Μετά τα πρόστιμα για πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ - που ειρήσθω εν παρόδω ανέρχονται σε 175 εκατ. ευρώ επί 4 και όχι 280 εκ. ευρώ- η χώρα μας κινδυνεύει και με νέο πρόστιμο 50 εκατ. ευρώ για τα ανύπαρκτα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης.

Το ερώτημα του ΑγροΤύπου είναι γιατί ασχολείται το ΥπΑΑΤ με ένα θέμα που είναι αρμοπδιότητα του ΥΠΕΝ.

Τηλεδιάσκεψη με τους Περιφερειάρχες της χώρας, με θέμα τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, είχε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης με στόχο την ενεργοποίησή τους έως το τέλος του έτους, ώστε να αποφευχθεί η καταβολή του προστίμου που έχει επιβληθεί στη χώρα μας, το οποίο ανέρχεται στα 450 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα μπορέσει να μπει τάξη σε έναν χώρο που επί μια δεκαετία επικρατεί αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα να τίθενται εμπόδια στην ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής.

Ο υπουργός κάλεσε τους Περιφερειάρχες να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες που μας αναλογούν και υπενθύμισε ότι ήδη έχουν δεσμευθεί συνολικά 19,5 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό.

«Θέλουμε ισχυρό κτηνοτροφικό τομέα και ζωική παραγωγή; Βεβαίως θέλουμε. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με βάση τις δικές σας πρωτοβουλίες και παρατηρήσεις, καθώς εσείς ξέρετε καλύτερα τον τόπο σας. Αν προχωρήσουμε εμείς στην ανάρτηση των Δ.Σ.Β. δεν θα δικαιούστε να ζητάτε ευθύνες για τυχόν λάθη στον τρόπο κατανομής των επιδοτήσεων», προειδοποίησε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι αν δεν έχει ενεργοποιηθεί η διαδικασία της δημοπράτησης των Δ.Σ.Β. δεν θα μπορέσει η χώρα μας να αποφύγει το πρόστιμο το οποίο θα αποτελέσει τροχοπέδη για τις Περιφέρειες και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους και αγρότες.

Πιο δίκαιες ενισχύσεις

Όπως εξήγησε ο υπουργός στους συμμετέχοντες στην τηλεδιάσκεψη «η μη υλοποίηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης θα καθιστούσε απαγορευτική τη διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκοτόπων με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εφαρμοσθούν πολιτικές και δράσεις όπως:

• η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας,
• η βόσκηση βάσει σχεδίου σε προστατευόμενες περιοχές,
• η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές και γενικότερα
• δεν μπορεί να υπάρξει εθνικός, μακρόπνοος σχεδιασμός στην ζωική παραγωγή.

Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, ενώ η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την δίκαιη και διαφανή κατανομή των ενισχύσεων», τόνισε ο ΥΠΑΑΤ.

Ο υπουργός και οι συνεργάτες του που μετείχαν στην τηλεδιάσκεψη (ΟΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη ΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών Χρήστος Γούλας και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη), διευκρίνισαν ότι πρέπει να ξεκινήσει εξ αρχής η διαδικασία με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, αφού έγιναν δεκτές οι προδικαστικές προσφυγές σε βάρος των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, τις οποίες είχαν καταθέσει υποψήφιοι ανάδοχοι. Οι προσφυγές είχαν γίνει δεκτές από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών κατά το σκεπτικό.

Καταλήγοντας, ο ΥπΑΑΤ τόνισε: «Από μέρους μας οι είναι καθαρές οι κουβέντες. Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να τρέξουμε συντονισμένα. Η ευθύνη είναι μπροστά μας για όλους! Οφείλουμε να βάλουμε τάξη και να νοικοκυρέψουμε τη ζωική παραγωγή στη χώρα μας. Πονάμε γι’ αυτό. Θέλουμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια και να τρέξουν τα ΔΣΒ σε εύλογο χρόνο». Για το σκοπό αυτό ο υπουργός ζήτησε από τους Περιφερειάρχες να είναι σε επαφή τόσο με τον ΓΓ Γιώργο Στρατάκο όσο και με τους νομικούς του Συμβούλους και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.

Στην τηλεδιάσκεψη μετείχαν οι Περιφερειάρχες: Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, Πελοποννήσου Δημήτριος Πτωχός, Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αμανατίδης, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Χριστόδουλος Τοψίδης, Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης. Μετείχαν επίσης οι αντιπεριφερειάρχες πρωτογενούς τομέα: Θεσσαλίας Δημήτρης Τσετσίλας, Αττικής Δήμητρα Αγγελάκη, Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Κεφαλάς, Νοτίου Αιγαίου Φιλήμονας Ζαννετίδης και Ιονίων Νήσων Σωτήρης Κουρής.

Καχριμάνης: Κάποιοι δεν θέλουν τα Σχέδια Βόσκησης

Όλοι οι Περιφερειάρχες και εκπρόσωποι Περιφερειαρχών, υιοθέτησαν την αγωνία του υπουργού για την εφαρμογή των ΔΣΒ, ιδιαίτερα δε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, λαμβάνοντας το λόγο ως εκπρόσωπος της ΕΝ.Π.Ε. για ζητήματα πρωτογενή τομέα, επισήμανε ότι υπάρχουν κάποιοι που δεν θέλουν την ανάρτηση των χαρτών για τα Δ.Σ.Β. και προτιμούν την τεχνική λύση.
Όπως τόνισε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου η εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης δεν είναι απλώς πολιτική βούληση της κυβέρνησης, αλλά κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να δίδει τις επιδοτήσεις με τρόπο σωστό και δίκαιο και με στόχο την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών.

Αναμένοντας την απάντηση

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κάλεσε όλους τους Περιφερειάρχες και τους εκπροσώπους τους, να απαντήσουν εντός της προθεσμίας που έχει θέσει με την επιστολή που τους είχε στείλει στις 4 Απριλίου και με την οποία τους ζητούσε να γνωστοποιήσουν την τελική τους πρόθεση για το αν θα αναλάβουν ή όχι την εκπόνηση των ΔΣΒ, μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο, δηλαδή έως τις 19 Απριλίου.

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Μεταξύ των 10 μεταρυθμίσεων που περιλαμβάνει είναι και ο «Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία» (στρατηγικός σχεδιασμός, άρδευση, έγγειες βελτιώσεις και αντιπλημμυρικά).

Ακόμη υπάρχει και η μεταρρύθμιση στη διαχείριση των δασών, καθώς και δυνατότητα άμεσης μαζικής κινητοποίησης δασεργατών και των μηχανημάτων τους σε περιπτώσεις πυρκαγιών.

Επίσης περιλαμβάνει αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών και των στρατηγικών κακοπληρωτών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.

Θεσπίζεται το Πρόγραμμα «Απόλλων» για τη μείωση του ενεργειακού κόστους που θα αφορά και τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.

Ειδικότερα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση πολυνομοσχέδιο, με τίτλο: «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς:
α) της διαχείρισης υδάτων,
β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών,
γ) της αστικής ανθεκτικότητας και πολιτικής,
δ) της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης,
ε) της ενεργειακής ασφάλειας».

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν τα σχόλιά τους, συμμετέχοντας στη δημόσια διαβούλευση έως και τη Δευτέρα, 15 Απριλίου 2024 και ώρα 08:00.

Με το εν λόγω πολυνομοσχέδιο η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, δρομολογώντας ενέργειες σε τρία κομβικά επίπεδα:
1ον Στην προστασία των υδάτων, των δασών και ευρύτερα του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω του στρατηγικού σχεδιασμού και της εξειδικευμένης διαχείρισης των υδάτων, του εξορθολογισμού της διαχείρισης, προστασίας και εκμετάλλευσης των δημοσίων δασών, καθώς και του εκσυγχρονισμού του πλαισίου λειτουργίας του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, αντίστοιχα.
2ον Στη δημιουργία βιώσιμων και ανθεκτικών αστικών περιοχών που μπορούν να απορροφήσουν κινδύνους και να ανακάμπτουν από προκλήσεις και πάσης φύσεως κρίσεις, στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και συμπληρωματικά στην επίλυση συναφών χωροταξικών και πολεοδομικών ζητημάτων.
3ον Στην εκπόνηση προγράμματος για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β’ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανά την Επικράτεια, στην περαιτέρω προώθηση και τον εκσυγχρονισμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και γενικότερα στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ενέργειας για την επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας, με έμφαση την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Οι 10 μεταρρυθμίσεις που συμπεριλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο:

1. Μεταβίβαση των πολυδιασπασμένων αρμοδιοτήτων για τα νερά της Θεσσαλίας που ανήκαν σε πολλαπλούς φορείς (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αποκεντρωμένη διοίκηση, περιφέρεια και δεκάδες οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων, εκ των οποίων πολλοί είχαν προβληματική λειτουργία), σε έναν ισχυρό και ευέλικτο οργανισμό, τον «Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία», που θα αναλάβει να επιλύσει το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των υδάτων στη Θεσσαλία (στρατηγικός σχεδιασμός, άρδευση, έγγειες βελτιώσεις και αντιπλημμυρικά). Αναλαμβάνει, δηλαδή, εκπόνηση και παρακολούθηση εφαρμογής Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και Σχεδίων Διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας, εκπόνηση master plan έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας, σχεδιασμό, κατασκευή και συντήρηση αντιπλημμυρικών έργων (πλην των στρατηγικών που εκτελεί το Υπουργείο Υποδομών), κατασκευή, έλεγχο, συντήρηση και διοίκηση εγγειοβελτιωτικών έργων και δικτύου άρδευσης, με καθολική διαδοχή των αντίστοιχων Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων, κ.ά.
2. Η δυνατότητα μεταβίβασης της ευθύνης για τα όμβρια ύδατα (φρεάτια και αγωγοί), δηλαδή των μελετών και κατασκευών δικτύων, επιδιορθώσεων, καθαρισμού, συντήρησης και λειτουργίας τους, που σήμερα βρίσκεται υπό τη διαχείριση επί μέρους δήμων, στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ στις αντίστοιχες περιοχές ευθύνης της καθεμίας, ώστε να λειτουργούν ως ένα ενιαίο δίκτυο με υψηλές προδιαγραφές λειτουργίας και με δυνατότητα σχεδιασμού στο μέλλον ενεργητικής διαχείρισης των πλημμυρικών φαινομένων στα δύο μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της χώρας.
3. Η μεγάλη μεταρρύθμιση στη διαχείριση των δασών. Στόχος είναι να ξεκινήσει η ενεργητική διαχείριση των ελληνικών δασών και προπαντός εκείνων των δασικών οικοσυστημάτων στη νότια Ελλάδα, περιοχή περισσότερο ευάλωτη στην κλιματική κρίση, που είναι εδώ και πολλές δεκαετίες χωρίς καμία διαχείριση. Και αυτό, ώστε να αρχίσουν να απομακρύνονται οι τεράστιες ποσότητες εύφλεκτης υπερβάλλουσας βιομάζας που έχει συσσωρευτεί σε αυτά, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της οικονομίας του δάσους. Για το σκοπό αυτό καθιερώνεται η επιδότηση της απομάκρυνσης της βιομάζας, με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση Υβριδικών Σχημάτων συνεργασίας δασικών συνεταιρισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων που μεταποιούν βιομάζα (για παραγωγή προϊόντων ξύλου, πέλετ, ενέργειας κ.λπ.), που υπό την επίβλεψη της δασικής υπηρεσίας θα αναλάβουν να εφαρμόσουν σύγχρονες, διαχειριστικές μελέτες που καθιστούν τα δάση παραγωγικά προφυλάσσοντάς τα ταυτόχρονα -κατά το δυνατόν- από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
4. Η δυνατότητα άμεσης μαζικής κινητοποίησης δασεργατών και των μηχανημάτων τους, σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας, με τη δημιουργία συστήματος ενεργοποίησης των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας σε περίπτωση μεγάλων δασικών πυρκαγιών (megafires), για τη δημιουργία μεγάλων αντιπυρικών ζωνών, που ενισχύουν, καταλυτικά, το έργο της πυροσβεστικής, όταν οι πυρκαγιές αποκτούν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και έχουν μεγάλα μέτωπα και πολυήμερη διάρκεια.
5. Η ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, του εντοπισμού και της κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών, με στόχο την εξάλειψη και την κατεδάφιση κάθε νέας, αυθαίρετης δόμησης. Για το σκοπό αυτό μεταβιβάζονται οι αρμοδιότητες για τον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης σε ισχυρή κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που με τη βοήθεια μεγάλης επένδυσης στη σύγχρονη τεχνολογία (drones, δορυφορικές λήψεις, αεροφωτογραφίες, σύνδεση της με την εφαρμογή e-adeies και ενός συστήματος αυτόματου εντοπισμού κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος), θα επιτρέπει στην ταχύτατη καταγραφή, τον έλεγχο και την κατεδάφιση κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος. Επίσης, με την μεταρρύθμιση αυτή, γίνεται για πρώτη φορά προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων και προτάσσονται όλα τα νέα αυθαίρετα κτίσματα, καθώς και σημαντικός αριθμός παλαιότερων αυθαίρετων που επιλέγονται με πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
6. Θεσμοθετείται Εθνική Στρατηγική Αστικής Ανθεκτικότητας, Στρατηγικά Σχέδια και Σχέδια Δράσης για τους ΟΤΑ με στόχο τη διάγνωση και αντιμετώπιση των προκλήσεων στην ανθεκτικότητα των πόλεων, που συνεπάγεται η κλιματική κρίση και οι άλλες προκλήσεις της σύγχρονης εποχής (γερασμένο οικιστικό απόθεμα, ενεργειακή ανεπάρκεια, προβληματική κοινωνική συνοχή κ.ά.).
7. Θεσπίζεται το Πρόγραμμα «Απόλλων» για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανά την Επικράτεια. Το Πρόγραμμα προβλέπει την αξιοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που θα τροφοδοτούν με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια την κατανάλωση μεγάλων Ενεργειακών Κοινοτήτων, που θα συσταθούν για την εφαρμογή του.
8. Θεσπίζονται μέτρα για την αύξηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου, με στόχο την αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται -μεταξύ άλλων- η δυνατότητα περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο από έργα ΑΠΕ και Σ.Η.Θ.Υ.Α., ενθαρρύνεται η αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση που στηρίζεται σε έργα ΑΠΕ και καθιερώνεται η τηλεποπτεία και τηλεδιαχείριση μεγάλου αριθμού σταθμών ΑΠΕ από τον Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας.
9. Καθιερώνονται αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών και των στρατηγικών κακοπληρωτών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, με στόχο τη μείωση των επιβαρύνσεων που υφίσταται ο μέσος καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος από τα φαινόμενα αυτά. Στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνεται η υποχρέωση προσκόμισης νέας Υπεύθυνης Δήλωσης του αδειούχου ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη αν αλλάξει ο φορέας επιχείρησης, η αφαίρεση επαγγελματικής άδειας ηλεκτρολόγου σε περίπτωση συμμετοχής σε ρευματοκλοπή, θεσμοθετείται η δυνατότητα του ΔΕΔΔΗΕ να λαμβάνει πληροφορίες από την ΑΑΔΕ για φορολογικά στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών και τίθεται ρητός χρόνος παραμονής στην καθολική υπηρεσία (τέσσερεις μήνες), για μη ευάλωτους καταναλωτές ρεύματος που δεν πληρώνουν τον λογαριασμό τους.
10. Για την επιτάχυνση της προώθησης του εθνικής σημασίας σχεδίου ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την ταχύτερη αξιοποίηση του εθνικού αιολικού θαλάσσιου δυναμικού που είναι το καλύτερο στην Ανατολική Μεσόγειο, παρέχεται η δυνατότητα στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων να πραγματοποιεί η ίδια ή μέσω εταιρίας ειδικού σκοπού έρευνες και μετρήσεις, που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη των νέων πάρκων, και ενισχύεται σημαντικά σε προσωπικό για την προώθηση των νέων αρμοδιοτήτων της.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Στο πολυνομοσχέδιο που θέτουμε σε δημόσια διαβούλευση, συμπεριλαμβάνονται νευραλγικές μεταρρυθμίσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως αυτή για τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, αλλά και για τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Οι ενδιαφερόμενοι για τα πολλαπλά και σημαντικά θέματα που καλύπτει το νομοσχέδιό μας, έχουν πλέον όλα τα δεδομένα στη διάθεσή τους για να διατυπώσουν βάσιμα και εμπεριστατωμένα τα σχόλιά τους».

