Η επικαιροποιημένη οδηγία για τις κτηνοτροφικές εκπομπές τέθηκε σε ισχύ από την Κυριακή (4 Αυγούστου), αναθεωρώντας την προηγούμενη σχετική οδηγία της ΕΕ.
Αποτελεί τον στόχο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μηδενική ρύπανση, ενώ θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες εκπομπές από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Όπως υποστηρίζει η Κομισιόν, «θα εξασφαλίσει ένα υγιέστερο περιβάλλον για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, προωθώντας παράλληλα την καινοτομία, επιβραβεύοντας τους πρωτοπόρους και παρέχοντας στη βιομηχανία ίσους όρους ανταγωνισμού στην αγορά της ΕΕ».
Με τη νέα οδηγία θα έχουμε μετρήσεις στις εκπομπές από χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και αλλαγή στον τρόπο αδειοδότησης.
Έως το 2050, με την εφαρμογή της αναθεωρημένης οδηγίας αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων έως 40 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020.
Η οδηγία για τις εκπομπές από τη βιομηχανία και την κτηνοτροφία παρέχει στις εθνικές αδειοδοτούσες αρχές περιβαλλοντικούς κανόνες για περίπου 75.000 μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ. Οι εγκαταστάσεις αυτές πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους εκπομπών με την εφαρμογή ειδικών ανά δραστηριότητα «βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών».
Ειδικότερα στην σχετική οδηγία περιλαμβάνονται - στο άρθρο 70 - αναφέρονται οι ειδικές διατάξεις για την εκτροφή πουλερικών και χοίρων. Μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής:
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι καμία εγκατάσταση (εκτροφή) δεν λειτουργεί χωρίς άδεια ή χωρίς να έχει καταχωριστεί και ότι η λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κεφαλαίου είναι σύμφωνη με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας που αναφέρει η σχετική οδηγία (2024/1785).
Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν διαδικασία αδειοδότησης στην εντατική εκτροφή πουλερικών και χοίρων:
α) με περισσότερες από 40 000 θέσεις για πουλερικά,
β) με περισσότερες από 2 000 θέσεις για χοίρους παραγωγής άνω των 30 kg ή
γ) με περισσότερες από 750 θέσεις για χοιρομητέρες.
Οι καταχωρίσεις ή οι αιτήσεις για τη χορήγηση αδειών περιλαμβάνουν τουλάχιστον περιγραφή των ακόλουθων στοιχείων:
α) της εγκατάστασης και των δραστηριοτήτων της·
β) του είδους των ζώων·
γ) την πυκνότητα εκτροφής σε ΜΖΚ ανά εκτάριο που υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα Ια, κατά περίπτωση·
δ) της δυναμικότητας της εγκατάστασης·
ε) των πηγών εκπομπών της εγκατάστασης·
στ) της φύσης και των ποσοτήτων των προβλεπόμενων εκπομπών από την εγκατάσταση σε κάθε επιμέρους στοιχείο του περιβάλλοντος.
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι ο φορέας εκμετάλλευσης ενημερώνει την αρμόδια αρχή αμελλητί για κάθε σχεδιαζόμενη ουσιαστική μεταβολή στις εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κεφαλαίου και που είναι δυνατόν να έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον. Επίσης διασφαλίζουν ότι ο φορέας εκμετάλλευσης παρακολουθεί τις εκπομπές και τα σχετικά επίπεδα περιβαλλοντικών επιδόσεων σύμφωνα με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας της ΕΕ.
Ο κτηνοτρόφος είναι υποχρεωμένος να τηρεί αρχείο και να επεξεργάζεται όλα τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών, κατά τρόπο ώστε να καθίσταται δυνατή η επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που καθορίζονται στους κανόνες λειτουργίας.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που καθορίζονται στους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργείας, τα κράτη μέλη απαιτούν από τον φορέα εκμετάλλευσης να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την αποκατάσταση της συμμόρφωσης το συντομότερο δυνατό.
Ο κτηνοτρόφος διασφαλίζει ότι κάθε διαχείριση κοπριάς, όπως μεταξύ άλλων η διασπορά στο έδαφος αποβλήτων, ζωικών υποπροϊόντων ή άλλων καταλοίπων που παράγονται από την εγκατάσταση, πραγματοποιείται σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, όπως καθορίζονται στους κανόνες λειτουργίας, και σε άλλη σχετική νομοθεσία της Ένωσης, και ότι δεν προκαλεί σημαντική ρύπανση του περιβάλλοντος.
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι διενεργείται κατάλληλη παρακολούθηση (τα επίπεδα εκπομπών και περιβαλλοντικών επιδόσεων των εγκαταστάσεων) σύμφωνα με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας.
Όλα τα αποτελέσματα της παρακολούθησης καταγράφονται, υφίστανται επεξεργασία και παρουσιάζονται με τρόπο που παρέχει στην αρμόδια αρχή τη δυνατότητα να εξακριβώνει τη συμμόρφωση προς τις συνθήκες λειτουργίας, τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που περιλαμβάνονται στους γενικούς δεσμευτικούς κανόνες που αναφέρονται στην άδεια.
Διαβάστε την σχετική οδηγία (εδώ)
Συνάντηση με εκπροσώπους εκτροφέων Ελληνικού Μαύρου Χοίρου είχε, σήμερα Τετάρτη (11/12), ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας.
Στην συνάντηση οι εκτροφείς ανέφεραν στον κ. Κέλλα τα βασικά τους αιτήματα και ζήτησαν να δοθούν λύσεις.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κωνσταντίνος Κυροχρήστος, εκτροφέας μαύρου χοίρου από την περιοχή του Νεοχωρίου Μεσολογγίου, «ο κ. Κέλλας ανέφερε ότι το επόμενο διάστημα θα προκυρηχθούν οι αυτόχθονες φυλές (Παρέμβαση Π3-70-1.5: «Διατήρηση απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων») και αναμένεται να γίνει η πληρωμή στους δικαιούχους κτηνοτρόφους νωρίτερα από τον Ιούνιο του 2025.
Επίσης το ΥπΑΑΤ βλέπει θετικά την ένταξη των εκτροφέων μαύρου χοίρου στο πακέτο των ενισχύσεων για την αγορά των ζωοτροφών λόγω του εγκλεισμού των ζώων και του αυξημένου κόστους.
Ζητάμε ακόμη την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου ώστε να συμπεριληφθούν οι εκτροφές του Ελληνικού Μαύρου Χοίρου στα Οικολογικά Σχήματα της ΚΑΠ.
Πάγιο αίτημα του κλάδου, το οποίο μελετά το ΥπΑΑΤ, είναι να υπάρχει ξεχωριστή σφραγίδα για το κρέας του Μαύρου Χοίρου, για να απολτήσει ταυτότητα το προϊόν».
Στην συνάντηση στο ΥπΑΑΤ συμμετείχαν οι εκτροφείς: Κυροχρήστος Κωνσταντίνος, Πάτσιος Χρήστος, εκπροσώπηση Α.Σ Μυρτάλη, Τζιμιόπουλος Στέργιος, Σάραβα Κυριακή, εκπρόσωπος Σωματείου ΚΙΡΚΗ, Δήμου Δημήτριος, εκπρόσωπος Πανελλήνιας Ένωσης Εκτροφέων Αυτοχθόνων Φυλών Αγροτικών Ζώων.
Την προστασία της καθαρότητας των υδάτων, όπως από την νιτρορύπανση, καθώς και την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, ζητάει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Αυτά επισημαίνει μετά τις τελευταίες εκθέσεις της σχετικά με την κατάσταση των υδάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσον αφορά την εφαρμογή της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα, της οδηγίας για τις πλημμύρες και της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, οι εκθέσεις υπογραμμίζουν την πρόοδο που έχει σημειωθεί για τη βελτίωση της κατάστασης των υδατικών συστημάτων της ΕΕ κατά την τελευταία εξαετία. Προσδιορίζουν επίσης βασικούς τομείς στους οποίους απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες.
Οι πληροφορίες που παρέχονται από τις εκθέσεις θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση της επικείμενης στρατηγικής για την ανθεκτικότητα των υδάτων, η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των πλέον πιεστικών προκλήσεων που σχετίζονται με το νερό στην Ευρώπη.
Η ΕΕ έχει διατυπώσει βασικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων έως το 2027, μεταξύ των οποίων:
- Αύξηση της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα ύδατα μέσω της τήρησης των ορίων ρύπανσης, ιδίως της ρύπανσης από θρεπτικές ουσίες από τη γεωργία, και εξασφάλιση της κατάλληλης αντιμετώπισης της απόρριψης λυμάτων για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας
- Εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων χρηματοδότησης και διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των μέτρων διαχείρισης των υδάτων
- Να εφαρμόσουν πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των επίμονων περιβαλλοντικών προκλήσεων, όπως η χημική ρύπανση
- Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης των υδάτων και αύξηση της αποδοτικότητας και της κυκλικότητας για την πρόληψη της υπερεκμετάλλευσης υδροφορέων, την καταπολέμηση των παράνομων αντλήσεων και τον μετριασμό των ξηρασιών.
Ιστορικό
Οι σημερινές εκθέσεις συμπληρώνουν την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για τα ύδατα του 2024 για την κατάσταση των υδάτων.
Οι υδάτινοι πόροι της ΕΕ αντιμετωπίζουν σημαντικές πιέσεις λόγω της μη βιώσιμης χρήσης της γης, των υδρομορφολογικών αλλαγών, της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής, της αυξημένης ζήτησης νερού, της αστικοποίησης και της αύξησης των πληθυσμών.
Όταν ρωτήθηκαν για τις κύριες απειλές που συνδέονται με τα ζητήματα του νερού στη χώρα τους, η πλειοψηφία των Ευρωπαίων αναφέρει τη ρύπανση, ακολουθούμενη από την υπερκατανάλωση και τη σπατάλη νερού.
Η οδηγία πλαίσιο της ΕΕ για τα ύδατα απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλα τα επιφανειακά ύδατα (λίμνες, ποτάμια, μεταβατικά και παράκτια ύδατα) και τα υπόγεια ύδατα θα έχουν επιτύχει καλή ποιότητα έως το 2015. Η προθεσμία αυτή μπορεί να μετατεθεί στο 2027 υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Η οδηγία για τις πλημμύρες απαιτεί από τα κράτη μέλη να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν τις περιοχές που είναι επιρρεπείς σε πλημμύρες και να καταρτίζουν σχέδια για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου και των δυνητικών ζημιών μέσω σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας. Σήμερα, η Επιτροπή δημοσιεύει την αξιολόγησή της για την περίοδο 2021-2027.
Τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας αναπτύσσονται για περίοδο έξι ετών. Σήμερα, η Επιτροπή δημοσιεύει την αξιολόγησή της για την περίοδο 2021-2027.
Η οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (ΟΠΘΣ) απαιτεί από τα κράτη μέλη να αξιολογούν, να παρακολουθούν και να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία και τη βελτίωση της κατάστασης των θαλασσών τους για την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης. Τα προγράμματα μέτρων που αξιολογήθηκαν είναι εκείνα που υποβλήθηκαν για την περίοδο 2021-2027. Η αξιολόγηση της Επιτροπής επικεντρώνεται στα μέτρα που ανέπτυξαν τα κράτη μέλη για τις αντίστοιχες θαλάσσιες στρατηγικές τους. Τα προγράμματα αυτά αποτελούν επικαιροποίηση των πρώτων προγραμμάτων μέτρων που αναφέρθηκαν το 2016.
Πάει πίσω η εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης σύμφωνα με τροποποιητική που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου που είναι σε δημόσια διαβούλευση.
Σύμφωνα με την συγκεκριμένη απόφαση, μέχρι τις 31/12/2025 εκπονούνται, υποβάλλονται και εγκρίνονται τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκήσιμων γαιών της χώρας.
Όμως, μετά από απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μπορεί να παρατείνεται αυτή η προθεσμία αλλά όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2026.
Μετά την προθεσμία αυτή δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενίσχυσης για την εν λόγω έκταση, χωρίς την ύπαρξη και εφαρμογή εγκεκριμένου διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορούν να ενεργοποιήσουν δικαιώματα οι κτηνοτρόφοι αν για την συγκεκριμένη έκταση δεν υπάρχει εγκεκριμένο διαχειριστικό σχέδιο βόσκησης.
Το πρόβλημα με το χρεωστικό ΦΠΑ αποτελεί εδώ και χρόνια μεγάλο πρόβλημα για τους πτηνοτρόφους.
Ο κλάδος της πτηνοτροφίας κρεατοπαραγωγής έχει βρεθεί σε δεινή οικονομική θέση, δεδομένης της διαφοράς του ΦΠΑ μεταξύ των ζωοτροφών που είναι 6% και της πώλησης των ζώντων ορνιθίων που είναι 13%. Αυτό έχει ως συνέπεια οι παραγωγοί να βγαίνουν χρεωστικοί στον ΦΠΑ. Οι παραγωγοί δεν έχουν την δυνατότητα να αποδώσουν στο κράτος χρήματα που δεν έχουν εισπράξει ακόμα.
Ο κ. Γιώργος Δεληκωνσταντής, πρόεδρος της Ένωσης Πτηνοτρόφων Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας (Ε.Π.ΚΕ.Ν.Ε.), τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος και δεν έχει λυθεί εδώ και δύο χρόνια είναι το ΦΠΑ. Ενημερώσαμε την κυβέρνηση, μετά από πολλές συναντήσεις, ενώ ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χρίστος Δήμας, συμφώνησε να υπάρξουν αλλαγές στο ΦΠΑ.
