες εγχώριες τιμές.

Τέλος οι τιμές των σταφυλιών, ήδη καταβάλλονται αυξημένες, χωρίς όμως να αναπληρώνουν το εισόδημα των αμπελουργών, εξαιτίας των μειωμένων ποσοτήτων που εισκομίζονται , ενώ πλέον αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό οι περιπτώσεις αμπελουργών που δεν προβαίνουν σε τρύγο λόγω του ασύμφορου της καλλιέργειας, με πρωταγωνίστρια την περιοχή της Ανατολικής Αττικής, όπου παρατηρούνται για πρώτη φορά και φαινόμενα εγκατάλειψης από νέους αμπελουργούς.

Αναλυτικά ανά περιοχή, η εικόνα είναι η ακόλουθη:

Αμύνταιο
Στο Αμύνταιο ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες. Στις πρώιμες λευκές ποικιλίες όπως το Sauvignon Blanc και το Traminer η παραγωγή προβλέπεται μειωμένη κατά τουλάχιστον 40% , δεδομένων και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών του Ιουλίου. Στις ερυθρές ποικιλίες Merlot αλλά και στο Ξινόμαυρο η μείωση προβλέπεται να κυμανθεί σε χαμηλότερα επίπεδα αν και οι αποδόσεις φαίνεται ότι είναι μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Οι αμπελουργοί που δεν ξεφύλλισαν νωρίς και είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε ποτίσματα, δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα σε σχέση με τον όγκο παραγωγής.
Οι τιμές σταφυλιών θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα μεταξύ 0,60 € και 0,90€.

Νάουσα
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 22-23 ημέρες με τις λευκές ποικιλίες και τις ερυθρές ποικιλίες, Syrah και Merlot στις οποίες δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση. Αντίθετα στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται το φαινόμενο της ακαρπίας και η μείωση προβλέπεται να είναι της τάξης του 40%.
Η κύρια ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο δεν θα παρουσιάσει μεγάλη πτώση κατά τη συγκομιδή της, αν και είναι νωρίς δεδομένων των άγνωστων κλιματολογικών συνθηκών που θα επικρατήσουν μέχρι τον τρύγο.
Γενικός κανόνας της περιοχής, αλλά κανόνας που ισχύει και για την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι η δυνατότητα άρδευσης των αμπελώνων (και για τις λευκές και για τις ερυθρές ποικιλίες), δυνατότητα που αποτελεί τη συνθήκη για κανονική ή ελαφρά μειωμένη συγκομιδή, σε σχέση με τους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η παραγωγή έχει καταστραφεί.
Οι τιμές θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα, με τη βασική ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο να πληρώνεται στα 0,70€.

Ιωάννινα
Για πρώτη φορά στα χρονικά της περιοχής, ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα από τις 20 Αυγούστου με τη βασική ποικιλία της περιοχής Ντεμπίνα . Οι αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ανεβάσει τα σάκχαρα των σταφυλιών, αλλά και η οξύτητά τους κυμαίνεται σε άριστα επίπεδα. Η κλιματολογικές συνθήκες της προηγούμενης του τρύγου περιόδου, θα επηρεάσουν αρνητικά την παραγωγή σταφυλιών, η οποία προβλέπεται μειωμένη κατά 20% - 30%. Οι τιμές σταφυλιών που θα καταβληθούν θα είναι ελαφρά αυξημένες σε σχέση με την περσινή περίοδο.

