Υπαίθρια σούπερ μάρκετ θα γίνουν οι λαϊκές με νέο νομοσχέδιο, κινητοποιήσεις 7 Απριλίου

Σημαντική σύσκεψη πραγματοποιήθηκε, στις 8 Δεκεμβρίου 2025, στα γραφεία της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ), με τη συμμετοχή εκπροσώπων των φορέων της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και σωματείων ιδιοκτητών Φορτηγών Δημόσιας Χρήσης (ΦΔΧ), έπειτα από πρόσκληση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας.

Αντικείμενο της σύσκεψης αποτέλεσαν τα διαχρονικά και οξυμένα πλέον προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος των οδικών μεταφορών, τα οποία επηρεάζουν άμεσα την εύρυθμη λειτουργία της Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Παράλληλα, επισημάνθηκε η συστηματική αδράνεια των αρμόδιων κρατικών φορέων, καθώς και η λήψη αποφάσεων χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, γεγονός που οδηγεί τον κλάδο σε συνεχή επιχειρηματικά αδιέξοδα.

Η πρόσφατη δημοσιοποίηση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με τις υπέρμετρες οικονομικές επιβαρύνσεις για τους επαγγελματίες, καθώς και οι σχεδιαζόμενες απαγορεύσεις κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων σε βασικούς οδικούς άξονες, κατέστησαν επιτακτική την πραγματοποίηση της συζήτησης.

Ο Πρόεδρος της ΟΦΑΕ ανέλυσε τα κρίσιμα ζητήματα που θέτουν σε διακινδύνευση το μέλλον του κλάδου, παρουσιάζοντας εκ νέου τις ολοκληρωμένες προτάσεις της Ομοσπονδίας οι οποίες εστιάζουν:

• στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής μεταφοράς,
• στην ανανέωση του στόλου των ΦΔΧ με κατάλληλα κίνητρα,
• στην άμεση θωράκιση του ελεγκτικού μηχανισμού, ώστε να εξαλειφθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός και οι παράνομες μεταφορές από αλλοδαπά οχήματα, που αποστερούν το μεγαλύτερο μέρος του μεταφορικού έργου από τις ελληνικές επιχειρήσεις και απειλούν τον κλάδο με πλήρη συρρίκνωση.

Επιπλέον, συζητήθηκαν εκτενώς:

• οι ανεξήγητες και υπερβολικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων,
• οι δυσλειτουργίες και οι υπέρμετρες επιβαρύνσεις που προκύπτουν από το νέο ΚΟΚ,
• η επαναλαμβανόμενη αδυναμία έκδοσης καρτών ψηφιακών ταχογράφου που στερεί το δικαίωμα εργασίας από πολλούς οδηγούς διεθνών μεταφορών,
• η απαγόρευση χρήσης της Παλιάς Εθνικής Οδού σε κρίσιμα τμήματα,
• η παντελής έλλειψη υποδομών για την ασφαλή στάθμευση και εξυπηρέτηση των οδηγών,
• καθώς και σειρά άλλων θεμάτων που έχουν φέρει τον κλάδο στα όρια της βιωσιμότητας.

Οι εκπρόσωποι των οδικών μεταφορών εξέφρασαν ενιαία θέση και πλήρη σύμπνοια, διαμηνύοντας ότι ο κλάδος είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε κινητοποιήσεις εντός του 2025 και προ της περιόδου των εορτών, εάν δεν υπάρξει άμεσα διάθεση παραγωγικού διαλόγου από την Πολιτεία.

Οι φορείς της Εφοδιαστικής Αλυσίδας δήλωσαν την ξεκάθαρη υποστήριξή τους προς την ΟΦΑΕ και, κατά πλειοψηφία, την πρόθεσή τους να στηρίξουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες, εφόσον απαιτηθεί.

Τέλος, συμφωνήθηκε η αποστολή αναλυτικού υπομνήματος προς την πολιτική ηγεσία των συναρμόδιων Υπουργείων, με αίτημα άμεσης συνάντησης και κατάρτισης συγκεκριμένου σχεδίου δράσης για την αποτελεσματική επίλυση των κρίσιμων θεμάτων του κλάδου.

Μια από τις πιο θετικές ειδήσεις για την ελληνική οικονομία προκύπτει από τα νεότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία αποτυπώνουν την πορεία των εμπορευματικών συναλλαγών έως και τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε αισθητά σε σχέση με τον περσινό Οκτώβριο, καθώς οι εξαγωγές ενισχύθηκαν και οι εισαγωγές υποχώρησαν, διαμορφώνοντας μια πιο ισορροπημένη εικόνα για το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας. Σε μια περίοδο με υψηλό κόστος ενέργειας και συνεχείς διεθνείς πιέσεις, η εξέλιξη αυτή δημιουργεί ένα μικρό αλλά ουσιαστικό «παράθυρο» αισιοδοξίας για την αγορά.

Εμπορικό Έλλειμμα: Σημαντική βελτίωση μέσα σε έναν χρόνο

Το εμπορικό έλλειμμα τον Οκτώβριο του 2025 διαμορφώθηκε στα 2.653,8 εκατ. ευρώ, από 3.250,7 εκατ. ευρώ έναν χρόνο πριν, σημειώνοντας μείωση 18,4%. Πρόκειται για μια ξεκάθαρη βελτίωση, καθώς δείχνει ότι η άνοδος των εξαγωγών και η συγκράτηση των εισαγωγών συνέβαλαν στη μείωση της «ψαλίδας» ανάμεσα στις δύο πλευρές του ισοζυγίου. Ακόμη και αν αφαιρεθούν οι επιδράσεις από πετρελαιοειδή και πλοία, η εικόνα παραμένει θετική, με το έλλειμμα να υποχωρεί από 2.808,6 εκατ. ευρώ σε 2.568,1 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 8,6%.

Εξαγωγές: Σταθερή ενίσχυση παρά τις διεθνείς πιέσεις

Οι εξαγωγές της χώρας για τον Οκτώβριο ανήλθαν σε 4.254,6 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 5,8% σε σχέση με τον περσινό μήνα. Ακόμη και χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές κινήθηκαν ελαφρώς ανοδικά, επιβεβαιώνοντας ότι αρκετοί τομείς της ελληνικής παραγωγής – συμπεριλαμβανομένων και πολλών αγροτικών προϊόντων – διατήρησαν θετική δυναμική το 2025.

Εισαγωγές: Η υποχώρηση που βελτίωσε το ισοζύγιο

Οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 6.908,4 εκατ. ευρώ, από 7.272,3 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2024, σημειώνοντας μείωση 5%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, η μείωση φτάνει το 3,5%, ενώ χωρίς πετρελαιοειδή και πλοία αγγίζει το 3,6%. Η αποκλιμάκωση των εισαγωγών σε βασικές κατηγορίες προϊόντων φαίνεται να έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη συνολική βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου.

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου–Οκτωβρίου: Μικρότερο συνολικό έλλειμμα

Στο σύνολο του δεκαμήνου, η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε σε 67.439,2 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 4,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν στα 40.334,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 3,7%. Παρά τη διπλή αυτή υποχώρηση, το εμπορικό έλλειμμα εμφανίζεται βελτιωμένο, καθώς περιορίστηκε στα 27.104,5 εκατ. ευρώ από 28.830,2 εκατ. ευρώ πέρυσι – μια εξέλιξη που προκύπτει κυρίως από τη μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές.

Τι σημαίνουν τα στοιχεία για την πραγματική οικονομία

Η εικόνα που προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι συνολικά θετική. Το εξωτερικό εμπόριο κινήθηκε σε πιο ισορροπημένα επίπεδα το 2025, με τους εξαγωγικούς κλάδους να διατηρούν την παρουσία τους στις διεθνείς αγορές και τις εισαγωγές να υποχωρούν σε κρίσιμες κατηγορίες.

Για τον αγροτικό τομέα, η σταθερότητα στις εξαγωγές αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι, καθώς επιβεβαιώνει ότι η ζήτηση για ελληνικά προϊόντα παραμένει ανθεκτική. Παράλληλα, η μείωση του συνολικού εμπορικού ελλείμματος δημιουργεί ένα περιβάλλον με περισσότερη προβλεψιμότητα για επιχειρήσεις, παραγωγούς και καταναλωτές.

Ένα βήμα προς μεγαλύτερη σταθερότητα

Αν και τα στοιχεία του εμπορικού ισοζυγίου δεν αρκούν για να περιγράψουν ολόκληρη την οικονομική εικόνα της χώρας, δείχνουν έναν καθαρό προσανατολισμό προς τη σταθεροποίηση. Η μείωση του ελλείμματος, η συγκράτηση των εισαγωγών και η ανθεκτικότητα των εξαγωγών δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ένα πιο σταθερό οικονομικό περιβάλλον.

Για τους παραγωγούς και όσους συμμετέχουν ενεργά στην αγροτική οικονομία, αυτές οι εξελίξεις αποτελούν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα προς μια χρονιά με λιγότερους κραδασμούς – κάτι που όλοι γνωρίζουν πόσο απαραίτητο είναι.

Από τις 2 Δεκεμβρίου 2025 η χώρα εισέρχεται σε μια νέα ψηφιακή εποχή για τις εξαγωγές, καθώς τίθεται σε παραγωγική λειτουργία το Αυτοματοποιημένο Σύστημα Εξαγωγών (AES). Πρόκειται για το σύστημα που πλέον αναλαμβάνει όλες τις τελωνειακές διαδικασίες εξαγωγής και εξόδου από το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., με στόχο την ομαλή, ασφαλή και ενιαία διαχείριση των εξαγωγών σε όλα τα κράτη-μέλη. 

Η επίσημη ανακοίνωση της ΑΑΔΕ περιγράφει το χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης της νέας πλατφόρμας, ενώ η αναλυτική Εγκύκλιος Ε2100/2025 εξηγεί τον τρόπο λειτουργίας, τις νέες δυνατότητες και τις υποχρεώσεις οικονομικών φορέων και τελωνείων. Το νέο πλαίσιο αφορά άμεσα επιχειρήσεις εξαγωγής αγροτικών προϊόντων, συσκευαστήρια, συνεταιρισμούς, αλλά και όσους διαχειρίζονται μεταφορές και τελωνειακές διαδικασίες.

Η νέα εποχή των εξαγωγών: Τι είναι το AES

Το AES είναι ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πληροφοριακό σύστημα που αντικαθιστά το προηγούμενο σύστημα ελέγχου εξαγωγών (ECS-P2). Όπως περιγράφεται στην εγκύκλιο, πρόκειται για μια πλήρως ψηφιακή πλατφόρμα που επιτρέπει την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τελωνείων και εξαγωγέων, διευκολύνοντας τον έλεγχο, την ασφάλεια και την ταχύτητα των διαδικασιών.

Στόχος του νέου συστήματος 

Ο στόχος του νέου Αυτοματοποιημένου Συστήματος Εξαγωγών (AES) είναι να περιορίσει τα λάθη και τις καθυστερήσεις που προέκυπταν από τη χειροκίνητη καταχώριση, να ενισχύσει τον έλεγχο κινδύνων μέσω της αυτοματοποιημένης ανάλυσης, να εξασφαλίσει την ομοιόμορφη εφαρμογή των τελωνειακών κανόνων σε όλα τα κράτη-μέλη και να διευκολύνει τους οικονομικούς φορείς που πραγματοποιούν νόμιμες εξαγωγές. Για τον αγροτικό τομέα, όπου η τήρηση χρόνων φόρτωσης, η ακεραιότητα της ψυκτικής αλυσίδας και η ακρίβεια των συνοδευτικών εγγράφων είναι κρίσιμη, η μετάβαση στο AES αναμένεται να βελτιώσει ουσιαστικά την ταχύτητα και την αξιοπιστία των διαδικασιών.

Πώς έγινε η μετάβαση – Το χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης

Η μετάβαση στο νέο AES πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025, όπως ανακοίνωσε η ΑΑΔΕ. Από τις 07:00 έως τις 09:00 όλες οι εφαρμογές του ICISnet, καθώς και τα συστήματα AES και NCTS, δεν ήταν διαθέσιμα λόγω εργασιών αναβάθμισης. Στη συνέχεια, μέχρι τις 13:30, το ICISnet λειτούργησε κανονικά, αλλά δεν επιτρεπόταν η υποβολή δηλώσεων στα AES και NCTS. Στις 13:30 ενεργοποιήθηκε η νέα εφαρμογή διασαφήσεων εξαγωγής, ενώ οι διασαφήσεις που είχαν ήδη ξεκινήσει στο ICISnet ολοκλήρωσαν εκεί τον κύκλο τους. Κατά τη διάρκεια της προσωρινής διακοπής εφαρμόστηκε η εφεδρική διαδικασία της εγκυκλίου ΔΤΔ Α 1068392/2016, ενώ η πρόσβαση στο νέο σύστημα γίνεται πλέον από την επιλογή «AES P1» στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ, με χρήση κωδικών TAXISnet.

Τι αλλάζει πρακτικά για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις

Η εγκύκλιος Ε2100 παρουσιάζει τις σημαντικότερες λειτουργικές αλλαγές. Μεταξύ άλλων:

α. Νέα και επικαιροποιημένα εργαλεία

Το AES φέρνει μια σειρά από λειτουργικότητες που διευκολύνουν τον εξαγωγέα:

Διασάφηση πριν από την προσκόμιση των εμπορευμάτων: οι διαδικασίες ξεκινούν νωρίτερα, επιταχύνοντας την παράδοση. 

Απλουστευμένη και συμπληρωματική διασάφηση: μειωμένα δεδομένα κατά την αρχική φάση, πλήρης συμπλήρωση αργότερα.

Κεντρικός τελωνισμός: ο εξαγωγέας μπορεί να υποβάλει διασάφηση στο τελωνείο όπου είναι εγκατεστημένος, ακόμη κι αν τα εμπορεύματα προσκομίζονται αλλού.

Διασύνδεση με NCTS και EMCS: ενιαία παρακολούθηση για προϊόντα που μπαίνουν σε διαμετακόμιση ή υπόκεινται σε ΕΦΚ.

Ηλεκτρονική γνωστοποίηση επανεξαγωγής (REN): πλήρης ψηφιοποίηση διαδικασιών για μη ενωσιακά εμπορεύματα.

β. Νέοι κανόνες και δεδομένα στη διασάφηση

Η διασάφηση εξαγωγής (μήνυμα IE515) αποκτά νέα δομή σε τρία επίπεδα:

Κεφαλίδα διασάφησης: στοιχεία τελωνείων, ρόλων, ασφάλειας.

Φορτίο εμπορευμάτων: μεταφορικά μέσα, τοποθεσία, έγγραφα.

Είδος εμπορευμάτων: περιγραφή, αξία, κωδικοί, καθαρή μάζα.

Για πρώτη φορά, ο εξαγωγέας πρέπει να δηλώνεται αποκλειστικά στην κεφαλίδα, όχι ανά είδος. 

γ. Ποιες περιπτώσεις παραμένουν στο ICISnet

Σημαντικό για μικρούς παραγωγούς και επιχειρήσεις:

Ορισμένες εξαγωγές μικρής αξίας (έως 1.000€), δέματα ταχυμεταφορών, αποστολές με ΕΛΤΑ και εφοδιασμοί πλοίων/αεροσκαφών συνεχίζουν να διεκπεραιώνονται στο υπάρχον σύστημα ICISnet. 

Ποιοι επηρεάζονται – Επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί, μεταφορείς

Η εγκύκλιος καθορίζει ότι το νέο σύστημα AES αφορά το σύνολο των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν στη διαδικασία εξαγωγής: από τους εξαγωγείς αγροτικών και άλλων προϊόντων έως τους τελωνειακούς αντιπροσώπους, τις μεταφορικές εταιρείες και τα τελωνεία εξαγωγής και εξόδου. Για τη μετάβαση στη νέα πλατφόρμα απαιτείται εξοικείωση με τη δομή δεδομένων της διασάφησης, προσαρμογή των λογιστικών και διαχειριστικών συστημάτων, καθώς και στενότερη συνεργασία μεταξύ εξαγωγέων και τελωνειακών αντιπροσώπων. Η ορθή και έγκαιρη προετοιμασία εγγράφων και μεταφορικών μέσων είναι ιδιαίτερα σημαντική για επιχειρήσεις που διαχειρίζονται ευπαθή προϊόντα, όπου η δυνατότητα προϋποβληθείσας διασάφησης αποτελεί ουσιαστικό πλεονέκτημα, μειώνοντας τις καθυστερήσεις στα τελωνεία.

Η μετάβαση στο AES απαιτεί από τους οικονομικούς φορείς εξοικείωση με τη νέα δομή δεδομένων και προσαρμογή των συστημάτων τους, καθώς και στενότερη συνεργασία με τελωνειακούς αντιπροσώπους για την ορθή υποβολή των διασαφήσεων. Η έγκαιρη προετοιμασία των εγγράφων και των μεταφορικών μέσων είναι κρίσιμη, ιδιαίτερα για ευπαθή αγροτικά προϊόντα, όπου η δυνατότητα προϋποβληθείσας διασάφησης μειώνει καθυστερήσεις και επιταχύνει τη διαδικασία εξαγωγής.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, το AES εφαρμόζεται σε όλα τα ενωσιακά προϊόντα που προορίζονται για εξαγωγή ή για εφοδιασμό πλοίων και αεροσκαφών, καθώς και σε εμπορεύματα που υπάγονται σε ειδικά καθεστώτα, όπως η τελειοποίηση ή η τελωνειακή αποταμίευση. Η ακρίβεια στη συμπλήρωση της διασάφησης είναι κρίσιμη, καθώς το σύστημα εντοπίζει αυτόματα ασυμφωνίες μέσω ανάλυσης κινδύνου. Οι τροποποιήσεις και οι ακυρώσεις επιτρέπονται μόνο υπό συγκεκριμένους όρους, ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία, ενώ τα τελωνεία δύνανται να εκδίδουν ηλεκτρονικά αποφάσεις ελέγχου και αποτελέσματα εξόδου. Ιδιαίτερη σημασία έχει η σωστή αναγραφή του εξαγωγέα, ο οποίος, σε περιπτώσεις πώλησης προς εξαγωγή, πρέπει να είναι ο πωλητής–κύριος των αγαθών με τον αντίστοιχο αριθμό ΕΟRΙ, προκειμένου να τεκμηριώνεται η απαλλαγή από τον ΦΠΑ.

