Η εξέλιξη της καλλιέργειας βαμβακιού, ξεκίνησαν ποτίσματα, που κυμαίνονται οι τιμές

Με τη συγκομιδή του βαμβακιού να έχει ολοκληρωθεί σε πολλές περιοχές της χώρας και να οδεύει προς την ολοκλήρωσή της σε άλλες, η προσοχή των παραγωγών στρέφεται τώρα στη φροντίδα του χωραφιού. Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Δράμας, Κωνσταντίνο Σίμογλου, οι μετασυλλεκτικές εργασίες στη βαμβακοκαλλιέργεια έχουν να κάνουν πρωτίστως με την καταστροφή και ενσωμάτωση των υπολειμμάτων της καλλιέργειας, κάτι που ισχύει για όλες τις περιοχές, είτε στη Θεσσαλία είτε στη Μακεδονία. Πρόκειται, όπως τονίζει, για μία από τις σοβαρότερες και πιο ουσιαστικές εργασίες της περιόδου, καθώς αποτελεί το πρώτο και βασικότερο βήμα για την προστασία της επόμενης καλλιεργητικής χρονιάς.

Καταστροφή και ενσωμάτωση των υπολειμμάτων

Η διαδικασία ξεκινά με τη χρήση καταστροφέα, ενός γεωργικού μηχανήματος που τεμαχίζει τα υπολείμματα της καλλιέργειας ώστε να μπορούν στη συνέχεια να ενσωματωθούν ευκολότερα στο έδαφος με όργωμα. Όπως εξηγεί ο γεωπόνος, «όταν μιλάμε για όργωμα, μιλάμε για αναστροφή – έχει σημασία να χρησιμοποιείται άροτρο και όχι βαρύς καλλιεργητής ή δισκοσβάρνα, γιατί αυτά δεν κάνουν αναστροφή και δεν ενσωματώνουν ικανοποιητικά τα υπολείμματα». Η σωστή αναστροφή συμβάλλει στη φυσική αποδόμηση των φυτικών καταλοίπων και, ταυτόχρονα, στη μείωση του πληθυσμού των εντόμων που διαχειμάζουν στο έδαφος ή στα στελέχη του φυτού.

Εχθροί και ασθένειες που αντιμετωπίζονται μετά τη συγκομιδή

Ο κύριος εχθρός του βαμβακιού παραμένει το πράσινο σκουλήκι. Αυτή την περίοδο, σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Δράμας, η διαχειμάζουσα γενιά του εντόμου βρίσκεται ήδη μέσα στο έδαφος με μορφή προνύμφης. Κάνει μια διαδρομή σε βάθος 5 έως 8 εκατοστών και παραμένει εκεί για να διαχειμάσει. Με την αναστροφή του εδάφους, οι προνύμφες είτε έρχονται στην επιφάνεια είτε παραχώνονται βαθύτερα, μειώνοντας σημαντικά τη δυνατότητα επιβίωσης και εξόδου ενηλίκων την επόμενη χρονιά.

Εξίσου σημαντική είναι η μετασυλλεκτική διαχείριση και για το ρόδινο σκουλήκι, του οποίου ο πληθυσμός τα τελευταία χρόνια κάνει αισθητή την παρουσία του και στη Μακεδονία. Το έντομο αυτό διαχειμάζει μέσα στα στελέχη του βαμβακιού· όταν γίνεται τεμαχισμός και ενσωμάτωση των φυτικών υπολειμμάτων, οι προνύμφες δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τον κύκλο τους και να εξέλθουν ως ενήλικα την επόμενη χρονιά. Όπως εξηγεί ο γεωπόνος, όταν η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται συστηματικά σε μια περιοχή, αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο καταπολέμησης των δύο αυτών εχθρών.

Παράλληλα, η ενσωμάτωση των υπολειμμάτων συμβάλλει και στην αντιμετώπιση ασθενειών. Πριν λίγα χρόνια είχε εντοπιστεί εκ νέου η βακτηριακή σήψη του βαμβακιού, μια σοβαρή ασθένεια που διαχειμάζει στα υπολείμματα της καλλιέργειας. Με τις σωστές μετασυλλεκτικές εργασίες, το μόλυσμα του παθογόνου δεν μπορεί να επιβιώσει, ενώ παρόμοια αποτελέσματα παρατηρούνται και για άλλες ασθένειες που, αν και δεν εμφανίζονται συχνά, παραμένουν στο χωράφι μέσω των φυτικών υπολειμμάτων.

Οι εργασίες αυτές λειτουργούν τελικά ως φυσικός μηχανισμός πρόληψης και αντιμετώπισης εχθρών και ασθενειών, συμβάλλοντας σε μια πιο καθαρή και ισορροπημένη νέα καλλιεργητική χρονιά.

Ορθολογική φυτοπροστασία: υποχρέωση και νέα νοοτροπία

Η ενσωμάτωση των υπολειμμάτων δεν αποτελεί απλώς σύσταση, αλλά νομική υποχρέωση. Όπως υπογραμμίζει ο γεωπόνος της ΔΑΟΚ Δράμας, Κωνσταντίνος Σίμογλου, η συγκεκριμένη εργασία περιλαμβάνεται στις οδηγίες ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας του βαμβακιού, οι οποίες έχουν θεσπιστεί με βάση τον νόμο 4036/2012 και επομένως έχουν ισχύ νόμου. Δεν πρόκειται για προαιρετική πρακτική, αλλά για υποχρέωση των παραγωγών, ώστε να μειώνονται όσο το δυνατόν τα φαινόμενα φυτοπροστασίας και οι άσκοπες επεμβάσεις. Ωστόσο, η έννοια της ολοκληρωμένης διαχείρισης δεν έχει ακόμη περάσει πλήρως στη νοοτροπία όλων των βαμβακοπαραγωγών. Συχνά οι εργασίες πραγματοποιούνται ελλιπώς, είτε μόνο με στελεχοκοπή χωρίς ενσωμάτωση είτε το αντίστροφο. «Αν γίνει μόνο το ένα από τα δύο, η δουλειά μένει μισή», επισημαίνει ο γεωπόνος.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σταδιακή αλλαγή στη στάση των παραγωγών. Πολλοί δείχνουν πλέον μεγαλύτερη προσοχή, συμβουλεύονται τον γεωπόνο τους και ελέγχουν αν υπάρχει πραγματική προσβολή πριν προβούν σε ψεκασμούς. «Ο κόσμος πλέον προσέχει καλύτερα, συμβουλεύεται τον γεωπόνο του και τις προειδοποιήσεις, ελέγχει αν υπάρχει πραγματικά προσβολή πριν ψεκάσει. Έτσι αποφεύγονται άσκοποι ψεκασμοί, μειώνεται το κόστος και προστατεύεται το περιβάλλον», αναφέρει ο κ. Σίμογλου.

Τα αποτελέσματα αυτής της στροφής είναι ήδη ορατά: σε πολλές περιοχές, όπως σημειώνει, το πρόβλημα με το πράσινο σκουλήκι αντιμετωπίζεται πλέον αποτελεσματικά με έναν μόνο ψεκασμό ανά χρονιά. Πρόκειται, όπως λέει, για μια σαφή ένδειξη ότι η ορθολογική φυτοπροστασία αποδίδει, όταν συνοδεύεται από ενημέρωση, συνεργασία και συνέπεια στο χωράφι.

Επιλογές για την επόμενη καλλιέργεια και αμειψισπορά

Ανάλογα με το πλάνο του παραγωγού, μετά τις μετασυλλεκτικές φροντίδες μπορεί να ακολουθήσει είτε εαρινή καλλιέργεια, όπως καλαμπόκι ή ηλίανθος, είτε χειμερινή, όπως σιτηρά. Στη Βόρεια Ελλάδα συνηθίζεται η εναλλαγή βαμβακιού με αραβόσιτο ή χειμερινό σιτηρό, ωστόσο η συνεχής επανάληψη του σχήματος «βαμβάκι–καλαμπόκι–βαμβάκι» δεν θεωρείται ιδανική.

Όπως επισημαίνει ο κ. Σίμογλου, μέσω των παρατηρήσεων της ΔΑΟΚ και του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, αυτή η μορφή αμειψισποράς φαίνεται να δημιουργεί ελλείψεις σε θρεπτικά στοιχεία στο βαμβάκι που ακολουθεί το καλαμπόκι. Αντίθετα, η ένταξη ψυχανθών – ακόμη κι αν δεν στοχεύει στην παραγωγή καρπού – μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη δομή και τη γονιμότητα του εδάφους.

Μια χειμερινή καλλιέργεια, όπως ρεβίθι ή άλλο ψυχανθές, λειτουργεί ιδανικά ως χλωρή λίπανση: παραμένει στο χωράφι τον χειμώνα και ενσωματώνεται την άνοιξη, προετοιμάζοντας το έδαφος για την επόμενη εαρινή καλλιέργεια. Παρότι αρκετοί παραγωγοί παραμένουν διστακτικοί λόγω του κόστους, ο γεωπόνος τονίζει ότι το όφελος αυτής της πρακτικής είναι ξεκάθαρο σε βάθος χρόνου, τόσο για τη θρέψη των φυτών όσο και για τη συνολική υγεία του εδάφους.

Το μέλλον της καλλιέργειας γράφεται μετά τη συγκομιδή

Οι μετασυλλεκτικές εργασίες στο βαμβάκι δεν είναι μια τυπική διαδικασία, αλλά κρίσιμο στάδιο της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Η σωστή καταστροφή και ενσωμάτωση των υπολειμμάτων μειώνει τους εχθρούς και τις ασθένειες, βελτιώνει τη γονιμότητα του εδάφους και μειώνει το κόστος παραγωγής. Κάθε εργασία που γίνεται μετά τη συγκομιδή είναι επένδυση για την επόμενη χρονιά. Η φροντίδα του χωραφιού τώρα καθορίζει πόσο υγιής και αποδοτική θα είναι η καλλιέργεια που θα ακολουθήσει.

Η BASF διοργάνωσε το 1ο Φεστιβάλ Βαμβακιού, μια σειρά εκδηλώσεων αφιερωμένων στους βαμβακοπαραγωγούς της χώρας, με στόχο την ενημέρωση, την ανταλλαγή γνώσης και την ενίσχυση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής.

Στις 1 και 2 Οκτωβρίου, στη Μακεδονία και Θράκη – οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τις κορυφαίες ποικιλίες βαμβακιού Fibermax® και Stoneville®, να συνομιλήσουν με τους ειδικούς της BASF και να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς με μεγάλα δώρα.

Άλλη μια χρονιά που γιορτάσαμε μαζί το ελληνικό βαμβάκι!

Λίγα λόγια για τη νέα γενιά ποικιλιών FiberMax® & Stoneville®

H BASF συνεχίζει να στηρίζει την καλλιέργεια του βαμβακιού, επενδύοντας στην έρευνα και ανάπτυξη νέου γενετικού υλικού και διαθέτοντας τις κορυφαίες ποικιλίες βαμβακιού FiberMax® και Stoneville®.

Με ένα πλήρες χαρτοφυλάκιο ποικιλιών βαμβακιού, στην πρώιμη και μεσοπρώιμη ζώνη, με τις νέες ποικιλίες:
- FiberMax®, Adora και Irida και
- Stoneville®, Olivia, ST 830 και ST 810

Οι νέες αυτές ποικιλίες δίνουν λύσεις στις ανάγκες του βαμβακοκαλλιεργητή για υψηλές και σταθερές αποδόσεις, πρωιμότητα, αντοχή στις προσβολές από μυζητικά έντομα, άριστη μεταβροχική συλλεκτική συμπεριφορά, αλλά και εξαιρετική απόδοση και ποιότητα ίνας.

Πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ).

Στην συνάντηση συζητήθηκαν οι χαμηλές τιμές στο βαμβάκι και εξετάστηκαν οι προοπτικές του κλάδου και οι δυνατότητες στήριξης των παραγωγών μέσα από τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά και θεσμικά εργαλεία.

Αναγνωρίστηκε η δύσκολη συγκυρία που διαμορφώνεται σε επίπεδο τιμών, ωστόσο επιβεβαιώθηκε ότι ο κλάδος παραμένει ενεργός, δυναμικός και σε θέση να αντιδράσει με συντονισμένες πρωτοβουλίες.

Οι εκκοκκιστικές επιχειρήσεις αναγνώρισαν την ιδιαίτερα υψηλή ποιότητα του φετινού παραγόμενου βαμβακιού, επισημαίνοντας τα περιθώρια βελτίωσης της τιμής ως προς τις ποσότητες που πληρούν τις απαιτούμενες ποιοτικές προδιαγραφές.

