Για καταλυτικής σημασίας ύπαρξη αποθεμάτων νερού στο έδαφος, κάνει λόγο ο ΣΕΟ, έπειτα από έρευνα που εκπόνησε η Vinetum Oινική Επικοινωνία.
Σύμφωνα με τον ΣΕΟ, η αμπελουργική χρονιά 2020 – 2021, που επηρέασε την εσοδεία 2021, παρουσίασε καιρικές ακρότητες σε όλη την Ελλάδα και η σταφυλική παραγωγή (ποσοτικά μειωμένη), επηρεάστηκε από τα δύο μεγάλα κύματα καύσωνα: αρχικά τον Ιούνιο και στη συνέχεια προς το τέλος Ιουλίου με αρχές Αυγούστου.
Ο πρώτος καύσωνας ήταν λιγότερο τραυματικός, αφήνοντας σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστα τα αμπέλια. Στη συντριπτική πλειονότητά τους αξιοποίησαν τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους που χρειάζονταν για να ολοκληρώσουν τη βλάστηση χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Ο δεύτερος καύσωνας, ωστόσο, δημιούργησε προβλήματα, ανάλογα βέβαια και με την ποικιλία, πρώιμη ή όψιμη, ειδικά με τη φάση στην οποία βρέθηκαν τα φυτά. Οι πρώιμες ποικιλίες, π.χ. μαλαγουζιά και σαρντονέ, ζημιώθηκαν περισσότερο, καθώς ο καύσωνας συνέπεσε με τα τελευταία στάδια της ωρίμασης και τον τρύγο του καρπού.
Οι όψιμες ποικιλίες, όμως, όπως για παράδειγμα το ξινόμαυρο και το μοσχοφίλερο, επηρεάστηκαν πολύ λιγότερο, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις εκείνες όπου υπήρχαν στο έδαφος αποθέματα νερού ή, ακόμα καλύτερα, η δυνατότητα άρδευσης. Τα αποθέματα νερού και η διαθεσιμότητά τους αποτέλεσαν μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα κατά την εν λόγω αμπελουργική χρονιά σε όλη την Ελλάδα.
Εν κατακλείδι, για τη φετινή εσοδεία θα μπορούσαμε να πούμε πως ισχύει η ρήση «ουδέν κακόν αμιγές καλού», αφού σε αρκετές περιπτώσεις ένα μη επιθυμητό καιρικό φαινόμενο βγήκε, τελικά, σε καλό. Π.χ. οι χαμηλές θερμοκρασίες της άνοιξης μπορεί να καθυστέρησαν την έναρξη της βλαστικής περιόδου της αμπέλου, αλλά προφύλαξαν από παγετούς· ο χαμένος χρόνος της αρχικής οψίμισης ανακτήθηκε λόγω υψηλών θερμοκρασιών· η μείωση της παραγωγής λόγω χαμηλού υδατικού αποθέματος και υψηλών θερμοκρασιών δημιούργησε το εφέ πράσινου τρύγου, αν και δεν έλειψαν περιοχές που πραγματικός πράσινος τρύγος κρίθηκε απαραίτητος, ώστε να μειωθεί η ποσότητα παραγωγής στο επιθυμητό.
Η άποψη του Ινστιτούτου Αμπέλου: «Στη βλαστική περίοδο του 2021 παρατηρήθηκαν έντονες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των καιρικών συνθηκών και των υπόλοιπων παραγόντων που συγκροτούν το τερουάρ των αμπελώνων της χώρας. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές είναι αποτέλεσμα της έντονης διαφοροποίησης χαρακτηριστικών του ελληνικού αμπελώνα, όπως η γεωγραφική θέση, η τοπογραφία, η γειτνίαση με μεγάλους υδάτινους όγκους, η ικανότητα αποθήκευσης νερού στο έδαφος, το σύστημα διαμόρφωσης των φυτών και η ποικιλία αμπέλου.
Μελετώντας για κάθε μήνα του 2021 την απόκλιση των τιμών της θερμοκρασίας από τις αντίστοιχες μέσες τιμές τριακονταετίας και τη χωρική τους διακύμανση στον ελλαδικό χώρο διαπιστώνουμε μια ισχυρή αντίθεση: ψυχρή κατά το μεγαλύτερο μέρος άνοιξη και ιδιαίτερα θερμό θέρος, με επεισόδια καύσωνα μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου. Σημειώνεται ότι σε σχετικό δελτίο της ΕΜΥ, το επεισόδιο καύσωνα 27 Ιουλίου με 5 Αυγούστου χαρακτηρίζεται κυρίως από την εκτεταμένη διάρκειά του και, παρότι οι μέγιστες τιμές θερμοκρασίας ήταν ψηλές, οι απολύτως μέγιστες ξεπεράστηκαν μόνο σε τμήματα της ηπειρωτικής χώρας.
Τελικά, η διαδοχή ψυχρής άνοιξης από θερμό θέρος προκάλεσε σημαντική χρονική μετατόπιση των βλαστικών σταδίων, ανάλογα και με την ποικιλία αμπέλου και την περιοχή. Αυτή η μετατόπιση, μαζί με την υδατική κατάσταση των φυτών, εξηγεί σε σημαντικό βαθμό την απόκριση των αμπελώνων στα κύματα καύσωνα. Ως αποτέλεσμα, ανάλογα με την περιοχή καταγράφεται ικανοποιητική έως εξαιρετική ποιότητα, με λιγότερο ή περισσότερο μειωμένη παραγωγή, σε μια χρονιά με εξαιρετικά θερμό θέρος.»
Δρ. Δημήτρης Τάσκος
Ινστιτούτο Αγροτικής Έρευνας, Τμήμα Αμπέλου
Λυκόβρυση Αττικής
Η ποιότητα των οίνων
Η γενική εικόνα των ελληνικών κρασιών εσοδείας 2021 συνοψίζεται ως εξής: Τα κόκκινα ευνοήθηκαν περισσότερο από τα λευκά, με εκείνα κάποιων ποικιλιών, όπως π.χ. ξινόμαυρο και μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, να αναμένονται εξαιρετικά και με ισχυρό δυναμικό παλαίωσης. Τα κρασιά από όψιμες ποικιλίες αμπέλου αναμένονται, γενικώς, καλύτερα από εκείνα των πρώιμων. Τα κρασιά από γηγενείς ποικιλίες αμπέλου, με καλύτερη προσαρμογή σε ξηροθερμικά καιρικά φαινόμενα, είναι πιο ωφελημένα από εκείνα άλλων ποικιλιών. Τα κρασιά από τις βόρειες περιφέρειες της χώρας εμφανίζονται ωφελημένα σε σχέση με εκείνα των νοτιότερων, τόσο της νησιωτικής, όσο και της ηπειρωτικής χώρας. Από οργανοληπτικής πλευράς, τα ερυθρά κρασιά του 2021, ιδίως εκείνα που προέρχονται από τις πιο όψιμες ποικιλίες, αναμένεται να έχουν βαθύ χρώμα, ισχυρό τανικό προφίλ (ίσως και σκληρό όπου υπήρξε υπερβολικό υδατικό στρες), υψηλό αλκοολικό τίτλο και μάλλον μέτρια προς χαμηλή οξύτητα. Τα ισορροπημένα εξ αυτών θα έχουν δυναμικό βαθιάς παλαίωσης. Τα λευκά κρασιά αναμένεται να έχουν τυπικά για τις ποικιλίες τους αρώματα, όχι απαραίτητα υψηλής έντασης, με μέτρια γενικώς οξύτητα και σχετικά υψηλούς αλκοολικούς τίτλους. Με εξαιρέσεις, θα είναι οίνοι άμεσης και μεσοπρόθεσμης κατανάλωσης.
ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Βόρεια Ελλάδα
Θράκη: Μειωμένη παραγωγή, ικανοποιητικό αρωματικό δυναμικό και άφθονες χρωστικές είχε το θρακιώτικο σταφύλι του 2021.
Ως φυσιολογική περιγράφεται η άνοιξη 2021 για την περιοχή της Θράκης, όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες της, με τον ετήσιο κύκλο της αμπέλου να ξεκινά ορθόδοξα και ομαλά. Ωστόσο, οι καύσωνες του καλοκαιριού οδήγησαν την τελική ωρίμαση να διεξαχθεί εν μέσω ξηροθερμικών συνθηκών που δυσκολεύουν και στρεσάρουν το αμπέλι. Οι ίδιες συνθήκες συνεχίστηκαν και κατά τον τρύγο ο οποίος, όπως ήταν αναμενόμενο, έδωσε αρκετά μειωμένη ποσότητα παραγωγής, κατά περίπου 25% σε σχέση με την εσοδεία του 2020. Ωστόσο, το σταφύλι είχε αρκετό άρωμα, οπότε αντίστοιχα αρωματικά αναμένονται τα κρασιά της Θράκης, κυρίως τα λευκά, ενώ οι ερυθροί οίνοι εκτιμάται πως θα έχουν ικανοποιητικό βάθος και καλή ένταση χρώματος, αφού οι σκουρόχρωμες ποικιλίες έδωσαν σταφύλι με ισχυρό χρωστικό δυναμικό.
Δράμα: ιδιαίτερα θερμό καλοκαίρι, χαλάζι, μειωμένη παραγωγή, αρωματική ένταση, φρεσκάδα και καλή οξύτητα.
Ο χειμώνας στην περιοχή της Δράμας ξεκίνησε με ψηλές θερμοκρασίες και ανομβρία. Τον Ιανουάριο, την έναρξη του κλαδέματος συνόδευσαν χαμηλές θερμοκρασίες και αρκετές βροχοπτώσεις, που προσέφεραν τα απαραίτητα υδατικά εφόδια στους αμπελώνες. Ο Μάρτιος ήταν επίσης βροχερός με αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό συνέβαλλε στη φυσιολογική ανάπτυξη των οφθαλμών στις αρχές Απριλίου. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτήθηκε στη φυτοπροστασία των αμπελιών εξ αιτίας των σποραδικών βροχοπτώσεων που σημειώθηκαν τους επόμενους μήνες. Η άνοιξη, εκτός από αρκετές βροχές, με ελάχιστες εξαιρέσεις σε περιοχές που ο καιρός ήταν πιο ξηρός, είχε και χαλάζι κατά τόπους. Όλα αυτά συνετέλεσαν σε μία καθυστέρηση στις φάσεις της άνθισης και της καρπόδεσης.
Οι καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας ήταν ψυχρότερες από άλλες χρονιές, επηρεάζοντας περισσότερο τις πρώιμες ποικιλίες. Κατά την περίοδο του Μαΐου σημειώθηκαν κατά τόπους βροχοπτώσεις, χωρίς να σημειωθεί έντονη απειλή από μυκητιακές προσβολές. Ο Ιούνιος ήταν δροσερός για τα δεδομένα της περιοχής, με τις συνηθισμένες, πλέον, βροχοπτώσεις που δημιούργησαν πίεση για φυτοπροστασία και αύξησαν την ανάγκη επαγρύπνησης στον αμπελώνα.
Ο εξαιρετικά άνυδρος Ιούλιος, με σχεδόν μηδενικά χιλιοστά βροχής και μόνο τοπικά φαινόμενα έντονης κακοκαιρίας παρουσίασε τις υψηλότερες θερμοκρασίες των τελευταίων ετών, που σκαρφάλωσαν μέχρι τους 45°C. Ευτυχώς, οι παρατεταμένης διάρκειας αυξημένες θερμοκρασίες και η λειψυδρία δεν έπληξαν σημαντικά την υγεία των σταφυλιών. Στις αρχές του Αυγούστου μία δυνατή χαλαζόπτωση στο ανατολικό τμήμα του νομού Δράμας και ισχυροί άνεμοι χτύπησαν σημαντικό μέρος των αμπελώνων της περιοχής. Σε ορισμένα αμπέλια η καταστροφή ήταν της τάξης του 30% με 50% και έτσι η συνολική παραγωγή σταφυλιών μειώθηκε κατά 50% σε σύγκριση με εκείνη του 2020.
Ο τρύγος στην περιοχή της Δράμας ξεκίνησε όπως πάντα με τα σοβινιόν μπλαν, αμέσως μετά την χαλαζόπτωση στα μέσα Αυγούστου. Ακολούθησαν οι υπόλοιπες διεθνείς ποικιλίες, όπως σαρντονέ, μερλό, σεμιγιόν, σιρά, καμπερνέ φραν και οι γηγενείς, μαλαγουζιά, λημνιό, μοσχόμαυρο και αγιωργίτικο. Η ολοκλήρωση του τρύγου έγινε τον Σεπτέμβριο με το ασύρτικο και το καμπερνέ σοβινιόν. Στα τέλη Σεπτεμβρίου τρυγήθηκαν και οι πιο ορεινοί αμπελώνες του νομού. Ο καιρός κατά το υπόλοιπο του Αυγούστου αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του Σεπτεμβρίου ήταν αίθριος, γεγονός που συνεισέφερε στην αρμονική εξέλιξη του τρύγου. Οι ηλιόλουστες ημέρες και οι δροσερές νύχτες ευνόησαν την ομαλή φαινολική ωρίμαση και την ολοκληρωμένη έκφραση του αρωματικού δυναμικού των ποικιλιών.
Το 2021 αναμένεται να χαρακτηριστεί για τη Δράμα ως εσοδεία οίνων υψηλής ποιότητας, με αρωματική ένταση, φρεσκάδα και καλή οξύτητα. Ειδικότερα οι ερυθροί οίνοι του 2021 χαρακτηρίζονται από πλούσιο αρωματικό δυναμικό φρέσκων φρούτων, καλή ένταση χρώματος, συμπύκνωση στο στόμα και υψηλό δυναμικό παλαίωσης.
Καβάλα: δύσκολες καιρικές συνθήκες και καύσωνας δεν πτόησαν την οινοπαραγωγή που έδωσε κρασιά υψηλής ποιότητας. Η έναρξη της βλαστικής περιόδου των αμπελιών στους πρόποδες του Παγγαίου έγινε στα μέσα Απριλίου, 5-10 ημέρες αργότερα σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές. Τους υπόλοιπους μήνες της άνοιξης και μέχρι το μήνα Ιούνιο ο καιρός ήταν πολύ δροσερός, με αρκετές βροχές. Έτσι, τα φυτά εξασφάλισαν την απαραίτητη ποσότητα νερού για να αναπτυχθούν επαρκώς, ευτυχώς χωρίς ιδιαίτερη πίεση ασθενειών.
Μέχρι τότε η χρονιά διαφαινόταν όψιμη, με τον ήπιο καιρό να συνεχίζεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Ωστόσο, οι εξαιρετικά ψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου και η απουσία βροχοπτώσεων ανέτρεψαν τα δεδομένα. Έτσι, η ωρίμαση των λευκών ποικιλιών ξεκίνησε προς τα τέλη Ιουλίου με την ποικιλία σοβινιόν μπλαν να ανοίγει τον χορό στις 14 Αυγούστου και να δίνει τη σκυτάλη στο βιδιανό και στο σεμιγιόν τα οποία ακολούθησε, τελευταία από τις λευκές στα μέσα Σεπτεμβρίου, η ποικιλία ασύρτικο. Η έντονα ζεστή περίοδος του Ιουλίου επέβαλλε αυξημένους ρυθμούς επαγρύπνησης στον αμπελώνα. Η αποφυγή ξεφυλλίσματος, όπου υιοθετήθηκε, προσέφερε την αναγκαία και απαραίτητη προστασία των σταφυλιών από τον έντονο ήλιο. Έτσι, οι λευκοί οίνοι του 2021 είναι αρωματικοί, με καλή οξύτητα και δομή.
Ο τρύγος των ερυθρών ποικιλιών ξεκίνησε με τη συγκομιδή της ποικιλίας πινό νουάρ στις 13 Αυγούστου και συνεχίστηκε στις 25 Αυγούστου με το μερλό. Ακολούθησαν το σιρά, το καμπερνέ σοβινιόν και το αγιωργίτικο, με ολοκλήρωση στα μέσα Σεπτεμβρίου. Οι ερυθροί οίνοι αναμένονται αρωματικοί και φρουτώδεις, με έντονο χρώμα και υψηλή παρουσία φαινολικών συστατικών, βελούδινη αίσθηση, εξαιρετική δομή και μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης.
Εν γένει, η εσοδεία 2021 προϊδεάζει για οίνους υψηλής ποιότητας, στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας, με πλούσια, αρωματική και βελούδινη γεύση, αποτυπώνοντας την ομαλή ωρίμαση των σταφυλιών και τη χαμηλή στρεμματική απόδοση. Η ποσότητα κυμάνθηκε στα ίδια με την περυσινή χρονιά επίπεδα. Έτσι, το 2021 αποτελεί μία καλή χρονιά για την περιοχή του Παγγαίου, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, δηλαδή την έντονη και μακρά περίοδο ζέστης.
Χαλκιδική: ήπιος χειμώνας, ψηλές θερμοκρασίες κατά τον τρύγο, μειωμένη παραγωγή, εξαιρετική φαινολική ωρίμαση.