Για να δείτε το νομοσχέδιο και να κάνετε σχόλια στη διαβούλευση πατήστε εδώ

Αλλαγές με τα πρόδηλα σφάλματα στους δασικούς χάρτες ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Θα εξετάζονται κατά προτεραιότητα τα αποδεκτά αιτήματα προδήλων σφαλμάτων.

Σε Εγκύκλιο που εξέδωσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προβλέπεται πως τα αποδεκτά αιτήματα προδήλων σφαλμάτων θα προωθούνται, άμεσα, στις αρμόδιες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), ώστε να εξετάζονται κατά προτεραιότητα.

Σημειώνεται πως τα εν λόγω αιτήματα αφορούν σε προδήλως λανθασμένη αποτύπωση του χαρακτήρα εκτάσεων ιδιοκτησίας πολιτών και φορέων στο δασικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, που έρχεται σε αντίθεση με τα πραγματικά δεδομένα του ιστορικού και του πρόσφατου ορθοφωτοχάρτη.

Στην Εγκύκλιο σημειώνεται πως σκοπός αυτής της προτεραιοποίησης είναι να επιτυγχάνεται αφενός η πρόοδος των εργασιών για την ολική κύρωση του δασικού χάρτη εντός των δεδομένων προθεσμιών και αφετέρου με την υλοποίησή τους επί του υποβάθρου του δασικού χάρτη να αποτελούν οδηγό και εργαλείο για την κρίση της επιτροπής σε όμορες σε αυτές αντιρρήσεις, στο επόμενο στάδιο εξέτασης.

Ακόμη, επισημαίνεται ότι απορριφθέντα πρόδηλα σφάλματα, για τα οποία καταβλήθηκε το αναλογούν ειδικό τέλος, όπου οφείλεται, λογίζονται σε κάθε περίπτωση ως υποβληθείσες αντιρρήσεις (άρθρο 17 ν. 3889/2010).

Η σχετική Εγκύκλιο αναφέρει τα εξής:

Στα πλαίσια της ομαδοποίησης κατά χωρικό τομέα της (5) σχετικής εγκυκλίου, ενόψει του σχεδιασμού των εργασιών σας για την αποστολή υπομνημάτων προς τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), να προωθούνται κατά προτεραιότητα αιτήματα προδήλων σφαλμάτων, που έχουν γίνει αποδεκτά από την υπηρεσία σας, ώστε να επιτυγχάνεται αφενός η πρόοδος των εργασιών για την ολική κύρωση του δασικού χάρτη εντός των δεδομένων προθεσμιών και αφετέρου µε την υλοποίησή τους επί του υποβάθρου του δασικού χάρτη να αποτελούν οδηγό και εργαλείο για την κρίση της επιτροπής σε όμορες σε αυτές αντιρρήσεις, στο επόμενο στάδιο εξέτασης.

Επισημαίνεται ότι απορριφθέντα πρόδηλα σφάλματα, για τα οποία καταβλήθηκε το αναλογούν ειδικό τέλος, όπου οφείλεται, λογίζονται σε κάθε περίπτωση ως υποβληθείσες αντιρρήσεις (άρθρο 17 ν. 3889/2010).

Οι Δ/νσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών προς τις οποίες αποστέλλεται το παρόν, να ενημερώσουν αναλόγως τις ΕΠ.Ε.Α.

Μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία με τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης, με αποτέλεσμα να είναι όλα στον «αέρα» και να παραμένει η τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ στη νέα ΚΑΠ.

Θυμίζουμε ότι με νέο νόμο πάει μέχρι τις 31/12/2025, η διαδικασία εκπόνησης, υποβολής και έγκρισης των διαχειριστικών σχεδίων των βοσκήσιμων γαιών.

Το μπαλάκι των ευθυνών για την καθυστέρηση ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, το ρίχνει στους Περιφερειάρχες.

Τα θύματα πάντως όλης αυτής της καθυστέρησης είναι οι ίδιοι κτηνοτρόφοι.

Επιστολή στους 13 Περιφερειάρχες της χώρας, με την οποία τους ζητεί να δηλώσουν αν προτίθενται ή όχι να αναλάβουν τη διαδικασία εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, έστειλε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, με στόχο να δοθεί άμεση λύση στο μείζον αυτό ζήτημα που λιμνάζει επί χρόνια και προκαλεί προβλήματα στην ανάπτυξη της κτηνοτροφικής παραγωγής.

Στην επιστολή του προς τους Περιφερειάρχες ο ΥπΑΑΤ αναφέρει:

«Λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην διαδικασία εκπόνησης και ολοκλήρωσης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης στην διάρκεια των χρόνων αλλά κυρίως τις προσφάτως ψηφισθείσες διατάξεις, άρθρα 7 και 8 του νόμου 5087/2024 (ΦΕΚ Α 25/16-02-2024), που αφορούν στον τρόπο, στην διαδικασία διεξαγωγής και στο χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης (έτος 2025) των σχεδίων βόσκησης, παρακαλούμε όπως μας γνωστοποιήσετε την πρόθεσή σας περί ανάληψης της διαδικασίας εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες».
Το πλαίσιο εφαρμογής
Σημειώνεται ότι οι περιφέρειες, Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, που ανέλαβαν την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, μετά την ανάρτηση των σχετικών διακηρύξεων, δέχθηκαν προδικαστικές προσφυγές κατά κάποιων όρων των διακηρύξεων από υποψήφιους αναδόχους, οι οποίες έγιναν δεκτές από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών κατά το σκεπτικό.

Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψιν αφενός τις χρόνιες καθυστερήσεις επί των διαδικασιών εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και αφετέρου τις προσφάτως ψηφισθείσες διατάξεις, άρθρα 7 και 8 του νόμου 5087/2024 (ΦΕΚ Α 25/16-02-2024), που αφορούν στον τρόπο, στην διαδικασία διεξαγωγής και στο χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης (έτος 2025) των σχεδίων βόσκησης, εστάλησαν από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη, επιστολές προς του Περιφερειάρχες, με τις οποίες, καλούνται να γνωστοποιήσουν την πρόθεσή τους περί ανάληψης ή μη της διαδικασίας εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες, ειδάλλως θα αναλάβει την διαδικασία εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, δεν έπραξε όσα έπρεπε για να εφαρμόσει το νόμο, αφού ουδέποτε συνέταξε και προχώρησε τις προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ του υπουργείου και των περιφερειών. Και δεν έκανε καμία ενέργεια για να αναρτηθούν οι εν λόγω διαγωνισμοί.

Από τις 13 Περιφέρειες δύο προχώρησαν σε ανάρτηση του διαγωνισμού, πέντε αρνήθηκαν να υπογράψουν προγραμματική σύμβαση, ενώ οι υπόλοιπες έξι αναμενόταν να προχωρήσουν σε αναρτήσεις.

Κυρώσεις

Σημειώνεται ότι η εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης δεν είναι απλώς πολιτική βούληση της κυβέρνησης, αλλά κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να δίδει τις επιδοτήσεις με τρόπο σωστό και δίκαιο και με στόχο την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών. Η μέχρι τώρα μη συμμόρφωση, έχει φέρει την χώρα σε δυσχερή θέση και ελλοχεύει τον κίνδυνο κυρώσεων.
Ήδη έχουν επιβληθεί στη χώρα μας πρόστιμα τα οποία αθροιστικά ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ για λόγους που σχετίζονται με το πώς διαχειρίζεται η χώρα μας τους βοσκοτόπους. Η μη ύπαρξη Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης οδήγησε στα πρόστιμα αυτά.

Επιπτώσεις

Παράλληλα χωρίς την ύπαρξη Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης δεν είναι δυνατή η διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκοτόπων με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εφαρμοσθούν πολιτικές και δράσεις όπως:

• η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας,
• η βόσκηση βάσει σχεδίου σε προστατευόμενες περιοχές,
• η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές και γενικότερα
• δεν μπορεί να υπάρξει εθνικός, μακρόπνοος σχεδιασμός στην ζωική παραγωγή.

Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, σύμφωνα με τις υφιστάμενες και τις προκύπτουσες, συμβατές με τη δασική νομοθεσία και τη βοσκή παράλληλες χρήσεις και τη βοσκοϊκανότητα της κάθε περιοχής και διασφαλίζεται η αειφόρος διαχείριση και απρόσκοπτη αξιοποίηση των βοσκήσιμων γαιών για τις ανάγκες βόσκησης των ποιμνίων. Η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την δίκαιη κατανομή των ενισχύσεων.

Νομοθεσία

Για λόγους επιτάχυνσης της διαδικασίας, με την τρέχουσα νομοθεσία, το ΥπΑΑΤ, αναθέτει την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης στις Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες υποχρεούνται να αναρτήσουν τη διακήρυξη τους εντός ενός μήνα από την υπογραφή της σχετικής προγραμματικής σύμβασης.
Σε αντίθετη περίπτωση, την ευθύνη ανάρτησης, καθώς και τη διαδικασία εκπόνησης και σύναψης σύμβασης, αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χωρίς την έγκριση της Δασικής Αρχής, όπως απαιτείται σήμερα.
Παράλληλα, μέχρι τις 31.12.2025 εκπονούνται, υποβάλλονται και εγκρίνονται τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκήσιμων γαιών της χώρας. Μετά την προθεσμία αυτή δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενίσχυσης για την εν λόγω έκταση, χωρίς την ύπαρξη και εφαρμογή εγκεκριμένου διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης.

Ξεκινά η πληρωμή ανταποδοτικού τέλους για τις ανάγκες του εθνικού προγράμματος συλλογής και διαχείρισης νεκρών ζώων.

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κυρίως από κρατικά κονδύλια, προκειμένου να συνδράμει τους κτηνοτρόφους στη συμμόρφωσή τους με τη νομοθετική απαίτηση περί ορθής διαχείρισης των νεκρών ζώων. Συμπληρωματικά της κρατικής χρηματοδότησης, ο κτηνοτρόφος συμβάλλει, στην υλοποίηση αυτής της υποχρέωσης του, με την καταβολή του τέλους.

Ήδη σε κάποιες Περιφέρειες πήγαν τα ειδοποιητήρια στους κτηνοτρόφους.

Η καταβολή του τέλους για το έτος 2024, ξεκινά από 1 Απριλίου και ολοκληρώνεται έως και 30 Ιουνίου 2024.

Το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται σε βόρειο και νότιο Αιγαίο και στα Ιόνια νησιά.

Με το ετήσιο ανταποδοτικό τέλος ανά ζωντανό ζώο γίνεται η χρηματοδότηση του εθνικού προγράμματος συλλογής και διαχείρισης (ΕΠΣΥΔ) των νεκρών βοοειδών, αιγών, προβάτων και χοίρων σε κάθε εκμετάλλευση της χώρας.

Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ, το ετήσιο ανταποδοτικό τέλος θα αφορά την κάθε εκμετάλλευση της χώρας, για τις ανάγκες του προγράμματος ΕΠΣΥΔ.

Καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των ζώντων ζώων αυτής, όπως δηλώνεται για τους πληθυσμούς αιγοπροβάτων και χοιρινών κατά την τελευταία ετήσια απογραφή, καθώς και για τους πληθυσμούς των βοοειδών, από τα στοιχεία του ηλεκτρονικού Μητρώου της εκμετάλλευσης βοοειδών, στο τέλος κάθε έτους, όπως αποτυπώνονται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κτηνιατρικής - Σήμανση και Καταγραφή Ζωικού Κεφαλαίου (ΟΠΣΚ).