Τύρναβος
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες, με τις λευκές ποικιλίες να τρυγούνται πριν το δεκαπενταύγουστο, γεγονός πρωτοφανές για την περιοχή. Η ποιότητα είναι εξαιρετική και για τις λευκές ποικιλίες, αλλά και για το μοσχάτο Τυρνάβου. Στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται πτώση της παραγωγής σταφυλιών κατά 40% , ενώ στο μοσχάτο Τυρνάβου η πτώση θα είναι άνω του 50%.
Ο συνεταιρισμός προσκάλεσε την κυρία Μπινιάρη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, προκειμένου να μελετήσει τις αιτίες μείωσης της παραγωγής.
Σύμφωνα με πόρισμα που εξέδωσε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μείωση οφείλεται στην ακαρπία που δημιούργησε η προσβολή του περονόσπορου κατά την περσινή χρονιά, η οποία επηρέασε την ανθοφορία και στις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες κατά τον Ιούλιο, οι οποίες επηρέασαν την ανάπτυξη των ραγών.
Οι τιμές για το μοσχάτο Τυρνάβου θα ξεκινήσουν από τη βάση των 0,48€/κιλό σταφυλιού, ενώ αυξημένες καταβάλλονται οι τιμές και για τις υπόλοιπες οινοποιήσιμες ποικιλίες (Ροδίτης 0,37€).

Βοιωτία
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα και στη Βοιωτία και γενικά οι συνθήκες ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων που παρατηρούνται στην Ελλάδα από τη Θεσσαλία και νοτιότερα, παρατηρούνται και στο νόμο Βοιωτίας. Η παραγωγή σταφυλιών αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό 50% και για το Σαββατιανό και για τις ξενικές ποικιλίες.
Οι τιμές για το Σαββατιανό ξεκινούν φέτος από τα 40 λεπτά ενώ αντίστοιχα πέρυσι καταβάλλονταν 33 λεπτά. Οι τιμές στις ξενικές ποικιλίες ξεκινούν από τα 0,55 λεπτά και είναι οι ίδιες με τις περσινές.

Μέγαρα
Πρώιμος είναι ο τρύγος και στα Μέγαρα. Παρατηρείται σοβαρή μείωση της παραγωγής της τάξεως του 50% λόγω και εδώ των φαινομένων ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων. Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα παρατηρείται στους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων καταστράφηκε ολοσχερώς η σταφυλική παραγωγή. Πρόβλημα επίσης παρατηρείται από τις καταστροφές που προκαλούν αγριογούρουνα.
Οι τιμές που θα καταβληθούν για το Σαββατιανό έχουν καθοριστεί μέχρι σήμερα στα 40 λεπτά.

Ανατολική Αττική
Η πραγματικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής διαψεύδει και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Πέραν της πρωιμότητας του τρύγου, παρατηρείται πρωτοφανής μείωση της παραγωγής η οποία αναμένεται μειωμένη κατά 40 έως 50% συγκριτικά με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των ξερικών αμπελώνων, κυμαίνονται από 150 έως 200 kg ανά στρέμμα , ενώ στους ποτιστικούς αμπελώνες οι αποδόσεις κυμαίνονται στα 1000 kg ανά στρέμμα αντί της κανονικής απόδοσης των 1.500 κιλών ανά στρέμμα που είναι συνήθης για την περιοχή.
Οι τιμές ξεκινούν από τα 40 και 42 λεπτά ανά κιλό σταφυλιού για το Σαββατιανό.
Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία έχουν προκαλέσει θερμικό σοκ στο 10% των αμπελώνων με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή τους. Η κλιματολογικές συνθήκες μετά από 2 χρόνια ξηρασίας, θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο φυτικό κεφάλαιο και το ύψος της παραγωγής σταφυλιών και τα επόμενα χρόνια.

Αχαΐα
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται στο νομό Αχαΐας για τις ποικιλίες μαυροδάφνη και μοσχάτο με την παραγωγή να αναμένετε μειωμένη κατά 50%. Οι τιμές των παραπάνω ποικιλιών παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή περίοδο και κυμαίνονται από 60 λεπτά και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις ποικιλίες που παράγουν ποικιλιακούς οίνους, για τις οποίες καταβάλλονται τιμές που ξεκινούν από τα 55 λεπτά.
Για τον Ροδίτη αναμένεται μικρή μείωση της παραγωγής λόγω κυρίως της δυνατότητας άρδευσης των αμπελώνων. Η περιοχή της Αχαΐας, έχει προσελκύσει αγοραστές σταφυλιών από όλη τη χώρα και η τιμή εκκίνησης ενώ αρχικά προβλεπόταν στα 33 λεπτά ξεκινά από τα 40 λεπτά με την προϋπόθεση παράδοσης από τον αμπελουργό και Μαυροδάφνης ή Μοσχάτου , ενώ μόνο για παράδοση Ροδίτη η τιμή ξεκίνησε από τα 38 λεπτά και σήμερα έχει φτάσει τα 45 λεπτά και μάλιστα τοις μετρητοίς.