Ένα βήμα μπροστά, με αυξημένες απαιτήσεις 

Η μετάβαση στο AES αποτελεί μια σημαντική αλλαγή για τη διαδικασία των εξαγωγών, ιδιαίτερα για τα αγροτικά προϊόντα όπου ο χρόνος και η ακρίβεια των διατυπώσεων επηρεάζουν άμεσα την αξία της παραγωγής. Το νέο πλαίσιο φέρνει περισσότερη οργάνωση αλλά και μεγαλύτερη υπευθυνότητα στις συναλλαγές, με τις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς να καλούνται να προσαρμοστούν σταδιακά στις νέες απαιτήσεις. Το επόμενο διάστημα θα δείξει πώς η καθημερινή πρακτική των εξαγωγών θα αφομοιώσει αυτές τις αλλαγές, σε μια αγορά που ζητά σταθερά ποιότητα και αξιοπιστία.

Πηγές:

ΑΑΔΕ –  Ανακοίνωση

ΑΑΔΕ – Εγκύκλιος Ε2100/28.11.2025

Οι δασμοί Τραμπ αρχίζουν να παίζουν καταλυτικό ρόλο στο σκέλος της ζήτησης και των εξαγωγών για τις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές, αφού, σε συνδυασμό με τη διολίσθηση του δολαρίου, αυξάνουν σημαντικά το κόστος του προϊόντος στην αμερικανική αγορά.

Παράλληλα η ευνοϊκότερη δασμολογική μεταχείριση ανταγωνιστριών τρίτων χωρών θα οδηγήσει σε απώλεια του μεριδίου πωλήσεων στην πλέον στρατηγικής σημασίας αγορά επιτραπέζιων ελιών για την χώρα μας.

Αυτά τονίζει στην συνέντευξη που έδωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ κ. Κώστας Ζούκας.

Ερ. Πριν τους δασμούς τι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών έκανε η χώρα μας στις ΗΠΑ;

Πριν από την επιβολή των δασμών, οι ελληνικές εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών προς τις ΗΠΑ είχαν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της αμερικανικής αγοράς ως του σημαντικότερου και πιο σταθερού προορισμού για το προϊόν.
Το 2024, οι εξαγωγές στις ΗΠΑ έφθασαν τα 214 εκατομμύρια ευρώ, υπερβαίνοντας κατά πολύ άλλα αγροτικά προϊόντα.
Οι ΗΠΑ απορροφούν περίπου το 30% των συνολικών ποσοτήτων του προϊόντος που κατευθύνονται στο εξωτερικό.
Οι ελληνικές ελιές, και ιδιαίτερα οι δημοφιλείς ποικιλίες Καλαμών/Καλαμάτα και Χαλκιδικής,  έχουν εδραιώσει μια ισχυρή, διαφοροποιημένη θέση στα αμερικανικά ράφια, αναγνωρίσιμη και σταθερά προτιμώμενη από τους καταναλωτές.
Η εντυπωσιακή αυτή πορεία δεν ήταν τυχαία. Χτίστηκε μέσα από σημαντικές και στοχευμένες επενδύσεις των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων του προϊόντος σε ποιότητα, καινοτομία, νέους εμπορικούς τύπους, εξωστρεφείς στρατηγικές και συστηματική προβολή του προϊόντος. Τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα προώθησης της ΠΕΜΕΤΕ με την στήριξη των μελών της, ενισχύουν καθοριστικά την παρουσία του κλάδου και στις ΗΠΑ, δημιουργώντας ένα σταθερό δίαυλο συνεργασίας με εισαγωγείς, αλυσίδες λιανεμπορίου και καταναλωτές.
Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγo, οι νέοι αυτοί επιβαρυντικοί δασμοί έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία τόσο στις εξαγωγικές επιχειρήσεις όσο και στον αγροτικό κόσμο.
Ο κλάδος αντιλαμβάνεται ότι κάθε δασμολογική επιβάρυνση απειλεί άμεσα μια αγορά που χρειάστηκε δεκαετίες για να κερδηθεί και συνιστά βασική πηγή εισοδήματος για χιλιάδες παραγωγούς και σημαντικό στήριγμα για την εθνική οικονομία.
Το ενδεχόμενο απώλειας μεριδίου σε μία από τις πιο ανταγωνιστικές αγορές παγκοσμίως προκαλεί βαθιά ανησυχία. Και αυτό διότι η επιτραπέζια ελιά είναι ένας κλάδος που δραστηριοποιείται σχεδόν αποκλειστικά στην ελληνική περιφέρεια, τόσο σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής όσο και σε επίπεδο μεταποίησης. Συνεπώς, η συρρίκνωση των εξαγωγών πλήττει την οικονομική δραστηριότητα, απειλεί την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος σε ολόκληρες περιοχές της χώρας.
Με λίγα λόγια, πριν την επιβολή των δασμών η Ελλάδα είχε καταφέρει να δημιουργήσει ένα πραγματικό success story στην αγορά των ΗΠΑ. Σήμερα, αυτό το success story βρίσκεται σε κίνδυνο και ολόκληρος ο κλάδος καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να το προστατεύσει.

Ερ. Σήμερα τελικά που κυμαίνονται οι δασμοί στα ελληνικά προϊόντα;

Σήμερα, οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές, όπως και τα περισσότερα αντίστοιχα ευρωπαϊκά προϊόντα, επιβαρύνονται με ενιαίο δασμό 15% κατά την είσοδο τους στην αμερικανική αγορά. Η νέα αυτή πραγματικότητα προκύπτει από την πρόσφατη εμπορική συμφωνία ΗΠΑ–ΕΕ και φέρνει σημαντικό επιπλέον κόστος για όλους τους εξαγωγικούς κλάδους με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για τις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές, προϊόν που αποτελεί τον πιο εξωστρεφή εκπρόσωπο της ελληνικής αγροδιατροφής, η δασμολογική επιβάρυνση έχει ουσιαστικό αντίκτυπο. Η αμερικανική αγορά απορροφά περίπου το 30% των συνολικών εξαγωγών του προϊόντος, γεγονός που καθιστά τον κλάδο άμεσα εκτεθειμένο σε κάθε μεταβολή του δασμολογικού πλαισίου.
Οι δασμοί σε συνδυασμό με τη δυσμενή ισοτιμία του δολαρίου, έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους πάνω από 25% για το ελληνικό προϊόν. Αύξηση που δεν μπορεί να απορροφηθεί μόνο από τους Έλληνες εξαγωγείς. Ήδη το πρώτο οκτάμηνο του 2025 οι εξαγωγές ελληνικών επιτραπέζιων ελιών προς τις ΗΠΑ εμφανίζουν μείωση 4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Με άλλα λόγια, οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές βρίσκονται αντιμέτωπες με το πιο δυσμενές δασμολογικό περιβάλλον των τελευταίων ετών, παρά την αναγνωρισμένη ποιότητα και δημοφιλία τους.
Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Πλήττει χιλιάδες αγροτικές οικογένειες και ολόκληρες τοπικές οικονομίες που στηρίζονται στην καλλιέργεια και επεξεργασία του προϊόντος, καθιστώντας το ένα κρίσιμο μέτωπο για τον αγροτικό και εξαγωγικό τομέα της χώρας.

Έχει περάσει στο ράφι των σούπερ μάρκετ στις ΗΠΑ η αύξηση της τιμής;

Δεν υπάρχει ακόμη τεκμηριωμένη, δημόσια πληροφόρηση που να δείχνει ότι η αύξηση του κόστους έχει μετακυλήσει στις τιμές των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών στα ράφια των αμερικανικών σούπερ μάρκετ. Το γεγονός ότι υπάρχουν κλειστά συμβόλαια τιμών των εισαγωγεών με s/m και τα σημεία πώλησης γενικότερα, δεν δείχνουν ακόμα αν υπήρξε μετακύληση αύξηςη στοναμερικανό καταναλωτή. Ωστόσο, η μείωση περίπου 4% στις εξαγωγές κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2025, αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι η δασμολογική επιβάρυνση αρχίζει να επηρεάζει την αμερικανική αγορά.
Αναπόφευκτα, μέρος της επιβάρυνσης θα μετακυλιστεί στον καταναλωτή. Δεδομένου δε ότι η ζήτηση για το προϊόν είναι ελαστική, επειδή η επιτραπέζια ελιά θεωρείται προϊόν delicatessen, η αύξηση της τελικής τιμής οδηγεί σε μείωση της κατανάλωσης και, κατά συνέπεια, σε απώλεια μεριδίου αγοράς για τις ελληνικές ελιές.
Παράλληλα, οι αυξημένοι δασμοί έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζουν τη συμπεριφορά των συνεργατών μας στις ΗΠΑ, οι οποίοι αντίστοιχα έχουν επενδύσει επί δεκαετίες στην παρουσία των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών στην αμερικανική αγορά. Προσπαθώντας να κατανοήσουν τις νέες ισορροπίες και να επαναξιολογήσουν τον επιχειρηματικό τους κίνδυνο, κινούνται πλέον με μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα, επιβραδύνοντας την υπογραφή νέων συμβολαίων.  Αυτή η «στάση αναμονής» δυσχεραίνει τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, τόσο σε επίπεδο εμπορικών συνεργασιών όσο και σε επίπεδο επενδύσεων, δημιουργώντας ένα περιβάλλον αβεβαιότητας που επιβαρύνει ολόκληρη την αλυσίδα του κλάδου της επιτραπέζιας ελιάς.
Με λίγα λόγια, παρότι δεν υπάρχει ακόμη πλήρης και επίσημη επιβεβαίωση ότι η αύξηση του κόστους έχει περάσει καθολικά στον Αμερικανό καταναλωτή, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι η ελληνική επιτραπέζια ελιά αρχίζει ήδη να βιώνει τις πραγματικές συνέπειες του νέου δασμολογικού πλαισίου. Τα υφιστάμενα συμβόλαια λήγουν σταδιακά έως το τέλος του έτους και αυτό σημαίνει ότι οι νέες τιμολογιακές συνθήκες θα αποτυπωθούν πιο καθαρά στις συμφωνίες που θα ανανεωθούν ή θα υπογραφούν από το φθινόπωρο και έπειτα.
Μια πρώτη αξιόπιστη εικόνα για την πραγματική αντίδραση των καταναλωτών θα προκύψει την περίοδο των εορτών, όταν παραδοσιακά ενισχύεται η ζήτηση, καθώς και στο πρώτο δίμηνο του 2026, οπότε θα έχουν αρχίσει να κινούνται οι νέες παραγγελίες σε τιμές που ενσωματώνουν πλήρως τους δασμούς.

Ερ. Ποιοι ανταγωνιστές μας έχουν αποκτήσει πλεονέκτημα από τους δασμούς που έχουν επιβληθεί στην χώρα μας;

Οι νέοι δασμοί έχουν διαταράξει την ανταγωνιστική ισορροπία της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς έναντι ελαιοπαραγωγικών τρίτων χωρών (Αίγυπτος, Μαρόκο, Λ. Αμερική), οι οποίες πλέον αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα. Είτε απολαμβάνουν χαμηλότερους δασμούς λόγω εμπορικών συμφωνιών, είτε έχουν μεγαλύτερη νομισματική ευελιξία για να απορροφήσουν ανατιμήσεις μέσω υποτίμησης των εθνικών τους νομισμάτων.
Παράλληλα, η πιθανότητα υποκατάστασης της αμερικανικής αγοράς με άλλες διεθνείς αγορές είναι περιορισμένη. Οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές ήδη εξάγονται σε περισσότερες από 100 χώρες. Ωστόσο, καμία άλλη αγορά δεν μπορεί βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα να αντικαταστήσει την αγορά των ΗΠΑ, η οποία συνδυάζει υψηλό εισόδημα, μεγάλη καταναλωτική βάση και εδραιωμένα εμπορικά κανάλια.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η ολοκληρωμένη παρουσία του κλάδου σε νέες αγορές προϋποθέτει όχι μόνο εμπορικά κανάλια, αλλά και επενδύσεις σε προβολή, γαστρονομική εκπαίδευση και στρατηγικό branding. Ρεαλιστικά, τα πρώτα μετρήσιμα αποτελέσματα σε επίπεδο πωλήσεων στις νέες αγορές δεν μπορούν να αναμένονται πριν την επόμενη δεκαετία.
Με άλλα λόγια, οι δασμοί δεν πλήττουν μόνο την τιμή. Απειλούν την ίδια τη θέση της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς σε μία στρατηγική αγορά, δίνοντας παράλληλα πλεονέκτημα στους διεθνείς ανταγωνιστές. Η αγορά των ΗΠΑ παραμένει κομβικής σημασίας για τον κλάδο και η επανάκτηση της πλήρους πρόσβασης σε αυτήν αποτελεί στόχο συνολικά του κλάδου.

Ερ. Μπορούμε να καταφέρουμε να εξαιρέσουμε τις επιτραπέζιες ελιές από τους δασμούς;

Η ΠΕΜΕΤΕ παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή και αποφασιστικότητα τις εξελίξεις γύρω από τους δασμούς και τις σοβαρές επιπτώσεις που έχουν στον κλάδο των επιτραπέζιων ελιών. Ήδη έχουμε κινηθεί με στοχευμένες  πρωτοβουλίες. Παράλληλα, διατηρούμε ανοιχτό διάλογο με την Κυβέρνηση, με Έλληνες βουλευτές, ευρωβουλευτές, την ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ, καθώς και με αρμόδιους ευρωπαϊκούς και εθνικούς φορείς, προκειμένου να ενισχύσει την κοινή φωνή υπέρ του προϊόντος.
Η θέση της ΠΕΜΕΤΕ είναι σαφής: οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές πρέπει να εξαιρεθούν από κάθε δασμό, όπως είχε γίνει το 2019 με την προηγούμενη Απόφαση του ίδιου Προέδρου των ΗΠΑ. Η ελληνική παραγωγή δεν αποτελεί απειλή για την αμερικανική οικονομία, αλλά μια αξία που πρέπει να στηριχθεί και να προωθηθεί με όρους δικαιοσύνης και ίσου ανταγωνισμού.

Υπάρχει ουσιαστικό περιθώριο διεκδίκησης εξαίρεσης, καθώς οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές διαθέτουν ισχυρά επιχειρήματα:

• Οι ΗΠΑ δεν παράγουν τις ελληνικές ποικιλίες επιτραπέζιων ελιών (ΚΑΛΑΜΩΝ/ΚΑΛΑΜΑΤΑ, ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ, ΑΜΦΙΣΣΗΣ) άρα δεν τίθεται θέμα προστασίας εγχώριας παραγωγής, ούτε υπάρχει κίνδυνος στρέβλωσης της αμερικανικής αγοράς. Αυτό το στοιχείο, που αποτελεί βασική αρχή κάθε εμπορικής διαπραγμάτευσης, ενισχύει καθοριστικά τη θέση της Ελλάδας.
• Το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας–ΗΠΑ είναι σχεδόν ισοσκελισμένο. Η χώρα μας δεν συγκαταλέγεται στους «μεγάλους εξαγωγείς» που δημιουργούν εμπορικές ανισορροπίες εις βάρος των ΗΠΑ.

Συνεπώς, η εξαίρεση των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών θα είχε ελάχιστο έως μηδενικό πολιτικοοικονομικό κόστος για την αμερικανική πλευρά. Αντίθετα, η διατήρηση του επιβαρυντικού δασμού πλήττει έναν κλάδο που αποτελεί την πιο αναγνωρίσιμη «βιτρίνα» της ελληνικής και μεσογειακής αγροδιατροφής διεθνώς.

Οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές δεν είναι απλώς ένα εξαγώγιμο προϊόν υψηλής ποιότητας. Αποτελούν βασικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής, της πιο διεθνώς τεκμηριωμένης διατροφικής πυραμίδας, ενισχύοντας τη συνολική υγεία του οργανισμού. Σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ, όπου η προώθηση πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών αποτελεί σταθερό δημόσιο στόχο, η πρόσβαση των καταναλωτών σε προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας όπως οι ελληνικές ελιές θα έπρεπε να ενθαρρύνεται και όχι να επιβαρύνεται.

Για να επιτευχθεί η εξαίρεση, απαιτείται συντονισμένη διπλωματική πίεση και αξιοποίηση των διαύλων εμπορικής διαπραγμάτευσης. Με άλλα λόγια, η εξαίρεση είναι εφικτή, όπως είχε αποδειχθεί το 2019. Απαιτείται πολιτική βούληση, τεκμηρίωση και επιμονή για να διασφαλιστεί ότι η ελληνική επιτραπέζια ελιά θα συνεχίσει να καταλαμβάνει την αξιόλογη θέση της στις διεθνείς αγορές.

Η παγκόσμια αγορά ζάχαρης εισέρχεται στη σεζόν 2025/26 με μια εικόνα υψηλής παραγωγής, σταθερά αυξανόμενης κατανάλωσης και αισθητά μειωμένων διεθνών τιμών, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του FAO που δημοσιεύτηκαν στα μέσα Νοεμβρίου. Οι θετικές καιρικές συνθήκες σε βασικές χώρες–παραγωγούς και η συνολική διεύρυνση των εκτάσεων καλλιέργειας έχουν διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα που επηρεάζει την παγκόσμια προσφορά, τη ζήτηση και το εμπόριο. Οι εξελίξεις αυτές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, που παρακολουθεί στενά τις διεθνείς τάσεις σε προϊόντα με ισχυρή παγκόσμια διασύνδεση.