Το ετήσιο τέλος ανέρχεται σε 1,5 € για κάθε βοοειδές, σε 0,4 € για κάθε χοίρο, σε 0,2 € για κάθε πρόβατο ή αίγα.

Το τέλος εισπράττεται με τη διαδικασία του ηλεκτρονικού παράβολου (e-παράβολο) και αποτελεί έσοδο της κάθε Περιφέρειας που ανήκει ο κάτοχος.

Η μη είσπραξη του ανταποδοτικού τέλους ανά εκμετάλλευση καθιστά τον κάτοχο μη δικαιούχο οιασδήποτε οικονομικής αποζημίωσης και ενίσχυσης που προκύπτει από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού του κεφαλαίου, σύμφωνα με τη σχετική ετήσια κοινή υπουργική απόφαση περί έγκρισης του προγράμματος οικονομικών αποζημιώσεων και ενισχύσεων.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Ξεκάθαρη είναι η στάση της Πολωνίας για την εφαρμογή Οικολογικών Προγραμμάτων (Eco Schemes) της ΚΑΠ 2023 - 2027.

Η κυβέρνηση της Βαρσοβίας ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να είναι «εθελοντικές» οι απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας για τους αγρότες.

Πρόσφατα ο Πολωνός υφυπουργός Εξωτερικών, Adam Nowak, μιλώντας σε συνέδριο με θέμα: «Όραμα για τη Γεωργία στην Ευρώπη», που έγινε στο Plovdiv της Βουλγαρίας, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «οι αγρότες χρειάζονται στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα αυστηρά πρότυπα και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις δεν αναμένεται να καταλήξουν σύντομα μια συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να καταστήσει «εθελοντικές» τις απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας και να προσφέρει επαρκή οικονομική αποζημίωση στους αγρότες που τις εφαρμόζουν.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να ανοίξουν διάλογο με τους διαδηλωτές στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας σε όλα τα στάδια, αντί να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους κεκλεισμένων των θυρών.

«Εάν η αγροτική παραγωγή δεν είναι κερδοφόρα, οι αγρότες δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν σύγχρονες τεχνολογίες. Αυτό θα οδηγήσει σταδιακά στο να γίνεται όλο και λιγότερο ανταγωνιστική η ευρωπαϊκή γεωργία», δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο Πολωνός υπουργός κ. Nowak.

Επίσης ανέφερε ότι «τα κονδύλια των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ δεν έχουν αναπροσαρμοσθεί εδώ και αρκετά χρόνια και θα πρέπει να ανοίξει αυτή η συζήτηση στα όργανα της ΕΕ.

Είναι ένα σημαντικό μέσο οικονομικής στήριξης του αγροτοκτηνοτροφικού κλάδου εν μέσω αυξανόμενου κόστους παραγωγής».

Ακόμη ο Πολωνός υπουργός επεσήμανε την ανάγκη για εξομοίωση των ποιοτικών προτύπων στα αγροδιατροφικά προϊόντα που διακινούνται στην ΕΕ, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους.

Για την 21η Μαρτίου Παγκόσμια ημέρα Δασοπονίας και Διεθνή Ημέρα Δασών αναφέρεται ανακοίνωση του ΓΕΩΤΕ.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας.

Συγκεκριμένα η ανακοίνωση αναφέρει τα εξής:

Συμπληρώνονται φέτος πενήντα ένα (51) χρόνια από την 21η Μαρτίου του 1973, ημερομηνία που με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας & Τροφίμων (F. A. O.) του ΟΗΕ, ορίστηκε ως η «Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας», με κύριο σκοπό να φέρει τον άνθρωπο πιο κοντά στα δάση που καλύπτουν το 25% της επιφάνειας της Γης, να του κεντρίσει το ενδιαφέρον για να μάθει περισσότερα για τις λειτουργίες τους, αλλά και για την ανάγκη προστασίας τους, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη επιβίωση.

H 21η Μαρτίου μέχρι το 2011 εορταζόταν ως η Παγκόσμια Μέρα Δασοπονίας. Τον Δεκέμβριο του 2012 όμως, η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κήρυξε την 21η Μαρτίου, ως «Διεθνή Μέρα Δασών». Με βάση την απόφαση αυτή, όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ κλήθηκαν να υιοθετήσουν από το 2013 και εντεύθεν, την 21η Μαρτίου, ως την ημέρα κατά την οποία θα τιμάται το δάσος. Περαιτέρω αποφασίστηκε να καθορίζεται κάθε χρόνο ένα θέμα για ανάδειξη σε ότι αφορά την προσφορά των δασών στην ανθρωπότητα. Θέμα της φετινής χρονιάς, όπως καθορίστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, είναι: «Δάση και καινοτομία: νέες λύσεις για έναν καλύτερο κόσμο».

Η φετινή επέτειος είναι ένα κάλεσμα για δράση όλων μας για την αξιοποίηση των τεχνολογικών καινοτομιών για τα δάση μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη απειλή της αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης των οικοτόπων και της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον τα δασικά προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων με βιώσιμα υλικά που θα αντικαταστήσουν υλικά όπως ο χάλυβας, τα πλαστικά και οι συνθετικές ίνες. Τέτοια επιβλαβή πλαστικά μπορούν πλέον να αντικατασταθούν με βιοδιασπώμενες εναλλακτικές λύσεις από το ξύλο ώστε να αντικαταστήσουμε το γραφίτη και τα μέταλλα σπάνιων γαιών στις μπαταρίες και να δημιουργήσουμε νέες βιώσιμες ίνες στην αναμόρφωση της βιομηχανίας της μόδας. Επιπρόσθετα, οι καινοτομίες που υπάρχουν στον τομέα των drones μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που εμείς διαχειριζόμαστε και προστατεύουμε τα δάση μας, βοηθώντας έτσι στον εντοπισμό και την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών κι άλλων παράνομων παρεμβάσεων καθώς και για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και των εύθραυστων οικοσυστημάτων.

Η Διεθνής Μέρα Δασών στοχεύει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία των δασικών οικοσυστημάτων και των δασών γενικότερα κι έχει καθιερωθεί ως μέρα για την προβολή της αξίας και σημασίας που έχουν τα δάση, καθώς επίσης και για την ανάγκη προστασίας τους, ώστε να διατηρηθεί η ζωή στον πλανήτη μας. Ιδιαίτερα στις μέρες μας, όπου υπάρχει πληθώρα αρνητικών εξελίξεων στα περιβαλλοντικά θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ερημοποίηση της γης, οι απειλές στη βιοποικιλότητα και η εκτεταμένη υλοτόμηση των τροπικών δασών.

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα δασοπονίας – διεθνή μέρα δασών, κάθε χρόνο τιμούμε την προσφορά των δασών, εξαίρουμε τη σπουδαιότητα τους και περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τονίζουμε την άμεση ανάγκη προστασίας και επαύξησης τους, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη δική μας επιβίωση, ενέργειες τις οποίες θα πρέπει να κάνουμε κάθε μέρα του έτους ώστε να πετύχουμε τον επιθυμητό στόχο που είναι η προστασία των δασών.

Τα υγιή δάση είναι απαραίτητα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα, παρέχοντας καθαρό αέρα και νερό και αποτελούν καταφύγια βιολογικής ποικιλότητας. Πολλά από τα φάρμακα στα οποία βασιζόμαστε σήμερα προέρχονται από δάση. Το 25% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις ανεπτυγμένες χώρες είναι φυτικής προέλευσης, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να φτάσει και το 80%. Περνώντας χρόνο μέσα στο δάσος και στη φύση μειώνεται το άγχος, μειώνεται η αρτηριακή πίεση και βελτιώνεται η διάθεση. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τόσο η άσκηση στα δάση όσο και η απλή επίσκεψη σε αυτά έχει θετικές επιδράσεις στον άνθρωπο και στην υγεία του, ιδιαίτερα μάλιστα στην περιοχή μας που διαθέτει αρκετά περιαστικά δάση.

Ο 21ος αιώνας θεωρείται ο πλέον κρίσιμος όχι μόνο για την επιβίωση του ανθρώπου αλλά και για τη διάσωση των δασών που απέμειναν, αφού αυτά τα δύο είναι αμοιβαία αλληλοεξαρτώμενα και η επίτευξη του ενός προϋποθέτει την επίτευξη του άλλου. Στο κατώφλι της νέας χιλιετίας, η περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική σπουδαιότητα των δασών καθίσταται περισσότερο σημαντική από ποτέ, εξαιτίας της διαρκώς επιδεινούμενης διαταραχής του οικολογικού ισοζυγίου του πλανήτη. Tον 15ο αιώνα τα δάση κάλυπταν περίπου τη μισή έκταση της γης, ενώ σήμερα λιγότερο από το ένα τρίτο της. Οι καταστροφές των δασών έφθασαν στο ζενίθ στα μέσα του 19ου αιώνα με τη βιομηχανική επανάσταση. Η συστηματική μείωση της συνολικής δασοκάλυψης από τις αλόγιστες, άπληστες και απρογραμμάτιστες ενέργειες του καταναλωτικού ανθρώπου, κυρίως τα τελευταία διακόσια χρόνια, καθώς και οι δυσμενέστατες επιπτώσεις που επακολούθησαν, κατέστησαν προφανή τη ζωτική σημασία των δασών για τη διατήρηση της βιόσφαιρας επί της γης.

Το παράρτημα της Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, υπηρετώντας το ρόλο του, ως θεσμοθετημένου συμβούλου σε θέματα πρωτογενούς παραγωγής και προστασίας περιβάλλοντος, προσηλωμένο στις αρχές της ορθολογικής και αειφορικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της κοινής ωφέλειας, της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της συνολικής κι ολοκληρωμένης προσέγγισης, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες με την υποστήριξη των επιστημόνων μελών του, προς την εξασφάλιση της διατήρησης των πόρων και των προσόδων στο διηνεκές σε συνδυασμό με την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων.

Η 21η Μαρτίου 2023, είναι η Διεθνής Ημέρα Δασών, αλλά για το Βόρειο Ημισφαίριο είναι η Εαρινή Ισημερία, το ουσιαστικό ξεκίνημα της Άνοιξης. Αυτό το ξύπνημα της φύσης από τη χειμερινή της αδράνεια, ας αποτελέσει μια αφύπνιση για όλους μας και την απαρχή για μια νέα, πιο περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη πολιτική που θα αναβαθμίσει το διαταραγμένο φυσικό περιβάλλον αλλά και θα δώσει οικονομικές και παραγωγικές λύσεις σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας μας. Τότε και μόνο τότε θα επιτευχθεί ο πολυπόθητος στόχος της βελτίωσης της ποιότητας της ζωής μας και θα εξασφαλιστεί ένα βιώσιμο μέλλον για εμάς και τις επόμενες γενιές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση ορισμένων διατάξεων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΑΠ), με στόχο την επίτευξη μείωσης της γραφειοκρατίας και αποδυνάμωσης της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ.

Οι αποφάσεις αυτές ήρθαν μετά από ένα κύμα αντιδράσεων από τους αγρότες σε πολλές χώρες της ΕΕ αλλά και στην Ελλάδα.

Οι προτάσεις αυτές, που σχετίζονται με την αιρεσιμότητα και τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ, αποσκοπούν στη μείωση του φόρτου εργασίας που σχετίζεται με τους ελέγχους και τους παρέχουν στους αγρότες και κτηνοτρόφους μεγαλύτερη ευελιξία για τη συμμόρφωση με ορισμένες περιβαλλοντικές προϋποθέσεις.

Όπως υποστηρίζει η Επιτροπή, αυτή η νομοθετική πρόταση αποτελεί άμεση απάντηση στα εκατοντάδες αιτήματα που ελήφθησαν των μεγάλο αριθμό αγροτικών οργανώσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Παράλληλα η Επιτροπή στέλνει στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγγραφο προβληματισμού, στο οποίο περιγράφονται διάφορα μέτρα για τη βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Η Επιτροπή αναλαμβάνει ισχυρή και ταχεία δράση για τη στήριξη των γεωργών μας σε μια περίοδο κατά την οποία αντιμετωπίζουν πολυάριθμες προκλήσεις και ανησυχίες. Οι σημερινές προτάσεις - που καταρτίζονται σε στενή συνεργασία με τους γεωργούς, τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, τα κράτη μέλη και τους βουλευτές του ΕΚ - προσφέρουν στοχευμένες δυνατότητες ευελιξίας για να βοηθήσουν τους γεωργούς να επιτελέσουν το ζωτικό τους έργο με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και βεβαιότητα. Στέλνουμε ένα σαφές μήνυμα ότι η γεωργική πολιτική προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες, παραμένοντας παράλληλα επικεντρωμένη στη βασική προτεραιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στέκεται σταθερά στο πλευρό των γεωργών μας, οι οποίοι διατηρούν την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ και υπηρετούν στην πρώτη γραμμή της δράσης μας για το κλίμα και το περιβάλλον».

