Συνεχίζεται η εμπορία ελαιολάδου στην Ισπανία, σε αντίθεση με την Ιταλία που έχουν παγώσει οι αγοραπωλησίες λόγω αδειών Αυγούστου.

Έτσι στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 19 έως τις 25 Αυγούστου, η μέση τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 7,05 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 6,73 ευρώ και το λαμπάντε 6,42 ευρώ.

Όσον αφορά τις μέσες τιμές παραγωγού που αφορούν την πρώιμη ποικιλία Picual (Χαέν), στις 26 Αυγούστου, είχαν ως εξής: το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι στα 7,09 ευρώ το κιλό, το παρθένο στα 6,73 ευρώ και το λαμπάντε στα 6,59 ευρώ.

Στο μεταξύ, μετά από μεγάλο διάστημα ξηρασίας, άρχισαν να δημιουργούν προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και οι χαλαζοπτώσεις.

Σε ενημέρωση του ΑγροΤύπου από την Ισπανία μας ανέφεραν ότι η πρώτη χαλαζόπτωση, που έγινε στις 21 ​​Αυγούστου, έπληξε αρκετά μεγάλες περιοχές της επαρχίας Χαέν (στις δημοτικές περιφέρειες Pegalajar, Cambil, Cárcheles, Ibros, Ubeda, Torreperogil, Sabiote, Canena, Peal de Cercero).

Ακολούθησε νέα χαλαζόπτωση, στις 23 Αυγούστου, που έπληξε κυρίως την περιοχή Beas de Segura.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις της περιοχής, το ποσοστό ζημιάς κυμαίνεται από 20% έως και 90% σε κάποιες περιοχές.

Ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ (Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης), Γιάννης Μαλανδράκης, σε υπόμνημά του, το οποίο υποβάλλεται στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ και συγχρόνως κοινοποιείται στους Βουλευτές και τοπικούς φορείς της Κρήτης, ζητά αποζημιώσεις για τις ζημίες της ελαιοπαραγωγής, από την ανομβρία και ξηρασία.

Ειδικότερα στο υπόμνημα αναφέρονται τα εξής:

«Έχοντας υπόψη τις πρόσφατες σημαντικές ζημίες που προκλήθηκαν στην περσινή και ερχόμενη ελαιοπαραγωγή από ανομβρία (μειωμένες βροχοπτώσεις) και ασυνήθιστους καύσωνες που έπληξαν την Κρήτη κατά την περίοδο της άνθησης –καρπόδεσης της ελιάς καθώς και την «Διαβούλευση για το νέο Θεσμικό Πλαίσιο Ασφαλίσεων ΕΛΓΑ» που έχει ανοίξει, το ΔΣ του ΣΕΔΗΚ στην συνεδρίαση του 2-7-2024 αποφάσισε ομόφωνα να θέσει υπόψη σας τα παρακάτω, με την παράκληση να τα εξετάσετε με την δέουσα προσοχή.

H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, δέχεται τα τελευταία χρόνια αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα από διάφορες ακραίες καιρικές και αγρονομικές συνθήκες, με συνέπεια να οδεύει σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.

Είναι γνωστές οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλά και οι απώλειες παρόμοιου ύψους, που έχει ήδη δεχτεί η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή, λόγω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων, που επεκράτησαν κατά την κρίσιμη περίοδο της άνθησης - καρπόδεσης

Ωστόσο, ενώ αποζημιώσεις από ΕΛΓΑ για τις περσινές ζημίες 2023-2024 δεν δόθηκαν, όπως έγινε και για τις παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17 για τις οποίες έγιναν υπομνήματα μας, το ίδιο φαίνεται θα ισχύσει και για τις ζημίες τις φετινής περιόδου.

Όμως, όλες οι ζημιές αυτές, που μάλλον λανθασμένα ονομάζονται από διάφορους «ακαρπία», πρόεκυψαν από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις (ανομβρία), κατά την κρίσιμη για την ελαιοπαραγωγή περίοδο της άνθησης - καρπόδεσης και σύμφωνα με τις ερμηνείες που κατά καιρούς δίδονται από τον ΕΛΓΑ, «πριν από το δέσιμο του καρπού» οπότε δεν είναι αποζημιώσιμες.

Πράγματι, ο Κανονισμός ΕΛΓΑ (Απ.157502/27-7-2011) στο άρθρο 6, παρ.4. αναφέρει ότι δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα»,

Όμως κ. Υπουργέ και κ. Πρόεδρε του ΕΛΓΑ, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020), έχουμε τεκμηριώσει η πρόβλεψη αυτή δεν έχει ούτε επιστημονική, ούτε λογική, ούτε ηθική βάση.

Και δεν έχει επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι, τα άνθη η και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!

Όμως δεν έχει ούτε λογική βάση, αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά! Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.

Αλλά δεν έχει ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, ενώ με τις εισφορές που καταβάλλουν ανελλιπώς μέσω των επιδοτήσεων, καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων.

Ανάγκη αποζημιώσεων και τροποιήσεων του Κανονισμού

Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει να δρομολογηθούν τα έξης:

α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν στην περσινή και φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας η υψηλών θερμοκρασιών που επεκράτησαν κατά την περσινή και φετινή περίοδο άνθησης - καρπόδεσης.
Οι αποζημιώσεις αυτές μπορούν να χορηγηθούν είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», η σε έσχατη περίπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).

β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια, τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.

Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 .

Επίσης, στο άρθρο 3, παρ. 8 ε, θα πρέπει να απαλειφθεί η προϋπόθεση του χαρακτηρισμού ως ζημιών απο καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40 βαθμών». Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μονο υπό θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές απο αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται απο ξηρούς θερμούς ανέμους».

Μειωμένη παραγωγή για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα έχει ο ελαιώνας της Σητείας λόγω κλιματολογικών συνθηκών.

Η μείωση διαπιστώθηκε και στην διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων που έγιναν την Τετάρτη, 26 Ιουνίου από τον ΕΛΓΑ Κρήτης.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, «σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η ακαρπία και η σχινοκαρπία στην περιοχή είναι πάνω από 65% και σε ορισμένες περιοχές ανέρχεται στο 90%.

Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που υπάρχει πρόβλημα ακαρπίας στο δήμο Σητείας.

Φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών. Όμως τα άνθη έπεσαν και δεν είχαμε καλή καρποφορία. Και όσα δέντρα γονιμοποιήθηκαν παρουσίασαν σχινοκαρπία.

Εκτιμώ ότι το πρόβλημα οφείλεται στον ήπιο χειμώνα και στις λίγες βροχοπτώσεις που είχε φέτος η περιοχή.

Στην περιοχή όταν έχουμε μια καλή παραγωγή βγάζουμε περίπου 16.000 τόνους ελαιολάδου. Με την εικόνα της φετινής ανθοφορίας αναμέναμε μια παραγωγή της τάξης των 12.000 έως 13.000 τόνους. Τελικά μετά την καρπόδεση προβλέπεται μια παραγωγής της τάξης των 3.500 τόνων.

Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει τις ζημιές οι οποίες προέρχονται στο προανθικό στάδιο ή στην σχοινοκαρπία. Για αυτό θα πρέπει να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών από την ακαρπία.

Δεδομένου ότι η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων στην περιοχή και επειδή υπήρξε μειωμένη παραγωγή και τα προηγούμενα χρόνια, οι ελαιοπαραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση και δεν έχουν ρευστότητα για να συνεχίσουν την καλλιέργεια.

Σε επιστολή, που έστειλε ο συνεταιρισμός, την Τετάρτη (3/7/2024), στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ, ενημερώνουμε για τη μεγάλη καταστροφή που αντιμετωπίζει κατά τη φετινή καλλιεργητική περίοδο ο ελαιώνας της περιοχής.

Η ηγεσία του ΕΛΓΑ θα πρέπει να δώσει εντολή για να γίνουν οι εκτιμήσεις ζημιάς και μετά από πολιτική απόφαση να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών λόγω απώλειας εισοδήματος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».

Χαλαζόπτωση σημειώθηκε το πρωί της Πέμπτης (4 Ιουλίου), σε αγροτικές περιοχές της Νέας Φώκαιας, της Νέας Ποτίδαιας και των Βραστάμων της Χαλκιδικής, στη διάρκεια της κακοκαιρίας που έπληξε τον νομό.

Από το χαλάζι προκλήθηκαν ζημιές σε ελαιοκαλλιέργειες και από τη Δευτέρα (8 Ιουλίου) αναμένεται στην περιοχή κλιμάκιο του ΕΛΓΑ, προκειμένου να προχωρήσει σε μια πρώτη απογραφή και προεκτίμηση των καταστροφών.

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «το χαλαζι χτύπησε συγκεκριμένες περιοχές κυρίως με ελαιόδεντρα.

Όμως σε άλλες περιοχές της Χαλκιδιικής δεν έριξε ούτε μια σταγόνα βροχής.

Φέτος η Χαλκιδική έχει ξεκινήσει ποτίσματα από τον Απρίλιο και Μάιο έγιναν πιο εντατικά λόγω των υψηλών θερμοκρασίων και της ξηρασίας.

Άλλες χρονιές ξεκινούσαμε από τα τέλη Μαΐου και αν είχε κάποια βροχή Ιούνιο πηγαίναμε από Ιούλιο.

Όπως όλα δείχνουν φέτος μας περιμένει ένα δύσκολο καλοκαίρι.

Το πρόβλημα με τις γεωτρήσεις είναι μεγάλο και θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να σχεδιαστούν αρδευτικά έργα στην χώρα μας για την αντιμετώπιση της ανομβρίας».

Οι ελαιοπαραγωγοί φέτος με τις υψηλές τιμές στο ελαιόλαδο δίνουν μεγάλη βαρύτητα στην ποσότητα και την ποιότητα του προϊόντος.

Ωστόσο οι καιρικές συνθήκες (αυξημένη υγρασία) αρχίζουν να δημιουργούν προβλήματα με τους πληθυσμούς του δάκου κάτι που θα πρέπει να το λάβουν υπόψιν τους οι ελαιοπαραγωγοί, ενώ καμιά επίσημη ενημέρωση δεν έχουν για το Οικολογικό Σχήμα της ιδιωτικής δακοκτονίας με δακοπαγίδες.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Ευρικλής Φιτσάκης, γεωπόνος και ιδιοκτήτης της εταιρείας Δακοφάκα, «οι ελαιοπαραγωγοί γνωρίζουν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες δεν ευνοούν το δάκο. Όπως λέει η βιβλιογραφία σε υψηλές θερμοκρασίες δεν έχουμε πρόβλημα με το δάκο. Αυτή όμως δεν είναι όλη η αλήθεια γιατί η σχετική υγρασία δημιουργεί το πρόβλημα.