Ο Υπουργός επισήμανε ότι οι ενέργειες για τη στήριξη του βαμβακιού εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο πολιτικών στο πλαίσιο της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), υπογραμμίζοντας: «Η προσπάθεια είναι να μεγιστοποιηθεί το διαθέσιμο ποσό και να διαμορφωθεί ένα υποστηρικτικό πλαίσιο για τον παραγωγό και τη μεταποιητική αλυσίδα. Είμαστε ανοιχτοί στη συνεργασία με όλους τους φορείς του κλάδου και, όταν διαμορφώνουμε τις προτάσεις μας, είναι δεδομένο ότι θα ερωτηθείτε και εσείς, γιατί η γνώση σας είναι πολύτιμη».

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο Μέτρο 23, το οποίο αποτελεί σημαντικό πακέτο στήριξης για τους παραγωγούς, καθώς και στο επικείμενο περιβαλλοντικό μέτρο που αφορά το αποτύπωμα του άνθρακα και στοχεύει στη βιωσιμότητα της καλλιέργειας του βαμβακιού και τη βελτίωση του εισοδήματος του παραγωγού.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, ο υπουργός ανέφερε ότι το Μέτρο 23 θα πληρωθεί το Νοέμβριο.

Για το περιβαλλοντικό μέτρο που αφορά το αποτύπωμα του άνθρακα ξεκινά από το 2025 και η προκαταβολή θα πληρωθεί το 2026.

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των  εκκοκκιστικών επιχειρήσεων μέλη της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος εξέφρασαν την πρόθεσή τους να στηρίξουν ενεργά τους παραγωγούς, όπως πράττουν διαχρονικά, και να συνεργαστούν στενά με το Υπουργείο για την προώθηση δράσεων που ενισχύουν το εισόδημα και τη θέση του ελληνικού βαμβακιού στην αγορά.

Ο κ. Τσιάρας επανέλαβε τη δέσμευση του ΥπΑΑΤ για συντονισμένες ενέργειες και διαρκή συνεργασία με όλους τους κρίκους της αλυσίδας, με στόχο τη στήριξη ενός προϊόντος-πυλώνα για την ελληνική αγροτική οικονομία.

Ενώ σε αρκετές περιοχές η συγκομιδή έχει ξεκινήσει, δεν λείπουν τα χωράφια που παραμένουν ασυγκόμιστα, καθώς ο καιρός και οι συνεχείς βροχοπτώσεις έχουν προκαλέσει καθυστερήσεις αλλά και διαφοροποιήσεις στις πρακτικές των παραγωγών. Ωστόσο, πέρα από τον παράγοντα των καιρικών συνθηκών, φέτος ξεχωρίζει και μια διαφορετική προσέγγιση πολλών βαμβακοπαραγωγών στο θέμα της αποφυλλώσεως — είτε λόγω κόστους, είτε λόγω χρονικών περιορισμών.

Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις γεωπόνων και εκκοκιστών στον ΑγροΤύπο, η επιλογή αυτή, σε συνδυασμό με τα επίπεδα υγρασίας στα βαμβάκια, φαίνεται πως επηρεάζει —σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, ανάλογα με την περίπτωση— την ποιότητα του τελικού προϊόντος, αλλά και τη δυσκολία στη συγκομιδή.

Τι είναι το αποφυλλωτικό και γιατί εφαρμόζεται

Ο γεωπόνος κ. Καλαμπάκας εξηγεί ότι το αποφυλλωτικό απαιτεί ηλιόλουστο καιρό και περίπου δέκα ημέρες πριν τη συγκομιδή για να δράσει αποτελεσματικά.
«Με τις συνεχείς βροχές, πολλοί δεν πρόλαβαν να το ρίξουν ή το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό», αναφέρει, επισημαίνοντας ότι οι παραγωγοί που έκαναν την εφαρμογή σωστά «περιμένουν να βελτιωθεί ο καιρός για να προχωρήσουν στη συγκομιδή».
Όπως τονίζει, το αποφυλλωτικό αποτελεί αναγκαίο εργαλείο για τη σωστή συγκομιδή, καθώς «βοηθά να φύγουν τα φύλλα, να καθαρίσει το φυτό και να μαζευτεί πιο καθαρό βαμβάκι».
Αντίθετα, «χωρίς αυτό, η συγκομιδή δυσκολεύει και σε συνθήκες συννεφιάς ή βροχής δεν έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα».
Στην πράξη, η απουσία αποφυλλωτικού σημαίνει ότι ο παραγωγός χρειάζεται περισσότερο κόπο για τη συγκομιδή, ενώ το βαμβάκι συγκρατεί περισσότερες ξένες ύλες, κυρίως φύλλα.
Ανάλογα με το ποσοστό αυτών και το αν έχουν δεσμεύσει υγρασία, η ποιότητα της ίνας μπορεί να επηρεαστεί — και κατ’ επέκταση η τιμή πώλησης στο εκκοκιστήριο.

Τι λένε τα εκκοκιστήρια: Καθαρότητα, ξένες ύλες και υγρασία στο μικροσκόπιο

Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με εκκοκιστήρια από διάφορες περιοχές της χώρας, προκειμένου να αποτυπώσει την εικόνα της συγκομιδής και να βολιδοσκοπήσει πώς διαμορφώνεται η ποιότητα του προϊόντος, σε μια περίοδο που οι καλλιεργητικές επιλογές και οι καιρικές συνθήκες δημιουργούν διαφορετικούς ρυθμούς και πρακτικές ανά περιοχή.
Παράλληλα, όπως εξηγούν ειδικοί, όταν το βαμβάκι συγκομίζεται με φύλλα και ξένες ύλες, αυξάνεται η πιθανότητα εγκλωβισμού υγρασίας, καθώς τα φύλλα συγκρατούν νερό και επηρεάζουν τη διαδικασία καθαρισμού και την ποιότητα της ίνας.

Από τα Εκκοκιστήρια Αγγελούση (ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣΗΣ Α.Ε.) στη Λιβαδειά αναφέρουν ότι «αρκετοί παραγωγοί δεν ρίχνουν αποφυλλωτικό φέτος, κυρίως λόγω κόστους».
Όπως σημειώνουν, δεν είναι λίγοι εκείνοι που περιορίζουν ακόμη και τις αρδεύσεις, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος παραγωγής.
Η συγκομιδή εξελίσσεται με καθυστερήσεις λόγω καιρού, όμως, όπως επισημαίνουν, «όταν δεν έχει ριχτεί αποφυλλωτικό, το βαμβάκι μπορεί να συγκομιστεί, αλλά συνήθως έχει περισσότερες ξένες ύλες και υψηλότερη υγρασία».
«Η υγρασία επηρεάζει την καθαρότητα και το χρώμα της ίνας, ειδικά όταν τα βαμβάκια μαζεύονται βρεγμένα ή με φύλλα», τονίζουν.

Από το Εκκοκιστήριο Καραγιώργου (ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΥ ΑΦΟΙ Ν ΑΒΕΕ) στα Φάρσαλα, σημειώνουν ότι παραλαμβάνουν βαμβάκι «με ή χωρίς αποφυλλωτικό», ανάλογα με την κατάσταση του χωραφιού.
«Αν το βαμβάκι είναι καθαρό, δεν υπάρχει θέμα παραλαβής», τονίζουν, διευκρινίζοντας όμως ότι «όταν δεν έχει γίνει αποφυλλωτικό, υπάρχουν περισσότερα φύλλα και ξένες ύλες».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα φέτος, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι «η αυξημένη υγρασία, που επηρεάζει την καθαρότητα και το χρώμα του σύσπορου».
«Το εκκοκιστήριο μπορεί να καθαρίσει το βαμβάκι, αλλά με μικρότερη απόδοση σε ίνα», αναφέρουν, σημειώνοντας ότι το όριο υγρασίας για παραλαβή είναι περίπου 13%.
Προσθέτουν επίσης ότι «οι ξένες ύλες, όπως φύλλα και βρωμιές, δυσκολεύουν τον καθαρισμό και επηρεάζουν την τελική ποιότητα του εκκοκκισμένου προϊόντος».
Όπως εξηγούν ειδικοί, η παρουσία φύλλων και ξένων υλών στο συγκομισμένο βαμβάκι μπορεί να συγκρατεί επιπλέον υγρασία, επιβαρύνοντας περαιτέρω την καθαρότητα του προϊόντος και τη διαδικασία εκκόκκισης.

Από το Εκκοκιστήριο Καφαντάρη Παπακώστα (ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ ΑΒΕΕ) στην Καρδίτσα, αναφέρουν ότι «ποτέ δεν έριχναν όλοι αποφυλλωτικό», υπογραμμίζοντας ότι η πρακτική αυτή «δεν είναι κάτι καινούργιο».
Η φετινή παραγωγή προχωρά κανονικά, «αλλά παρατηρείται αυξημένη υγρασία στα βαμβάκια που φτάνουν για εκκόκκιση».
«Να μην μαζεύουν νύχτα», συμβουλεύουν οι υπεύθυνοι, «γιατί τότε αυξάνεται η υγρασία και μαζεύονται φύλλα».
Παρά τις προκλήσεις, σημειώνουν ότι «τα εκκοκιστήρια μπορούν να διαχειριστούν τέτοια φορτία, αλλά η καθαρότητα επηρεάζεται».

Από τα Εκκοκιστήρια Θράκης (ΕΚΚΟΚΙΣΤΗΡΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΒΕΕ) η εικόνα είναι ότι η συγκομιδή έχει προχωρήσει περίπου στο 30–40%, με ικανοποιητική ποιότητα αλλά ανομοιομορφίες ανά περιοχή.
«Το φαινόμενο των παραγωγών που δεν εφαρμόζουν αποφυλλωτικά είναι γνωστό, δεν δημιουργεί πρόβλημα στην παραλαβή εκτός αν υπάρχουν πολλές ξένες ύλες - φύλλα ή υγρασία», αναφέρουν.
Παρά τις δυσκολίες, «φέτος βλέπουμε καλής ποιότητας βαμβάκι, αλλά και περιπτώσεις με υγρασία πάνω από τα όρια».
Όπως επισημαίνουν, οι καιρικές συνθήκες φέτος έχουν επηρεάσει περισσότερο την ποιότητα από την ίδια την επιλογή αποφυλλωτικού.

Ενώ τα εκκοκιστήρια μεταφέρουν μια εικόνα διαφοροποιημένων πρακτικών και αυξημένης υγρασίας, σε γενικό επίπεδο ο κλάδος φαίνεται να διατηρεί ισορροπία.

Ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος τονίζει στον ΑγροΤύπο, ότι η φετινή παραγωγή «κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα», αν και «ο καιρός έχει επηρεάσει το χρονοδιάγραμμα».
Όπως τονίζει, «χρειάζεται προσοχή και υπομονή στη συγκομιδή, ώστε το ελληνικό βαμβάκι να διατηρήσει την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητά του», δίνοντας έμφαση στη σωστή αποθήκευση και διαχείριση μετά τη συλλογή.
Παρά τις καθυστερήσεις λόγω καιρού, επισημαίνει ότι «στο μεγαλύτερο ποσοστό των βαμβακοκαλλιεργειών η αποφύλλωση πραγματοποιείται κανονικά», χαρακτηρίζοντας τη διαδικασία βασικό στάδιο προετοιμασίας για τη συγκομιδή.

Τελικά, ναι ή όχι στο αποφυλλωτικό;

Το αποφυλλωτικό εφαρμόζεται λίγο πριν τη συγκομιδή, με στόχο να μαραθούν τα φύλλα και να διευκολυνθεί η μηχανική συλλογή, διατηρώντας το σύσπορο πιο καθαρό και ομοιόμορφο.
Πρόκειται για μια πρακτική που, όπως τονίζουν οι ειδικοί, θεωρείται βασικό εργαλείο για ομαλή συγκομιδή — αρκεί να εφαρμοστεί στις σωστές συνθήκες, δηλαδή με ηλιοφάνεια και επαρκή χρόνο δράσης πριν το μάζεμα.

Ωστόσο, όπως φάνηκε φέτος, αρκετοί παραγωγοί επέλεξαν να μην προχωρήσουν σε αποφύλλωση, είτε επειδή δεν το επέτρεψαν οι καιρικές συνθήκες, είτε λόγω του κόστους.
Το βαμβάκι μπορεί να συγκομιστεί και χωρίς αποφυλλωτικό, όμως απαιτεί περισσότερο κόπο και χρόνο, ενώ συνοδεύεται συχνότερα από φύλλα και ξένες ύλες.

Η διαφορά εντοπίζεται κυρίως στην καθαρότητα της ίνας — ειδικά όταν στο προϊόν συνυπάρχουν φύλλα και υγρασία.
Όπως επισημαίνουν εκκοκιστές, «όταν το βαμβάκι είναι καθαρό και στεγνό, γίνεται δεκτό χωρίς πρόβλημα, αλλά όταν συνδυάζει ξένες ύλες και υγρασία, υποβαθμίζεται η ποιότητά του».