H χρονιά του 2021 στη Χαλκιδική χαρακτηρίστηκε από έντονες μεταβολές των καιρικών συνθηκών. Ο ήπιος χειμώνας οδήγησε σε όψιμη έκπτυξη οφθαλμών, γεγονός που λειτούργησε ως ασπίδα προστασίας από τους παγετούς. Οι τυπικές για την εποχή θερμοκρασίες που επικράτησαν την άνοιξη και οι κατά τόπους βροχοπτώσεις ευνόησαν την όψιμη κατεύθυνση της χρονιάς, συγκριτικά με το μέσο όρο των τελευταίων ετών. Τον Αύγουστο επικράτησαν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, απουσία βροχοπτώσεων και οι συνήθεις θερμοκρασιακές μεταβολές ημέρας και νύχτας της περιοχής, λόγω του ορεινού όγκου της Αρναίας.
Ο τρύγος ξεκίνησε με το σοβινιόν μπλαν το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου, την ίδια ημέρα με την εσοδεία του 2020 και η υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών ήταν άριστη. Ο Σεπτέμβριος κύλισε στο μεγαλύτερο μέρος του με ξηροθερμικές συνθήκες, ευνοώντας την πλήρη τεχνολογική και φαινολική ωρίμαση, ειδικότερα στις ερυθρές ποικιλίες. Η παραγωγή παρουσίασε μικρή μείωση σε σχέση με εκείνη του 2020. Τα κρασιά της φετινής εσοδείας προμηνύουν μία εξαιρετική χρονιά με ιδιαίτερα αρωματικά χαρακτηριστικά, πολύ καλή οξύτητα στα λευκά και εξαιρετική φαινολική ωρίμαση στα ερυθρά.
Γουμένισσα: ακραίες καιρικές συνθήκες, ισχυρό κύμα κακοκαιρίας, παρατεταμένο κύμα καύσωνα, μειωμένη παραγωγή. Η χρονιά 2021 στη Γουμένισσα χαρακτηρίστηκε από ακραίες καιρικές συνθήκες. Ο χειμώνας ήταν ήπιος, με ψηλές για την περιοχή θερμοκρασίες και ιδιαίτερα περιορισμένες βροχοπτώσεις, παράγοντες που δεν βοήθησαν στην εξάλειψη του μικροβιακού φορτίου της προηγούμενης χρονιάς. Η άνοιξη ήταν επίσης θερμή με λίγες βροχοπτώσεις. Περί τα μέσα του Ιουνίου σημειώθηκε ένα ισχυρό κύμα κακοκαιρίας: μέσα σε μία εβδομάδα, από τις 8 έως τις 14 Ιουνίου, έριξε 120 χιλιοστά βροχής, με ενδιάμεσο χαλάζι στις 12 του μηνός. Όπως ήταν αναμενόμενο, ακολούθησαν προβλήματα με μυκητιακές ασθένειες, κυρίως περονόσπορο και ωίδιο. Ο Ιούλιος εξελίχθηκε με ψηλές θερμοκρασίες, αλλά σε λογικά για την εποχή επίπεδα.
Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου παρουσιάστηκε παρατεταμένο κύμα καύσωνα με μέγιστη θερμοκρασία 42°C. Αυτό και οι ελάχιστες χειμερινές βροχοπτώσεις οδήγησαν τα φυτά σε υπερβολικό υδατικό στρες, το οποίο δυσχέρανε την ανάπτυξη των σακχάρων με συνέπεια τη μείωση της ποσότητας, κυρίως στις λευκές ποικιλίες και ειδικά τις διεθνείς. Προς το τέλος του Αυγούστου σημειώθηκαν δύο ακόμα ημέρες καύσωνα. Ο Σεπτέμβριος εξελίχθηκε σχετικά ομαλά, με λίγες βροχοπτώσεις τη δεύτερη εβδομάδα. Μετά το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου παρατηρήθηκε μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας, κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες.
Ως προς την ποσότητα, το 2021 σημειώθηκε μείωση της παραγωγής στα ξερικά αμπελοτεμάχια, της τάξεως του 20%. Σε εκείνα όπου υπήρχε δυνατότητα άρδευσης, οι ποσότητες κυμάνθηκαν στα επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς. Ο παρατεταμένος καύσωνας οδήγησε τα φυτά σε ακραίο υδατικό στρες. Στα σταφύλια των λευκών ποικιλιών, τόσο των αρδευόμενων όσο και των μη αρδευόμενων αμπελοτεμαχίων, παρατηρήθηκε πτώση της ολικής οξύτητας και αύξηση του pH. Στις ερυθρές ποικιλίες η ποιότητα ήταν πολύ καλή. Η επιθυμητή φαινολική ωρίμαση επιτεύχθηκε ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου και έτσι η ημερομηνία του τρύγου καθορίστηκε με βάση τη στιγμή που τα σταφύλια συγκέντρωσαν την επιθυμητή ποσότητα σακχάρων.
Νάουσα: ήπιος χειμώνας, ιδιαίτερα ζεστό καλοκαίρι, εξαιρετικά επίπεδα ωρίμασης για το ξινόμαυρο. Ο χειμώνας 2020 - 2021 ήταν σχετικά ζεστός στη Νάουσα, με τις βροχοπτώσεις να περιορίζονται κυρίως στον Ιανουάριο. Οι πρώτοι δύο μήνες της άνοιξης ήταν ψυχροί και με λίγες βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα η έκπτυξη των οφθαλμών να γίνει κατά 15 περίπου ημέρες οψιμότερα. Ο ζεστός και σχετικά ξηρός Μάιος απέτρεψε την εμφάνιση του περονοσπόρου. Τον Ιούνιο οι θερμοκρασίες ήταν σχετικά ψηλές και οι αρκετές βροχοπτώσεις συνέβαλλαν στην έντονη βλαστική ανάπτυξη των φυτών και σε αυξημένο μέγεθος σταφυλιών. Η οψιμότητα που παρατηρήθηκε στην έκπτυξη των οφθαλμών και στην άνθηση συνεχίστηκε και κατά τον περκασμό. Το καλοκαίρι που ακολούθησε ήταν ιδιαίτερα ζεστό, με παρατεταμένες περιόδους αυξημένων θερμοκρασιών ημέρας και νύχτας και μειωμένες βροχοπτώσεις, που δημιούργησαν συνθήκες στρες στα φυτά και καθυστέρησαν την ωρίμασή τους. Ο Σεπτέμβριος, μέχρι τα μέσα του μήνα, ήταν ιδανικός για την ωρίμαση των όψιμων ποικιλιών, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση του ρυθμού της. Από τα μέσα του μήνα και μετά, η νυκτερινή θερμοκρασία κατέβηκε σε αρκετά χαμηλά επίπεδα ενώ οι πρώτες φθινοπωρινές βροχοπτώσεις έκαναν την εμφάνισή τους, με ευεργετική επίδραση στα φυτά. Ο τρύγος ήταν κατά λίγες ημέρες πιο όψιμος για όλες τις ποικιλίες συγκριτικά με τις συνήθεις ημερομηνίες των προηγούμενων ετών. Το ξινόμαυρο ήταν η τελευταία ποικιλία που τρυγήθηκε, πριν τις παρατεταμένες βροχές που ξεκίνησαν στη Νάουσα μετά τις 5 Οκτωβρίου. Η παραγωγή στις περισσότερες ποικιλίες κυμάνθηκε στα ίδια επίπεδα με εκείνη της προηγούμενης χρονιάς. Σε κάποιους αμπελώνες με ξινόμαυρο απαιτήθηκε αραίωση φορτίου, ώστε να επιτευχθούν οι κανονικές αποδόσεις για τη ζώνη της Νάουσας.
Κοζάνη: ήπιος χειμώνας, καλά υδατικά αποθέματα, αύξηση παραγωγής, χαλάζι, καύσωνας, απουσία ασθενειών και ερυθρά κρασιά με μεγάλο δυναμικό παλαίωσης. Ο χειμώνας 2020 - 2021 ήταν ήπιος στην περιοχή της Κοζάνης, αλλά κάποιες όψιμες παγωνιές ήρθαν νωρίς την άνοιξη, κάνοντας το βλαστικό κύκλο να ξεκινήσει με καθυστέρηση. Ευτυχώς, οι βροχές που σημειώθηκαν στις αρχές Μαΐου έδωσαν καλά υδατικά αποθέματα. Οι συνθήκες κατά το δέσιμο του καρπού ήταν ευνοϊκές και οδήγησαν σε αύξηση της παραγωγής σε ποσοστό έως και 30%, κυρίως στις ερυθρές ποικιλίες, σε σχέση με την περασμένη εσοδεία. Στη συνέχεια, μία διπλή χαλαζόπτωση μέσα στον Αύγουστο στην ευρύτερη περιοχή της ζώνης του Βελβεντού οδήγησε σε αναγκαστική αραίωση των πρώιμων λευκών ποικιλιών, με αποτέλεσμα τα σταφύλια που έμειναν στα φυτά να τρυγηθούν με υψηλές συγκεντρώσεις σακχάρων και χαμηλή οξύτητα. Ο παρατεταμένος καύσωνας προς τα τέλη του καλοκαιριού και η έλλειψη υγρασίας συνέβαλαν στην παραλαβή κόκκινων σταφυλιών με εξαιρετικά επίπεδα ωρίμασης, ενώ η απουσία ασθενειών και προσβολών οδήγησε στην εξαιρετική υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών. Η εσοδεία 2021 γεννά μεγάλες προσδοκίες για την τελική ποιότητα των παραγόμενων οίνων στην περιοχή της Κοζάνης και ιδιαίτερα ισχυρό δυναμικό παλαίωσης για τα ερυθρά κρασιά.
Τα σταφύλια όλων των ποικιλιών ήταν ιδιαίτερα εύγευστα. Για το ξινόμαυρο ιδιαίτερα, οι συνθήκες της φετινής εσοδείας συνέβαλαν στην ιδανική ωρίμασή του. Το 2021 ήταν μία από τις λίγες χρονιές που ο χρωματισμός των σταφυλιών ήταν έντονος και ομοιόμορφος και τόσο ο φλοιός όσο και η σάρκα, μέχρι και τα κουκούτσια, ήταν απόλυτα γευστικά. Τα παραγόμενα κρασιά έχουν τον ίδιο αλκοολικό τίτλο ―ίσως ελαφρώς χαμηλότερο σε κάποιες ποικιλίες―, χαμηλότερη οξύτητα, ενώ αυτά των πιο όψιμων ποικιλιών έχουν καλύτερη χρωματική ένταση και πιο πλούσια αρωματική έκφραση.
Αμύνταιο: ζεστή και ιδιαίτερη εσοδεία, άνυδρη, με όψιμη έναρξη του βλαστικού κύκλου και αισθητά μειωμένη παραγωγή. Ο χειμώνας 2020 - 2021 ήταν σε γενικές γραμμές ζεστός σε σύγκριση με των προηγούμενων ετών. Το Μάρτιο σημειώθηκαν δυο χιονοπτώσεις και αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες, που συνεχίστηκαν μέχρι και τις αρχές Απριλίου, καθυστερώντας την έναρξη της βλαστικής περιόδου. Η όψιμη αυτή έναρξη του βλαστικού κύκλου προστάτεψε το αμπέλι από τους παγετούς του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου και έτσι η περιοχή, σε αντίθεση με πολλές αμπελοοινικές περιοχές της Ευρώπης, δεν ζημιώθηκε από την έλευση κύματος παγετού.
Ειδικότερα για το ξινόμαυρο, η έκπτυξη οφθαλμών στις περιοχές του Ξινού Νερού, του Φανού και των Πετρών, καταγράφηκαν στα μέσα του Απριλίου. Ο συνήθης βροχερός Μάιος ήταν σχεδόν άνυδρος το 2021 και η ελάχιστη βροχόπτωση των 8 χιλιοστών, σε συνάρτηση με τις ψηλές θερμοκρασίες βοήθησαν να ανακτηθεί σε σημαντικό βαθμό η αρχική οψίμιση. Αντίθετα, οι πολλές και έντονες βροχοπτώσεις ―ευτυχώς χωρίς χαλαζοπτώσεις― του Ιουνίου, σε συνδυασμό με τις ψηλές θερμοκρασίες, έδωσαν μεγάλη ώθηση στη βλαστική ανάπτυξη της αμπέλου.
Το καλοκαίρι 2021 ήταν το πιο ζεστό που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη, με θερμοκρασίες-ρεκόρ κυρίως κατά τον Αύγουστο. Τα καιρικά δεδομένα όπως καταγράφονται από τους μετεωρολογικούς σταθμούς της ζώνης του Αμυνταίου κατέδειξαν πολύ σημαντική υστέρηση σε βροχοπτώσεις για το σύνολο της βλαστικής περιόδου του αμπελιού. Συνδυαστικά με το παρατεταμένο διάστημα ψηλών θερμοκρασιών καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, το αμπέλι υπέπεσε σε κατάσταση έντονου στρες. Κρίσιμο παράγοντα ποιότητας αποτέλεσε η διασφάλιση της δυνατότητας άρδευσης σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές του βιολογικού του κύκλου.
Έτσι, η εσοδεία του 2021 για τη ζώνη του Αμυνταίου χαρακτηρίστηκε ως ζεστή και ιδιαίτερη άνυδρη στο σύνολό της και η παραγωγή επηρεάστηκε σημαντικά από τη δυνατότητα ή μη άρδευσης των αμπελοτεμαχίων. Το ξινόμαυρο, ποικιλία ιδιαίτερα ευαίσθητη στην ξηρασία, στις περιπτώσεις όπου βοηθήθηκε με μικρές ποσότητες νερού έδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα, τόσο φυσιολογικής όσο και αρωματικής ωρίμασης. Αποδεικνύεται, για ακόμη μία φορά, πως η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει και θετικά, τόσο τις αμπελουργικές όσο και τις οινολογικές επιδόσεις του ξινόμαυρου στο Αμύνταιο. Μάλιστα, το 2021 ήταν χρονιά που παρατηρήθηκε σημαντική ενιαιοποίηση της ωριμότητας σε όλη τη ζώνη και, ταυτόχρονα, σύγκλιση των στρεμματικών αποδόσεων των διαφόρων υποζωνών της περιοχής με αυτές του μέσου όρου της ζώνης.
Ο τρύγος των διεθνών λευκών ποικιλιών, π.χ. σοβινιόν μπλαν και σαρντονέ, άρχισε στα τέλη Αυγούστου και ολοκληρώθηκε το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Στο μήνα αυτό ακολούθησε ο τρύγος των πιο όψιμων λευκών ποικιλιών, των ελληνικών, όπως η μαλαγουζιά, το ασύρτικο και ο ροδίτης, με αυτήν τη σειρά, ολοκληρώνοντας την ωρίμασή τους μέχρι το τέλος του. Χαρακτηριστικό στοιχείο των γλευκογραφικών συστατικών τους ήταν οι υψηλές συγκεντρώσεις τρυγικού οξέος και οι αρκετά χαμηλές συγκεντρώσεις μηλικού οξέος. Ωστόσο, η αυξημένη εκχύλιση (συγκέντρωση) καλίου σε σχέση με την ελαφριά υπερωρίμαση, όπου αυτή ήταν επιθυμητή, έδωσε γλεύκη με πολύ ισορροπημένη οξύτητα.
Ήπειρος/Μέτσοβο: Μία από τις πλέον ευνοημένες περιοχές της φετινής εσοδείας, τόσο για τα ερυθρά όσο και για τα λευκά κρασιά. Σε μία από τις πιο ορεινές αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας (900-1.050μ.), με μεγάλες κλίσεις εδάφους, οι καιρικές συνθήκες είναι συχνά ακραίες και ο χειμώνας συνήθως βαρύς, όπως ήταν και αυτός του 2020 - 2021. Η διαφοροποίησή του, όμως, σε σχέση με τον προηγούμενό του ήταν οι περισσότερες βροχές και οι κάπως περισσότερες χιονοπτώσεις, αν και οι τελευταίες λιγότερες του μέσου όρου. Παρόμοια ήταν τα πρώτα 2/3 της άνοιξης του 2021, οπότε το κρύο καθυστέρησε την έναρξη της βλάστησης της αμπέλου. Ωστόσο, από το Μάιο και μετά το σκηνικό άλλαξε δραματικά. Οι θερμοκρασίες ανέβηκαν σταδιακά, με τους καλοκαιρινούς μήνες να καθίστανται από τους πλέον θερμούς των τελευταίων ετών, κάτι που σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις οδήγησε τα αμπέλια στην ανάκτηση του χαμένου χρόνου και όχι μόνο. Η ωρίμαση επήλθε κατά συνέπεια αρκετά πιο πρώιμα σε σχέση με το κανονικό και έτσι ο τρύγος ξεκίνησε με το τραμίνερ στις 14 Σεπτεμβρίου ―σχεδόν 10 ημέρες νωρίτερα από εκείνον του 2020― και συνεχίστηκε με το πινό νουάρ 10 ημέρες αργότερα. Στις αρχές του επόμενου μήνα άρχισε ο τρύγος καμπερνέ σοβινιόν και μερλό. Με άλλα λόγια, περίπου 8 με 12 ημέρες νωρίτερα για όλες τις ποικιλίες και χαρακτηρίστηκε, εκτός από την άριστη υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών, από την υψηλή για την περιοχή σακχαροπεριεκτικότητα και οξύτητα του καρπού. Αλλά και η ποσότητα παραγωγής ήταν ελαφρά αυξημένη σε σχέση με αυτήν του 2020.