Η εναλλαγή θερμοκρασιών και η υγρασία τις πρωινές ή βραδυνές ώρες βοηθά στην αύξηση του πληθυσμού του δάκου.

Έχω πρόσφατο παράδειγμα από την Κύπρο που με θερμοκρασίες 43 βαθμούς Κελσίου να γεννά ο δάκος.

Την περσινή χρονιά, που είχαμε παρόμοιες καιρικές συνθήκες, είδαμε σε περιοχές κοντά σε ποτάμια και με αυξημένη υγρασία, υψηλό αριθμό γεννήσεων του εντόμου. Και ενώ όλο το καλοκαίρι είμαστε όλοι εφησυχασμένοι έρχεται ο Σεπτέμβριος και βλέπουμε μεγάλους πληθυσμούς δάκου, που μπορεί να μεταναστεύσουν με την βοήθεια του ανέμου. Ήδη έχουμε πληροφορίες ότι έχουμε αυξημένους πληθυσμούς σε Πελοπόννησο και Κρήτη.

Για αυτό οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να κάνουν έλεγχο του δάκου ακόμη και όταν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες.

Δεν μιλάμε για τις έντονα ξηροθερμικές περιοχές (όπως π.χ. η πεδιάδα της Μεσσαράς) που δεν υπάρχει πρόβλημα αλλά σε περιοχές που έχουν αυξημένη υγρασία (π.χ. παραθαλάσσιες κ.α.).

Επίσης θα πρέπει να υπάρχει μέτρο στην άρδευση της ελιάς και ας έχουμε υψηλές θερμοκρασίες για να μην έχουμε υγρασίες.

Στις ξηροθερμικές περιοχές οι παγίδες του δάκου θα πρέπει να τοποθετηθούν από 20 έως 25 Αυγούστου. Στις άλλες περιοχές καλό είναι να τοποθετηθούν από τώρα για να έχουμε εικόνα του πληθυσμού».

Οικολογικό Σχήμα

Στη νέα ΚΑΠ έχουμε το Οικολογικό Σχήμα Π1-31.6 – «Ενίσχυση παραγωγών για την εφαρμογή φιλικών για το περιβάλλον πρακτικών διαχείρισης, με τη χρήση ψηφιακής εφαρμογής διαχείρισης εισροών και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων», στο οποίο περιλαμβάνεται και η Δράση 31.6-ΙΓ «Εφαρμογή εθελοντικών οδηγιών ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας».

Η δράση συνίσταται στην εφαρμογή της μεθόδου της μαζικής παγίδευσης (mass trapping) του δάκου (Βactocera oleae) στην ελαιοκαλλιέργεια.

Το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ έκανε λόγο για ενίσχυση σε όσους παραγωγούς είχαν ενταχθεί στο μέτρο στα 35 ευρώ ανά στρέμμα για ελαιώνες αλλά τελικά όσοι εντάχθηκαν το 2023 πληρώθηκαν ενίσχυση στα 26 ευρώ ανά στρέμμα.

Όμως δεν υπάρχει κάποια γενικότερη ενημέρωση στους ελαιοπαραγωγούς για το συγκεκριμένο Οικολογικό Σχήμα και πολλοί είναι διστακτικοί στο να αγοράσουν δακοπαγίδες.

Ο κ. Ευρικλής Φιτσάκης τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «οι ελαιοπαραγωγοί περιμένουν να ανοίξει το ΟΣΔΕ και να ενημερωθούν τι θα πρέπει να κάνουν φέτος με τα Οικολογικά Σχήματα.

Δεν έχουν κάποια πληροφόρηση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ αν μπορούν από τώρα να προχωρήσουν στην αγορά των δακοπαγίδων και τι θα γίνει με την ένταξή τους στην συγκεκριμένη δράση.

Οι ελαιοπαραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν ηρτημένες στα δέντρα, τις παγίδες μαζικής σύλληψης (mass trapping) καθώς και τις παγίδες παρακολούθησης (monitoring).

Πρέπει να υπάρξει επίσημη ενημέρωση αν τα τιμολόγια αγοράς που κάνουν αυτή την εποχή θα μπορούν να τα περάσουν στην σχετική πλατφόρμα».

Προβλέψεις παραγωγής

Όσον αφορά την πρόβλεψη για τη νέα παραγωγή ελαιολάδου ο κ. Φιτσάκης τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «θα πρέπει να φύγουμε από την λογική της ποσότητας ελαιολάδου που θα παράγουμε και τι παιχνίδια θα γίνουν με την τιμή του παραγωγού. Πρέπει να εστιάσουμε σε ένα πιο μεγάλο πρόβλημα που είναι η κατανάλωση του ελαιολάδου.

Θα μπορεί ο καταναλωτής να αγοράσει το προϊόν ή θα στραφεί σε άλλα λάδια που θα είναι πιο φτηνά είναι το ερώτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει. Θα γίνει στο μέλλον το ελαιόλαδο τρόφιμο για μια οικονομική ελίτ που θα μπορεί να το πληρώνει;

Με τα μέχρι στιγμής στοιχεία η παγκόσμια παραγωγή δεν φαίνεται να δείχνει μια ανάκαμψη στα φυσιολογικά επίπεδα.

Στην χώρα μας πέρσι είχαμε μια καταστροφική χρονιά για την παραγωγή. Φέτος θα είμαστε λίγο καλύτερα αλλά σε καμιά περίπτωση δεν αναμένονται οι μεγάλες παραγωγές των προηγούμενων ετών.

Στην Ιταλία είχαμε βροχοπτώσεις τον χειμώνα αλλά δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την καλλιέργεια, οπότε δεν περιμένουμε και εκεί μια θεαματική παραγωγή.

Στην Ισπανία έχουμε βροχοπτώσεις αλλά δεν γνωρίζουμε τις αποδόσεις που θα έχουν οι πυκνές φυτεύσεις. Τα δέντρα φαίνεται να έχουν κόπωση από την συνεχόμενη ξηρασία και δεν είναι εύκολο να επανέλθουν.

Για αυτό θα πρέπει η χώρα μας να αναλάβει μέτρα για την στήριξη της κατανάλωσης στην εγχώρια αγορά αλλά παράλληλα και δράσεις προώθησης του ελληνικού ελαιολάδου στις αγορές του εξωτερικού».

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Κέρκυρας ενημερώνει τους ελαιοπαραγωγούς ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει διαπιστωθεί οποιαδήποτε μόλυνση από το παθογόνο βακτήριο Xylella fastidiosa στον Κερκυραϊκό ελαιώνα.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Σουπιώνης, Αναπληρωτής Προϊστάμενος Τμ. Φυτικής-Ζωικής Παραγωγής & Ποιοτικού Ελέγχου Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, μετά την ανησυχία που προκλήθηκε από διάφορα δημοσιεύματα λόγω της εμφάνισης ξεραμένων κλαδίσκων σε ελαιόδεντρα του νησιού, η Υπηρεσία πραγματοποίησε επιτόπιες αυτοψίες και έστειλε σχετικά δείγματα σε διαπιστευμένο από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, αναμένοντας τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

Σύμφωνα με την μακροσκοπική εκτίμηση των γεωπόνων της υπηρεσίας, η ξήρανση των συγκεκριμένων κλαδίσκων οφείλεται στην δράση ξυλοφάγων εντόμων.

Ωστόσο, ο κίνδυνος εισόδου του παθογόνου Xylella fastidiosa στο νομό μας παραμένει και για τον λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται η οποιαδήποτε εισαγωγή μη πιστοποιημένου φυτικού υλικού».

Παρά τις φήμες που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες καμιά ενίσχυση για την ακαρπία του 2023 δεν πήραν οι ελαιοκαλλιεργητές της Χαλκιδικής.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Θανάσης Χαλάτης, παραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών, «οι λαδοελιές που είναι ξηρικές έχουν μεγάλο πρόβλημα όχι μόνο στην Χαλκιδική αλλά εκτιμώ σε όλη την χώρα.

Αντίθετα στις αρδευόμενες επιτραπέζιες Χαλκιδικής φαίνεται ότι φέτος τα πράγματα είναι καλύτερα. Δεν περιμένουμε μια υπερπαραγωγή αλλά είναι μια κακλή χρονιά και σίγουρα είναι καλύτερη σε σχέση με την περσινή.

Το πρόβλημα είναι με το υψηλό κόστος του ρεύματος και πρέπει άμεσα να προσπαθήσουν οι παραγωγοί να κάνουν αίτηση για το φτηνό τιμολόγιο ΓΑΙΑ γιατί προβλέπεται δύσκολο καλοκαίρι.

Είμαστε Ιούνιο και έχουμε θερμοκρασίες 35 βαθμών Κελσίου. Πώς θα κρατήσουν οι γεωτρήσεις τον Αύγουστο, με τον τόσο μεγάλο ρυθμό ποτισμάτων, που αυξάνουν σημαντικά το κόστος παραγωγής και μειώνουν την στάθμη των υπόγειων υδάτων.

Επίσης υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην περιοχή με τους εργάτες γης. Η Χαλκιδική είναι από τις πιο τουριστικές περιοχές και οι περισσότεροι μετανάστες προτιμούν να πηγαίνουν σε τουριστικές επιχειρήσεις.

την ποικιλία ελιάς Χαλκιδικής η συγκομιδή ξεκινά πιο νωρίς από όλες τις άλλες ποικιλίες στις 10 Σεπτεμβρίου και διαρκεί περίπου 40 ημέρες. Γίνεται συγκομιδή με τα χέρια για αυτό είναι σε υψηλά επίπεδα τα μεροκάματα. Αλλά χωρίς εργάτες δεν μπορεί να γίνει συγκομιδή και οι ελιές μαυρίζουν».

Πάντως οι ελαιοπαραγωγοί έρχονται μετά από ένα καταστροφικό 2023, που ήταν η χειρότερη χρονιά όλων των εποχών - πιο κακή και από το 2013 - όταν οι ελαιοπαραγωγοί του νομού Χαλκιδικής είδαν τους κόπους τους να χάνονται, με μια μείωση άνω του 90% στην παραγωγή πράσινης ελιάς, λόγω ακαρπίας.