Μετά την εφαρμογή του πρώτου έτους της ΚΑΠ η Επιτροπή προτείνει στοχευμένη επανεξέταση ορισμένων προϋποθέσεων στον Κανονισμό για τα Στρατηγικά Σχέδια των κρατών μελών. Η επανεξέταση αφορά τις ακόλουθες προϋποθέσεις αιρεσιμότητας και αφορά τα πρότυπα Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ):

• ΚΓΠΚ 8 για ελάχιστο ποσοστό γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις ή στοιχεία: Οι γεωργοί της ΕΕ θα πρέπει να διατηρήσουν τα υφιστάμενα χαρακτηριστικά τοπίου στη γη τους, αλλά δεν θα υποχρεούνται πλέον να αφιερώνουν ένα ελάχιστο μέρος της αρόσιμης γης τους σε μη παραγωγικές περιοχές, όπως η γη υπό αγρανάπαυση. Αντί αυτού, μπορούν να επιλέξουν, σε εθελοντική βάση, να διατηρήσουν μέρος της αρόσιμης γης τους μη παραγωγικά - ή να δημιουργήσουν νέα χαρακτηριστικά τοπίου (όπως φυτοφράκτες ή δέντρα) - και, ως εκ τούτου, να λάβουν πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη μέσω ενός οικολογικού προγράμματος που θα πρέπει να προσφέρουν όλα τα κράτη μέλη στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ. Όλοι οι γεωργοί της ΕΕ θα ενθαρρυνθούν να διατηρήσουν μη παραγωγικές περιοχές επωφελείς για τη βιοποικιλότητα χωρίς φόβο απώλειας εισοδήματος.
• ΚΓΠΚ 7 για την αμειψισπορά: Οι γεωργοί της ΕΕ θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν την απαίτηση αυτή επιλέγοντας είτε να εναλλάσσουν είτε να διαφοροποιήσουν τις καλλιέργειές τους, ανάλογα με τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν και εάν η χώρα τους αποφασίσει να συμπεριλάβει την επιλογή της διαφοροποίησης των καλλιεργειών στο στρατηγικό τους σχέδιο για την ΚΑΠ. Η ευελιξία για τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών αντί μόνο της αμειψισποράς θα επιτρέψει στους γεωργούς που πλήττονται από τακτική ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις να συμμορφωθούν ευκολότερα με την απαίτηση αυτή.
• ΚΓΠΚ 6 για την εδαφοκάλυψη κατά τις ευαίσθητες περιόδους: Τα κράτη μέλη θα έχουν πολύ μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον καθορισμό του τι ορίζουν ως ευαίσθητες περιόδους και των πρακτικών που επιτρέπουν την εκπλήρωση αυτής της απαίτησης, υπό το πρίσμα των εθνικών και περιφερειακών συνθηκών τους και στο πλαίσιο της αυξανόμενης μεταβλητότητας των καιρικών συνθηκών.

Εκτός από αυτές τις ειδικές αλλαγές, η Επιτροπή προτείνει να μπορούν τα κράτη μέλη να εξαιρούν ορισμένες καλλιέργειες, τύπους εδάφους ή γεωργικά συστήματα από τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις σχετικά με την άροση, την εδαφοκάλυψη και την αμειψισπορά/διαφοροποίηση των καλλιεργειών (ΚΓΠΚ 5, 6, 7 αντίστοιχα).

Θα μπορούσαν επίσης να είναι δυνατές στοχευμένες εξαιρέσεις ώστε να επιτραπεί το όργωμα για την αποκατάσταση μόνιμων λειμώνων σε περιοχές Natura 2000 σε περίπτωση ζημίας λόγω θηρευτών ή χωροκατακτητικών ειδών (ΚΓΠΚ 9).

Οι εξαιρέσεις αυτές μπορούν να καθοριστούν για ολόκληρη την περίοδο της ΚΑΠ στα Στρατηγικά Σχέδια.

Ακόμη τονίζει η Επιτροπή ότι οι εξαιρέσεις θα πρέπει να περιορίζονται ως προς την έκταση και να θεσπίζονται μόνο όταν αποδεικνύονται αναγκαίες για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει τις αναγκαίες τροποποιήσεις για την επικύρωση των εξαιρέσεων και τη διατήρηση της συνοχής με τους συνολικούς περιβαλλοντικούς στόχους των Στρατηγικών Σχεδίων.

Σε ακραίες περιπτώσεις δυσμενών καιρικών συνθηκών που εμποδίζουν τους γεωργούς να εργαστούν σωστά και να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις ΚΓΠΚ, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να θεσπίσουν προσωρινές παρεκκλίσεις. Οι παρεκκλίσεις αυτές θα πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένες και να ισχύουν μόνο για τους θιγόμενους δικαιούχους.

Για να διασφαλιστεί ότι οι χώρες της ΕΕ μπορούν να προσαρμόζουν συχνότερα τα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΑΠ στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, η Επιτροπή προτείνει να διπλασιαστεί ο αριθμός των τροποποιήσεων που επιτρέπονται κάθε χρόνο. Κάθε επιτυχής διαδικασία απλούστευσης πρέπει να πραγματοποιείται σε στενή συνεργασία με τις εθνικές διοικήσεις.

Τέλος, η Επιτροπή προτείνει να εξαιρεθούν οι μικρές εκμεταλλεύσεις κάτω των 10 εκταρίων (100 στρέμματα) από τους ελέγχους και τις κυρώσεις που σχετίζονται με τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αιρεσιμότητας. Αυτό θα μειώσει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο που σχετίζεται με τους ελέγχους για τους μικροκαλλιεργητές που αντιπροσωπεύουν το 65 % των δικαιούχων της ΚΑΠ.

Το καμένο δάσος στον Έβρο μπορεί να ξαναγίνει με σημαντικές παρεμβάσεις και με σχεδιασμό που θα αποτρέπει παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον.

Αυτό τονίστηκε στην Ημερίδα που οργάνωσε το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. στην Αλεξανδρούπολη, την Πέμπτη (7 Μαρτίου 2024), με τίτλο: «Δασικές Πυρκαγιές. Συμπεράσματα και Κατευθύνσεις. Η περίπτωση του Έβρου»

Την εκδήλωση τίμησαν και στήριξαν με τη συμμετοχή τους εκπρόσωποι της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Περιφέρειας, της Εκκλησίας, των Πολιτικών Κομμάτων, της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, των αρμοδίων Υπηρεσιών, των Σωμάτων Ασφαλείας, του Στρατού, της Πυροσβεστικής και πλήθος κόσμου.

Στην ημερίδα συμμετείχαν διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες καθώς και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg κ. Johan Georg Goldammer, οι οποίοι κατέθεσαν τις απόψεις τους με εμπεριστατωμένες εισηγήσεις και ανέπτυξαν έναν διάλογο με διαπιστώσεις και προτάσεις.

Στην ημερίδα η οποία, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κ. Μενέλαο Γαρδικιώτη, διοργανώθηκε με στόχο την ανάδειξη της πολυπλοκότητας του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο του πορίσματος που επεξεργάστηκε αρμόδια επιτροπή του επιμελητηρίου, εξειδικευμένοι επιστήμονες σκιαγράφησαν την υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με το νομικό πλαίσιο, τα έργα δασικής αποκατάστασης στον Έβρο, τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς στη χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και προτάσεις και κατευθύνσεις για το μέλλον στον σχεδιασμό της πρόληψης αλλά και της διαχείρισης μετά από ακραία φυσικά φαινόμενα.

Κατά την έναρξη της ημερίδας, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Ελευθέριος Αυγενάκης, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, αναφέρθηκε στην προσπάθεια αποκατάστασης των προβλημάτων της πυρκαγιάς που έπληξε το Εθνικό Πάρκο του Δάσους Δαδιάς, τονίζοντας πως η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ ανταποκρίθηκε άμεσα και είχε διαρκή παρουσία στην πληγείσα περιοχή, ενώ και οι εκπρόσωποι των εποπτευομένων φορέων έδρασαν με ταχύτητα, ευελιξία αλλά και αποφασιστικότητα. Η προσπάθεια για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν όχι απλώς δεν έχει σταματήσει, αλλά συνεχίζεται εντονότερη, μιας και αυτό επιβάλλεται να κάνει μία υπεύθυνη Πολιτεία.

Την αναγκαιότητα να προχωρήσει άμεσα η δασική μεταρρύθμιση ώστε, μέσω της ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων, να επιτευχθεί η θωράκιση των δημόσιων δασών απέναντι στην κλιματική κρίση υπογράμμισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, συμμετέχοντας διαδικτυακά στην ημερίδα.

Στην σημαντικότητα της συνεργασίας πολιτών, θεσμικών φορέων και εκπροσώπων της πολιτείας σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να αποκατασταθούν τα τραύματα που άφησε στο πέρασμά της η μεγάλη πυρκαγιά, αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σταύρος Κελέτσης. Εκτιμώντας πως «η κλιματική κρίση θα μας φέρνει συχνά αντιμέτωπους με τέτοια φαινόμενα», σημείωσε πως «χρειαζόμαστε οπωσδήποτε τις απόψεις των επιστημόνων, των ειδικών, προκειμένου να αποκαταστήσουμε το δάσος αλλά και γενικότερα την οικονομία της περιοχής μας, άρα να αποκαταστήσουμε την επόμενη μέρα στο νομό, αλλά ταυτόχρονα περιμένουμε και τις προτάσεις που έχουν να κάνουν με την πρόληψη», ο κ. Κελέτσης εξέφρασε την πεποίθησή του για την ταχεία αποκατάσταση τόσο του δάσους όσο και της οικονομίας του νομού.

Την πορεία υλοποίησης του προγράμματος Antinero, της ενίσχυσης του ανθρωπίνου δυναμικού και του εξοπλισμού της Δασικής Υπηρεσίας παρουσίασε ο Γενικός Γραμματέας Δασών κ. Ευστάθιος Σταθόπουλος ο οποίος, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη διαχρονικά διαχειριστικών μελετών στα δάση του Έβρου, σημείωσε πως το παγκόσμιο πρόβλημα της κλιματικής κρίσης εξαιτίας της οποίας εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, δυσχεραίνει το έργο της προστασίας των δασών, ο σχεδιασμός της οποίας, όπως είπε, χρήζει συνεχούς προσαρμογής λόγω των εκάστοτε νέων δεδομένων.

Στον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών οι τοπικές κοινωνίες αναφέρθηκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg κ. Johann Georg Goldammer. Υπογράμμισε την αναγκαιότητα των συνεργασιών και της εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που, μεταξύ άλλων, θα εκπαιδεύει τους πολίτες και θα αποκλείει τις επικαλύψεις ως προς τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων φορέων στην κατάσβεση των πυρκαγιών, με αναφορές σε πρακτικές άλλων χωρών και στον ρόλο και το έργο του παγκόσμιου δικτύου για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Οι ειδικοί επισήμαναν ότι, βάσει των στατιστικών στοιχείων, παρουσιάζεται αυξητική τάση ως προς τη συχνότητα εκδήλωσης αλλά κυρίως την ένταση του φαινομένου των δασικών πυρκαγιών, κάτι που καθιστά αναγκαία την κατανόηση σε βάθος του προβλήματος και των λόγων της σταδιακής επιδείνωσής του. Επίσης, συμφώνησαν ότι το καμένο δάσος στον Έβρο μπορεί να επιστρέψει στην αρχική του κατάσταση μέσα από σημαντικές παρεμβάσεις και με σχεδιασμό που θα αποτρέπει παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον. Επισημάνθηκε ότι στις δασικές εκτάσεις που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, έχουν ξεκινήσει ήδη οι πρώτες παρεμβάσεις. Αφορούν, κατ’ αρχάς τη διατήρηση στην περιοχή των πουλιών και την άμεση κατασκευή έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, ταυτόχρονα όμως εκπονούνται συνεχώς μελέτες για το πώς θα γίνει το δάσος έτσι ακριβώς όπως ήταν πριν την πυρκαγιά.

Την μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε την Τρίτη (27/2) ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Από τη διαχείριση πάντως απουσιάζουν για ακόμη μια φορά οι κτηνοτρόφοι.

Την μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σήμερα (27/2) σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση, τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Ακόμη, παρουσίασε την πορεία υλοποίησης του προγράμματος προληπτικών καθαρισμών δασών (AntiNero), το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σε πληθώρα περιοχών της χώρας.
Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Δασών, κ. Ευστάθιου Σταθόπουλου και του Γενικού Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελου Γκουντούφα.

Πιο συγκεκριμένα, για τη διαχείριση των δημόσιων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, όπως την περιέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνονται οι εξής πρωτοβουλίες, οι οποίες αποτυπώνονται σε διατάξεις σχεδίου νόμου, που αναμένεται να τεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε δημόσια διαβούλευση:

• Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Με την πρόσκληση προκηρύσσεται η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης ενός ή περισσότερων δασών ή μιας ή περισσοτέρων διαχειριστικών μονάδων κατά μόνας ή από κοινού. Ο συνδυασμός των δασών ή των διαχειριστικών μονάδων στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα αυτών, τον βαθμό δυσκολίας της απόληψης, την απόσταση που τα χωρίζει, την πιθανότητα εκδήλωσης επικίνδυνης πυρκαγιάς και το έτος λήξης της διάρκειας των οικείων διαχειριστικών μελετών.
• Στην πρόσκληση ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

α) οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες,
β) οι εργασίες καθαρισμού δασών, τα είδη και οι ποσότητες βιομάζας που θα αποληφθούν με αυτές, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός υλοποίησης αυτών των εργασιών,
γ) το ύψος της επιδότησης της βιομάζας που απολαμβάνεται ανά είδος και κατά περίπτωση, και
δ) το ελάχιστο ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο κ.ά.

• Το ύψος της εγγύησης συμμετοχής ορίζεται στην πρόσκληση και προσδιορίζεται στο 4% της προϋπολογιζόμενης αξίας της σύμβασης.
• Η ανάθεση γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από εισήγηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά με βάση τα παρακάτω κριτήρια:

α) το ποσοστό βιομάζας που θα αποληφθεί σε σχέση με το προβλεπόμενο στη διαχειριστική μελέτη και τη μελέτη αντιπυρικής προστασίας (Συντελεστής 40 %)
β) το χρονικό διάστημα υλοποίησης των δασοκομικών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του δάσους που αποβλέπουν στον καθαρισμό αυτού, σε σχέση με το απώτατο σχετικό όριο που θέτει η εγκεκριμένη διαχειριστική - αντιπυρική μελέτη (Συντελεστής 40%)
γ) το ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο (Συντελεστής 20%).

• Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Επιτρέπεται η σύσταση ενώσεων προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα - Υ.Σ.Σχη.), στις οποίες μετέχουν ως μέρη ΔΑ.Σ.Ε. με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%, με σκοπό τη διαχείριση των δασών.