Νεμέα
Παρά τις αρχικές προβλέψεις παραγωγή Αγιωργίτικου προβλέπεται και στη Νεμέα μειωμένη σε σχέση ακόμη και με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των αμπελώνων κυμαίνονται από 300 έως 500 kg το στρέμμα, εξαιτίας της ακαρπίας που προκάλεσε η προσβολή του περονόσπορου την περσινή περίοδο και των παρατεταμένων θερμοκρασιών που κατέστησαν τα σταφύλια ελλιποβαρή. Η ποιότητα του αγιωργίτικου είναι εξαιρετική και οι τιμές που έχουν ανακοινώσει τα μεγάλα οινοποιεία ξεκινούν από 65 έως 75 λεπτά.
Η παραγωγή σουλτανίνας και κορινθιακής σταφίδας είναι εξαιρετικά μειωμένες και ποιοτικά μη εμπορεύσιμες. Οι τιμές για τις ποικιλίες αυτές πού οδεύουν παράνομα στα οινοποιεία ξεκίνησαν στα 23 λεπτά και σήμερα έχουν φτάσει στα 41 λεπτά ανά κιλό.

Σάμος
Ο τρύγος στο νησί ξεκίνησε πρώιμα και η συγκομιδή του μοσχάτου αναμένεται μειωμένη εξαιτίας των παραγόντων που προκαλούν μείωση και στις άλλες περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή των επιπτώσεων της προσβολής του περονόσπορου της περσινής περιόδου και των παρατεταμένων θερμοκρασιών. Η μείωση αναμένεται να είναι της τάξης του 50%, ενώ οι τιμές είναι σταθερές με ελαφρά αυξητική τάση. Μεγάλο πρόβλημα για τη σταφυλική παραγωγή του νησιού αποτελούν οι επιδρομές στους αμπελώνες των αγριογούρουνων.

Λήμνος
Όμοια εικόνα επικρατεί και στο νησί της Λήμνου σχετικά με την ποσότητα παραγωγής σταφυλιών η οποία φέτος είναι μειωμένη κατά 30% σύγκριση συγκριτικά με την περσινή παραγωγή και κατά 55% μειωμένη σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Η ποιότητα των σταφυλιών είναι πολύ καλή εξαιτίας της μειωμένης σταφυλικής παραγωγής, ενώ αναμένεται αύξηση των τιμών σταφυλιού, η οποία θα επηρεάσει και τις τιμές των εμφιαλωμένων ινών στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Σαντορίνη
Γενικά ήταν μια χρονιά συνέχεια της περσινής, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης. Τα χαρακτηριστικά της χρονιάς πριν τον τρύγο:

• Ανομβρία τον χειμώνα.
• Ισχυροί νοτιάδες όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες
• Χαλαζόπτωση στις 4 Μαΐου που έπληξε πάλι τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλύτερους αμπελώνες του νησιού.
• Καύσωνες παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.

Τα σταφύλια, παρά το γεγονός ότι δοκιμάστηκαν στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του προηγούμενου διαστήματος και ο τρύγος τους ξεκίνησε νωρίτερα, αναπτύχθηκαν σωστά, χωρίς ασθένειες με αποτέλεσμα να δώσουν άριστη ποιότητα μούστου.
Η μείωση της σταφυλικής παραγωγής, ήταν πρωτοφανής και αφού το ποσοστό μείωσης σε σχέση με την κανονική παραγωγή του νησιού ξεπέρασε το 80%.
Αποτέλεσμα της μικρής συγκομιδής σταφυλιών, ήταν ο διπλασιασμός των τιμών του Ασύρτικου που έφτασε να πωλείται στα 9-10€ το κιλό.