Μικρή μείωση της τιμής του έξτρα παρθένου και παρθένου ελαιολάδου είχαμε στην Ισπανία τις τελευταίες ημέρες. Αντίθετα το lampante (μειονεκτικό) εμφάνισε μικρή αύξηση.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένου ελαιολάδου στα τέλη Μαΐου έφτασε στα 7,987 ευρώ/κιλό, το παρθένου ελαιόλαδο στα 7,588 ευρώ/κιλό και το lampante στα 7,134 ευρώ/κιλό.

Οι προηγούμενες τιμές παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 8,076 ευρώ/κιλό, του παρθένου 7,631 ευρώ/κιλό και του lampante στα 7,006 ευρώ/κιλό.

Στο μεταξύ, στις 5 Ιουνίου 2024, το ισπανικό απόθεμα νερού άρδευσης στους ταμιευτήρες βρίσκεται στο 65,7% της συνολικής χωρητικότητάς του.

Οι ταμιευτήρες αποθηκεύουν αυτή τη στιγμή 36.829 κυβικά εκατόμετρα (hm³) νερού, σημειώνοντας μείωση την τελευταία εβδομάδα κατά 305 hm³ (0,5% της τρέχουσας συνολικής χωρητικότητας των ταμιευτήρων).

Οι τελευταίες βροχοπτώσεις έφεραν θετικά αποτελέσματα στις περιοχές της χώρας που βρέχονται από την Μεσόγειο, ενώ ήταν σπάνιες στις περιοχές του Ατλαντικού.

Την άμεση και επιτακτική ανάγκη να καταρτισθεί ένας κοινά αποδεκτός οδικός χάρτης για την επιτραπέζια ελιά Καλαμών και την ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας, με τον οποίο να θωρακίζονται οριστικά και αποτελεσματικά τα συμφέροντα των Ελλήνων παραγωγών, ανέδειξε ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς, από το βήμα της εκδήλωσης-συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο Γύθειο το απόγευμα του Σαββάτου και συνδιοργάνωσαν τα Επιμελητήρια Αιτωλοακαρνανίας, Λακωνίας, Μεσσηνίας και Φθιώτιδας.

Κατά τη τοποθέτησή του ο κ. Μαντάς τόνισε ότι ο βασικός λόγος που το ζήτημα της ονομασίας συνεχίζει να αποτελεί σημείο έντονου προβληματισμού είναι το γεγονός ότι παρά τις υπουργικές αποφάσεις Αποστόλου και Γεωργαντά που διαχειρίστηκαν το θέμα της ονομασίας, επιτρέποντας τη χρήση του όρου «Καλαμάτα» από κάθε προϊόν της ποικιλίας ελιάς Καλαμών, καθώς και παρά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της μεσσηνιακής πλευράς κατά της απόφασης Γεωργαντά, οι Έλληνες παραγωγοί δεν είναι σε θέση να κάνουν αποκλειστική χρήση της ονομασίας «Καλαμάτα», αλλά αντίθετα ο όρος είναι διαθέσιμος προς χρήση από κάθε παραγωγό Καλαμών σε οποιαδήποτε χώρα του πλανήτη. Για τον λόγο αυτό το ζήτημα παραμένει ανοικτό, αφού οι Έλληνες παραγωγοί συνεχίζουν να μένουν εκτεθειμένοι χωρίς να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τη φήμη της ονομασίας, ούτε να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις παραγωγούς και τυποποιητές από χώρες εκτός Ευρώπης με πολύ χαμηλά κόστη παραγωγής.

Παράλληλα ο Μεσσήνιος βουλευτής τόνισε ότι τα τελευταία οκτώ χρόνια καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της υπόθεσης, η μεσσηνιακή πλευρά πάντα προσπαθούσε να αναδείξει τη διάσταση αυτή, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «εμείς λέγαμε ότι είτε κερδίσουμε είτε χάσουμε στο ΣτΕ, το πρόβλημα δεν λύνεται». Ταυτόχρονα σημείωσε ότι ο ίδιος κατέθεσε σε τρεις διαφορετικούς υπουργούς τις μεσσηνιακές προτάσεις για μια ολοκληρωμένη διαμόρφωση εθνικού οδικού χάρτη για το προϊόν, χωρίς όμως ποτέ να υπάρξει πεδίο ουσιαστικής διαβούλευσης, ενώ η μόνιμη επωδός ήταν ότι το ζήτημα λύνεται μέσα από τη διευθέτηση του συνωνύμου. «Για να μη γελιόμαστε, αυτό που κάναμε επί τοις ουσίας ήταν ότι νομιμοποιήσαμε αυτό που γινόταν όλα αυτά τα χρόνια. Βεβαίως οι Έλληνες να χρησιμοποιούν το όνομα «Καλαμάτα», αλλά με τις αποφάσεις αυτές το ίδιο κάνει και όλος ο πλανήτης και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το παραδεχθούμε», τόνισε χαρακτηριστικά, ενώ σημείωσε ότι «ερχόμαστε σήμερα, στο «και πέντε» να φτιάξουμε έναν οδικό χάρτη».

Κλείνοντας ο κ. Μαντάς σημείωσε ότι είναι ξεκάθαρο από όλα τα παραπάνω ότι ο ίδιος προφανώς θα είναι παρών στη δημιουργία μιας εθνικής στρατηγικής υπέρ των Ελλήνων παραγωγών και των τοπικών επιχειρήσεων, στηρίζοντας πολιτικά τις αποφάσεις που θα ληφθούν. Τόνισε ωστόσο ότι θα πρέπει να υπάρξουν δεσμεύσεις και διασφαλίσεις για την πορεία της διαδικασίας, αναφέρθηκε σε ένα «αίτημα κατάργησης του ΠΟΠ που υπάρχει στα συρτάρια του υπουργείου από το 2013» και το οποίο σαφέστατα δεν πρέπει να προχωρήσει, ενώ υπογράμμισε ότι «σε κάθε λύση η οποία θα είναι προς όφελος των παραγωγών και του προϊόντος, θα μας βρείτε αρωγούς και συμπαραστάτες».

Σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Χαλκιδικής, τη Νέα Ποτίδαια, βρίσκεται η έδρα της εταιρείας Yanni's Olive Grove, που παράγει μια σειρά ποιοτικών και ιδιαίτερα καινοτόμων προϊόντων, όπως ΠΟΠ ελαιόλαδο Χαλκιδικής πρώιμης σοδείας (αγουρέλαιο) και ΠΟΠ ελιά Χαλκιδικής.

Μιλάμε για μια οικογενειακή καθετοποιημένη επιχείρηση, που ασχολείται με την παραγωγή ελιάς, την μεταποίηση και την εμπορία, με ιδιοκτήτη τον κ. Γιάννη Προδρόμου, ο οποίος κληρονόμησε τις ελιές από τον πατέρα του, ενώ τώρα ετοιμάζεται να μπει στο επάγγελμα και ο γιος του Νίκος.

Ο ΑγροΤύπος μίλησε με την κα Εύη Προδρόμου, σύζυγο και υπεύθυνη εμπορίας της εταιρείας, η οποία μας ανέφερε ότι «όλα τα προϊόντα που παράγουμε προέρχονται από τους δικούς μας ελαιώνες μας. Έχουμε περίπου 10.000 ελαιόδεντρα σε 215 στρέμματα. Τα δέντρα είναι σε γραμμική ημίπυκνη φύτευση (6,5Χ3).

Παράγουμε βρώσιμες ελιές Χαλκιδικής ΠΟΠ, εκλεκτό ελαιόλαδο (προϊόν ΠΟΠ) αλλά και αποξηραμένες ελιές σνακ. Όλα τα προϊόντα μας πηγαίνουν για εξαγωγή. Από φέτος πάντως σκεφτόμαστε να στραφούμε και στην εγχώρια τουριστική αγορά, σε μια προσπάθεια να γνωρίσουν τα προϊόντα μας οι τουρίστες που επισκέφτονται την χώρα μας.

Η επιτραπέζια ελιά στην χώρα μας συντηρείται με αλάτι. Το 2016 είχαμε μια συνεργασία με επιστήμονες για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου μας και σκεφτήκαμε να αφαιρέσουμε το αλάτι από τις ελιές για να κάνουμε ένα πιο υγιεινό προϊόν.

Μετά από έρευνα καταλήξαμε σε μια νέα φόρμουλα συντήρησης του προϊόντος. Επειδή εξάγουμε κυρίως στην αγορά των ΗΠΑ σκεφτήκαμε ότι γνωρίζουν το κράνμπερι και τις ιδιότητές του. Επίσης γνωρίζουμε στην χώρα μας γνωρίζουμε καλά την κορινθιακή σταφίδα και τον τρόπο που συντηρείται. Βρήκαμε ένα τρόπο να αναμειγνύουμε ελιές Χαλκιδικής με κράνμπερι και σταφίδα. Έτσι έχουμε δύο γλυκά προϊόντα με ένα άγλυκο. Τα βάζουμε σε μια ειδική συσκευασία με ειδικό αέριο (άζωτο). Οι ελιές είναι αφυδατωμένες αλλά έχουν κάποια υγρασία. Καταφέραμε το προϊόν να έχει ημερομηνία λήξης 18 μηνών, με προοπτική να αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα.

Στην αρχή θέλαμε το προϊόν να το καταναλώνουν άνθρωποι που δεν μπορούν να φάνε ελιές και αλάτι. Στην συνέχεια όμως είδαμε ότι έγινε ένα πολύ δημοφιλή προϊόν στις ΗΠΑ. Τρως ένα σνακ που έχει μια υπέροχη υπόγλυκη γεύση. Δεν έχει καθόλου θερμίδες και μπορείς να το φας σκέτο ή ακόμη να το βάλεις σε παγωτό βανίλια. Οι μεγαλύτερες πωλήσεις του σνακ γίνονται στην Φλόριντα επειδή εκεί ζουν άτομα που γνωρίζουν να καταναλώνουν ελιές. Το προτιμούν γυναίκες που δεν θέλουν να πάρουν βάρος.

Η συσκευασία είναι 30 γραμμαρίων και έχει τιμή από 3 έως 4 δολάρια (2,77 έως 3,70 ευρώ).

Το προϊόν εμφανίστηκε σε εμπορική έκθεση στην αγορά των ΗΠΑ από το 2019. Στην συνέχεια λόγω της πανδημίας είχαμε προβλήματα αλλά το 2022 και 2023 βγήκαμε ξανά δυναμικά στην Αμερικάνικη αγορά.