Έκρηξη στην Παγκόσμια Παραγωγή

Η παγκόσμια παραγωγή ζάχαρης για το 2025/26 εκτιμάται ότι θα φτάσει τους 185,3 εκατ. τόνους, σημειώνοντας άνοδο 5,5% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο και καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό. Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στις ιδιαίτερα ευνοϊκές εξελίξεις σε βασικές παραγωγικές χώρες. Στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό και εξαγωγέα παγκοσμίως, η παραγωγή ανακάμπτει μετά τις απώλειες του 2024/25, με άνοδο περίπου 4% σε ετήσια βάση. Παρά το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό της ζαχαροκάλαμου κατευθύνεται φέτος προς την παραγωγή βιοαιθανόλης, η ποσότητα που τελικά διατίθεται για ζάχαρη αυξάνεται, ενισχύοντας την συνολική προσφορά.

Ισχυρή ανάκαμψη καταγράφεται και στην Ινδία, όπου οι επαρκείς βροχοπτώσεις του μουσώνα και η επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων —χάρη στις υψηλότερες αποδόσεις της ζαχαροκάλαμου σε σχέση με ανταγωνιστικές καλλιέργειες όπως η σόγια και το σιτάρι— δημιουργούν τις προϋποθέσεις για σημαντική ενίσχυση της παραγωγής. Θετική είναι η εικόνα και στην Ταϊλάνδη, τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα παγκοσμίως, όπου, παρά τις τοπικές προσβολές από white leaf disease, οι συνολικές καλλιεργητικές συνθήκες παραμένουν ευνοϊκές.

Στον αντίποδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να καταγράψει μείωση παραγωγής, καθώς οι χαμηλότερες τιμές και το αυξημένο κόστος εισροών οδήγησαν σε περιορισμό των φυτεύσεων τεύτλων. Πτωτική πορεία αναμένεται επίσης σε Αυστραλία, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες. Αντίθετα, θετική μεταβολή προβλέπεται για Κίνα, Ινδονησία και Μεξικό, όπου η παραγωγή αναμένεται να κινηθεί υψηλότερα σε σχέση με το 2024/25.

Σταθερή Άνοδος στην Κατανάλωση

Η παγκόσμια κατανάλωση ζάχαρης συνεχίζει την ανοδική της πορεία, με την πρόβλεψη για το 2025/26 να δείχνει αύξηση 1,3%, ρυθμό υψηλότερο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Κεντρικός παράγοντας που στηρίζει τη ζήτηση είναι η υποχώρηση των διεθνών τιμών, η οποία ενθαρρύνει τη χρήση ζάχαρης παρά τις γενικότερες ενδείξεις επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας. Την ενίσχυση της κατανάλωσης οδηγούν κυρίως η Αφρική —όπου η αύξηση του πληθυσμού και η επιταχυνόμενη αστικοποίηση ανεβάζουν τη ζήτηση— αλλά και η Ασία, με τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών να διατηρεί υψηλές ανάγκες σε πρώτη ύλη. Συνολικά, η κατά κεφαλήν κατανάλωση αναμένεται να διαμορφωθεί στα 21,9 κιλά ετησίως.

Εμπόριο: Ανοδικό, αλλά με Φρένο

Το παγκόσμιο εμπόριο ζάχαρης για τη σεζόν 2025/26 αναμένεται να φτάσει τους 65,2 εκατ. τόνους, σημειώνοντας άνοδο 3% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Παρά τη συνολική ενίσχυση της παραγωγής, η αύξηση στο διεθνές εμπόριο παραμένει συγκρατημένη, καθώς οι υψηλότερες εξαγωγές από χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία αντισταθμίζονται από τη μειωμένη διαθεσιμότητα εξαγώγιμων ποσοτήτων στην Ευρώπη. Έτσι, η αγορά διαμορφώνει μια πιο ήπια δυναμική, προσαρμοζόμενη στις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζει η παραγωγή μεταξύ των μεγάλων εξαγωγικών και εισαγωγικών περιοχών.

Απότομη Πτώση στις Διεθνείς Τιμές

Οι διεθνείς τιμές ζάχαρης κατρακύλησαν τον Οκτώβριο του 2025 στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Δεκέμβριο του 2020, με τον μέσο όρο της περιόδου Ιανουαρίου–Οκτωβρίου να διαμορφώνεται στα 17,33 σεντς/λίμπρα, σημειώνοντας πτώση 15% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Η αύξηση της διαθέσιμης ποσότητας από τις μεγάλες παραγωγούς χώρες —Βραζιλία, Ινδία και Ταϊλάνδη— άσκησε ισχυρή πίεση στις τιμές, την ώρα που οι προσδοκίες για ασθενέστερη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη ενίσχυσαν τη συνολική καθοδική τάση. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων διαμορφώνει μια αγορά με εμφανώς χαμηλότερες τιμές, επηρεάζοντας τόσο τις εξαγωγικές ροές όσο και τη διαμόρφωση τιμών για τους παραγωγούς σε πολλές περιοχές του κόσμου.

Η Επόμενη Μέρα για την Ζάχαρη

Η παγκόσμια αγορά ζάχαρης εισέρχεται στη νέα σεζόν με έντονα σημάδια υπερπροσφοράς και μια αισθητή διόρθωση στις διεθνείς τιμές. Παρά το γεγονός ότι μεγάλοι παραγωγοί ενισχύουν τις εξαγωγές τους, το εμπόριο κινείται με πιο ήπιους ρυθμούς λόγω των ανισορροπιών μεταξύ περιοχών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση και στις εισαγωγές ζάχαρης καλούνται να παρακολουθούν στενά τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς οι διακυμάνσεις στην προσφορά και στη ζήτηση καθορίζουν πλέον τις τιμές και τις ευκαιρίες της επόμενης περιόδου. 

Πηγή: FAO – Food Outlook

Χρειάστηκαν λιγότερο από δύο μήνες από την υποβολή της πρότασης κανονισμού της Επιτροπής, σχετικά με την εφαρμογή της διμερούς ρήτρας διασφάλισης της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur και της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας για τα γεωργικά προϊόντα, για να εγκρίνει το Συμβούλιο την πρόταση χωρίς να επιφέρει τροποποιήσεις.

Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κανονισμός που προτείνει η Επιτροπή ενισχύει τα μέτρα προστασίας των γεωργών της ΕΕ στο πλαίσιο των συμφωνιών και εισάγει στο δίκαιο της ΕΕ τις διατάξεις διασφάλισης που περιλαμβάνονται και στις δύο συμφωνίες για τα γεωργικά προϊόντα. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι τα μέτρα διασφάλισης μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα και αποτελεσματικά σε περίπτωση που οι εισαγωγές από εταίρους της Mercosur προκαλούν ή υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά.

Η απόφαση αυτή δεν θίγει τις εν εξελίξει συζητήσεις στο πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την υπογραφή και τη σύναψη της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur και της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας.

Πεδίο εφαρμογής των μέτρων διασφάλισης

Ο κανονισμός καθορίζει πώς η ΕΕ δύναται να αναστείλει προσωρινά τις δασμολογικές προτιμήσεις για τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από τη Mercosur, εάν οι εισαγωγές αυτές ζημιώνουν τους παραγωγούς της ΕΕ.
Έχει ως βάση τα υφιστάμενα εργαλεία διασφάλισης της ΕΕ, αλλά εισάγει ταχύτερες διαδικασίες και απλούστερους μηχανισμούς ενεργοποίησης για την προστασία των γεωργών της ΕΕ.

Έρευνες και παρακολούθηση

Οι έρευνες μπορούν να ξεκινήσουν γρήγορα κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών ή του κλάδου παραγωγής, όταν υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι εισαγωγές αυξάνονται απότομα ή επηρεάζουν τις αγορές της ΕΕ. Για ευαίσθητα προϊόντα όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, η ζάχαρη και η αιθανόλη, τιμή χαμηλότερη κατά 10% των προϊόντων σε συνδυασμό είτε με αύξηση κατά 10% του όγκου των προτιμησιακών εισαγωγών είτε με μείωση κατά 10% των τιμών εισαγωγής, θα είναι κατά κανόνα επαρκής λόγος για την έναρξη έρευνας.
Η έρευνα θα εξετάζει παράγοντες όπως ο όγκος των εισαγωγών, οι τάσεις των τιμών και ο αντίκτυπος στην παραγωγή, τις πωλήσεις, την απασχόληση και τα κέρδη στον επηρεαζόμενο τομέα της ΕΕ.
Για τα ευαίσθητα προϊόντα, οι έρευνες θα ολοκληρώνονται εντός τετραμήνου και, σε επείγουσες περιπτώσεις, θα μπορούν να λαμβάνονται προσωρινά μέτρα εντός 21 ημερών.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τακτικά τις εισαγωγές προϊόντων χαρακτηρισμένων ως ευαίσθητων και θα υποβάλλει ανά εξάμηνο έκθεση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις εξελίξεις της αγοράς και τον ενδεχόμενο κίνδυνο ζημίας των παραγωγών της ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τη θέση του, οι συννομοθέτες θα ολοκληρώσουν τις εργασίες σχετικά με τον κανονισμό για τα μέτρα διασφάλισης. Ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ αφού εγκριθεί και από τα δύο θεσμικά όργανα και δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα.
Γενικό πλαίσιο
Οι διμερείς ρήτρες διασφάλισης αποτελούν μέρος τόσο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur όσο και της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Mercosur.
Ο κανονισμός για τα μέτρα διασφάλισης συμπληρώνει τις ευρύτερες συμφωνίες, οι οποίες αποσκοπούν στην εμβάθυνση των εμπορικών και πολιτικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη και Παραγουάη), διασφαλίζοντας ισχυρή προστασία των γεωργικών τομέων της ΕΕ που ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στον ανταγωνισμό των εισαγωγών.

Πρόταση της Επιτροπής για τον κανονισμό

Παράρτημα - Ευαίσθητα προϊόντα

Συμφωνία ΕΕ-Mercosur (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) 

Η παγκόσμια αγορά ρυζιού οδεύει προς μια ακόμη χρονιά έντονης δυναμικής, καθώς τα πρόσφατα στοιχεία του FAO που δημοσιεύτηκαν στα μέσα Νοεμβρίου δείχνουν ότι η παραγωγή για το 2025/26 θα κινηθεί σε νέο ιστορικό υψηλό. Την ίδια στιγμή, όμως, το διεθνές εμπόριο και οι τιμές δεν ακολουθούν την ίδια ανοδική τροχιά, με την αγορά να διαμορφώνεται μέσα σε συνθήκες αυξημένων αποθεμάτων, διαφοροποιημένης ζήτησης και έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των εξαγωγικών χωρών.

Ρεκόρ παραγωγής με αιχμή την Ασία και τη Λατινική Αμερική

Η παγκόσμια παραγωγή ρυζιού για το 2025/26 αναμένεται να φτάσει τους 556,4 εκατ. τόνους, σημειώνοντας αύξηση 1,2% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο — ένα ακόμη ιστορικό υψηλό για την αγορά. Η Ασία εξακολουθεί να οδηγεί την παγκόσμια παραγωγή, καθώς η περιοχή προσεγγίζει ή και ξεπερνά το περσινό ρεκόρ, με επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και, κατά κανόνα, ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Ισχυρή συμβολή αναμένεται και από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, που κατευθύνονται προς τη μεγαλύτερη συγκομιδή που έχει καταγραφεί. Αντιθέτως, μειωμένα περιθώρια κέρδους για τους παραγωγούς σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ωκεανία, καθώς και ασταθείς βροχοπτώσεις στην Αφρική, αναμένεται να περιορίσουν τα αποτελέσματα σε αυτές τις περιοχές.

Παγκόσμια κατανάλωση και αποθέματα: Διογκώνονται οι ανισορροπίες

Παρά τη συνεχιζόμενη ισχύ της παγκόσμιας ζήτησης, η συνολική χρήση ρυζιού για το 2025/26, που προβλέπεται να φτάσει τους 551,8 εκατ. τόνους, δεν αρκεί για να απορροφήσει την αυξημένη παραγωγή. Το αποτέλεσμα είναι μια νέα άνοδος των παγκόσμιων αποθεμάτων κατά 2,2%, τα οποία αναμένεται να αγγίξουν τους 215,4 εκατ. τόνους — το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Η συσσώρευση αυτή οφείλεται κυρίως σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία, η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ, ενώ αντίθετα η Ινδονησία, η Μαδαγασκάρη και οι Φιλιππίνες αναμένεται να παρουσιάσουν μειώσεις. Συνολικά, ο δείκτης αποθεμάτων προς χρήση ανέρχεται στο 38,6%, υποδηλώνοντας το ιδιαίτερα αυξημένο επίπεδο διαθεσιμότητας στην παγκόσμια αγορά.

Διεθνές εμπόριο: Επιστροφή στην κανονικότητα, αλλά με πρόβλεψη μικρής κάμψης

Μετά την έντονη ανάκαμψη του διεθνούς εμπορίου ρυζιού το 2024 και το 2025 —χάρη στα άφθονα εξαγώγιμα αποθέματα, τη μείωση των στοκ σε χώρες-εισαγωγείς και την άρση των περιορισμών εξαγωγών της Ινδίας— η αγορά φαίνεται πως σταθεροποιείται σε πιο ήπιο ρυθμό. Για το 2026 προβλέπεται μια μικρή κάμψη της τάξης του 1,1%, με τον όγκο του παγκόσμιου εμπορίου να υποχωρεί στα 61,1 εκατ. τόνους. Από τους μεγάλους εξαγωγείς, μόνο η Βραζιλία, η Ινδία, η Ουρουγουάη και το Βιετνάμ αναμένεται να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν τις αποστολές τους, καθώς οι περισσότερες εξαγωγικές χώρες προβλέπεται να αντιμετωπίσουν στασιμότητα ή μείωση των φορτώσεων, λόγω ασθενέστερης ζήτησης στις παραδοσιακές τους αγορές και απώλειας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. 

Διεθνείς τιμές: Συνεχής πτώση και οξύς ανταγωνισμός

Οι μεγάλες διαθέσιμες ποσότητες ρυζιού στη διεθνή αγορά έχουν εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εξαγωγικών χωρών, οδηγώντας τις τιμές σε συνεχή πτωτική πορεία από τον Μάιο του 2025. Η πίεση αυτή ενισχύεται από την απουσία της Ινδονησίας από την αγορά, καθώς και από τους περιορισμούς στις εισαγωγές μη ειδικού ρυζιού που επέβαλαν οι Φιλιππίνες τον Σεπτέμβριο. Ως αποτέλεσμα, ο Δείκτης FAO All Rice Price Index υποχώρησε στις 98,4 μονάδες τον Οκτώβριο του 2025, επίπεδο μειωμένο κατά 7,5% σε σχέση με τον Μάιο και το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί από τον Δεκέμβριο του 2021.

Η εικόνα του ρυζιού και η προοπτική του

Σε αυτό το περιβάλλον, η παγκόσμια αγορά ρυζιού διαμορφώνεται σε ένα σκηνικό αντιθέσεων: η παραγωγή συνεχίζει την ανοδική της πορεία και τα αποθέματα αγγίζουν νέα υψηλά, αλλά το εμπόριο και οι τιμές παραμένουν υπό πίεση. Η σεζόν 2025/26 προμηνύεται ως μια χρονιά μεγάλης προσφοράς και αυξημένου ανταγωνισμού, με τις χώρες-παραγωγούς να καλούνται να κινηθούν μέσα σε μια αγορά που αλλάζει γρήγορα. Για τους παραγωγούς, το ζητούμενο πλέον δεν είναι μόνο η καλή συγκομιδή, αλλά και η δυνατότητα να διασφαλίσουν βιώσιμη τιμή και πρόσβαση στις αγορές — σε μια διεθνή σκηνή όπου η αφθονία της προσφοράς συχνά δεν μεταφράζεται σε σταθερό εισόδημα.

Πηγή: FAO – Food Outlook

Μία από τις πιο ισχυρές χρονιές της τελευταίας δεκαετίας φαίνεται πως διαγράφεται για το καλαμπόκι, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του FAO που δημοσιεύτηκαν στα μέσα Νοεμβρίου. Η παγκόσμια παραγωγή των χονδρόκοκκων σιτηρών – με κυρίαρχο το καλαμπόκι – αναμένεται να αγγίξει νέο ιστορικό υψηλό, με τις διεθνείς τιμές να διαμορφώνονται σε επίπεδα που επηρεάζουν άμεσα τις αγορές ζωοτροφών, την κτηνοτροφία και τελικά το κόστος παραγωγής στις χώρες εισαγωγής.

Για την Ελλάδα, όπου το καλαμπόκι αποτελεί βασική εισροή στη ζωοτροφία, οι παγκόσμιες εξελίξεις έχουν πάντοτε βαρύτητα. Η φετινή εικόνα δείχνει μία αγορά που ανακάμπτει, με αυξημένη προσφορά και τάση σταθεροποίησης στις τιμές, αλλά και με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τις μεγάλες παραγωγικές χώρες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το καλαμπόκι, σύμφωνα με την τυπολογία του FAO, εντάσσεται στην ευρύτερη ομάδα των “χονδρόκοκκων σιτηρών”, μαζί με καλλιέργειες όπως το κριθάρι, η βρώμη και το σόργο. Ωστόσο, λόγω του μεγέθους και της βαρύτητάς του στη διεθνή παραγωγή και το εμπόριο, το καλαμπόκι αποτελεί το κυρίαρχο μέρος της κατηγορίας, αφήνοντας περιορισμένο μερίδιο στα υπόλοιπα σιτηρά. Έτσι, αν και οι εκτιμήσεις παρουσιάζονται σε επίπεδο ομάδας, στην πράξη οι περισσότερες τάσεις και μεταβολές αντανακλούν πρωτίστως την αγορά του καλαμποκιού.