Πάρος
Πρώιμος τρύγος και μειωμένη παραγωγή κατά 50% στην Πάρο. Ανοδική τάση των τιμών των σταφυλιών για τα οποία καταβλήθηκαν 1,80€ ανά κιλό.

Ρόδος
Το φαινόμενο της ακαρπίας με κύρια αίτια τον περσυνό περονόσπορο και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες , παρατηρήθηκε και στην Ρόδο. Σε πολλούς αμπελώνες τα σταφύλια αφυδατωμένα δεν τρυγήθηκαν από τους αμπελουργούς, με γενικό αποτέλεσμα η μείωση της παραγωγής να ανέλθει άνω του 60%.
Η έλλειψη σταφυλιών για τις βασικές ανάγκες των οινοποιείων (Αθήρι για την παρασκευή αφρωδών οίνων), οδήγησε σε αύξηση των τιμών κατά 50%, από 0,55€/kg.

Ηράκλειο Κρήτης
Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή σταφυλιών, κατά 70%, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό για το νομό. Αν και οι τιμές παρουσιάζουν ανοδική τάση τα σταφύλια είναι λιγοστά, δεν καλύπτουν τις ανάγκες των οινοποιείων και υπάρχουν πληροφορίες για εισαγωγές οίνων, 12,5 % vol από Ιταλία, στα 0,62€/lt (περιλαμβανομένων των μεταφορικών).

Ζάκυνθος
Καταστροφική θεωρείται η χρονιά και στην Ζάκυνθο, αφού η μείωση της συγκομιδής σταφυλιών ξεπέρασε το 70%, λόγω του καύσωνα και της ανομβρίας.
Οι τιμές σταφυλιών αυξήθηκαν, κατά 0,05€/kg.

Κεφαλλονιά
Εξαίρεση από τη γενική εικόνα φέτος η Κεφαλλονιά, ενώ η χρονιά είχε πολλές προκλήσεις. Αμπελουργικά ήταν μια απαιτητική χρονιά και χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από τους παραγωγούς, καθώς η έντονη ξηρασία και οι διαδοχικοί καύσωνες με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου για συνεχόμενες ημέρες, σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων, έφεραν αφυδάτωση των αμπελιών, προκαλώντας ζημιές στους αμπελώνες που βρίσκονται στις πλαγιές, με απώλειες στο 20%.
Στο τέλος όμως η εξαιρετική ποιότητα των σταφυλιών αποζημίωσε τους παραγωγούς, του κάμπου των Ομαλών, που είδαν φέτος τους κόπους τους να αμείβονται με καλό προϊόν, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Ένας ακόμη δύσκολος τρύγος για τον Σαντορινιό αμπελώνα φέτος οδήγησε στη χαμηλότερη παραγωγή ιστορικά στο νησί. Ως «δυο κοφίνια τρύγος» χαρακτήρισε ο Στέλλιος Μπουτάρης τη φετινή συγκομιδή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, παρά ταύτα η παραγόμενη ποσότητα δεν μπορεί παρά να προβληματίσει σοβαρά τους παραγωγούς. Μάλιστα ο 5ης γενιάς οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος του Κτήματος Σιγάλα, ζωγράφισε ο ίδιος τα δύο κοφίνια για το αναμνηστικό μπλουζάκι του τρύγου.