Συνεπώς, εξαιρετική αναμένεται για τα κρασιά του Μετσόβου η εσοδεία 2021, με ερυθρά που εκτιμώνται με πλούσιο φαινολικό δυναμικό και καλή οξύτητα και λευκά με ιδιαίτερο αρωματικό πλούτο και εκφραστικό στόμα.
Κεντρική & Στερεά Ελλάδα
Ραψάνη: Μάλλον οι θεοί του Ολύμπου δρόσισαν τη Ραψάνη, οπότε το 2021, αντίθετα με πολλές περιοχές της Ελλάδας, είναι για τα κρασιά της εξαιρετική εσοδεία.
Ήπιες χαρακτηρίζονται οι καιρικές συνθήκες της αμπελουργικής χρονιάς 2020 - 2021 για την περιοχή της Ραψάνης. Σε αντίθεση, μάλιστα, με τις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της ωρίμασης του σταφυλιού οι θερμοκρασίες της νύχτας ήταν αξιοσημείωτα χαμηλότερες από εκείνες της ημέρας που, και εδώ, κινήθηκαν σε υψηλά επίπεδα. Κατά τον τρύγο οι καιρικές συνθήκες χαρακτηρίσθηκαν, γενικώς, φυσιολογικές και οδήγησαν σε σοδειά κατά τι (+5%) αυξημένη συγκριτικά με εκείνη της προηγούμενης χρονιάς. Όσον αφορά την ποιότητα, κατ’ αρχάς η υγιεινή των σταφυλιών αναφέρθηκε ως η καθαρότερη των τελευταίων ετών. Πιο συγκεκριμένα, το σταφύλι ωρίμασε εξαιρετικά, τόσο τεχνολογικά, όσο και ως προς τους φαινολικούς δείκτες που μετρήθηκαν, οδηγώντας σε προσμονή εύρωστων κρασιών με πολύ καλό δυναμικό παλαίωσης.
Μεσενικόλας: Ανώτερη ποιοτικά η εσοδεία του 2021 από εκείνη του 2020, υπόσχεται γενναιόδωρα και εύρωστα κρασιά παλαίωσης (ερυθρά). Κατά την άνοιξη του 2021 οι αμπελώνες του Μεσενικόλα, σε υψόμετρο 250-700μ., δεν χάρηκαν πολλή βροχή, ενώ το καλοκαίρι που ακολούθησε δυσκολεύτηκαν από ψηλές θερμοκρασίες, χαμηλά υδατικά αποθέματα και ανάλογη με αυτά υγρασία. Η τελική ωρίμαση και ο τρύγος έγιναν υπό συνθήκες καύσωνα. Όλα τούτα είχαν ως συνέπεια τη μείωση της απόδοσης των αμπελώνων σε ποσοστό περίπου 15%-20% σε σχέση με πέρυσι. Ωστόσο, η ποιότητα των σταφυλιών κρίθηκε σαφώς ανώτερη από εκείνη της εσοδείας 2020 και τουλάχιστον η τεχνολογική ωρίμαση (σάκχαρα) βρέθηκε σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά του 2020. Αναμένονται κρασιά εύρωστα και μακράς παλαίωσης.
Φθιώτιδα: όψιμος τρύγος, μειωμένη ποσότητα παραγωγής· πλούσια κρασιά πολύ καλής ποιότητας. Στη Φθιώτιδα, οι παρατεταμένες βροχές της αμπελουργικής χρονιάς καθώς και οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα και κυρίως της άνοιξης είχαν ως αποτέλεσμα την οψίμιση της βλαστικής περιόδου της αμπέλου. Οι καλοκαιρινοί μήνες ήταν ιδιαίτερα θερμοί, με τρία κύματα καύσωνα και χωρίς τις απαιτούμενες βροχές. Το Σεπτέμβριο, ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες ήταν φυσιολογικές, κάτι που συνέβαλλε καθοριστικά στην επίτευξη ικανοποιητικής ποιότητας. Ο τρύγος ξεκίνησε τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου με τις λευκές ποικιλίες, αλλά με μειωμένη ποσότητα παραγωγής. Συνεχίστηκε ομαλά με τις ερυθρές, μέχρι να ολοκληρωθεί, τελικά, οψιμότερα το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Η υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών που τρυγήθηκαν ήταν πολύ καλή, το ίδιο και η ποιότητα των κρασιών. Οι στρεμματικές αποδόσεις στα πρώιμα λευκά σταφύλια κυμάνθηκαν σε σημαντικά χαμηλά επίπεδα, κάτι που συνεχίστηκε τόσο στα λευκά που ακολούθησαν, όσο και στα ερυθρά, αλλά λιγότερο, πάντα συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές.
Ανατολική Αττική: χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, κρασιά με έντονο άρωμα και πλούσιο, καλοδομημένο σώμα. Οι φθινοπωρινοί μήνες του 2020 με ήπιες θερμοκρασίες και ελάχιστες βροχές οδήγησαν σε έναν αρκετά ψυχρό χειμώνα με ικανοποιητικές βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις προς τα μέσα Φεβρουαρίου. Κατά την άνοιξη σημειώθηκαν οι συνήθεις για την εποχή θερμοκρασίες, χωρίς παγετούς, που οδήγησαν σε πρωιμότερη έκπτυξη των οφθαλμών κατά 3-4 ημέρες· όλα τα φαινολογικά στάδια (δηλαδή οι φάσεις ανάπτυξης της αμπέλου) εξελίχθηκαν, επίσης, στις συνήθεις ημερομηνίες, με απόκλιση 2-3 ημερών από το μέσο όρο. Ακολούθησε ένα ιδιαίτερα θερμό καλοκαίρι, με θερμοκρασίες της τάξεως των 42°C κατά το πρώτο κύμα καύσωνα, που είχε ως αποτέλεσμα ξηράνσεις ραγών σε ποσοστό 20-30%, κυρίως για το σαββατιανό και το ασύρτικο. Κατά το δεύτερο κύμα καύσωνα, από 29 Ιουλίου έως 6 Αυγούστου (η ένταση και η διάρκεια του οποίου είναι ανάλογη με εκείνη του 1987), σημειώθηκαν απόλυτα μέγιστες θερμοκρασίες από 37,7°C μέχρι 42,9°C, που είχαν αποτέλεσμα την επίσπευση του τρύγου των πρώιμων ποικιλιών, π.χ. σοβινιόν μπλαν και μαλαγουζιά, καθώς βρίσκονταν στο τελικό στάδιο ωρίμασης. Οι όψιμες ποικιλίες επηρεάστηκαν λιγότερο. Οι ψηλές αυτές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ανομβρία των θερινών μηνών είχαν αποτέλεσμα το σταφίδιασμα μεγάλου αριθμού ραγών και τη μείωση της παραγωγής. Το συνολικό ύψος βροχής από το Σεπτέμβριο του 2020 έως τον Αύγουστο του 2021 ήταν 336,4 χιλιοστά, σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο όρο της περιοχής, που κυμαίνεται στα 517 χιλιοστά. Στο διάστημα, μάλιστα, Απρίλιου - Αυγούστου οι βροχοπτώσεις ύψους 40,2mm δεν ήταν αρκετές για την κάλυψη των αναγκών των φυτών, που βοηθήθηκαν σημαντικά όπου υπήρχε δυνατότητα άρδευσης. Οι συνθήκες που επικράτησαν καθ’ όλη τη βλαστική περίοδο οδήγησαν σε σταφύλια ελεύθερα μυκητολογικών προσβολών, ενώ για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά οι πληθυσμοί ευδεμίδας ήταν ασήμαντοι και δεν χρειάστηκε να γίνουν επεμβάσεις για την αντιμετώπισή της. Ο τρύγος ξεκίνησε την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου με την ποικιλία σοβινιόν μπλαν, με σταφύλια που υποδήλωναν οργανοληπτικά έντονο τροπικό χαρακτήρα. Στο επόμενο δεκαήμερο ακολούθησε η μαλαγουζιά, δίνοντας αρωματικό καρπό, με προδιαγραφές για ψηλό αλκοολικό τίτλο. Ο ροδίτης τρυγήθηκε στα μέσα Αυγούστου, με 10 ημέρες πρωίμιση και εξαιρετική υγιεινή κατάσταση και αμέσως μετά το σιρά, με πλούσιο χρώμα και σώμα και το ασύρτικο, με μεγάλη μείωση στην ποσότητα παραγωγής. Το σαββατιανό, όπως κάθε χρόνο, ήταν η τελευταία ποικιλία που τρυγήθηκε και εκείνη που έδωσε, συγκριτικά, τα καλύτερα αποτελέσματα. Η συνολική παραγωγή ήταν μειωμένη τουλάχιστον κατά 13% σε σχέση με το 2020 και 20% σε σχέση με τον μέσο όρο των 20 τελευταίων ετών. Η υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών ήταν πολύ καλή και οι χαμηλότερες στρεμματικές αποδόσεις οδήγησαν στην παραγωγή οίνων με έντονο άρωμα και πλούσιο και καλά δομημένο σώμα.
Βόρεια Αττική: χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις (και λόγω επιδρομών άγριων ζώων!), συμπύκνωση και βελούδο. Αν και η αμπελουργική χρονιά εσοδείας 2021 ξεκίνησε με ιδιαίτερα καιρικά φαινόμενα (κύμα ψύχους «Μήδεια»), στη συνέχεια εξελίχθηκε ομαλά, με ανοιξιάτικες βροχές που βοήθησαν την ανάπτυξη των βλαστών και χωρίς ιδιαίτερες προσβολές από ασθένειες. Το καλοκαίρι κύλισε χωρίς βροχές, με τις εξάρσεις της θερμοκρασίας να επηρεάζουν, ωστόσο, την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Αξιοσημείωτες ήταν οι διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας, που άγγιξαν τους 17°C στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης του Μαραθώνα. Γενικώς, στη βόρεια Αττική η ξηρασία και οι ψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν την έναρξη του τρύγου στις αρχές Σεπτεμβρίου, στις ίδιες ημερομηνίες με το 2019 και λίγο νωρίτερα από το 2020. Η συλλογή των σταφυλιών ξεκίνησε με το καμπερνέ σοβινιόν και το αγιωργίτικο, σε συνήθη ποσοτικά επίπεδα, ενώ στο σιρά παρατηρήθηκε μείωση. Οφείλεται τόσο στον καύσωνα όσο και στα άγρια ζώα, τα οποία μετανάστευσαν στην περιοχή λόγω των πυρκαγιών. Το ποιοτικό προφίλ του καρπού παρέμεινε σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα. Ειδικότερα τα κρασιά από σιρά είναι φρουτώδη, με βελούδινες τανίνες και μεγαλύτερη φρεσκάδα από τη συνηθισμένη, τα αγιωργίτικα έχουν έντονο φρούτο και μεγαλύτερη συμπύκνωση σε σχέση με άλλες χρονιές, ενώ τα καμπερνέ σοβινιόν είναι πλούσια σε τανίνες και έχουν καλό δυναμικό παλαίωσης.
Νήσοι Ιονίου/Κεφαλονιά: Ακραίες καιρικές συνθήκες, με πάγο, χαλάζι και καύσωνα, είχαν ως αποτέλεσμα αλλεπάλληλες επεμβάσεις στον αμπελώνα και μειωμένη παραγωγή. Εξαιρετική κρίνεται η χρονιά για τη μαυροδάφνη. Σε όλα τα οινοπαραγωγικά νησιά του Ιονίου πελάγους η εσοδεία 2021 στιγματίστηκε από ακραίες καιρικές συνθήκες κατά την αμπελουργική χρονιά της, παρότι αυτή ξεκίνησε ευοίωνα με ήπια καιρικά φαινόμενα από τον Οκτώβριο του 2020 ως το Μάρτιο του 2021 και θερμοκρασίες στα προβλεπόμενα για κάθε εποχή επίπεδα, που δεν κατέβηκαν ποτέ κάτω από τους 8-10°C. Στην Κεφαλονιά, για παράδειγμα, ο πάγος έκανε την εμφάνισή του την τελευταία ημέρα του Απριλίου, καίγοντας τις ταξιανθίες που είχαν σχηματιστεί στα πρέμνα και χτυπώντας κυρίως τις ρομπόλες στο οροπέδιο του νησιού (σε υψόμετρο 650μ., που θεωρείται ο «πεδινός» αμπελώνας της Κεφαλονιάς), αφήνοντας σχεδόν άθικτα τα αμπέλια στις πλαγιές. Για να πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή, το κλάδεμα ξεκίνησε προς τα τέλη Φεβρουαρίου και ολοκληρώθηκε έως τα μέσα Μαρτίου. Ένα μήνα αργότερα ακολούθησε η έκπτυξη οφθαλμών. Στη συνέχεια, στις 15 Μαΐου, ακολούθησε ένα καταστροφικό χαλάζι που χτύπησε άσχημα τις ευαίσθητες ακόμα βέργες των φυτών. Οι δυσκολίες συνεχίστηκαν με τους δύο καύσωνες που σημειώθηκαν στις αρχές του Ιουνίου και στο τέλος του Ιουλίου. Κατά τη διάρκειά τους, η ωρίμαση σχεδόν σταμάτησε στο μεγαλύτερο μέρος των αμπελώνων, λόγω των ψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν. Συνεχίστηκε όταν υποχώρησαν, αλλά με πολύ περίεργο και ιδιαίτερο ρυθμό. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη ρομπόλα, παρατηρήθηκε κάτι σαν δεύτερη ανθοφορία στις ήδη υπάρχουσες βέργες των λαίμαργων βλαστών, που οδήγησε στο σχηματισμό νέων τσαμπιών, τα οποία και τρυγήθηκαν σε κάποιες περιπτώσεις στα τέλη Σεπτεμβρίου. Η συνολική βροχόπτωση για όλο το χρόνο άγγιξε τα 1.200 χιλιοστά νερού.
Η περιπετειώδης αυτή χρονιά αποτυπώνεται στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κρασιών ως πολύ καλή για τα λευκά, αρκετά καλή για τα ροζέ και ίσως η καλύτερη εσοδεία των τελευταίων ετών για τα ερυθρά. Η Μαυροδάφνη, μάλιστα, είχε μικρότερο σταφύλι, πολύ μεγάλη συμπύκνωση και ευνοήθηκε ιδιαίτερα από την οψίμιση, αποκαλύπτοντας για μία ακόμη χρονιά τον ανθεκτικό χαρακτήρα της. Οι αποδόσεις σε όλους τους αμπελώνες ήταν εξαιρετικά χαμηλές και αφορούν αμπέλια που κατάφεραν να επιβιώσουν, εφόσον έτυχαν της απαραίτητης για τις ανάγκες της χρονιάς συνεχούς φροντίδας. Μεγάλο μέρος των αμπελώνων του νησιού καταστράφηκε ολοσχερώς.
Πελοπόννησος
Ηλεία: Καρπός ιδιαίτερα υγιής αλλά σε μικρότερη ποσότητα από το μέσο όρο και κρασιά με χαμηλή οξύτητα. Ο χειμώνας 2020 - 2021 στην Ηλεία ήταν ήπιος, με βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου, οι οποίες μειώθηκαν περαιτέρω μετά το Μάρτιο του 2021, για να περιοριστούν σε ελάχιστες κατά τη θερινή περίοδο. Όλα αυτά, μαζί με τον παρατεταμένο καύσωνα του Ιουλίου, είχαν ως αποτέλεσμα την πρωίμιση του τρύγου κατά μερικές ημέρες σε σχέση με το 2020. Λόγω ξηρασίας και καύσωνα η σταφυλική παραγωγή μειώθηκε σε ποσοστό 20%-30% ιδίως όπου δεν υπήρχε άρδευση. Ευτυχώς, οι ζημιές από έκτακτα καιρικά φαινόμενα, όπως χαλαζοπτώσεις και παγετοί, ήταν τοπικές και περιορισμένες. Μάλιστα, η αμπελουργική χρονιά χαρακτηρίσθηκε από τη χαμηλή παρουσία φυτασθενειών: ωίδιο σε μικρή έκταση, ελάχιστος περονόσπορος, απουσία σαπίσματος. Οπότε, εξαιρετική ήταν κατά τον τρύγο η υγιεινή των σταφυλιών, τα οποία σε γενικές γραμμές είχαν χαμηλή οξύτητα και υψηλό pH.