Σε κάθε περίπτωση, το βαμβάκι γίνεται κανονικά δεκτό από τα εκκοκιστήρια.
Η επεξεργασία που ακολουθεί μπορεί, ανάλογα με την κατάσταση του προϊόντος, να εξουδετερώσει σε μεγάλο βαθμό τις επιπτώσεις, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις παραμένει μια μικρή απώλεια στην καθαρότητα και την εμφάνιση της ίνας. Σε άλλες περιπτώσεις, ιδίως όπου η αποθήκευση και η μεταφορά έγιναν με στεγνό προϊόν, δεν διαπιστώνεται καμία ποιοτική διαφοροποίηση.

Το δίλημμα του βαμβακοπαραγωγού

Για πολλούς παραγωγούς, η εφαρμογή αποφυλλωτικού φέτος αποτέλεσε ζήτημα καιρικών φαινομένων — όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε χρονιά — καθώς οι συνεχείς βροχοπτώσεις και η έλλειψη ηλιοφάνειας δεν ευνόησαν την ορθή εφαρμογή και τη δράση των σκευασμάτων.
Παράλληλα, αποτέλεσε και θέμα κόστους. Ειδικοί του κλάδου αναφέρουν ότι αρκετοί παραγωγοί επιλέγουν να περιορίσουν τις εφαρμογές αποφυλλωτικών, ώστε να μειώσουν τα έξοδα, ιδιαίτερα σε μια χρονιά όπου η τιμή του βαμβακιού κινείται σε χαμηλά επίπεδα.

Στην πράξη, πολλοί βαμβακοπαραγωγοί προχωρούν στη συγκομιδή ακόμη και χωρίς όλες τις προτεινόμενες φροντίδες, προσπαθώντας να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος και στις δύσκολες συνθήκες της αγοράς.

Οι βροχές των τελευταίων ημερών ήρθαν στην χειρότερη περίοδο για το βαμβάκι, ενώ την ίδια στιγμή οι τιμές συνεχίζουν την κάθοδο και βρίσκονται σε επίπεδα κάτω του κόστους.

Οι βροχοπτώσεις, που είχαμε για 2-3 ημέρες, έφεραν διακοπή στην συγκομιδή, προβλήματα στην ποιότητα αλλά μια μείωση των αποδόσεων.

Ο βαμβακοπαραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Πέλλας, Γιώργος Σιδηρόπουλος, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι ενώ είχαμε αρχίσει δυνατά την συγκομιδή του βαμβακιού οι βροχές σταμάτησαν την συγκομιδή. Στην περιοχή έπεσαν 40 χιλιοστά νερού με αποτελεσμα να έχουν βραχεί τα βαμβάκια. Τώρα οι παραγωγοί περιμένουν να στεγνώσουν τα βαμβάκια και το χώμα για να μπουν ξανά μέσα στα χωράφια. Πάντως οι βροχές είναι σίγουρο ότι θα δημιουργήσουν πρόβλημα, καθώς δεν επιτρέπουν στο καρύδι να ανοίξει πλήρως για να αποκαλυφθούν οι λευκές ίνες. 

Ο κ. Νίκος Τούτουζας, παραγωγός από την Βοιωτία, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι τα βαμβάκια βράχηκαν και η συγκομιδή σταμάτησε. Πάντως οι περισσότεροι παραγωγοί στην περιοχή είχαν προλάβει να συγκομίσουν το πρώτο χέρι με την καλή ποιότητα. Προσωπικά πρόλαβα να συγκομίσω και το δεύτερο χέρι από το χωράφι πριν ξεκινήσουν οι βροχές.

Όσοι βαμβακοπαραγωγοί δεν πρόλαβαν να κάνουν συγκομιδή θα πρέπει να περιμένουν να στεγνώσει το χωράφι και το χώμα. Πάντως είναι σίγουρο ότι θα χαθεί το 1/5 της παραγωγής και θα υποβαθμιστεί η ποιότητα του βαμβακιού λόγω της υγρασίας.

Από την άλλη πάμε για αρνητικό ρεκόρ φέτος στις τιμές βαμβακιού. Σήμερα Παρασκευή (3/10) η τιμή πύλης είναι στα 37 λεπτά το κιλό, που είναι πολύ χαμηλή τιμή και κάτω του κόστους. Όσοι κατάφεραν να κάνουν συγκομιδή πριν τις βροχοπτώσεις έχουν αποδόσεις γύρω στα 400 κιλά το στρέμμά.

Ένα ακόμη θετικό είναι ότι φέτος οι παραγωγοί δεν έκαναν ψεκασμούς, δηλαδή δεν είχαν έξοδα φυτοπροστασίας λόγω μειωμένων πληθυσμών σκουληκιών. Αυτό σημαίνει ότι ο βαμβακοπαραγωγός γλύτωσε περίπου 20 έως 30 ευρώ το στρέμμα.

Ο κ. Χρήστος Σιδερόπουλος, παραγωγός από την Λάρισα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι δεν υπάρχει πρόβλημα σε πολλούς παραγωγούς γιατί είχαν προλάβει να συγκομίσουν το πρώτο χέρι. Όσοι δεν έκαναν συγκομιδή θα έχουν πρόβλημα στα κιλά και στην ποιότητα. Όμως από τις φετινές τιμές παραγωγού θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό τα στρέμματα καλλιέργειας της επόμενης χρονιά. Με έξοδα γύρω στα 280 ευρώ το στρέμμα η τιμή παραγωγού κάτω από 40 λεπτά το κιλό δεν κάνει βιώσιμη την καλλιέργεια.

Η BASF διοργάνωσε επισκέψεις σε πειραματικούς αγρούς με ποικιλίες βαμβακιού FiberMax® και Stoneville®, με τη συμμετοχή γεωπόνων της εταιρείας, βελτιωτών βαμβακιού από τις Ηνωμένες Πολιτείες και του Υπεύθυνου Αγρονομικής Ανάπτυξης Σπόρων της BASF για την Ευρώπη.

Οι ημέρες αγρού πραγματοποιήθηκαν, από τις 25 έως τις 26 Σεπτεμβρίου, σε βασικές περιοχές παραγωγής βαμβακιού της χώρας: Φάρσαλα, Πηνειάδα Τρικάλων, Αλεξάνδρεια Ημαθίας και Άδενδρο.

Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να αξιολογήσουν από κοντά το νέο γενετικό υλικό της εταιρείας, μέσα από πειράματα τύπου Screening, Intermediate και Strip.

Παράλληλα, αντάλλαξαν τεχνικές πληροφορίες, εμπειρίες και εξειδικευμένες γνώσεις, ενώ εντόπισαν τις ιδιαιτερότητες των διαφορετικών περιοχών καλλιέργειας.

Φέτος, το πρόγραμμα περιλάμβανε και επίσκεψη σε πειράματα Segregation, τα οποία ενισχύουν την εμπειρία της τοπικής ομάδας στην επιλογή ποικιλιών κατάλληλων για τις ελληνικές συνθήκες.

Οι επισκέψεις ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητικές για όλες τις πλευρές και συνέβαλαν στη δημιουργία θετικών προσδοκιών για τις νέες ποικιλίες βαμβακιού της BASF στην Ελλάδα.

Η Στρατηγική Θέση της Ελλάδας στη Βαμβακοκαλλιέργεια

Η Ελλάδα αποτελεί κομβικό σημείο για τον έλεγχο, την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή ποικιλιών βαμβακιού για τις χώρες της Μεσογείου.

Μέσα από μια διαδικασία που εξελίσσεται τα τελευταία 20 χρόνια, διασφαλίζεται η συνεχής ροή νέου γενετικού υλικού από τους σταθμούς βελτίωσης στις ΗΠΑ προς την Ελλάδα, όπου αξιολογείται η προσαρμοστικότητά του στις τοπικές συνθήκες και προχωρά η περαιτέρω ανάπτυξή του.

Η διαδικασία περιλαμβάνει:

• Επιλογή γενετικού υλικού σε πρώιμα στάδια: Κάθε χρόνο δοκιμάζονται 40-50 νέες γενετικές σειρές από την Αμερική, οι οποίες αξιολογούνται στις ελληνικές συνθήκες και επιλέγονται όσες ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς.
• Σταθεροποίηση και καθαρισμός: Οι επιλεγμένες ποικιλίες περνούν από διαδικασίες σταθεροποίησης πριν την τελική έγκριση.
• Τοπικός πειραματισμός και σποροπαραγωγή: Η ανάπτυξη ολοκληρώνεται με την παραγωγή σπόρου σε τοπικό επίπεδο.

Συμμετέχοντες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ
Στις επισκέψεις συμμετείχαν:

• Dawn Elizabeth Fraser και Brenda F. Owens – γενετίστριες από τις ΗΠΑ
• Ornela Chase – γενετίστρια από το Βέλγιο
• Peter Dekeyzer – Υπεύθυνος Αγρονομικής Ανάπτυξης Σπόρων Ευρώπης

Νέα γενιά ποικιλιών FiberMax® & Stoneville®
Η νέα γενιά περιλαμβάνει τις ποικιλίες:

• Stoneville Olivia, ST 830, ST 810
• FiberMax Adora, Irida

Αυτές οι ποικιλίες καλύπτουν τις ανάγκες των παραγωγών για πρώιμες και μεσοπρώιμες ζώνες, προσφέροντας:

• Υψηλό δυναμικό παραγωγής σε σύσπορο και ίνα
• Άριστη προσαρμογή στις ελληνικές περιβαλλοντικές συνθήκες
• Αντοχή σε περιβαλλοντικές πιέσεις και μυζητικά έντομα
• Εξαιρετικό άνοιγμα καρυδιού για καλύτερη συγκομιδή και τελική ποιότητα
• Υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, που τις καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικές για την αλυσίδα μεταποίησης του βαμβακιού.

Μέσα από τον τοπικό πειραματισμό, η BASF στοχεύει στη συνεχή ανανέωση του χαρτοφυλακίου της, προσφέροντας λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του Έλληνα παραγωγού.

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Επαρχίας Φαρσάλων «Ο Ενιπέας» ανακοίνωσε ότι ξεκίνησαν οι παραλαβές σύσπορου βαμβακιού για την χρόνια 2025.

Οι παραλαβές γίνονται με ανοιχτή τιμή και κάθε μέρα οι παραγωγοί μπορούν να ενημερώνονται από το συνεταιρισμό για την τιμή ημέρας που υπάρχει.

Η εκπρόσωπος του συνεταιρισμού, Χαρούλα Καρατοσίδου, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι από σήμερα Τρίτη (23/9) ξεκινά ουσιαστικά η συγκομιδή βαμβακιού. Τα κιλά φαίνεται να είναι σε καλά επίπεδα, με μια μέση απόδοση περίπου στα 500 κιλά το στρέμμα για τα αρδευόμενα. Τα ξηρικά βαμβάκια έχουν ξεκινήσει εδώ και μέρες την συγκομιδή και ήδη βρίσκονται στο δεύτερο χέρι.

Η τιμή που δίνει σήμερα ο συνεταιρισμός είναι στα 41 λεπτά το κιλό. Για τα μέλη του συνεταιρισμού αυτή η τιμή είναι στο χωράφι και το βαμβάκι παραλαμβάνεται από τον συνεταιρισμό χωρίς να πληρώσει μεταφορικά ο παραγωγός.

Όσοι παραγωγοί ενδιαφέρονται και για οποιαδήποτε διευκρίνηση μπορούν να επικοινωνούν καθημερινά με το γεωτεχνικό τμήμα του συνεταιρισμού.

Σε εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ δημοσιεύονται λεπτομέρειες για την χορήγηση της ειδικής καλλιεργητικής ενίσχυσης στο βαμβάκι για την περίοδο 2025/2026.

Όπως αναφέρει η εγκύκλιος η συνδεδεμένη ενίσχυση στο βαμβάκι ανέρχεται σε 733,98 ευρώ ανά εκτάριο (73,398 ευρώ το στρέμμα) εφ όσον η επιλέξιμη προς ενίσχυση έκταση δεν ξεπεράσει τα 2.500.000 στρέμματα.

Οι όροι για την πληρωμή της στρεμματικής ενίσχυσης είναι:

• Η ειδική ενίσχυση χορηγείται στους παραγωγούς που καλλιεργούν βαμβάκι σε επιλέξιμες εκτάσεις και έχει δηλωθεί η καλλιέργεια στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης.
• Οι εκκοκκιστικές επιχειρήσεις, παραλαμβάνουν, επεξεργάζονται και αποστέλλουν τα στοιχεία των παραδόσεων βάμβακος στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
• Η μέση απόδοση του εκκοκκιστηρίου στο οποίο έχουν παραδώσει οι παραγωγοί πρέπει να είναι άνω του 32% η οποία παρακολουθείται και επιβεβαιώνεται με τελικό ισοζύγιο.