«Η κλιματική αλλαγή απαιτεί αλλαγή τρόπου σκέψης και απαγκίστρωση από αγκιλώσεις και στερεοτυπικά αφηγήματα» συνέχισε ο Στέλλιος Μπουτάρης. «Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιταχύνει την επένδυση προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην επιστημονική γνώση και την έρευνα. Όταν λέμε ότι η τεράστια αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης πρέπει να διαφυλαχθεί, δεν εννοούμε να γίνει «μουσειακή» αλλά βιώσιμη. Δουλεύουμε για ένα δυναμικό μέλλον που θα αναδεικνύει, τόσο τη μοναδικότητα του Σαντορινιού αμπελώνα όσο και την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδημιουργείται όταν απαιτείται. Η ανθεκτικότητα είναι από τα σπουδαιότερα κληροδοτήματα, καθώς και από τα ισχυρότερα κίνητρα και για τις επόμενες γενιές των ντόπιων αμπελουργών να συνεχίσουν».

Όπως τόνισε ο Κώστας Τέλλης, γεωπόνος του Κτήματος Σιγάλα, «οι κλιματολογικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 ήταν μια σύνθεση και αλληλουχία αντίξοων σεναρίων. Η επιπλέον επιβάρυνση όμως προήλθε από το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές ακολούθησαν και λειτούργησαν συσσωρευτικά της εξίσου δύσκολης περσινής χρονιάς. Αυτή είναι η κρίσιμη παράμετρος που αυξάνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, υπερβαίνοντας το πλαίσιο που έως σήμερα περιγράφαμε ως ηρωική αμπελουργία».

ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2023-2024

Θερμοκρασία

Θερμός χειμώνας με μέση θερμοκρασία στους 14οC που συνετέλεσε στη διακοπή του λήθαργου των κλημάτων και την ανομοιόμορφη έκπτυξη των οφθαλμών που έλαβε χώρα 15 μέρες νωρίτερα από πέρσι και 7 μέρες από τον μέσο όρο.
Κατά την περίοδο βλαστικής ανάπτυξης του αμπελιού οι υψηλές για τα δεδομένα του νησιού θερμοκρασίες συνεχίστηκαν με τη μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2 βαθμούς Κελσίου από την περσινή χρονιά. Ταυτόχρονα, οι παρατεταμένες περίοδοι με θερμοκρασίες πάνω από τους 36οC τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στρέσαραν τα φυτά με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μερική φυλλόπτωση σε αρκετούς αμπελώνες του νησιού. Σημαντική ήταν και η απουσία της χαρακτηριστικής για τη Σαντορίνη υγρασίας που δροσίζει κατά τις βραδινές ώρες τα αμπέλια.

Βροχή

Για τρίτη χρονιά, οι βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν ήταν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή αλλά και τη βιωσιμότητα του αμπελώνα στο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα κατά την καλλιεργητική περίοδο Σεπτεμβρίου 2023 – Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 206 mm βροχής, 80 χιλιοστά χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 15 ετών (2010-2024). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, και στις δύο περιόδους (2024 και μέσος όρος 15ετιας), η βροχή κατανεμήθηκε με παρόμοιο τρόπο μέσα στον χρόνο (Οκτώβριος με Μάρτιος). Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι φέτος οι περισσότερες βροχοπτώσεις ήταν της τάξης των 10mm ή και μικρότερες, καθιστώντας τες μη-αποδοτικές καθώς το νερό εξατμιζόταν και δεν διηθούταν στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους ώστε να αποθηκευτεί.

Άνεμοι

Οι άνεμοι έπνεαν κυρίως από βόρειες διευθύνσεις, που δεν ευνοούν την εμφάνιση της πρωϊνής δροσιάς («ανεδοσά») συγκρατώντας τη σχετική υγρασία σε χαμηλά για το νησί επίπεδα και εντείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο περιστατικά ανεμοθύελλας. Το πρώτο στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, με ριπές ανέμου της τάξης των 90km/h που ζημίωσε την ηρτημένη παραγωγή κατά 5-10%. Το δεύτερο, ηπιότερης έντασης, στο τέλος Μαΐου, προκάλεσε ζημιές στην τρυφερή ακόμη βλάστηση των αμπελιών, αλλά όχι στα σταφύλια, μιας και ήταν σε προχωρημένο στάδιο.