Εκτός όμως από το σνακ παράγουμε και εξαιρετικό ελαιόλαδο. Από το 2012 αποφασίσαμε να κρατάμε τα μεγάλα μεγέθη ελιάς για να τις πουλάμε βρώσιμες και τα μικρά μεγέθη να τα πηγαίνουμε για ελαιοποίηση.

Το 2013 έγινε ΠΟΠ το ελαιόλαδο πρώιμης συγκομιδής (αγουρέλαιο) Χαλκιδικής. Από τότε μπήκαμε δυναμικά στην παραγωγή του. Η συγκομιδή της ελιάς γίνεται πρόωρα από τις 15 Σεπτεμβρίου. Κατά μέσο όρο από 10 - 12 κιλά ελιάς παράγουμε 1 κιλό ελαιόλαδου.

Το συσκευάζουμε και το εξάγουμε στην Μεγάλη Βρετανία (τιμή πώλησης 13 - 15 στερλίνες ή 15,28 - 17,63 ευρώ τα 500 ml) και στις ΗΠΑ (τιμή πώλησης 20 - 25 δολάρια ή 18,50 - 23,11 ευρώ τα 500 ml).

Κλινικές δοκιμές που έγιναν έδειξαν ότι το ελαιόλαδο πρώιμης εσοδείας περιέχει πολυφαινόλες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Από αυτό παράγεται το MICOIL που είναι ένα φυσικό προϊόν που βοηθά προληπτικά την «Ήπια Γνωστική Διαταραχή» (ΗΓΔ) που είναι ένα πρόδρομο στάδιο της άνοιας ή της νόσου Alzheimer».

«Μόνο πιστοποιημένες επιχειρήσεις επιτραπέζιας ελιάς μπορούν να κάνουν χρήση των προστατευόμενων ενδείξεων «Ελιά Καλαμάτας» και «Kalamata Olives», διαφορετικά διατρέχουν τον κίνδυνο επιβολής κυρώσεων από την Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων».

Αυτό ανέφερε η απάντηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην ερώτηση του βουλευτή Μεσσηνίας της ΝΔ, Περικλή Μαντά, για το ζήτημα της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην απάντηση του υπουργείου, «εάν κατά τους ελέγχους που διενεργεί ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ διαπιστωθεί χρήση της ένδειξης «Ελιά Καλαμάτας» ή άλλων όρων με άμεση ή έμμεση αναφορά στην προστατευόμενη ένδειξη π.χ. «Kalamata Olives» από μη πιστοποιημένη επιχείρηση, καταγράφει το γεγονός ως παράβαση και ενημερώνει εγγράφως την επιχείρηση προκειμένου να προβεί στις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες. Η παράβαση παραπέμπεται προς επιβολή κυρώσεων στην Πρωτοβάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων».

Θυμίζουμε ότι για την αποκλειστική χρήση του όρου «Καλαμάτα» από προϊόντα ΠΟΠ που πληρούν τις αντίστοιχες προδιαγραφές, καθώς και για την ανάγκη κατοχύρωσης νέων ΠΓΕ οι οποίες να θωρακίζουν τα ελληνικά προϊόντα επιτραπέζιας ελιάς, ο κ. Μαντάς είχε δραστηριοποιηθεί έντονα στο παρελθόν, καταθέτοντας πολλαπλές ερωτήσεις και αναφορές προς το υπουργείο και ζητώντας να υπάρξει ανοικτός και ειλικρινής διάλογος όλων των πλευρών, με στόχο την κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου για την προστασία όλων των ελληνικών προϊόντων επιτραπέζιας ελιάς.

Αντιδράσεις για απάντηση ΥπΑΑΤ

Μετά την απάντηση του ΥΠΑΑΤ (με αριθμ.πρωτ. 285/80688/1.5.2024) στην ερώτηση βουλευτή της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας (υπ’αριθμ. 3817/15.3.2024) εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση οι φορείς:

• Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ),
• Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ),
• Εμπορικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας,
• Εμπορικό Επιμελητήριο Λακωνίας και
• Εμπορικό Επιμελητήριο Φθιώτιδας

στην οποία επισημαίνουν τα εξής:

1. Η υπ’αριθμ. Α428/2.4.2024 Απόφαση του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας, απέρριψε την Αίτηση Ακύρωσης φορέων της Π.Ε. Μεσσηνίας κατά της «Υ.Α. Γεωργαντά» (ΥΑ 1773/251445/1.9.2022),

2. Μετά την παραπάνω Απόφαση του ΣτΕ, για να μην υπάρχει καμία σύγχυση στους εκτός Ελλάδας πελάτες, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο, επισημαίνεται ότι όλοι οι εμπορικοί τύποι των επιτραπέζιων ελιών την ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα της χώρας μας συνεχίζουν να διακινούνται/εξάγονται με την ονομασία «Kalamata olives»,

3. Οι επιτραπέζιες ελιές της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα προερχόμενες (προέλευση) από την οριοθετημένη ζώνη του προϊόντος ΠΟΠ της Π.Ε.Μεσσηνίας, παρασκευαζόμενες σύμφωνα με την πιστοποιημένη συνταγή του προϊόντος ΠΟΠ και προσφερόμενες στην αγορά με τις οριζόμενες συσκευασίες (ΥΑ 440304/11.11.93), κυκλοφορούν υποχρεωτικά με την ονομασία ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας»/PDO «Elia Kalamatas».

Αστοχίες από την Διοίκηση δεν θωρακίζουν το προϊόν. Δημιουργούν προβλήματα στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς, μεταποιητές, εξαγωγείς και την ίδια την χώρα».

Ξεκίνησε συνεργασία μεταξύ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ (Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών φυτών και Αμπέλου) και της εταιρίας μας SYNGENTA HELLAS.

Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, η εταιρεία μας προσφέρει την απαραίτητη φυτοπροστασία στον Ελαιώνα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στα Χανιά και καθορίζονται από κοινού δράσεις για τη βελτίωση της καλλιέργειας και φυτοπροστασίας της Ελιάς στην περιοχή αλλά και σε ολόκληρη την Κρήτη.

Κοινές δράσεις με σκοπό την αναβάθμιση της καλλιέργειας που θα περιλαμβάνουν ενημερώσεις, field days, digital farming και στενή συνεργασία με σκοπό την εξεύρεση λύσεων για την καλλιέργεια, καθώς και άλλες δράσεις οι οποίες θα καθοριστούν στο άμεσο μέλλον, αποτελούν τον πυρήνα της συνεργασίας μας.

Η συνεργασία έχει ως στόχο την αρωγή του Έλληνα παραγωγού Ελιάς για ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση του τελικού του προϊόντος καθώς και τη συνεργασία μεταξύ μιας R&D εταιρίας με πολλά προϊόντα στην καλλιέργεια της Ελιάς και ενός ανεξάρτητου φορέα, προκειμένου να λαμβάνει ο Έλληνας παραγωγός τη μέγιστη γνώση στην εξεύρεση λύσεων στην καλλιέργειά του.

Λίγα λόγια για την εταιρεία

Η Syngenta είναι μια από τις κορυφαίες εταιρίες παγκοσμίως στον χώρο της γεωργίας που δραστηριοποιείται στον τομέα της Φυτοπροστασίας και των Σπόρων. Η φιλοδοξία μας είναι να βοηθήσουμε να θρέψουμε τον κόσμο με ασφάλεια, προστατεύοντας παράλληλα τον πλανήτη.

Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε τη βιωσιμότητα, την ποιότητα και την ασφάλεια της γεωργίας με τη χρήση τεχνολογίας παγκόσμιας κλάσης και καινοτόμες λύσεις καλλιέργειας.

Οι τεχνολογίες μας, επιτρέπουν σε εκατομμύρια καλλιεργητές σε όλο τον κόσμο, να αξιοποιούν καλύτερα τους περιορισμένους γεωργικούς πόρους.

Η Syngenta Φυτοπροστασία και η Syngenta Σπόροι αποτελούν μέρος του Ομίλου Syngenta με 49.000 ανθρώπους να δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 100 χώρες με σκοπό να μετασχηματίσουν τους τρόπους καλλιέργειας.

Μέσα από συνεργασίες και μέσα από το Σχέδιο Καλής Ανάπτυξης, δεσμευόμαστε να επιταχύνουμε την καινοτομία για τους καλλιεργητές και το περιβάλλον, αγωνιζόμενοι για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τη γεωργία, βοηθώντας τους ανθρώπους να παραμείνουν ασφαλείς και υγιείς καθώς και να συνεργάζονται εποικοδομητικά.

Η Ισπανία και η Ελλάδα είναι οι μεγάλοι εξαγωγείς επιτραπέζιων ελιών της ΕΕ.

Την φετινή περίοδο 2023/2024 είχαμε μια δύσκολη χρονιά όσον αφορά την παραγωγή επιτραπέζιων ελιών λόγω της ακαρπίας, παρόλα αυτά όμως συνεχίστηκε η άνοδος των ελληνικών εξαγωγών σε σχέση με τις ισπανικές εξαγωγές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέδωσε το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA), η ισπανική παραγωγή επιτραπέζιων ελιών το 2023/2024 ανήλθε 408.720 τόνοι.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία από το ΥπΑΑΤ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ) η περίοδος 2023/2024 χαρακτηρίστηκε από ακαρπία, ευελπιτεί πάντως ότι η προσεχής παραγωγή ελαιοκάρπου επιτραπέζιων ποικιλιών την ελαιοκομική περίοδο 2024/2025 να είναι μία κανονική παραγωγή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (Δ.Σ.Ε.) το 2023/2024 εκτιμάται ότι η ισπανική παραγωγή ελιών ανήλθε σε 388.000 τόνους (μειωμένη κατά 6,4% σε σχέση με πέρσι) και η ελληνική στους 110.000 (μειωμένη κατά 66,2%).

Πάντως οι ελληνικές ελιές κάθε χρόνο καταφέρνουν να κερδίζουν νέες αγορές και να έχουμε αύξηση των εξαγωγών, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές μας Ισπανούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC), οι ελληνικές εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών το 2023 ανήλθαν σε 195,5 χιλιάδες τόνους, σημειώνοντας μια αύξηση σε σχέση με το 2022 που ήταν στους 172,8 χιλιάδες τόνους (+13,1%).

Από την άλλη οι ισπανικές εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών το 2023 ανήλθαν σε 281,6 χιλιάδες τόνους, σημειώνοντας μια μείωση σε σχέση με το 2022 που ήταν στους 329,8 χιλιάδες τόνους (-14,6%).