Στα Υ.Σ.Σχη. μπορούν να συμμετέχουν ΔΑ.Σ.Ε. που:
α) έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του ν. 4423/2016,
β) είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών («ΜΗ.ΔΑ.Σ.Ο.») και δεν έχουν διαγραφεί οριστικά ή προσωρινά και
γ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη.
Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των ΔΑΣΕ, που συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) έχουν ως κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής,
β) έχουν συσταθεί τουλάχιστον πέντε έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης,
γ) ο κύκλος εργασιών τους κατά τα τρία τελευταία πλήρη οικονομικά έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 5.000.000 ευρώ, ο δε ειδικός κύκλος εργασιών που αφορά τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 3.000.000 ευρώ και
δ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη.

Μπορούν να συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. και νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας ως εξής:
α) για παραγωγή θερμικής, ηλεκτρικής ενέργειας ή ανανεώσιμων αερίων από βιομάζα (βιοενέργεια) είτε με σκοπό την ιδιοκατανάλωση είτε την πώληση της ενέργειας αυτής σε τρίτους,
β) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε δίκτυα τηλεθέρμανσης,
γ) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε εφαρμογές του αγροβιομηχανικού - αγροδιατροφικού κλάδου (θερμοκήπια, ξηραντήρια, κ.λπ.).
Το εταιρικό κεφάλαιο των παραπάνω προσώπων για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν την ιδιότητα τους ως μέλη στα Υ.Σ.Σχη ορίζεται σε 3.000.000 ευρώ.

• Τα Υ.Σ.Σχη. και οι ΔΑ.Σ.Ε. που έχουν αναλάβει τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών ή διαχειριστικών μονάδων λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή από άλλους δημόσιους πόρους. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει οι παραπάνω φορείς. Το ύψος της επιδότησης δεν μεταβάλλεται μέχρι τη λήξη της διάρκειας της ανάθεσης.
• Ποσοστό των καυσόξυλων που παράγονται από τους αναδόχους της παραπάνω διαδικασίας, το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση, διατίθεται με χαμηλό τίμημα σε αποδεδειγμένα μόνιμους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ανταποδοτικά οφέλη).
• Ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 2% επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων ενός Υ.Σ.Σχη. ή ενός ΔΑ.Σ.Ε. από τη διαχείριση των δασών διατίθεται στους ΟΤΑ που είναι εντός ή πλησίον των οικείων περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης. Οι ΟΤΑ αυτοί οφείλουν να προβούν σε αντίστοιχη μείωση των δημοτικών τελών που επιβάλλουν σε βάρος των μονίμων κατοίκων των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών αυτών.
• Το ποσό της επιδότησης καταβάλλεται μετά από τον έλεγχο και την πιστοποίηση με κάθε αναγκαίο μέσο της βιομάζας που απολήφθηκε και των ειδών αυτής, σύμφωνα με τα αντίστοιχα τιμολόγια πώλησης.
• Συστήνεται Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών που πιστοποιούν και βεβαιώνουν τις ποσότητες βιομάζας που παράγονται από κάθε ανάδοχο.

Ξεκινώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα εκπονηθούν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές (εντός του Μαρτίου 2024 η δημοπράτηση τους).
Αυτές οι πρώτες, πιλοτικές, διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής επιφάνειας 1.395.258,99 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422,84 ευρώ.

AntiNero I, II και ΙΙΙ

Τα προγράμματα AntiNero I, II και ΙΙI είναι από τα βασικότερα «εργαλεία» που έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για την πρόληψη και την προστασία των δασών. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υλοποιείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του τακτικού προϋπολογισμού.
Στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων υλοποιούνται πρωτοβουλίες που αφορούν στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών, οι οποίες έχουν πολλαπλά πλεονεκτήματα όπως είναι: η μείωση του κινδύνου μετάδοσης και εξάπλωσης όλων των ειδών των πυρκαγιών (εδάφους, επιφανείας και κόμης), αλλά και η μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης πυρκαγιών, της έντασης των πυρκαγιών και του κινδύνου δημιουργίας MEGA FIRE, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της προσέγγισης των δασοπυροσβεστών στην περιοχή με ασφάλεια, όπως και της μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων.
Επίσης, δημιουργούνται ζώνες αμιγούς ή μικτής βλάστησης με πλατύφυλλα είδη, τα οποία χαρακτηρίζονται από πιο αργή και ελεγχόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς μέσω φυτεύσεων εμπλουτισμού, με έμφαση σε θέσεις δασών ή δασικών εκτάσεων χωροθετημένων πλησίον ή σε μίξη με οικιστικές περιοχές.
Ακόμη, πραγματοποιούνται εργασίες όπως: καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών κ.λπ.
Ειδικότερα, ανά πρόγραμμα, υλοποιήθηκαν οι εξής πρωτοβουλίες:

AntiNero I

Πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί 52.000 στρ., έγιναν εργασίες για τη βελτίωση και τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου 12.600 χλμ., καθώς και για τη βελτίωση και τη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 2.000 χλμ. Επιπρόσθετα, διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή και εκπονήθηκαν σχέδια αντιπυρικής προστασίας για 39 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα συνολικής έκτασης άνω των 42 εκατ. στρ.

AntiNero II

Έλαβαν χώρα καθαρισμοί 65.000 στρ., βελτιώθηκε και συντηρήθηκε δασικό οδικό δίκτυο 20.000 χλμ., καθώς και αντιπυρικές ζώνες 1.000 χλμ., διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή.

AntiNero III

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά σε καθαρισμούς δασών 71.058 στρμ., στη βελτίωση και στη συντήρηση δασικού οδικού δικτύου 103.741 στρμ. όπως επίσης στη βελτίωση και στη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 21.197 χλμ., αλλά και στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών 65.357 στρ.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η προσαρμογή στην κλιματική κρίση απαιτεί, πρωτίστως, εγρήγορση -καθώς ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας- και οργανωμένο σχέδιο με έμφαση στα έργα πρόληψης. Με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, λαμβάνουμε ένα πλέγμα από σημαντικές πρωτοβουλίες. Η δασική μεταρρύθμιση, η οποία συμπεριλαμβάνεται σε προωθούμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας -που αναμένεται να τεθεί, προσεχώς, σε δημόσια διαβούλευση- θα συμβάλλει, δραστικά, στη μείωση των κινδύνων πυρκαγιάς. Ήδη έχουμε προσδιορίσει τα δάση για τα οποία αναθέτουμε τις πρώτες διαχειριστικές μελέτες. Και όλα αυτά, ενώ το πρόγραμμα AntiNero βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τους προληπτικούς καθαρισμούς που έχουν ήδη ολοκληρωθεί να υπερβαίνουν τα 113.380 στρέμματα. Καθαρισμοί περί τα 2.285 στρέμματα είναι σε εξέλιξη και πρόσθετοι, άνω των 71.000 στρεμμάτων, συμπεριλαμβάνονται στις προγραμματισμένες εργασίες. Ταυτόχρονα, τελούνται έργα που αφορούν σε βελτίωση και συντήρηση δασικού οδικού δικτύου και αντιπυρικών ζωνών και διατίθεται δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους στις περιοχές παρέμβασης».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε επίσημα Κανονισμό με τον οποίο χορηγείται μερική εξαίρεση στους ευρωπαίους γεωργούς από τον κανόνα της αιρεσιμότητας για τις εκτάσεις υπό αγρανάπαυση.

Αυτό αποτελεί συνέχεια της πρότασης της Επιτροπής, που υποβλήθηκε στις 31 Ιανουαρίου και των συζητήσεων με τα κράτη μέλη σε συνεδριάσεις επιτροπών.

Ο Κανονισμός τέθηκε σε ισχύ από σήμερα Τετάρτη (14 Φεβρουαρίου) και θα εφαρμοστεί αναδρομικά, από την 1 Ιανουαρίου για ένα έτος, δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Η μερική εξαίρεση ανταποκρίνεται σε διάφορα αιτήματα για μεγαλύτερη ευελιξία, όπως ζητήθηκε από τα κράτη μέλη για την καλύτερη αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί της ΕΕ, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αντί της διατήρησης της γης υπό αγρανάπαυση ή της διατήρησης μη παραγωγικών χαρακτηριστικών στο 4% της αρόσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες δέσμευσης αζώτου (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβες) ή εμβόλιμες καλλιέργειες χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα, στο 4% της αρόσιμης γης τους, θα θεωρούνται ότι πληρούν την αποκαλούμενη απαίτηση της Καλής Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάστασης - ΚΓΠΚ 8 (ελάχιστο ποσοστό γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις). Ωστόσο, οι γεωργοί που το αποφασίζουν μπορούν να συνεχίσουν να πληρούν την απαίτηση με γη υπό αγρανάπαυση ή μη παραγωγικά χαρακτηριστικά.

Η τελική πράξη που εκδόθηκε επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τα οικολογικά τους προγράμματα που στηρίζουν μη παραγωγικές περιοχές, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η εναλλακτική βάση αναφοράς στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας ΚΓΠΚ 8. Μια απλή κοινοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι αρκετή για την άμεση επικαιροποίηση των σχετικών οικολογικών προγραμμάτων.

Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή, εντός 15 ημερών, από την έναρξη ισχύος του Κανονισμού, ώστε οι γεωργοί να μπορούν να ενημερωθούν το συντομότερο δυνατόν.

Θυμίζουμε ότι οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από 10 εκτάρια (100 στρέμματα) αρόσιμης γης ήδη έχουν εξαιρεθεί από την υποχρέωση αυτή.

Ακολουθεί δελτίο τύπου από την Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά (Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS):
Οι δασικές υπηρεσίες (Δασαρχείο Πατρών, Διεύθυνση Δασών Αχαΐας, Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου) γνωμοδότησαν αρνητικά για την υλοποίηση του Αιολικού στο Μελισσοβούνι Ερυμάνθου, στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης.

Στην αρνητική γνώμη λήφθηκε υπόψη το έγγραφο του Πανεπιστημίου Πατρών – Τμήματος Γεωλογίας με θέμα:«Γεωλογική έκθεση κατά της κατασκευής ΑΣΠΗΕ στην περιοχή Μελισσοβούνι Ερυμάνθου» σύμφωνα με το οποίο οι έντονες χωματουργικές επεμβάσεις στις πολύ μεγάλες κατά θέση κλίσεις της περιοχής, θα αποτελέσουν την αφετηρία διαβρώσεων, κατολισθήσεων με επικινδυνότητα για τους κοντινούς οικισμούς (Καλούσι), τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες της περιοχής, ενδεχόμενη επίδραση στους υδάτινους πόρους και φυσικά αλλοίωση του τοπίου και του ευρύτερου δασικού οικοσυστήματος και των προστατευόμενων οικοτόπων.

Επιπλέον λόγοι είναι η προτεινόμενη οδοποιία που ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια κλίσεων καθώς η έλλειψη διαχείρισης της μεγάλης περίσσειας εδαφικού υλικού εκσκαφών από την μελέτη του έργου. Επίσης η ευρύτερη περιοχή έχει «δεχθεί πολλά αιτήματα» εγκατάστασης έργων ΑΣΠΗΕ, με τις σωρευτικές και συνεργιστικές επιπτώσεις όλων αυτών στο περιβάλλον, τη μορφολογία και φυσιογνωμία της περιοχής αλλά και στη χλωρίδα, πανίδα και ορνιθοπανίδα αυτής, να μην έχουν ουδόλως εκτιμηθεί και αξιολογηθεί συνολικά.

Να αναφέρουμε ότι η θέση Μελισσοβούνι Ερυμάνθου είναι ενταγμένη:

Στο προστατευόμενο Οικολογικό δίκτυο Natura 2000 και συγκεκριμένα σε έκταση που έχει χαρακτηρισθεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ-SPA) με κωδικό GR2320012 «Όρος Ερύμανθος» και Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΖΕΠ-SAC) με κωδικό GR2320008 « Όρος Ερύμανθος»

Το έργο όπως και τμήμα της οδοποιίας πρόσβασης και γραμμής διασύνδεσης περιλαμβάνονται εντός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) με κωδικό GR097 «Όρος Ερύμανθος».

Είναι κρίσιμο οι δασικές υπηρεσίες να λαμβάνουν υπόψη τις τεκμηριωμένες απόψεις των πολιτών και φορέων για την ακαταλληλότητα του έργου, όπως στην περίπτωση αυτή που ανταποκρίθηκαν δεόντως στο έργο τους, το οποίο δεν είναι άλλο από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και των περιοχών Natura 2000 της περιοχής μας η οποία βρίσκεται στο στόχαστρο των εταιρείων ΑΠΕ, καθώς έχουν υπάρξει περιπτώσεις που οι δασικές υπηρεσίες παράβλεψαν τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις, μη τηρώντας την επιστημονική τους δεοντολογία.

Εξαίρεση και εφέτος από την υποχρεωτικότητα του μέτρου της αγρανάπαυσης.

Όπως αναφέρει το ΥπΑΑΤ, με τη στήριξη της Ελλάδας, πέρασε η πρόταση της Γαλλίας για παρέκκλιση και για την εφετινή καλλιεργητική περίοδο από την τήρηση συγκεκριμένων κανόνων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).

Για τρίτη χρονιά οι παραγωγοί μπορούν να καλλιεργήσουν σε εκτάσεις που εκ του κανονισμού της ΚΑΠ έπρεπε να μείνουν ακαλλιέργητες.

Με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία υποβλήθηκε από τη Γαλλία με τη στήριξη της Ελλάδας οι αγρότες μπορούν να καλλιεργήσουν σε εκτάσεις που έπρεπε να παραμείνουν σε αγρανάπαυση, με αποτέλεσμα να τους δίνεται η δυνατότητα να έχουν διπλό κέρδος, αφού θα μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα που θα καλλιεργήσουν στις συγκεκριμένες εκτάσεις, χωρίς να εξαιρεθούν της προβλεπόμενης ενίσχυσης. Επιπρόσθετα απαλλάσσονται από οποιονδήποτε έλεγχο – πρόστιμο.