Εδώ όμως και δύο μήνες δεν έχουμε καμιά επικοινωνία με την κυβέρνηση για το θέμα. Αποφασίσαμε σαν κλάδος να επικοινωνήσουμε με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για να τους ενημερώσουμε για το πρόβλημα.
Ακόμη προτείναμε στην ΑΑΔΕ να δει πόσοι πτηνοτρόφοι έχουν οφειλές ΦΠΑ και δεν μπορούν να τις πληρώσουν. Από την άλλη στις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, με τις οποίες συνεργαζόμαστε, χρωστά το κράτος επιστροφή ΦΠΑ.
Αν και συμφώνησαν οι αρμόδιοι υπουργοί για κάποιο ανεξήγητο λόγο η απόφαση μπλόκαρε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους».
Με μεγάλη ανησυχία και απογοήτευση παρακολουθούμε το Δασαρχείο Πύργου και την Διεύθυνση Δασών Ηλείας να γνωμοδοτούν επανειλημμένα θετικά για την αδειοδότηση αιολικών σταθμών στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, όπως πρόσφατα στην περιοχή Σκιαδοβούνι-Λειψούτα του Ερυμάνθου και μάλιστα χωρίς σχετική επιστημονική τεκμηρίωση και σε χρόνο ρεκόρ από την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης του έργου, αγνοώντας συστηματικά τις επιστημονικά τεκμηριωμένες αντιρρήσεις που έχουν επισημανθεί από πολίτες και φορείς, παραβλέποντας έτσι τον θεσμικό τους ρόλο που αφορά στην προστασία και διαχείριση των δασικών περιοχών και του φυσικού τους περιβάλλοντος.
Πρόκειται για τον για τον υπό διαβούλευση αιολικό σταθμό ισχύος 27 MW στη θέση ''Λειψούτα- Σκιαδοβούνι'' της εταιρείας Χ.ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ. Τονίζουμε ότι αυτό το έργο αποτελεί μικρή τροποποίηση του αρχικού έργου της εταιρείας Χ.ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ, που ανήκει στην ισπανική εταιρεία IBERDROLA, για το οποίο πριν δυο χρόνια, στις 22/1/2023, είχε εκδοθεί Απόφαση ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, λόγω και των επιπτώσεων του έργου στην προστατευόμενη περιοχή, και με μαζική συμμετοχή στην δημόσια διαβούλευση των φορέων και κατοίκων της περιοχής κατά της κατασκευής του .
Η θέση και του έργου βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής του Δικτύου NATURA 2000, της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR 2320012 «Όρος Ερύμανθος» για την ορνιθοπανίδα, καθώς και εντός της σημαντικής περιοχής για τα πουλιά (ΙΒΑ) με κωδικό GR097 και ονομασία «όρος Ερύμανθος».
Το εν λόγω έργο γειτνιάζει άμεσα με τον αδειοδοτημένο αιολικό σταθμό στη θέση «Σκιαδοβούνι», της εταιρείας «ΑΙΟΛΙΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» της γαλλικής εταιρείας AKUO ENERGY GREECE SA, για τον οποίο έχει πραγματοποιηθεί στις 20/6/2022 αίτηση ακύρωσης κατά της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων στο Συμβούλιο της Επικρατείας από την Επιτροπή Αγώνα Πολιτών και Φορέων "Σκιαδοβούνι Ερυμάνθου", από σύσσωμους τους θεσμικούς φορείς και κατοίκους της περιοχής, όπως την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, το Δήμο Ερυμάνθου, το Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, την Ιερά Μητρόπολη Πατρών, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, την "Καλλιστώ" περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή, τον Αγροκτηνοτροφικό σύλλογο Ερυμάνθου, ορειβατικά σωματεία, εκπολιτιστικούς συλλόγους και λοιπούς φορείς και κατοίκους της περιοχής.
Αποτέλεσμα της παραπάνω αδιάφορης στάσης των Δασικών Υπηρεσιών της Ηλείας ενδέχεται να είναι η αδειοδότηση του καταστροφικού για το περιβάλλον της περιοχής έργου, ενώ αναμένονται με ενδιαφέρον και οι γνωμοδοτήσεις των λοιπών αρμόδιων υπηρεσιών, όπως των Δασαρχείου Πάτρας, Διεύθυνσης Δασών Αχαΐας, Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών, από τις οποίες ενδέχεται να καθοριστεί η απόρριψη ή η αδειοδότηση του έργου.
Η υπό κρίση Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του ελάχιστα τροποποιημένου έργου παραλείπει ή υποεκτιμά πολύ σημαντικούς παράγοντες που σχετίζονται με τα περιβαλλοντικά κριτήρια, όπως ακριβώς και η απορριφθείσα πρότερη ΜΠΕ του αρχικού έργου. Η παρουσιαζόμενη ως τροποποίηση του έργου είναι άνευ ουσίας και σημαντικότητας, δεν μειώνει σε καμία περίπτωση τις επιπτώσεις του στην περιοχή και είναι σε αντίθετη κατεύθυνση με τους στόχους αειφόρου ανάπτυξής της.
Η κατασκευή των εν λόγω αιολικού στο Σκιαδοβούνι θα επιφέρει σημαντικές και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις, αναμένεται να πλήξει σημαντικά την ακεραιότητα της περιοχής περιβαλλοντικά, πολιτισμικά και οικονομικά και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους στόχους του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για την περιοχή.
Οι σχεδιαζόμενες επεμβάσεις, πέρα από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις (κλιματικές, υδρομετεωρολογικές, ερημοποίησης, υποβάθμισης/απώλειας χλωρίδας, πανίδας, οικοσυστημικών υπηρεσιών κ.ά.), θα καταστρέψουν έναν μοναδικό φυσικό πόρο και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, τα οποία αναδεικνύονται ήδη από την τοπική κοινωνία μέσω υφιστάμενων επενδύσεων ήπιας και με σεβασμό στο περιβάλλον αγροτικής, παραδοσιακής κτηνοτροφικής και αθλητικής-τουριστικής ανάπτυξης.
Εκτός από τα αιολικά, και με την κατασκευή πλήθους υδροηλεκτρικών, η ευρύτερη περιοχή πρόκειται να βιομηχανοποιηθεί με συνέπεια τον πολλαπλασιασμό των δυσμενών επιπτώσεων τόσο στο φυσικό όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον.
Σήμερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια άνευ προηγουμένου καταστροφή της πολύτιμης βιοποικιλότητας των περιοχών μας, του φυσικού μας πλούτου και κατά συνέπεια του μέλλοντός μας αλλά και των επόμενων γενεών.
Καλούμε το Δασαρχείο Πάτρας, την Διεύθυνση Δασών Αχαΐας, την Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών, να τηρήσει την επιστημονική δεοντολογία και να προστατεύσει τα δασικά οικοσυστήματα της περιοχής μας, να εξετάσει επί της ουσίας τις σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις των βιομηχανικών έργων ΑΠΕ και των επίσης καταστροφικών συνοδών τους έργων, που αυξάνονται εκθετικά στα βουνά μας, στις δασικές εκτάσεις, στους προστατευόμενους οικότοπους και είδη.
Καλούμε την δασική υπηρεσία να λειτουργήσει στα πλαίσια της χρηστής διοίκησης, σύμφωνα με τον θεσμικό της ρόλο, ως υπηρεσία με αρμοδιότητα την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας και όχι ως υπηρεσία προώθησης και ανάπτυξης επενδύσεων προς το συμφέρον ιδιωτικών εταιρειών, που φιλοδοξούν να κερδοσκοπήσουν, σε βάρος του φυσικού μας πλούτου και του μέλλοντος των κατοίκων των περιοχών που αναπτύσσονται τα βιομηχανικά έργα ΑΠΕ.
Η επιτροπή αγώνα φορέων και πολιτών ΣΚΙΑΔΟΒΟΥΝΙ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ
Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε ξανά αιολικό ισχύος 27 MW στη θέση ''Λειψούτα- Σκιαδοβούνι'' Ερυμάνθου έως τις 7/2/2025. Πρόκειται για τροποποίηση του έργου της εταιρείας Χ.ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ, που ανήκει στην ισπανική IBERDROLA, για το οποίο πριν δυο χρόνια, στις 22/1/2023, είχε εκδοθεί απόφαση ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ, ύστερα από τον συστηματικό αγώνα φορέων και κατοίκων για την σωτηρία της περιοχής. Αναφέρουμε ότι το εν λόγω αιολικό γειτνιάζει άμεσα με το αιολικό της ΑΙΟΛΙΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στο Σκιαδοβούνι για το οποίο έχει πραγματοποιηθεί στις 20/6/2022 η προσφυγή στο ΣτΕ και η δικάσιμός του έχει λάβει για 5η φορά αναβολή με νέα ημερομηνία την 12η Μαρτίου 2025.
Το νέο υπό διαβούλευση έργο αποτελείται από 5 ανεμογεννήτριες Vestas ύψους 230 μέτρων, αντί των αρχικών 7, βρίσκεται στο ίδιο σημείο και εντος του δικτύου Natura 2000. Oπως είναι προφανές, η αμελητέα και άνευ ουσίας τροποποίηση του αρχικού έργου θα επιφέρει σημαντικές και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις και αναμένεται να πλήξει σημαντικά την ακεραιότητα της περιοχής περιβαλλοντικά, πολιτισμικά και οικονομικά. Για το λόγο αυτό η επιτροπη αγώνα φορέων και πολιτών θα συνεχίσει συστηματικά τον αγώνα κατά της αδειοδότησης και υλοποίησης του έργου. Προσεχώς θα αναρτηθεί το έντυπο Δ11 με τις ενστάσεις κατά του έργου με το οποίο μπορούν οι πολίτες να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση στην πλατφόρμα του ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου.
Ο σύνδεσμος της διαβούλευσης: https://eprm.ypen.gr/src/App/w2/10714
Ο δίκαιος αγώνας για έναν ελεύθερο Ερύμανθο κλιμακώνεται και συνεχίζεται δυναμικά μέχρι την οριστική νίκη!
Η επιτροπή του αγώνα.
Αν και ο νόμος του 2020 ήταν μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, η εφαρμογή του αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια στην πράξη.
Η απεμπλοκή από εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες, καθώς και των αγωγών (προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου) που έχουν ασκήσει και εξακολουθούν να ασκούν οι Δασικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, για να λυθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.
Εκπρόσωποι της ΕΘΕΑΣ συναντήθηκαν, την Τετάρτη (18/12), με τον Γενικό Γραμματέα Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Στάθη Σταθόπουλο, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων σοβαρών δυσκολιών εφαρμογής που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι με τις περιπτώσεις εκτάσεων, που έχουν αποδεδειγμένη γεωργική δραστηριότητα, στην οποία υπεισέρχεται η δασική νομοθεσία και οι δασικές υπηρεσίες.
Αρχικά, τονίστηκε από την ΕΘΕΑΣ, πως ναι μεν, ο Ν. 4685/2020 επρόκειτο για μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, ωστόσο οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται «εγκλωβισμένοι», καθώς υπάρχει αδυναμία αποδοχής της γεωργικής χρήσης των εν λόγω εκτάσεων με βάση τις προβλέψεις του νόμου, γεγονός που οδηγεί σε αρνητικές συνέπειες, όπως απώλεια σημαντικών ενισχύσεων ή ακόμη και κυρώσεων.
«Η παραγωγική δραστηριότητα των αγροτών και των κτηνοτρόφων εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το συγκεκριμένο καθεστώς για τη συνέχιση της παραγωγής προϊόντων, ενώ η μη αποσαφήνιση της κατάστασης έχει επίδραση στις ενισχύσεις που λαμβάνουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γενικός Διευθυντής της ΕΘΕΑΣ, κ. Μόσχος Κορασίδης.
Οι εκπρόσωποι της ΕΘΕΑΣ και των Αγροτικών Συνεταιρισμών-μελών της κατέθεσαν επί τάπητος τα κάτωθι σημεία που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Συγκεκριμένα:
- Να ληφθούν υπόψη οι ιδιόκτητες εκτάσεις, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες για τις οποίες υπάρχουν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.
- Να ανακληθούν όλες οι διοικητικές πράξεις αποβολής και να προσαρμοστούν στο χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, διαφορετικά επισύρονται ποινές από τις Δηλώσεις ΟΣΔΕ για τις εν λόγω εκτάσεις.
- Να εξαιρεθούν το αμπελουργικό και το ελαιοκομικό μητρώο από τον Δασικό Χάρτη.
- Να περιληφθούν τα Εποικιστικά Αρχεία και Εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια.
- Να ληφθεί υπόψη το ιδιαίτερο Ιδιοκτησιακό Καθεστώς σε περιοχές, όπως η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου κλπ.
- Να δοθεί χρόνος για τις αντιρρήσεις επί του Δασικού Χάρτη, στις περιπτώσεις όπου δεν υπήρχε.
Επίσης, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο πρόβλημα της εφαρμογής των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης στην Κεντρική Μακεδονία, τονίζοντας πως θα πρέπει να παρθούν άμεσα αποφάσεις για την υλοποίηση αυτών από την αρμόδια Περιφέρεια.