Λακωνία: Μία μάλλον ασυνήθιστη εσοδεία υπόσχεται πιο ελαφριά σε αλκοόλ κρασιά από το σύνηθες. Ψυχρότερος και πιο βροχερός ήταν ο χειμώνας της αμπελουργικής χρονιάς 2020 - 2021 στη Λακωνία σε σχέση με τον προηγούμενο. Στο ίδιο ευεργετικό πλαίσιο όσον αφορά το υδατικό προφίλ συνεχίστηκε και το πρώτο μισό της άνοιξης του 2021, η οποία από το δεύτερο μισό της γινόταν όλο και ξηρότερη. Ωστόσο, ενδιαμέσως των βροχών υπήρχε χρόνος για παρεμβάσεις φυτοπροστασίας, συνεπώς πρόληψη κατά μυκητιακών ασθενειών. Το ξηρό και ιδιαίτερα θερμό καλοκαίρι είχε κάποιες παρατεταμένες περιόδους καύσωνα, με αυτή των αρχών του Αυγούστου να είναι ιδιαίτερα δύσκολη για την τελική φάση της ωρίμασης και τον τρύγο, αφού μέχρι και οι θερμοκρασίες της νύχτας ήταν ψηλές, χωρίς να πέφτουν. Αυτό επέδρασε επιβραδυντικά στην ωρίμαση των ποικιλιών και δη των οψιμότερων, ενώ προκλήθηκαν και κάποια ηλιοεγκαύματα, ευτυχώς σε μικρό ποσοστό σταφυλιών.
Η παραγωγή αυξήθηκε περίπου κατά 20% σε σχέση με αυτήν της προηγούμενης εσοδείας, ενώ η ποιότητα του σταφυλιού ήταν καλή, αλλά με χαμηλότερους δυναμικούς αλκοολικούς τίτλους, τουλάχιστον για τα δεδομένα της περιοχής, όπως και μέτρια οξύτητα και pH.
Μαντινεία: Μεγάλες δυσκολίες λόγω καύσωνα, ακόμα και στη Μαντινεία, αλλά, τελικά, κρασιά με καλά αρώματα και ψηλό αλκοόλ. Τον ιδιαίτερα ήπιο, χωρίς παγετούς και ξηρό χειμώνα διαδέχτηκε μία επίσης ξηρή άνοιξη, που επιφύλαξε έναν πρώιμο παγετό, ευτυχώς χωρίς ιδιαίτερες ζημιές. Αναλόγως και ακόμα περισσότερο ξηρό ήταν και το καλοκαίρι του 2021, κατά το οποίο σημειώθηκαν πολύ ψηλές θερμοκρασίες. Με την εξαίρεση 10 ψυχρών ημερών στις αρχές Σεπτεμβρίου, τις καιρικές συνθήκες κατά την ωρίμαση και τον τρύγο τής εσοδείας 2021 στη Μαντινεία χαρακτήρισαν η ζέστη και η ξηρασία, με αποτέλεσμα την έντονη πρωίμιση. Την αρχική εκτίμηση για αρκετά αυξημένη παραγωγή σε σχέση με εκείνη του 2020 φίλτραραν οι προαναφερθείσες ακραίες συνθήκες. Εκτός αυτού, η μικροραγία που παρατηρήθηκε οδήγησε και σε χαμηλές αποδόσεις γλεύκους. Από την άλλη μεριά, η ευχέρεια τεχνολογικής ωρίμασης του σταφυλιού επιβεβαιώθηκε από τα ιδιαίτερα αυξημένα σάκχαρά του, με συνέπεια το υψηλό δυναμικό αλκοολικών βαθμών, με μειωμένη, όμως, την οξύτητα, τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις. Όσον αφορά τα αρώματα, το δυναμικό τους κρίνεται καλό, σίγουρα πάνω από το μέσο όρο.
Νεμέα: Λίγο νερό και ζέστη προμηνύουν τανικά και βαθύχρωμα κρασιά, αλλά αρκετά μειωμένη ποσότητα παραγωγής. Άνυδρες ήταν και οι τρεις εποχές που ακολούθησαν αυτήν του τρύγου του 2020 στη Νεμέα. Ψηλές ήταν οι θερμοκρασίες από τον ήπιο χειμώνα μέχρι και το καλοκαίρι του 2021, ο οποίος είχε αρκετούς καύσωνες. Τη δε άνοιξη (Απρίλιος) ένας παγετός έκανε σημαντική ζημιά στους οφθαλμούς πριν καν ανοίξουν, κάτι που καθόρισε τη μειωμένη παραγωγή της εν λόγω χρονιάς. Με την εξαίρεση 10 ψυχρών ημερών στις αρχές του Σεπτεμβρίου, το σκηνικό ζέστης και ξηρασίας συνεχίστηκε και κατά την τελική ωρίμαση του καρπού και τον κάπως πρώιμο και άνυδρο τρύγο της εσοδείας 2021 στη Νεμέα. Με άλλα λόγια, το υψηλό υδατικό στρες και οι λοιπές συνέπειες των συνεχόμενων καυσώνων ήταν δεδομένα σε μεγάλο κομμάτι των αμπελώνων της Νεμέας, κυρίως των ξηρικών, με ποικίλα αποτελέσματα. Ανάμεσά τους, εκτός από τη μείωση της παραγωγής, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για μεγαλύτερη ποσότητα σε σχέση με του 2020, καθώς και οι μικρές, ευτυχώς μη σταφιδιασμένες αλλά με λίγη ποσότητα χυμού, ρώγες σταφυλιών, με συνέπεια τη χαμηλή απόδοσή τους σε γλεύκος. Ποιοτικά, η τεχνολογική ωρίμαση είχε καλή πορεία. Καλά ήταν και τα αρώματα του σταφυλιού, αλλά η οξύτητα κρατήθηκε χαμηλά και κατά περιπτώσεις ιδιαίτερα χαμηλά. Μεγάλης έντασης ήταν το χρώμα και γενικότερα το φαινολικό δυναμικό, που προμηνύει κρασιά με έκδηλο τανικό χαρακτήρα, που θα εκφραστεί ποικιλοτρόπως, ανάλογα με τον τρόπο οινοποίησης.
Νήσοι Αιγαίου
Λέσβος: Καλύτερα κρασιά από το 2020, παρά τον πρωτοφανή ζεστό Αύγουστο του 2021. Στη Λέσβο, η έκπτυξη των οφθαλμών της αμπέλου έγινε στις αρχές Μαΐου 2021. Αυτό που στιγμάτισε την αμπελουργική χρονιά ήταν η πρωτοφανής ζέστη των 42°C κατά την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Θερμοκρασία που, δυστυχώς, «καψάλισε» μέρος της σταφυλικής παραγωγής. Ευτυχώς, όμως, κατά τις ημέρες του τρύγου, που ξεκίνησε στις 25 του ιδίου μήνα και διήρκεσε μέχρι τις αρχές του επόμενου, οι καιρικές συνθήκες δεν απείχαν από τις φυσιολογικές και αναμενόμενες για την εποχή. Έτσι, η ποσότητα παραγωγής του λεσβιακού σταφυλιού οινοποίησης κυμάνθηκε στα επίπεδα της προηγούμενης εσοδείας, ενώ η ποιότητα του καρπού κρίνεται, συνολικά, καλύτερη.
Σάμος: Εξαιρετική από άποψη ποιότητας ήταν η εσοδεία 2021, χωρίς προβλήματα και με αύξηση της παραγωγής. Τα κύρια χαρακτηριστικά της εσοδείας 2021 για την αμπελοοινική Σάμο είναι η αύξηση της σταφυλικής παραγωγής κατά 15% και η εκλεκτή ποιότητα των σταφυλιών. Με άλλα λόγια, οι ακραίες, λόγω καύσωνα, καλοκαιρινές θερμοκρασίες δεν φάνηκαν να επηρεάζουν την παραγωγή, καθώς τα δροσερά μελτέμια του Αιγαίου και η επαρκής υγρασία του εδάφους λειτούργησαν αντισταθμιστικά. Συνεπώς, τα σταφύλια είχαν ικανοποιητικό βαθμό σακχάρων, που ευνοεί την οινοποίηση των περίφημων γλυκών οίνων του νησιού. Αλλά και η οξύτητα του καρπού, σημαντική τόσο για αυτά όσο και για τα ξηρά κρασιά ήταν ικανοποιητική. Αυτό, όμως, που κρίθηκε εξαιρετικό δεν είναι άλλο από το αρωματικό δυναμικό τους, με σπάνιους χαρακτήρες. Όλα αυτά όσον αφορά τα κρασιά από σταφύλια συμβατικής, βιολογικής ή και βιοδυναμικής γεωργίας, αφού όλες οι σχετικές τεχνικές υφίστανται στο νησί και εφαρμόζονται από τους αμπελουργούς του.
Κυκλάδες/Σαντορίνη: Ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες, καύσωνας, μειωμένη παραγωγή σταφυλιού, αλλά εξαιρετική ποιότητα κρασιών. Οι καιρικές συνθήκες ήταν ιδιαίτερες καθ’ όλη τη διάρκεια της αμπελουργικής χρονιάς 2020 - 2021 στις Κυκλάδες, κάνοντάς την να ξεφεύγει από τα συνήθη δεδομένα. Οι βροχοπτώσεις ήταν λιγοστές και έλαβαν χώρα μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες. Η άνοιξη ήταν ασταθής, κυρίως στα κρίσιμα σημεία της βλαστικής περιόδου, όπως αυτά της έκπτυξης οφθαλμών και της ανάπτυξης νεαρών βλαστών, διότι τότε επικράτησαν δυνατοί άνεμοι. Το καλοκαίρι ήταν θερμό, με δύο καύσωνες που σημειώθηκαν Ιούνιο και Ιούλιο, με τον δεύτερο να επικρατεί παρατεταμένα στην ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή της ωρίμασης του καρπού. Τόσο αυτοί, όσο και η ανομβρία του χειμώνα επηρέασαν την ποσότητα των σταφυλιών, χωρίς να αφήσουν αλώβητη την ποιότητα, αφού σε πολλούς αμπελώνες παρουσιάστηκε ανομοιομορφία στην ωρίμαση του καρπού. Στο σαντορινιό αμπελώνα ειδικότερα, η χρονιά ήταν δύσκολη όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες, με την ποσότητα παραγωγής να παρουσιάζει πτώση της τάξης του 25%-30% σε σχέση με τη χρονιά του 2020. Ο χειμώνας ήταν ήπιος με ελάχιστες βροχοπτώσεις, οι οποίες έφτασαν μόλις τα 190 χιλιοστά από τον Οκτώβριο του 2020 μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 2021. Η άνοιξη ήταν ζεστή, με έντονους ανέμους, ενώ το καλοκαίρι ιδιαίτερα θερμό, με τα δροσερά μελτέμια να επικρατούν από τις αρχές του τρύγου. Όλα αυτά συνετέλεσαν στην πρωίμιση της ωρίμασης των σταφυλιών σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, αλλά και στη δυσκολία ωρίμασης των λευκών ποικιλιών, που εμφάνισαν μέχρι και καμένα τσαμπιά, καθώς και μικροραγία, οπότε μειωμένη απόδοση και σε γλεύκη. Ωστόσο, οι ερυθρές ποικιλίες έδωσαν εξαιρετικής ποιότητας καρπό, όπως η μανδηλαριά, που απέδειξε και φέτος την ανθεκτικότητά της στις ξηροθερμικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί. Ο τρύγος στη Σαντορίνη ξεκίνησε περί τις 6 Αυγούστου με αθήρι και ασύρτικο. Λίγες ημέρες μετά τρυγήθηκαν το μαυροτράγανο και η μανδηλαριά και στα τέλη Αυγούστου το αηδάνι. Οργανοληπτικά, η αξιολόγηση των κρασιών Σαντορίνης εσοδείας 2021 παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Στην πλειονότητά τους έχουν πλούσιο αρωματικό προφίλ, καλή οξύτητα, ενδιαφέρουσα δομή, τυπική ορυκτότητα και μακρά επίγευση.
Κως/Ρόδος: Δύσκολη χρονιά, πρωτοφανή φαινόμενα θερμοπληξίας, πρωίμιση του τρύγου, μειωμένη παραγωγή. Η φετινή εσοδεία στα Δωδεκάνησα χαρακτηρίζεται από πρωίμιση του τρύγου κατά τουλάχιστον 12 ημέρες, συγκριτικά με το 2020. Σε γενικές γραμμές, παρατηρήθηκε επιτάχυνση των βλαστικών σταδίων της αμπέλου, ειδικότερα σε εύρωστες, ζωηρές ποικιλίες σταφυλιών και σε φυτά νεαρής ηλικίας, όπου η πίεση από το ωίδιο αυξήθηκε. Χαμηλά ήταν τα συνολικά επίπεδα βροχόπτωσης, από το Νοέμβριο του 2020 έως και τον τρύγο του 2021, με μόλις 200 χιλιοστά στην Κω και λίγο λιγότερα από 400 χιλιοστά στη Ρόδο. Καταλυτικής σημασίας ήταν, επίσης, το απότομο κύμα πρώιμης ζέστης, που συνοδεύτηκε από νότιους ανέμους, ξεκίνησε προς τα τέλη του Απριλίου και διήρκεσε περίπου 15 μέρες. Ανάλογης σημασίας ήταν και τα δύο κύματα καύσωνα συνολικής διάρκειας 10 περίπου ημερών, τον Ιούνιο και στις αρχές Ιουλίου, περίοδοι κατά τις οποίες οι μέγιστες ημερήσιες θερμοκρασίες σκαρφάλωναν στους 40°C. Τρίτο κύμα καύσωνα χτύπησε και το τελευταίο πενθήμερο του Ιουλίου, διάρκειας 10 ημερών, μέχρι και τις αρχές Αυγούστου, με θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν τους 41°C ημερησίως. Ο υπόλοιπος Αύγουστος παρέμεινε ξηροθερμικός, με μέγιστες θερμοκρασίες που άγγιζαν τους 35°C. Στον Έμπωνα Ρόδου, ειδικότερα, η άφιξη του Σεπτέμβριου επανέφερε πλήρως την κανονικότητα, κυρίως σε ό,τι αφορά τις φυσιολογικές για την περίοδο θερμοκρασίες, με μέγιστες αυτές των 29-30°C. Επανεμφάνιση έκαναν και τα φυσιολογικά επίπεδα ατμοσφαιρικής υγρασίας, σε ποσοστά 55% κατ’ ελάχιστο και 85% το μέγιστο. Ολιγοήμερη παράταση σημειώθηκε στον τρύγο της μανδηλαριάς, επίσης λόγω των 10-15 χιλιοστών βροχόπτωσης στις 09 Σεπτεμβρίου. Σε ό,τι αφορά στην ποσότητα, μείωση παρατηρήθηκε τόσο στις λευκές όσο και τις ερυθρές ποικιλίες, μεγαλύτερη στις πρώτες. Στην Κω, οι πρώιμες και μικρόραγες ποικιλίες εμφάνισαν τη μεγαλύτερη μείωση, οι μεσοπρώιμες και μεγαλόραγες λιγότερη, ενώ οι ερυθρές ποικιλίες τη μικρότερη. Στη Ρόδο και ειδικότερα στην ποικιλία μανδηλαριά, η κατά 16% περίπου μείωση της ποσότητας παραγωγής λειτούργησε ιδιαιτέρως ευεργετικά, αναβαθμίζοντας την οργανοληπτική εικόνα του τελικού προϊόντος. Η εσοδεία 2021 χαρακτηρίζεται συνολικά ως δύσκολη, με καθοριστικό σημείο τον εξαιρετικά ταχύ ρυθμό τεχνολογικής ωρίμασης και την αδυναμία αναμονής σε ό,τι αφορά την ημερομηνία τρύγου, ώστε να ολοκληρωθούν η αρωματική και φαινολική ωρίμαση των σταφυλιών. Ευτυχώς, οι εχθροί της αμπέλου και οι ασθένειες δεν καθόρισαν το ποιοτικό αποτύπωμα της εσοδείας· τα προβλήματα από την ευδεμίδα ήταν μηδενικά και η πίεση από το ωίδιο δημιούργησε μόνο μικρής κλίμακας ανησυχίες. Ωστόσο, τα ορατά στα τσαμπιά φαινόμενα θερμοπληξίας ήταν πρωτοφανή, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για την ένταση και τη διάρκεια του αρωματικού προφίλ των παραγόμενων κρασιών. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον αναμένεται στη δομή και ειδικότερα στη συμπύκνωση των κρασιών, καθώς και στη διάρκεια και στην πολυπλοκότητα της επίγευσής τους. Εν κατακλείδι, οι πρώιμες ποικιλίες αμπέλου δεν ευνοήθηκαν, ενώ τα αποτελέσματα των όψιμων ποικιλιών, όπως η μανδηλαριά (αμοργιανό), αναμένεται να είναι εξαιρετικά.
Κρήτη: Καύσωνας και ανομβρία οδήγησαν, τελικά, σε κρασιά με μεσογειακές και πλούσιες γεύσεις. Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της αμπελουργικής χρονιάς 2020-21 στην Κρήτη χαρακτηρίζονται κυρίως από τις ασυνήθιστα απότομες διακυμάνσεις θερμοκρασίας, τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όσο και της άνοιξης. Σύντομες αλλά ραγδαίες βροχοπτώσεις σημειώθηκαν κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες. Η ανοδική τάση της θερμοκρασίας κορυφώθηκε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, με καταγραφή ημερήσιων θερμοκρασιών της τάξης των 39°C στον πρώτο καύσωνα, δηλαδή τον μικρό. Το καλοκαίρι συνεχίστηκε η έντονη ανομβρία, με παρατεταμένα ψηλές θερμοκρασίες ημέρας και νύχτας, στις αρχές Ιουνίου, στα τέλη Ιουλίου και κατά το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου. Σε συνδυασμό με την ανομβρία, απαίτησε από τους αμπελουργούς μεγάλες διαχειριστικές ικανότητες καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσιμης περίοδου ωρίμασης των σταφυλιών. Τελικά, ο τρύγος του 2021 ξεκίνησε στις 7 Αυγούστου, κατά 10 ημέρες πρωιμότερα από εκείνον του 2020. Η ποσότητα εμφανίζεται γενικά μειωμένη κατά 20% σε σύγκριση με πέρυσι.