Συγκεκριμένα η πρόταση εκτελεστικής πράξης της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής σχετικά με παρέκκλιση από το πρότυπο GAEC 8 για το έτος 2024 δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες της Ε.Ε. εναλλακτικής εφαρμογής του συγκεκριμένου προτύπου «καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής πρακτικής».

Η εν λόγω πρόταση κανονισμού προέκυψε κατόπιν σχετικού αιτήματος της Γαλλίας στο Συμβούλιο AGRIFISH, αίτημα το οποίο η Ελλάδα είχε στηρίξει.

Η πρόταση, η οποία μετά την έγκριση της, θα ισχύει αναδρομικά από 01/01/2024, θεωρείται ότι προσφέρει ισορροπία μεταξύ του στόχου για την προστασία της βιοποικιλότητας και της ανάγκης για ενίσχυση του εισοδήματος των γεωργών λόγω των συνεχιζόμενων κρίσεων (εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, υψηλό κόστος εισροών, χαμηλές τιμές αγοράς, κλπ.) και για το λόγο αυτό έγινε αποδεκτή από την Ε. Επιτροπή.

Με την εν λόγω πρόταση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες των ευρωπαίων αγροτών για το εισόδημά τους, τους επιτρέπει να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις για το έτος 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες εκτάσεις μη παραγωγικές.

Ειδικότερα, για να λάβουν τη στήριξη της ΚΓΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων ευεργετικών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή της αιρεσιμότητας ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην Ε.Ε. και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση της διάστασης της πολιτικής για βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει «καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές πρακτικές».

Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου γης σε μη παραγωγικές εκτάσεις ή στοιχεία τοπίου. Η δέσμευση αφορά κατά κύριο λόγο σε αγρανάπαυση. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια αρόσιμης γης εξαιρούνται από αυτή την υποχρέωση.
Με την πρότασή της η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της Ε.Ε. να εξαιρούνται από αυτήν την απαίτηση και ταυτόχρονα να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη λήψη των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ.

Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4 % της καλλιεργήσιμης γης τους, οι αγρότες της ΕΕ μπορούν να καλλιεργούν αζωτοδεσμευτικές καλλιέργειες -ψυχανθή (όπως φακές, μπιζέλια, φάβα, κτηνοτροφικά ψυχανθή) ή/και επίσπορες καλλιέργειες στο 7% της αροτραίας έκτασής τους.

Η χρήση των συγκεκριμένων καλλιεργειών αποφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη για την υγεία του εδάφους, τη βιοποικιλότητα και τον περιορισμό της έκπλυσης θρεπτικών ουσιών. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τη διατήρηση της περιβαλλοντικής φιλοδοξίας της ΚΓΠ.

Η πρόταση της Επιτροπής είναι ισορροπημένη, προκειμένου να παρέχει αφενός ανακούφιση στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις και αφετέρου προστασία της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους.

Το μέτρο θα ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα Κράτη Μέλη και εν συνεχεία η Ε. Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση. Ο Κανονισμός θα ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να ενημερωθούν αντίστοιχα το συντομότερο δυνατό.

Σκεπτικό της πρότασης

Οι αγρότες της Ε.Ε έρχονται αντιμέτωποι με ένα συνδυασμό υψηλού κόστους εισροών και ενέργειας από τη μία και της γεωπολιτικής αστάθειας, που επικρατεί τα δύο τελευταία έτη, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Επιπλέον η περσινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από μεγάλο αριθμό ακραίων καιρικών φαινομένων και συμβάντων όπως ξηρασίες, πλημμύρες και πυρκαγιές. Αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν αναμφισβήτητα την αγροτική παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών, ενώ παράλληλα δυσχεραίνουν την πραγματοποίηση των προγραμματισμένων καλλιεργητικών εργασιών.

Η υψηλή περιβαλλοντική φιλοδοξία της πρόσφατης αναθεώρησης της ΚΑΠ ενδεχομένως φέρνει αντιμέτωπους τους αγρότες με επιπλέον δυσκολίες και αβεβαιότητες.
Υπό αυτό το πρίσμα, η υποχρέωση των παραγωγών να αφιερώσουν ένα ελάχιστο ποσοστό της καλλιεργούμενης έκτασης ως γη υπό αγρανάπαυση, το οποίο πηγάζει από τις απαιτήσεις της νέας ΚΓΠ 2023 -2027, βραχυπρόθεσμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το εισόδημα των παραγωγών. Με την πρόταση της Ε.Ε. επιτρέπεται η παρέκκλιση από την συγκεκριμένη υποχρέωση με τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω.

Ανησυχία και αγανάκτηση επικρατεί και ανάμεσα στους εκτροφείς αυτόχθονου μαύρου χοίρου, καθώς ενώ και εκείνοι εντάχθηκαν στη παράταση που δόθηκε στη 1η πρόσκληση της Δράσης 10.1.09 «Διατήρηση Απειλούμενων Αυτόχθονων Φυλών Αγροτικών Ζώων», παραμένουν απλήρωτοι.

Όπως δηλώνουν στον ΑγροΤύπο ο Πρόεδρος κ. Γιώργος Γιωρούδης και τα μέλη ΔΣ του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αυτόχθονου Μαύρου Χοίρου «Μυρτάλη», είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κακή πληρωμή του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς και το 2022 ενώ έπρεπε να έχουν πληρωθεί, στις 30/11/2022, πληρώθηκαν 4 μήνες μετά.

Δεν είναι όμως αυτή η κατάσταση κάτι που μπορεί να συνεχιστεί αφενός γιατί οι εκτροφείς υφίστανται ζημία στις επιχειρήσεις τους και αφετέρου γιατί δημιουργείται ένα κλίμα αναξιοπιστίας και ανασφάλειας τόσο από πλευράς παραγωγού προς το κράτος, όσο και από τη πλευρά των προμηθευτών ζωοτροφών/εφοδίων απέναντι στους παραγωγούς.

Αν δεν μπορεί το κράτος να είναι συνεπές στις οικονομικές του υποχρεώσεις πώς θα μπορούσε να είναι ο απλός παραγωγός; Ούτε μπορεί να συνεχιστεί αυτή η αποποίηση ευθυνών τη μια από τη πλευρά του ΥπΑΑΤ και την άλλη από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, γιατί πολύ απλά αυτή η κωλυσιεργία θα οδηγήσει τη κτηνοτροφία στον αφανισμό. Να δοθούν λύσεις άμεσα. Όχι άλλες δικαιολογίες. Λύσεις για να πληρωθούν τα χρήματα των παραγωγών.

Επίσης, αναγκαίο κρίνεται να αναφερθούμε και στο νέο πρόγραμμα «Διατήρησης Απειλούμενων με εξαφάνιση Αυτόχθονων Φυλών Αγροτικών Ζώων», ενός προγράμματος που έπρεπε ήδη να έχει προκηρυχθεί προς ένταξη για να αρχίσει να υλοποιείται εντός του τρέχοντος έτους. Το ΥπΑΑΤ ισχυρίζεται ότι είναι έτοιμο. Μένει μόνο να φανεί στην πράξη.

Τέλος, αξίζει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι ο μαύρος χοίρος είναι ένα είδος ζώου που υπάγεται στην εκτατική/ημι-εκτατική χοιροτροφία και ουδεμία σχέση έχει με τα συμβατικά γουρούνια που εκτρέφονται συστηματικά κατά εκατοντάδες. Είναι ένα ζώο που η φύση του τού επιτάσσει να βρίσκεται ελεύθερο στο φυσικό περιβάλλον και που τα τελευταία 5 και πλέον έτη βρίσκεται υπό εγκλεισμό εξαιτίας της αφρικανικής πανώλης των χοίρων (ΑΠΧ) που υπάρχει στη γειτονική Βουλγαρία και που από το 2020 έκανε την εμφάνιση της και στη χώρα μας μεταφερόμενη από μολυσμένους αγριόχοιρους.

Από τον Ιούνιο του 2018 τα ζώα μας διαβιούν εγκλεισμένα στις εγκαταστάσεις της κάθε εκτροφής δημιουργώντας τεράστια ζημία και σε επίπεδο αποδοτικότητας των ζώων καθώς αυτά ταλαιπωρούνται και σε επίπεδο οικονομικό καθώς το κόστος παραγωγής μας ανέβηκε κατακόρυφα χωρίς να υπάρχει καμία ουσιαστική μέριμνα ή βοήθεια από τη πολιτεία.

Επίσης το τρέχων πρόγραμμα για τις αυτόχθονες φυλές ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2024. Αν το ΥπΑΑΤ δεν προχωρήσει στην προκήρυξη του νέου προγράμματος το καλοκαίρι του 2024 (όπως έχει υποσχεθεί) τότε θα έχουν σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας οι κτηνοτρόφοι.

Την έναρξη του «Στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση», στις 25 Ιανουαρίου 2024, ανακοίνωσε η Επιτροπή, με βασικό στόχο να μειώσει την ένταση και σύγκρουση γύρω από τα ζητήματα που αφορούν στην πράσινη μετάβαση και τις επιπτώσεις της στην γεωργία.

Ανακοινώνοντας την έναρξη του διαλόγου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφέρθηκε στην ανάγκη να ξεπεραστεί η πόλωση γύρω από την διένεξη που αφορά στην μεγάλη μείωση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων μέχρι το 2030 και τις επιπτώσεις αυτής της πολιτικής στην παραγωγικότητα και το εισόδημα.

Η πρόεδρος της Επιτροπής ισχυρίζεται ότι είναι εφικτός ο συμβιβασμός μεταξύ ανταγωνιστικότητας της γεωργίας και προστασίας του περιβάλλοντος και της φύσης.

Να θυμίσουμε ότι μεγάλη ανησυχία έχει προκληθεί στον αγροτικό κόσμο ότι η πράσινη μετάβαση και η μεγάλη μείωση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων θα οδηγήσει στην πτώση της παραγωγικότητας και στην πτώση του γεωργικού εισοδήματος μεταξύ 10-20%, με διακηρυγμένους στόχους της νέας ΚΑΠ και της Πράσινης Συμφωνίας, την μετρίαση της κλιματικής κρίσης και την παραγωγή τροφίμων σε ένα υγιεινό, ασφαλές και περιβαλλοντικά φιλικό παραγωγικό σύστημα που θα μπορέσει να ικανοποιήσει παράλληλα την αναμενόμενη έκρηξη της παγκόσμιας ζήτησης αγροτικών προϊόντων και τροφίμων

Σύμφωνα με την προεδρεία της Επιτροπής, στόχος αυτού του διαλόγου είναι η διασφάλιση ότι η πράσινη μετάβαση θα είναι δίκαιη, ευφυής και συμπεριληπτική. Δηλώνει μάλιστα ότι θέλει να φέρει στο τραπέζι του διαλόγου όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην αγροδιατροφική αλυσίδα, καθώς και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών και προσθέτει ότι η συζήτηση θα επικεντρωθεί στα ακόλουθα 4 θεματικά ερωτήματα:

1. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε καλύτερη προοπτική και βιοτικό επίπεδο για τους αγρότες και τις κοινότητές τους;

2. Πώς μπορούμε να στηρίξουμε την γεωργία;

3. Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες ευκαιρίες που προσφέρουν η γνώση και η καινοτομία;

4. Πώς μπορούμε να προωθήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για το αγροδιατροφικό μας σύστημα σε ένα ανταγωνιστικό κόσμο;

Αναμένουμε την θέση του Ελληνικού Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα παραπάνω ερωτήματα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, δύο τσεχικά καθεστώτα προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,46 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την πρόληψη της εξάπλωσης ορισμένων ασθενειών σε πουλερικά και χοίρους.

Συγκεκριμένα η κυβέρνηση της Τσεχίας κοινοποίησε στην Επιτροπή για να εγκρίνει δύο προγράμματα για να στηρίξει τους κτηνότροφους στην πρόληψη της εξάπλωσης ορισμένων ασθενειών των πουλερικών και των χοίρων και στη θέσπιση μέτρων βιοασφάλειας. Ειδικότερα, τα προγράμματα αποσκοπούν στην πρόληψη της εξάπλωσης:

(i) της γρίπης των πτηνών, της σαλμονέλας και της καμπυλοβακτηρίωσης των πουλερικών
(ii) της βρουκέλλωσης των χοίρων και της σαλμονέλωσης.

Τα προγράμματα θα διαρκέσουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029 και θα αφορούν εκτροφές στην Τσεχία, οι οποίες θα θέσουν σε εφαρμογή μέτρα απολύμανσης και βιοασφάλειας.

Η ενίσχυση θα καλύψει έως και το 50% των επιλέξιμων δαπανών.

«Αυτά τα δύο τσεχικά προγράμματα, ύψους 1,46 δισ. ευρώ, θα εξασφαλίσουν την παραγωγή υγιεινών και ασφαλών τροφίμων. Θα υποστηρίξουν τους αγρότες στη θέσπιση μέτρων για την πρόληψη της εξάπλωσης ορισμένων ζωικών ασθενειών και θα συμβάλουν στην διασφάλιση μακροπρόθεσμης επισιτιστικής ασφάλειας, χωρίς αδικαιολόγητη στρέβλωση του ανταγωνισμού», δήλωσε η Margrethe Vestager, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της ΕΕ αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού.

Συνεχίζονται οι επαφές των Υπουργών και του κυβερνητικού κλιμακίου στη Θεσσαλία μετά την ευρεία διυπουργική σύσκεψη που έγινε, την Πέμπτη (11/1), στην Καρδίτσα.

Σήμερα Παρασκευή (12/1) ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λευτέρης Αυγενάκης, ο υφυπουργός Σταύρος Κελέτσης και ο γ.γ. Γιώργος Στρατάκος, θα έχουν συσκέψεις με Μελισσοκόμους, και στις 11 θα ακολουθήσει συνάντηση με πτηνοτρόφους και χοιροτρόφους.