Πιστοποιημένος σπόρος

Οι παραγωγοί βάμβακος πρέπει να έχουν χρησιμοποιήσει για την καλλιέργειά τους αποκλειστικά πιστοποιημένο σπόρο, με ελάχιστη ποσότητα δεκαέξι (16) κιλών ανά καλλιεργούμενο εκτάριο ή δεκατριών (13) κιλών ανά εκτάριο στην περίπτωση καλλιέργειας υβριδίων βάμβακος με καταληκτική ημερομηνία σποράς την 31η Μαΐου 2025 εκτός των περιπτώσεων ανωτέρας βίας που απαιτείται επανασπορά.

Απαραίτητη προσκόμιση τιμολογίου

Η σπορά των επιλέξιμων εκτάσεων με βαμβάκι αποδεικνύεται με την προσκόμιση πρωτοτύπου τιμολογίου αγοράς ή τιμολογίου αγοράς- δελτίου αποστολής ή απόδειξη λιανικής πώλησης και των πρωτοτύπων επίσημων ετικετών που φέρουν οι συσκευασίες των σπόρων προς σπορά που αναγράφονται στα ανωτέρω παραστατικά.
Σε περίπτωση απώλειας των πρωτοτύπων των ανωτέρω παραστατικών ο παραγωγός μπορεί να προσκομίζει γνήσια ευκρινή αντίγραφα αυτών, σφραγισμένα και υπογεγραμμένα από τον εκδότη για την ακρίβεια των στοιχείων. Κατά παρέκκλιση των ανωτέρω οι παραγωγοί μπορούν να χρησιμοποιούν σπόρο βελτιωτή για την παραγωγή προβασικού ή βασικού σπόρου προς σπορά και την παραγωγή για τον αναπολλαπλασιασμό του υλικού της διατηρούμενης ποικιλίας.

Στο ΟΣΔΕ δήλωση ποικιλίας

Οι παραγωγοί στην αίτηση της ενιαίας ενίσχυσης πρέπει να αναφέρουν το όνομα της ποικιλίας του χρησιμοποιούμενου σπόρου, το όνομα και τη διεύθυνση της εγκεκριμένης Διακλαδικής Οργάνωσης, εφόσον ο παραγωγός είναι μέλος, καθώς και ότι αιτούνται της ειδικής ενίσχυσης.

Παραδόσεις βάμβακος

Να μην παραδίδουν σύσπορο βαμβάκι με ποσοστό ξένων υλών μεγαλύτερο του 10% διότι δεν θα λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό της ελάχιστης στρεμματικής απόδοσης.
Οι παραδόσεις στα εκκοκκιστήρια για τους παραγωγούς που θέλουν να τύχουν της ενίσχυσης πρέπει να ολοκληρωθούν έως την 31η Ιανουαρίου 2026.
Παραγωγοί που για λόγους ανωτέρας βίας δεν παραδίδουν την παραγωγή τους μέχρι 31η Ιανουαρίου 2026 δηλώνουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ την ποσότητα που παρήγαγαν και τον τόπο συγκέντρωσής της.

Για το 2025 οι ελάχιστες στρεμματικές αποδόσεις ανά νομό (κιλά/στρ.) έχουν ως εξής:
Βοιωτία - 263
Δράμα - 192
Έβρος - 192
Εύβοια - 220
Ημαθία - 204
Θεσσαλονίκη - 264
Καβάλα - 278
Καρδίτσα - 135
Κιλκίς - 164
Κοζάνη - 240
Λάρισα - 258
Μαγνησία - 352
Πέλλα - 329
Πιερία - 251
Σέρρες - 260
Τρίκαλα - 306
Φθιώτιδα - 191
Φλώρινα - 208
Χαλκιδική - 234
Χανιά - 211
Αιτωλοακαρνανία - 334
Αρκαδία - 286
Άρτα - 310
Αχαΐα - 226
Βόρειες Σποράδες - 150
Γρεβενά - 303
Ευρυτανία - 267
Ζάκυνθος - 257
Ηλεία - 216
Ηράκλειο - 188
Θεσπρωτία - 267
Ιωάννινα - 302
Κέρκυρα - 137
Κεφαλληνία - 304
Κορινθία - 286
Κυκλάδες - 226
Λακωνία - 173

Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο

Οι πρώτες «τιμές παραγωγού» για το βαμβάκι της «εκκοκκιστικής περιόδου» του 2025 ανακοινώθηκαν από τα εγχώρια εκκοκκιστήρια.

Συγκεκριμένα το εκκοκκιστήριο ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ ανακοίνωσε τιμή πύλης στα 0,4150 ευρώ το κιλό.

Το εκκοκκιστήριο ΜΑΡΚΟΥ – ΒΙΟΛΑΡ ανακοίνωσε τιμή πύλης στα 0,4136 ευρώ το κιλό.

Στην περίπτωση της τιµής χωραφιού, η τιµολόγηση που ανακοινώθηκε από το εκκοκιστήριο ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ – ΜΑΡΚΟΥ είναι στα 0,3800 ευρώ το κιλό (38 λεπτά το κιλό).

Πάντως όσον αφορά τις διεθνείς τιμές, τα  67,38 σεντς ανά λίµπρα των συµβολαίων νέας σοδειάς δίνουν μια τιμή για το εκκοκκισμένο βαμβάκι στα 1,27 ευρώ το κιλό. Για να κάνουμε αναγωγή στο σύσπορο, με μια μέση απόδοση 333 κιλά το στρέµµα και μια τιμή βαμβακόσπορου στα 25 λεπτά, δίνει μια τιμή γύρω στα 40 λεπτά το κιλό.

Από την μέχρι σήμερα εικόνα της καλλιέργειας φαίνεται ότι θα έχουμε καλές αποδόσεις στο βαμβάκι, ενώ σε λίγες ημέρες αρχίζουν οι συλλεκτικές µηχανές την συγκομιδή. Δεν είχαμε προσβολές σκουληκιού στην καλλιέργεια και δεν είχαμε τους συνεχόμενους καύσωνες που είχαμε πέρσι. Μεγάλο πρόβλημα σε πολλές περιοχές της χώρας αποτελεί η άρδευση. 

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ), Πρόδρομος Ουσουλτζόγλου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι οι καιρικές συνθήκες βοηθούν αυτή την περίοδο στην συγκομιδή του προϊόντος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), η καλλιεργούμενη έκταση το 2025 ανέρχεται στα 2.233.766 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι η στρεμματική ενίσχυση για φέτος θα κυμανθεί στα 73,4 ευρώ το στρέμμα.

Παγκόσμια παραγωγή και εμπόριο

Τα στοιχεία της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Βάμβακος (ICAC), που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις αρχές Σεπτεμβρίου, προβλέπουν μια παγκόσμια παραγωγή που θα ανέλθει σε 25,5 εκατομμύρια τόνους.

Αναμένονται μειωμένες παραγωγές βαμβακιού στις Ηνωμένες Πολιτείες (-400.000 τόνοι), το Πακιστάν (-100.000 τόνοι) και το Σουδάν (-50.000 τόνοι). Η έλλειψη νερού και ο ασυνήθιστα ξηρός καιρός είναι τα προβλήματα για τις ΗΠΑ και το Πακιστάν, ενώ οι ζημιές στις καλλιέργειες του Σουδάν είναι αποτέλεσμα προσβολών από παράσιτα.

Αυτό που τονίζει το ICAC είναι ότι οι διεθνείς αγορές απαιτούν ολοένα και περισσότερο ιχνηλασιμότητα του προϊόντος, κάτι που θα το δούμε στο μέλλον και στην χώρα μας.

Η Κίνα έχει μειώσει τις εισαγωγές αμερικάνικου βαμβακιού (από 40% σε μόλις 8%), καθώς οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει το εμπόριό τους με το Βιετνάμ, το Πακιστάν, την Τουρκία και την Ινδία.

Μια ακόμη αξιοσημείωτη εξέλιξη που αφορά το διεθνές εμπόριο είναι ότι το Μπαγκλαντές και η Ινδία αναμένεται να αυξήσουν τις εισαγωγές τους από τις ΗΠΑ.

Σε λίγες ημέρες θα ξεκινήσει η συγκομιδή βαμβακιού στις πρώιμες περιοχές. Από την μέχρι σήμερα εικόνα της καλλιέργειας φαίνεται ότι θα έχουμε καλές αποδόσεις.

Προβλήματα με προσβολές από σκουλήκια δεν είχαμε φέτος και σε αυτό βοήθησαν οι καιρικες συνθήκες.

Σοβαρό πρόβλημα όμως είναι οι χαμηλές διεθνείς τιμές που σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος καλλιέργειας στην χώρα μας, δεν αφήνουν κέρδος στον παραγωγό.

Επίσης προβλήματα επάρκειας νερού για την άρδευση υπάρχουν σε όλη την χώρα και θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα το ΥπΑΑΤ αν θέλει να παραμείνει η καλλιέργεια βαμβακιού στην χώρα μας.

Ο Δρ. Μωχάμεντ Νταράουσε, πρώην προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόµησης και Τυποποίησης Βάµβακος, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι σε περίπου 10 ημέρες θα ξεκινήσει η συγκομιδή βάμβακος στα πρώιμα χωράφια της Ημαθίας και θα ακολουθήσει η Θεσσαλία. Φέτος είμαστε περίπου στα 2 εκατομμύρια στρέμματα. Όπως φαίνεται σε αποδόσεις είμαστε σε καλά επίπεδα. Προβλήματα με προσβολές από σκουλήκια δεν είχαμε μεγάλα. Τα τελευταία χρόνια πάντως μεγαλύτερη ζημιά κάνει το ρόδινο σκουλήκι που είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθεί στην καλλιέργεια. Η ποιότητα φέτος φαίνεται να είναι καλή λόγω των καιρικών συνθηκών αλλά θα παίξει μεγάλο ρόλο το είδος και η ώρα συγκομιδής. Παρόλο που το διαβατήριο των εξαγωγών είναι η ποιότητα, το φαινόμενο συλλογής με μηχανές stripper συνεχίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας. Επίσης πρόβλημα είναι η υγρασία στο βαμβάκι. Όσον αφορά τις διεθνείς τιμές παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και υπάρχει μια ανασφάλεια στη διεθνή αγορά λόγω δασμών και γεωπολιτικής αστάθειας. Για τον Έλληνα παραγωγό τα 40 λεπτά το κιλό είναι πολύ χαμηλή τιμή. Αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα από το 2026 αναμένεται να έχουμε μεγάλη μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Πολλοί παραγωγοί θα στραφούν στο σιτάρι που έχει μικρότερο ρίσκο. Επίσης έχουμε πρόβλημα στην άρδευση που έχει αυξημένο κόστος. Φέτος φάνηκε σε όλη την χώρα ότι δεν υπάρχει επάρκεια νερού. Θα πρέπει να υπάρξουν επενδυτικά προγράμματα για να γίνουν αρδευτικά δίκτυα που με την βοήθεια της νέας τεχνολογίας να έχουμε μια ορθολογική άρδευση. Πάντως σήμερα οι βαμβακοπαραγωγοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας. Προβλήματα αντιμετωπίζει το ελληνικό βαμβάκι και στις διεθνείς αγορές. Λόγω χρώματος χάνουμε τις αγορές της Τουρκίας και της Αιγύπτου που στρέφονται στην Βραζιλία που πουλάει με χαμηλές τιμές και με καλή ποιότητα.

Ο κ. Νίκος Τούτουζας, παραγωγός από την Βοιωτία, σε περίπου 10 ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή στις πρώιμες καλλιέργειες βαμβακιού. Σαν παραγωγή ποσοτικά φαίνεται φέτος να είναι καλή. Δεν είχαμε προσβολές από σκουλήκια και σε αυτό βοήθησαν οι καιρικές συνθήκες. Μέχρι σήμερα φαίνεται να έχουμε καλή ποιότητα αλλά οι καιρικές συνθήκες κατά την συγκομιδή θα καθορίσουν την υγρασία και την ποιότητα του προϊόντος. Πάντως στην περιοχή οι εκτάσεις με βαμβάκι έχουν μειωθεί. Αυτό οφείλεται κυρίως στις τιμές που παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα (ξεκινούν από 39 λεπτά). Πέρσι είχαμε αποδόσεις από 250 έως 430 κιλά το στρέμμα. Με αυτά τα κιλά και τις τιμές δεν είναι βιώσιμη η καλλιέργεια. 

Ο κ. Χρήστος Σιδερόπουλος, παραγωγός από την Λάρισα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι στην Θεσσαλία μετά από περίπου 15 ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή βαμβακιού. Ακόμη οι εκκοκκιστές δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους για τις τιμές και τα ποιοτικά πριμ. Τα κιλά φαίνεται να είναι σε καλά επίπεδα. Όμως από τις φετινές τιμές παραγωγού θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό τα στρέμματα καλλιέργειας της επόμενης χρονιά. Με έξοδα γύρω στα 280 ευρώ το στρέμμα η τιμή παραγωγού στα 40 λεπτά το κιλό δεν κάνει βιώσιμη την καλλιέργεια.