Για την περίοδο του 2023/2024 έχουμε:

Σεπτέμβριο 2023
Ελλάδα - 16.021 τόνους, έναντι 14.917 το προηγούμενο έτος
Ισπανία - 22.614 τόνους, έναντι 30.375 το προηγούμενο έτος

Οκτώβριο 2023
Ελλάδα - 17.232 τόνους, έναντι 14.962 το προηγούμενο έτος
Ισπανία - 25.982 τόνους, έναντι 31.161 το προηγούμενο έτος

Νοέμβριο 2023
Ελλάδα - 16.475 τόνους, έναντι 13.191 το προηγούμενο έτος
Ισπανία - 25.007 τόνους, έναντι 30.952 το προηγούμενο έτος

Δεκέμβριο 2023
Ελλάδα - 14.668 τόνους, έναντι 12.633 το προηγούμενο έτος
Ισπανία - 21.949 τόνους, έναντι 27.902 το προηγούμενο έτος

Συμπερασματικά η τάση δείχνει ότι έχουμε μια συνεχή άνοδο των ελληνικών εξαγωγών και παράλληλα μια συνεχή πτώση των ισπανικών εξαγωγών.

Αυτό αποτελεί μια καλή προοπτική στο μέλλον τις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές που κερδίζουν με την ποιότητα και γεύση τους καταλανωτές και νέες αγορές.

Η αυξημένη ζήτηση θα φέρει και καλύτερες τιμές στους παραγωγούς ελιών, που είναι ένα καθαρά εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας.

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Elite, στις 5 Απριλίου του 2024 στην Καλαμάτα, η παρουσίαση με θέμα: «Το νέο Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον της γεωργίας, η στρατηγική της Syngenta και η ολοκληρωμένη πρόταση μας για την φροντίδα της ελιάς»
Περισσότεροι από 70 γεωπόνοι, παρακολούθησαν την εκδήλωση με μεγάλο ενδιαφέρον, η οποία ξεκίνησε με την ομιλία του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Syngenta Hellas, κ. Γιώργου Ποντίκα ο οποίος αναφέρθηκε στο διεθνές περιβάλλον της φυτοπροστασίας και στα νέα δύσκολα μονοπάτια της γεωργίας και της αγροτικής παραγωγής στο Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο περιβάλλον.

Κατόπιν, ο Διευθυντής Marketing και Τεχνικού της Syngenta Hellas, κ. Κώστας Οικονομίδης, παρουσίασε τις νέες τάσεις της Γεωργίας, με την Syngenta να είναι πρωταγωνιστής με οδηγό την Καινοτομία.
Οι παρουσιάσεις ολοκληρώθηκαν με τους κ. Γιάννη Αβραμίδη, Marketing Manager Spec και κ. Παναγιώτη Κωστίκα, Biological & FVC Market Development Manager να παρουσιάζουν το πλήρες χαρτοφυλάκιο της Syngenta στην καλλιέργεια της ελιάς, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις σύγχρονες ολοκληρωμένες λύσεις φυτοπροστασίας, τον ρόλο των βιοδιεγερτών και βιοπροστατευτικών προϊόντων, που προσφέρει η Syngenta στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς για την αριστοποίηση της παραγωγής τους.

Στην συνέχεια οι ομιλητές δέχθηκαν ερωτήσεις που αφορούσαν το πρόγραμμα που η Syngenta Hellas προτείνει αλλά και το πώς προσεγγίζει την ίδια την καλλιέργεια μέσα από τα προϊόντα της.
Η εκδήλωση έκλεισε με δείπνο που παρατέθηκε στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου, όπου εκεί δόθηκε η ευκαιρία στους γεωπόνους της περιοχής να συζητήσουν εκτενώς όλα τα ζητήματα που τους απασχολούν.

Η Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ) εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει τα εξής:

Μετά από πολλά χρόνια αντιδικιών, εντός και εκτός δικαστικών αιθουσών, ατέλειωτες ώρες συσκέψεων και συναντήσεων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών θεσμικών φορέων, επιτέλους λύθηκε το θέμα του συνώνυμου «ΚΑΛΑΜΑΤΑ/KALAMATA» της ποικιλίας «ΚΑΛΑΜΩΝ», που νομικά προέκυψε από το 2016. Είναι η ονομασία που εξάγεται το προϊόν από το 1930, σε ποσοστό άνω του 80% της εγχώριας παραγωγής και αποφέρει στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς ετησίως πλέον των 150 εκατ. Ευρώ, αλλά και στην Εθνική μας οικονομία πλέον των 250 εκατ. eυρώ ετησίως.

Μετά την δίκαιη Απόφαση του ΣτΕ που απόρριψε την Αίτηση Ακύρωσης κατά της «Απόφασης Γεωργαντά» ορισμένων φορέων της Μεσσηνίας, στέλνουμε μήνυμα στις διεθνείς αγορές ότι μπορούν πλέον να προμηθεύονται το Εθνικό μας προϊόν «KALAMATA OLIVES» χωρίς την ανασφάλεια του παρελθόντος, χωρίς να εμποδίζεται σε καμία περίπτωση η εμπορία του προϊόντος ΠΟΠ ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ/PDO ELIA KALAMATAS.

Την επόμενη μέρα της Απόφασης δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι.

Η θέση μας είναι ότι φορείς όπως το ΥΠΑΑΤ, η Εθνική ΔΟΕΠΕΛ, η ΠΕΜΕΤΕ, η ΠΕΑΣΟΕΠΕ, τα Επιμελητήρια και όσοι φορείς ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια της Καλαμών/Καλαμάτα, να ξεκινήσουμε με νηφαλιότητα μία κοινή προσπάθεια σε ρεαλιστικές βάσεις ώστε να βρεθεί η λύση που θα επιτρέψει να αναγνωριστεί το «KALAMATA OLIVES» ως ΕΘΝΙΚΟ και όχι ως τοπικό προϊόν. Με μεγάλη χαρά δε διαπιστώνουμε, ότι σε αυτήν την κατεύθυνση κινούνται η Εθνική ΔΟΕΠΕΛ και η ΠΕΜΕΤΕ με τις ανακοινώσεις τους.

Ευχαριστούμε όλους όσους συνέβαλλαν να φτάσουμε στην σημερινή λύση.

Ο δρόμος για την δημιουργία μιας προστατευόμενης ονομασίας της ποικιλίας Καλαμών/KALAMATA OLIVES είναι πλέον ανοικτός, αλλά και δύσκολος. Απαιτούνται καλή πρόθεση, συνεννόηση, συναίνεση και χρόνος, ώστε να πετύχουμε το δεύτερο και πιο σημαντικό στόχο.

Καλούμε τον υπουργό κ. Λευτέρη Αυγενάκη να καλέσει όλους τους φορείς, ώστε να ανοίξει ο διάλογος για την επόμενη μέρα και να κλείσει οριστικά η πόρτα σε άλλες χώρες να χρησιμοποιούν την ονομασία KALAMATA OLIVES.

Παγωμένη είναι αυτή την εποχή η εγχώρια αγορά ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αν και δεν γίνονται αγοραπωλησίες οι προσφερόμενες τιμές έχουν μειωθεί σε σχέση με αυτές που ήταν το προηγούμενο διάστημα.

Όπως δηλώνουν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι των συνεταιρισμών, δεν υπάρχει ούτε πρόθεση αγοράς και υπογραφή συμβολαίων από μεγάλους αγοραστές του εξωτερικού, αλλά ούτε και διάθεση, προσώρας, από τους παραγωγούς για να κάνουν πώληση. Οι πρώτοι περιμένουν τις προβλέψεις για την φετινή ισπανική παραγωγοί για να δουν πως θα κινηθεί η αγορά, ενώ οι δεύτεροι αναμένουν να υπάρξει νέα αύξηση τιμών.

Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συνεταιριστικές οργανώσεις στην χώρα μας είναι ότι υπάρχει δυσκολία στην συγκέντρωση του ελαιολάδου για να προχωρήσει η πώληση. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Λάγγης, πρόεδρος στον Ελαιουργικό Αγροτικό Συνεταιρισμό Μεταμόρφωσης Λακωνίας, «όταν τον περαμένο Ιανουάριο βρήκαμε αγοραστή, που έδινε τιμή στα 9,53 ευρώ το κιλό, δεν μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε ούτε ένα βυτίο. Αυτό γινόταν γιατί τότε οι παραγωγοί περίμεναν ότι θα έχουμε ακόμη μεγαλύτερη τιμή. Έτσι όμως δεν μπορεί να λειτουργήσει το εμπόριο».

Ισπανία

Στο μεταξύ ανακοίνωσε το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA), τα επίσημα στοιχεία για την παραγωγή ελαιολάδου, πυρηνέλαιου και επιτραπέζιων ελιών, της περιόδου 2023/2024.

Σύμφωνα με αυτά η περσινή ισπανική παραγωγή ελαιολάδου ανέρχεται σε 845.000 τόνους. Οι συνολικές εισαγωγές ελαιολάδου ανήλθαν σε 215.000 τόνους, από τους οποίους οι 115.455 τόνοι προέρχονται από χώρες της ΕΕ και οι 99.545 τόνοι από τρίτες χώρες. Αν προστεθούν τα αρχικά αποθέματα που ήταν στους 248.172 τόνους, τότε η ισπανική παραγωγή ήταν της τάξης των 1.308.172 τόνων ελαιολάδου.

Η ισπανική παραγωγή πυρηνέλαιου το 2023/2024 ανήλθε στους 81.000 τόνους. Οι συνολικές εισαγωγές έφτασαν στους 75.000 τόνους, από τους οποίους οι 51.000 τόνοι από χώρες της ΕΕ και οι 24.000 από τρίτες χώρες. Τα αρχικά αποθέματα ήταν στους 57.063 τόνους και έφτασαν σε μια συνολική παραγωγή 213.000 τόνων.

Η ισπανική παραγωγή επιτραπέζιων ελιών το 2023/2024 ανήλθε 408.720 τόνοι. Μαζί με τα αρχικά αποθέματα 323.588 τόνους και τις εισαγωγές 45.000 τόνων έφτασε στους 777.308 τόνους.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσε την απόφαση με την κατανομή εποχικού προσωπικού σε Περιφερειακές Ενότητες Οικονομίας και Κτηνιατρικής για το Πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου της ελιάς για το έτος 2024.

Το προσωπικό θα προσληφθεί με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, ενώ θα γίνει μέσω ΑΣΕΠ.