Στις συσκέψεις μετείχαν, επίσης, ο Υφυπουργός Σταύρος Κελέτσης, ο ΓΓ Γιώργος Στρατάκος, οι Βουλευτές Καρδίτσας, Κώστας Τσιάρας, Γιώργος Κωτσός, Ασημίνα Σκόνδρα και Αριστοτέλης Σπάνιας, ο Δήμαρχος Καρδίτσας Βασίλης Τσιάκος, ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ Ανδρέας Λυκουρέντζος και ο Αντιπρόεδρος του ΕΛΓΟ-Δήμητρα Νεκτάριος Βιδάκης.

Οι Μελισσοκόμοι ζήτησαν να ενταχθούν στο Μέτρο 5.2 του ΠΑΑ που αφορά την κτηνοτροφία και ειδικότερα την αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου και την ανακατασκευή εγκαταστάσεων, αίτημα το οποίο θα εξεταστεί από το ΥπΑΑΤ.

Θυμίζουμε ότι η προκήρυξη για το 5.2 ύψους 45 εκ. € για την αντικατάσταση ζώων και ανακατασκευή στάβλων θα δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα.

Ακόμη ανέφερε ο υπουργός ότι με τα μέτρα που έχουν ληφθεί οι πληγέντες μελισσοκόμοι μπορούν να συμμετέχουν στις δράσεις του τομεακού Μελισσοκομικού Προγράμματος με βάση τον αριθμό των κυψελών που ήταν καταγεγραμμένες πριν τις καταστροφές. Στόχος: Να μη διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία του ετήσιου μελισσοκομικού προγράμματος, ύψους 61 εκατ. € έως το 2027, που αντιστοιχούν σε 12,3 εκ.€ ετησίως.

Συζητήθηκε η προοπτική δημιουργίας μελισσοκομικού πάρκου στη Θεσσαλία στο πρότυπο του εν εξελίξει πάρκου στον Έβρο και αναλύθηκαν οι παρεκκλίσεις από το Τομεακό Πρόγραμμα Μελιού του ΠΑΑ και της βιολογικής μελισσοκομίας.

Ο Υπουργός τόνισε ότι είναι σημαντική η δημιουργία Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Μελιού κατά τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως τόνισε με στο νομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ που θα έλθει προς ψήφιση στη Βουλή στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα δίνονται κίνητρα για τη σύσταση και λειτουργία των Διεπαγγελματικών.

Στη συνάντηση με εκπροσώπους παραγωγών που δεν ήταν ασφαλισμένοι στον ΕΛΓΑ (χοιροτρόφοι, πτηνοτρόφοι, παραγωγοί αρωματικών φυτών κλπ) ο ΥπΑΑΤ τόνισε ότι με εντολή του πρωθυπουργού αποζημιώνονται με χρήματα από το Γεωργικό Αποθεματικό του 2023, με 15,8 εκατ. ευρώ που θα καταβληθούν εντός του Φεβρουαρίου.

Υπενθύμισε ότι την επόμενη εβδομάδα ανοίγει η πλατφόρμα για υποβολή αιτήσεων ένταξης στο Μέτρο 5.2 του ΠΑΑ, ύψους 45 εκατ. ευρώ, το οποίο προβλέπει δωρεάν αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου και δωρεάν ανακατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων αλλά και δωρεάν μελέτες από το ΓΕΩΤΕΕ.

Ο Υπουργός τόνισε ότι με τον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ θα υπάρχει υποχρεωτική ασφάλιση για τις συγκεκριμένες κατηγορίες παραγωγών και προαιρετική για όσους επί πλέον κινδύνους επιλέξουν για να ασφαλισθούν. Τους ενημέρωσε, επίσης, για τη δυνατότητα συμμετοχής τους στα Τμήματα Αγροτών στα Επιμελητήρια.

«Είναι στρατηγικός σχεδιασμός μας να υπάρχετε. Γι’ αυτό λαμβάνουμε ρεαλιστικά μέτρα. Δεν αιφνιδιάζουμε. Θέλουμε μέχρι το τέλος της τετραετίας να έχουν ενταχθεί 60.000 νέοι στο επάγγελμα», είπε ο υπουργός.

Οι παραγωγοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τα μέτρα που έχουν ληφθεί και ευχαρίστησαν τον υπουργό και την κυβέρνηση. Τόνισαν μάλιστα ότι η συζήτηση που έγινε αποτελεί πρότυπο διαβούλευσης. Παράλληλα ζήτησαν εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ για να είναι όσο το δυνατόν πιο χρήσιμος για τους Έλληνες παραγωγούς.

«Επιζητούμε τον διάλογο μαζί σας, θέλουμε τις προτάσεις σας για να σχεδιάσουμε καλύτερα το αύριο του κλάδου σας και του πρωτογενούς τομέα», τόνισε ο Λευτέρης Αυγενάκης.

Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα ελέγχων που ετέθη από παραγωγούς, ο υπουργός είπε ότι απόφασή του είναι να ελεγχθούν άμεσα όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις (περί τις 165 εκκρεμούν από το 2015), ενώ έχει ζητήσει την ενίσχυση του ΕΦΕΤ ώστε να μη γίνονται πολλαπλοί έλεγχοι στον κάθε επαγγελματία, αλλά ένας συγκεντρωτικός.

Πάει πίσω η διαδικασία για τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης με το νέο σχέδιο νόμου που είναι προς διαβούλευση.

Θυμίζουμε ότι δεν έγινε εφικτή μέχρι σήμερα η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας, με αποτέλεσμα να είναι όλα στον «αέρα» και να παραμένει η τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Συγκεκριμένα παρατείνεται, μέχρι τις 31.12.2025, η διαδικασία εκπόνησης, υποβολής και έγκρισης των διαχειριστικών σχεδίων των βοσκήσιμων γαιών.

Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης των εν λόγω εκτάσεων για βόσκηση, σύμφωνα με τις υφιστάμενες και τις προκύπτουσες, συμβατές με τη δασική νομοθεσία και τη βοσκή παράλληλες χρήσεις και τη βοσκοϊκανότητα της κάθε περιοχής και διασφαλίζεται η αειφόρος διαχείριση και απρόσκοπτη αξιοποίηση των βοσκήσιμων γαιών για τις ανάγκες βόσκησης των ποιμνίων.

Συμβατές χρήσεις με τη δασική νομοθεσία είναι αυτές που προβλέπονται στο ΣΤ΄ Κεφάλαιο του ν. 998/1979, όπως ισχύει ενώ με τη βοσκή είναι οι χρήσεις εκείνες οι οποίες δεν παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα των ποιμνίων και δεν υποβαθμίζουν τη συνολική βοσκοϊκανότητα της βοσκήσιμης γαίας ως ενιαίας οντότητας, όπως αυτή έχει υπολογισθεί στα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης.

Για λόγους ενιαίας διαχείρισης της βοσκής, στα διαχειριστικά σχέδια συμπεριλαμβάνονται και οι εκτάσεις του άρθρου 10 του ν. 3208/2003 όπως ισχύει, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους το επιθυμούν και δηλώνουν την επιθυμία τους εγγράφως. Δύναται επίσης, να περιλαμβάνονται και εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας και βόσκονται από αγροτικά ζώα.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αναθέτει την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης στις Περιφέρειες της Χώρας με προγραμματική σύμβαση η οποία συνάπτεται με την οικεία Περιφέρεια. Οι οικείες Περιφέρειες υποχρεούνται όπως αναρτήσουν τη διακήρυξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης εντός ενός (1) μήνα από την υπογραφή της σχετικής προγραμματικής σύμβασης μεταξύ αυτών και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σε αντίθετη περίπτωση, την ευθύνη ανάρτησης, καθώς και τη διαδικασία εκπόνησης και σύναψης σύμβασης, αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κατά το τελευταίο εδάφιο. Τα διαχειριστικά σχέδια που εκπονούν οι Περιφέρειες, εγκρίνονται με απόφαση του Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μετά από γνώμη της αρμόδιας Δασικής Αρχής και της αρμόδιας Διεύθυνσης της Περιφέρειας.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δύναται να ανατίθεται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπό τις προϋποθέσεις της παρούσας:
α) η εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, εν όλω ή εν μέρει,
β) η σύναψη και λύση των σχετικών συμβάσεων εκπόνησής τους, καθώς και
γ) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την ολοκλήρωσή τους».

Την απόρριψη φακέλων για προγράμματα γενετικών πόρων που αφορούν τον Αυτόχθονο Ελληνικό Μαύρο Χοίρο, τα οποία δεν είναι πανελλήνια και δεν γίνονται σε συνεργασία με όλους τους αναγνωρισμένους φορείς αλλά μεμονωμένα, ζήτησαν με επιστολή τους μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Μυρτάλη», εκφράζοντας τις θέσεις τους αλλά και τις προτάσεις τους για το πρόγραμμα στον ίδιο τον Υπουργό στους Υφυπουργούς αλλά και στους Γενικούς Γραμματείες του ΥπΑΑΤ.

Συγκεκριμένα η επιστολή προς την ηγεσία του ΥπΑΑΤ αναφέρει τα εξής:
«Εμείς σαν μέλοι του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυρτάλη καταθέτουμε την άποψη και την πρότασή μας για όσους φακέλους τυχόν κατατέθηκαν μεμονωμένα από οιονδήποτε στα πλαίσια του προγράμματος γενετικών πόρων που αφορούν τον Αυτόχθονο Ελληνικό Μαύρο χοίρο και ζητάμε την απόρριψη τους για τους εξής λόγους:
Για λόγους που πιστεύουμε και θεωρούμε και που αποδεικνύονται - μέσω παλαιών προγραμμάτων - ότι ο τρόπος αυτός θα είναι λάθος και θα επιφέρει αμφίβολα αλλά και λανθασμένα αποτελέσματα.
Θεωρούμε ότι θα εξελιχθεί σε μία ακόμα κακοδιαχείριση χρημάτων.
Πολλοί λόγοι είναι που συντρέχουν στην απόφασή μας αυτή, όπως οι κίνδυνοι αλλοιώσεις των εξωτερικών χαρακτηριστικών της Φυλής αλλά και όχι μόνον.

Είμαστε υπέρ ενός προγράμματος γενετικής βελτίωσης της Φυλής το οποίο θα είναι μακροχρόνιο, μιας και απαιτούνται συνδυαστικές δράσεις από πολλούς τομείς (οικονομικών, διαχείρισης, στατιστικής, λογιστικής κ.α.) και τους οποίους δεν εγγυάται αλλά ούτε και προβλέπει το τρέχον πρόγραμμα (όσον αφορά χρόνους και ποσά), όπως θα έπρεπε να συμβεί για σοβαρά προγράμματα γενετικής βελτίωσης και μάλιστα για ένα τέτοιο ζώο εκτατικής εκτροφής και αξίας.
Όλες οι ιδιότητες ή τα χαρακτηριστικά των παραγωγικών ζώων ελέγχονται από γονίδια που βρίσκονται στα χρωματοσώματα, αλλά ιδιότητες με οικονομική σημασία επηρεάζονται πολύ σπάνια από ένα ή ορισμένα μόνο γονίδια, συνήθως ελέγχονται από εξαιρετικά πολύπλοκους γενετικούς και βιοχημικούς μηχανισμούς και ταυτόχρονα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον (διατροφή, συνθήκες διαβίωσης, κλιματικές συνθήκες κλπ).
Αυτό έχει σαν συνέπεια η διαδικασία γενετικής βελτίωσης να είναι εξαιρετικά δύσκολη και πολύπλοκη και να απαιτεί συνδυασμό μακροχρόνιας έρευνας, πρακτικής εφαρμογής οργάνωσης και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων. Οι συνδυαστικές δράσεις που απαιτούνται είναι και πολλές και μακροχρόνιες. Χρειάζονται εκατοντάδες ώρες παρακολούθησης των ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον και στις εκτροφές όσον αφορά το χαρακτήρα τους, στις συνήθειές τους, στην ανθεκτικότητα τους.

Είμαστε υπέρ προγράμματος γενετικής βελτίωσης της φυλής που να γίνει συλλογικά και πανελλήνια, με όλους τους αναγνωρισμένους φορείς των παραγωγών, όπως συνεταιρισμοί και ομάδες, ούτως ώστε και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν να είναι αποδεκτά από όλους και όχι ο καθένας να εφαρμόζει το δικό του πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης, με αποτελέσματα τα οποία τα έχουμε δει και στο παρελθόν και δεν έχουν να επιδείξουν τίποτα απολύτως παρά μόνον κακοδιαχείριση χρημάτων.
Είμαστε υπέρ ενός ενιαίου και πανελλήνιου προγράμματος γενετικής βελτίωσης, που θα περιλαμβάνει αυστηρά ήπιας μορφής βελτιώσεις (όπως συνθήκες διαβίωσης των ζώων στην εκτροφή, θέματα διαχείρισης των ζώων, αιμομιξία κ.α.) και αυστηρά πάντα σε εκτατικής και ημιεκτατικής μορφής εκτροφές, αποκλείοντας βιομηχανοποιημένες εκτροφές, καθώς το ζώο προορίζεται για αυτού του είδους σχήματα εκτροφής. Δεν θα πρέπει να γίνει καμία παρέμβαση όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της Φυλής και καμία παρέμβαση όσον αφορά τα σωματότυπα εξωτερικά χαρακτηριστικά της. Παρεμβάσεις όπως η προβολή και η διαφήμιση μας βρίσκουν σύμφωνους.