Κλείνοντας, αμφότεροι πρότειναν στη χθεσινή συνεδρίαση, να προγραμματιστεί εκ νέου μια συνάντηση κατά τα τέλη Ιανουαρίου, προκειμένου να αποφασιστεί, ποια απόφαση θα ακολουθηθεί, ώστε να αρχίσει η εφαρμογή του Ν. 4685/2020. Από τη διερεύνηση των προβλημάτων που τέθηκαν, συμφωνήθηκε να γίνουν προπαρασκευαστικές ενέργειες, εάν χρειάζεται οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση, να εκδοθεί εγκύκλιος ή να υποβληθεί ερώτημα προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Στην σύσκεψη μετείχαν οι κάτωθι εκπρόσωποι Αγροτικών Συνεταιρισμών: κ. Κωνσταντίνος Βλαβής (Χαλκιδική), κ. Ματθαίος Φωτάκης (Ηράκλειο), κ. Αριστείδης Λυρώνης (Ηράκλειο), κ. Κωνσταντίνος Πλωμαρίτης (Ηράκλειο), κ. Χρήστος Καραθόδωρος (Κιλκίς), κ. Άγγελος Τσιαρτσιαφλής (Χαλκιδική), κ. Δημήτρης Κοτσώνης, κ. Ιωσήφ Μπατσέλης (Χανιά), κ. Γεώργιος Βιενιεράκης (Ρέθυμνο), ο κ. Ιωάννης Ψωμάς (Ρέθυμνο) και η κα. Παυλίνα Κασάπη (Χαλκιδική).
Η Ε.Ο.Ο.Α., Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης, τιμώντας την παγκόσμια ημέρα βουνού στις 11/12/24, συμμετείχε στην ειρηνική συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας ενάντια στις αλόγιστες και χωρίς σχεδιασμό καταστροφικές επεμβάσεις στους ορεινούς όγκους της πατρίδας μας, από τις εγκαταστάσεις των αιολικών πάρκων. Συμπορεύτηκε μαζί με τα σωματεία-μέλη της σε μια διαφορετική πεζοπορία/διαμαρτυρία, στο κέντρο της Αθήνας, για την προστασία των ελληνικών βουνών.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΟΥΝΟΥ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2024
Ένας από τους καταστατικούς σκοπούς της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης Ε.Ο.Ο.Α. είναι και η προστασία του ορεινού φυσικού περιβάλλοντος. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να είναι αμέτοχη από την καταστροφή που συντελείται στο ορεινό περιβάλλον της πατρίδας μας.
Οι κορυφογραμμές της πατρίδας μας αποτελούν περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και τόπος άσκησης της ορειβασίας. Η εγκατάσταση των Α/Γ προϋποθέτει το άνοιγμα τεράστιων δρόμων στις κορυφογραμμές. Η κάθε μια Α/Γ απαιτεί περιμετρικά χώρο, ίσο σχεδόν με ένα γήπεδο ποδόσφαιρου και το ύψος τους ξεπερνά τα 150μ. Επίσης, απαιτείται η κατασκευή δικτύων μεταφοράς ρεύματος, πολλών χιλιομέτρων, σε παρθένες περιοχές. Η καταστροφή του ορεινού ανάγλυφου θα είναι ολοκληρωτική, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μικρόκλιμα, τον κύκλο του νερού, τον υδροφόρο ορίζοντα και όλες τις πηγές.
Μάθαμε ότι τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι κατασκευασμένα από ιδιαίτερα τοξικά υλικά που δεν είναι ανακυκλώσιμα. Η αποκομιδή τους, αν ποτέ γίνει λόγω του τεράστιου κόστους απόσυρσης, γίνεται με ταφή στην γη, μετατρέποντας τεράστιες εκτάσεις σε χωματερές τοξικών υλικών, τα οποία διαχέονται σταδιακά στο περιβάλλον και στον υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος της θεμελίωσης τους θα παραμένει για πάντα θαμμένο στο έδαφος, στις κορυφογραμμές των βουνών μας.
Για να μη χάνεται το ρεύμα που παράγουν οι ΒΑΠΕ, θα κατασκευάζονται και εξαιρετικά εύφλεκτα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες λιθίου, εγκαταστάσεις που έχουν το μέγεθος ολόκληρων οικισμών, για να αποθηκεύσουν ενέργεια μόνο για λίγες ώρες αφού δεν μπορούν για μεγάλες περιόδους, λόγω της μικρής τους ενεργειακής πυκνότητας.
Οι επιπτώσεις της εγκατάστασης των ΑΠΕ στους ορεινούς όγκους της χώρας μας είναι άμεσες και στον ορεινό τουρισμό. Αν σκεφτούμε ότι η κύρια ορεινή δραστηριότητα είναι η πεζοπορία-ορειβασία, η αναρρίχηση, το ποδήλατο βουνού και η χιονοδρομία, όλα αυτά είναι άμεσα συνδεδεμένα με το βουνό και το δάσος. Η καταστροφή των βουνών και των δασών από τις πυρκαγιές και τις εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, σημαίνει ότι σβήνει η κύρια ορεινή δραστηριότητα, άρα και ο τουρισμός σε αυτές τις περιοχές. Είναι σαν να αφαιρούμε τα μνημεία από τους αρχαιολογικούς χώρους.
Την χώρα μας επισκέπτονται εκατομμύρια ξένοι τουρίστες κάθε χρόνο. Για να γνωρίσουν αυτήν την ιδιαιτέρου φυσικού κάλους χώρα με τον πανάρχαιο πολιτισμό. Τι θα βλέπουν μετά; Βουνά, δάση καμένα και το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας ένα νταμάρι, βιομηχανικό τοπίο εξαγωγής ενέργειας.
Αυτή την εικόνα αντικρίζουμε σήμερα σε πολλά ελληνικά βουνά, από την επέλαση των βιομηχανικών αιολικών πάρκων. ΚΡΑΝΙΟΥ ΤΟΠΟΣ!
Καμία χώρα στην ΕΕ δεν επιτρέπει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στους ορεινούς όγκους. Όλες οι χώρες της ΕΕ διαφυλάττουν και προστατεύουν το ορεινό περιβάλλον.
Ας σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια σε αυτή την ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή.
Για τους παραπάνω λόγους, η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης, συμμετέχει σε αυτή τη διαμαρτυρία που γίνεται με αφορμή την παγκόσμια ημέρα βουνού, για να εκφράσει την αντίθεσή της στην καταστροφή των βουνών και της φύσης.
Για να φωνάξει: ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ΑΥΤΗ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ!
Με επιτυχία διοργανώθηκε, την Παρασκευή (6/12), στο Μουσείο Μαραθωνίου δρόμου, η ημερίδα για την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Interreg IPA ADRION έργου RES2FIRE και επικεντρώνεται στη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, τα γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα GIS και τα μοντέλα πρόβλεψης για την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών.
Ο κ. Ανδρέας Βασιλόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της AVMAP GIS A.E. και Δημοτικός Σύμβουλος Ραφήνας - Πικερμίου παρουσίασε το πρόγραμμα RES2FIRE, υπογραμμίζοντας τον ρόλο του ως εργαλείου πρόληψης και διαχείρισης δασικών πυρκαγιών.
Ο Κωνσταντίνος Πανυτσίδης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, επεσήμανε ότι το RES2FIRE ενισχύει την ανθεκτικότητα των δασικών περιοχών μέσω της ανάπτυξης ενός εργαλείου που ενισχύει τη πρόληψη-διαχείριση και προστασία των δασών.
Ο κ. Γιάννης Σταμούλης, Σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας Σύνδεσμων Δήμων Υμηττού, τόνισε ότι το RES2FIRE θα συμβάλει στην καλύτερη οργάνωση της πολιτικής προστασίας σε τοπικό επίπεδο, με φόντο τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ο κ. Ισίδωρος Μάδης, Πρόεδρος ΣΠΑΥ και Δήμαρχος Παιανίας ανέφερε ότι η συνεργασία μεταξύ των δήμων της περιοχής και του ΣΠΑΥ θα δώσει νέα ώθηση στην πρόληψη και διαχείριση των δασικών πυρκαγιών.
Η κ. Μαρία Λεβεντάκη, Αν. Προϊσταμένη Αυτοτελούς Τμήματος Πολιτικού Σχεδιασμού Έκτακτων Αναγκών ΥΠΕΝ, υπογράμμισε στην ομιλία της, τη συμβολή του RES2FIRE στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με τον πολιτικό σχεδιασμό για τις πυρκαγιές.
Ο Δήμαρχος Μαραθώνα κ. Στέργιος Τσίρκας στην ομιλία του τόνισε ότι η προσπάθεια αυτή θα βοηθήσει τα μέγιστα όχι μόνο τον Δήμο Μαραθώνα αλλά και άλλους Δήμους.
Tο πρόγραμμα παρέχει μοντέλα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τα οποία θα εφαρμοστούν για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της πυροπροστασίας, και την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας της περιοχής ενόψει μιας επικείμενης πυρκαγιάς, ενώ δίνει τη δυνατότητα χαρτογράφησης του κινδύνου, τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των αντιπυρικών μέτρων.
Ερώτηση προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσαν στην Βουλή οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς κ.κ. Ζεϊμπέκ Χουσεΐν και Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη), στην οποία αναφέρουν τα εξής:
Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα «Antinero», το οποίο χρηματοδοτείται με πόρους άνω των 350 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στην πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Ωστόσο, η εφαρμογή του έχει προκαλέσει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα στα δασικά οικοσυστήματα της χώρας, σύμφωνα με καταγγελίες ειδικών επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως αυτές έχουν εκφραστεί και από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, που κάνει λόγο για παρεμβάσεις στον καθαρισμό δασών που οδηγούν στην καταστροφή των δασικών οικοσυστημάτων, και βασίζονται σε επιδερμικές μελέτες, κατά παράβαση ακόμη και της κοινοτικής νομοθεσίας.
Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από σαρωτικούς καθαρισμούς, που αφαιρούν τον δασικό υπόροφο, διαταράσσοντας σοβαρά τη βιοποικιλότητα και τη φυσική ανθεκτικότητα των δασών. Οι καθαρισμοί αυτοί υλοποιούνται σε ευρεία κλίμακα χωρίς επιστημονικό σχεδιασμό, χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και με τη χρήση βαρέων μηχανημάτων ακόμη και σε περιοχές αυστηρής προστασίας, όπως αυτές του δικτύου Natura 2000. Τα εν λόγω έργα, που περιλαμβάνουν την απομάκρυνση της βλάστησης και τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, εκτελούνται βάσει απλών δασοτεχνικών μελετών, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, η εφαρμογή του προγράμματος παρακάμπτει συστηματικά την εθνική και κοινοτική νομοθεσία που απαιτεί περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Η καταστροφή του δασικού υπορόφου, όπως διαπιστώνεται σε περιοχές της Βόρειας Εύβοιας και της Αττικής, αλλά και οι επεμβάσεις με βαριά μηχανήματα στην περιοχή του Καϊάφα, έχουν προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση των δασών και της βιοποικιλότητας, θέτοντας σε κίνδυνο τη φυσική ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.
Ενδεικτικές οι δηλώσεις της Προέδρου του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, η οποία υπογράμμισε πως το πρόγραμμα υλοποιείται χωρίς σχεδιασμό και χωρίς σωστές προδιαγραφές: «δεν θα σωθούν τα δάση αν τα ισοπεδώσουμε σαν να είναι κήπος σε προάστιο» σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ έκανε λόγο για μαρτυρίες δασολόγων από όλη την Ελλάδα που περιγράφουν μια παντελώς ανεξέλεγκτη διαδικασία εκτέλεσης του έργου: «δίνονται τα χρήματα, ανατίθεται σε έναν εργολάβο, ο οποίος μπαίνει σε ένα δάσος και κάνει ό,τι θέλει. Οι δασικές υπηρεσίες είναι τόσο υποστελεχωμένες που είναι αδύνατο να κάνουν επίβλεψη των εργασιών στην πράξη. Οι μελέτες, με βάση τις οποίες γίνονται οι επεμβάσεις, αντιγράφονται στην πλειονότητά τους».
Ταυτόχρονα, δασολόγοι τονίζουν πως το εν λόγω πρόγραμμα υιοθετήθηκε στην πραγματικότητα διότι με αυτόν τον τρόπο βρέθηκε λύση να «μοιραστούν τα χρήματα γρήγορα» γιατί η απορρόφηση ακολουθούσε χαμηλούς ρυθμούς: «βρέθηκε και κάποιος τρόπος διαμοιρασμού του χρήματος με απευθείας αναθέσεις και κάτω από τα μεγάλα γραφεία αναπτύχθηκε ένας στρατός μικρών εργολάβων», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1. Γιατί το πρόγραμμα «Antinero» εφαρμόζεται χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και αξιολόγηση, παρά τις σημαντικές, δυσμενείς επιπτώσεις που επιφέρει στα δασικά οικοσυστήματα;
2. Για ποιο λόγο δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές όπως το δίκτυο Natura 2000;
3. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση ώστε να διασφαλίσει ότι οι δασικές επεμβάσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Antinero» θα σχεδιάζονται και θα υλοποιούνται με σεβασμό στη δασική οικολογία και τη βιοποικιλότητα;
4. Τι γνωρίζει το Υπουργείο για την πληθώρα των απευθείας αναθέσεων, μέσω των οποίων υλοποιείται το πρόγραμμα «Αntinero», γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τους πραγματικούς σκοπούς υλοποίησης αυτού του προγράμματος;
Οι παρεμβάσεις αφορούν σε δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες και έργα ορεινής υδρονομίας.
Δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες, έργα ορεινής υδρονομίας, αναδάσωσης και αντιπλημμυρικά, συνολικής αξίας περί τα 757 εκατ. ευρώ, είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, περιλαμβάνονται στις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για την προστασία των δασών, όπως ενημέρωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, τους παραβρισκόμενους σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε,την Τρίτη (26 Νοεμβρίου 2024), στο Ζάππειο.
Καταρχάς, στην εκδήλωση έγινε ο απολογισμός του Σχεδίου Προστασίας Δασών (πρόγραμμα Anti-Nero), που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Διενεργούσα Αρχή και ενεργεί κατ’ εντολή, για λογαριασμό και στο όνομα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκεκριμένα της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος ως Αναθέτουσα Αρχή, εκτελώντας όλες τις απαιτούμενες και προβλεπόμενες ενέργειες για την υλοποίηση του έργου.
Τα νέα έργα
Επιπρόσθετα, ο κ. Σκυλακάκης υπέγραψε με τον Εντεταλμένο Σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτη Σταμπουλίδη, δύο συμβάσεις που αφορούν σε έργα ορεινής υδρονομίας, που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος AQUA MONTIS, ύψους 200 εκατ. ευρώ και σε δασοπονικές μελέτες διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων, έργο ύψους 15 εκατ. ευρώ.
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και από τη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, με τον κ. Σκυλακάκη και τον κ. Σταμπουλίδη να απευθύνουν τους εναρκτήριους χαιρετισμούς.
Ακόμη, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υπουργός Κλιματικής Kρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Βασίλης Κικίλιας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, κ. Ορέστης Καβαλάκης, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, κ. Στάθης Σταθόπουλος, ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Νίκος Χαρδαλιάς και ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Ευάγγελος Γκουντούφας.
Η Επικεφαλής Τομέα Έργων και Υπεύθυνη έργου του Anti-nero του ΤΑΙΠΕΔ, κυρία Γιούλη Βουρνά, παρουσίασε, αναλυτικά, τις παρεμβάσεις του προγράμματος Anti-nero σε όλη την επικράτεια, ενώ το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν στελέχη των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, μελετητές και εργολήπτες δασοτεχνικών έργων.
Το Anti-nero
Ειδικότερα όσον αφορά στο πρόγραμμα Anti-Nero, για πρώτη φορά στην Ιστορία της Ελλάδας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με το πρόγραμμα Anti-nero, υλοποίησε και υλοποιεί, μέσω των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών του, εντατικές δράσεις πρόληψης δασικών πυρκαγιών, με σκοπό τη θωράκιση έναντι της κλιματικής κρίσης που πλήττει τα μεσογειακά οικοσυστήματα.
Η επί σειρά ετών συσσώρευση της καύσιμης ύλης στα δάση απομακρύνεται με σχέδιο ανταπόδοσης στις τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η εκπόνηση μελετών αντιπυρικής προστασίας και διαχειριστικών μελετών σε όλη τη χώρα, με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασών μας. Έτσι, με τους καθαρισμούς των δασών και τη μείωση της υπερβάλουσας καύσιμης ύλης μειώνεται η πιθανότητα μετατροπής τυχόν περιστατικών σε μέγα πυρκαγιές με ανεξέλεγκτες διαστάσεις και επιπτώσεις.
Παράλληλα, στόχος του προγράμματος είναι η αποτελεσματική προσβασιμότητα των επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, μέσα από ένα καλά συντηρημένο δασικό οδικό δίκτυο και αντιπυρικές ζώνες.
Συνοπτικά, μέχρι σήμερα, η πορεία υλοποίησης του προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε το 2022:
- Έχουν πραγματοποιηθεί καθαρισμοί σε περίπου 190.000 στρέμματα.
- Βελτιώνεται και συντηρείται δασικό οδικό δίκτυο έκτασης 309.000 στρεμμάτων.
- Βελτιώνονται και συντηρούνται αντιπυρικές ζώνες έκτασης άνω των 53.000 στρεμμάτων.
- Πραγματοποιείται διάνοιξη μικτών αντιπυρικών ζωνών έκτασης 67.600 στρεμμάτων.
- Συντηρούνται δεκάδες υδατοδεξαμενές.
- Επισκευάζονται δεκάδες πυροφυλάκια.
- Διατίθεται, δωρεάν, ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή.
- Εκπονούνται μελέτες αντιπυρικής προστασίας, με σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
- Εκπονούνται διαχειριστικές μελέτες, με επικαιροποιημένες, σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
- Δημιουργείται ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης βιομάζας για την παραγωγή ξυλείας και ενέργειας.
Η πορεία υλοποίησης ανά έτος:
Anti-nero 2022:
Έχουν υπογραφεί 42 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 65,74 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 11 αντιπυρικές μελέτες, ύψους 9,15 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών, που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero I έχει ολοκληρωθεί, με εξαίρεση 6 αντιπυρικές μελέτες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν πραγματοποιηθεί δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 113.000 στρεμμάτων.
Anti-nero 2023:
Έχουν υπογραφεί 47 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 85,01 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero II έχει ολοκληρωθεί. Πρόκειται για δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών) συνολικής έκτασης άνω των 218.000 στρεμμάτων.
Anti-nero 2024:
Έχουν υπογραφεί 74 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 241,10 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 8 διαχειριστικές μελέτες, ύψους 2,16 εκατ. ευρώ.
Οι δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών και για πρώτη φορά δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 288.000 στρεμμάτων, βρίσκονται σε εξέλιξη.
Πρόσθετες πρωτοβουλίες
Πέραν των παραπάνω, υλοποιούνται έργα αναδάσωσης (55,71 εκατ. ευρώ) και αντιπλημμυρικά - αντιδιαβρωτικά (63,92 εκατ. ευρώ). Επιπρόσθετα, με πρωτοβουλία του κ. Σκυλακάκη και μετά από σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Πράσινου Ταμείου έχουν διατεθεί πόροι, ύψους 30 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών.
Δασική μεταρρύθμιση
Παράλληλα, μέσω της ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας θα μπουν στα δάση υβριδικά σχήματα (δασικοί συνεταιρισμοί και ιδιώτες) για την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας, καθώς σκοπός είναι να συντηρείται και να προστατεύεται το δάσος με πιο μόνιμο τρόπο. Η εκκίνηση της μεταρρύθμισης γίνεται από τα δάση της Αττικής (ολοκληρώνονται διαχειριστικές μελέτες δασικών οικοσυστημάτων), αλλά η στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι το σύνολο των ελληνικών δασών κατά τα επόμενα χρόνια, να περάσει σε διαχείριση. Και η διαχείριση αυτή εξασφαλίζει την αναζωογόνηση της δασικής οικονομίας, η οποία θα γίνεται με κριτήριο την προστασία του δάσους και όχι το οικονομικό αντικείμενο.
Δηλώσεις
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η Ελλάδα, ως μεσογειακή χώρα, λόγω κλίματος και ξηροθερμικής αυτοφυούς βλάστησης, είναι επιρρεπής στις δασικές πυρκαγιές. Και το πρόβλημα επιτείνεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για μέγα πυρκαγιές (mega-fires). Το πρόγραμμα Anti-nero, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2022, με πόρους που διασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελεί μία σημαντική πρωτοβουλία που στον “πυρήνα” της έχει την υλοποίηση δράσεων πρόληψης που, δυστυχώς, δεν είχαν γίνει επί σειρά δεκαετιών στα ελληνικά δάση. Αφορά σε δασικές εργασίες πρόληψης, όπως είναι οι καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, η συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και η συντήρηση αντιπυρικών ζωνών, αλλά και η δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των δασών μας. Η πρόληψη, ωστόσο, σε ότι αφορά στα δάση δεν σχετίζεται μόνο με προγράμματα όπως το Anti-nero, για την προστασία τους από τις πυρκαγιές. Τα δάση μας παρέχουν μία πολύτιμη υπηρεσία, αυτήν της προστασίας από τις πλημμύρες. Γι’ αυτό και επενδύουμε σημαντικούς πόρους σε έργα ορεινής υδρονομίας, σε μεγάλο βαθμό από τα δικαιώματα ρύπων, τα οποία ξεκινούν σε πολύ σύντομο διάστημα και θα προστατέψουν ολόκληρη τη Θεσσαλία. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε πόρους για να γίνουν και στην Αττική έργα ορεινής υδρονομίας, με σκοπό την προστασία από τις πλημμύρες και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, μέσα από τη μείωση της ταχύτητας καθόδου του νερού».
Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, υπογράμμισε: «To Anti-nero αποτελεί ένα πρόγραμμα τομή και μια ισχυρή παρακαταθήκη για το ελληνικό κράτος, καθώς είναι η μεγαλύτερη παρέμβαση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας για τη θωράκιση των δασικών μας οικοσυστημάτων και την προσαρμογή τους στις σφοδρές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ, με ευθύνη απέναντι στον κρίσιμο ρόλο που της ανέθεσε η Πολιτεία, ολοκλήρωσε σε χρόνο ρεκόρ την υπογραφή περισσότερων από 180 συμβάσεων για εργασίες πρόληψης σε 90 δασικά οικοσυστήματα της χώρας, έχοντας εισφέρει περισσότερα από 390 εκατ. ευρώ στο πεδίο της δασικής πρόληψης. Για το 2025 και τη νέα αντιπυρική περίοδο, οι παρεμβάσεις για τους καθαρισμούς δασών και τις αντιπυρικές ζώνες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 120 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τον συνολικό προϋπολογισμό στο μισό δισ. ευρώ για την περίοδο 2022 - 2025. Θέλω να ευχαριστήσω το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τη Γενική Γραμματεία Δασών και τις δασικές υπηρεσίες για την άριστη συνεργασία, όπως επίσης και το έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό της Μονάδας που εργάστηκε μεθοδικά ώστε να έχουμε σήμερα ολοκληρωμένα έργα δασικής προστασίας σε όλη την επικράτεια. Το ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να συμβάλλει στην εθνική στρατηγική της Πολιτείας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και την αναγέννηση υποβαθμισμένων πυρόπληκτων εκτάσεων».
Το Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο: «Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και μεθοδολογία για την εκτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών παραγομένων προϊόντων από εκστατικά και εντατικά συστήματα εκτροφής αιγών και πουλερικών.» και αφορά την παρουσίαση αποτελεσμάτων στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος Code-ReFarm, HORIZON 2020.
Η εκδήλωση θα γίνει στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου τη Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024 στις 11:00 στα Πέτρινα κτήρια (Συντεταγμένες 40.536522, 22.988971).
Όσοι γεωπόνοι, παραγωγοί ή άλλοι ενδιαφερόμενοι επιθυμούν να την παρακολουθήσουν θα πρέπει να στείλουν email στο [email protected]
Τα αποτελέσματα για τον Αγροτικό Πτηνοτροφικό Συνεταιρισμό Ιωαννίνων «Η ΠΙΝΔΟΣ» για το 2023 αντανακλούν μια εξαιρετική χρονιά ανάπτυξης και οικονομικής ενίσχυσης, καταδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής του για ανάπτυξη και βιωσιμότητα.
Αποτελεί τον μεγαλύτερο συνεταιρισμό στην χώρα. Το 100% της παραγωγής κρέατος κοτόπουλου διακινούν τα μέλη παραγωγοί μέσω του συνεταιρισμού.
Η ΠΙΝΔΟΣ συνέχισε δυναμικά και το 2024, υιοθετώντας μια στρατηγική ανάπτυξης που επικεντρώνεται στην εξωστρέφεια και την καινοτομία.
Σύμφωνα με στοιχεία, που παρουσίασαν, την Τρίτη (12/11), στους δημοσιογράφους σε εκδήλωση στην Αθήνα, ο πρόεδρος, Ανδρέας Δημητρίου και ο Γενικός Διευθυντής, Λάζαρος Τσακανίκας, η αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 5,5% στα 356.512.059 ευρώ και τα καθαρά κέρδη προ φόρων στα 7.174.000 ευρώ υπογραμμίζουν την ενισχυμένη κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα του Συνεταιρισμού.
Επιπλέον, η μείωση του δανεισμού, κατά 24%, στα 54.000.000 ευρώ βελτιώνει σημαντικά τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, ενισχύοντας τη ρευστότητα και την αυτονομία του.
Οι μονάδες ΑΠΕ που έχει εγκαταστάσει ο συνεταιρισμός έχουν σαν στόχο να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της ΠΙΝΔΟΥ κατά 40%.
Όσον αφορά την υψηλή κερδοφορία που εξασφαλίζει για τα μέλη του, κινείται μεθοδικά σε ένα δεύτερο 5ετές επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 45 εκατ. ευρώ (όσο και το πρώτο) για την περίοδο 2026-2030.
Η αυξημένη παραγωγική δραστηριότητα, με άνοδο στις παραγωγές νεοσσών, ζωοτροφής και προϊόντων κοτόπουλου, ενδυναμώνει τις δυνατότητες εφοδιασμού της ΠΙΝΔΟΣ, ενώ η άνοδος της θυγατρικής Αγροζωή ΑΒΕΕ, με 13,68% αύξηση στον κύκλο εργασιών και μηδενικό δανεισμό, συμβάλλει συνολικά στη θετική εικόνα και στην ισχυροποίηση του Συνεταιρισμού.
Το νέο επενδυτικό πλάνο προβλέπει νέο εκκολαπτήριο, επέκταση της μονάδας για τα ψημένα κοτόπουλα, ενίσχυση του ιδιόκτητου δικτύου μεταφορικών μέσων, ψηφιοποίηση των logistics, νέο Net Metering και ίδρυση μονάδας βιοαερίου το κόστος της οποίας θα φθάσει τα 14 εκατ. ευρώ.