Ακραία καιρικά φαινόμενα

Στις 4 Μαΐου, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, χαλάζι έπληξε μέρος του αμπελώνα της Σαντορίνης, στις περιοχές του Μεγαλοχωρίου και του Ακρωτηρίου. Το φαινόμενο δεν είχε μεγάλη έκταση ευτυχώς, αλλά οι ζημιές στις περιοχές του επίκεντρου ήταν άνω του 30% στην ήδη μικρή παραγωγή.
Όλες οι παραπάνω συνθήκες συνετέλεσαν στη μείωση της συνολικής παραγωγής κατά 30-40% ανάλογα με την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν 20-30% σε σχέση με πέρσι, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή ιστορικά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης.

Ο ΤΡΥΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΓΑΛΑ

Ένας από τους κορυφαίους τρύγους σε επιπέδο ποιότητας ήταν ο φετινός για το Κτήμα Σιγάλα.
Η περιοχή της Οίας από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας, αντιμετώπισε ηπιότερο θερμικό στρες (3-4οC χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση με τα ενδότερα του νησιού. Σε αυτό βοήθησε το μεσο-κλίμα της περιοχής που βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, σε συνδυασμό με την εγγύτητα των αμπελώνων με τη θάλασσα και τους βόρειους ανέμους που έρχονται απευθείας από την θάλασσα, μην έχοντας άλλα γεωγραφικά εμπόδια.
Η πορεία ωρίμασης των σταφυλιών ήταν φυσιολογική, γεγονός που δείχνει ότι τα φυτά ανταπεξήλθαν στις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, η φυτουγεία ήταν άριστη σε όλες τις περιοχές του νησιού, λόγω του ξερού καιρού, των συνεχόμενων ανέμων και της περιορισμένης βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
Οι κλιματικές συνθήκες οδήγησαν σε έναν από τους πρωιμότερους τρύγους των τελευταίων ετών. Ξεκινήσαμε με το Μαυροτράγανο στις 29 Ιουλίου, και Μανδηλαριά λίγες μέρες μετά. Συνεχίσαμε με το Ασύρτικο και το Αθήρι από τις πρώιμες περιοχές και φτάσαμε έως και τις 16 Αυγούστου όταν παραλάβαμε την πιο όψιμη ποικιλία της ζώνης, το Αηδάνι.

ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΟΔΕΙΑ 2024 ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ

Σύμφωνα με την οινοποιό του Κτήματος, Σάρα Ιακωβίδου, διαφαίνεται μια εξαιρετική ποιοτικά χρονιά. Ενώ σιγά-σιγά ολοκληρώνεται το στάδιο αποζύμωσης για τους περισσότερους μούστους, οι πρώτες εντυπώσεις είναι άριστες. «Ασύρτικα με σώμα και δομή, οξύτητες που κυμαίνονται σε πολύ καλά επίπεδα, και έντονο φρούτο. Ιδιαίτερα αρωματικά Μαυροτράγανα, με καλές οξύτητες και πλούσιο χρώμα. Αν κάτι θα λείψει σε όλους τους οινόφιλους που αγαπούν τη Σαντορίνη» σημειώνει η Σάρα Ιακωβίδου, «αυτό σίγουρα θα είναι η ποσότητα».

Την Τρίτη, 27 Αυγούστου ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) συμμετείχε στο καλοκαιρινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ακαδημίας Οίνων της Αυστρίας (Weinakademie Osterreich).

Συγκεκριμένα διοργανώθηκε Master class για το ελληνικό κρασί με ομιλήτρια την Χημικό-Οινολόγο Σοφία Πέρπερα, για τους 40 απόφοιτους επιπέδου Diploma WSET- International από 20 χώρες της Ευρώπης αλλά και εκτός. Ακολούθησε γευστική δοκιμή για τους αγγλόφωνους και γερμανόφωνους αποφοίτους Diploma WSET στην οποία επίσης παρουσιάστηκαν ελληνικά κρασιά.