Για όλους αυτούς τους λόγους προβαίνουμε και καταθέτουμε την άποψή μας με την σημερινή επιστολή. Καμία έγκριση σε κανένα πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης που αφορά τον Αυτόχθονο Ελληνικό Μαύρο Χοίρο που δεν είναι ενιαίο και πανελλήνιο και δεν περιλαμβάνει όλους τους αναγνωρισμένους φορείς των παραγωγών.
Δικαιούμαστε να έχουμε λόγο, άποψη και πρόταση, καθώς πρόκειται για τα δικά μας ζώα, που εκτρέφουμε στις δικές μας εκτροφές, για τα οποία έχουμε επενδύσει χρήματα αλλά και πολύτιμο χρόνο. Γνωρίζουμε ότι τα αποτέλεσμα αυτών των προγραμμάτων είτε αρνητικά ή θετικά επηρεάζουν άμεσα μόνον εμάς. Εμείς θα είμαστε οι πρώτοι που θα πληρώσουμε τις συνέπειες όποιες και αν είναι αυτές. Η εμπειρία μας είναι πολύτιμη αλλά και απαραίτητη.
Για αυτούς λοιπόν τους λόγους η σημερινή μας πρόταση πιστεύουμε ότι είναι δίκαιη και λογική και θα πρέπει να εισακουστεί και να γίνει δέκτη».

Την επιστολή υπογράφουν τα μέλη του συνεταιρισμού και συγκεκριμένα οι κ.κ.
Κυροχρίστος Κων.
Λαφιωτάκη Μ.
Πότσιος Χρ.
Νίκας Π.
Ζαφείρης Παν.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημοσίευσε τον «Οδηγό εφαρμογής των προτύπων Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΠΓΚ) 5 και 6», που αποτελεί μέρος των υποχρεώσεων της Αιρεσιμότητας.

Ο οδηγός καλύπτει τα πρότυπα που σχετίζονται με την κατεργασία και την κάλυψη του εδάφους και ειδικότερα:
ΚΠΓΚ 5: Διαχείριση της κατεργασίας του εδάφους για τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης και διάβρωσης του εδάφους, λαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, υπόψη την κλίση του εδάφους
ΚΓΠΚ 6: Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες

ΚΠΓΚ 5
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ

Α. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 6% και έως 12% η άροση πρέπει να γίνεται κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια. Αυτή η παραδοσιακή πρακτική εξασφαλίζει ότι σε πιθανή έντονη βροχόπτωση δε θα παρασυρθεί το επιφανειακό και πιο γόνιμο έδαφος, εκπλένοντας τα απαραίτητα για την ανάπτυξη της καλλιέργειας θρεπτικά στοιχεία. Απαιτείται προσεκτικός χειρισμός των γεωργικών ελκυστήρων για την αποφυγή του κινδύνου ανατροπής.

Β. Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 12% οι γεωργοί πρέπει να αφήνουν κάθετα στην κλίση (δηλαδή κατά τις ισοϋψείς) ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 μέτρων σε απόσταση 40 μέτρων μεταξύ τους. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να εφαρμόζεται συλλογικά (από περισσότερους γεωργούς), αρκεί τα αγροτεμάχια να εφάπτονται. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να καλύπτεται εν όλω ή εν μέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθμίδες, αναχώματα και νησίδες φυσικής βλάστησης άγριας ζωής. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 5 μέτρων, όμως αθροιστικά θα πρέπει να καλύπτουν την ανωτέρω αναλογία. Η αναλογία αυτή μπορεί να επιτυγχάνεται και τμηματικά, δηλαδή 20 μέτρα κεκλιμένου αγρτεμαχίου 2,5 μέτρα ζώνης ανάσχεσης – 32 μέτρα κεκλιμένου αγροτεμαχίου 4 μέτρα ζώνης ανάσχεσης.

Γ. Σε αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από 1 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 15 Μαρτίου του επόμενου έτους. Αυτή η πρακτική προστατεύει το έδαφος στις περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Σε συνδυασμό δε με φυτοκάλυψη εξασφαλίζει την αειφορία των εδαφών.

Δ. Για τον ίδιο λόγο απαγορεύεται η καταστροφή των ξερολιθιών, αναχωμάτων και των φυσικών πρανών στα όρια των αγροτεμαχίων.

Ε. Η άρδευση στα αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 6% δεν πρέπει να γίνεται µε τη μέθοδο της κατάκλυσης, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος διάβρωσης του εδάφους.

ΚΓΠΚ 6
Επιβάλλεται η ύπαρξη φυτικής κάλυψης κατ’ ελάχιστον την περίοδο από 15 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 5 Μαρτίου του επόμενου έτους:
α. σε όλα τα αγροτεμάχια με αροτραίες καλλιέργειες
β. στα αγροτεμάχια μονίμων καλλιεργειών με κλίση πάνω από 10%.
Η κάλυψη του εδάφους μπορεί να γίνεται:
1. με ύπαρξη χειμερινής καλλιέργειας σε οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης στα αρόσιμα αγροτεμάχια,
2. με φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας, ή/και
3. με αυτοφυή βλάστηση οπότε δεν πρέπει να εφαρμόζεται ζιζανιοκτονίακατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο, ή/και
4. με την εφαρμογή άλλης πρακτικής ισοδυνάμου αποτελέσματος, δηλαδή προστασίας του εδάφους κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο. Τέτοιες πρακτικές μπορεί να είναι:

• η πρακτική της σποράς φυτών εδαφοκάλυψης, η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας»
• η εφαρμογή φυτικού υλικού (όπως φύλλα, κλαδιά, άχυρο, υπολείμματα καλλιεργειών ή κομπόστ, πριονίδι κ.ά.)

Στις μόνιμες καλλιέργειες ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με όλους τους παραπάνω τρόπους αλλά και με:

• συγκαλλιέργεια με κάποια αροτραία καλλιέργεια ή αρωματικά φυτά ή
• με ψυχανθή που σπέρνονται και ενσωματώνονται στο έδαφος, πρακτική η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας».

Σε αντίθεση με την χώρα μας στην ΕΕ τρέχουν οι διαδικασίες για την ανακύκλωση.

Στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα (18 Δεκεμβρίου), στις Βρυξέλλες, συμφωνήθηκε το κείμενο της Πρότασης Κανονισμού για τις Συσκευασίες και τα Απόβλητα Συσκευασίας.

Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί η αύξηση των απορριμμάτων συσκευασίας που παράγονται στην ΕΕ, εναρμονίζοντας παράλληλα την εσωτερική αγορά συσκευασίας και ενισχύοντας την κυκλική οικονομία.

Η πρόταση εξετάζει τον πλήρη κύκλο ζωής της συσκευασίας. Θεσπίζει απαιτήσεις που διασφαλίζουν ότι η συσκευασία είναι ασφαλής και βιώσιμη, απαιτώντας όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες και να ελαχιστοποιείται η παρουσία επικίνδυνων ουσιών. Καθορίζει επίσης απαιτήσεις επισήμανσης για τη βελτίωση της πληροφόρησης των καταναλωτών.

Στοχεύει να διασφαλίσει ότι οι συσκευασίες συλλέγονται, ταξινομούνται και ανακυκλώνονται με τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα. Για το σκοπό αυτό, θέτει κριτήρια για τα διευρυμένα συστήματα ευθύνης του παραγωγού και θεσπίζει διατάξεις για τη διαχείριση των αποβλήτων από τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Οι νέοι κανόνες εισάγουν περιορισμούς σε ορισμένες μορφές συσκευασίας, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών συσκευασιών μιας χρήσης για φρούτα και λαχανικά, για τρόφιμα και ποτά.

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, έως το 2029, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν τη συλλογή τουλάχιστον 90% ετησίως των πλαστικών μπουκαλιών μιας χρήσης και των μεταλλικών δοχείων.

«Η σημερινή απόφαση δίνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τα απορρίμματα συσκευασίας από όλες τις πηγές. Αυτός ο κανονισμός είναι ζωτικής σημασίας στην πορεία μας προς μια κυκλική οικονομία και μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη», δήλωσε η Ισπανίδα προεδρεύων του Συμβουλίου κα Τερέζα Ριμπέρα, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός για την Οικολογική Μετάβαση.

Η συμφωνία στο Συμβούλιο Υπουργών θα χρησιμεύσει ως εντολή για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας.

Tον Έλληνα Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, εκπροσώπησε στο Συμβούλιο ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρος Βαρελίδης. Ο Γενικός Γραμματέας χαιρέτησε την επίτευξη συμφωνίας και υπογράμμισε ότι η υιοθέτηση της αναθεωρημένης πρότασης θα συμβάλλει, περαιτέρω, στην αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης των συσκευασιών και τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.

Ο κ. Βαρελίδης ευχαρίστησε την Προεδρία για τη δυνατότητα εξαίρεσης των νησιών κάτω από 2.000 κατοίκους από τους στόχους επαναχρησιμοποίησης για τις φιάλες αλκοολούχων ή μη ποτών, την εξαίρεση του χάρτου από τις σχετικές με την επαναχρησιμοποίηση διατάξεις, δεδομένου του πολύ υψηλού ποσοστού χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται στο χαρτί και το χαρτόνι, καθώς και την εισαγωγή της πρόβλεψης για έγκαιρη επαναξιολόγηση των στόχων που έχουν τεθεί για το 2040.

Στην πολιτική συζήτηση αναφορικά με την Πρόταση Οδηγίας για την Παρακολούθηση και την Ανθεκτικότητα του Εδάφους που ακολούθησε, ο κ. Βαρελίδης επισήμανε την υποστήριξη της Ελλάδας στην Πρόταση, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη αντιμετώπισης της βιομηχανικής ρύπανσης του εδάφους. Επίσης, σε ότι αφορά στην παρακολούθηση της κατάστασης των εδαφών, τόνισε ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί προσέγγιση, με βάση την ανάλυση κινδύνου με έμφαση στις αγροτικές και τις δασικές εκτάσεις, αντί της προτεινόμενης καθολικής παρακολούθησης και αξιολόγησης όλων των εδαφών.

Όσον αφορά στην Πρόταση Κανονισμού, σχετικά με το πλαίσιο παρακολούθησης για Ανθεκτικά Ευρωπαϊκά Δάση, σημείωσε ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς εισάγει εναρμονισμένους δείκτες που θα παρέχουν μια πληρέστερη εικόνα των δασών τη ΕΕ και θα βοηθήσουν, τόσο στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών καθαυτών όσο και στη διευκόλυνση της εφαρμογής πολιτικών σε άλλους τομείς (όπως το κλίμα, η ενέργεια κ.λπ.).

Τέλος, ζήτησε να ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δασικών οικοσυστημάτων κάθε χώρας και να χρησιμοποιηθούν κυρίως δείκτες που συνδέονται με την παρακολούθηση των δασών και όχι με τα προϊόντα που εξάγονται από το δάσος.

Ακολουθεί δελτίο τύπου από τον Αρκτούρο:

Ένα ακόμη σοβαρό έγκλημα κατά της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα σημειώθηκε την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου με τον φόνο μίας θηλυκής αρκούδας και των δύο μικρών της.

Το αποτρόπαιο περιστατικό σημειώθηκε στο 106ο χλμ. της εθνικής οδού Ιωαννίνων – Κοζάνης, ανάμεσα στην Πλαγιά Κόνιτσας και το Επταχώρι Καστοριάς.

Στο σημείο έσπευσαν, κατόπιν ενημέρωσης από την Αστυνομία, εκπρόσωπος της Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς με την οποία ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ συνεργάζεται στο πλαίσιο της λειτουργίας της τοπικής Ομάδας Άμεσης Επέμβασης, και η Δασική Υπηρεσία. Εκεί, εντόπισε τα τρία νεκρά ζώα σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους και με εμφανή τα σημάδια πυροβολισμού στο κεφάλι και το θώρακα!

Απροστάτευτα ζώα σε… προστατευόμενες περιοχές

Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιστατικό σημειώθηκε όχι μόνο μακριά από οικισμούς και καλλιέργειες αλλά και μέσα σε περιοχή που ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000 («Κορυφές Όρους Γράμμος», κωδικός GR1320002). Το ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 είναι ένα δίκτυο ζωνών προστασίας της φύσης που εκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει ως στόχο να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση των πιο πολύτιμων και των πλέον απειλούμενων ειδών.

Δυστυχώς, όμως, η παραβατικότητα επικρατεί ακόμα και μέσα σε περιοχές με αυστηρό πλαίσιο προστασίας…

Επιπλέον, οι ενδείξεις που συγκεντρώνει ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ μέσω του μόνιμου ερευνητικού προγράμματος του για τη βιοποικιλότητα στην Ελλάδα «Εθνικό Μητρώο Αρκούδας» (https://el.hellenicbearregister.com/) είναι εξόχως ανησυχητικές για τη βιοποικιλότητα το τελευταίο διάστημα. Κι αυτό, γιατί φαίνεται να έχουν αυξηθεί σημαντικά οι δολοφονίες άγριων ζώων και ιδιαίτερα του λύκου! Πολύ συχνά μάλιστα, φωτογραφικό υλικό από τις αποτρόπαιες πράξεις ανεβαίνει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τους ίδιους τους φερόμενους ως δράστες.

O ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ και η Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς καλούν το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας να βάλει ένα τέλος στην ασυδοσία και στις συνεχιζόμενες δολοφονίες άγριων ζώων αναδεικνύοντας το περιστατικό, λαμβάνοντας νομικές πρωτοβουλίες για τον εντοπισμό του δράστη και εξασφαλίζοντας την πραγματική προστασία των προστατευόμενων περιοχών.

Το θέμα της προστασίας των μεγάλων χερσαίων σαρκοφάγων ως σημαντικό μέρος της βιοποικιλότητας παραμένει δράση άμεσης προτεραιότητας για τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ. Για τον σκοπό αυτόν υλοποιεί το πρόγραμμα «Large Carnivore Connect» με στόχο την προστασία των μεγάλων χερσαίων σαρκοφάγων (αρκούδα, λύκος, τσακάλι, λύγκας) και τη διατήρηση των διαδρόμων επικοινωνίας τους στην ευρύτερη περιοχή των νοτιοδυτικών Βαλκανίων. Το πρόγραμμα υλοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Prespa Ohrid Nature Trust (PONT).