Επενδυτικό πλάνο 2025 - 2030
Η ΠΙΝΔΟΣ επενδύει συνεχώς στην ανάπτυξη και την καινοτομία, παρακολουθώντας:
Τις τάσεις και προτιμήσεις των καταναλωτών
Την ανάπτυξη της αγοράς πουλερικών
Την εξέλιξη της δικής της παραγωγής
Κύριες Επενδύσεις (Προϋπολογισμός 2025-2030: 27.000.000 €
- Επέκταση εκκολαπτηρίου: 10.000.000 €
- Επέκταση μονάδας έτοιμων ψημένων: 7.000.000
- Μεταφορικά μέσα: 3.000.000 €
- Ψηφιοποίηση: 2.000.000 €
- Νέες πτηνοτροφικές μονάδες: 5.000.000 €
- Net Metering: 3.000.000 €
- Μονάδα βιοαερίου 2MW: 15.000.000 €
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος, Ανδρέας Δημητρίου, το 10% του τζίρου αφορά την εξωστρέφια. Εξάγει φρέσκα κοτόπουλα σε Βαλκανικές χώρες και Κύπρο. Ψημένα κοτόπουλα σε Ντουμπάι, Γερμανία, Αυστρία. Το επόμενο διάστημα θα επεκταθεί η μονάδα ψημένων κοτόπουλων.
Κάθε χρόνο δημιουργούνται νέες εκτροφές. Έχουμε νέους πτηνοτρόφους που επενδύουν σε νέες εκτροφές, ενώ ο συνεταιρισμός τους βοηθά στα πρώτα τους βήματα.
Τα κέρδη του συνεταιρισμού για το 2023 είναι αυξημένα σε σχέση με το 2023 και γίνονται επενδύσεις.
Ο συνεταιρισμός επενδύει μόνο στην παραγωγή κρέατος κοτόπουλου. Στόχος είναι την επόμενη 5ετία να αυξηθεί η παραγωγή κατά 10% και στην συνέχεια να φτάσει ο συνεταιρισμός στην παραγωγή 60 εκ. κοτόπουλων.
Στο φρέσκο κοτόπουλο η χώρα μας δεν έχει ανταγωνισμό. Εισάγουμε μόνο λίγες ποσότητες από Πολωνία, Ρουμανία και Βουλγαρία.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ΑγροΤύπου ανέφερε ο πρόεδρος του συνεταιρισμού ανέφερε ότι αποτέλεσε ένα θετικό μέτρο η μείωση της φορολογίας για τα μέλη του συνεταιρισμού. Ισχύει η μείωση κατά 50% στα φυσικά πρόσωπα κατά επάγγελμα αγρότες και κατά 30% στους ετεροεπαγγελματίες και φυσικά πρόσωπα που αν και υπάρχουν προβλήματα σύντομα θα λυθούν σύμφωνα με την ΑΑΔΕ.
Όσον αφορά τις ζωοτροφές, εισάγονται οι πρώτες ύλες κυρίως από Βουλγαρία και από Βραζιλία (σόγια) τις οποίες επεξεργάζονται στα 2 εργοστάσια του συνεταιρισμού και στην συνέχεια τις δίνει στους πτηνοτρόφους.
Με όραμα για ένα βιώσιμο και υπεύθυνο μέλλον, η ΠΙΝΔΟΣ παραμένει αφοσιωμένη στη διαμόρφωση υψηλών προτύπων ποιότητας και καινοτομίας, υπηρετώντας ταυτόχρονα την τοπική κοινωνία και το περιβάλλον.
Η ισχυρή οικονομική της απόδοση και τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του 2023, όπως η σημαντική αύξηση κύκλου εργασιών, η βελτιωμένη κερδοφορία και η μείωση του δανεισμού, αποτυπώνουν την επιτυχία της, όχι μόνο σε αριθμούς, αλλά και στη δέσμευσή της για μια υπεύθυνη και αειφόρα πτηνοτροφία.
Σε επιφυλακή βρίσκονται οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες αφότου η Βουλγαρία ενημέρωσε το ΥπΑΑΤ για άκρως παθογόνο γρίπη των πτηνών σε πτηνοτροφεία.
Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, η εικόνα στα ελληνικά πτηνοτροφεία μέχρι στιγμής δεν εμπνέει ανησυχία. Δεδομένων όμως των εμπορικών ροών της γειτονικής χώρας με την Ελλάδα, οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες τέθηκαν σε επιφυλακή.
Όπως ανέφερε το υπουργείο, οι κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) έχουν λάβει οδηγίες για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων και τη λήψη δειγμάτων για αναλύσεις στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς.
Από την πλευρά τους οι πτηνοτρόφοι δηλώνουν στον ΑγροΤύπο ότι δεν είχαν καμιά ενημέρωση από το ΥπΑΑΤ.
Δεν ενημερώθηκαν στην Ήπειρο
Σε επιφυλακή τέθηκαν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και οι πτηνοτροφικές επιχειρήσεις της Ηπείρου, για τη λήψη μέτρων κατά της μετάδοσης της γρίπης των πτηνών, μετά και τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε για το σκοπό αυτό στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ήδη στην Περιφέρεια έγινε συνάντηση της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας με τους εκπροσώπους του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού «ΠΙΝΔΟΣ» και της ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, κατά την οποία έγινε ανταλλαγή απόψεων για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, ενώ ανάλογη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί και στην Π.Ε. Άρτας.
Ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, αναφέρθηκε στο ζήτημα αυτό στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής, εκφράζοντας και τη δυσαρέσκειά του για τη μη κλήση στη σύσκεψη στο Υπουργείο των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών της Ηπείρου και των μεγάλων πτηνοτροφικών της επιχειρήσεων.
Σε δηλώσεις του μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Στη σύσκεψη που έγινε στην Αθήνα, θεωρώ ότι έπρεπε να ειδοποιηθούν πρώτα οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της Ηπείρου, οι πτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί ΠΙΝΔΟΣ, Άρτας και η ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, καθώς τόσο σε κοτόπουλα, όσο και σε αβγά, ως Ήπειρος έχουμε, το μεγαλύτερο ποσοστό από όλη την Ελλάδα. Αυτό δεν έγινε, όμως οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες πήραν πρωτοβουλία και μαζί με τα στελέχη Πτηνοτροφικού και Νιτσιάκου έκαναν την πρώτη σύσκεψη για την Π.Ε. Ιωαννίνων. Πρέπει να λάβουμε μέριμνα ώστε να θωρακίσουμε την περιοχή μας. Θα λάβουμε αποφάσεις, με πρώτη που θα τεθεί άμεσα σε ισχύ είναι να μείνουν μέσα τα οικόσιτα, γιατί έχουμε και λίμνες στην περιοχή και μπορούν να περάσουν πτηνά προερχόμενα από άλλες περιοχές εκτός Ελλάδος που έχουν πρόβλημα. Γενικά πρέπει να προετοιμαστούμε, ώστε να διαφυλάξουμε την πτηνοτροφία που έχει συμβάλει πολύ θετικά στην ανάπτυξη της περιοχής».
Ανάγκη πρόσληψης κτηνιάτρων
Μιλώντας στον ΑγροΤύπο η κα Μήνα Μπόρη, κτηνίατρος, αντιπρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ και πρώην πρόεδρος της ΠΕΚΔΥ, ανέφερε ότι «παρακολουθώντας την εξέλιξη των επιζωοτιών (Ευλογιάς, Πανώλους και Καταρροϊκού Πυρετού) στην ελληνική επικράτεια υπάρχει έντονη ανησυχία της για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου.
Λόγω του κρούσματος στην Βουλγαρία της γρίπης των πτηνών οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες τέθηκαν σε επιφυλακή. Όμως οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι τρομερά υποστελεχωμένες.
Ζητάμε να προσληφθούν οι κτηνίατροι επιτυχόντες του ΑΣΕΠ. Υπάρχουν οι σχετικές νομοθετικές διαδικασίες που προβλέπουν την άμεση πρόσληψή τους».
Από την 1η Νοεμβρίου, οι κτηνοτρόφοι στην Ελλάδα υποχρεούνται να ξεκινήσουν την ετήσια απογραφή των αιγοπροβάτων και των χοίρων τους.
Η διαδικασία διαρκεί έως τις 15 Δεκεμβρίου για τα αιγοπρόβατα και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου για τους χοίρους.
Όλοι οι κάτοχοι εκμεταλλεύσεων αιγοπροβάτων και χοίρων υποχρεούνται να διενεργούν απογραφή του ζωικού κεφαλαίου στην εκμετάλλευση τους υποχρεωτικά και με δική τους ευθύνη, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, ακόμα και στην περίπτωση αυτών που δηλώνουν μηδενικό ζωικό κεφάλαιο.
Επίσης, οι κτηνοτρόφοι πρέπει να προσέρχονται στις αρμόδιες υπηρεσίες, με πλήρως συμπληρωμένο το μητρώο τους, δηλαδή με όλες τις μεταβολές που αυτό συνεπάγεται (γεννήσεις, θανάτους, αγοραπωλησίες), ειδάλλως δε θα γίνεται δεκτό.
Ιδιαίτερη προσοχή εφίσταται, διότι δε γίνεται δεκτό κανένα μητρώο παλαιού τύπου, άρα όλα τα ζώα που είναι καταγεγραμμένα σε αυτό θα πρέπει να καταγραφούν στο μέρος Ε’ του νέου μητρώου πριν την προσέλευση του κάθε κτηνοτρόφου στην Υπηρεσία.
Βάσει του Ν.4830/2021, οι κτηνοτρόφοι υποχρεούνται να δηλώσουν τον αριθμό των ποιμενικών σκύλων που έχουν στην κατοχή τους με την ηλεκτρονική σήμανση αυτών.
Η κοινοποίηση της ετήσιας απογραφής γίνεται:
1) είτε με προσέλευση των κτηνοτρόφων στην Κτηνιατρική Υπηρεσία της κατά τόπους ΔΑΟΚ με το Μητρώο Εκμετάλλευσης Αιγοπροβάτων συμπληρωμένο και πλήρως ενημερωμένο με όλες τις μεταβολές (γεννήσεις, θανάτους, σφαγές).
2) είτε με τη χρήση της αντίστοιχης ψηφιακής υπηρεσίας του ΥπΑΑΤ, χωρίς να απαιτείται η παρουσία του κτηνοτρόφου στην υπηρεσία.
Κατά την υποβολή των στοιχείων της απογραφής μέσω της αντίστοιχης ψηφιακής υπηρεσίας, εκδίδεται σχετική βεβαίωση, η οποία πρέπει να εκτυπωθεί και να επισυναφτεί στο χειρόγραφο μητρώο της εκμετάλλευσής του. Η απευθείας ηλεκτρονική καταχώρηση της απογραφής δεν απαλλάσσει τον κτηνοτρόφο από την υποχρέωση να ενημερώνει το χειρόγραφο μητρώο που διατηρεί στην εκμετάλλευση.
Συλλήψεις 9 ατόμων είχαμε στην Κροατία στο πλαίσιο έρευνας για απάτη πολλών εκατομμυρίων επιδοτήσεων στην χοιροτροφία.
Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στο Ζάγκρεμπ (πρωτεύουσα της Κροατίας) κίνησε έρευνα κατά εννέα Κροατών πολιτών και μιας εταιρείας, με την κατηγορία της απάτης και είσπραξης άνω των 9 εκατομμυρίων ευρώ σε επιδοτήσεις της ΕΕ και πλαστογραφίας επίσημων εγγράφων. Η αστυνομία συνέλαβε και τους εννέα υπόπτους, κατόπιν αιτήματος της EPPO.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μεταξύ Μαρτίου 2018 και Ιουνίου 2023, τέσσερα άτομα που ανήκαν στο διοικητικό συμβούλιο της συγκεκριμένης εταιρείας υπέβαλαν ξεχωριστά αιτήματα χρηματοδότησης, συνολικού ύψους άνω των 9 εκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) της Κροατίας 2014-2020 και συγκεκριμένα για τη Δράση που αγορά την βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων στη χοιροτροφία.
Η ενίσχυση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) κατά 85% και τον κρατικό προϋπολογισμό της Κροατίας κατά 15%.
Οι αιτούντες παρά το γεγονός ότι γνώριζαν ότι δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις της δράσεης, φέρεται να υπέβαλαν πλαστογραφημένες αιτήσεις με τη βοήθεια πέντε ακόμη υπαλλήλων της εταιρείας.
Το ποσό που η εταιρεία φέρεται να έλαβε παράνομα ήταν πάνω από 4,7 εκατομμύρια ευρώ από κονδύλια της ΕΕ.
Μετά την αποκάλυψη των παρατυπιών, ο Οργανισμός Πληρωμών της Κροατίας παρακράτησε 3,6 εκατ. ευρώ από την ενίσχυση για το 2022 και διέταξε την επιστροφή μέρους των καταχρασμένων κεφαλαίων, ανακτώντας αχρεωστήτως περίπου 1,5 εκατ. ευρώ.
Θυμίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι η ανεξάρτητη εισαγγελία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αρμόδια για τη διερεύνηση, τη δίωξη και την εκδίκαση εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Έρευνα για παράνομες επιδοτήσεις κάνει η EPPO και στην χώρα μας.
Σοβαρό πρόβλημα υποβάθμισης του εδάφους αντιμετωπίζει η Ευρώπη, το οποίο φαίνεται να επιδεινώνεται πολύ τα τελευταία χρόνια.