Η συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της υψηλού κύρους Ακαδημίας οίνου προέκυψε μετά την πολύ επιτυχημένη συμμετοχή του ΣΕΟ στην έκθεση VieVinum τον περασμένο Μάιο, μετά από πρόσκληση του Δρ Joseph Schultz MW, ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της Ακαδημίας. Συνάδει, δε, απολύτως με το στρατηγικό σχέδιο marketing που ακολουθεί πιστά ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου και στόχο έχει την αύξηση της αντιλαμβανόμενης αξίας του ελληνικού κρασιού στις αγορές του εξωτερικού.

Η Ακαδημία Οίνων της Αυστρίας, αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε το 1991 στην αμπελουργική πόλη Rust της Αυστρίας με όραμα την πίστη ότι όσο περισσότερο μια χώρα αναπτύσσει τη γνώση και την κουλτούρα του κρασιού, τόσο πιο πιθανό είναι το συγκεκριμένο έθνος να σεβαστεί και να καταναλώνει κρασιά υψηλής ποιότητας. Η Ακαδημία αποτελεί τον μεγαλύτερο εκπαιδευτικό οργανισμό στον χώρο του κρασιού στην Ευρώπη, εκπαιδεύοντας κατά μέσο όρο 15000 άτομα ετησίως.

Ο ΣΕΟ με έτος ίδρυσης το 1949 έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την προάσπιση και προώθηση των συμφερόντων του αμπελοοινικού κλάδου και την προβολή του Επώνυμου Ελληνικού Κρασιού στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Έχει ως μέλη όλα τα ενεργά Ελληνικά Οινοποιεία, αμπελουργικές ή εμπορικές εταιρείες καθώς και τις περιφερειακές οινοπαραγωγικές ενώσεις της χώρας. Τα μέλη του (οινοποιεία και περιφερειακές οργανώσεις οινοποιών) παράγουν περισσότερο από το 70% και εξάγουν περισσότερο του 90% του επώνυμου ελληνικού κρασιού.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα, όπως έδειξε και το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.

Oι σταφιδοπαραγωγοί για να εισπράξουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση κορινθιακής σταφίδας θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μειώσει το όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.

Για το θέμα έκανε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς.

Όπως σημειώνει στην ερώτησή του ο κ. Μαντάς, η φετινή παραγωγή «δέχεται συνεχή και αλλεπάλληλα πλήγματα από τον παρατεταμένο καύσωνα», γεγονός που «μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις παραγόμενες ποσότητες και πλήττει καίρια το αγροτικό εισόδημα».

Παράλληλα με βάση τα έως τώρα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους παραγωγοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί, τα φετινά προβλήματα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα κυρίως λόγω των ζημιών που έχουν προκαλέσει σε πολλές καλλιέργειες αγριόχοιροι και άλλα ζώα, καταστροφές οι οποίες όπως είναι γνωστό δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο βουλευτής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την πλευρά του υπουργείου, σημειώνοντας ότι το όριο των 150 κιλών ξηρού προϊόντος ανά στρέμμα για την παροχή της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καλυφθεί, με αποτέλεσμα να «υφίσταται πλέον υψηλός κίνδυνος ώστε πολλοί παραγωγοί ειδικά στη Μεσσηνία να απολέσουν την ενίσχυση ολοκληρωτικά».

Ταυτόχρονα τονίζει ότι πρόκειται για ένα «σημαντικό μέτρο ανακούφισης» το οποίο είναι αναγκαίο να διατηρηθεί, καθώς και ότι αποτελεί «ένα πολύτιμο βοήθημα που γίνεται ακόμα πιο απαραίτητο απέναντι στις τρέχουσες προκλήσεις», γεγονός που καθιστά την ανάγκη αναπροσαρμογής του παραπάνω ορίου ως άμεση και επιτακτική.

Ανακοινώθηκε για το 2024 η τιμή παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα στα 1,80 ευρώ το κιλό. Αυτό αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος.

Να θυμίσουμε ότι το 2023 η τιμή παραγωγού ήταν στα 1,40 ευρώ το κιλό.

«Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος και προσθέτει:

«Ο τρύγος ξεκίνησε πρόωρα στην περιοχή μας μετά την παρατεταμένη ξηρασία και τον συνεχόμενο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας λόγω της ξηρασίας, ενώ πέρσι είχαμε μείωση της παραγωγής λόγω του περονόσπορου.

Μιλάμε για δύο χρονιές με μια μέση παραγωγή περίπου 10.000 τόνους η καθεμία, όταν στο παρελθόν είχαμε μια καλή παραγωγή στους 25.000 τόνους (τότε που είχαμε τα αποθέματα).

Θυμίζω ότι πέρυσι μας είχαν υποσχεθεί αποζημιώσεις για τις ζημιές από τον περονόσπορο (δεν είναι στον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ) αλλά τελικά δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ.

Τα αμπέλια πάντως φέτος πάντως αν και έχουν λίγη παραγωγή έχουν πολύ καλή ποιότητα. Η τιμή στα 1,80 ευρώ δεν ικανοποιεί τους σταφιδοπαραγωγούς.

Έχουμε ένα αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και 4 - 5 χρόνια κρίσης στην σταφίδα με τις χαμηλές τιμές. Υπάρχει απώλεια εισοδήματος όλα αυτά τα χρόνια.

Θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει ο σταφιδοπαραγωγός και για αυτό ζητάμε μια τιμή στα 2,50 ευρώ το κιλό.

Υπάρχει όμως ακόμη ένα ερώτημα προς το ΥπΑΑΤ που θα θέλαμε να μας απαντήσει. Πέρυσι είδαμε μειωμένο πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας εξαιτίας των επιλέξιμων στρεμμάτων (ενώ θα περιμέναμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας και αύξηση της ενίσχυσης). Από από 56,1 ευρώ το στρέμμα έφτασε σε 36,93 ευρώ το στρέμμα.

Αυτό πως μπορεί να συμβαίνει με τις περσινές ζημιές από τον περονόσπορο και την μειωμένη παραγωγή αλλά και τις εκριζώσεις που έχουμε όλα τα προηγούμενα χρόνια; Δηλαδή έγινε κάτι αντίστοιχο με ότι είχαμε στα πορτοκάλια για χυμοποίηση».

Στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, συνάντηση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) και των δύο μελών του (Σ.Ε.Ο. και ΚΕΟΣΟΕ) με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα.

Την ΕΔΟΑΟ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της κα Κ. Σπυροπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ο., ο Αντιπρόεδρος κ. Κ. Ευθυμίου και η Διευθύντρια κα Μαρία Τριανταφύλλου.

Ο Σ.Ε.Ο. εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Θ. Γεωργόπουλο, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ από τον Διευθυντή της κ. Π. Κορδοπάτη.

Οι εκπρόσωποι των φορέων ανέλυσαν τα προβλήματα του κλάδου, τόσο τα δομικά όσο και εκείνα που σχετίζονται με τον φετινό τρύγο.

Με το πέρας της συνάντησης, ο Σ.Ε.Ο. επέδωσε στον Υπουργό την ολοκληρωμένη πρότασή του για κρίσιμα θέματα που αφορούν στο μέλλον του ελληνικού κρασιού, όπως έχουν αποτυπωθεί στα τρία Ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν ομοφώνως κατά την ετήσια Γενική Συνέλευσή του στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024.

Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω Ψηφίσματα αφορούν στα εξής θέματα:

1. Αναγκαιότητα θέσπισης καθεστώτος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για του οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ

2. Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης

3. Στρατηγικό σχέδιο για τη διάσωση του ελληνικού αμπελώνα στις αστικές, περιαστικές και τουριστικές περιοχές

Ο Σ.Ε.Ο. ζήτησε να ληφθούν σοβαρά και άμεσα υπόψη οι συγκεκριμένες προτάσεις για τη διάσωση και ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα και έλαβε τη διαβεβαίωση από τον Υπουργό ότι θα μελετηθούν δεόντως και ότι θα ληφθούν όσα θεσμικά μέτρα είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.