Ισχυρή παγκόσμια άνοδος παραγωγής – Οδηγός η Νότια και Βόρεια Αμερική

Η παγκόσμια παραγωγή χονδρόκοκκων σιτηρών για το 2025 εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 1.614 εκατομμύρια τόνους, σημειώνοντας αύξηση 6,6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο καλαμπόκι, με τις μεγαλύτερες συγκομιδές να προβλέπονται στη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι υψηλές τιμές οδήγησαν σε επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Σημαντική βελτίωση των αποδόσεων καταγράφεται και στη Νότια Αφρική, χάρη στις επαρκείς και καλά κατανεμημένες βροχοπτώσεις που επέτρεψαν στις καλλιέργειες να ανακάμψουν. Αντίθετα, σε Αργεντινή και αρκετές ασιατικές χώρες, η παραγωγή καλαμποκιού αναμένεται μειωμένη λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών που περιόρισαν τις αποδόσεις.

Κατανάλωση: Η ζήτηση σε ζωοτροφές και βιομηχανία οδηγεί την αγορά

Η συνολική χρήση χονδρόκοκκων σιτηρών για το 2025/26 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 1.574 εκατομμύρια τόνους, σημειώνοντας αύξηση 2,1% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η άνοδος αυτή αποδίδεται κυρίως στο καλαμπόκι, καθώς η ζήτηση για ζωοτροφές αλλά και για βιομηχανικές χρήσεις – όπως η παραγωγή βιοκαυσίμων, αμύλου και άλλων παραγώγων – παραμένει ισχυρή. Η αυξημένη διαθεσιμότητα και το σχετικά χαμηλό επίπεδο τιμών ενθαρρύνουν την κατανάλωση, διαμορφώνοντας μια αγορά που διατηρεί σταθερή και διευρυνόμενη ζήτηση. Η εικόνα αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την ελληνική πραγματικότητα, όπου το κόστος των ζωοτροφών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφικής παραγωγής.

Διεθνές εμπόριο: Επιστροφή σε υψηλά επίπεδα

Το παγκόσμιο εμπόριο χονδρόκοκκων σιτηρών για το 2025/26 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,6%, φθάνοντας τα 235,8 εκατομμύρια τόνους, με την άνοδο να αποδίδεται κυρίως στην αναμενόμενη ανάκαμψη των ροών σόργου. Η Κίνα αναμένεται να παραμείνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας, ενώ η Αργεντινή και η Βραζιλία ενισχύουν τον ρόλο τους ως βασικοί εξαγωγείς στο συγκεκριμένο προϊόν.

Παράλληλα, το εμπόριο καλαμποκιού και κριθαριού προβλέπεται να ανακάμψει από την πτώση της προηγούμενης περιόδου και να επανέλθει σε επίπεδα κοντά στον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας. Η αυξημένη διαθεσιμότητα εξαγώγιμων ποσοτήτων δημιουργεί ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για τους εισαγωγείς, προσφέροντας μεγαλύτερη ποικιλία προέλευσης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βραζιλία παραμένουν οι βασικοί πυλώνες της παγκόσμιας αγοράς στο καλαμπόκι, διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη δυναμική των διεθνών ροών.

Αποθέματα: Ισχυρή ανάκαμψη 

Μετά τη χαμηλή επίδοση της προηγούμενης χρονιάς, τα παγκόσμια αποθέματα χονδρόκοκκων σιτηρών για το 2025/26 προβλέπεται να ενισχυθούν σημαντικά, φθάνοντας τα 372,1 εκατομμύρια τόνους, δηλαδή αυξημένα κατά 9,7%. Η άνοδος αυτή προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από το καλαμπόκι, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία και την Ουκρανία. Η ανάκαμψη των αποθεμάτων συμβάλλει στη σταθεροποίηση της διεθνούς αγοράς, δημιουργώντας ένα περιβάλλον με μεγαλύτερη επάρκεια και μειωμένες πιέσεις στις τιμές.

Τιμές: Τάση σταθεροποίησης μετά τις μεγάλες διακυμάνσεις

Ο διεθνής δείκτης τιμών των χονδρόκοκκων σιτηρών κατέγραψε αύξηση 7,8% το διάστημα Ιανουαρίου–Οκτωβρίου 2025 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, παραμένοντας όμως χαμηλότερος από τα πολύ υψηλά επίπεδα που είχαν σημειωθεί την τριετία 2021–2023. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη βελτιωμένη προσφορά στην παγκόσμια αγορά, την ισχυρή ανάκαμψη των αποθεμάτων — κυρίως στο καλαμπόκι — και τη σταδιακή εξισορρόπηση της ζήτησης, καθώς οι αγοραστές αξιοποιούν την αυξημένη διαθεσιμότητα. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά με πιο σταθερή εικόνα και μειωμένες διακυμάνσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα;

Οι εξελίξεις στη διεθνή αγορά καλαμποκιού επηρεάζουν άμεσα και την ελληνική πραγματικότητα, κυρίως μέσω του κόστους των ζωοτροφών και των εισαγωγικών ροών που καθορίζουν τις τιμές στην εσωτερική αγορά. Η αυξημένη παγκόσμια παραγωγή, τα ενισχυμένα αποθέματα και η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα προϊόντος δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν πιο σταθερές ή και ελαφρώς πιεσμένες τιμές διεθνώς. Εφόσον αυτή η τάση διατηρηθεί, μπορεί να επηρεάσει και τις αποφάσεις των Ελλήνων παραγωγών ενόψει των ανοιξιάτικων σπορών, αλλά και το συνολικό κόστος εκτροφής, διαμορφώνοντας μια πιο προβλέψιμη εικόνα για την επόμενη περίοδο.

Η επόμενη μέρα για παραγωγούς και κτηνοτρόφους

Η εικόνα που διαμορφώνεται, δείχνει μια παγκόσμια αγορά καλαμποκιού με μεγαλύτερη προσφορά και ενισχυμένα αποθέματα, στοιχεία που διευκολύνουν τη σταθεροποίηση των διεθνών τιμών. Για την ελληνική κτηνοτροφία, που παρακολουθεί στενά τις μεταβολές στο κόστος των ζωοτροφών, οι εξελίξεις αυτές αποτελούν έναν χρήσιμο δείκτη για τους μήνες που έρχονται. Η διεθνής αγορά συνεχίζει να επηρεάζει άμεσα το τελικό κόστος παραγωγής στη χώρα μας και, όσο η προσφορά παραμένει αυξημένη, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές και παγκόσμιες κινήσεις θα αποτυπωθούν στην εσωτερική αγορά.

Για τον Έλληνα κτηνοτρόφο και παραγωγό, που βλέπει το κόστος της ζωοτροφής να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης, η πορεία της διεθνούς αγοράς παραμένει πάντα κρίσιμη. Καθώς η προσφορά παγκοσμίως παραμένει ενισχυμένη, το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον στο πώς αυτές οι εξελίξεις θα περάσουν μέχρι το στάβλο και το χωράφι, διαμορφώνοντας το οικονομικό περιβάλλον της επόμενης περιόδου.

Πηγή: FAO – Food Outlook

Η παγκόσμια αγορά κρέατος βρίσκεται σε φάση αλλαγών, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του FAO που δημοσιεύτηκαν στα μέσα Νοεμβρίου. Η παραγωγή κινείται ανοδικά, οι διεθνείς τιμές καταγράφουν ισχυρή αύξηση και το εμπόριο αναδιαμορφώνεται υπό την πίεση περιορισμένης προσφοράς και ζωονόσων. Παρότι η συνολική εικόνα δείχνει ενίσχυση της αγοράς, οι εξελίξεις διαφέρουν ανά κατηγορία κρέατος, σκιαγραφώντας μια χρονιά με έντονες προκλήσεις, αλλά και ορισμένες ευκαιρίες για παραγωγούς και εμπορικούς φορείς σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Παγκόσμια Παραγωγή Κρέατος Συνεχίζει να Ενισχύεται

Η συνολική παγκόσμια παραγωγή κρέατος αναμένεται το 2025 να φτάσει τους 384 εκατ. τόνους, σημειώνοντας άνοδο 1,4% σε σχέση με το 2024. Την αύξηση οδηγεί η παραγωγή πουλερικών, η οποία ενισχύεται χάρη στο χαμηλότερο κόστος ζωοτροφών και στη διαχρονικά υψηλή ζήτηση λόγω προσιτής τιμής. Παρά τα συνεχιζόμενα περιστατικά γρίπης υψηλής παθογονικότητας (HPAI) σε σημαντικές παραγωγικές χώρες, οι επιπτώσεις στην τελική παραγωγή παραμένουν περιορισμένες, χωρίς να ανακόπτουν την ανοδική πορεία του κλάδου.

Ανάλογη εικόνα καταγράφεται στο χοιρινό κρέας, όπου η αύξηση αποδίδεται στη βελτιωμένη παραγωγικότητα και στη συνολικότερη ενίσχυση της διαχείρισης των εκτροφών. Παρόλα αυτά, η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων (ASF) εξακολουθεί να προκαλεί σημαντικές δυσκολίες, κυρίως σε Ασία και Ευρώπη, επιβραδύνοντας την πλήρη ανάκαμψη του τομέα.

Η παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος αναμένεται να παρουσιάσει οριακή άνοδο, καθώς η συρρίκνωση των κοπαδιών στην Ωκεανία αντισταθμίζεται από τη σφαγή βαρύτερων ενήλικων ζώων και από αυξήσεις σε άλλες περιοχές.

Αντίθετα, η παραγωγή βοδινού κρέατος προβλέπεται να μειωθεί, αντανακλώντας τη μείωση των ζωικών κεφαλαίων σε χώρες-κλειδιά, όπως οι ΗΠΑ και η Βραζιλία, μετά από χρόνια υψηλών σφαγών και έντονης ζήτησης.

Το Διεθνές Εμπόριο Αναδιατάσσεται

Το παγκόσμιο εμπόριο κρέατος αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7%, φτάνοντας τους 43 εκατ. τόνους το 2025. Η εικόνα διαφέρει ανά κατηγορία κρέατος, καθώς περιορισμοί, δασμοί και μεταβολές στη διαθεσιμότητα αναδιαμορφώνουν τις εμπορικές ροές.

Το εμπόριο βοδινού κρέατος προβλέπεται να ενισχυθεί περισσότερο, με την Αυστραλία να αυξάνει τις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ λόγω μειωμένης εγχώριας παραγωγής εκεί, ενώ η Βραζιλία στρέφεται σε νέες αγορές μετά τους υψηλότερους αμερικανικούς δασμούς.

Στα πουλερικά, η σταθερή ζήτηση στηρίζει τις εξαγωγές, αλλά οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη γρίπη των πτηνών στη Βραζιλία ανακόπτουν τον ρυθμό αύξησης, δίνοντας περιθώριο σε μικρότερες εξαγωγικές χώρες να κερδίσουν μερίδιο αγοράς.

Στο χοιρινό κρέας, η αύξηση των εξαγωγών της Βραζιλίας αντισταθμίζει τη μείωση των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς την Κίνα, η οποία επιβάλλει προσωρινούς δασμούς από τον Σεπτέμβριο.

Εξαίρεση αποτελεί το αιγοπρόβειο κρέας, όπου η περιορισμένη διαθεσιμότητα οδηγεί σε μικρή κάμψη του παγκόσμιου εμπορίου.

Νέες Ιστορικές Κορυφές στις Διεθνείς Τιμές

Οι διεθνείς τιμές κρέατος ακολουθούν έντονα ανοδική τροχιά. Ο Δείκτης Τιμών Κρέατος της FAO για το 2025 καταγράφει αύξηση 5,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι υψηλότερες τιμές στα βοοειδή και στα αιγοπρόβατα φτάνουν σε ιστορικά επίπεδα, καθώς η παγκόσμια προσφορά παραμένει περιορισμένη, ενώ η ζήτηση διατηρείται ισχυρή. Παράλληλα, οι συνεχείς ζωονόσοι και οι γεωπολιτικές εντάσεις ενισχύουν την αβεβαιότητα και συμβάλλουν στη μεταβλητότητα της αγοράς. Σε επίπεδο κατανάλωσης, η κατά κεφαλήν παγκόσμια ζήτηση εκτιμάται ότι θα κινηθεί ελαφρώς ανοδικά, φτάνοντας τα 46,4 κιλά ετησίως.

Η αγορά κρέατος σήμερα

Η εικόνα που προκύπτει, δείχνει μια αγορά κρέατος που ενισχύεται, αλλά παραμένει ευάλωτη. Η άνοδος στην παραγωγή πουλερικών και χοιρινού στηρίζει το σύνολο, την ώρα που η μειωμένη διαθεσιμότητα βοδινού και η μεταβλητότητα στο εμπόριο κρατούν την αγορά σε εγρήγορση. Οι τιμές κινούνται ανοδικά, επηρεασμένες από περιορισμένες ποσότητες, υψηλή ζήτηση και την αβεβαιότητα που δημιουργούν οι ζωονόσοι και το διεθνές κλίμα.

Για τους παραγωγούς, το 2025 έχει δείξει, ότι απαιτεί προσεκτικό βηματισμό: οι υψηλότερες τιμές μπορούν να λειτουργήσουν θετικά, όμως το κόστος, οι πιέσεις στα κοπάδια και οι αλλαγές στις ροές του εμπορίου δημιουργούν ένα περιβάλλον που χρειάζεται συνεχή προσοχή. Και για τους καταναλωτές, η αυξημένη επιβάρυνση στις τιμές του κρέατος παραμένει μια πραγματικότητα που φαίνεται ότι θα τους συνοδεύσει όσο η αγορά προσαρμόζεται στη νέα αυτή συνθήκη.

Πηγή: FAO – Food Outlook

Με τη διεθνή αγορά βαμβακιού να περνά ακόμη μία χρονιά έντονων μεταβολών, η εικόνα αυτή «μεταφράζεται» και σε εθνικό επίπεδο σε μια δύσκολη χρονιά για το ελληνικό βαμβάκι, με τους παραγωγούς να βιώνουν τις συνέπειες της — υπό τη μορφή των χαμηλών τιμών.

Η Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή Βαμβακιού (ICAC) έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια έκθεση World Cotton Trade Report 2025, παρουσιάζοντας τα νεότερα στοιχεία για το παγκόσμιο εμπόριο σύσπορου. Η έκθεση καταγράφει τις μεταβολές της αγοράς την περίοδο 2024/25 και τις προβλέψεις για την επόμενη σεζόν, προσφέροντας μια συνοπτική εικόνα των διεθνών εμπορικών ροών.

Η εικόνα του παγκόσμιου εμπορίου το 2024/25

Η ICAC καταγράφει ότι το παγκόσμιο εμπόριο βαμβακιού την περίοδο 2024/25 μειώθηκε κατά 4% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν, διαμορφώνοντας τον συνολικό όγκο στα 9,4 εκατομμύρια τόνους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, η Βραζιλία παρέμεινε ο μεγαλύτερος εξαγωγέας, ενώ το Μπαγκλαντές αποτέλεσε τον σημαντικότερο εισαγωγέα.

Παράλληλα, η επισημαίνεται ότι η πορεία της αγοράς το 2024/25 επηρεάστηκε από παράγοντες όπως η αύξηση των δασμών, οι διακυμάνσεις στην κατανάλωση εκκοκκισμένου βαμβακιού, οι ρυθμιστικές και αγοραστικές πιέσεις και η ολοένα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα της αλυσίδας αξίας του προϊόντος.

Η εκτίμηση για το 2025/26

Παρά το περιβάλλον πιέσεων, η Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή Βαμβακιού (ICAC) διατυπώνει αισιόδοξες προβλέψεις για την επόμενη εμπορική περίοδο. Όπως αναφέρει η οικονομική αναλύτρια της Επιτροπής, Parkhi Vats, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το παγκόσμιο εμπόριο βαμβακιού θα κινηθεί ανοδικά στη σεζόν 2025/26, καταγράφοντας αύξηση 4% και φθάνοντας τους 9,8 εκατομμύρια τόνους.

Η ενίσχυση αυτή συνδέεται με την προσδοκία για μεγαλύτερη κατανάλωση και υψηλότερες εισαγωγές από την Κίνα, καθώς και με τη δημιουργία νέων εμπορικών συνεργασιών που, σύμφωνα με την Συμβουλευτική Επιτροπή, ενισχύουν τις θετικές προοπτικές για τη διεθνή αγορά εκκοκκισμένου βαμβακιού.

Οι εξελίξεις που διαμορφώνουν το αύριο του βαμβακιού

Οι εκτιμήσεις για άνοδο της ζήτησης και των εμπορικών ροών ευελπιστούν ότι θα διαμορφώσουν ένα πιο σταθερό περιβάλλον για τους επαγγελματίες του κλάδου, με την ICAC να υπογραμμίζει ότι η στενή παρακολούθηση των διεθνών εξελίξεων παραμένει καθοριστική. Άλλωστε, οι μεταβολές στην παγκόσμια αγορά δεν μένουν ποτέ χωρίς αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή και τελικά στην ελληνική πραγματικότητα- από τη διαμόρφωση των τιμών μέχρι τη διάθεση του προϊόντος - οι διεθνείς τάσεις συνεχίζουν να καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται παραγωγοί και εκκοκκιστές. 

Σε μια χρονιά όπου οι χαμηλές τιμές πιέζουν σημαντικά το εισόδημα των παραγωγών, η πορεία της διεθνούς αγοράς αποκτά ακόμη μεγαλύτερο βάρος, καθώς κάθε μεταβολή στις παγκόσμιες ροές μπορεί να επηρεάσει άμεσα την ανταμοιβή του κόπου τους.

Πηγή: International Cotton Advisory Committee (ICAC)

Την κατάργηση του ανταποδοτικού εισαγωγικού δασμού 15% στις ΗΠΑ, για μια σειρά ελληνικών προϊόντων, όπως τα ακτινίδια και τα κεράσια, ανακοίνωσε το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον.