Ο κ. Κώστας Τζέλλας, παραγωγός και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι τα βαμβάκια φέτος είναι πρώιμα και σε μια εβδομάδα αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή τους. Εκτός τα ξηρικά χωράφια φαίνεται φέτος να έχουμε καλές αποδόσεις. Ωστόσο έχουμε πρόβλημα με την άρδευση που αυξάνει το κόστος της καλλιέργειας. Με τιμή στα 40 λεπτά το κιλό ο παραγωγός δεν βγαίνει ούτε με 600 κιλά το στρέμμα (που για να βγει θέλει αυξημένο κόστος λίπανσης). Για τα προβλήματα στο βαμβάκι αλλά και τις άλλες καλλιέργειες, καθώς και το θέμα με την καραντίνα λόγω ευλογιάς που δημιουγεί προβλήματα στο εμπόριο καλαμποκιού και μηδικής, θα συζητήσουμε στην πανθεσσαλική σύσκεψη, που θα γίνει την Πέμπτη (11/9), στον Πάλαμά.

Ο κ. Νίκος Σκοπιανός, βαμβακοπαραγωγός από Ροδόπη, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι η συγκομιδή στην περιοχή θα ξεκινήσει από τις αρχές Οκτωβρίου. Φέτος στην περιοχή έχουμε μεγάλο πρόβλημα ξηρασίας, αφού έχει να βρέξει εδώ και 6 μήνες. Αυτό φέρνει μια αύξηση στο κόστος άρδευσης του βαμβακιού. Πάντως φέτος τα αρδευόμενα χωράφια φαίνεται να έχουν καλά κιλά. Οι διεθνείς τιμές όμως είναι στα χαμηλά επίπεδα των 40 λεπτών το κιλό στο χωράφι. Με αυτές τις τιμές θέλεις τουλάχιστον 400 κιλά το στρέμμα για να καλύψεις το κόστος. Θα πρέπει να στηρίξει το ΥπΑΑΤ την καλλιέργεια και να αυξηθεί η ειδική ενίσχυση στο βαμβάκι - μπορεί να γίνει γιατί έχουμε μείωση στα στρέμματα καλλιέργειας - από τα περίπου 72 λεπτά στα 90 λεπτά. Επίσης θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν θα ισχύσει από φέτος (2025) αλλά από το 2026 το νέο Γεωργοπεριβαλλοντικό Μέτρο στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), με ένα συνολικό ποσό της τάξης άνω των 90 εκατ. ευρώ, που δίνει 3ετή επιδότηση δέσµευσης άνθρακα, στα 31,7 ευρώ το στρέµµα, στον παραγωγό.

Για το 2026 σχεδιάζει το ΥπΑΑΤ να εφαρμόσει το πρόγραμμα μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα στο βαμβάκι και τη βιομηχανική τομάτα.

Πρόκειται για ένα νέο Γεωργοπεριβαλλοντικό Μέτρο στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) του 2ου πυλώνα της ΚΑΠ με ένα συνολικό ποσό της τάξης άνω των 90 εκατ. ευρώ.

Η 3ετής επιδότηση δέσµευσης άνθρακα θα ανέρχεται στα 31,7 ευρώ το στρέµµα για το βαµβάκι και 70,4 ευρώ το στρέµµα για τη βιοµηχανική τοµάτα.

Ένα ερώτημα είναι αν το κονδύλι αυτό θα μπορεί να καλύψει την συνολική έκταση των δύο καλλιεργειών στην χώρα.

Όμως και αυτό το ποσό - όπως και τα άλλα μέτρα του ΠΑΑ - θα ξεκινήσει το 2026 και θα καταβληθεί στους δικαιούχους μετά τις σπορές.

Σύμφωνα με πηγές από το ΥπΑΑΤ, όσοι ενταχθούν στο Μέτρο δεν θα μπορούν να ενταχθούν στα Βιολογικά και στο Μέτρο της Απονιτροποίησης.

Για την επίτευξη του στόχου µείωσης του αποτυπώµατος άνθρακα κατά 20% οι δικαιούχοι πρέπει να εφαρµόσουν ενδεικτικά κάποιες δεσµεύσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Θα περιλαμβάνει τριετείς δεσμεύσεις για μείωση του αποτυπώματος άνθρακα κατά 20%, από το πρώτο έτος δεσμεύσεων μέχρι και το τρίτο έτος, ενώ θα προβλέπεται και παράταση διετίας αν και εφόσον κριθούν θετικά τα αποτελέσματά του.

Το μέτρο θα συγκρίνει τις πρακτικές έκανε ο παραγωγός το προηγούμενο έτος με αυτές που θα κάνει το επόμενο στα αγροτεµάχια που θα συµµετάσχουν στο Μέτρο.

Αν µε τις νέες καλλιεργητικές πρακτικές προκύπτει µείωση αποτυπώµατος άνθρακα τότε θα πληρώνεται η επιδότηση αν όχι δεν θα την πληρώνεται.

Πάντως η Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ) ζητά πρόσθετα μέτρα στήριξης για τους βαμβακοπαραγωγούς.  Όπως τονίζει οι βαμβακοπαραγωγοί θα πρέπει να διαχειριστούν:

• Υψηλό κόστος παραγωγής,
• Μειωμένες αποδόσεις, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.
• Χαμηλές τιμές, που έθεσαν και θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα πολλών εκμεταλλεύσεων.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το βαμβάκι διαπραγματεύτηκαν περίπου στα 67,38 σεντς ανά λίβρα, παραμένοντας κοντά στα επίπεδα του Ιουλίου.

Σε αυτό βοηθάει το ασθενέστερο δολάριο και η άνοδο των τιμών του αργού πετρελαίου.

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ), Πρόδρομος Ουσουλτζόγλου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι οι διεθνείς τιμές παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Τα 67,38 σεντς ανά λίβρα δίνουν μια τιμή για το εκκοκκισμένο βαμβάκι στα 1,27 ευρώ το κιλό.

Για να κάνουμε αναγωγή στο σύσπορο, με μια μέση απόδοση 333 κιλά το στρέµµα και μια τιμή βαμβακόσπορου στα 25 λεπτά, δίνει μια τιμή στα 40 λεπτά το κιλό.

Οι χαµηλές τιµές εκκοκκισµένου καθιστούν ασύµφορες τις προπωλήσεις σύσπορου.

Πάντως αν και ακόμη είναι νωρίς μπορούμε να πούμε ότι φέτος αναμένεται να έχουμε καλές αποδόσεις. Δεν είχαμε προσβολές στην καλλιέργεια και δεν είχαμε τους συνεχόμενους καύσωνες που είχαμε πέρσι.

Μεγάλο πρόβλημα σε πολλές περιοχές της χώρας αποτελεί η άρδευση. Εκτιμώ ότι είναι πρόβλημα διαχείρισης των υδάτων και όχι ξηρασίας. Φέτος είχαμε βροχοπτώσεις μέχρι τα τέλη Μαΐου. Απλά δεν έχουν γίνει οι αναγκαίες υποδομές και το νερό φεύγει στην θάλασσα. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), η καλλιεργούμενη έκταση το 2025 ανέρχεται στα 2.233.766 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι η στρεμματική ενίσχυση θα κυμανθεί στα 73,4 ευρώ το στρέμμα.

Στο μεταξύ το USDA στην έκθεσή του για την Παγκόσμια Προσφορά και Ζήτηση Γεωργίας (WASDE), του Ιουλίου 2025, αναφέρει τα νεότερα δεδομένα για την καλλιέργεια βάμβακος. 

Για την παραγωγή βαμβακιού των ΗΠΑ για το 2025/26 δείχνει υψηλότερη παραγωγή και τελικά αποθέματα, χαμηλότερα αρχικά αποθέματα και αμετάβλητη κατανάλωση και εισαγωγές σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Η πρόβλεψη παραγωγής στις ΗΠΑ αυξάνεται, κατά 600.000 μπάλες, σε σχέση με την πρόβλεψη του Ιουνίου, σε 14,60 εκατομμύρια μπάλες (από 14,41 εκατομμύρια πέρυσι).

Για το 2025/26 προβλέπει ότι η παγκόσμια παραγωγή, η κατανάλωση και τα τελικά αποθέματα αυξάνονται, ενώ το εμπόριο και τα αρχικά αποθέματα μειώνονται. Σύμφωνα με το USDA, η παγκόσμια παραγωγή αυξάνεται κατά 1,43 εκατομμύρια μπάλες, καθώς η καλλιέργεια της Κίνας αυξάνεται κατά 1 εκατομμύριο μπάλες, η καλλιέργεια των ΗΠΑ αυξάνεται κατά 600.000 μπάλες και η καλλιέργεια του Μεξικού αυξάνεται κατά 100.000 μπάλες, γεγονός που αντισταθμίζεται εν μέρει από μειώσεις για το Πακιστάν και την Αίγυπτο.

Η παγκόσμια κατανάλωση αυξάνεται κατά 365.000 μπάλες, με τις αυξήσεις για το Πακιστάν και το Μεξικό να αντισταθμίζονται εν μέρει από μειώσεις για την Ιταλία και τη Γερμανία. Όσον αφορά τις παγκόσμιες εξαγωγές προβλέπει ότι μειώνονται κατά 100.000 μπάλες.

Για την περίοδο 2023-2027, η ειδική ενίσχυση έχει καθοριστεί στα 73,398 ευρώ ανά στρέμμα επιλέξιμης έκτασης, με βάση αναφοράς τα 2.500.000 στρέμματα.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Ευθύμιος Φωτεινός, πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), η καλλιεργούμενη έκταση αναμένεται είναι το 2025 στα 2.233.766 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι η στρεμματική ενίσχυση θα κυμανθεί στα 73,4 ευρώ το στρέμμα.

Όταν τα στρέμματα καλλιέργειας είναι περισσότερα η στρεμματική ενίσχυση μειώνεται. Όταν όμως είναι λιγότερα - όπως φέτος - η ενίσχυση μένει σταθερή στα 73,4 το στρέμμα.

Αντίστοιχα η Ισπανία που έχει λιγότερα στρέμματα καλλιέργειας η στρεμματική ενίσχυση στο βαμβάκι είναι στα 110 ευρώ το στρέμμα.

Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα βασικά στοιχεία παραγωγής, αποδόσεων και παραδόσεων βάμβακος για την περίοδο 2024-2025 έχουν ως εξής:
Συνολικοί παραγωγοί: 37.384.
Καλλιεργούμενη έκταση: 2.233.766 στρέμματα.
Παραδόσεις βάμβακος: 709.660.811 κιλά.
Μέση απόδοση: 318 κιλά/στρέμμα.

Πάντως οι αποφάσεις για την στρεμματική ενίσχυση στο βαμβάκι στην ΕΕ καθορίστηκαν με βάση το Άρθρο 4 στον Κανονισμό του 1981, που καθόριζε την ενίσχυση που θα έδινε η Ελλάδα και η Ισπανία στην καλλιέργεια βαμβακιού.

Με την τρέχουσα ΚΑΠ το κονδύλι ανέρχεται στα 187 εκατ. ευρώ με έκταση αναφοράς τα 2.500.000 στρέμματα και με την ενίσχυση να φτάνει στα 73,398 ευρώ το στρέμμα. Όσο αυξάνουν τα στρέμματα τόσο μειώνεται η ενίσχυση. Δεν ισχύει όμως το αντίθετο όσο να μειώνονται τα στρέμματα να αυξάνει η ενίσχυση μιας και το κονδύλι παραμένει το ίδιο. Στην Κομισιόν υπάρχει συζήτηση για να μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Δεν αφορά όμως την τροποποίηση της ΚΑΠ μετά το 2027 αλλά τη διαπραγμάτευση για αλλαγή του Κανονισμού.

Η διαπραγμάτευση θα πρέπει να γίνει με πρωτοβουλία του υπουργού ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα. Σε μια διαπραγμάτευση είναι σίγουρο ότι θα μπουν στο τραπέζι οι εκτάσεις και τα κονδύλια που θα ισχύσουν για τα επόμενα χρόνια στην καλλιέργεια βάμβακος. Για αυτό θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μας συμβουλέψει αν θα πρέπει να το προχωρήσουμε ή όχι στην αλλαγή του Κανονισμού.  

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τους νέους Κανόνες Κατηγορίας Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF) για τα προϊόντα ένδυσης και υπόδησης, οι οποίοι παρουσιάστηκαν, στις Βρυξέλλες, από ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου.

Οι κανόνες εισάγουν μια επιστημονική μέθοδο για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ενδυμάτων και των υποδημάτων σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους, από την εξόρυξη πρώτων υλών, την παραγωγή και την εφοδιαστική έως τη χρήση και το τέλος του κύκλου ζωής τους.