Η προσαρμοστικότητα των γηγενών ποικιλιών του νησιού στις αντίξοες καιρικές συνθήκες και στην κλιματική αλλαγή που καταγράφεται στο μεσογειακό οικοσύστημα επιβεβαιώθηκε για άλλη μια χρονιά, όπως συνέβη και τα τελευταία τέσσερα έτη. Οι αντοχές των λευκών όσο και των ερυθρών ποικιλιών στην ξηρασία και στους παρατεταμένους καύσωνες, σε συνάρτηση, βέβαια, με το υψόμετρο και τον προσανατολισμό των αμπελώνων, είναι αξιοσημείωτη. Τα λευκά κρασιά εσοδείας 2021 είναι ισορροπημένα με αρώματα μέτριας έντασης, ενώ τα ερυθρά έχουν έντονα μεσογειακό χαρακτήρα, με πλούσια αρώματα ώριμων φρούτων, γεμάτο σώμα και βαθύ χρώμα.
Ένας ακόμη δύσκολος τρύγος για τον Σαντορινιό αμπελώνα φέτος οδήγησε στη χαμηλότερη παραγωγή ιστορικά στο νησί. Ως «δυο κοφίνια τρύγος» χαρακτήρισε ο Στέλλιος Μπουτάρης τη φετινή συγκομιδή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, παρά ταύτα η παραγόμενη ποσότητα δεν μπορεί παρά να προβληματίσει σοβαρά τους παραγωγούς. Μάλιστα ο 5ης γενιάς οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος του Κτήματος Σιγάλα, ζωγράφισε ο ίδιος τα δύο κοφίνια για το αναμνηστικό μπλουζάκι του τρύγου.
«Η κλιματική αλλαγή απαιτεί αλλαγή τρόπου σκέψης και απαγκίστρωση από αγκιλώσεις και στερεοτυπικά αφηγήματα» συνέχισε ο Στέλλιος Μπουτάρης. «Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιταχύνει την επένδυση προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην επιστημονική γνώση και την έρευνα. Όταν λέμε ότι η τεράστια αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης πρέπει να διαφυλαχθεί, δεν εννοούμε να γίνει «μουσειακή» αλλά βιώσιμη. Δουλεύουμε για ένα δυναμικό μέλλον που θα αναδεικνύει, τόσο τη μοναδικότητα του Σαντορινιού αμπελώνα όσο και την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδημιουργείται όταν απαιτείται. Η ανθεκτικότητα είναι από τα σπουδαιότερα κληροδοτήματα, καθώς και από τα ισχυρότερα κίνητρα και για τις επόμενες γενιές των ντόπιων αμπελουργών να συνεχίσουν».
Όπως τόνισε ο Κώστας Τέλλης, γεωπόνος του Κτήματος Σιγάλα, «οι κλιματολογικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 ήταν μια σύνθεση και αλληλουχία αντίξοων σεναρίων. Η επιπλέον επιβάρυνση όμως προήλθε από το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές ακολούθησαν και λειτούργησαν συσσωρευτικά της εξίσου δύσκολης περσινής χρονιάς. Αυτή είναι η κρίσιμη παράμετρος που αυξάνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, υπερβαίνοντας το πλαίσιο που έως σήμερα περιγράφαμε ως ηρωική αμπελουργία».
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2023-2024
Θερμοκρασία
Θερμός χειμώνας με μέση θερμοκρασία στους 14οC που συνετέλεσε στη διακοπή του λήθαργου των κλημάτων και την ανομοιόμορφη έκπτυξη των οφθαλμών που έλαβε χώρα 15 μέρες νωρίτερα από πέρσι και 7 μέρες από τον μέσο όρο.
Κατά την περίοδο βλαστικής ανάπτυξης του αμπελιού οι υψηλές για τα δεδομένα του νησιού θερμοκρασίες συνεχίστηκαν με τη μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2 βαθμούς Κελσίου από την περσινή χρονιά. Ταυτόχρονα, οι παρατεταμένες περίοδοι με θερμοκρασίες πάνω από τους 36οC τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στρέσαραν τα φυτά με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μερική φυλλόπτωση σε αρκετούς αμπελώνες του νησιού. Σημαντική ήταν και η απουσία της χαρακτηριστικής για τη Σαντορίνη υγρασίας που δροσίζει κατά τις βραδινές ώρες τα αμπέλια.
Βροχή
Για τρίτη χρονιά, οι βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν ήταν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή αλλά και τη βιωσιμότητα του αμπελώνα στο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα κατά την καλλιεργητική περίοδο Σεπτεμβρίου 2023 – Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 206 mm βροχής, 80 χιλιοστά χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 15 ετών (2010-2024). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, και στις δύο περιόδους (2024 και μέσος όρος 15ετιας), η βροχή κατανεμήθηκε με παρόμοιο τρόπο μέσα στον χρόνο (Οκτώβριος με Μάρτιος). Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι φέτος οι περισσότερες βροχοπτώσεις ήταν της τάξης των 10mm ή και μικρότερες, καθιστώντας τες μη-αποδοτικές καθώς το νερό εξατμιζόταν και δεν διηθούταν στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους ώστε να αποθηκευτεί.
Άνεμοι
Οι άνεμοι έπνεαν κυρίως από βόρειες διευθύνσεις, που δεν ευνοούν την εμφάνιση της πρωϊνής δροσιάς («ανεδοσά») συγκρατώντας τη σχετική υγρασία σε χαμηλά για το νησί επίπεδα και εντείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο περιστατικά ανεμοθύελλας. Το πρώτο στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, με ριπές ανέμου της τάξης των 90km/h που ζημίωσε την ηρτημένη παραγωγή κατά 5-10%. Το δεύτερο, ηπιότερης έντασης, στο τέλος Μαΐου, προκάλεσε ζημιές στην τρυφερή ακόμη βλάστηση των αμπελιών, αλλά όχι στα σταφύλια, μιας και ήταν σε προχωρημένο στάδιο.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Στις 4 Μαΐου, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, χαλάζι έπληξε μέρος του αμπελώνα της Σαντορίνης, στις περιοχές του Μεγαλοχωρίου και του Ακρωτηρίου. Το φαινόμενο δεν είχε μεγάλη έκταση ευτυχώς, αλλά οι ζημιές στις περιοχές του επίκεντρου ήταν άνω του 30% στην ήδη μικρή παραγωγή.
Όλες οι παραπάνω συνθήκες συνετέλεσαν στη μείωση της συνολικής παραγωγής κατά 30-40% ανάλογα με την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν 20-30% σε σχέση με πέρσι, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή ιστορικά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ο ΤΡΥΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΓΑΛΑ
Ένας από τους κορυφαίους τρύγους σε επιπέδο ποιότητας ήταν ο φετινός για το Κτήμα Σιγάλα.
Η περιοχή της Οίας από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας, αντιμετώπισε ηπιότερο θερμικό στρες (3-4οC χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση με τα ενδότερα του νησιού. Σε αυτό βοήθησε το μεσο-κλίμα της περιοχής που βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, σε συνδυασμό με την εγγύτητα των αμπελώνων με τη θάλασσα και τους βόρειους ανέμους που έρχονται απευθείας από την θάλασσα, μην έχοντας άλλα γεωγραφικά εμπόδια.
Η πορεία ωρίμασης των σταφυλιών ήταν φυσιολογική, γεγονός που δείχνει ότι τα φυτά ανταπεξήλθαν στις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, η φυτουγεία ήταν άριστη σε όλες τις περιοχές του νησιού, λόγω του ξερού καιρού, των συνεχόμενων ανέμων και της περιορισμένης βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
Οι κλιματικές συνθήκες οδήγησαν σε έναν από τους πρωιμότερους τρύγους των τελευταίων ετών. Ξεκινήσαμε με το Μαυροτράγανο στις 29 Ιουλίου, και Μανδηλαριά λίγες μέρες μετά. Συνεχίσαμε με το Ασύρτικο και το Αθήρι από τις πρώιμες περιοχές και φτάσαμε έως και τις 16 Αυγούστου όταν παραλάβαμε την πιο όψιμη ποικιλία της ζώνης, το Αηδάνι.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΟΔΕΙΑ 2024 ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ
Σύμφωνα με την οινοποιό του Κτήματος, Σάρα Ιακωβίδου, διαφαίνεται μια εξαιρετική ποιοτικά χρονιά. Ενώ σιγά-σιγά ολοκληρώνεται το στάδιο αποζύμωσης για τους περισσότερους μούστους, οι πρώτες εντυπώσεις είναι άριστες. «Ασύρτικα με σώμα και δομή, οξύτητες που κυμαίνονται σε πολύ καλά επίπεδα, και έντονο φρούτο. Ιδιαίτερα αρωματικά Μαυροτράγανα, με καλές οξύτητες και πλούσιο χρώμα. Αν κάτι θα λείψει σε όλους τους οινόφιλους που αγαπούν τη Σαντορίνη» σημειώνει η Σάρα Ιακωβίδου, «αυτό σίγουρα θα είναι η ποσότητα».
Σε λιγότερο από μια πενταετία - αν δεν ληφθούν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης των αμπελουργών της Αττικής - ο πάλαι ποτέ μεγαλύτερος αμπελώνας της χώρας με την ιδιαίτερη ιστορική του αξία και την περιβαλλοντική του συμβολή για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, δυστυχώς δεν θα υπάρχει.
Ο κ. Σταμάτης Γεωργάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού (ΑΟΣ) Κορωπίου, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για τον Αττικό αμπελώνα και αναμένεται πολλοί να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια.
Οι ξηρικοί αμπελώνες (που είναι η μεγάλη πλειοψηφία) είχαν μια μεγάλη μείωση της παραγωγής που κυμάνθηκε από 50 έως 55% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια να επισημάνουμε ότι και την περσινή χρονιά είχαμε μειωμένη παραγωγή. Σε σχέση με μια κανονική χρονιά φέτος η μείωση της παραγωγής ξεπερνά το 65%.
Όμως εκτός της λιγότερης παραγωγής έχουμε φέτος και απώλεια του φυτικού κεφαλαίου λόγω της λειψυδρίας και των αυξημένων θερμοκρασιών. Μιλάμε για οριστική καταστροφή των αμπελιών σε ποσοστό 10 - 15%. Επίσης όλες οι νέες φυτεύσεις είχαν πρόβλημα επειδή είχαν μικρό ριζικό σύστημα.
Αν συνεχιστούν αυτές οι καιρικές συνθήκες μέλον στην καλλιέργεια αμπελιού θα έχουν μόνο όσοι έχουν γεωτρήσεις και ενιαίο αμπελώνα (συνεχόμενη έκταση).
Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, μέχρι στιγμής ανακοινώθηκαν από την αγορά τιμές παραγωγού που κυμαίνονται από 38 έως 40 λεπτά το κιλό. Αυτή η τιμή μπορεί να είναι αυξημένη σε σχέση με την περσινή (κατά περίπου 5 λεπτά) αλλά με τις μειωμένες αποδόσεις που έχουμε φέτος δεν είναι βιώσιμες για τους αμπελουργούς. Μια κανονική χρονιά οι ξηρικοί αμπελώνες έχουν αποδόσεις 650 έως 700 κιλά το στρέμμα, ενώ φέτος κυμάνθηκαν από 130 έως 200 κιλά. Την ίδια στιγμή έχουμε εισαγωγές σταφυλιών με χαμηλές τιμές.
Φέτος ο τρύγος ήταν πρωιμότερος κατά 15 ημέρες λόγω των καιρικών συνθηκών. Από τις 4 Σεπτεμβρίου είχε ολοκληρωθεί και μικρές ποσότητες κατάφεραν να συλλέξουν τα συνεταιριστικά Οινοποιεία μικρές ποσότητες στις δεξαμενές τους.
Με αυτές τις συνθήκες δεν έχει μέλλον η αμπελοκαλλιέργεια στην Αττική και θα πρέπει να μελετήσουν σοβαρά τα προβλήματα στο ΥπΑΑΤ».
Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, «οι αιτίες της αρνητικής αυτής εξέλιξης, αφορούν πρώτα και κύρια τις απαράδεκτα χαμηλές τιμές που καταβλήθηκαν στα οινοποιήσιμα σταφύλια εξ' αιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού και της απουσίας ελέγχων στην αγορά.
Οι τιμές σε συνδυασμό με την πρωτοφανή μείωση της σταφυλικής παραγωγής δεν διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και δεν επανατροφοδοτούν οικονομικά την συνέχιση της καλλιέργειας.
Η δεύτερη αιτία της συρρίκνωσης του αμπελώνα αφορά την κλιματική κρίση και ιδιαίτερα την λειψυδρία και την ξηρασία που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ευθύνονται για την σημαντική μείωση της παραγωγής.
Ο χειμώνας στην Αττική ήταν αρκετά ήπιος με ελάχιστες αλλά έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες δεν κατάφεραν να ποτίσουν αρκετά τα αμπέλια.
Οι θερμοκρασίες ήταν αισθητά πιο υψηλές για την εποχή. Η Άνοιξη χαρακτηρίζεται επίσης από υψηλές θερμοκρασίες και παντελή έλλειψη βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη των αμπελιών.
Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού μπήκε με πολύ ψηλές θερμοκρασίες και χωρίς βροχές κάτι που συνεχίστηκε και τους υπόλοιπους μήνες, με αποτέλεσμα τα αμπέλια μη έχοντας αποθέματα νερού να σταματήσει απότομα η ανάπτυξή τους.
Το χαλάζι που έπεσε αρχές Ιουλίου έκανε λίγες ζημιές σε μεμονωμένες περιοχές των Μεσογείων.
Η μεγάλη φωτιά στην Βορειοανατολική Αττική επηρέασε τον αμπελώνα στις περιοχές που πέρασε. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα αμπέλια αποτέλεσαν ανάχωμα για την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Ο παρατεταμένος καύσωνας που συνεχίστηκε για περίπου σαράντα ημέρες, ανάγκασε τους παραγωγούς να τρυγήσουν τα αμπέλια περίπου δεκαπέντε μέρες νωρίτερα από άλλες χρονιές.
Στις λευκές ποικιλίες, που τρυγήθηκαν αρχές Αυγούστου, η μείωση της παραγωγής ανήλθε σε ποσοστό 40% σε σχέση με την εσοδεία 2023 (όπου και αυτή ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2022).
Στις ερυθρές, που τρυγήθηκαν λίγο πριν τον Δεκαπενταύγουστο, η μείωση ήταν ακόμα πιο σημαντική και ανήλθε στο 50% του 2023.
Στο Σαββατιανό, που καλύπτει περίπου το 80% της παραγωγής της Αττικής, ο τρύγος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, η μείωση ήταν σημαντική και στο 55- 60%.
Η ποιότητα των σταφυλιών σε αντίθεση με την ποσότητα τους, ήταν εξαιρετικά καλή.
Ο αλκοολικός βαθμός στις λευκές ποικιλίες ήταν λίγο χαμηλότερος φέτος και άγγιζε σε μέσο όρο περίπου το 12,5% , επίσης οι ισορροπημένες οξύτητες θα δώσουν καλά δομημένα κρασιά με πλούσια αρώματα.
Το αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης της παραγωγής χρόνο με τον χρόνο, θα είναι η οριστική εγκατάλειψη του Αττικού αμπελώνα, αφού πλέον η καλλιέργεια των αμπελιών είναι ζημιογόνα.
Αυτή τη στιγμή ο αμπελώνας της Αττικής αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες της Ευρώπης, τον μεγαλύτερο ενιαίο Αμπελώνα της Ελλάδας και την τελευταία ίσως πηγή πράσινου που έχει απομείνει στην Αττική, μετά από όλες τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών. Βρισκόμαστε στο και πέντε.
Αν δεν ληφθούν τώρα άμεσα μέτρα διάσωσης της αμπελοκαλλιέργειας, με στοχευμένες κινήσεις εισοδηματικής στήριξης και με μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης (εμπλουτισμό υδροφόρου ορίζοντα, δίκτυα άρδευσης κ.λ.π ), ο Αττικός αμπελώνας θα είναι μία θλιβερή ανάμνηση».
Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισε και φέτος η παραγωγή σταφυλιών, σύμφωνα με το δελτίο τρύγου που εξέδωσε η ΚΕΟΣΟΕ.
Ο περονόσπορος, που έπληξε τους αμπελώνες το 2023 στην μεγάλη πλειοψηφία των αμπελουργικών περιοχών της χώρας (Τύρναβος, Νεμέα, Ηράκλειο, κλπ.) και η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας, συνοδευόμενη από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου Ιουλίου, είναι τα γενικά αίτια, μιας αναμενόμενης για δεύτερη χρονιά, μικρής συγκομιδής σταφυλιών και κατ' επέκταση παραγωγής οίνου, το 2024.