Το ακτινίδιο είναι το προϊόν με τις περισσότερες πωλήσεις στον τομέα των φρέσκων φρούτων και λαχανικών στις ΗΠΑ, με 11.325 τόνους, να έχουν εξαχθεί την περσινή περίοδο, από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 83% όλων των εξαγωγών οπωροκηπευτικών. Σε αξία, οι εξαγωγές ακτινιδίου ανήλθαν σε 21,83 εκατομμύρια ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 82,6% των συνολικών εξαγωγών φρούτων και λαχανικών της χώρας μας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Παραμένουν όμως οι δασμοί για τις εξαγωγές ελληνικών επιτραπέζιων ελιών, ελαιολάδου, φέτας, κομπόστας ροδάκινου και κρασιών.

Η σχετική ενημέρωση από την ελληνική πρεσβεία στις ΗΠΑ αναφέρει τα εξής:

Με νέο Εκτελεστικό Διάταγμα, από 13/11/25, τροποποιήθηκε ο κατάλογος των προϊόντων που υπόκεινται σε ανταποδοτικούς δασμούς, οι οποίοι είχαν επιβληθεί με το Εκτελεστικό Διάτάγμα 14257 («Regulating Imports With a Reciprocal Tariff To Rectify Trade Practices That Contribute to Large and Persistent Annual United States Goods Trade Deficits») της 2/4/25.ε., όπως αυτό τροποποιήθηκε από το Εκτελεστικό Διάταγμα 14346 της 5/9/25 («Modifying the Scope of Reciprocal Tariffs and Establishing Procedures for Implementing Trade and Security Agreements»).

Εκτιμάται ότι η απόφαση του αμερικανού Προέδρου αποτελεί προσπάθεια μετριασμού της επιβάρυνσης του κόστους ζωής που προκλήθηκε από την επιβολή ανταποδοτικών δασμών στις εισαγωγές από ολόκληρο τον κόσμο.

Με το παρόν Διάταγμα καταργείται ο ανταποδοτικός δασμός μεγάλου αριθμού προϊόντων.

Επιπρόσθετα, ορίζεται ότι, στην περίπτωση που η εφαρμογή του Διατάγματος απαιτεί την επιστροφή ήδη εισπραχθέντων δασμών, οι επιστροφές θα διενεργούνται σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο και τις προβλεπόμενες διαδικασίες της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ (U.S. Customs and Border Protection).

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής ελληνικά εξαγώγιμα προς τις ΗΠΑ προϊόντα:
0810.50.00 (Ακτινίδια νωπά)
0811.90.50 (Καρποί των φυτών myrtilles)
0811.90.80 (Κεράσια, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα)
0901.11.00 (Καφές).
1905.90.10 (Ψωμί άζυμο)
2710.19.25 (Κηροζίνη)
2713.20.00 (Άσφαλτος από πετρέλαιο)
3004.20.00 (Φάρμακα που περιέχουν άλλα αντιβιοτικά)
3004.39.00 (Φάρμακα άλλα)
3004.49.00 (Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν αλκαλοειδή ή παράγωγά τους, μη αλλιώς αναφερόμενα, σε φαρμακευτική μορφή ή συσκευασμένα για λιανική πώληση)

Η ευρωπαϊκή τροφική αλυσίδα παραμένει εδώ και χρόνια ένας «ανισότιμος αγώνας»: από τη μία πλευρά μεγάλοι αγοραστές και ισχυρές αλυσίδες, από την άλλη μικροί παραγωγοί και προμηθευτές που συχνά δεν διαθέτουν την ίδια διαπραγματευτική δύναμη. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (UTPs) – συμπεριφορές που αποκλίνουν από την ορθή εμπορική πρακτική και παραβιάζουν την καλή πίστη – εμφανίζονται συχνά, αφήνοντας τους παραγωγούς εκτεθειμένους.

Για να αντιμετωπίσει αυτές τις ανισορροπίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε την Οδηγία 2019/633, θέτοντας υποχρεωτικούς κανόνες που απαγορεύουν συγκεκριμένες πρακτικές εις βάρος αγροτών και μικρομεσαίων προμηθευτών και επιδιώκουν ένα πιο δίκαιο και διαφανές σύστημα στην τροφική αλυσίδα. Τον Δεκέμβριο του 2024, η ΕΕ ανακοίνωσε και νέα μέτρα για την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης των παραγωγών και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αθέμιτων πρακτικών στην αγορά.

Τι είναι οι Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (UTPs)

Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές εμφανίζονται στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και αποτελούν συμπεριφορές που αποκλίνουν από την ορθή εμπορική πρακτική, παραβιάζουν την καλή πίστη και εκμεταλλεύονται την ανισορροπία ισχύος στην τροφική αλυσίδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι οι μικροί παραγωγοί και προμηθευτές δεν διαθέτουν συχνά την απαραίτητη διαπραγματευτική δύναμη για να προστατευτούν απέναντι σε μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους — γεγονός που επιτρέπει την εμφάνιση τέτοιων πρακτικών.

Για να αντιμετωπίσει αυτές τις ανισορροπίες, η ΕΕ προχώρησε στην υιοθέτηση της Οδηγίας 2019/633 στις 17 Απριλίου 2019. Τα κράτη μέλη όφειλαν να την ενσωματώσουν στη νομοθεσία τους έως την 1η Μαΐου 2021 και να την εφαρμόσουν έξι μήνες αργότερα. Η Οδηγία εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διακυβέρνησης της ΕΕ που αποσκοπεί σε πιο αποτελεσματική και δίκαιη τροφική αλυσίδα, με ενισχυμένη συνεργασία παραγωγών και μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά.

Οι 16 Αθέμιτες Πρακτικές στην Τροφική Αλυσίδα

Η Οδηγία 2019/633 καθορίζει συνολικά δεκαέξι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, οι οποίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις λεγόμενες «μαύρες», που απαγορεύονται χωρίς καμία εξαίρεση, και τις «γκρίζες», οι οποίες επιτρέπονται μόνο όταν υπάρχει σαφής και προηγούμενη συμφωνία ανάμεσα στον προμηθευτή και τον αγοραστή.

Οι «μαύρες» πρακτικές περιλαμβάνουν καθυστερημένες πληρωμές πέραν των 30 ημερών για ευπαθή αγροτικά και τρόφιμα ή πέραν των 60 ημερών για τα υπόλοιπα προϊόντα, ακυρώσεις παραγγελιών ευπαθών προϊόντων μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μονομερείς αλλαγές σε συμφωνίες από τον αγοραστή και πληρωμές που δεν σχετίζονται με συγκεκριμένη συναλλαγή. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται η μεταφορά του κινδύνου αλλοίωσης ή απώλειας στον προμηθευτή, η άρνηση γραπτής επιβεβαίωσης μιας συμφωνίας όταν ζητείται, η κακή χρήση εμπορικών μυστικών, τα εμπορικά αντίποινα και η μεταφορά στον προμηθευτή του κόστους εξέτασης παραπόνων πελατών.

Οι «γκρίζες» πρακτικές, που επιτρέπονται μόνο με σαφή και προγενέστερη συμφωνία, περιλαμβάνουν την επιστροφή απούλητων προϊόντων, τη χρέωση των προμηθευτών για στοκ, τοποθέτηση και καταχώριση προϊόντων, την καταβολή πληρωμών για προωθητικές ενέργειες, μάρκετινγκ ή διαφήμιση, καθώς και την πληρωμή για προσωπικό ή εξοπλισμό του αγοραστή.

Το πλαίσιο αυτό διασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο εναρμόνισης σε όλα τα κράτη μέλη, με στόχο να αντιμετωπίζονται οι συγκεκριμένες πρακτικές ενιαία και δίκαια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ποιοι Προστατεύονται και Πώς Εφαρμόζεται η Οδηγία στα Κράτη Μέλη

Η Οδηγία 2019/633 έχει ως βασική αποστολή να προστατεύσει τους πιο αδύναμους κρίκους της τροφικής αλυσίδας. Η προστασία καλύπτει κάθε προμηθευτή αγροτικών και τροφίμων με κύκλο εργασιών έως 350 εκατομμύρια ευρώ, εφαρμόζοντας διαφορετικά επίπεδα προστασίας κάτω από αυτό το όριο. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι αγρότες, οι οργανώσεις παραγωγών και οι μικροί ή μεσαίου μεγέθους διανομείς. Η ισχύς της Οδηγίας εκτείνεται και σε εμπορικές σχέσεις όπου μία από τις δύο πλευρές βρίσκεται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρκεί η άλλη να έχει έδρα εντός ΕΕ, εξασφαλίζοντας την ίδια προστασία και σε διασυνοριακές συναλλαγές.

Κατά την ενσωμάτωση της Οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο, τα κράτη μέλη είχαν τη δυνατότητα να υιοθετήσουν αυστηρότερα μέτρα από εκείνα που προβλέπει το ενωσιακό πλαίσιο, αλλά δεν μπορούσαν να μειώσουν το επίπεδο προστασίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ενδιάμεση έκθεση για την εφαρμογή της Οδηγίας τον Οκτώβριο του 2021, ενώ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 όλα τα κράτη μέλη είχαν ολοκληρώσει τη διαδικασία μεταφοράς της στο εθνικό τους δίκαιο. Μια νεότερη έκθεση, συνοδευόμενη από λεπτομερές έγγραφο εργασίας, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2024 και παρουσιάζει αναλυτικά τις επιλογές εφαρμογής που υιοθέτησαν τα 27 κράτη μέλη. 

Ποιος Ελέγχει τις Παραβάσεις

Κάθε κράτος μέλος έχει ορίσει μια αρμόδια αρχή για την εποπτεία της εφαρμογής της Οδηγίας. Οι αρχές αυτές διαθέτουν την εξουσία να διεξάγουν έρευνες και να επιβάλλουν πρόστιμα σε επιχειρήσεις που παραβιάζουν τους κανόνες. Ταυτόχρονα, έχουν στη διάθεσή τους τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να εντοπίζουν παραβάσεις και να επεμβαίνουν αποτελεσματικά, διασφαλίζοντας ότι οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές αντιμετωπίζονται με συνέπεια σε κάθε κράτος μέλος.

Η Επόμενη Μέρα για τους Παραγωγούς

Η προσπάθεια για πιο δίκαιους κανόνες στην αγροδιατροφική αλυσίδα έχει έναν βασικό στόχο – να στηρίξει όσους βρίσκονται στο πιο ευάλωτο σημείο της αγοράς, ώστε να μη μένουν εκτεθειμένοι απέναντι σε πρακτικές που μπορούν να τους πιέσουν ή να τους φέρουν σε μειονεκτική θέση.

Το μεγάλο στοίχημα είναι αυτές οι προσπάθειες να μη μένουν στη θεωρία, αλλά να εφαρμόζονται στην πράξη, ώστε κάθε συναλλαγή να γίνεται με καθαρούς όρους και με τον σεβασμό που αξίζει η δουλειά του παραγωγού. Μόνο έτσι μπορεί η αγορά να γίνει πιο ισορροπημένη και πιο δίκαιη για όλους τους κρίκους της αλυσίδας.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Την αντίδρασή της στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού δελτίου αποστολής στις λαϊκές αγορές, εκφράζει με ανακοίνωσή της η Πανελλαδική Ομοσπονδία Συλλόγων Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών.

Έπειτα από τηλεδιάσκεψη όπου συμμετείχαν οι σύλλογοι και ομοσπονδίες της χώρας, επιβεβαιώθηκε πως το μέτρο δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη. Μάλιστα, εκπρόσωποί του κλάδου ζητούν άμεσα συνάντηση με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη για να εξηγήσουν τις θέσεις τους.

Επίσης υπογραμμίζουν και την αντίδραση τους «στο νέο φορολογικό που επιβάλλει τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης», εξηγώντας πως αυτό έχει οδηγήσει μια μεγάλη μερίδα συναδέρφων τους να εγκαταλείψουν το επάγγελμα.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης:

«Μετά την τηλεδιάσκεψη της συνομοσπονδίας, με τη συμμετοχή όλων των συλλόγων και ομοσπονδιών της χώρας, επιβεβαιώθηκε ομόφωνα ότι το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής δεν μπορεί να εφαρμοστεί στις λαϊκές αγορές.

Οι ιδιαιτερότητες του κλάδου και η καθημερινή λειτουργία των αγορών αποδεικνύουν ότι το μέτρο δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη.

Ζητάμε άμεσα συνάντηση με τον υπουργό κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, ώστε να παρουσιαστούν τεκμηριωμένα όλες οι ενστάσεις και οι ουσιαστικές δυσκολίες που προκαλεί το μέτρο.

Τονίζουμε ξανά την κατηγορηματική μας αντίθεση στο νέο φορολογικό που επιβάλλει τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης. Ένα σύστημα που έχει οδηγήσει σε οικονομική ασφυξία χιλιάδες επαγγελματίες των λαϊκών αγορών και αναγκάζει πολλούς να εγκαταλείπουν το επάγγελμα.

Παραγωγοί και επαγγελματίες παραμένουμε ενωμένοι. Η Συνομοσπονδία Λαϊκών Αγορών θα καθορίσει τα επόμενα βήματα του κλάδου».

Έφυγε από τη ζωή, από ανακοπή καρδιάς, ο Γιώργος Πολυχρονάκης, ο οποίος υπήρξε σταθερός συνεργάτης και ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγικών Επιχειρήσεων Φρούτων και Λαχανικών (Incofruit Hellas).

Ο Γιώργος Πολυχρονάκης υπήρξε για περισσότερα από 20 χρόνια σύμβουλος του συνδέσμου των εξαγωγέων και είχε αφιερώσει τη ζωή του στην ανάπτυξη του ελληνικού κλάδου των φρούτων και λαχανικών ασχολούμενος ενεργά με τις τάσεις και τις εξελίξεις στον χώρο των νωπών οπωροκηπευτικών.

Η συμβολή στην ενημέρωση των αγροτών ήταν διαρκής και πάντα ανιδιοτελής. Οι αγροτικοί συντάκτες σε όλη την Ελλάδα αξιοποιούσαν πάντα τις πληροφορίες, τις γνώσεις και τις παρεμβάσεις του.

Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί το μεσημέρι της Τετάρτης, 12 Νοεμβρίου, στο κοιμητήριο του Βύρωνα στην Αθήνα.

Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

Η νέα επικαιροποιημένη εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας τέθηκε επίσημα σε ισχύ από σήμερα Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου 2025.

Όπως αναφέρει η Κομισιόν, η αναβαθμισμένη συμφωνία (DCFTA - Deep and Comprehensive Free Trade Area) παρέχει πρόσθετη, αμοιβαία επωφελή ελευθέρωση του εμπορίου, λαμβάνοντας παράλληλα πλήρως υπόψη την ευαισθησία ορισμένων γεωργικών τομέων της ΕΕ.

Για τα πιο ευαίσθητα είδη, όπως η ζάχαρη, τα πουλερικά, τα αυγά, το σιτάρι, το καλαμπόκι και το μέλι, υπάρχουν μέτριες αυξήσεις των εισαγωγών από Ουκρανία χωρίς δασμούς, σε σύγκριση με την αρχική συμφωνία. Για ορισμένα όμως μη ευαίσθητα προϊόντα έχει συμφωνηθεί πλήρης απελευθέρωση.

Ένας μηχανισμός διασφάλισης, που θα επιτρέπει την έγκριση κατάλληλων μέτρων, θα μπορεί να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που οι εισαγωγές προϊόντων προκαλέσουν σοβαρές δυσκολίες σε οποιοδήποτε από τα μέρη. Στην περίπτωση της ΕΕ, η αξιολόγηση μιας πιθανής εμπορικής διαταραχής μπορεί να γίνει σε επίπεδο ενός ή περισσότερων κρατών μελών.

Η συμφωνία προβλέπει αλλαγές στις δασμολογικές ποσοστώσεις για μια σειρά γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021, οι ποσοστώσεις θα αυξηθούν ως εξής:

• Μέλι - κατά 583,3%
• Ζάχαρη - 500%
• Επεξεργασμένο άμυλο - 500%
• Κριθαρένιοι κόκκοι και νιφάδες άλλα επεξεργασμένα δημητριακά - 435,8%
• Πίτουρο, φλοιοί και υπολείμματα - 386%
• Γάλα σε σκόνη - 308%
• Αυγά - 300%
• Βύνη - 250%
• Επεξεργασμένες ντομάτες - 250%
• Προϊόντα επεξεργασμένης ζάχαρης - 250%
• Άμυλα - 244%
• Βούτυρο - 233,3%\
• Βρώμη - 192,5%
• Καλαμπόκι - 153%
• Γάλα, κρέμα γάλακτος και συμπυκνωμένο γάλα - 150%
• Σκόρδο - 150%
• Άλλα σάκχαρα - 150%
• Χυμός μήλου - 150%
• Προϊόντα από επεξεργασμένο βούτυρο - 150%
• Γλυκό καλαμπόκι - 150%
• Επεξεργασμένα προϊόντα δημητριακών - 150%
• Σιρόπια ζάχαρης - 135%
• Κρέας πουλερικών - 133,3%
• Σιτάρι - 130%
• Αιθανόλη - 125%
• Κριθάρι - 122,2%

Νέα εποχή ξεκινά για τον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ Α.Ε.), καθώς τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου αναλαμβάνει ο Νίκος Λυμπέρης, ενώ την προεδρία του Οργανισμού αναλαμβάνει ο Στέφανος Βαφείδης.

Οι δύο νέοι επικεφαλής διαδέχονται τους Χρήστο Κρομμύδα και Απόστολο Αποστολάκο, σηματοδοτώντας μια αλλαγή φρουράς με ανανεωμένο προσανατολισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά η επιλογή του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΚΑΑ έγινε μέσα από διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων από εταιρεία διεθνούς κύρους, με επικύρωση του αποτελέσματος από το Υπερταμείο, γεγονός που ενισχύει τη διαφάνεια και την αξιοκρατία στις διοικητικές τοποθετήσεις.