Το προσωπικό αυτό θα απασχοληθεί ως εξής:

-oι τομεάρχες δακοκτονίας, τα διακόσια δεκαέξι (216) άτομα ΠΕ Γεωπόνοι ή εν ελλείψει ΤΕ Τεχνολόγοι για χρονικό διάστημα 6,5 μηνών,

-το εργατοτεχνικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων

• τα εκατόν ογδόντα οκτώ (188) άτομα έως 34 ημερομίσθια ανά άτομο για χρονικό διάστημα 6,5 μηνών
• τα τριακόσια σαράντα έξι (346) άτομα έως 60 ημερομίσθια ανά άτομο για χρονικό διάστημα 6,5 μηνών

η δε απασχόλησή τους θα γίνει εντός του χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία πρόσληψης μέχρι 30/11/2024.

Η δαπάνη που θα προκληθεί από την πρόσληψη του ανωτέρω προσωπικού για το οικονομικό έτος 2024 θα βαρύνει τους προϋπολογισμούς των οικείων Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού (Περιφέρειες) και θα καλυφθεί από τους αποδιδόμενους σε αυτούς από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους.

Οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Περιφερειών/Περιφερειακών Ενοτήτων να φροντίσουν ώστε οι προσλήψεις του προσωπικού να γίνουν έγκαιρα προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη έναρξη και αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος δακοκτονίας για το έτος 2024.

Διαβάστε την απόφαση με την κατανομή ανά Περιφερειακή Ενότητα (εδώ)

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), απέρριψε την αίτηση ακύρωσης της απόφασης του πρώην υπουργού ΑΑΤ κ. Γεωργαντά, που είχε καταθέσει ο Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων ΠΟΠ (ΣΥΜΕΠΟΠ).

Ο κ. Ανέστης Μαυροειδής, πρόεδρος στην Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «την περιμέναμε εδώ και μήνες αυτή την απόφαση του ΣτΕ.

Είναι μια απόφαση η οποία θα διασφαλίσει την ομαλή ροή των πωλήσεων και εξαγωγών της ελιάς Καλαμών. Δικαιώθηκε η θέση που είχαμε και απορρίφθηκε το αίτημα των φορέων της Μεσσηνίας.

Μετά από αυτή την απόφαση ζητάμε τώρα να ανοίξει ο διάλογος, με την βοήθεια του ΥπΑΑΤ, για να λυθεί το πρόβλημα που τόσα χρόνια αντιμετωπίζουμε.

Στο τραπέζι του διαλόγου, που καλούμε να προσέλθουν και οι φορείς της Μεσσηνίας, θέλουμε να διασφαλίσουμε την ονομασία «Καλαμάτα» για όλους τους ελαιοπαραγωγούς της χώρας.

Η απόφαση θα πρέπει να διασφαλίζει όλους τους παραγωγούς της χώρας».

Ανακοίνωση από την Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών - Τυποποιητών - Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ)

Η σημερινή ημέρα είναι ιστορική για τον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς και την χώρα, καθώς αποτελεί ημέρα δικαίωσης για χιλιάδες Έλληνες ελαιοπαραγωγούς και μεταποιητικές-τυποποιητικές-εξαγωγικές επιχειρήσεις του προϊόντος της χώρας.

Με αυξημένη 7μελή σύνθεση του Δ’ Τμήματος και Πρόεδρο την κα Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και Εισηγήτρια την κα Κωνσταντίνα Κονιδιτσώτου, το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαίωσε το 98% των ελαιοπαραγωγών που καλλιεργούν την επιτραπέζια ποικιλία ελιάς “ΚΑΛΑΜΩΝ/ΚΑΛΑΜΑΤΑ” και το σύνολο των μεταποιητικών-τυποποιητικών-εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας που εξάγουν με την ονομασία “KALAMATA OLIVES” από τις αρχές του 20ου αιώνα, με εξαγωγές που η αξία τους ξεπερνά τα € 250 εκατ. ετησίως.

Σήμερα το ƩτΕ έκρινε πλέον οριστικά, ότι η ονομασία “KALAMATA OLIVES” που έγινε παγκοσμίως γνωστή χάρη στις προσπάθειες των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων και συνδέεται άρρηκτα με την Ελλάδα, νόμιμα και μόνιμα καταχωρίστηκε ως συνώνυμο της ποικιλίας “ΚΑΛΑΜΩΝ”.

Η Απόφαση του ΣτΕ έβαλε οριστικά τέλος σε μια εποχή καταπάτησης κάθε έννοιας σεβασμού του εισοδήματος των Ελλήνων παραγωγών επιτραπέζιων ελιών “ΚΑΛΑΜΩΝ/ΚΑΛΑΜΑΤΑ/KALAMATA”, αβεβαιότητας, συκοφαντίας, διασυρμού και σε πολλές περιπτώσεις βιωσιμότητας των Ελληνικών μεταποιητικών, τυποποιητικών, εξαγωγικών επιχειρήσεων και τέλος της ίδιας της χώρας, καθώς κινδύνευαν οι εξαγωγές του προϊόντος (€250 εκατ ετησίως).

Οι ελληνικές ελιές με την ονομασία“KALAMATA”, μετά από “παρεμβάσεις”, αποσύρθηκαν / εκτοπίστηκαν από τα ράφια των Supermarkets (S/Ms) της Ιταλίας, Ʃλοβενίας, Γερμανίας κ.α. προς όφελος ελιών τρίτων χωρών που αντικατέστησαν στα ράφια τις ελληνικές. Για πολλά χρόνια στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν ανυπέρβλητα προβλήματα επειδή κάποιες ΔΑΟΚ, μετά από υποδείξεις υπηρεσιών και Οργανισμών του ΥπΑΑΤ, συστηματικά δημιουργούσαν εμπόδια στις εξαγωγές ελιών ποικιλίας Καλαμών (Kalamata olives).

Μετά από 20 και πλέον χρόνια υπομονής και προσπαθειών των εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας, έχοντας εξαντλήσει κάθε προσπάθεια διάσωσης των εξαγωγών του προϊόντος απέναντι σε τοπικιστικές εμμονές, με τις Αποφάσεις «Απόστολου» το 2018 και «Γεωργαντά» το 2022, δόθηκε από το ΣτΕ η δίκαιη λύση που επιτρέπει την παράλληλη κυκλοφορία της ονομασίας “ΚΑΛΑΜΑΤΑ/KALAMATA” (85.000 τον. μέσο όρο ετησίως) και της ΠΟΠ “ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ”/PDO “ELIA KALAMATAS” (277 τον. μέσο όρο ετησίως).

Η Απόφαση του ΣτΕ ομαλοποιεί και καθησυχάζει την εξαγωγική δραστηριότητα του προϊόντος (“Kalamata olives”) και παράλληλα εξασφαλίζει την απρόσκοπτη απορρόφηση του προϊόντος από τα χέρια των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας, χωρίς να εμποδίζει ούτε κατ’ ελάχιστο την παραγωγή, παρασκευή και εµπορία του προϊόντος ΠΟΠ. Δημιουργούνται πλέον οι συνθήκες ώστε να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για την εθνική θωράκιση του προϊόντος.

Εκφράζουμε δημόσια τις θερμές ευχαριστίες μας στον πρ. Υπουργό ΑΑΤ κ. Γ. Γεωργαντά για την άμεση ανταπόκριση του και επίλυση του τεράστιου αυτού εθνικού θέματος που ταλάνιζε τον κλάδο.

Ευχαριστούμε την δικηγόρο της ΠΕΜΕΤΕ κα Νίκη-Λίνα Αγγελοπούλου που πίστεψε και στάθηκε δίπλα μας από την αρχή στην εθνική αυτή προσπάθεια και πάλεψε με ζήλο ακόμα και με προσωπικό κόστος.

Εκφράζουμε επίσης τις θερμές ευχαριστίες μας για την συμβολή τους στην δίκαιη αυτή Απόφαση:

• Στον Περιφερειάρχη Δυτ.Ελλάδας, κ.Ν.Φαρμάκη,
• Στους Δήμους Αγρινίου, Καμένων Βούρλων, Λοκρών, Μεσολογγίου και Στυλίδας,
• Στους Προέδρους των Επιμελητηρίων, Αιτωλοακαρνανίας κ. Πάνο Τσιχριτζή, Λακωνίας κ. Γιάννη Παναρίτη και Φθιώτιδας κ. Θανάση Κυρίτση,
• Στον Πρόεδρο της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ κ. Γιώργο Ντούτσια και το Δ.Σ. της Οργάνωσης, Α.Ε.Σ. Στυλίδας, Α.Σ. Αρχαία Ωλένεια Αιτωλοακαρνανίας, Α.Σ. Γερακίου Λακωνίας και Α.Σ. Αγ. Μάμμα Χαλκιδικής,
• Ιδιαίτερη και ξεχωριστή αναφορά στην Τεχνική μας Oμάδα, τους κ.κ. Δημήτρη Τσίνα και Γεράσιμο Αναστασίου της “ΓΑΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ”,
• Στα μέλη μας που προσέφυγαν στο ΣτΕ υπέρ της “Απόφασης Γεωργαντά” και στους συνεργαζόμενους δικηγόρους τους κ.κ. Καθηγητή Σπ. Βλαχόπουλο, Ξ. Παπαρρηγόπουλο, Αχ. Παπουτσάκη και Σ. Αναγνωστάκου,
• Στις επιχειρήσεις και φορείς των Π.Ε. που έστειλαν επιστολές υποστηρίζοντας την παράλληλη κυκλοφορία της ποικιλίας από το 2017. Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τις επιχειρήσεις της Π.Ε. Μεσσηνίας,
• Στα τρία κόμματα του δημοκρατικού τόξου (ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ) που στήριξαν την εθνική λύση που έδωσε η “Απόφαση Γεωργαντά”,
• Όλους τους Υπουργούς και βουλευτές από τις Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, Εύβοιας, Λακωνίας, Μαγνησίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας.
• Σε όλα τα μέλη μας, ακόμα και από τις περιοχές που δεν καλλιεργείται η ποικιλία, για την εμπιστοσύνη και την συμβολή τους στην κοινή μας προσπάθεια,
• Στα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους για την προβολή των θέσεων της ΠΕΜΕΤΕ και στις εκατοντάδες ελαιοπαραγωγούς απ’ όλη τη χώρα που επικοινώνησαν με τα μέλη του ΔΣ της ΠΕΜΕΤΕ εκφράζοντας την αγωνία τους, δίνοντας μας θάρρος και δύναμη για την συνέχιση του δίκαιου αγώνα, ιδιαίτερα από τις περιοχές που προκλήθηκε έντονος διχασμός, καθώς η παραπληροφόρηση προκάλεσε το δίλημμα «ή το ΠΟΠ, ή η ποικιλία».