Ο περονόσπορος του 2023, ευθύνεται για την δημιουργία μικρού αριθμού αναπαραγωγικών οφθαλμών, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής σταφυλιών, καθώς επίσης οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες επηρέασαν την καρπόδεση και την ομοιογένεια στην ωρίμαση, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να είναι αφυδατωμένα, ελλιποβαρή και σε πολλές περιπτώσεις να παρατηρείται ακαρπία στο μεγαλύτερο μέρος των πρέμνων.
Κοινός παρανομαστής που αφορά την εισκόμιση σταφυλιών σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η δυνατότητα ή όχι άρδευσης των αμπελώνων, που εξελίσσεται πλέον σε κριτήριο βιωσιμότητας του αμπελώνα, ενώ οι πιθανές λύσεις αντιμετώπισης του φαινομένου της λειψυδρίας, έχουν καθυστερήσει δραματικά.
Παρ' όλα αυτά οι ξηροθερμικές συνθήκες συνέβαλλαν στην απουσία γενικά μυκητολογικών προσβολών, με αποτέλεσμα η εναπομείνασα σταφυλική παραγωγή να χαρακτηρίζεται εξαιρετική από άποψη ποιότητας.
Είναι γεγονός ότι πολλά οινοποιεία προβληματίζονται για την επάρκεια της οινοπαραγωγής, ακόμη και για να εφοδιάσουν το παραδοσιακό πελατολόγιό τους, ενώ ήδη οι εισαγωγές οίνων σε άκρως ανταγωνιστικές τιμές από τη γείτονα Ιταλία είναι γεγονός και μάλιστα για λευκούς οίνους 12,50 vol στην τιμή των 0,63 € συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών, είτε 11,50 vol στην τιμή των 0,56 € χωρίς μεταφορικά, τιμές οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στις αντίστοιχες εγχώριες τιμές.
Τέλος οι τιμές των σταφυλιών, ήδη καταβάλλονται αυξημένες, χωρίς όμως να αναπληρώνουν το εισόδημα των αμπελουργών, εξαιτίας των μειωμένων ποσοτήτων που εισκομίζονται , ενώ πλέον αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό οι περιπτώσεις αμπελουργών που δεν προβαίνουν σε τρύγο λόγω του ασύμφορου της καλλιέργειας, με πρωταγωνίστρια την περιοχή της Ανατολικής Αττικής, όπου παρατηρούνται για πρώτη φορά και φαινόμενα εγκατάλειψης από νέους αμπελουργούς.
Αναλυτικά ανά περιοχή, η εικόνα είναι η ακόλουθη:
Αμύνταιο
Στο Αμύνταιο ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες. Στις πρώιμες λευκές ποικιλίες όπως το Sauvignon Blanc και το Traminer η παραγωγή προβλέπεται μειωμένη κατά τουλάχιστον 40% , δεδομένων και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών του Ιουλίου. Στις ερυθρές ποικιλίες Merlot αλλά και στο Ξινόμαυρο η μείωση προβλέπεται να κυμανθεί σε χαμηλότερα επίπεδα αν και οι αποδόσεις φαίνεται ότι είναι μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Οι αμπελουργοί που δεν ξεφύλλισαν νωρίς και είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε ποτίσματα, δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα σε σχέση με τον όγκο παραγωγής.
Οι τιμές σταφυλιών θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα μεταξύ 0,60 € και 0,90€.
Νάουσα
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 22-23 ημέρες με τις λευκές ποικιλίες και τις ερυθρές ποικιλίες, Syrah και Merlot στις οποίες δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση. Αντίθετα στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται το φαινόμενο της ακαρπίας και η μείωση προβλέπεται να είναι της τάξης του 40%.
Η κύρια ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο δεν θα παρουσιάσει μεγάλη πτώση κατά τη συγκομιδή της, αν και είναι νωρίς δεδομένων των άγνωστων κλιματολογικών συνθηκών που θα επικρατήσουν μέχρι τον τρύγο.
Γενικός κανόνας της περιοχής, αλλά κανόνας που ισχύει και για την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι η δυνατότητα άρδευσης των αμπελώνων (και για τις λευκές και για τις ερυθρές ποικιλίες), δυνατότητα που αποτελεί τη συνθήκη για κανονική ή ελαφρά μειωμένη συγκομιδή, σε σχέση με τους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η παραγωγή έχει καταστραφεί.
Οι τιμές θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα, με τη βασική ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο να πληρώνεται στα 0,70€.
Ιωάννινα
Για πρώτη φορά στα χρονικά της περιοχής, ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα από τις 20 Αυγούστου με τη βασική ποικιλία της περιοχής Ντεμπίνα . Οι αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ανεβάσει τα σάκχαρα των σταφυλιών, αλλά και η οξύτητά τους κυμαίνεται σε άριστα επίπεδα. Η κλιματολογικές συνθήκες της προηγούμενης του τρύγου περιόδου, θα επηρεάσουν αρνητικά την παραγωγή σταφυλιών, η οποία προβλέπεται μειωμένη κατά 20% - 30%. Οι τιμές σταφυλιών που θα καταβληθούν θα είναι ελαφρά αυξημένες σε σχέση με την περσινή περίοδο.
Τύρναβος
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες, με τις λευκές ποικιλίες να τρυγούνται πριν το δεκαπενταύγουστο, γεγονός πρωτοφανές για την περιοχή. Η ποιότητα είναι εξαιρετική και για τις λευκές ποικιλίες, αλλά και για το μοσχάτο Τυρνάβου. Στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται πτώση της παραγωγής σταφυλιών κατά 40% , ενώ στο μοσχάτο Τυρνάβου η πτώση θα είναι άνω του 50%.
Ο συνεταιρισμός προσκάλεσε την κυρία Μπινιάρη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, προκειμένου να μελετήσει τις αιτίες μείωσης της παραγωγής.
Σύμφωνα με πόρισμα που εξέδωσε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μείωση οφείλεται στην ακαρπία που δημιούργησε η προσβολή του περονόσπορου κατά την περσινή χρονιά, η οποία επηρέασε την ανθοφορία και στις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες κατά τον Ιούλιο, οι οποίες επηρέασαν την ανάπτυξη των ραγών.
Οι τιμές για το μοσχάτο Τυρνάβου θα ξεκινήσουν από τη βάση των 0,48€/κιλό σταφυλιού, ενώ αυξημένες καταβάλλονται οι τιμές και για τις υπόλοιπες οινοποιήσιμες ποικιλίες (Ροδίτης 0,37€).
Βοιωτία
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα και στη Βοιωτία και γενικά οι συνθήκες ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων που παρατηρούνται στην Ελλάδα από τη Θεσσαλία και νοτιότερα, παρατηρούνται και στο νόμο Βοιωτίας. Η παραγωγή σταφυλιών αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό 50% και για το Σαββατιανό και για τις ξενικές ποικιλίες.
Οι τιμές για το Σαββατιανό ξεκινούν φέτος από τα 40 λεπτά ενώ αντίστοιχα πέρυσι καταβάλλονταν 33 λεπτά. Οι τιμές στις ξενικές ποικιλίες ξεκινούν από τα 0,55 λεπτά και είναι οι ίδιες με τις περσινές.
Μέγαρα
Πρώιμος είναι ο τρύγος και στα Μέγαρα. Παρατηρείται σοβαρή μείωση της παραγωγής της τάξεως του 50% λόγω και εδώ των φαινομένων ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων. Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα παρατηρείται στους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων καταστράφηκε ολοσχερώς η σταφυλική παραγωγή. Πρόβλημα επίσης παρατηρείται από τις καταστροφές που προκαλούν αγριογούρουνα.
Οι τιμές που θα καταβληθούν για το Σαββατιανό έχουν καθοριστεί μέχρι σήμερα στα 40 λεπτά.
Ανατολική Αττική
Η πραγματικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής διαψεύδει και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Πέραν της πρωιμότητας του τρύγου, παρατηρείται πρωτοφανής μείωση της παραγωγής η οποία αναμένεται μειωμένη κατά 40 έως 50% συγκριτικά με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των ξερικών αμπελώνων, κυμαίνονται από 150 έως 200 kg ανά στρέμμα , ενώ στους ποτιστικούς αμπελώνες οι αποδόσεις κυμαίνονται στα 1000 kg ανά στρέμμα αντί της κανονικής απόδοσης των 1.500 κιλών ανά στρέμμα που είναι συνήθης για την περιοχή.
Οι τιμές ξεκινούν από τα 40 και 42 λεπτά ανά κιλό σταφυλιού για το Σαββατιανό.
Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία έχουν προκαλέσει θερμικό σοκ στο 10% των αμπελώνων με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή τους. Η κλιματολογικές συνθήκες μετά από 2 χρόνια ξηρασίας, θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο φυτικό κεφάλαιο και το ύψος της παραγωγής σταφυλιών και τα επόμενα χρόνια.
Αχαΐα
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται στο νομό Αχαΐας για τις ποικιλίες μαυροδάφνη και μοσχάτο με την παραγωγή να αναμένετε μειωμένη κατά 50%. Οι τιμές των παραπάνω ποικιλιών παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή περίοδο και κυμαίνονται από 60 λεπτά και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις ποικιλίες που παράγουν ποικιλιακούς οίνους, για τις οποίες καταβάλλονται τιμές που ξεκινούν από τα 55 λεπτά.
Για τον Ροδίτη αναμένεται μικρή μείωση της παραγωγής λόγω κυρίως της δυνατότητας άρδευσης των αμπελώνων. Η περιοχή της Αχαΐας, έχει προσελκύσει αγοραστές σταφυλιών από όλη τη χώρα και η τιμή εκκίνησης ενώ αρχικά προβλεπόταν στα 33 λεπτά ξεκινά από τα 40 λεπτά με την προϋπόθεση παράδοσης από τον αμπελουργό και Μαυροδάφνης ή Μοσχάτου , ενώ μόνο για παράδοση Ροδίτη η τιμή ξεκίνησε από τα 38 λεπτά και σήμερα έχει φτάσει τα 45 λεπτά και μάλιστα τοις μετρητοίς.
Νεμέα
Παρά τις αρχικές προβλέψεις παραγωγή Αγιωργίτικου προβλέπεται και στη Νεμέα μειωμένη σε σχέση ακόμη και με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των αμπελώνων κυμαίνονται από 300 έως 500 kg το στρέμμα, εξαιτίας της ακαρπίας που προκάλεσε η προσβολή του περονόσπορου την περσινή περίοδο και των παρατεταμένων θερμοκρασιών που κατέστησαν τα σταφύλια ελλιποβαρή. Η ποιότητα του αγιωργίτικου είναι εξαιρετική και οι τιμές που έχουν ανακοινώσει τα μεγάλα οινοποιεία ξεκινούν από 65 έως 75 λεπτά.
Η παραγωγή σουλτανίνας και κορινθιακής σταφίδας είναι εξαιρετικά μειωμένες και ποιοτικά μη εμπορεύσιμες. Οι τιμές για τις ποικιλίες αυτές πού οδεύουν παράνομα στα οινοποιεία ξεκίνησαν στα 23 λεπτά και σήμερα έχουν φτάσει στα 41 λεπτά ανά κιλό.
Σάμος
Ο τρύγος στο νησί ξεκίνησε πρώιμα και η συγκομιδή του μοσχάτου αναμένεται μειωμένη εξαιτίας των παραγόντων που προκαλούν μείωση και στις άλλες περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή των επιπτώσεων της προσβολής του περονόσπορου της περσινής περιόδου και των παρατεταμένων θερμοκρασιών. Η μείωση αναμένεται να είναι της τάξης του 50%, ενώ οι τιμές είναι σταθερές με ελαφρά αυξητική τάση. Μεγάλο πρόβλημα για τη σταφυλική παραγωγή του νησιού αποτελούν οι επιδρομές στους αμπελώνες των αγριογούρουνων.
Λήμνος
Όμοια εικόνα επικρατεί και στο νησί της Λήμνου σχετικά με την ποσότητα παραγωγής σταφυλιών η οποία φέτος είναι μειωμένη κατά 30% σύγκριση συγκριτικά με την περσινή παραγωγή και κατά 55% μειωμένη σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Η ποιότητα των σταφυλιών είναι πολύ καλή εξαιτίας της μειωμένης σταφυλικής παραγωγής, ενώ αναμένεται αύξηση των τιμών σταφυλιού, η οποία θα επηρεάσει και τις τιμές των εμφιαλωμένων ινών στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Σαντορίνη
Γενικά ήταν μια χρονιά συνέχεια της περσινής, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης. Τα χαρακτηριστικά της χρονιάς πριν τον τρύγο:
- Ανομβρία τον χειμώνα.
- Ισχυροί νοτιάδες όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες
- Χαλαζόπτωση στις 4 Μαΐου που έπληξε πάλι τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλύτερους αμπελώνες του νησιού.
- Καύσωνες παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.
Τα σταφύλια, παρά το γεγονός ότι δοκιμάστηκαν στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του προηγούμενου διαστήματος και ο τρύγος τους ξεκίνησε νωρίτερα, αναπτύχθηκαν σωστά, χωρίς ασθένειες με αποτέλεσμα να δώσουν άριστη ποιότητα μούστου.
Η μείωση της σταφυλικής παραγωγής, ήταν πρωτοφανής και αφού το ποσοστό μείωσης σε σχέση με την κανονική παραγωγή του νησιού ξεπέρασε το 80%.
Αποτέλεσμα της μικρής συγκομιδής σταφυλιών, ήταν ο διπλασιασμός των τιμών του Ασύρτικου που έφτασε να πωλείται στα 9-10€ το κιλό.
Πάρος
Πρώιμος τρύγος και μειωμένη παραγωγή κατά 50% στην Πάρο. Ανοδική τάση των τιμών των σταφυλιών για τα οποία καταβλήθηκαν 1,80€ ανά κιλό.
Ρόδος
Το φαινόμενο της ακαρπίας με κύρια αίτια τον περσυνό περονόσπορο και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες , παρατηρήθηκε και στην Ρόδο. Σε πολλούς αμπελώνες τα σταφύλια αφυδατωμένα δεν τρυγήθηκαν από τους αμπελουργούς, με γενικό αποτέλεσμα η μείωση της παραγωγής να ανέλθει άνω του 60%.
Η έλλειψη σταφυλιών για τις βασικές ανάγκες των οινοποιείων (Αθήρι για την παρασκευή αφρωδών οίνων), οδήγησε σε αύξηση των τιμών κατά 50%, από 0,55€/kg.
Ηράκλειο Κρήτης
Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή σταφυλιών, κατά 70%, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό για το νομό. Αν και οι τιμές παρουσιάζουν ανοδική τάση τα σταφύλια είναι λιγοστά, δεν καλύπτουν τις ανάγκες των οινοποιείων και υπάρχουν πληροφορίες για εισαγωγές οίνων, 12,5 % vol από Ιταλία, στα 0,62€/lt (περιλαμβανομένων των μεταφορικών).
Ζάκυνθος
Καταστροφική θεωρείται η χρονιά και στην Ζάκυνθο, αφού η μείωση της συγκομιδής σταφυλιών ξεπέρασε το 70%, λόγω του καύσωνα και της ανομβρίας.
Οι τιμές σταφυλιών αυξήθηκαν, κατά 0,05€/kg.
Κεφαλλονιά
Εξαίρεση από τη γενική εικόνα φέτος η Κεφαλλονιά, ενώ η χρονιά είχε πολλές προκλήσεις. Αμπελουργικά ήταν μια απαιτητική χρονιά και χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από τους παραγωγούς, καθώς η έντονη ξηρασία και οι διαδοχικοί καύσωνες με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου για συνεχόμενες ημέρες, σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων, έφεραν αφυδάτωση των αμπελιών, προκαλώντας ζημιές στους αμπελώνες που βρίσκονται στις πλαγιές, με απώλειες στο 20%.
Στο τέλος όμως η εξαιρετική ποιότητα των σταφυλιών αποζημίωσε τους παραγωγούς, του κάμπου των Ομαλών, που είδαν φέτος τους κόπους τους να αμείβονται με καλό προϊόν, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.
Την Τρίτη, 27 Αυγούστου ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) συμμετείχε στο καλοκαιρινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ακαδημίας Οίνων της Αυστρίας (Weinakademie Osterreich).
Συγκεκριμένα διοργανώθηκε Master class για το ελληνικό κρασί με ομιλήτρια την Χημικό-Οινολόγο Σοφία Πέρπερα, για τους 40 απόφοιτους επιπέδου Diploma WSET- International από 20 χώρες της Ευρώπης αλλά και εκτός. Ακολούθησε γευστική δοκιμή για τους αγγλόφωνους και γερμανόφωνους αποφοίτους Diploma WSET στην οποία επίσης παρουσιάστηκαν ελληνικά κρασιά.
Η συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της υψηλού κύρους Ακαδημίας οίνου προέκυψε μετά την πολύ επιτυχημένη συμμετοχή του ΣΕΟ στην έκθεση VieVinum τον περασμένο Μάιο, μετά από πρόσκληση του Δρ Joseph Schultz MW, ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της Ακαδημίας. Συνάδει, δε, απολύτως με το στρατηγικό σχέδιο marketing που ακολουθεί πιστά ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου και στόχο έχει την αύξηση της αντιλαμβανόμενης αξίας του ελληνικού κρασιού στις αγορές του εξωτερικού.