Από τις ιχθυοκαλλιέργειες στις αγορές τροφίμων

Ο Νίκος Λυμπέρης διαθέτει μακρά πορεία στον χώρο της ιχθυοκαλλιέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με εμπειρία που ξεπερνά τα 25 χρόνια. Είναι πτυχιούχος Βιολογίας (Southeastern College, Αθήνα) και κάτοχος μεταπτυχιακού στην Ιχθυοκαλλιέργεια (Σχεδιασμός & Διαχείριση) από το University of Hull του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στην καριέρα του έχει αναλάβει σημαντικές διοικητικές θέσεις. Από το 2012 έως το 2019 διετέλεσε διευθυντής πωλήσεων στη RECOM Ltd, μία από τις κορυφαίες εταιρείες φωτοβολταϊκών συστημάτων παγκοσμίως, με δραστηριότητα σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Μέση Ανατολή και Ασία–Ειρηνικό.

Από το 2019 έως πρόσφατα, διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος της Philosofish S.A., της δεύτερης μεγαλύτερης εταιρείας ιχθυοκαλλιέργειας στην Ευρώπη, με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 120 εκατομμυρίων ευρώ και 670 εργαζόμενους. Κατά τη διάρκεια της θητείας του πέτυχε διεύρυνση των πωλήσεων σε περισσότερες από 20 διεθνείς αγορές, ενώ ενίσχυσε την premium εικόνα της εταιρείας μέσω εκσυγχρονισμού, αυτοματοποίησης και ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μονάδες παραγωγής.

Στόχος: αναβάθμιση υπηρεσιών και ποιοτικά προϊόντα για όλους

Στον ΟΚΑΑ, ο Νίκος Λυμπέρης στοχεύει στην αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και των υπηρεσιών του Οργανισμού, μέσα από καινοτόμες παρεμβάσεις και τεχνολογικές λύσεις που θα διευκολύνουν τη λειτουργία των εμπόρων και θα βελτιώσουν το τελικό προϊόν που φτάνει στον καταναλωτή.

«Η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών δεν είναι μόνο θέμα τιμών», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Είναι θέμα ποιότητας, οργάνωσης και συνεργασίας. Όταν ο ΟΚΑΑ λειτουργεί αποτελεσματικά, οι πολίτες μπορούν να έχουν ποιοτικά προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές».

Ο ίδιος τονίζει ότι η επιτυχία ενός οργανισμού είναι πάντα συλλογική υπόθεση: «Η ανάπτυξη, είτε πρόκειται για δημόσια είτε για ιδιωτική εταιρεία, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας. Όλοι μαζί μπορούμε να επιτύχουμε αυτό που ο καθένας μόνος του δεν μπορεί. Ακόμη και μικρές παρεμβάσεις, όταν γίνονται με συνέπεια και σχέδιο, φέρνουν μεγάλα αποτελέσματα».
Η φιλοσοφία του συνοψίζεται σε μια απλή φράση: «Η πόρτα μου θα είναι πάντα ανοιχτή για τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες του Οργανισμού».

Με αυτή τη νοοτροπία, ο νέος διευθύνων σύμβουλος φιλοδοξεί να οδηγήσει τον ΟΚΑΑ σε μια νέα εποχή ανάπτυξης, εκσυγχρονισμού και εξωστρέφειας, προς όφελος τόσο των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών.

Η αποθήκευση των επιτραπέζιων ελιών αποτελεί για πολλούς παραγωγούς μια συνειδητή επιλογή στρατηγικής. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτιμούν να μη διαθέσουν αμέσως την παραγωγή τους, περιμένοντας πιο ευνοϊκές συνθήκες στην αγορά. Η πρακτική αυτή μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα κερδοφόρα, εφόσον η αποθήκευση γίνει σωστά και το προϊόν διατηρήσει την ποιότητά του.

Η διαδικασία, αν και φαινομενικά απλή, απαιτεί προσοχή, σωστή υποδομή και τήρηση συγκεκριμένων κανόνων. Είτε πρόκειται για ελιές Καλαμών, Χαλκιδικής ή Αμφίσσης, η φιλοσοφία είναι η ίδια: ασφαλής αποθήκευση, σταθερή άλμη και προσεκτική παρακολούθηση της ζύμωσης. Η ίδια μέθοδος εφαρμόζεται τόσο στις ώριμες μαύρες όσο και στις άγουρες πράσινες ελιές, με μικρές μόνο διαφορές στο χρόνο ζύμωσης.

Επιλογή χώρου και συνθηκών

Το πρώτο και πιο κρίσιμο βήμα είναι η επιλογή του κατάλληλου χώρου. Η αποθήκη πρέπει να είναι καθαρή, στεγανή και δροσερή, χωρίς υγρασία, και να αερίζεται τακτικά. Ο χώρος πρέπει να πληροί βασικές προδιαγραφές συντήρησης τροφίμων, να προστατεύεται από τρωκτικά και να ελέγχεται περιοδικά για μούχλα ή διαρροές. Μια οργανωμένη, τακτοποιημένη αποθήκη εξασφαλίζει τη σταθερότητα που χρειάζεται το προϊόν για τους επόμενους μήνες.

Οι κατάλληλοι κάδοι

Οι ελιές αποθηκεύονται σε πλαστικούς κάδους ή βαρέλια κατάλληλα για τρόφιμα, τα οποία δεν επηρεάζουν τη γεύση ή το χρώμα του προϊόντος. Τα μεταλλικά δοχεία καλό είναι να αποφεύγονται, καθώς ενδέχεται να αντιδράσουν με το περιεχόμενο και να προκαλέσουν αλλοιώσεις. Οι κάδοι πρέπει να σφραγίζουν καλά, ώστε να μην εισέρχεται αέρας ή σκόνη. Αν δεν υπάρχει καπάκι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα χοντρό νάιλον που εφαρμόζει καλά στο άνοιγμα του δοχείου.

Η σημασία της άλμης

Το βασικό «μυστικό» της επιτυχούς αποθήκευσης βρίσκεται στη σωστή άλμη. Πριν από την τοποθέτηση στους κάδους, οι ελιές πλένονται προσεκτικά με καθαρό νερό και, όταν είναι εφικτό, διαχωρίζονται ανάλογα με το μέγεθός τους ώστε η ζύμωση να είναι πιο ομοιόμορφη.

Μετά τη συγκομιδή, τοποθετούνται αρχικά σε νερό χωρίς αλάτι για περίπου έναν μήνα. Στη συνέχεια, προστίθεται χοντρό αλάτι ειδικό για αποθήκευση, ώστε να σχηματιστεί διάλυμα με περιεκτικότητα 7–8%. Η αλατότητα ελέγχεται με αλατόμετρο, ένα απλό αλλά αποτελεσματικό εργαλείο που δείχνει το ποσοστό άλατος στο νερό.

Καθώς οι εβδομάδες περνούν, η ελιά απορροφά μέρος του άλατος, οπότε απαιτείται περιοδική ενίσχυση της άλμης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τον κίνδυνο αλλοίωσης. Εφόσον οι ελιές παραμείνουν αποθηκευμένες τους θερινούς μήνες, η περιεκτικότητα σε αλάτι μπορεί να ανέλθει έως το 10%, ώστε να διατηρηθεί η σταθερότητα του προϊόντος.

Ζύμωση και έλεγχοι

Η ζύμωση είναι φυσική διαδικασία που επιτρέπει στις ελιές να αναπτύξουν τη χαρακτηριστική τους γεύση. Κατά τη διάρκειά της, τα καπάκια των δοχείων δεν πρέπει να είναι ερμητικά κλειστά, ώστε να υπάρχει διέξοδος για τα αέρια που παράγονται.

Ο παραγωγός πρέπει να ελέγχει τακτικά το περιεχόμενο για σημάδια μούχλας, δυσάρεστες οσμές ή πτώση της αλατότητας. Αν δεν διαθέτει εμπειρία, ο έλεγχος της ζύμωσης μπορεί να γίνει με τη συνδρομή τεχνολόγου τροφίμων, ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή εξέλιξη της διαδικασίας.

Υπομονή που αποδίδει

Η σωστή αποθήκευση των επιτραπέζιων ελιών δεν είναι ζήτημα τύχης, αλλά μεθοδικότητας. Όσοι παραγωγοί αφιερώνουν χρόνο και προσοχή στη διαδικασία, βλέπουν τα οφέλη στην πράξη, καθώς η ποιότητα διατηρείται και η αξία του προϊόντος παραμένει υψηλή.

Η αποθήκευση σε άλμη αποτελεί μια ασφαλή και δοκιμασμένη μέθοδο για όλες τις επιτραπέζιες ποικιλίες, αρκεί να τηρούνται οι βασικοί κανόνες: καθαρός χώρος, κατάλληλα δοχεία και συνεχής έλεγχος της αλατότητας. Η υπομονή, η συνέπεια και η γνώση αυτών των αρχών είναι τα τρία «συστατικά» που καθορίζουν την επιτυχία.

Γιατί, όπως γνωρίζουν καλά οι παλιοί, μια σωστά αποθηκευμένη ελιά… πληρώνει τον κόπο της διπλά.

Πηγή: 
Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 8/2018, σελ. 28–29.

Μπορεί τα καλαμπόκια να έφυγαν από το χωράφι, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τελείωσε και η φροντίδα τους. Η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι εξίσου κρίσιμη με την καλλιέργεια. Η σωστή αποθήκευση καθορίζει αν το προϊόν θα διατηρήσει την ποιότητά του ή θα υποβαθμιστεί από διάφορους παράγοντες, όπως μύκητες, αφλατοξίνες ή έντομα. Κρίνεται λοιπόν σημαντικό ο παραγωγός να γνωρίζει τις βασικές αρχές σωστής αποθήκευσης, ώστε να προστατεύσει την παραγωγή και το εισόδημά του.

Πριν την αποθήκευση: από τον σωστό χώρο ως τη σωστή ξήρανση

Η επιτυχία της αποθήκευσης του καλαμποκιού ξεκινά πολύ πριν μπει ο πρώτος σπόρος στις αποθήκες. Η προετοιμασία του χώρου, η καθαριότητα, ο έλεγχος για εχθρούς και η ρύθμιση της υγρασίας του προϊόντος αποτελούν κρίσιμα βήματα για την ασφάλεια και την ποιότητα της παραγωγής.

 Οργάνωση και προδιαγραφές του χώρου 

 Οι αποθήκες, ιδιαίτερα οι οριζόντιες, πρέπει να διαθέτουν υπερυψωμένο δάπεδο για να αποτρέπεται η άνοδος υγρασίας από το έδαφος και να προστατεύεται το προϊόν. Οι οροφές χρειάζεται να είναι καλά μονωμένες, ενώ τα παράθυρα και τα ανοίγματα να φέρουν σήτες, ώστε να μην εισέρχονται έντομα όταν γίνεται αερισμός.
Επιπλέον, καλό είναι η αποθήκη να βρίσκεται σε απόσταση τουλάχιστον 50 μέτρων από κατοικίες, στάβλους ή άλλες πηγές επιμόλυνσης, όπως σκουπιδότοποι ή εγκαταστάσεις αποβλήτων. Έτσι μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος ρύπανσης του προϊόντος.

 Πρόληψη προσβολών από τρωκτικά

 Η παρουσία τρωκτικών αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για το καλαμπόκι, καθώς προκαλούν ζημιές και μεταφέρουν παθογόνα. Η τοποθέτηση δολωματικών παγίδων περιμετρικά της αποθήκης είναι η πιο ενδεδειγμένη πρακτική, αρκεί να τοποθετούνται μακριά από το προϊόν, γιατί τα δολώματα περιέχουν τοξικές ουσίες επικίνδυνες και για τον άνθρωπο.

 Καθαρισμός και απολύμανση αποθήκης

 Πριν την εισαγωγή του προϊόντος, ο χώρος χρειάζεται καθαρισμό σε βάθος για την απομάκρυνση υπολειμμάτων από προηγούμενες αποθηκεύσεις. Ακολουθεί η εφαρμογή του κατάλληλου εντομοκτόνου και έπειτα η απορρύπανση, δηλαδή η απομάκρυνση των εντόμων που πιθανώς βγήκαν στην επιφάνεια αλλά δεν θανατώθηκαν πλήρως. Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη, καθώς ακόμη και λίγα επιζώντα έντομα μπορούν να αναπτύξουν νέους πληθυσμούς όταν βρουν τροφή στο καλαμπόκι.

Φροντίδα του περιβάλλοντος χώρου

Η βλάστηση γύρω από τις αποθήκες —ζιζάνια, γρασίδι, καλλωπιστικά φυτά— λειτουργεί συχνά ως καταφύγιο εντόμων, τα οποία αργότερα μπορούν να εισέλθουν στο χώρο φύλαξης. Η ζιζανιοκτονία ή ο ψεκασμός με εντομοκτόνο στις γειτονικές επιφάνειες βοηθούν στην πρόληψη αυτών των προσβολών και συμβάλλουν στην υγιεινή του χώρου συνολικά.

 Διαλογή και έλεγχος προϊόντος

 Το καλαμπόκι που προορίζεται για αποθήκευση πρέπει να είναι καθαρό, υγιές και απαλλαγμένο από έντομα και ασθένειες. Ορισμένα είδη εντόμων εναποθέτουν τα αυγά τους πάνω στους σπάδικες λίγο πριν τη συγκομιδή, και οι προνύμφες εκκολάπτονται στη συνέχεια μέσα στην αποθήκη. Για να αποφευχθεί η εξάπλωση τέτοιων προσβολών, απαιτείται επιμελής έλεγχος κάθε παρτίδας. Αρκεί μία προσβεβλημένη ποσότητα για να μολυνθεί ολόκληρη η αποθηκευμένη σοδειά.

 Η σωστή ξήρανση

 Η περιεκτικότητα του σπόρου σε υγρασία είναι καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση του προϊόντος. Πριν από την αποθήκευση, η υγρασία πρέπει να μειωθεί περίπου στο 13%, ώστε να περιορίζεται η ανάπτυξη μυκήτων, ακάρεων και εντόμων. Όταν η υγρασία είναι αυξημένη —είτε στο προϊόν είτε στο περιβάλλον της αποθήκης— ευνοείται η ανάπτυξη αφλατοξινογόνων μυκήτων, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας και την επικινδυνότητα για ανθρώπους και ζώα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα σύγχρονα υβρίδια τύπου “stay green”, τα οποία κατά τη συγκομιδή έχουν συνήθως υψηλή υγρασία που ξεπερνά το 18%. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γρήγορη και ομοιόμορφη ξήρανση είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η αλλοίωση του προϊόντος και να διατηρηθεί η διατροφική του αξία.

Κατά την αποθήκευση: τύπος χώρου, έλεγχοι και ασφάλεια προϊόντος

Τρόπος και ύψος αποθήκευσης

Στις κάθετες αποθήκες (silos) το καλαμπόκι μπορεί να τοποθετηθεί σε μεγάλο ύψος (έως και ~15 m), επειδή υπάρχουν ενσωματωμένα συστήματα αερισμού και αυτοματισμοί για παρακολούθηση/ρύθμιση θερμοκρασιών. Αντίθετα, στις επίπεδες αποθήκες χωρίς μηχανολογική ψύξη-αερισμό με κρύο αέρα, το ύψος πρέπει να παραμένει χαμηλό και να εξαρτάται από την υγρασία του προϊόντος· για καλαμπόκι γύρω στο 13–13,5% υγρασία, ο σωρός δεν πρέπει να υπερβαίνει 1,5–2 m.

Απεντόμωση και παρακολούθηση προσβολών

Η απεντόμωση μπορεί να γίνει είτε πάνω στη ροή πλήρωσης, με εφαρμογή εντομοκτόνου μέσω εξοπλισμού ULV (τεχνολογία ψεκασμού μικρού όγκου), είτε με υποκαπνισμό φωσφίνης του αποθηκευτικού χώρου, ώστε να φτάνει και σε «κρυφά» σημεία. Η φωσφίνη χρησιμοποιείται αποκλειστικά από εξειδικευμένα συνεργεία και παρουσία γεωπόνου ή χημικού, καθώς απαιτείται αυστηρή τήρηση μέτρων προστασίας λόγω υψηλής επικινδυνότητας.
Πριν και μετά την απεντόμωση τοποθετούνται δειγματοληπτικές παγίδες, προκειμένου να τεκμηριώνεται η αποτελεσματικότητα της επέμβασης και να αποφασίζεται τυχόν επανάληψη, εφόσον εντοπιστεί ενεργός πληθυσμός εντόμων.

Διαχείριση θερμοκρασίας

Αν το καλαμπόκι μπει ζεστό στην αποθήκη, δημιουργούνται υδρατμοί και συμπύκνωση στην επιφάνεια των σπόρων, που οδηγούν σε σήψεις. Τον χειμώνα, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες στα τοιχώματα/οροφή και στο επιφανειακό στρώμα του σωρού προκαλούν επίσης σταγονίδια. Λύση είναι η άμεση ψύξη του προϊόντος με κρύο αέρα από τη βάση, ώστε η θερμοκρασία να πέσει έως και κάτω από 10 °C. Έτσι ελαχιστοποιείται η αναπνοή του σπόρου και αναστέλλεται η ανάπτυξη μυκήτων και εντόμων.

Αφλατοξίνες

Πρόκειται για τοξίνες μυκητιακής προέλευσης με αθροιστική και καρκινογόνο δράση. Εμφανίζονται όταν υπάρχει υψηλή υγρασία, καθυστέρηση στη ξήρανση ή ακατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης (π.χ. μεγάλες διαφορές εσωτερικής–εξωτερικής θερμοκρασίας). Η πρόληψη βασίζεται στην έγκαιρη ξήρανση, χαμηλή υγρασία και σωστή ψύξη/αερισμό. Υπάρχουν καθορισμένα νομικά όρια για τα επίπεδα αφλατοξινών στον αραβόσιτο, τα οποία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεπερνιούνται.