Αυτό αναφέρει η έκθεση του 2024, που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την κατάσταση των εδαφών, η οποία αξιολογεί την κατάσταση της υποβάθμισης του εδάφους σε ολόκληρη την ΕΕ και στις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση δράση για την αντιστροφή αυτής της τάσης.
Όπως τονίζει η Κομισιόν, η υποβάθμιση του εδάφους απειλεί την ανταγωνιστικότητα, την επισιτιστική ασφάλεια, τη γεωργική παραγωγικότητα, τη βιοποικιλότητα και την ανθεκτικότητά μας στα ακραία καιρικά φαινόμενα και την κλιματική αλλαγή.
Για παράδειγμα, η συνολική διάβρωση του εδάφους εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1 δισεκατομμύριο τόνους ετησίως σε ολόκληρη την ΕΕ.
Επί του παρόντος, περίπου το ένα τέταρτο (24 %) των εδαφών της ΕΕ πλήττονται από τη διάβρωση των υδάτων, κυρίως στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, με τις προβλέψεις να αναφέρονται σε πιθανή αύξηση κατά 13-25 % έως το 2050.
Η μη βιώσιμη διάβρωση του νερού επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο (32 %) της γεωργικής γης.
Η συχνή κατεργασία του εδάφους, μια κοινή πρακτική στη γεωργία, μπορεί επίσης να ξεκινήσει την υποβάθμιση του εδάφους. Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται διάβρωση άροσης, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα καλλιεργούμενα χωράφια. Άλλες μορφές διάβρωσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάβρωση του ανέμου και τη συγκομιδή των καλλιεργειών.
Επίσης οι αλλαγές στη σύνθεση του εδάφους μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες. Για παράδειγμα, το πλεόνασμα αζώτου αυξάνεται και μπορεί να είναι επιβλαβές για την ανθρώπινη υγεία, τις καλλιέργειες, τα οικοσυστήματα και το κλίμα.
Εν τω μεταξύ, ο οργανικός άνθρακας του εδάφους, ο οποίος είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της υγείας του εδάφους, μειώνεται στις γεωργικές περιοχές. Εκτιμάται ότι 70 εκατομμύρια τόνοι αυτού του οργανικού άνθρακα χάθηκαν από τα ανόργανα εδάφη των καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2009 και 2018.
Η υποβάθμιση των τυρφώνων είναι επίσης ανησυχητική. Αυτοί οι υγρότοποι αποτελούν βασικές καταβόθρες άνθρακα: απορροφούν τα αέρια του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και τα αποθηκεύουν, συμβάλλοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Όταν επιδεινώνονται, οι τυρφώνες μπορούν να απελευθερώσουν αυτά τα αέρια πίσω στην ατμόσφαιρα. Στην ΕΕ, η αποστράγγιση τυρφώνων ευθύνεται για περίπου το 5 % των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εκτιμάται πλέον ότι το 50 % των τυρφώνων στην ΕΕ υποβαθμίζεται, πολλοί από τους οποίους έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές.
Να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4685/2020, που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα, προκειμένου να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των δασικών χαρτών, ζητά η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) με επιστολή της προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Τα προβλήματα προέρχονται από την προσφυγή των αγροτών στις Δασικές Υπηρεσίες βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση.
Στην επιστολή η ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:
«Κύριε υπουργέ,
Στο πλαίσιο των δυσκολιών εφαρμογής των διατάξεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι-μέλη μας για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα (Ν.4685/2020), κρίνεται απαραίτητος ο προγραμματισμός συνάντησης με την ΕΘΕΑΣ. Το εν λόγω θέμα, εάν δεν αντιμετωπισθεί, θα προξενήσει επιπλέον πρόβλημα στους αγρότες, λόγω της μη εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4685/2020 για τον αποχαρακτηρισμό των αγροτικών εκτάσεων και την εξαίρεσή τους από τον δασικό χάρτη των δασικών υπηρεσιών.
Γνωρίζοντας την μακρά ιστορία αυτού του θέματος, συμφωνούμε ότι ο σχετικός νόμος ήταν μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία αναγνώριζε τα παλαιά (πριν το 1974) χορηγηθέντα, με βάση πρωτίστως την αγροτική και εποικιστική νομοθεσία από το Ελληνικό Κράτος, δικαιώματα ιδίως όσον αφορά στις γεωργικές εκτάσεις. Μετά την ψήφιση του Ν.4685/2020, οι αγρότες στήριξαν τις ελπίδες τους για δικαίωση και την απαλοιφή του κινδύνου να απωλέσουν τις αγροτικές-καλλιεργούμενες επί σειρά δεκαετιών εκτάσεις τους, συνεισφέροντας τα μέγιστα με την πρωτογενή παραγωγή στην εθνική οικονομία.
Όμως, κατά την προσφυγή τους στις Δασικές Υπηρεσίες για την επίλυση αυτού του μακροχρόνιου προβλήματος, βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση με σοβαρότατο κίνδυνο πέρα από την αδυναμία γεωργικής χρήσης αυτών των εκτάσεων και την απώλεια σημαντικότατων ενισχύσεων για την επιβίωσή τους.
Η απεμπλοκή από εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες, καθώς και των αγωγών (προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου) που έχουν ασκήσει και εξακολουθούν να ασκούν οι Δασικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, για να λυθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.
Παρακαλούμε θερμά για την άμεση ανταπόκρισή σας για συνάντηση και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση».
Μπορεί ο στόχος των Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ των κρατών-μελών να είναι περισσότερο «πράσινα» σε σχέση με το παρελθόν όμως δεν ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον.
Αυτό διαπιστώνει σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), υπογραμμίζοντας παραλληλα ότι οι φιλοδοξίες της ΕΕ δεν έχουν βρει αντίκρισμα σε εθνικό επίπεδο.
Στόχος της έκθεσης είναι να αποτελέσει πηγή αναφοράς για τυχόν μελλοντικές τροποποιήσεις των σχεδίων ή αναθεώρηση των κανονισμών της ΚΓΠ, με γνώμονα την καλύτερη προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος.
Παρά το γεγονός ότι το νέο πλαίσιο παρακολούθησης έχει απλουστευθεί, οι στόχοι της ΚΑΠ στερούνται σαφήνειας, και οι δείκτες εστιάζουν στις εκροές και όχι στα αποτελέσματα. Από ορισμένα σχέδια απουσιάζουν σημαντικοί δείκτες αποτελέσματος, και οι συνδέσεις που έχουν καθορίσει τα κράτη μέλη μεταξύ δεικτών αποτελέσματος και στόχων διαφέρουν. Τα ζητήματα αυτά καθιστούν δύσκολη την απόδειξη των επιτευγμάτων της ΚΑΠ κατά την περίοδο 2023-2027.
Επιπλέον, με δεδομένο ότι ορισμένες απαιτήσεις αιρεσιμότητας χαλάρωσαν (π.χ. αμειψισπορά) ως απάντηση στις διαμαρτυρίες των αγροτών, όπως υπογραμμίζουν «είναι πιθανό ο πράσινος αντίκτυπος των σχεδίων να φθίνει ακόμη περισσότερο».
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή τα εξής:
- να προωθήσει την ανταλλαγή «πράσινων» ορθών πρακτικών στα σχέδια
- να εκτιμήσει τη συμβολή της ΚΓΠ στην επίτευξη των τιμών - στόχου της Πράσινης Συμφωνίας
- να ενισχύσει το μελλοντικό πλαίσιο παρακολούθησης της ΚΑΠ για το κλίμα και το περιβάλλον.
«Τα φράγματα αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ασφάλεια της υδατικής μας διαχείρισης, την αγροτική παραγωγή, την ύδρευση, την παραγωγή ενέργειας και την προστασία από τις πλημμύρες», δήλωσε, σήμερα Τρίτη (10/9), ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο 4ο Συνέδριο Φραγμάτων και Ταμιευτήρων, που διοργάνωσε η Ελληνική Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων (ΕΕΜΦ).
Ο κ. Σταϊκούρας συμπλήρωσε ότι προωθείται η υλοποίηση μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Και πρόσθεσε:
«Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ. Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.
Οι κλιματικές αλλαγές που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης, καθιστούν τη διαχείριση των υδατικών πόρων μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Πρόσφατα, η Θεσσαλία βίωσε τις καταστροφικές πλημμύρες του μεσογειακού κυκλώνα «Daniel», με τραγικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και σοβαρές επιπτώσεις στις υποδομές, τις καλλιέργειες και τις περιουσίες των κατοίκων των πληγέντων περιοχών.
Αυτά τα ακραία φαινόμενα αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα καλά σχεδιασμένο και ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των υδατικών πόρων, με υποδομές που να μπορούν να προστατεύσουν, αποτελεσματικά, τις τοπικές κοινωνίες.
Θα ήθελα να αναφέρω μερικά σημεία που θεωρώ βασικά για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των φραγμάτων και των ταμιευτήρων στη χώρα μας.
1ον. Είναι πρωταρχικής σημασίας να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των υφιστάμενων έργων και την ικανότητα των υποδομών μας να ανταποκριθούν σε έκτακτες καταστάσεις.
Αυτό επιτυγχάνεται με την αποδοτική εποπτεία και συντήρηση, υπό την ευθύνη οργανωμένων φορέων.
Η Διοικητική Αρχή Φραγμάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εποπτεύει την εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων ασφάλειας και ανθεκτικότητας σε όλα τα στάδια της ζωής των έργων, προσβλέποντας στη διασφάλιση της προστασίας των τοπικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος.
2ον. Η ανάπτυξη και η λειτουργία των φραγμάτων πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον.
Πρέπει να ενσωματώνουμε σύγχρονες πρακτικές, που μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και καθιστούν τα έργα βιώσιμα.
Η εφαρμογή ολοκληρωμένων προδιαγραφών, από το στάδιο του σχεδιασμού, συμβάλλει καθοριστικά στη βιωσιμότητα των έργων αυτών. Το Υπουργείο μας, για το λόγο αυτό, έχει δρομολογήσει την εφαρμογή σύγχρονων προδιαγραφών κανονισμού εκπόνησης έργων φραγμάτων.
3ον. Παράλληλα, οι τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη βελτίωση της απόδοσης και της ασφάλειας των φραγμάτων.
Η χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων επιτρέπει στους φορείς να αναβαθμίσουν τις διαδικασίες παρακολούθησης και να διασφαλίσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Είναι αναγκαίο να επενδύσουμε σε καινοτόμες λύσεις που θα εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες των έργων ταμίευσης.
Το Υπουργείο από την πλευρά του, μέσω της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, αναπτύσσει σύγχρονη βάση δεδομένων και διαχείρισης των διαδικασιών παρακολούθησης, που απορρέουν από τις υποχρεώσεις του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων.
Τα φράγματα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Η επιτυχής ανάπτυξη, υλοποίηση και λειτουργία τέτοιων υποδομών απαιτεί τη συνεργασία και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων της πολιτείας, των επιστημονικών ιδρυμάτων, των τοπικών κοινοτήτων και του ιδιωτικού τομέα.
Η συνεργασία αυτή είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η βιώσιμη και ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Το Masterplan για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας αποτελεί παράδειγμα της σωστής προσέγγισης του θέματος.
Η προώθηση της διαβούλευσης και της συνεργασίας εξασφαλίζει ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι ανησυχίες όλων των ενδιαφερομένων, οδηγώντας σε καλύτερες αποφάσεις και πιο βιώσιμες λύσεις.
Με αυτό τον τρόπο, τα φράγματα και άλλες σχετικές υποδομές μπορούν να συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής, προστατεύοντας το περιβάλλον και εξυπηρετώντας τις ανάγκες της κοινωνίας.
Η πρακτική αυτή υποστηρίζεται και προωθείται από εμάς, κατά προτεραιότητα.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να αναφέρω την πρόσφατη προώθηση υλοποίησης, από το Υπουργείο μας, μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Πρόσφατα ανατέθηκαν για κατασκευή έργα στρατηγικής σημασίας, όπως:
- Τα έργα «Κατασκευής Φράγματος Τσικνιά Ν. Λέσβου, Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού και Δικτύων», προϋπολογισμού ύψους 98 εκατ. ευρώ, για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού στη Λέσβο.
- Τα έργα για την «Κατασκευή Ταμιευτήρα στη θέση Αγιόκαμπος - Λιβαδότοπος Νομού Λάρισας», προϋπολογισμού 19,1 εκατ. ευρώ, για την άρδευση της περιοχής.
Σε προωθημένο στάδιο ανάθεσης βρίσκεται ο διαγωνισμός για το έργο «Κατασκευή Συμπληρωματικών Έργων Ταμιευτήρια Μπραμιανού, Αντιπλημμυρικών Έργων Γρα Λυγιάς και Φράγματος Μύρτου Π.Ε. Λασιθίου Κρήτης», προϋπολογισμού 53,5 εκατ. ευρώ.
Και έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση, ύψους 170 εκατ. ευρώ, για το φράγμα Πλατύ στην Κρήτη, το οποίο θα εξασφαλίσει την ύδρευση του Ρεθύμνου και την άρδευση 45.000 στρεμμάτων στη Μεσσαρά Ηρακλείου.
Καθώς η υλοποίηση τέτοιων έργων απαιτεί σημαντικούς πόρους, η παράλληλη προώθηση και μέσω Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα αποτελεί εργαλείο για την βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των απαιτήσεων και την ταχύτερη υλοποίηση αυτών.