Η Ακαδημία Οίνων της Αυστρίας, αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε το 1991 στην αμπελουργική πόλη Rust της Αυστρίας με όραμα την πίστη ότι όσο περισσότερο μια χώρα αναπτύσσει τη γνώση και την κουλτούρα του κρασιού, τόσο πιο πιθανό είναι το συγκεκριμένο έθνος να σεβαστεί και να καταναλώνει κρασιά υψηλής ποιότητας. Η Ακαδημία αποτελεί τον μεγαλύτερο εκπαιδευτικό οργανισμό στον χώρο του κρασιού στην Ευρώπη, εκπαιδεύοντας κατά μέσο όρο 15000 άτομα ετησίως.
Ο ΣΕΟ με έτος ίδρυσης το 1949 έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την προάσπιση και προώθηση των συμφερόντων του αμπελοοινικού κλάδου και την προβολή του Επώνυμου Ελληνικού Κρασιού στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Έχει ως μέλη όλα τα ενεργά Ελληνικά Οινοποιεία, αμπελουργικές ή εμπορικές εταιρείες καθώς και τις περιφερειακές οινοπαραγωγικές ενώσεις της χώρας. Τα μέλη του (οινοποιεία και περιφερειακές οργανώσεις οινοποιών) παράγουν περισσότερο από το 70% και εξάγουν περισσότερο του 90% του επώνυμου ελληνικού κρασιού.
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα, όπως έδειξε και το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.
Oι σταφιδοπαραγωγοί για να εισπράξουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση κορινθιακής σταφίδας θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μειώσει το όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Για το θέμα έκανε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς.
Όπως σημειώνει στην ερώτησή του ο κ. Μαντάς, η φετινή παραγωγή «δέχεται συνεχή και αλλεπάλληλα πλήγματα από τον παρατεταμένο καύσωνα», γεγονός που «μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις παραγόμενες ποσότητες και πλήττει καίρια το αγροτικό εισόδημα».
Παράλληλα με βάση τα έως τώρα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους παραγωγοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί, τα φετινά προβλήματα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα κυρίως λόγω των ζημιών που έχουν προκαλέσει σε πολλές καλλιέργειες αγριόχοιροι και άλλα ζώα, καταστροφές οι οποίες όπως είναι γνωστό δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ.
Υπό τις συνθήκες αυτές, ο βουλευτής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την πλευρά του υπουργείου, σημειώνοντας ότι το όριο των 150 κιλών ξηρού προϊόντος ανά στρέμμα για την παροχή της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καλυφθεί, με αποτέλεσμα να «υφίσταται πλέον υψηλός κίνδυνος ώστε πολλοί παραγωγοί ειδικά στη Μεσσηνία να απολέσουν την ενίσχυση ολοκληρωτικά».
Ταυτόχρονα τονίζει ότι πρόκειται για ένα «σημαντικό μέτρο ανακούφισης» το οποίο είναι αναγκαίο να διατηρηθεί, καθώς και ότι αποτελεί «ένα πολύτιμο βοήθημα που γίνεται ακόμα πιο απαραίτητο απέναντι στις τρέχουσες προκλήσεις», γεγονός που καθιστά την ανάγκη αναπροσαρμογής του παραπάνω ορίου ως άμεση και επιτακτική.
Ανακοινώθηκε για το 2024 η τιμή παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα στα 1,80 ευρώ το κιλό. Αυτό αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος.
Να θυμίσουμε ότι το 2023 η τιμή παραγωγού ήταν στα 1,40 ευρώ το κιλό.
«Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος και προσθέτει:
«Ο τρύγος ξεκίνησε πρόωρα στην περιοχή μας μετά την παρατεταμένη ξηρασία και τον συνεχόμενο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας λόγω της ξηρασίας, ενώ πέρσι είχαμε μείωση της παραγωγής λόγω του περονόσπορου.
Μιλάμε για δύο χρονιές με μια μέση παραγωγή περίπου 10.000 τόνους η καθεμία, όταν στο παρελθόν είχαμε μια καλή παραγωγή στους 25.000 τόνους (τότε που είχαμε τα αποθέματα).
Θυμίζω ότι πέρυσι μας είχαν υποσχεθεί αποζημιώσεις για τις ζημιές από τον περονόσπορο (δεν είναι στον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ) αλλά τελικά δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ.
Τα αμπέλια πάντως φέτος πάντως αν και έχουν λίγη παραγωγή έχουν πολύ καλή ποιότητα. Η τιμή στα 1,80 ευρώ δεν ικανοποιεί τους σταφιδοπαραγωγούς.
Έχουμε ένα αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και 4 - 5 χρόνια κρίσης στην σταφίδα με τις χαμηλές τιμές. Υπάρχει απώλεια εισοδήματος όλα αυτά τα χρόνια.
Θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει ο σταφιδοπαραγωγός και για αυτό ζητάμε μια τιμή στα 2,50 ευρώ το κιλό.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα ερώτημα προς το ΥπΑΑΤ που θα θέλαμε να μας απαντήσει. Πέρυσι είδαμε μειωμένο πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας εξαιτίας των επιλέξιμων στρεμμάτων (ενώ θα περιμέναμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας και αύξηση της ενίσχυσης). Από από 56,1 ευρώ το στρέμμα έφτασε σε 36,93 ευρώ το στρέμμα.
Αυτό πως μπορεί να συμβαίνει με τις περσινές ζημιές από τον περονόσπορο και την μειωμένη παραγωγή αλλά και τις εκριζώσεις που έχουμε όλα τα προηγούμενα χρόνια; Δηλαδή έγινε κάτι αντίστοιχο με ότι είχαμε στα πορτοκάλια για χυμοποίηση».
Στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, συνάντηση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) και των δύο μελών του (Σ.Ε.Ο. και ΚΕΟΣΟΕ) με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα.
Την ΕΔΟΑΟ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της κα Κ. Σπυροπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ο., ο Αντιπρόεδρος κ. Κ. Ευθυμίου και η Διευθύντρια κα Μαρία Τριανταφύλλου.
Ο Σ.Ε.Ο. εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Θ. Γεωργόπουλο, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ από τον Διευθυντή της κ. Π. Κορδοπάτη.
Οι εκπρόσωποι των φορέων ανέλυσαν τα προβλήματα του κλάδου, τόσο τα δομικά όσο και εκείνα που σχετίζονται με τον φετινό τρύγο.
Με το πέρας της συνάντησης, ο Σ.Ε.Ο. επέδωσε στον Υπουργό την ολοκληρωμένη πρότασή του για κρίσιμα θέματα που αφορούν στο μέλλον του ελληνικού κρασιού, όπως έχουν αποτυπωθεί στα τρία Ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν ομοφώνως κατά την ετήσια Γενική Συνέλευσή του στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω Ψηφίσματα αφορούν στα εξής θέματα:
1. Αναγκαιότητα θέσπισης καθεστώτος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για του οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ
2. Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης
3. Στρατηγικό σχέδιο για τη διάσωση του ελληνικού αμπελώνα στις αστικές, περιαστικές και τουριστικές περιοχές
Ο Σ.Ε.Ο. ζήτησε να ληφθούν σοβαρά και άμεσα υπόψη οι συγκεκριμένες προτάσεις για τη διάσωση και ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα και έλαβε τη διαβεβαίωση από τον Υπουργό ότι θα μελετηθούν δεόντως και ότι θα ληφθούν όσα θεσμικά μέτρα είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο τρύγος για τα οινοποιήσιμα σταφύλια στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την φετινή παραγωγή.
Πολύ γρήγορα τέλειωσε ο φετινός τρύγος στη Σαντορίνη λόγω των μειωμένων ποσοτήτων σταφυλιών που τρυγήθηκαν. Για μείωση περισσότερο από 30% σε σχέση με την ήδη χαμηλή παραγωγή της περσινής χρονιάς μιλούν οι οινοπαραγωγοί. Μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε στο νησί, τα αμπέλια είναι αδύναμα και δεν αναμένεται να υπάρχει ικανή ποσότητα σταφυλιών ούτε στον επόμενο τρύγο.
Ο κ. Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Santo Wines και βουλευτής Κυκλάδων με τη ΝΔ, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος ήταν μια καταστροφική χρονιά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Αν το 2023 είχαμε μια μείωση των σταφυλιών κατά 65 - 70% σε σχέση με τον μέσο όρο παραγωγής, το 2024 έχουμε μια περαιτέρω μείωση κατά 41%. Να σας αναφέρω για παράδειγμα η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων - Santo Wines το 2023 παρέλαβε 260 τόνους σταφυλιών και το 2024 καταφέραμε να παραλάβουμε μόλις 155 τόνους. Δεν υπάρχει καμιά στήριξη στην αμπελοκαλλιέργεια και είναι πολύ δύσκολα για τους αμπελουργούς. Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει την απώλεια της παραγωγής και αναγκάζονται οι οινοποιοί να αυξήσουν τις τιμές. Φέτος η τιμή παραγωγού διπλασιάστηκε σε σχέση με τα περσινά επίπεδα».
Πρώιμος χρονικά (από τις 22 Ιουλίου) αλλά εξαιρετικής ποιότητας είναι ο τρύγος του Σαμιώτικου μοσχάτου σταφυλιού. Η συγκομιδή αναμένεται να διαρκέσει ως το Σεπτέμβιο. Όπως ανακοίνωσε ο ΕΟΣ Σάμου, εκτάκτως για τον φετινό τρύγο, σταφύλια που θα παραδοθούν ως ΣΑΜΑΙΝΑ τις ημέρες παραλαβής και με απόδοση μέχρι 1.000 κιλά/στρέμμα, θα πληρωθούν ως εκλεκτά (0,77 €/κιλό), όπως και όσα έχουν μέχρι σήμερα παραδοθεί ως τέτοια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού, η παραλαβή σταφυλιών στο οινοποιείο του Καρλοβάσου θα συνεχιστεί από 26 ως 31 Αυγούστου.
Πριν καλά καλά αρχίσει τελείωσε φέτος ο τρύγος στο νομό Ηρακλείου, μιας και η παρατεταμένη λειψυδρία και οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελείωσαν την παραγωγή οινοστάφυλων, που φέτος καταγράφει ιστορικό χαμηλό ρεκόρ.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης και περιφερειακό σύμβουλο, Πρίαμο Ιερωνυμάκη, «φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής σταφυλιών - μεγαλύτερη από αυτή που περιμέναμε - και αυτό θα φανεί από τα στοιχεία που θα ανακοινώσουν οι ΔΑΟΚ. Ήδη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο τρύγος στο Ηράκλειο και πολλές δεξαμενές των οινοποιιών παρέμειναν άδειες γιατί δεν κατάφεραν να μαζέψουν σταφύλια. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ελληνοποιήσεις το επόμενο διάστημα».
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, που ανακοίνωσε η Ένωσης Ηρακλείου, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Στη ζώνη της Νεμέας ο τρύγος είναι πρώιμος κατά δέκα έως και δεκαπέντε ημέρες, αναλόγως την περιοχή, ενώ η παραγωγή είναι μειωμένη σχεδόν στο μισό μιας κανονικής χρονιάς, αν και η ποιότητα των σταφυλιών είναι καλή.
Μειωμένη σε ποσοστό 10% με 15% αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή της οινοποίησιμης ποικιλίας ξινόμαυρο στην αμπελουργική ζώνη Οίνου Ονομασίας Προέλευσης Νάουσας, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, του καύσωνα και της ανομβρίας. Παρατηρείται μια πρωιμότητα στην παραγωγή κατά 20 μέρες. Έτσι, ο φετινός τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, σε αντίθεση με πέρυσι που η έναρξη του τρύγου έγινε στις 25 Σεπτεμβρίου.
Με μiα πρώτη εκτίμηση προβλέπεται πρώιμος τρύγος (10-15 μέρες νωρίτερα από το 2023) για το Μοσχοφίλερο στον αμπελώνα της Μαντινείας, με ικανοποιητικές αποδόσεις και εξαιρετική ποιότητα. Ο τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ πέρσυσι είχε ξεκινήσει από αρχές Οκτωβρίου.
Από 1 Αυγούστου 2024 υποβάλλονται οι δηλώσεις συγκομιδής αμπελουργικών προϊόντων, από τους υπόχρεους αμπελουργούς οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου.
Η υποβολή πραγματοποιείται, μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «Δήλωση Συγκομιδής Αμπελουργικών Προϊόντων», στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ.
Η ημερομηνία λήξης της υποβολής των Δηλώσεων Συγκομιδής είναι η 15η Δεκεμβρίου 2024.
Όπως προβλέπεται από την ισχύουσα, εθνική και ενωσιακή νομοθεσία η δήλωση συγκομιδής αφορά την πραγματική ποσότητα που συγκομίσθηκε και τον ακριβή προορισμό της παραγόμενης ποσότητας με παραστατικά-δικαιολογητικά που τεκμηριώνουν τα δηλωθέντα στοιχεία.
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για υπεύθυνη δήλωση στοιχείων, η οποία συμπληρώνεται με ατομική ευθύνη του υπόχρεου αμπελουργού οινοποιήσιμων ποικιλιών και σε περιπτώσεις δήλωσης ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης των πραγματικών στοιχείων, προβλέπονται κυρώσεις.
Για την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής αμπελοοινικών προϊόντων, μεταξύ άλλων, ισχύουν τα εξής:
Α) Οι αμπελουργοί μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων, διατηρούν το δικαίωμα παρασκευής ποσότητας οίνου μικρότερης από 10 εκατόλιτρα με οινοποίηση για οικογενειακή κατανάλωση. Στην περίπτωση αυτή και μόνο, συμπληρώνεται στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» η ένδειξη «ΙΔΙΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ».
Β) Αμπελουργοί (μη μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων/ομάδων παραγωγών) που επιθυμούν να παράξουν οίνο, από αμπελοτεμάχια της δικής τους εκμετάλλευσης, στο οινοποιείο που διαθέτουν ή με τη χρήση εγκαταστάσεων άλλου οινοποιείου (φασόν), θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένοι στην ψηφιακή υπηρεσία των «Δηλώσεων παραγωγής οίνου» ως «οινοποιοί» ή ως «οινοποιοί - χωρίς εγκατάσταση» αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» οι αμπελουργοί – οινοποιοί συμπληρώνουν την ένδειξη «ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΛΟΥΝΤΑ» και οι αμπελουργοί – οινοποιοί χωρίς εγκατάσταση συμπληρώνουν την ένδειξη «ΦΑΣΟΝ».
Γ) Μόνο οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση έως και του ενός (1) στρέμματος και ανώτατο όριο παραγωγής τα 1.700 κιλά σταφυλιών συμπληρώνουν:
- Όταν παράγουν οίνο, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΟΙΝΟΣ».
- Όταν οδηγούν την ποσότητα τους για απόσταξη στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ».
Δ) Οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση μεγαλύτερη του ενός (1) στρέμματος δύνανται να οδηγήσουν ποσότητα σταφυλιών για απόσταξη συμπληρώνοντας στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ». Κατά τα λοιπά ισχύουν οι εθνικές διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση συγκομιδής για όλα τα αγροτεμάχια, ακόμη και αν είχαν μηδενική παραγωγή.
Η μηδενική δήλωση παραγωγής δικαιολογείται όταν υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή της ετήσιας σταφυλικής παραγωγής εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων ή άλλων μεμονωμένων περιπτώσεων και στις περιπτώσεις νέων αμπελώνων που δεν είναι ακόμη παραγωγικοί.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλεχθεί το αντίστοιχο πεδίο (π.χ. αναδιάρθρωση, ζημιά από παγετό, χαλάζι, περονόσπορο, καύσωνα, ανωτέρα βία, οικονομικοί λόγοι κλπ., επισημαίνεται ότι οι εν λόγω δηλώσεις θα διασταυρωθούν από αρχεία, όπως τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ).
Λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 15 παρ. 5 της απόφασης 2454/235853/20-9-2019 (ΦΕΚ 3645/Β/1-10-2019) και την τροποποίηση αυτής, στις περιπτώσεις όπου δεν έχει υποβληθεί η δήλωση συγκομιδής από τον υπόχρεο ή υπέρβαση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης συγκομιδής κατά 15 εργάσιμες ημέρες το μέγιστο (εκτός περιπτώσεων ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιπτώσεων άρθρο 2 παρ. 2 του καν. 1306/2013) προκύπτουν κυρώσεις που έχουν τη μορφή χρηματικού προστίμου.
Στις περιπτώσεις μη υποβολής της δήλωσης συγκομιδής καθώς και της υποβολής της με καθυστέρηση μεγαλύτερης των 15 εργάσιμων ημερών, εκτός από τα χρηματικά πρόστιμα ισχύουν και οι κυρώσεις της παρ. 6 του άρθρου 15 της παραπάνω απόφασης.