Τι να θυμάται ο παραγωγός

Στην πράξη, η αποθήκευση δεν είναι απλώς ένα στάδιο μετά τη συγκομιδή, είναι το τελευταίο και καθοριστικό βήμα που κρίνει την αξία του καλαμποκιού — και, τελικά, την ασφάλεια του εισοδήματος του παραγωγού. Με λίγη φροντίδα και σωστή προετοιμασία, η προσπάθεια όλης της χρονιάς μπορεί να αποδώσει στο μέγιστο.

Πηγή:
Περιοδικό «Γεωργία – Κτηνοτροφία», Π. Βαχαμίδης, «Χρήσιμες επισημάνσεις για την αποθήκευση του καλαμποκιού», τεύχος 8/2014, σελ. 34–35.

Η σωστή διαχείριση της παραγωγής δεν τελειώνει με τη συγκομιδή, αλλά συνεχίζεται μέχρι τη διάθεση του προϊόντος. Η δυνατότητα αποθήκευσης των ξηρών βολβών κρεμμυδιού και των κονδύλων της πατάτας δίνει στους παραγωγούς σημαντικό πλεονέκτημα: τη διάθεση των προϊόντων σε ευνοϊκότερες χρονικές περιόδους, με καλύτερες τιμές. Η επιτυχία, ωστόσο, εξαρτάται από τον σωστό χρόνο συγκομιδής, τη φροντίδα των φυτών πριν από αυτή και τις ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης.

Πριν τη συγκομιδή

Η επιτυχία της αποθήκευσης ξεκινά από το χωράφι. Για την παρεμπόδιση του φυτρώματος των βολβών και των κονδύλων κατά την αποθήκευση, μπορεί να γίνει ψεκασμός φυλλώματος με κατάλληλο εγκεκριμένο σκεύασμα, όταν οι κορυφές των φυτών παραμένουν ακόμη πράσινες. Στο κρεμμύδι, η εφαρμογή πραγματοποιείται συνήθως περίπου δύο εβδομάδες πριν τη συγκομιδή, ενώ στην πατάτα μπορεί να γίνει μέχρι και τρεις εβδομάδες πριν, εφόσον οι περισσότεροι κόνδυλοι έχουν φτάσει σε ικανοποιητικό μέγεθος.

Παράλληλα, διακόπτεται η άρδευση για να διευκολυνθεί η ωρίμανση και να βελτιωθεί η αντοχή στην αποθήκευση. Για το κρεμμύδι, τα ποτίσματα σταματούν περίπου 10 ημέρες πριν τη συγκομιδή, όταν το υπέργειο τμήμα αρχίζει να πλαγιάζει, βοηθώντας το χωράφι να στεγνώσει. Για την πατάτα, η διακοπή των ποτισμάτων γίνεται 5 έως 20 ημέρες πριν τη συγκομιδή, ανάλογα με την ποικιλία και τις καιρικές συνθήκες. Σε ορισμένες περιπτώσεις εφαρμόζεται κοπή ή αποξήρανση του φυλλώματος ώστε να διευκολυνθεί η μηχανική συγκομιδή, να σταθεροποιηθεί η φλούδα και να περιοριστούν πιθανές όψιμες μολύνσεις.

Η συγκομιδή

Ο χρόνος συγκομιδής καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη διατηρησιμότητα και την ποιότητα των βολβών και κονδύλων. Μια σύντομη περίοδος μεθωρίμανσης μετά τη συλλογή βοηθά στην επούλωση των ιστών και στη μείωση των απωλειών κατά την αποθήκευση.

Κρεμμύδι: Η συγκομιδή πραγματοποιείται όταν έχει ξεραθεί ο λαιμός και έχει “πέσει” το 50–80% των κορυφών. Η πρόωρη συλλογή μειώνει τη διατηρησιμότητα και την απόδοση, ενώ η όψιμη αυξάνει τον κίνδυνο εγκαυμάτων και προσβολών. Οι βολβοί αφήνονται στο χωράφι για φυσική ξήρανση (μεθωρίμανση) επί 3–14 ημέρες, καλυμμένοι με φύλλωμα για αποφυγή ηλίασης.
Ακολουθεί κοπή του φυλλώματος, πάνω από τον βολβό, τοποθέτηση σε δικτυωτά σακιά και μεταφορά στην αποθήκη ή στην αγορά.

Πατάτα: Οι κόνδυλοι συγκομίζονται όταν η επιδερμίδα έχει σκληρύνει και δεν αποσπάται, ενώ το φύλλωμα έχει κιτρινίσει. Μετά τη συλλογή, τοποθετούνται για 4–5 ημέρες σε θερμοκρασία 16–21°C και υγρασία 90–95%, ώστε να επουλωθούν οι πληγές και να εισέλθουν σε λήθαργο. Η έκθεση σε ήλιο ή αέρα υποβαθμίζει την ποιότητα, γι’ αυτό προηγείται διαλογή και απομάκρυνση των τραυματισμένων κονδύλων πριν την αποθήκευση.

Συνθήκες αποθήκευσης

Μετά τη συγκομιδή, οι βολβοί του κρεμμυδιού και οι κόνδυλοι της πατάτας παραμένουν ζωντανοί οργανισμοί που συνεχίζουν να αναπνέουν, καταναλώνοντας οξυγόνο και αποβάλλοντας διοξείδιο του άνθρακα. Η διαδικασία αυτή προκαλεί απώλεια νερού, μαλάκωμα ιστών και, αν δεν ελεγχθεί, οδηγεί σε υποβάθμιση της ποιότητας. Για να αποφευχθούν οι αλλοιώσεις, η αποθήκευση πρέπει να γίνεται σε χώρους με σταθερή θερμοκρασία και υγρασία.

Για τα ξηρά κρεμμύδια, ιδανική είναι η θερμοκρασία γύρω στους 0°C και η σχετική υγρασία 50–70%, με δυνατότητα διατήρησης για 5 έως 9 μήνες. Τα φρέσκα κρεμμυδάκια χρειάζονται επίσης θερμοκρασία κοντά στους 0°C, αλλά με υψηλότερη υγρασία, περίπου 90–95%, ώστε να μην αφυδατωθούν· διατηρούνται για 5 έως 7 μήνες. Οι πρώιμες πατάτες (ανοιξιάτικες) φυλάσσονται σε θερμοκρασία περίπου 10°C και υγρασία 85–90%, για διάστημα 1–3 εβδομάδων, ενώ οι όψιμες πατάτες συντηρούνται καλύτερα στους 4°C, με ίδια υγρασία, για 4 έως 9 μήνες.

Η σωστή ρύθμιση της υγρασίας είναι καθοριστική: αν είναι χαμηλή, το προϊόν χάνει βάρος και αφυδατώνεται, ενώ αν είναι υπερβολική, δημιουργούνται συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη παθογόνων. Για το λόγο αυτό, επιβάλλεται σχολαστική απολύμανση των θαλάμων και αποφυγή εισροής αερίων όπως η αμμωνία από ψυκτικές εγκαταστάσεις. Παράλληλα, θερμοκρασίες χαμηλότερες από τις ιδανικές μπορεί να προκαλέσουν μετατροπή του αμύλου σε σάκχαρα, επηρεάζοντας αρνητικά τη γεύση του προϊόντος.

Ειδικά για την πατάτα, η αποθήκευση πρέπει να γίνεται στο σκοτάδι, ώστε να αποτραπεί το πρασίνισμα και ο σχηματισμός σολανίνης, μιας τοξικής ουσίας που σε μεγάλες ποσότητες καθιστά τους κονδύλους ακατάλληλους για κατανάλωση. Θερμοκρασίες κάτω από –2°C προκαλούν ζημιές παγετού, ενώ η έκθεση στο φως ευνοεί το πρασίνισμα. Για την αποφυγή προσβολών από φθοριμαία, μπορεί να εφαρμοστεί προληπτικά σκεύασμα που περιέχει Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki, επαναλαμβανόμενο κάθε 15–20 ημέρες ανάλογα με την ένταση του προβλήματος.

Σε περίπτωση που δεν έγινε ο προληπτικός ψεκασμός στο χωράφι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο αποθηκευμένο προϊόν κατάλληλο εγκεκριμένο σκεύασμα για την αποφυγή βλάστησης των κονδύλων, μόνο σε καθαρές, ξηρές και υγιείς πατάτες, τηρώντας πιστά τις οδηγίες του παρασκευαστή. Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση σε πατατόσπορο.

Πρακτικές συμβουλές για τον παραγωγό

1. Επιλέξτε ποικιλίες με καλή διατηρησιμότητα και ανθεκτικότητα σε μηχανικές ζημιές.

2. Αποφύγετε συγκομιδή σε ξηρό έδαφος ή μετά από βροχή.

3. Προετοιμάστε το έδαφος «στο ρώγο του» για να μην υπάρχουν σβώλοι και τραυματισμοί κατά τη φύτευση.

4. Σκεπάστε τις κλούβες με πανί ή μαύρο πλαστικό, ποτέ με πατατόφυλλα – στην περίπτωση της πατάτας.

Τί κρατάμε; 

Η σωστή συγκομιδή, μεταχείριση και αποθήκευση των βολβών κρεμμυδιού και κονδύλων πατάτας εξασφαλίζει προϊόν με υψηλή ποιότητα, μειωμένες απώλειες και μεγαλύτερη εμπορική αξία. Η τήρηση των προτεινόμενων θερμοκρασιών, η πρόληψη φυτρώματος και η φροντίδα του προϊόντος από το χωράφι μέχρι την αποθήκη είναι τα θεμέλια για μια επιτυχημένη και κερδοφόρα παραγωγή.

Πηγές: 
Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 5/2011, Μήτσης Τερτυλλιανός, «Συγκομιδή και αποθήκευση βολβών κρεμμυδιού και κονδύλων πατάτας», σελ. 16–18.

Με νομοθετική ρύθμιση, για βασικά προϊόντα, θα αναγράφεται όχι μόνο η τιμή πώλησης, αλλά και η πρώτη τιμή παραγωγής.

Αυτό ανακοίνωσε σε δηλώσεις του ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, θα υπάρχει έλεγχος στις τιμές από το χωράφι στο ράφι. Το επόμενο χρονικό διάστημα θα υπογραφεί υπουργική απόφαση η οποία θα αναφέρει ότι σε περίπτωση που έχουμε αδικαιολόγητη αύξηση τιμών τότε το κατάστημα λιανικής (σούπερ μάρκετ κ.α.) θα είναι υποχρεωμένο να αναγράφει την πρώτη τιμή τιμολόγησης του προϊόντος στον τόπο παραγωγής (τιμή παραγωγού), ώστε ο πολίτης να είναι ενημερωμένος, να γνωρίζει πόσα κερδίζουν οι ενδιάμεσοι και το εμπόριο και να αποφασίζει τι θα αγοράσει.

Επίσης ο υπουργός Ανάπτυξης ανέφερε ότι στο νομοσχέδιο για τη νέα Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς, που τις επόμενες ημέρες βγαίνει σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπεται η δυνατότητα στους δήμους να δημιουργούν λαϊκές αγορές μόνο για παραγωγούς.

Ο κ. Θεοδωρικάκος ζήτησε τη στήριξη των κομμάτων της αντιπολίτευσης σε αυτές τις παρεμβάσεις και στις πρωτοβουλίες που λαμβάνει το υπουργείο Ανάπτυξης. «Απευθύνω κάλεσμα στις πολιτικές δυνάμεις να υποστηρίξουν αυτά τα μέτρα χωρίς ιδιοτέλεια γιατί είναι υπέρ των καταναλωτών», είπε χαρακτηριστικά και ξεκαθάρισε ότι στο μεταβατικό διάστημα οι έλεγχοι από τη ΔΙΜΕΑ (Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς) και τα πρόστιμα, όποτε απαιτείται, θα συνεχιστούν κανονικά.

Με οδηγό την εξωστρέφεια, ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ Α.Ε.) πραγματοποίησε δυναμική επανεκκίνηση στη διεθνή έκθεση Fruit Attraction 2025, στην Μαδρίτη.

Η συμμετοχή του Οργανισμού ανέδειξε τη σημασία της διεθνούς παρουσίας και της ενίσχυσης των ελληνικών επιχειρήσεων στον παγκόσμιο χάρτη του αγροδιατροφικού τομέα.

Η Fruit Attraction αποτελεί σημείο αναφοράς για τον παγκόσμιο κλάδο φρούτων και λαχανικών, προσφέροντας μοναδικές ευκαιρίες για δικτύωση, ανάπτυξη συνεργασιών και προβολή καινοτόμων προϊόντων. Στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την ενίσχυση της εξωστρεφούς δράσης των ελληνικών επιχειρήσεων, ο ΟΚΑΑ Α.Ε. φιλοξένησε στο περίπτερό του ελληνικές επιχειρήσεις του Συνδέσμου Εμπόρων Κεντρικής Λαχαναγοράς Αθηνών (ΣΕΚΛΑ), ενισχύοντας τη συλλογική τους παρουσία και τη δυνατότητα διεθνούς προβολής.

Η συμμετοχή του Οργανισμού είχε ως στόχο την παροχή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου υποστήριξης και τεχνογνωσίας για την προώθηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, ενισχύοντας τον ρόλο του ΟΚΑΑ ως σταθερού «πρέσβη» του ελληνικού πρωτογενούς τομέα. Το έντονο ενδιαφέρον από διεθνείς αγοραστές και η σύναψη νέων εμπορικών συμφωνιών στο περίπτερο του Οργανισμού επιβεβαίωσαν τη δυναμική του ελληνικού αγροδιατροφικού κλάδου και τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Η παρουσία του ΟΚΑΑ στη Fruit Attraction 2025 εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλάνο διεθνούς δικτύωσης και στρατηγικών συνεργασιών, με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας, της ανταγωνιστικότητας και της διεθνούς αναγνωρισιμότητας της ελληνικής παραγωγής.

Μέσα φθινοπώρου και η αγροτική ύπαιθρος μπαίνει στην πιο κρίσιμη περίοδο του χρόνου. Στα χωράφια ξεκινά η συγκομιδή των ελιών, κορυφώνεται η συλλογή των ακτινιδίων, ενώ στα αμπέλια ολοκληρώνονται οι τελευταίες κοπές.

Ωστόσο, πίσω από την εικόνα της γεμάτης παραγωγής κρύβεται ένα οξύ πρόβλημα: η έλλειψη εργατών γης.Είναι το ζήτημα που οι ίδιοι οι παραγωγοί χαρακτηρίζουν «βραχνά» και που, σε αντίθεση με τις πολυσυζητημένες επιδοτήσεις ή τα κτηνιατρικά νοσήματα, δεν έχει πάρει τη δημοσιότητα που του αναλογεί.

Στα χωράφια χωρίς κόσμο

Στην Ήπειρο, όπου οι καλλιεργητές ακτινιδίων ζουν αυτές τις μέρες τον αγώνα δρόμου για να προλάβουν την εξαγωγική ζήτηση, πολλοί παραγωγοί παραδέχονται πως

«Φέτος τα κτήματα είναι φορτωμένα, αλλά δεν έχουμε κόσμο να μαζέψει. Αν μείνουν τα φρούτα πάνω στα δέντρα, η ζημιά θα είναι τεράστια», λέει παραγωγός από την περιοχή της Άρτας.

Παρόμοια εικόνα και στη Μεσσηνία, με τις πρώιμες ελιές να περιμένουν εργάτες για το ράβδισμα, 

«Οι πρώιμες ελιές είναι έτοιμες για ράβδισμα. Αν δεν μπουν συνεργεία έγκαιρα, θα πέσουν στο χώμα και θα χαθεί η ποιότητα του λαδιού», τονίζει ελαιοπαραγωγός στη Μεσσηνία.

ενώ στην Κορινθία παραγωγοί αμπελιών σημειώνουν ότι αναγκάζονται να τρυγήσουν με καθυστέρηση, με αποτέλεσμα η ποιότητα των σταφυλιών να υποβαθμίζεται.

Οι εργάτες από τρίτες χώρες φτάνουν με καθυστέρηση λόγω γραφειοκρατίας στις άδειες παραμονής, ενώ το κόστος των ημερομισθίων έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Έτσι, ακόμη και όσοι βρίσκονται διαθέσιμοι δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες.

Από την παραγωγή στο ράφι

Η καθυστερημένη συγκομιδή έχει άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα των προϊόντων. Οι ελιές που παραμένουν πολύ πάνω στο δέντρο μαυρίζουν και καταλήγουν να δίνουν χαμηλότερης ποιότητας λάδι. Τα ακτινίδια υπερωριμάζουν, χάνοντας τη σφριγηλότητα και την εμπορική τους αξία, ενώ τα σταφύλια αλλοιώνονται, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα σάκχαρα και να υποβαθμίζεται η εμφάνιση του καρπού. Η απώλεια αυτή δεν αφορά μόνο τον παραγωγό, αλλά και τον καταναλωτή, αφού η μειωμένη παραγωγή ή η πτώση της ποιότητας μεταφέρεται τελικά στις τιμές στο ράφι.

Συνεταιρισμοί εκτιμούν ότι το ημερομίσθιο έχει αυξηθεί κατά 20–30% σε σχέση με πέρυσι, ενώ σε περιοχές της Ηπείρου κινδυνεύει να χαθεί έως και 15% της παραγωγής ακτινιδίου λόγω έλλειψης εργατών.

Δεν είναι μόνο η συγκομιδή

Η έλλειψη εργατών δεν σταματά στη συγκομιδή. Στα κτήματα καθυστερούν κλαδέματα, προετοιμασία εδάφους και φυτεύσεις, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται και η επόμενη χρονιά. Όπως τονίζει παραγωγός από τη Θεσσαλία: «Αν χάσεις το σωστό τάιμινγκ σε εργασίες όπως το κλάδεμα, όλη η καλλιέργεια πάει πίσω».