Σημαντικά έργα φραγμάτων και δικτύων, τα οποία προωθούνται μέσω ΣΔΙΤ είναι:
- Το Φράγμα του Ενιπέα και δίκτυα διανομής νερού (άρδευση και ύδρευση) στη Θεσσαλία.
- Η αξιοποίηση υδατικού δυναμικού του Ταυρωνίτη ποταμού στα Χανιά.
- Φράγματα για Ύδρευση στην Κέρκυρα.
- Το Φράγμα Αλμωπαίου για άρδευση στην Πέλλα.
Γενικώς, την περίοδο αυτή, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ.
Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.
Τα παραπάνω έργα θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αναγκών σε νερό και παράλληλα αποτελούν μοχλό ανάπτυξης που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της χώρας μας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το Υπουργείο μας, μέσω της ανάθεσης μελετών, προωθεί την ωρίμανση νέων έργων φραγμάτων, με στόχο τη μελλοντική δρομολόγησή τους για την κάλυψη των πολλαπλών αναγκών άρδευσης και ύδρευσης ανά την επικράτεια.
Μέσα σε όλα αυτά, προσβλέποντας στη βέλτιστη συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι σημαντικό να επενδύσουμε και στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη σημασία της σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων και το ρόλο των φραγμάτων στην επίτευξή της.
Η πολιτεία αναγνωρίζει τη σημασία των μεγάλων αυτών κατασκευών και είναι δεσμευμένη, μέσα από τη συνεργασία και την καινοτομία, να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια που στοχεύει στη βελτίωση των υποδομών και την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, με στόχο να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για όλους.
Πρόσφατα, στις 26 Μαρτίου 2024, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, βελτιώθηκε ο Κανονισμός Ασφάλειας Φραγμάτων, που τηρείται στο Υπουργείο. Οι βελτιώσεις κρίθηκαν αναγκαίες για την καλύτερη και ορθολογικότερη εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, όσο και για τη βέλτιστη λειτουργία της Διοικητικής Αρχής των Φραγμάτων. Οι κυριότερες είναι:
1ον. Εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων και στα έργα Παραχωρήσεων και με ΣΔΙΤ.
Σε περιπτώσεις συμβάσεων παραχώρησης από δημόσιο φορέα ή ΣΔΙΤ, και μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας, η αναθέτουσα αρχή ειδοποιεί την Αρχή για την υπογραφή της σύμβασης του έργου.
Στη συνέχεια, ο παραχωρησιούχος ή ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) που θα αναδειχθεί είναι υποχρεωμένος να υποβάλει τον Φάκελο Κατασκευής Φράγματος στην Αρχή και αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις, λειτουργώντας ως Κύριος του έργου για την περίοδο κατασκευής και συντήρησης.
2ον. Για Επιθεωρήσεις Ασφαλείας.
Οι Επιθεωρήσεις Ασφαλείας είναι ενδελεχείς έλεγχοι του φράγματος και πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο Σχέδιο Παρακολούθησης, προκειμένου να πιστοποιείται η ασφαλής συμπεριφορά του φράγματος.
3ον. Για τα Φράγματα σε στάδιο Λειτουργίας.
Για φράγματα που βρίσκονται στο στάδιο της Λειτουργίας, ο Κύριος του Έργου υποχρεούται να δρομολογήσει τις διαδικασίες για την έγκριση του φράγματος, υποβάλλοντας στην Αρχή Φάκελο Έγκρισης Υφιστάμενου Φράγματος.
4ον. Δημιουργία Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων (ΔΑΦ) και Ηλεκτρονικό Μητρώο Φραγμάτων.
Η Δημιουργούμενη Ιστοσελίδα της Αρχής να περιέχει κατ’ ελάχιστο γενικές πληροφορίες για φράγματα, νομοθεσία που αφορά τα φράγματα και την ασφάλειά τους, ενημερωτικά και εκπαιδευτικά έντυπα, πληροφορίες για σεμινάρια και δράσεις της Αρχής και το Μητρώο Ελληνικών Φραγμάτων.
5ον. Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων.
Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, μετά από ανοικτή πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος από εξειδικευμένους με αποδεδειγμένες γνώσεις σε φράγματα ιδιώτες επιστήμονες, δημοσίους υπαλλήλους και πανεπιστημιακούς καθηγητές, και αποτελεί τον επιστημονικό και τεχνικό Σύμβουλο της Αρχής.
Συμπερασματικά, για τον Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων, η Ελλάδα είναι μια από τις 13 χώρες της Ευρώπης, που έχει έναν ολοκληρωμένο Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων και τον οποίον βελτιώσαμε στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ασφάλειας των φραγμάτων της χώρας, μέσα από:
- την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου των φραγμάτων,
- τη βελτίωση του τρόπου επιλογής των εμπειρογνωμόνων που θα κάνουν τους ελέγχους,
- τη συμβατότητα του Κανονισμού με την ισχύουσα νομοθεσία ώστε να ελέγχονται όλα τα φράγμα πριν ακόμα από το στάδιο της κατασκευής τους,
- την εισαγωγή της έννοιας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φραγμάτων δίνοντας τη δυνατότητα να υπάρχει ο μηχανισμός για την καταγραφή όλων των φραγμάτων της επικράτειας και διατηρώντας παράλληλα ένα συνολικό μητρώο ελέγχων για καθένα από αυτά, και τέλος,
- τη δυνατότητα για την κατασκευή Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, η οποία είναι και επιφορτισμένη για την τήρηση αυτού του Κανονισμού».
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ) συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση μίας νέας ηλεκτρονικής παγίδας στα πλαίσια του προγράμματος LIFE eGymer. Οι ερευνητικές ομάδες του εργαστηρίου Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος υπό τον καθηγητή Χρήστο Αθανασίου και του εργαστηρίου Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών υπό τον καθηγητή Αθανάσιο Κοράκη συνεργάζονται με Πανεπιστήμια και εταιρείες από την Ισπανία και την Σλοβενία για την υλοποίηση καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων παρακολούθησης του εντόμου, Lymantria dispar σε αστικά και περιαστικά περιβάλλοντα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας των μέτρων διαχείρισης και στην προαγωγή της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Εισαγωγικά στοιχεία
Η διαχείριση των πληθυσμών των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αποτελεί μια κρίσιμη πρόκληση για τις σύγχρονες πόλεις και κοινότητες. Οι έντονες αλλαγές στο κλίμα, η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα και η εξάπλωση νέων ειδών εντόμων, μέσω των παγκόσμιων δικτύων εμπορίου και μεταφορών, έχουν δημιουργήσει ένα σύνθετο και δυναμικά μεταβαλλόμενο πλαίσιο που απαιτεί καινοτόμες λύσεις για την προστασία της αστικής και περιαστικής χλωρίδας. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης και καταπολέμησης των εντόμων, αν και αποδοτικές σε πολλές περιπτώσεις, συχνά περιορίζονται από την ανάγκη για συνεχή ανθρώπινη παρουσία και την έλλειψη ακριβούς και έγκαιρης πληροφόρησης. Στο σύγχρονο τεχνολογικό τοπίο, η ανάγκη για πιο αποτελεσματικά, αποδοτικά και βιώσιμα μέσα παρακολούθησης γίνεται επιτακτική. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηλεκτρονικές παγίδες αναδεικνύονται ως μια επαναστατική προσέγγιση που συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες αισθητήρων, τεχνητή νοημοσύνη και δυνατότητες απομακρυσμένης παρακολούθησης. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν τη συνεχή και ακριβή καταγραφή της παρουσίας και της δραστηριότητας των εντόμων, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και τη στοχευμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η υιοθέτηση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η μείωση των απαιτούμενων ανθρωποωρών, η αυξημένη ακρίβεια στην αναγνώριση ειδών, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επιπλέον, η χρήση αυτών των τεχνολογιών ενισχύει την κατανόηση της οικολογικής δυναμικής των αστικών οικοσυστημάτων, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η διασύνδεση των ηλεκτρονικών παγίδων με το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) και η δυνατότητα άμεσης ανάλυσης των δεδομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης ανοίγουν νέους δρόμους για την απομακρυσμένη και σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Οι παραπάνω καινοτόμες προσεγγίσεις δεν είναι μόνο αποτελεσματικές αλλά και οικονομικά αποδοτικές, καθώς μειώνουν την ανάγκη για συνεχή επιθεώρηση και παρέχουν τη δυνατότητα για πιο στοχευμένες και στρατηγικές επεμβάσεις.
Γενικότερα, η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της καινοτόμου και βιώσιμης διαχείρισης των οικοσυστημάτων μας. Καθώς οι τεχνολογίες αυτές συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ενσωματώνονται σε ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης, αναμένεται να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για την προστασία της χλωρίδας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας.
Πλεονεκτήματα της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον
Οι ηλεκτρονικές παγίδες για την παρακολούθηση εντόμων προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα που τις καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμες για την προστασία και τη διαχείριση των δένδρων και της χλωρίδας στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Τα κυριότερα πλεονεκτήματά τους μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
1. Συνεχής Παρακολούθηση
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργούν αδιάκοπα, παρέχοντας συνεχή παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Αυτό σημαίνει ότι οι χειριστές έχουν μια συνεχή ροή δεδομένων και μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα τις αυξημένες συλλήψεις και να αντιδράσουν άμεσα με τα κατάλληλα μέτρα.
2. Ακρίβεια και Αξιοπιστία
Οι αισθητήρες και οι κάμερες υψηλής ανάλυσης παρέχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα. Η χρήση τεχνολογίας οπτικής αναγνώρισης επιτρέπει την ακριβή ταυτοποίηση των ειδών εντόμων, μειώνοντας τα σφάλματα που μπορεί να προκύψουν από χειροκίνητες καταγραφές.
3. Άμεση Ανάλυση και Αντίδραση
Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο σε κεντρικούς διακομιστές για ανάλυση. Αυτό επιτρέπει την ταχεία αντίδραση σε ενδεχόμενες επιδημίες ή εξάρσεις πληθυσμών εντόμων, επιτρέποντας τη λήψη προληπτικών μέτρων πριν τα προβλήματα γίνουν ανεξέλεγκτα.
4. Μείωση Ανθρωποωρών και Κόστους
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μειώνουν την ανάγκη για συχνές επισκέψεις και επιθεωρήσεις από ανθρώπινο προσωπικό στο πεδίο, εξοικονομώντας έτσι ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους. Η αυτοματοποιημένη παρακολούθηση επιτρέπει στους χειριστές να επικεντρώνονται σε άλλες κρίσιμες εργασίες.
5. Εξοικονόμηση Πόρων
Η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων μειώνει την ανάγκη για εκτεταμένες και συχνές επιθεωρήσεις, μειώνοντας έτσι τη χρήση καυσίμων και άλλων πόρων που θα απαιτούνταν για τις μετακινήσεις και τις χειροκίνητες επιθεωρήσεις.
6. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Δεδομένων
Τα δεδομένα από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποθηκεύονται και να αναλύονται συστηματικά, παρέχοντας ολοκληρωμένη εικόνα των πληθυσμών των εντόμων και των τάσεων τους με την πάροδο του χρόνου. Αυτό επιτρέπει τη λήψη πιο ενημερωμένων και στρατηγικών αποφάσεων.
7. Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
Η στοχευμένη και έγκαιρη αντιμετώπιση των εντομολογικών προβλημάτων συμβάλλει στη μείωση της χρήσης χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων, προωθώντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την υγεία των οικοσυστημάτων.
8. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργήσουν και ως εκπαιδευτικά εργαλεία, παρέχοντας δεδομένα και πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την προστασία της χλωρίδας και τη σημασία της διατήρησης των οικοσυστημάτων.
9. Ευκολία Ενσωμάτωσης σε Υφιστάμενα Συστήματα
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα σε υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης δασών και χώρων πρασίνου, προσφέροντας ένα επιπλέον εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των οικοσυστημάτων.
10. Βελτίωση της Δημόσιας Υγείας
Η αποδοτική διαχείριση των εντόμων-εχθρών μπορεί να μειώσει την εξάπλωση εντομομεταδιδόμενων ασθενειών, συμβάλλοντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE eGymer
Το πρόγραμμα LIFE eGymer LIFE20 ENV/GR/000801 είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Πράσινο Ταμείο. Το LIFE είναι το μοναδικό χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ αποκλειστικά αφιερωμένο στο περιβάλλον και την κλιματική δράση, στοχεύοντας στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
Ο κύριος στόχος του LIFE eGymer είναι να αποδείξει την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα ενός καινοτόμου συστήματος παγίδευσης και παρακολούθησης του Lymantria dispar, ενός Λεπιδοπτέρου που προκαλεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα τόσο σε φυσικούς οικοτόπους όσο και σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές των πόλεων. Είναι πολυφάγο είδος που προσβάλλει τα δάση της βελανιδιάς στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και τη Βόρεια Αμερική και αποτελεί σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα καθώς μπορεί να καταστρέψει ολόκληρα δέντρα και να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε ανθρώπους και ζώα (π.χ. αλλεργίες). Για την καταπολέμησή του έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα εντομοκτόνα, όπως και αεροψεκασμοί, οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα. Το προτεινόμενο σύστημα του έργου συνδυάζει τις πλέον σύγχρονες λύσεις που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου εντόμου, αλλά ενσωματώνει επίσης σύγχρονες τεχνολογίες για τη συνεχή παρακολούθηση του πληθυσμού του είδους σε διάφορες χώρες και κλιματικές ζώνες της ΕΕ, όπου οι παραδοσιακές εφαρμογές είναι είτε ανέφικτες είτε/και οικονομικά μη βιώσιμες. Επιπλέον, στοχεύει στη μείωση των ποσοτήτων πλαστικού που σπαταλούνται στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και στη μείωση του συνολικού κόστους τους.
Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν την ανάπτυξη και εφαρμογή ηλεκτρονικής παγίδας για την παρακολούθηση του L. dispar σε δασώδεις και περιαστικές εκτάσεις, τη χρήση τεχνολογιών διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση και ανάλυση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, καθώς και την εφαρμογή βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου επιβλαβούς εντόμου, που περιλαμβάνουν την δημιουργία και αξιολόγηση νέων συσκευών παγίδων για τη σύλληψη τόσο των προνυμφών όσο και των ενηλίκων του εντόμου, οι οποίες θα βοηθήσουν στην μείωση του πληθυσμού τους καθώς και στην εφαρμογή και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου παρεμπόδισης της σύζευξης των δύο φύλων (mating disruption), για τον αποτελεσματικό έλεγχο του L. dispar. Όλες οι παραπάνω τεχνικές εφαρμόζονται μεταξύ των ετών 2022-2024 σε περιοχές της Σλοβενίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας. Τέλος, στο πλαίσιο του έργου LIFE eGymer αναπτύχθηκε εφαρμογή με την ονομασία του έργου, όπου οι χρήστες μπορούν ανά πάσα στιγμή με την είσοδο τους σε αυτή να ενημερώνονται για τις συλλήψεις του L. dispar σε Ελλάδα, Σλοβενία και Ισπανία. Συνολικά, τα αποτελέσματα του έργου θα αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του L. dispar.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα με Επιστημονικό Υπεύθυνο, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστο Αθανασίου υλοποιείται από έναν συνδυασμό πανεπιστημίων, όπως το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνας στην Σλοβενία και το Πανεπιστήμιο της Λιέιδα στην Ισπανία, εταιρειών, όπως η AIMPLAS - Plastics Technology Centre και η PROBODELT, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, οι οποίοι συνεργάζονται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, το LIFE eGymer επιδιώκει να επιτύχει μια σειρά από οφέλη, όπως η μείωση της χρήσης χημικών ουσιών για την αντιμετώπιση του L. dispar, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων, και στη παροχή πολύτιμων δεδομένων και γνώσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων αντιμετώπισης για άλλα έντομα-εχθρούς στο μέλλον.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υποστηρίζει έργα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική και κλιματική δράση και το Πράσινο Ταμείο. Η σημασία του LIFE eGymer είναι πολλαπλή. Πρώτον, εισάγει νέες τεχνολογίες και μεθόδους για την περιβαλλοντική διαχείριση, προωθώντας την καινοτομία. Δεύτερον, προωθεί βιώσιμες πρακτικές και μειώνει την εξάρτηση από χημικές ουσίες, συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική προστασία. Τρίτον, συμβάλλει στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των ειδικών σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και μεθόδους. Τέλος, με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, το πρόγραμμα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές και περιαστικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα LIFE eGymer αποτελεί μια πρωτοβουλία που ενσωματώνει την τεχνολογία και την περιβαλλοντική διαχείριση για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, προσφέροντας λύσεις που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της παρακολούθησης και ελέγχου του L. dispar. Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων και προηγμένων τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και η τεχνητή νοημοσύνη, το πρόγραμμα συμβάλλει στη μείωση της ανάγκης για χημικά προϊόντα, στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών και στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων. Επιπλέον, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών ιδρυμάτων, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, προωθώντας την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που συμβάλλουν στη συνολική περιβαλλοντική προστασία και την ποιότητα ζωής στις πόλεις.
(Το έργο LIFE eGymer έχει συγχρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κωδικό έργου LIFE20 ENV/GR/000801).
Συγγραφείς:
Λαμπίρη Ευαγγελία Υπ. Διδάκτορας ΠΘ, Αγραφιώτη Παρασκευή Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΘ, Αθανασίου Χρήστος Καθηγητής Εντομολογίας ΠΘ
Όπως τονίζει η ΠΟΓΕΔΥ, παρακολουθούμε άναυδοι, πολιτικούς να πετάνε το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλον, τις συναρμόδιες Υπηρεσίες να ψάχνονται και τους πολίτες να αναρωτιόνται στο τι έφταιξε.
Το φαινόμενο της μαζικής θανής τεράστιου αριθμού ψαριών στην Κάρλα έχει εξήγηση.
Οι πρόσφατα πλημμυρισμένες παραλίμνιες περιοχές της Κάρλας, ως αποτέλεσμα των περυσινών πλημμυρών (Ντάνιελ), αποτέλεσαν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ιδιαίτερα πετυχημένη απ’ ότι φαίνεται αναπαραγωγή των ψαριών που διαβιούσαν στη λίμνη Κάρλα και κυρίως των ειδών με κοινή ονομασία πεταλούδα Carassius gibelio και του γριβαδιού Cyprinus carpio που αναπαράγονται σε ρηχά παρόχθια νερά. Πρόκειται για πολύ ανθεκτικά ψάρια του γλυκού νερού, ιδιαίτερα το πρώτο είδος, με μεγάλες αντοχές τόσο σε ψηλές θερμοκρασίες, όσο και σε χαμηλή περιεκτικότητα οξυγόνου.
Με την έναρξη της απομάκρυνσης των νερών των παραλίμνιων περιοχών από την Κάρλα και άρα με τη μείωση του υδάτινου όγκου της, επόμενο ήταν να αυξηθεί πολύ η ιχθυοφόρτιση της περιοχής (κιλά ψαριών / υδάτινο όγκο) και επομένως να δημιουργηθεί έλλειψη σε οξυγόνο (ακόμη και για τα ανθεκτικότερα ψάρια), σε μια ήδη επιβαρυμένη περίοδο (τέλος καλοκαιριού), μετά από παρατεταμένα πολύ υψηλές θερμοκρασίες και ανομβρία.
Το φαινόμενο έγινε εντονότερο εξαιτίας του γεγονότος ότι αυτές οι εκτάσεις φιλοξενούσαν πριν πλημμυρίσουν εντατικές αγροτικές καλλιέργειες, που σημαίνει αυξημένο οργανικό φορτίο από τα υπολείμματα των καλλιεργειών, αλλά και αυξημένα υπολείμματα από λιπάσματα (αμμωνία, νιτρικά, φωσφορικά) κλπ. Ως αποτέλεσμα παρατηρούμε εξαντλημένα, ημιθανή ή νεκρά ψάρια να αφήνονται στην ορμή του νερού και να παρασύρονται στον Παγασητικό.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο της μαζικής θανής ψαριών στην Κάρλα πιθανότατα να μην μπορούσε να αποφευχθεί, αλλά θα μπορούσε να έχει πολύ μικρότερη έκταση και καλύτερη διαχείριση. Ποιος όμως είναι υπεύθυνος και γιατί; Ο ΟΦΥΠΕΚΑ; Η Περιφέρεια; Ο φορέας διαχείρισης υδάτων; Χανόμαστε στις συναρμοδιότητες…
Η διαχείριση των σημαντικών ζητημάτων απαιτεί εξειδίκευση. Η αποψίλωση των Υπηρεσιών Αλιείας από ειδικευμένο προσωπικό (Ιχθυολόγους) και αρμοδιότητες έδειξε για μια ακόμα φορά τις τραγικές συνέπειες αυτής της πολιτικής τόσο σε κεντρικό, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Η έλλειψη ειδικευμένων Ιχθυολόγων από τις Υπηρεσίες είτε είναι ΟΦΥΠΕΚΑ είτε Περιφέρεια και η απαξίωση όσων έχουν απομείνει έχει τις επιπτώσεις της.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, υπενθυμίζουμε, βάσει των αρμοδιοτήτων και κυρίως λόγω του πλήθους και της έκτασης των αντικειμένων αλιείας που έχει, είναι από τους σημαντικότερους Αυτοδιοικητικούς Οργανισμούς της χώρας για τον Τομέα Αλιείας.
Καλούμε την Περιφέρεια Θεσσαλίας να διεκδικήσει τη στελέχωση των Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του με το απαραίτητο γεωτεχνικό προσωπικό, ώστε να ενημερώνονται υπεύθυνα οι πολίτες και να διεκδικήσει αποζημιώσεις για τις επιχειρήσεις και ειδικά τους αλιείς που συνεχίζουν να πλήττονται ένα χρόνο τώρα.
Καλούμε τα συναρμόδια ΥΠΑΑΤ - ΥΠΕΝ (ΟΦΥΠΕΚΑ), να συνεργαστούν με σκοπό την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων οικοσυστημάτων και να σταματήσουν να στρουθοκαμηλίζουν, ειδικά όταν εμφανίζονται κρίσεις τέτοιων διαστάσεων.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, υπέγραψε τη νέα ρυθμιστική απόφαση θήρας για την περίοδο 2024 - 2025, στην οποία καθορίζεται πως η κυνηγετική περίοδος θα έχει διάρκεια από τις 20 Αυγούστου 2024 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2025 (για τη συντριπτική πλειοψηφία των θηραμάτων).
Στην Υπουργική Απόφαση περιγράφονται, αναλυτικά, τα επιτρεπόμενα να κυνηγηθούν είδη, η χρονική περίοδος και οι μέρες κυνηγίου, καθώς και ο μέγιστος αριθμός θηραμάτων κατά είδος, που επιτρέπεται να θηρεύει κάθε κυνηγός στην ημερήσια έξοδό του (ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΗΡΕΥΣΙΜΩΝ ΕΙΔΩΝ).
Η νέα ρυθμιστική απόφαση για τη θήρα ενσωματώνει τα πιο αυστηρά επιστημονικά κριτήρια για τη διαχείριση και την προστασία της άγριας ζωής, ενώ είναι προσαρμοσμένη στις σχετικές Οδηγίες και τους Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε μία σειρά Αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη νέα ρυθμιστική απόφαση:
- Καθιερώνεται νέο και κατά πολύ μειωμένο εθνικό όριο κάρπωσης για το τρυγόνι και λαμβάνεται μία σειρά συνοδευτικών μέτρων, με στόχο τη διατήρηση και την αύξηση του πληθυσμού του είδους.
Το περυσινό ημερήσιο όριο κάρπωσης, ανά κυνηγό, μειώνεται περαιτέρω (από 6 σε 4 πουλιά ανά έξοδο), ενώ το συνολικό εθνικό όριο των τρυγονιών που επιτρέπεται να θηρευτούν μειώνεται κατά 70% (από 120.000 τρυγόνια πέρυσι, σε 36.000 τρυγόνια φέτος).
Όπως και τις δύο προηγούμενες χρονιές, οι κυνηγοί υποχρεούνται να δηλώνουν ηλεκτρονικά την κάρπωση κάθε τρυγονιού, σε ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων και θα ελέγχονται ποινικά γι’ αυτό. Και αυτό, προκειμένου μετά τη συμπλήρωση του εθνικού ορίου των 36.000 τρυγονιών, το κυνήγι του είδους να σταματάει αυτομάτως και οριζόντια σε όλη την επικράτεια.
- Η κυνηγετική ρύθμιση του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων θα συνεχιστεί και φέτος, με τους ίδιους χρονικούς και ποσοτικούς όρους που ίσχυσαν πέρυσι, καθώς εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος για τις μεγάλες ζημιές που προκαλεί το είδος στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και στην πρωτογενή παραγωγή γενικότερα, ενώ ανησυχητικές είναι και οι επιδημικές εξελίξεις με την αφρικανική πανώλη των χοίρων.
Με αυτά τα δεδομένα, το όριο κάρπωσης του είδους θα είναι απεριόριστο και τη φετινή χρονιά, ενώ παράλληλα θα εφαρμόζονται τα σχετικά με το είδος προγράμματα «ελέγχου» από τα συνεργεία δίωξης, όπως προβλέπονται στον Δασικό Κώδικα και σε σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση.
- Για πρώτη φορά θα ισχύσει, από φέτος, η καθημερινή, υποχρεωτική δήλωση από πλευράς των κυνηγών, ως προς την κάρπωση 14 ειδών αποδημητικών πτηνών, οι πληθυσμιακές τάσεις των οποίων βρίσκονται υπό διερεύνηση από τα επιστημονικά όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιο συγκεκριμένα, η υποχρεωτική δήλωση αφορά στα εξής είδη: Σιταρήθρα, Ορτύκι, Κοκκινότσιχλα, Ψαρόνι, Σφυριχτάρι, Κιρκίρι, Σουβλόπαπια, Σαρσέλα, Χουλιαρόπαπια, Κυνηγόπαπια, Τσικνόπαπια, Φαλαρίδα, Μπεκατσίνι και Καλημάνα.
Η διαδικασία περάτωσης της δήλωσης θα γίνεται, ηλεκτρονικά, μέσω online εφαρμογής κινητού τηλεφώνου.
- Ειδικές και αυστηρές ρυθμίσεις απαγόρευσης θήρας προβλέπονται σε όσες περιοχές της χώρας εκδηλώθηκαν μεγάλες, δασικές πυρκαγιές.
Σημειώνεται πως πριν την υπογραφή της ρυθμιστικής απόφασης, κατόπιν πρωτοβουλίας της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπήρξε συστηματική διαβούλευση και ευρύς διάλογος με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, με τη συμμετοχή κυνηγετικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων, την αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Δασών, τις περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διακεκριμένους ακαδημαϊκούς καθηγητές - ειδικούς στη διαχείριση της άγριας ζωής.
Διαβάστε την απόφαση (εδώ)