Όπως αναφέρει η Επιτροπή, οι κανόνες θα συνεχίσουν να βελτιώνονται στο μέλλον, με σκοπό την ενσωμάτωση παραγόντων όπως η αποβολή μικροπλαστικών και ο αντίκτυπος στη βιοποικιλότητα, για την περαιτέρω ενίσχυση του πλαισίου.

Η πρωτοβουλία υποστηρίζει τη Στρατηγική της ΕΕ για Βιώσιμα και Κυκλικά Κλωστοϋφαντουργικά Προϊόντα και ευθυγραμμίζεται με τον Κανονισμό για τον Οικολογικό Σχεδιασμό για Βιώσιμα Προϊόντα.

Από ελληνικής πλευράς μεγάλο ενδιαφέρον υπήρχε από το κλάδο του βάμβακος.

Το αρχικό θεσμικό πλαίσιο της μεθοδολογίας θεώρησε ότι η συνθετική ίνα είναι πιο υγιεινή από τη φυσική, που περιλαμβάνει το βαμβάκι, το μαλλί, το λινάρι και τη βιομηχανική κάνναβη. Δεν πήρε καθόλου υπόψη της το πρόβλημα με τα μικροπλαστικά που όταν διασπάται το ρούχο αφήνουν υπολείμματα και μολύνουν το περιβάλλον.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ) κ. Ευθύμιος Φωτεινός, υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση από την πλευρά μας για να διορθωθεί αυτό το λάθος. Η ΔΟΒ έστειλε αρχικά επιστολή σε όλους τους Ευρωβουλευτές εκφράζοντας την ανησυχία παραγωγών και εκκοκκιστών γύρω από τη μεθοδολογία υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντων (PEF) και τις πιθανές στρεβλώσεις που αυτή μπορεί να προκαλέσει. Στην συνέχεια εκπρόσωποι της ΔΟΒ πήγαν στις Βρυξέλλες για να καταθέσουν τις απόψεις τους στην Επιτροπή. Τελικά καταφέραμε και αποσύρθηκαν επ' αόριστο οι συνθετικές ίνες από την συγκεκριμένη μεθοδολογία. Η νέα πρόταση εκτιμώ ότι είναι μια επιτυχία για το ελληνικό βαμβάκι.  

Τάσεις ανάκαμψης για το διεθνές εμπόριο βάμβακος, που εκτιμάται ότι το 2025/2026 θα αγγίξει τους 9,7 εκατομμύρια τόνους, αναφέρουν τα στοιχεία της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Βάμβακος (ICAC), που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις αρχές Ιουνίου.

Όσον αφορά την παγκόσμια παραγωγή και την κατανάλωση βαμβακιού να προβλέπεται να κυμανθούν περίπου στους 26 εκατομμύρια τόνους και 25,7 εκατομμύρια τόνους αντίστοιχα.

Στις χώρες παραγωγής, προβλέπει ανοδικές αναθεωρήσεις για τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ και την περιοχή της Δυτικής Αφρικής, ενώ μια μικρή μείωση από την Κίνα.

Πάντως η Κίνα, παρά την μείωση, παραμένει ο μεγαλύτερος παραγωγός βαμβακιού παγκοσμίως. Μετά από ιστορικά υψηλές αποδόσεις, της τάξεως των 2.257 κιλών ανά εκτάριο – τα υψηλότερα επίπεδα που έχουν ποτέ καταγραφεί – η ICAC εκτιμά ότι η κινεζική παραγωγή θα διαμορφωθεί στους 6,3 εκατομμύρια τόνους.

Η παγκόσμια κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει υπό πίεση, λόγω της επικείμενης αύξησης των δασμών και του εντεινόμενου ανταγωνισμού στον τομέα των ινών (πλαστική ίνα - φυσική ίνα). Ωστόσο, το παγκόσμιο εμπόριο προβλέπεται να σημειώσει μικρή ανάκαμψη, της τάξεως του 2%, αγγίζοντας τους 9,65 εκατομμύρια τόνους, ενισχυόμενο από τα αυξημένα αποθέματα της τρέχουσας περιόδου και την αναμενόμενη ζήτηση από τα εργοστάσια.

Όσον αφορά τις τιμές, η Γραμματεία της ICAC εκτιμά ότι ο μέσος δείκτης Α για την περίοδο 2024/25 θα διαμορφωθεί στα 81 σεντς ανά λίβρα.

Αυτή την περίοδο γίνονται οι σπορές στο βαμβάκι, με την ψυχολογία να μην είναι καλή στους παραγωγούς, μιας και οι τιμές είναι μειωμένες και το κόστος καλλιέργειας και άρδευσης παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Επίσης για το 2025 οι παραγωγοί θα πρέπει να ξεχάσουν το πρόγραμμα μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα, με το πριμ των 31,7 ευρώ το στρέμμα για το βαμβάκι.

Πάντως το ΥπΑΑΤ υποστηρίζει ότι στις περιοχές που δεν είχαν πλαφόν δεν ισχύει το monitoring και όσοι «κόπηκαν» από την ειδική στρεμματική ενίσχυση θα πληρωθούν σε επόμενη συμπληρωματική πληρωμή.

Όπως φαίνεται όμως εναλλακτική λύση δεν υπάρχει για τους παραγωγούς, αφού ούτε τα σιτάρια φέρνουν εισόδημα. Οπότε δεν αναμένεται να έχουμε μεγάλες διαφορές στα στρέμματα καλλιέργειας με βαμβάκι το 2025. Θυμίζουμε το 2024 δηλώθηκαν για ειδική ενίσχυση στην καλλιέργεια βαμβακιού 2.221.326 στρέμματα.

Μπορεί τo βαμβάκι, όπως λέει ο υπουργός ΑΑΤ, να είναι ένα εθνικό προϊόν, μιας και προσεγγίζει το 80% της ευρωπαϊκής παραγωγής αλλά η καλλιέργεια με τα σημερινά δεδομένα δεν βγαίνει οικονομικά και αν δεν πάρει μέτρα η κυβέρνηση αναμένεται να έχει την τύχη του καπνού και των τεύτλων.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Ζάχαρης, παραγωγός από τον κάμπο της Κωπαΐδας στην Βοιωτία, «σε μεγάλο βαθμό έχουν ολοκληρωθεί οι σπορές στο βαμβάκι. Στην περιοχή έχει ολοκληρωθεί η σπορά στο 70% των χωραφιών».

Ο κ. Νίκος Τούτουζας, παραγωγός από την Θήβα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «είχαμε κάποιες τοπικές βροχοπτώσεις αλλά κανονικά γίνεται η σπορά του βαμβακιού. Στην περιοχή περίπου το 25% των χωραφιών έχει σπαρθεί. Τα μικρά χωράφια κάνουν τις σπορές πρώτα και ακολουθούν τα μεγάλα».

Προβλήματα από τις βροχοπτώσεις είχαν βορειότερα στην Λάρισα. Ο παραγωγός από την Φαλάνη κ. Γεώργιος Νταούτης τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «οι πρόσφατες βροχοπτώσεις στην περιοχή μας ανάγκασαν να προχωρήσουμε σε επανασπορές στο βαμβάκι. Αυτό σημαίνει πρόσθετο κόστος για τους παραγωγούς».

Ο κ. Ισίδωρος Γκαϊτατζής, παραγωγός από την Πιερία, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «πέρσι πούλησα το βαμβάκι στα 45 λεπτά το κιλό. Την ίδια στιγμή τα εκκοκκιστήρια πούλησαν την βαμβακόπιτα για ζωοτροφή στους κτηνοτρόφους στα 45 λεπτά το κιλό. Τα έξοδα της καλλιέργειας (ενοίκια, ρεύμα κ.α.) ήταν στα 58 λεπτά το κιλό. Στην πράξη είχα χασούρα 13 λεπτά. Στην περιοχή έχουμε μέση απόδοση 350 κιλά το στρέμμα, μπορεί σε άλλες περιοχές να έχουμε υψηλότερες αποδόσεις αλλά έχουμε και πιο αυξημένο κοστολόγιο (ενοίκια, ΤΟΕΒ κ.α.). Είχαμε δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που ήταν δύσκολη για το βαμβάκι. Με αυτή την άσχημη ψυχολογία κάναμε σπορές φέτος. Για τον σπόρο πληρώσαμε 120 ευρώ τα 290 κιλά. Ευτυχώς είχαμε κάνει νωρίτερα την επεξεργασία του εδάφους και δεν μας δημιούργησαν προβλήματα οι πρόσφατες βροχοπτώσεις. Το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου θα έχουν ολοκληρωθεί οι σπορές στην περιοχή».

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, Κώστας Τζέλλας, «ολοκληρώνονται σε περίπου μια εβδομάδα οι σπορές βαμβακιού στην περιοχή. Κάποια χωράφια που είχαν σπαρθεί πρώιμα περιμένουμε να δούμε αν θα έχουν ζημιές λόγω των συνεχόμενων βροχοπτώσεων που είχαμε τις προηγούμενες ημέρες. Πάντως δεν υπάρχει καλή ψυχολογία στους παραγωγούς μετά από δύο συνεχόμενες χρονιές που δεν ήταν καλές για το βαμβάκι. Αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού είναι στα 45 λεπτά, που είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δεν μπορούμε να μιλάμε για προσυμβόλαια με αυτές τις τιμές. Όμως και στα σιτάρια δεν είναι καλύτερη η κατάσταση με τιμές στα 25 λεπτά δεν βγάζει εισόδημα αν είναι νοικιασμένα τα χωράφια. Αναγκαστικά βάζουν σιτάρια οι παραγωγοί για να «ξεκουράσουν» τα χωράφια τους. Ωστόσο το ΥπΑΑΤ δεν ανακοίνωσε κάποιο νέο πρόγραμμα νιτρικών όπως είχε υποσχεθεί. Όσον αφορά το πριμ για το αποτύπωμα άνθρακα για να το πάρουν οι παραγωγοί θα έπρεπε το φθινόπωρο να έβαζαν βίκο που έχει κόστος. Όπως εξελίχθησαν τα πράγματα δεν πρόκειται να δοθεί το πριμ το 2025 για το αποτύπωμα άνθρακα στο βαμβάκι. Ο υπουργός ΑΑΤ έχει δηλώσει ότι στις περιοχές που δεν είχαν πλαφόν δεν θα ισχύσει ο έλεγχος monitoring. Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ πότε θα γίνει η συμπληρωματική πληρωμή στους παραγωγούς που δεν πήραν την ειδική στρεμματική ενίσχυση για το 2024 στο βαμβάκι;».

Ο Δρ. Μωχάμεντ Νταράουσε, πρώην προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόµησης και Τυποποίησης Βάµβακος και νυν Επιστημονικός Διευθυντής στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βαμβακοπαραγωγών Ημαθίας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «συνεχίζονται οι σπορές σε Θεσσαλία και νότια Ελλάδα, ενώ αυτό το διάστημα ξεκινούν οι σπορές στην Κομοτηνή. Είναι φέτος μια κρίσιμη χρονιά για το βαμβάκι. Δεν μπορούμε να διαμορφώσουμε τις διεθνείς τιμές βαμβακιού στα χρηματιστήρια. Προσπαθούμε όμως μέσα από πιλοτικούς αγρούς εφαρμογής προϊόντων βιοτεχνολογίας στα πλαίσια της αναγεννητικής γεωργίας να μειώσουμε το κόστος καλλιέργειας. Μιλάμε για σταδιακή μετάβαση από την παραδοσιακή γεωργία στην ελεγχόμενη με εργαλεία διαχείριση της καλλιέργειας. Μόνο έτσι θα μπορέσει να γίνει βιώσιμη η καλλιέργεια στην χώρα μας».

Παρά την μείωση ή και την κατάργηση πλαφόν λόγω καιρικών συνθηκών το 2024 τελικά ο δορυφόρος «έκοψε» σε πολλές περιπτώσεις την ειδική ενίσχυση βάμβακος (73,39 ευρώ/στρέμμα).

Είναι από τα περίεργα της μεθόδου του monitoring, με το οποίο γίνεται έλεγχος μέσω δορυφόρου που μέσω των ορθοφωτοχαρτών ο ΟΠΕΚΕΠΕ αμφισβητεί την καλλιέργεια ή την επιλεξιμότητα του ελεγχόμενου τεμαχίου που έχει δηλωθεί από τον παραγωγό.

Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με την απόφαση του ΥπΑΑΤ, κατά παρέκκλιση, λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών που αντιμετώπισε η χώρα, για την καλλιεργητική περίοδο 2024, χωρίς όρια πλαφόν είναι οι εκτάσεις καλλιέργειας βαμβακιού σε Θεσσαλία, Βοιωτία, Φθιώτιδα.

Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, δεν πληρώθηκαν την ειδική στρεμματική ενίσχυση σε Βοιωτία και Φθιώτιδα όλοι οι βαμβακοπαραγωγοί.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Ζάχαρης, παραγωγός από τον κάμπο της Κωπαΐδας και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγροτών Βοιωτίας, εφόσον λόγω της ξηρασίας και των προβλημάτων άρδευσης είχε υποσχεθεί το ΥπΑΑΤ ότι στην περιοχή μας θα πλήρωναν όλους τους βαμβακοπαραγωγούς την ειδική ενίσχυση γιατί μεγάλος αριθμός έμεινε απλήρωτος. Σε επικοινωνία που είχαμε με τον ΟΠΕΚΕΠΕ μας ανέφεραν ότι το monitoring έβγαλε εκτός επιλεξιμότητας πολλά στρέμματα με βαμβάκι. Όμως δεν έγινε το ίδιο με την συνδεδεμένη στο καλαμπόκι. Επίσης μας ανέφεραν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι όσοι δεν πληρώθηκαν την ειδική στο βαμβάκι θα επανορθώσουν σε επόμενη πληρωμή αλλά δεν έδωσαν διευκρίνηση πότε θα γίνει.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ΟΠΕΚΕΠΕ για την ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι πληρώθηκαν 35.547 παραγωγοί με συνολικό ποσό ύψους 154.743.289 ευρώ.

Μια νέα διαδικασία πιστοποίησης στην ΕΕ, που αποτυπώνει την περιβαλλοντική «επίδοση» των προϊόντων μέσω ειδικών δεικτών, είναι το PEF (Product Environmental Footprint).

Το «Περιβαλλοντικό Αποτύπωμα Προϊόντος», όπως είναι η ελληνική ονομασία του, αναπτύχθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπή και θα μετρά τις δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του εκάστοτε προϊόντος.

Ωστόσο φαίνεται ότι από την συγκεκριμένη μεθοδολογία το βαμβάκι θα «τιμωρείται» από την ΕΕ έναντι των συνθετικών ινών. Σε αυτό φαίνεται ότι έβαλαν το χέρι τους και τα σχετικά λόμπι της ένδυσης στην ΕΕ.

Βασική χώρα που καλλιεργείται βαμβάκι στην ΕΕ είναι η Ελλάδα (λίγα στρέμματα έχει και η Ισπανία). Στην χώρα μας για το 2024 δηλώθηκαν για την Ειδική Ενίσχυση στην καλλιέργεια βαμβακιού 2.221.326 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι αν περάσει μια τέτοια απόφαση στην ΕΕ θα είναι εις βάρος των Ελλήνων βαμβακοπαραγωγών.

Ο Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), Ευθύμιος Φωτεινός, σε δήλωσή του στον ΑγροΤύπο τόνισε ότι «η Κομισιόν υποστηρίζει ότι η συνθετική ίνα είναι πιο φιλοπεριβαλλοντική σε σχέση με την φυσική ίνα, που παράγεται από το βαμβάκι. Αν ισχύσει κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει πρόβλημα στην καλλιέργεια, αφού θα θεωρηθεί ότι το βαμβάκι είναι ένα μη φιλοπεριβαλλοντικό προϊόν».

Το θέμα ανέδειξε ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και Αντιπρόεδρος της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) καθ. Γιάννης Μανιάτης, σε ερώτηση του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα, ο κ. Μανιάτης στην ερώτησή του αναφερόμενος στην Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς (Green Claims Directive) και τη χρήση της μεθοδολογίας του Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF) κατέδειξε ότι η απουσία κριτηρίων, όπως της βιοαποδομησιμότητας ή της απελευθέρωσης μικροπλαστικών, κατατάσσει λανθασμένα τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Έτσι η παραγωγή φυσικών ινών, όπως το βαμβάκι, τιμωρείται έναντι αυτής των συνθετικών.

Από την πλευρά της η Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ) αναφέρεται στην ανάγκη προστασίας των συμφερόντων της καλλιέργειας βάμβακος έναντι των συνθετικών ινών. Προκειμένου να μην πληγεί το βαμβάκι από την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις πράσινες απαιτήσεις στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα με στόχο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της βιομηχανίας της μόδας, ο Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος κ. Ευθύμιος Φωτεινός απέστειλε επιστολή σε όλους τους Ευρωβουλευτές εκφράζοντας την ανησυχία παραγωγών και εκκοκκιστών γύρω από τη μεθοδολογία υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντων (PEF) και τις πιθανές στρεβλώσεις που αυτή μπορεί να προκαλέσει στο ευρωπαϊκό βαμβάκι.

Συγκεκριμένα, η Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς (Green Claims Directive) θα απαιτεί οι περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί για προϊόντα να τεκμηριώνονται βάσει εναρμονισμένων μεθόδων περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντων. Στόχος είναι οι εν λόγω ισχυρισμοί να καταστούν αξιόπιστοι, συγκρίσιμοι και επαληθεύσιμοι σε ολόκληρη την ΕΕ, μειώνοντας τη μετάδοση ψευδών περιβαλλοντικών πληροφοριών (i.e., green washing).

Αν και η Οδηγία έρχεται να αντιμετωπίσει τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του γραμμικού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης – απόρριψης, ωστόσο, όπως διαπιστώνεται, παρά τη σωστή της κατεύθυνση, ο προκρινόμενος τρόπος υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μεροληπτεί εμφανώς προς όφελος των συνθετικών ινών, εμφανίζοντας τα προϊόντα ένδυσης με βάση τον πολυεστέρα να έχουν καλύτερο περιβαλλοντικό δείκτη από αυτά των φυσικών υφάνσιμων ινών, με κυριότερη αυτών το βαμβάκι.

Όπως τονίζει η ΔΟΒ, μια από τις μεθοδολογίες που εξετάζονται για τον σκοπό αυτόν, αυτή δηλαδή του Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF), θα ευνοούσε μοντέλα «γρήγορης μόδας», τα οποία βασίζονται στην ταχεία και χαμηλού κόστους παραγωγή συνθετικών πετροχημικών ινών.

Την ίδια στιγμή, η παραγωγή φυσικών ινών, όπως το βαμβάκι, το λινό και το μαλλί, τιμωρείται από την ίδια μεθοδολογία. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι κριτήρια όπως η βιοαποδομησιμότητα του προϊόντος ή η απελευθέρωση μικροπλαστικών είτε λαμβάνονται εν μέρει υπόψη είτε απουσιάζουν εντελώς.

Σύμφωνα με τον κ. Φωτεινό, συντονισμένες ενέργειες πραγματοποιούνται προκειμένου να μην υπάρχει η απόρριψη των παραπομπών του Συμβουλίου σε αιτιολογικές σκέψεις που «συνιστούν» τη χρήση του PEF, αλλά και επαναπροσδιορισμό του τρόπου υπολογισμού του ενεργειακού αποτυπώματος του βαμβακιού. Η τελική μορφή της Οδηγίας δεν πρέπει να αποδυναμώσει τους στόχους της για διαφάνεια και βιωσιμότητα.

Τόσο η Πανελλήνια Ένωση Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ) όσο και η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Βάμβακος (ECA) αλλά και η ΔΟΒ συμμετέχουν από το 2024 στην πρωτοβουλία Make The Label Count, μια εκστρατεία που εστιάζει στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η οποία καθιερώνει υποχρεωτικές ετικέτες βιωσιμότητας σε είδη ένδυσης και υποδημάτων. Το βασικό ζήτημα που θέτει το MTLC είναι ότι οι τρέχουσες μέθοδοι μέτρησης βιωσιμότητας παραλείπουν τον αντίκτυπο ορισμένων παραγόντων, όπως τα μικροπλαστικά, και εξακολουθούν να ευνοούν συνθετικά υλικά έναντι φυσικών ινών, όπως το βαμβάκι, κάτι που εύκολα μπορεί να παραπλανήσει τους καταναλωτές, προωθώντας προϊόντα με χαμηλότερη περιβαλλοντική απόδοση.

Ήδη ο Αντιπρόεδρος της ΔΟΒ κ. Αντώνης Σιάρκος και το μέλος της Διεπαγγελματικής κ. Στέφανος Νταούκας, σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις στις Βρυξέλλες, προσπαθούν να αντιστρέψουν τα συμφέροντα μεγάλων λιανεμπορικών εταιρειών fast fashion, που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της οδηγίας, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο για πράσινο ξέπλυμα (green washing) και θέτοντας σε κίνδυνο την αγροτική παραγωγή φυσικών ινών στην ΕΕ.

Ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και Αντιπρόεδρος της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) καθ. Γιάννης Μανιάτης, σε ερώτηση του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανέδειξε ένα σημαντικό θέμα που θα μπορούσε να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ελληνική αγροτική παραγωγή και ιδιαίτερα τον τομέα του βάμβακος.

Συγκεκριμένα, ο κ. Μανιάτης στην ερώτησή του αναφερόμενος στην Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς (Green Claims Directive) και τη χρήση της μεθοδολογίας του Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF) κατέδειξε ότι η απουσία κριτηρίων, όπως της βιοαποδομησιμότητας ή της απελευθέρωσης μικροπλαστικών, κατατάσσει λανθασμένα τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.

Το βαμβάκι τιμωρείται από την ΕΕ έναντι των συνθετικών ινών

Έτσι η παραγωγή φυσικών ινών, όπως το βαμβάκι, τιμωρείται έναντι αυτής των συνθετικών, ευνοώντας μοντέλα «γρήγορης μόδας» τα οποία βασίζονται στην ταχεία και χαμηλού κόστους παραγωγή συνθετικών πετροχημικών ινών.

Για τον λόγο αυτό και δεδομένου ότι αναμένεται μια νέα σύσταση για τη χρήση των μεθόδων Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος μέσα στο 2025, ρωτά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πώς σκοπεύει να διασφαλίσει ότι τα κριτήρια της PEF για Ένδυση & Υπόδηση θα βασίζονται στην περιβαλλοντική κυκλικότητα και αν εξετάζεται το ενδεχόμενο της εισαγωγής επιπρόσθετων κριτηρίων.

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης

H Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς (Green Claims Directive), η οποία βρίσκεται επί του παρόντος στη διαδικασία των τριλόγων, θα απαιτεί οι περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί για προϊόντα να τεκμηριώνονται βάσει εναρμονισμένων μεθόδων περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντων. Στόχος είναι οι εν λόγω ισχυρισμοί να καταστούν αξιόπιστοι, συγκρίσιμοι και επαληθεύσιμοι σε ολόκληρη την ΕΕ, μειώνοντας τη μετάδοση ψευδών περιβαλλοντικών πληροφοριών (i.e., greenwahing).

Ωστόσο, μια από τις μεθοδολογίες που εξετάζονται για αυτό το σκοπό, αυτή του Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF), θα ευνοούσε μοντέλα «γρήγορης μόδας», τα οποία βασίζονται στην ταχεία και χαμηλού κόστους παραγωγή συνθετικών πετροχημικών ινών. Την ίδια στιγμή, η παραγωγή φυσικών ινών όπως το βαμβάκι, το λινό και το μαλλί, τιμωρείται από την ίδια μεθοδολογία. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι κριτήρια όπως η βιοαποδομησιμότητα του προϊόντος ή η απελευθέρωση μικροπλαστικών είτε λαμβάνονται εν μέρει υπόψη είτε απουσιάζουν εντελώς.

Δεδομένου ότι μια νέα σύσταση για τη χρήση των μεθόδων Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος αναμένεται το 2025, σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα, θα θέλαμε να ρωτήσουμε:

1. Πώς σκοπεύει η Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα κριτήρια της PEF για Ένδυση & Υπόδηση θα βασίζονται στην περιβαλλοντική κυκλικότητα και δεν θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα πολυεθνικών εταιρειών «γρήγορης μόδας», υπονομεύοντας τόσο τον αγροτικό τομέα όσο και τους καταναλωτές;

2. Εξετάζει η Επιτροπή την πιθανότητα προσθήκης επιπλέον κριτηρίων στη μεθοδολογία PEF για την Ένδυση & Υπόδηση, όπως η απελευθέρωση μικροπλαστικών και η βιοαποδομησιμότητα;

Στο βαμβάκι φέτος έχουμε λιγότερους δικαιούχους της ειδικής στρεμματικής ενίσχυσης σε σχέση με πέρσι παρά τις μειώσεις ή καταργήσεις του πλαφόν. Αυτό σημαίνει συρρίκνωση της καλλιέργειας.

Πέρσι για την ενίσχυση βάμβακος (72,5 ευρώ ανά στρέμμα) η εντολή πληρωμής αφορούσε 37.037 βαμβακοπαραγωγούς, στους οποίους καταβλήθηκαν συνολικά 152,3 εκ ευρώ.