Οι λύσεις που συζητούνται

Ο αγροτικός κόσμος ζητά από την πολιτεία να απλουστεύσει τις διαδικασίες για την έλευση εργατών γης από τρίτες χώρες, με πιο γρήγορη έκδοση αδειών και λιγότερη γραφειοκρατία. Παράλληλα, πολλοί στρέφονται στη μηχανοποίηση, επενδύοντας σε ραβδιστικά για τις ελιές ή σε μηχανές συγκομιδής για αμπέλια και ακτινίδια, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα χέρια. Την ίδια στιγμή, οι συνεταιρισμοί καλούνται να παίξουν πιο ενεργό ρόλο, διαχειριζόμενοι συλλογικά το εργατικό δυναμικό και προσφέροντας λύσεις στους μικρότερους παραγωγούς που δεν έχουν μόνοι τους τη δυνατότητα να προσελκύσουν εργάτες.

Ένα πρόβλημα που δεν φαίνεται αλλά «καίει»

Η έλλειψη εργατών γης μπορεί να μην προκαλεί άμεσα πολιτικό θόρυβο ή εικόνες καταστροφής, όμως χτυπά στην καρδιά της παραγωγής. Είναι το αθέατο πρόβλημα που απειλεί να μετατρέψει μια χρονιά με καλές προοπτικές σε χαμένη. Και όσο δεν υπάρχει σχεδιασμός για την κάλυψή του, τόσο πιο πιθανό είναι οι απώλειες να γίνουν αισθητές σε όλη την αλυσίδα: από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή.

Οι συνέπειες δεν σταματούν στο χωράφι. Η μείωση της παραγωγής και η υποβάθμιση της ποιότητας ήδη πιέζουν ανοδικά τις τιμές στο ελαιόλαδο, περιορίζουν τα εξαγώγιμα ακτινίδια και κάνουν τα επιτραπέζια σταφύλια ακριβότερα για τον καταναλωτή.

Οι παραγωγοί προειδοποιούν πως, αν δεν δοθούν άμεσα λύσεις, η έλλειψη εργατών δεν θα παραμείνει ένα συγκυριακό ζήτημα της φετινής χρονιάς. Θα εξελιχθεί σε μόνιμη απειλή για την αγροτική παραγωγή, βάζοντας σε κίνδυνο όχι μόνο το εισόδημα των καλλιεργητών, αλλά και την επάρκεια βασικών προϊόντων τα επόμενα χρόνια. Και σε μια διεθνή αγορά όπου η Ιταλία και η Ισπανία διεκδικούν τα ίδια μερίδια με πιο οργανωμένα δίκτυα εργατών γης, τυχόν καθυστέρηση ή μείωση της ελληνικής παραγωγής απειλεί να πλήξει και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας στο εξωτερικό.

Άμεσα θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία για την εγγραφή ή η ανανέωση στο Μητρώο Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών (ΜΕΝΟ), με την πληρωμή βέβαια του αντίστοιχου παραβόλου στο κράτος, που ξεκινάει από τα 300 και φτάνει έως και τα 600 ευρώ.

Σύμφωνα με τα υπό αριθμ.: 496/79066/15.03.2024 και 522/82736/20.03.2024 έγγραφα της Διεύθυνσης Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων του ΥπΑΑΤ, οι εγγεγραμμένες επιχειρήσεις, σε όλους τους κλάδους εμπορίας, για τις οποίες έχει παρέλθει τουλάχιστον μία τριετία εγγραφής, μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2025, αν δεν υποβάλουν αίτηση για ανανέωση στην αρμόδια υπηρεσία (ΔΑΟΚ) έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, θα απενεργοποιηθούν στο ΜΕΝΟ.

Ειδικότερα, οι εγγεγραμμένοι στους κλάδους Εξαγωγέας/Αποστολέας και Εισαγωγέας/Παραλήπτης δε θα δύνανται να υποβάλλουν πλέον ψηφιακές αναγγελίες. Επισημαίνεται ότι θα υπάρξει και σχετικό ενημερωτικό μήνυμα στην Ψηφιακή Υπηρεσία «Αναγγελία Διακίνησης Οπωροκηπευτικών» στο ΜΕΝΟ.

Όσοι έμποροι δεν έχουν εγγραφεί θα πρέπει να υποβάλλουν άμεσα σχετική αίτηση, με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Οι ενδιαφερόμενοι καταθέτουν το αίτημα στην αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής/Τμήμα Ποιοτικού και Φυτουγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ ή ΔΑΟ της περιοχής τους.

Μαζί με την αίτηση απαιτείται η έκδοση και πληρωμή παραβόλου και η έκδοση της απόδειξης πληρωμής.

Το ύψος του παραβόλου διαφέρει, και είναι κατά περίπτωση:

• Για τους εισαγωγείς – παραλήπτες: 600 €
• Για τους εμπόρους εγχώριας αγοράς: 300 €
• Για εμπόρους, «άλλους συναλασσόμενους»: 400 €
• Οι παραγωγοί και έμποροι λαϊκών αγορών δεν πληρώνουν παράβολο.

Μετά την ηλεκτρονική υποβολή του παραβόλου και την πληρωμή αυτού, προσκομίζεται με την αίτηση το αποδεικτικό πληρωμής.

Δικαιολογητικά που χρειάζονται για εγγραφή

Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή - ανανέωση στη βάση δεδομένων των Εξαγωγέων και Εισαγωγέων

1. Βεβαίωση εγγραφής στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο ή Πιστοποιητικό Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.).
2. Στοιχεία μητρώου επιχείρησης (Eκτύπωση από το «my AADE»).
3. Αντίγραφο του οικείου καταστατικού, εφόσον πρόκειται για εταιρεία (όπως έχει τροποποιηθεί τελευταία).
4. Αποδεικτικό καταβολής νόμιμου τέλους εγγραφής ή ανανέωσης (e-παράβολο) στον κωδικό 1671 (Εξαγωγέας-αποστολέας, εισαγωγέας- παραλήπτης, ΠΑΡΑΒΟΛΟ 600 €).
5. Γνωστοποίηση έναρξης λειτουργίας των εγκαταστάσεων από την οικεία Δ/νση Ανάπτυξης για τους εξαγωγείς/αποστολείς και εισαγωγείς/παραλήπτες τύπου Α.
6. Βεβαίωση από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας των εγκαταστάσεων για εξαγωγείς/αποστολείς και εισαγωγείς/παραλήπτες τύπου Α, για την καταλληλότητά τους, για τυποποίηση και συσκευασία νωπών οπωροκηπευτικών, μετά από γνωμάτευση της τριμελούς Επιτροπής σύμφωνα με το Π.Δ. 298/2000.
Ειδικότερα για την ανανέωση, εάν έχει πραγματοποιηθεί επιθεώρηση των εγκαταστάσεων εντός της τελευταίας τριετίας σύμφωνα με την ΚΥΑ 1037/188592/31.07.2020, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης της ΔΑΟΚ/ΔΑΟ για την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων.
Για τους εξαγωγείς/αποστολείς και εισαγωγείς/παραλήπτες τύπου Α με ενοικιαζόμενες εγκαταστάσεις τυποποίησης/συσκευασίας, απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο του μισθωτηρίου συμβολαίου, όπου αναφέρεται η χρονική περίοδος της ενοικίασης και αντίγραφο της βεβαίωσης καταλληλότητας των εγκαταστάσεων που ενοικιάζει.
7. Για εξαγωγείς/αποστολείς και εισαγωγείς/παραλήπτες τύπου Β: α) αντίγραφο του συμφωνητικού συνεργασίας που έχει συνάψει με τον έμπορο τύπου Α και β) βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας της επιχείρησης μετά από γνωμάτευση της τριμελούς επιτροπής του Π.Δ. 298/2000 στην οποία προσκομίζεται αντίγραφο λογαριασμού κοινής ωφέλειας.
8. Φωτοτυπία του δελτίου της αστυνομικής ταυτότητας του αιτούντος.
9. Υπεύθυνη Δήλωση μέσω gov.gr του αιτούντος στην οποία δηλώνει, ότι όλα τα στοιχεία της αίτησης και τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά είναι αληθή. Οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται, οφείλεται να γνωστοποιείται.

Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή - ανανέωση στη βάση δεδομένων των εμπόρων εγχώριας αγοράς (χονδρεμπόρων)

1. Βεβαίωση εγγραφής στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο ή Πιστοποιητικό Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.).
2. Στοιχεία μητρώου επιχείρησης (Eκτύπωση από το «my AADE»).
3. Αντίγραφο του οικείου καταστατικού, εφόσον πρόκειται για εταιρεία (όπως έχει τροποποιηθεί τελευταία).
4. Αποδεικτικό καταβολής νόμιμου τέλους εγγραφής ή ανανέωσης (e-παράβολο) στον κωδικό 1673 (‘Εμποροι εγχώριας αγοράς, ΠΑΡΑΒΟΛΟ 300 €).
5. Γνωστοποίηση έναρξης λειτουργίας των εγκαταστάσεων από την οικεία Δ/νση Ανάπτυξης για τους χονδρεμπόρους τύπου Α.
6. Βεβαίωση από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας των εγκαταστάσεων για χονδρεμπόρους τύπου Α, για την καταλληλότητά τους, για τυποποίηση και συσκευασία νωπών οπωροκηπευτικών, μετά από γνωμάτευση της τριμελούς Επιτροπής σύμφωνα με το Π.Δ. 298/2000.
Ειδικότερα για την ανανέωση, εάν έχει πραγματοποιηθεί επιθεώρηση των εγκαταστάσεων εντός της τελευταίας τριετίας σύμφωνα με την ΚΥΑ 1037/188592/31.07.2020, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης της ΔΑΟΚ/ΔΑΟ για την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων.
Για τους χονδρεμπόρους τύπου Α με ενοικιαζόμενες εγκαταστάσεις τυποποίησης/συσκευασίας, απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο του μισθωτηρίου συμβολαίου, όπου αναφέρεται η χρονική περίοδος της ενοικίασης και αντίγραφο της βεβαίωσης καταλληλότητας των εγκαταστάσεων που ενοικιάζει.
7. Για χονδρεμπόρους τύπου Β: α) αντίγραφο του συμφωνητικού συνεργασίας που έχει συνάψει με τον έμπορο τύπου Α και β) βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας της επιχείρησης μετά από γνωμάτευση της τριμελούς επιτροπής του Π.Δ. 298/2000 στην οποία προσκομίζεται αντίγραφο λογαριασμού κοινής ωφέλειας.
Ειδικότερα για τους χονδρέμπορους με κωδικό ΒΣΥΣΚΕ απαιτείται μόνο η βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής.
8. Φωτοτυπία του δελτίου της αστυνομικής ταυτότητας του αιτούντος.
9. Υπεύθυνη Δήλωση μέσω gov.gr του αιτούντος στην οποία δηλώνει, ότι όλα τα στοιχεία της αίτησης και τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά είναι αληθή. Οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται, οφείλεται να γνωστοποιείται.

Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή - ανανέωση στη βάση δεδομένων των εμπόρων εγχώριας αγοράς - λιανεμπόρων

1. Βεβαίωση εγγραφής στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο ή Πιστοποιητικό Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) εάν πρόκειται για εταιρεία.
2. Στοιχεία μητρώου επιχείρησης (εκτύπωση από το «my AADE»).
3. Αποδεικτικό καταβολής νόμιμου τέλους εγγραφής ή ανανέωσης (e-παράβολο) στον κωδικό 1673 (‘Εμποροι εγχώριας αγοράς, ΠΑΡΑΒΟΛΟ 300 €).
(Στην περίπτωση που η επιχείρηση έχει έδρα σε περιοχή με πληθυσμό έως 5.000 κατοίκους δεν απαιτείται παράβολο, αλλά Βεβαίωση από το Δήμο με βάση την τελευταία απογραφή)
4. Αντίγραφο του οικείου καταστατικού, εφόσον πρόκειται για εταιρεία (όπως έχει τροποποιηθεί τελευταία).
5. Γνωστοποίηση έναρξης λειτουργίας των εγκαταστάσεων από την οικεία Δ/νση Ανάπτυξης για τους λιανεμπόρους τύπου Α.
6. Βεβαίωση από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας των εγκαταστάσεων για λιανεμπόρους τύπου Α, για την καταλληλότητά τους, για τυποποίηση και συσκευασία νωπών οπωροκηπευτικών, μετά από γνωμάτευση της τριμελούς Επιτροπής σύμφωνα με το Π.Δ. 298/2000.
Ειδικότερα για την ανανέωση, εάν έχει πραγματοποιηθεί επιθεώρηση των εγκαταστάσεων εντός της τελευταίας τριετίας σύμφωνα με την ΚΥΑ 1037/188592/31.07.2020, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης της ΔΑΟΚ/ΔΑΟ για την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων.
Για τους λιανεμπόρους τύπου Α με ενοικιαζόμενες εγκαταστάσεις τυποποίησης/συσκευασίας, απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο του μισθωτηρίου συμβολαίου, όπου αναφέρεται η χρονική περίοδος της ενοικίασης και αντίγραφο της βεβαίωσης καταλληλότητας των εγκαταστάσεων που ενοικιάζει.
7. Για λιανεμπόρους τύπου Β: α) αντίγραφο του συμφωνητικού συνεργασίας που έχει συνάψει με τον έμπορο τύπου Α και β) βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας της επιχείρησης μετά από γνωμάτευση της τριμελούς επιτροπής του Π.Δ. 298/2000 στην οποία προσκομίζεται αντίγραφο λογαριασμού κοινής ωφέλειας.
Ειδικότερα για τους λιανεμπόρους με κωδικό ΒΣΥΣΚΕ απαιτείται μόνο η βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής.
8. Φωτοτυπία του δελτίου της αστυνομικής ταυτότητας του αιτούντος.
9. Υπεύθυνη Δήλωση μέσω gov.gr του αιτούντος στην οποία δηλώνει, ότι όλα τα στοιχεία της αίτησης και τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά είναι αληθή. Οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται, οφείλεται να γνωστοποιείται.

Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή - ανανέωση στη βάση δεδομένων των εμπόρων λαϊκών αγορών

1. Στοιχεία μητρώου επιχείρησης (εκτύπωση από το «my AADE»).
2. Αντίγραφο άδειaς εμπόρου Λαϊκών Αγορών.
3. Για εμπόρους λαϊκών αγορών τύπου Β: α) αντίγραφο του συμφωνητικού συνεργασίας που έχει συνάψει με τον έμπορο τύπου Α και β) βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας της επιχείρησης μετά από γνωμάτευση της τριμελούς επιτροπής του Π.Δ. 298/2000 στην οποία προσκομίζεται αντίγραφο λογαριασμού κοινής ωφέλειας.
Ειδικότερα για τους εμπόρους λαϊκών αγορών με κωδικό ΒΣΥΣΚΕ απαιτείται μόνο η βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής.
4. Φωτοτυπία του δελτίου της αστυνομικής ταυτότητας του αιτούντος.
5. Υπεύθυνη Δήλωση μέσω gov.gr του αιτούντος στην οποία δηλώνει, ότι όλα τα στοιχεία της αίτησης και τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά είναι αληθή. Οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται, οφείλεται να γνωστοποιείται.

Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή - ανανέωση στη βάση δεδομένων των παραγωγών λαϊκών αγορών

1. Στοιχεία μητρώου επιχείρησης – παραγωγού (εκτύπωση από το my AADE).
2. Αντίγραφο Άδειας από το ταμείο Λαϊκών Αγορών (εάν εμπορεύονται τα προϊόντα τους σε λαϊκές αγορές).
3. Πρόσφατη Δήλωση «Ενιαίας ενίσχυσης ΟΣΔΕ».
4. Γνωστοποίηση έναρξης λειτουργίας των εγκαταστάσεων από την οικεία Δ/νση Ανάπτυξης για τους παραγωγούς/παραγωγούς λαϊκών αγορών τύπου Α.
5. Βεβαίωση από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας των εγκαταστάσεων για παραγωγούς/παραγωγούς λαϊκών αγορών τύπου Α, για την καταλληλότητά τους, για τυποποίηση και συσκευασία νωπών οπωροκηπευτικών, μετά από γνωμάτευση της τριμελούς Επιτροπής σύμφωνα με το Π.Δ. 298/2000.
Ειδικότερα για την ανανέωση, εάν έχει πραγματοποιηθεί επιθεώρηση των εγκαταστάσεων εντός της τελευταίας τριετίας σύμφωνα με την ΚΥΑ 1037/188592/31.07.2020, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης της Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. για την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων.
Για τους παραγωγούς/παραγωγούς λαϊκών αγορών τύπου Α με ενοικιαζόμενες εγκαταστάσεις τυποποίησης/συσκευασίας, απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο του μισθωτηρίου συμβολαίου όπου αναφέρεται η χρονική περίοδος της ενοικίασης και αντίγραφο της βεβαίωσης καταλληλότητας των εγκαταστάσεων που ενοικιάζει.
6. Για παραγωγούς/παραγωγούς λαϊκών αγορών τύπου Β: α) αντίγραφο του συμφωνητικού συνεργασίας που έχει συνάψει με τον έμπορο τύπου Α και β) βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής από τη Δ.Α.Ο.Κ./Δ.Α.Ο. της έδρας της επιχείρησης μετά από γνωμάτευση της τριμελούς επιτροπής του Π.Δ. 298/2000 στην οποία προσκομίζεται αντίγραφο λογαριασμού κοινής ωφέλειας.
Ειδικότερα για τους παραγωγούς/ παραγωγούς λαϊκών αγορών με κωδικό συσκευαστηρίου απαιτείται μόνο η βεβαίωση ύπαρξης εμπορικής υποδομής.
7. Φωτοτυπία του δελτίου της αστυνομικής ταυτότητας του αιτούντος.
8. Υπεύθυνη Δήλωση μέσω gov.gr του αιτούντος στην οποία δηλώνει ότι όλα τα στοιχεία της αίτησης και τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά είναι αληθή. Οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται οφείλεται να γνωστοποιείται.