Σε όλους αυτούς λέμε ότι οι προσπάθειες μας για την καλύτερη αξιοποίηση και ανάπτυξη της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς δικαιώνονται με την σημερινή Απόφαση του ΣτΕ.

Χριστίνα Σταρακά: Ιστορική δικαίωση για τους ελαιοπαραγωγούς

Με αφορμή τη σημερινή απόφαση του ΣτΕ για την αναγνώριση της ονομασίας ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας, η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και συνυπεύθυνη του ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Χριστίνα Σταρακά, προέβη στην εξής δήλωση:

«Το προϊόν «Κalamata olives» εξάγεται με την ονομασία αυτή από το 1930 με κύριους παραγωγούς την Αιτωλοακαρνανία, τη Λακωνία και τη Φθιώτιδα που εκπροσωπούν το 98% της εθνικής παραγωγής.

Το προϊόν ΠΟΠ αναγνωρίστηκε πολλές δεκαετίες αργότερα και αντιπροσώπευε μέχρι χθες μόλις το 2% της εθνικής παραγωγής.

Από το 2018 ο σύλλογος που εκπροσωπεί το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας καταφεύγει στο ΣτΕ προσπαθώντας να ακυρώσει εξαγωγές που αποφέρουν στη χώρα περισσότερα από 200 εκ ευρώ τον χρόνο. Στο πλαίσιο αυτό, η σημερινή απόφαση του ΣτΕ αποτελεί ιστορική δικαίωση του 98% των ελαιοπαραγωγών και εξαγωγέων της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.

Με την απόφαση του το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, βάζει οριστικό τέλος στη διαμάχη μεταξύ των Μεσσηνίων παραγωγών και των παραγωγών της υπόλοιπης Ελλάδας για το προϊόν της Επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών.

Επιτρέπει έτσι την απρόσκοπτη συνέχιση των εξαγωγών του εθνικού μας προϊόντος, αναγνωρίζοντας τα δίκαια αιτήματα των παραγωγών της χώρας μας και του νομού μας που εκπροσωπεί το 45% των εξαγωγών της Ελιάς Καλαμών.

Ενός προϊόντος που μας κάνει εθνικά υπερηφάνους και γνωστούς σε όλο τον κόσμο. Θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια στη δικηγόρο που στήριξε την προσπάθεια των εκπροσώπων του 98% των παραγωγών και εξαγωγέων της χώρας μας, την αναπληρώτρια Τομεάρχη του Τομέα Αγροτικής ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ κα Λίνα Αγγελοπούλου. Η επόμενη μέρα μας βρίσκει σταθερά δίπλα στον πρωτογενή τομέα και τον εξαγωγικό κλάδο με μοναδικό στόχο την περαιτέρω θωράκιση συνολικά του εθνικού μας προϊόντος και την εξεύρεση κοινής πορείας».

Η Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ) εξέδωσε ανακοίνωση για την Ελιά καλαμών, που αφορά την απόφαση Γεωργαντά και την καταγγελία Μαντά.

Ζητά ακόμη από τη δικαιοσύνη να βγάλει επιτέλους μια απόφαση για το θέμα του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Συγκεκριμένα η ΠΕΑΣΟΕΠΕ αναφέρει τα εξής:

«Την στιγμή που ο Έλληνας αγρότης αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα όπως κλιματική κρίση, τεράστια αύξηση κόστους καλλιέργειας, έλλειψη εργατικών χεριών, γραφειοκρατία σε όλα τα επίπεδα, μείωση επιδοτήσεων, κλπ, για μια ακόμα φορά το επίσημο κράτος αδυνατεί να δώσει λύση στα προβλήματα που το ίδιο δημιούργησε από το 1993, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται και ο Βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς αποπροσανατολίζοντας από την ουσία, «καταγγέλλοντας» ότι στην έκθεση «FOOD EXPO 2024» βρέθηκαν Τούρκικες ελιές με ετικέτα KALAMATA OLIVES.

Κύριε Μαντά γιατί δεν καταγγείλατε το ίδιο ακριβώς πράγμα και για άλλες διεθνείς εκθέσεις τροφίμων (“ANUGA” στην Γερμανία, “SUMMER FANCY FOOD SHOW” στην Νέα Υόρκη, “PLMA” στην Ολλανδία, κ,ά), αλλά και εκτός εκθέσεων, που έχουν καταγραφεί ανάλογα περιστατικά από το 2004;

Αν θέλετε κ. Μαντά ως εκπρόσωπος πλέον του Ελληνικού Κοινοβουλίου και όχι ως τοπικός παράγων, να βοηθήσετε τον Έλληνα ελαιοπαραγωγό πείτε στους φορείς της Μεσσηνίας να αποσύρουν την Αίτηση Ακύρωσης κατά της «Απόφασης Γεωργαντά» που σε καμία περίπτωση δεν δημιουργεί πρόβλημα στην κυκλοφορία του προϊόντος ΠΟΠ «ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ»/PDO «ELIA KALAMATAS» και ελάτε ξανά στο τραπέζι να λύσουμε το θέμα Εθνικά. Σε αντίθετη περίπτωση ελάτε εσείς κ. Μαντά να διαχειριστείτε τους 100.000 τόνους KALAMATA OLIVES και να φέρεται στην χώρα 300 εκατ. Ευρώ εξαγωγών που κινδυνεύουν να χαθούν σε περίπτωση ακύρωσης της «Απόφασης Γεωργαντά».

Γνωρίζετε ότι λύσεις υπάρχουν, αλλά όταν συζητάμε με «το πιστόλι στο τραπέζι» που εσείς βάζετε δεν μπορούμε να τις βρούμε. Ας θυμηθούμε πριν δύο χρόνια, όταν πέντε Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ήρθαμε στην Καλαμάτα να βρούμε λύση, και συμφωνήσαμε να εξετάσουμε την περίπτωση Πανελλαδικής επέκτασης του ΠΟΠ. Αλλά μόλις αποχωρήσαμε κατατέθηκε προσφυγή κατά της «απόφασης Γεωργαντά».

«Βάλτε πλάτη» για ένα ΠΟΠ Πανελλαδικό, ώστε να καρπωθεί την υπεραξία του KALAMATA OLIVES ο Έλληνας παραγωγός, ο Έλληνας μεταποιητής και η ίδια η χώρα. Είναι αδιανόητο για ένα θέμα που απασχολεί σχεδόν 30.000 ελαιοπαραγωγούς, περισσότερες από 180 επιχειρήσεις μεταποίησης, σχεδόν 100.000 τόνους και εξαγωγές πλέον των 90.000 τόνους Kalamata olives, αξίας άνω των 300 εκατ. ευρώ, η δικαιοσύνη μετά από δύο χρόνια να μην έχει βγάλει ακόμα απόφαση.

Οι ελαιοπαραγωγοί ολόκληρης της Ελλάδας, από άκρη σε άκρη, καλλιεργούμε το δέντρο της ελιάς Καλαμών και παράγουμε KALAMATA OLIVES από το 1930. Με το Βασιλικό Διάταγμα 10/1954 και το Προεδρικό Διάταγμα 221/1979 που ακολούθησαν κατέστη υποχρεωτική η αναγραφή του KALAMATA OLIVES στις εξαγωγές.
Αφενός η επιπολαιότητα του Ελληνικού Κράτους να αναγνωρίσει το 1993 σαν ΠΟΠ την Ελληνική ποικιλία Καλαμών/Καλαμάτα που καλλιεργείτε σε όλη την Ελλάδα, αποκλειστικά στον Νομό Μεσσηνίας που κατείχε το μικρότερο ποσοστό παραγωγής και αφετέρου οι εξαγωγές δεντρυλλίων ελιάς της ποικιλίας σε όλο τον κόσμο, δημιούργησαν ένα τεράστιο πρόβλημα σε παραγωγούς, μεταποιητές και εξαγωγείς του προϊόντος στα μεγαλύτερα τελωνεία της χώρας.

Οι βουλευτές των βασικών ελαιοπαραγωγικών Περιφερειακών Ενοτήτων Αιτωλοακαρνανίας, Λακωνίας, της Φθιώτιδας, αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας γιατί δεν έχουν θέση για το συγκεκριμένο θέμα;

Καλούμε τους φορείς της Μεσσηνίας να αποσύρουν την Αίτηση Ακύρωσης κατά της «Απόφασης Γεωργαντά».

Καλούμε το ΥΠΑΑΤ να συμβάλει ουσιαστικά στον διάλογο για ένα ΠΟΠ KALAMATA OLIVES όπως έγινε με το ΠΟΠ ΦΕΤΑ προς όφελος όλων των ελαιοπαραγωγών της KALAMATA OLIVES της χώρας.

Καλούμε την δικαιοσύνη να βγάλει επιτέλους μια απόφαση για ένα θέμα που αποτελεί ζήτημα επιβίωσης για τους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς».

Στις πρώιμες περιοχές της ελαιοκαλλιέργειας στην χώρα μας άρχισε να υπάρχει μια εικόνα για την ερχόμενη ανθοφορία με μια καλή εξέλιξη.

Στο μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας η καλλιέργεια βρίσκεται σε προανθικό στάδιο με τους παραγωγούς να είναι προβληματισμένοι από τις καιρικές συνθήκες .

Πάντως οι παραγωγοί ελαιόλαδου αλλά και βρώσιμων ελιών φέτος είναι διατεθειμένοι να «επενδύσουν» στην καλλιέργεια, με λίπανση και προληπτικούς ψεκασμούς, για να έχουν μια καλή ποσοτικά και ποιοτικά παραγωγή. Αλλά αυτό δεν αρκεί θα πρέπει να βοηθήσουν και οι καιρικές συνθήκες.

Ο κ. Γιώργος Κόκκινος, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Νηλέας, από την Χώρα της Μεσσηνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε γενικές γραμμές η χρονιά από την εξέλιξη της ανθοφορίας φαίνεται να είναι ικανοποιητική με μια ομοιογένεια. Οι υψηλές θερμοκρασίες το προηγούμενο διάστημα έχουν επιταχύνει τη διαδικασία. Οι παραγωγοί έχουν κάνει διαφυλλική λίπανση στη διαφοροποίηση των οφθαλμών. Οι καιρικές συνθήκες το επόμενο διάστημα θα παίξουν βασικό ρόλο για την εξέλιξη της καλλιέργειας. Η εικόνα της καρπόδεσης θα φανεί μετά τις 15 Απριλίου. Ένα πρόβλημα είναι ότι υπάρχει έλλειψη σε έμπειρους εργάτες γης αυτή την εποχή».

Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τους Γαργαλιάνους, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «από αυτή την εβδομάδα ξεκίνησαν οι προληπτικοί ψεκασμοί κατά της καλοκόρης. Επίσης οι παραγωγοί έχουν κάνει διαφυλλική, ιχνοστοιχεία και βόριο. Οι τιμές στο ελαιόλαδο έχουν αυξήσει το ενδιαφέρον των παραγωγών για την καλλιέργεια. Φέτος δεν μπορούσες να βρεις βόριο στην αγορά. Όλοι θέλουν να έχουν μια καλή παραγωγή. Μέχρι στιγμής στις πρώιμες περιοχές η ανθοφορία φαίνεται να είναι ικανοποιητική. Πέρσι δεν είχαμε καλή παραγωγή. Όλοι περιμένουν φέτος να δουν την καπρόδεση. Οι βροχές του Μαρτίου βοήθησαν την καλλιέργεια. Μέχρι το πρώτο 15ήμερο του Απριλίου θα βοηθήσει την καλλιέργεια αν έχουμε βροχοπτώσεις. Αυτό που δεν θέλουμε τώρα είναι να έχουμε ισχυρούς νοτιάδες».

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Θανάσης Χαλάτης, παραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών από την Χαλκιδική, «αυτή την περίοδο έχουμε μια καλή εικόνα οφθαλμών. Τα μάτια γίνονται μπουμπούκια και θέλει περίπου ένα μήνα για να ανθίσουν αν και θα εξαρτηθεί από τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν το επόμενο διάστημα. Κάναμε λίπανση και ψεκασμό για κυκλοκόνιο και θα γίνονται τρεις προληπτικοί ψεκασμοί για άκαρη (ένας έγινε ένας στην άνθιση και ένας στο καπρίδιο). Αυτή την προσπάθεια και τα έξοδα τα κάνουμε για να έχουμε φέτος μια καλή παραγωγή. Ελπίζουμε να βοηθήσουν και οι καιρικές συνθήκες».

Ο κ. Χρήστος Λιγδής, ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αταλάντης στην Φθιώτιδα, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «είμαστε στο στάδιο των οφθαλμών. Κάποιες πρώιμες περιοχές θα έχουν σε μια εβδομάδα εικόνα για την άνθιση. Πάντως μέχρι στιγμής φαίνεται να έχουμε μια καλή εικόνα στην καλλιέργεια. Ειδικά οι ποικιλίες Μεγάρων και Αμφίσσης αλλά ακόμη δεν έχει δείξει εικόνα η Καλαμών. Κάναμε ψεκασμούς με βόριο, χαλκό και ψευδάργυρο. Επίσης έγινε και η διαφυλλική λίπανση. Λόγω του ήπιου χειμώνα βλέπω φέτος μια πρωίμιση της παραγωγής. Αρνητικό είναι ότι δεν είχαμε πολλές βροχοπτώσεις. Πάντως κάνουμε τα καλλιεργητικά έξοδα μετά από μια δύσκολη χρονιά. Πέρσι ήταν καταστροφική χρονιά για την παραγωγή, αφού από τα 4.500 ελαιόδεντρα που έχω κατάφερα να βγάλω μόλις 55 κιλά ελαιόλαδο».

Ο παραγωγός από το Μεσολόγγι κ. Ανδρέας Κότσαλος δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «ακόμη περιμένουμε τους οφθαλμούς. Είχαμε πολλές μεταπτώσεις στην θερμοκρασία και ακόμη δεν έχουμε εικόνα για την εξέλιξη της καλλιέργειας. Βροχές είχαμε το προηγούμενο διάστημα. Σε γενικές γραμμές οι πεδινές περιοχές είναι όψιμες και οι ορεινές πρώιμες αλλά παίζει ρόλο και το μικροκλίμα της κάθε περιοχής. Έχουμε ήδη κάνει λιπάνσεις σε αζωτούχα και πάμε για διαφυλλικές και βιοδιεγέρτες. Επίσης κάνουμε προληπτικους ψεκασμούς για πυρηνοτρήτη».

Από την πλευρά του ο Γιάννης Ξαγοραράκης, παραγωγός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «πέρσι δεν είχαμε παραγωγή. Η εικόνα φέτος δείχνει ότι δεν θα είναι μια τόσο καλή παραγωγική χρονιά όσο περιμέναμε. Αυτή την περίοδο έχει σχηματιστεί μούρο. Αν τον Απρίλιο δεν έχουμε βροχοπτώσεις θα υπάρξει πρόβλημα. Επίσης υπάρχει προβληματισμός στους παραγωγούς γιατί δεν είχαμε φέτος τον χειμώνα χαμηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα».

«Τον πρωτογενή ελαιοκομικό τομέα τον γνωρίζουμε καλά, καθώς καθημερινά βρισκόμαστε στους ελαιώνες μας, βιώνουμε τα προβλήματα της κλιματικής κρίσης, του αυξημένου κόστους παραγωγής, της έλλειψης εργατικών χεριών και της διάθεσης της παραγωγής σε τιμές κάτω του κόστους», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ).

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Ένωσης: «πριν δύο χρόνια ξεκίνησε η προσπάθεια των Αγροτικών Συνεταιρισμών και των Οργανώσεων/Ομάδων Παραγωγών επιτραπέζιας ελιάς.

Στις 6 Μαρτίου 2024 δημοσιεύθηκε το Καταστατικό ίδρυσης της Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ) δίνοντας σάρκα και οστά στην προσπάθεια μας.

Στις 24 Μαρτίου 2024, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, συστάθηκε σε σώμα το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΑΣΟΕΠΕ ως εξής:

Πρόεδρος: Μαυροειδής Ανέστης (Α.Σ. Λιβανατών Φθιώτιδος ΚΥΝΟΣ)
Αντιπρόεδρος: Μπαλτάς Αθανάσιος (Α.Σ. Αρχαία Ωλένεια ΑιτΜας STAMNA OLIVES)
Γραμματέας: Μιχαλούτσος Στυλιανός (Α.Σ. Γερακίου Λακωνίας)
Ταμίας: Σιαδήμας Κωνσταντίνος (Α.Σ. Αιτωλία Μεσολόγγι)
Μέλη:
Βλάχος Χρήστος (Ο.Π. Κυνουρίας Αρκαδίας)
Ευαγγελινός Δημήτρης (Biolivia Όλινθος Χαλκιδικής)
Παπασάϊκας Περικλής (Α.Σ. Καινούργιου Αιτωλοακαρνανίας)
Χαντζησάββας Χαράλαμπος (Ο.Π. Αγίου Ανδρέα Καβάλα)
Χαλάτης Αθανάσιος (Α.Ε.Σ. Καλυβίων Χαλκιδικής).

Κατόπιν αιτήσεως τους προς το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΑΣΟΕΠΕ γίνονται δεκτά τα παρακάτω νέα μέλη:

• Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Ελαιοχώρια Χαλκιδικής
• Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Κεφαλόβρυσο Αιτ/νιας Ελαία
• Αγροτικός Συνεταιρισμός Aitoliko Olives

Εκδήλωση στον Δήμο Στυλίδας θα πραγματοποιηθεί το πρωί της Τετάρτης 27 Μαρτίου από μεγάλο Γαλλικό όμιλο εταιρειών, Έλληνες συνεργάτες & τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για την παρουσίαση του πλαισίου & των πρώτων αποτελεσμάτων πολυετούς έργου για την αειφορία της παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς.
Το τετραετές έργο με το με το Ελληνικό όνομα “KALYTERA” αποτελεί καρπό της συνεργασίας του ομίλου Labeyrie Fine Foods με έδρα τη Γαλλία, κύριος προμηθευτής για τις αγορές Γαλλίας & Βελγίου, με τη Θεσσαλική PVG Hellas. Υλοποιείται από Τμήμα Ελαίας & Οπωροκηπευτικών Καλαμάτας, Ινστιτούτο Ελιάς Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, σε συνεργασία με πιλοτικές ομάδες παραγωγών από κύριες ελαιοκομικές περιοχές της κεντρικής & βόρειας Ελλάδος, όπως η Στυλίδα, το Πήλιο, η Λάρισα και η Χαλκιδική.
Το έργο στοχεύει στην παροχή τεχνικής βοήθεια για την εφαρμογή φιλο-περιβαλλοντικών ελαιοκομικών πρακτικών βασισμένων σε αγροοικολογικές αρχές. Κύριος στόχος, το να δοθούν μακροπρόθεσμες λύσεις για την μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων & αύξηση της ποιότητας των προϊόντων επιτραπέζιας ελιάς.

«Η εφαρμογή φιλο-περιβαλλοντικών πρακτικών στη γεωργία, είναι πια μονόδρομος» δηλώνει ο Βασίλης Γκισάκης, εντεταλμένος ερευνητής του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Τμήμα Ελαίας & Οπωροκηπευτικών Καλαμάτας. «Η αγορά, η νέα ΚΑΠ και το ίδιο το περιβάλλον δίνουν σήμα πως αν θέλουμε ο ελαιοκομικός κλάδος να έχει μέλλον πρέπει να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε το φυσικό κεφάλαιο ως κύρια προστιθέμενη αξία των τοπικών προϊόντων. Το “KALYTERA” αποτελεί πολύ καλό παράδειγμα για τους Έλληνες παραγωγούς, σχετικά με το πως μπορούν να βελτιωθούν χωρίς να βάζουν σε ρίσκο την ποιότητα & ποσότητα της παραγωγής τους, καθώς αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες τους ώστε να προσαρμόσουμε κατάλληλα & με “οριζόντιο” τρόπο λήψης αποφάσεων τις πιλοτικές πρακτικές που πραγματοποιούνται».

Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει συνάντηση διάφορων εμπλεκόμενων φορέων (επιστήμονες, παραγωγούς, τοπικούς φορείς και εκπρόσωπους του τομέα της μεταποίησης τροφίμων), επίσκεψη σε πιλοτικό ελαιώνα όπου υλοποιούνται οι καινοτόμες δράσεις του έργου καθώς και γευσιγνωσία προϊόντων του LABEYRIE.