Φέτος για την ειδική ενίσχυση για την καλλιέργεια βαμβακιού 2024 προσδιορίστηκαν 2.110.379 στρέμματα επιλέξιμης έκτασης και πληρώθηκαν 35.547 δικαιούχοι παραγωγοί με 154,7 ευρώ.

Στην ΚΑΠ έχει προσδιοριστεί έκταση 2.500.000 στρέμματα και προϋπολογισμός 183,9 εκατ. ευρώ ανά έτος. Και τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής της ΚΑΠ έχουμε λιγότερα ποσά.

To 2024 πριν το Πάσχα αγρότες και κτηνοτρόφοι εισέπραξαν τις συνδεδεµένες ενισχύσεις με ποσό ύψους 245 εκατ. ευρώ.

Φέτος αναμένεται να πληρωθούν οι παραγωγοί τις συνδεδεμένες ενισχύσεις πάλι μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα. Ενδιαφέρον θα έχει να δούμε φέτος τα επιλέξιμα στρέμματα για συνδεδεμένη στα πορτοκάλια (γνωρίζουμε τι έγινε πέρσι με αυξημένα στρέμματα).

Αυτή η καθυστέρηση φέρνει μεγάλη δυσαρέσκεια και οικονομική ασφυξία στους παραγωγούς, οι οποίοι τα παλαιότερα χρόνια και ειδικά το διάστημα 2016-2019 ξεκινούσαν πληρωμές από τέλος Φεβρουαρίου με τις συνδεδεμένες των σιτηρών και ψυχανθών και μέσα στο Μάρτιο καταβάλλονταν η συνδεδεμένη στο βαμβάκι.

Μέχρι σήμερα Παρασκευή (4 Απριλίου) το σύστημα υποβολής των αιτήσεων ΕΑΕ 2024-2027 θα είναι διαθέσιμο για επισύναψη παραστατικών και καταχώρηση παραδόσεων συνδεδεμένων καθεστώτων ενόψει των επικείμενων πληρωμών. Ακόμη δεν είναι γνωστό αν θα δοθεί κάποια παράταση λόγω των προβλημάτων που υπήρξαν τις προηγούμενες ημέρες (μετά από σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου λύθηκαν).

Η μείωση των ενισχύσεων από την ΚΑΠ που βλέπουν οι αγρότες τα τελευταία χρόνια συνεχίστηκε και φέτος. Με λιγότερα χρήµατα στους λογαριασµούς τους από πέρυσι αναμένεται να κλείσει ο τελικός λογαριασμός.

Για τα Οικολογικά Σχήματα οι δηλώσεις Τσιάρα αρκούν. «Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη άσκηση που αφορούσε και στον επαναπροσδιορισμό των ποσών που έπρεπε να δώσουμε ανά καλλιέργεια για κάθε οικολογικό σχήμα, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να γίνει αυτό», ανέφερε.

Ο Υπουργός επισήμανε το πρόβλημα που δημιουργεί η επιλογή πολλών οικολογικών σχημάτων. Το είχαμε αναφέρει στον ΑγροΤύπο από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε η ΚΑΠ. Δεν το διόρθωσαν τότε τώρα φαίνεται πολύ δύσκολο να διορθωθεί στην τρέχουσα ΚΑΠ οι αλλαγές πάνε από την επόμενη.

Μεγάλο ρόλο στις μειώσεις των ενισχύσεων που βλέπουν οι αγρότες παίζουν και οι ανακτήσεις ποσών για αχρεωστήτως καταβληθέντα χρήµατα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Πέρσι είχαμε την εκκαθαριστική πληρωμή του 2023, με κονδύλι 81 εκατ. ευρώ, η οποία δεν έγινε και τα χρήματα χάθηκαν για τους αγρότες. Να δούμε φέτος μετά την πληρωμή των συνδεδεμένων τι υπόλοιπο θα μείνει και αν θα καταφέρουν να το πληρώσουν στους παραγωγούς.

Το σίγουρο είναι ότι η 15η Οκτωβρίου είναι η τελευταία μέρα, με βάση τους Κανονισμούς της ΕΕ, που μπορεί να καταστεί δυνατή η εκκαθάριση ενισχύσεων χωρίς ποινή για το κράτος - μέλος που τις κάνει.

Χωρίς πληρωμή έμειναν βαμβακοπαραγωγοί από την Βοιωτία παρά την απόφαση του ΥπΑΑΤ για να μην υπάρχουν όρια πλαφόν στην περιοχή.

Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με την απόφαση του ΥπΑΑΤ, κατά παρέκκλιση, λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών που αντιμετώπισε η χώρα, για την καλλιεργητική περίοδο 2024, χωρίς όρια πλαφόν είναι οι εκτάσεις καλλιέργειας σε Θεσσαλία, Βοιωτία, Φθιώτιδα, ενώ πρόσθετη μείωση, κατά 30%, θα έχει το πλαφόν στις ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, Δράμας, Δυτ. Αττικής, Έβρου, Εύβοιας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Ξάνθης, Πέλλας, Πιερίας, Ροδόπης, Σερρών, και Φλωρίνας.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Ζάχαρης, παραγωγός από τον κάμπο της Κωπαΐδας και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγροτών Βοιωτίας, εφόσον λόγω της ξηρασίας και των προβλημάτων άρδευσης είχε υποσχεθεί το ΥπΑΑΤ ότι στην περιοχή μας θα πλήρωναν όλους τους βαμβακοπαραγωγούς την ειδική ενίσχυση γιατί μεγάλος αριθμός έμεινε απλήρωτος.

Να θυμίζουμε ότι την Ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι πληρώθηκαν 35.547 παραγωγοί με συνολικό ποσό ύψους 154.743.289 ευρώ.

Δείτε την απόφαση για πλαφόν στο βαμβάκι (εδώ)

Την Παρασκευή (14 Μαρτίου 2025) πραγματοποιήθηκε το «5ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Βαμβάκι», στην αίθουσα δεξιώσεων-συνεδρίων «ΚΕΝΤΙΑ» στην Καρδίτσα.

Το συνέδριο διοργανώθηκε από τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και την υποστήριξη του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών.

Στην εναρκτήρια ομιλία του ο κ. Ευθύμιος Φωτεινός, Πρόεδρος της ΔΟΒ, υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας παραγωγών και εκκοκκιστών για την ενίσχυση της βαμβακοκαλλιέργειας. Τόνισε τη στρατηγική ανάπτυξης του κλάδου μέσω της Εθνικής Στρατηγικής (2019-2029), την ανάγκη βιώσιμων καλλιεργητικών πρακτικών και τη διεθνή αναγνώριση του ελληνικού βαμβακιού.

Αναφέρθηκε στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, τις ενέργειες στήριξης των πληγέντων παραγωγών και τη σημασία της εξαγωγικής δυναμικής. Κλείνοντας, δήλωσε πως η ΔΟΒ παραμένει αρωγός σε κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας του κλάδου.

Από την πλευρά του συνδιοργανωτή ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ο κ. Παναγιώτης Χατζηνικολάου, Αντιπρόεδρος του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, πραγματοποίησε εισαγωγική ομιλία, ο οποίος μεταξύ άλλων εξήρε την πολύχρονη συνεργασία με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος και τόνισε την προσπάθεια που γίνεται αμφότερα από τους δύο φορείς για την αύξηση της αξίας της ελληνικής βαμβακοκαλλιέργειας.

Στη συνέχεια, την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο κ. Κώστας Τσιάρας, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος ανακοίνωσε μέτρα στήριξης των βαμβακοπαραγωγών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, επιτρέποντας τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης χωρίς υποχρέωση παράδοσης.

Τόνισε τη στρατηγική μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα και αναφέρθηκε στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της βαμβακοκαλλιέργειας, επισημαίνοντας πως «έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα, όπως η επιστροφή του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο και η μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους αγρότες». Δήλωσε πως «το βαμβάκι είναι ο λευκός χρυσός της ελληνικής γεωργίας» και δεσμεύτηκε για περαιτέρω στήριξη του κλάδου.

Κατά τις εργασίες του συνεδρίου, εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας, θεσμικοί φορείς, εκπρόσωποι φορέων και αγροτικών συνεταιρισμών, παραγωγοί και εκκοκκιστές, συζήτησαν καίρια θέματα που απασχολούν την ελληνική βαμβακοκαλλιέργεια. Αναπτύχθηκε ένας γόνιμος και ουσιαστικός διάλογος γύρω από θεματικούς άξονες σχετικούς με τα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, την Κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις στην καλλιέργεια του βαμβακιού.

Στον πυρήνα των ομιλιών συζητήθηκε η θεματική ενότητα για την Εθνική στρατηγική στη βαμβακοκαλλιέργεια, στο παρόν και μέλλον.

Παράλληλα, συζητήθηκε η ευρωπαϊκή προοπτική βαμβακιού και στην παγκόσμια αγορά. Έντονο ενδιαφέρον προσέλκυσαν οι συζητήσεις της τελευταίας θεματικής ενότητας με τίτλο: «Τεχνολογία - Καινοτομία: Συνεισφορά τους στη μείωση κόστους παραγωγής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της καλλιέργειας βάμβακος».

Τις εργασίες του Συνεδρίου παρακολουθήσαν παραγωγοί και εκκοκκιστές, εκπρόσωποι φορέων, οργανισμών και επιχειρήσεων σχετικών με την αλυσίδα βάμβακος που δραστηριοποιούνται.

Ο ΑγροΤύπος ήταν χορηγός επικοινωνίας του Συνεδρίου.

Με ποικίλες θεματικές ενότητες και αναλυτικές συζητήσεις ολοκληρώθηκε το 5ο Πανελλήνιο συνέδριο για το βαμβάκι.

Η Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ) σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ διοργάνωσαν το «5ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το βαμβάκι», την Παρασκευή (14 Μάρτιου), στην Καρδίτσα.

Ο Πρόεδρος της ΔΟΒ, Ευθύμιος Φωτεινός, σε δήλωσή του στον ΑγροΤύπο τόνισε ότι μήνυμα που βγήκε από το συνέδριο είναι ότι παρά τα προβλήματα που έχει η καλλιέργεια τα τελευταία χρόνια με τις χαμηλές διεθνείς τιμές στο βαμβάκι θα πρέπει να βάλουν όλοι πλάτη για να συνεχιστεί η καλλιέργεια στην χώρα μας. Είναι ένα προϊόν που έχει περάσει και άλλες φορές κρίση και έχει αντέξει στο χρόνο. Αξίζει τον κόπο να επιμείνουμε».

Από την πλευρά του ο Υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, ανέφερε στο συνέδριο ότι τo βαμβάκι είναι ένα εθνικό προϊόν όχι μόνο γιατί η βαμβακοκαλλιέργεια προσεγγίζει το 80% της ευρωπαϊκής παραγωγής, αλλά διότι είναι συνυφασμένο με μια παραδοσιακή διαδικασία η οποία έχει συγκεκριμένη αξία και αναφορά στο πρωτογενή τομέα της χώρας μας.

«Το βαμβάκι πέρασε πολλά τα τελευταία χρόνια, κυρίως γιατί η κλιματική κρίση το επηρέασε σε πολλά επίπεδα. Έχει μεγάλη σημασία όμως μέσα από όλη αυτή την προσπάθεια που γίνεται να οργανώσουμε πολιτικές ανθεκτικότητας για το βαμβάκι και να το κρατήσουμε για πολλά ακόμη χρόνια ως βασική καλλιέργεια του θεσσαλικού κάμπου και της πατρίδας μας, δίνοτας τη δυνατότητα σε χιλιάδες παραγωγούς να δουν την προσπάθειά τους να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα και αξιοπρεπή εισοδήματα» σημείωσε, προσθέτοντας ότι το βαμβάκι ήταν και παραμένει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και του στρατηγικού σχεδιασμού του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και θα είναι ένα από τα προϊόντα που θα παίζουν σταθερά σημαντικό ρόλο στην ελληνική παραγωγή.

«Προσωπικά, έχοντας μια βιωματική σχέση με τη συγκεκριμένη καλλιέργεια λόγω της καταγωγής μου, θέλω να σας πω ότι το βαμβάκι εξακολουθεί να είναι πολύτιμο – ο λευκός χρυσός θα έλεγα. Θέλουμε να το στηρίξουμε με κάθε τρόπο και να ανοίξουμε τον δρόμο του προς την ευρωπαϊκή κλωστοϋφαντουργία».

Σε ότι αφορά το Μέτρο 23, ο κ. Τσιάρας ανέφερε ότι ενεργοποιείται για πρώτη φορά από την χώρα και θα δώσει τη δυνατότητα σε μια σειρά καλλιεργειών ειδικά μετά την κλιματική κρίση και τη συνέπεια της χαμηλής παραγωγής, να υπάρξει μια σημαντική ενίσχυση. «Ένα από τα προϊόντα που διαπιστώνεται εμφανώς η μείωση της παραγωγής είναι το βαμβάκι.