Όσοι αμπελουργοί έχουν αμπελουργική άδεια (αμπελουργικό μητρώο), άσχετα αν το αμπέλι είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από 1 στρέμμα πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση συγκομιδής, ενώ δεν θα χορηγεί πλέον βεβαίωση ο οικείος Δήμος για την απόσταξη, γιατί για τα αμπελοτεμάχια για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις συγκομιδής έως και πέντε (5) αμπελοοινικές περιόδους θα υπόκεινται σε έλεγχο μέσω του μητρώου, για τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρ. 1 του στοιχείου δ) του Καν. (ΕΕ) 2018/273 ως «εγκαταλειμμένη καλλιεργούμενη έκταση»: αμπελουργική έκταση στην οποία δεν εκτελούνται πλέον τακτικές καλλιεργητικές εργασίες με σκοπό τη λήψη εμπορεύσιμου προϊόντος, και της οποίας η εκρίζωση έχει ως αποτέλεσμα να μην δικαιούται ο παραγωγός να λάβει άδεια για αναφύτευση.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή επιτραπέζιων σταφυλιών, κυρίως ποικιλίας σουλτανίνας αυτή την περίοδο, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά και την τιμή παραγωγού καθηλωμένη.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit στην Κρήτη, «φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας σε σχέση με τις άλλες χρονιές στις πρώιμες ποικιλίες επιστραπέζιων σταφυλιών αλλά και στην σουλτανίνα.
Αυτή την περίοδο είμαστε στο 50% της συγκομιδής σουλτανίνα. Η παραγωγή φέτος είναι μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα. Εκτιμώ ότι η εμπορική περίοδος θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Αυγούστου.
Η εγχώρια αγορά έχει σταθερή ζήτηση λόγω του τουρισμού αλλά υπάρχει και καλή ζήτηση για σταφύλια στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές αγορές γνωρίζουν ότι δεν έχουμε φέτος καλή παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών και στρέφεται σε άλλες χώρες παραγωγής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αν και έχουμε μειωμένη παραγωγή να μην έχουμε υψηλές τιμές.
Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Επίσης μεγάλο πρόβλημα, που δεν απασχολεί την κυβέρνηση, είναι η έλλειψη εργατών γης. Ακούμε από τους υπεύθυνους ότι θέλουν να εξαλειφθεί η μαύρη εργασία στην χώρα μας αλλά δεν βλέπουμε εργάτες για την άσπρη εργασία.
Πρέπει να καταλάβουν στην κυβέρνηση ότι τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών».
Από την πλευρά του ο κ. Νάκος Ιωάννης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Βέλου - Βόχας της Κορινθίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και περίπου μια εβδομάδα έχει ξεκινήσει στην περιοχή η συγκομιδή σουλτανίνας.
Φέτος είχαμε μια πρωίμιση κατά 15 - 20 ημέρες της καλλιέργειας σε όλες τις περιοχές. Αρκεί να σας αναφέρω ότι και στις ορεινές περιοχές της Κορινθίας ξεκίνησαν οι κοπές.
Πάντως η παραγωγή είναι μειωμένη και η συγκομιδή αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στην περιοχή σε μια εβδομάδα. Αυτό σημαίνει μειωμένο εισόδημα για τους σταφυλοπαραγωγούς.
Αλλά αν και δεν έχουμε παραγωγή οι τιμές στον παραγωγό φτάνουν έως 1 ευρώ το κιλό για την καλή ποιότητα σταφυλιών.
Οι παραγωγοί λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασιών προσπαθούν να μαζέψουν όση παραγωγή μπορούν πριν σταφιδιάσουν τα σταφύλια. Από την άλλη ο ΕΛΓΑ έχει αναγγελία ζημιών λόγω καύσωνα μέχρι τις 2 Αυγούστου.
Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Κόρινθο είναι η έλλειψη νερού για άρδευση. Βέβαια και νερό να είχαμε με τόσο υψηλές θερμοκρασίες φέτος δεν θα μπορούσαμε να σώσουμε την παραγωγή μας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρατείνει κατά ένα έτος την ισχύ των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης, που λήγουν το 2024, σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή από υπερβολικές βροχοπτώσεις.
Αυτή η απόφαση αφορά ιδιαίτερα περιφέρειες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Η πρόταση της Επιτροπής έγινε δεκτή, στις 24 Ιουλίου, από τα κράτη μέλη και θα εγκριθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
Θα βιοηθήσει τους αμπελοκαλλιεργητές να μην χάσουν την άδειά τους λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και θα τους επιτρέψει να φυτέψουν τα αμπέλια το 2025.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 62 του κανονισμού 1308/2013), οι άδειες φύτευσης και αναφύτευσης αμπέλου ισχύουν γενικά για 3 έτη από την ημερομηνία χορήγησής τους. Εντός της περιόδου ισχύος κάθε άδειας, οι αμπελοκαλλιεργητές λαμβάνουν συνήθως τις αποφάσεις σχετικά με τις ποικιλίες και τον τύπο οίνου που θα παράγουν στους νέους αμπελώνες, θα προετοιμάζουν το έδαφος το φθινόπωρο ή το χειμώνα και θα προμηθεύονται τα νέα αμπέλια, τα οποία στη συνέχεια φυτεύονται κατά τη διάρκεια της άνοιξης από την άνοιξη είναι η καταλληλότερη περίοδος του έτους για φύτευση.
Ωστόσο, η Ισπανία και η νότια Ιταλία υποφέρουν από επίμονη ξηρασία, ενώ οι υπερβολικές και συνεχείς βροχοπτώσεις έπληξαν τη βόρεια Ιταλία και τη Γαλλία.
Λόγω αυτών των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, οι αμπελοκαλλιεργητές δεν μπόρεσαν να εκτελέσουν εγκαίρως ορισμένες εργασίες – π.χ. προετοιμασία του εδάφους - οι οποίες είναι αναγκαίες για τη φύτευση των αμπελώνων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να διακινδυνεύσουν να χάσουν τις σύντομα εναπομένουσες άδειες τους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή αποφάσισε ότι η ισχύς των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης θα παραταθεί, για 12 επιπλέον μήνες, από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2024.
Μειωμένη παραγωγή αναμένεται φέτος για τα οινοστάφυλα στο Ηράκλειο.
Όπως αναφέρουν στον ΑγροΤύπο γεωπόνοι της Ένωσης Ηρακλείου, φέτος οι υψηλές θερμοκρασίες που είχαμε στην καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη παραγωγή σταφυλιών.
Στο μεταξύ αυξημένες σε σχέση με το 2023, είναι οι τιμές που ανακοίνωσε η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ανά ποικιλία σταφυλιών για τη φετινή χρονιά. Η παραλαβή των οινοσταφύλων θα ξεκινήσει την Τετάρτη, 31 Ιουλίου, στο Οινοποιείο της Παλιανής.
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Επίσης με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης, όπως επισημαίνεται, στο πλαίσιο της αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών, από τις φετινές τιμές που ανακοινώθηκαν, το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έγινε το πρώτο ελληνικό οινοποιείο που εντάχθηκε από τα τέλη Απριλίου 2024 στο “INTERNATIONAL WINERIES FOR CLIMATE ACTION” (IWCA), την διεθνώς αναγνωρισμένη ομάδα εργασίας που στοχεύει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του κλάδου σε παγκόσμια επίπεδο και τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Ένα σημείο-σταθμός στην ιστορία της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αλλά και ένα ορόσημο για το ελληνικό κρασί», σύμφωνα με τον Στέλλιο Μπουτάρη, οινοποιό 5ης γενιάς και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Κτήματος, που τονίζει ότι «πλέον οι μεγάλες προκλήσεις απαιτούν μεγάλες αποφάσεις και μεγάλες συνέργειες για να αντιμετωπιστούν. Μακρόπνοη στοχοθέτηση, ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας με τους κορυφαίους του πλανήτη. Αυτή είναι η δύναμη του IWCA».
Η Πρόεδρος του IWCA, Katie Jackson, 2ης γενιάς οινοποιός της Jackson Family Wines, στο επίσημο καλωσόρισμα της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έκανε ιδιαίτερη μνεία στη συστηματική δουλειά του ελληνικού οινοποιείου που συνέβαλε στην ένταξή του ως «Silver Member», πληρώντας από την αρχή τις απαιτητικές προϋποθέσεις της ασημένιας βαθμίδας μελών. Πράγματι, στη σύνθετη διαδικασία ένταξης, το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ μέτρησε το ανθρακικό του αποτύπωμα σε ολιστικό επίπεδο (παραγωγή, αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, συσκευασία, μεταφορές ανθρώπων και προϊόντων) και επαλήθευσε το αποτέλεσμα κατά ISO 14064 – ακόμη μια πρωτιά στον ελληνικό οινικό κλάδο.
«Δεν μπορούμε να κάνουμε σχέδια και ανακοινώσεις, όταν δεν ξέρουμε που πραγματικά βρισκόμαστε. Η μέτρηση του ανθρακικού αποτυπώματος είναι η κρίσιμη αφετηρία της προσπάθειας και μια ένδειξη ότι παρά την απίστευτη δυσκολία του εγχειρήματος, τόσο σε επίπεδο οικονομικών πόρων όσο και ανθρώπινου δυναμικού και χρόνου, έχεις ένα σοβαρό και υπεύθυνο πλάνο, και τη δέσμευση να το υλοποιήσεις. Όχι λόγια, πράξεις με μετρήσιμα αποτελέσματα», τόνισε ο Στέλλιος Μπουτάρης.
Ως μέλος τoυ ΙWCA, το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έχει την υποχρέωση να μειώνει σταθερά κάθε χρόνο το ανθρακικό του αποτύπωμα φτάνοντας στην ουδετερότητα το 2050, ακολουθώντας και την εκστρατεία των Ηνωμένων Εθνών “Race to Zero”. Στόχος υψηλής δυσκολίας που όμως αντικατοπτρίζει τα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα του κλάδου διεθνώς, αφενός σε επίπεδο των νέων προαπαιτούμενων σε εμπορικές και οικονομικές συνεργασίες αφετέρου στις προτεραιότητες που θα καθορίζουν τα κριτήρια αγοράς των νέων οινόφιλων στο άμεσο μέλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ σύστησε ομάδα «Βιώσιμης Ανάπτυξης» τον Νοέμβριο του 2022, με εξειδικευμένα στελέχη και επιστήμονες από το αμπέλι και την παραγωγή στις λειτουργίες, την εφοδιαστική αλυσίδα και την επικοινωνία, σηματοδοτώντας τη συστηματική οργάνωση και διαχείριση αυτού του κρίσιμου άξονα. Μέσα σε 16 μήνες, οι δύο πρώτοι στόχοι -ISO 14064 και ένταξη στο IWCA- υλοποιήθηκαν, ενώ την ίδια στιγμή, οι αμπελώνες του Κτήματος σε Νάουσα και Αμύνταιο έγιναν οι πρώτοι εκπρόσωποι της χώρας μας στο «The Regenerative Viticulture Foundation», μια διεθνή κοινότητα που ανταλλάσσει τεχνογνωσία στην αναγεννητική αμπελοκαλλιέργεια. Η στοχοθέτηση της επόμενης διετίας έχει ήδη ξεκινήσει.
Οι βιώσιμες και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες πρακτικές βρίσκονται στον πυρήνα της φιλοσοφίας της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ από την ίδρυσή της το 1997 από τον Γιάννη Μπουτάρη (είχε προηγηθεί το 1992 η ίδρυση της ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ). Την τελευταία 20ετια, ο Στέλλιος Μπουτάρης ως επικεφαλής του Κτήματος, εντάσσει αυτή την κληρονομιά στην ευρύτερη στρατηγική ανάπτυξης. Σήμερα η ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αποτελεί ένα από τα πιο δυναμικά ελληνικά οινοποιεία εντός και εκτός συνόρων, με σταθερά ανοδική πορεία, αύξηση πωλήσεων και παρουσία σε περισσότερες από 50 χώρες. Με ετήσιες επενδύσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ την τελευταία τριετία και πλάνο που αναμένεται να ξεπεράσει τα 12 εκατ. ευρώ την επόμενη πενταετία (2025-2029), συνεχίζει την έρευνα και ανάπτυξη των αμπελώνων, την πράσινη αναβάθμιση και επέκταση των οινοποιείων του Κτήματος σε Νάουσα και Αμύνταιο, ενώ επεκτείνεται και σε νέες δραστηριότητες όπως τα νέα premium αφρώδη SCAPERDAS FRÈRES αλλά και η διαχείριση του εμβληματικού ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ στη Σαντορίνη.
Επόμενο πράσινο ραντεβού για το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ είναι το CLIMATE WEEK στη Νέα Υόρκη (22-29 Σεπτεμβρίου 2024) με ειδικό Press Event και γευσιγνωσία κρασιών χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος (low-emission wines) των οινοποιείων – μελών του IWCA.
Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης ζητά ο Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ).
Η Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), κατά την ετήσια σύγκλησή της για τo 2024, που έγινε στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024, αποφάσισε τα εξής:
Λαμβάνοντας υπ΄όψιν:
- την υπαρξιακή διάσταση της κλιματικής κρίσης για το μέλλον του ελληνικού αμπελώνα,
- την αναγκαιότητα γενναίων και ολιστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης,
- την περίπτωση του κρητικού αμπελώνα, ο οποίος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης και πρέπει να αποτελέσει ζώνη προτεραιότητας ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης,
- τα συμπεράσματα των συνεδρίων που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου στις 15 Ιουνίου 2024 στην Αθήνα, και σήμερα, στο Ηράκλειο, με θέμα την Βιωσιμότητα του ελληνικού αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης,
Καλεί τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και κάθε συναρμόδιο υπουργό να πράξουν αρμοδίως τα δέοντα προκειμένου:
1. να αναγνωριστούν οι υδάτινοι πόροι ως εθνικό κεφάλαιο και να διασωθεί το απόθεμα υδάτων μέσω των κατάλληλων έργων, ενώ για την αμπελουργία η διαχείριση νερού να ρυθμιστεί νομοθετικά με γνώμονα τη λελογισμένη χρήση,
2. να προχωρήσει άμεσα η αναγνώριση της ελληνικής επικράτειας ως ενιαίο αμπελουργικό διαμέρισμα, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανανέωση και προσαρμογή του οινικού δυναμικού της Χώρας, με σεβασμό στην ιδιαίτερη ταυτότητα ζωνών ΠΟΠ/ΠΓΕ και σύμφωνα με τη βούληση των παραγωγών,
3. να αναμορφωθεί το υπάρχον εθνικό καθεστώς χορήγησης νέων αδειών φύτευσης αμπέλου στην κατεύθυνση της προτεραιότητας στις βιώσιμες αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις (από οικονομικής και περιβαλλοντικής άποψης),
4. να επιτραπεί η μετατροπή όλων των ανενεργών δικαιωμάτων φύτευσης από το 2013 σε άδειες φύτευσης με προτεραιότητα στα αμπελοτεμάχια που κατόπιν εμπεριστατωμένης επιστημονικής μελέτης μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπυρικές ζώνες με ταυτόχρονη πλήρη κρατική ασφαλιστική κάλυψη κινδύνου,
5. να επιτραπεί, κατόπιν σχετικής διαπραγμάτευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε συντονισμό με άλλα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου, η δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων φύτευσης μιας εκμετάλλευσης σε πιο κατάλληλες περιοχές για αμπελοκαλλιέργεια εντός της ίδιας ζώνης ΠΟΠ/ΠΓΕ, ενώ το κόστος για τη νέα φύτευση να εντάσσεται στην αναδιάρθωση αμπελώνων, η οποία θα πρέπει να ενισχυθεί γενναία από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.,
6. να δημιουργηθεί Εθνικό Ταμείο Ανακούφισης του Πρωτογενούς Τομέα από φυσικές καταστροφές,
7. να δοθεί προτεραιότητα οριζόντια στις επενδύσεις (με χρηματοδότηση τουλάχιστον 75 % και το υπόλοιπο με άτοκο δάνειο) που δίδουν έμφαση στη βιωσιμότητα, την περιβαλλοντική προστασία, την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος,
8. να προχωρήσει η θέσπιση συστήματος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ με ουσιαστικές ρυθμιστικές αρμοδιότητες και υπό κρατική εποπτεία προκειμένου να υπάρξουν τοπικές δράσεις για την κλιματική μετάβαση του αμπελοοινικού κλάδου,
9. να εκσυγχρονιστούν οι τεχνικοί φάκελοι των οίνων ΠΟΠ/ΠΓΕ, με πρωτοβουλία μεν του αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών αλλά με τρόπο συντονισμένο, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στους κανόνες διαχείρισης του αμπελώνα (στρεμματική απόδοση, μεταφερόμενα αποθέματα οίνου) και να ενταχθούν ρήτρες βιωσιμότητας στην διαδικασία παραγωγής οίνων με ΠΟΠ/ΠΓΕ,
10. να αναγνωριστεί ειδικό νομικό καθεστώς για τις δεντροστοιχίες, θαμνώδεις εκτάσεις που έχουν τεθεί ή διατηρηθεί εντός ή πληίον του αμπελώνα (π.χ. πρανή) τα οποία αποδεδειγμένα βοηθούν στην βιοποικιλότητα, την προστασία των εδαφών από τη διάβρωση και την δημιουργία μικροκλίματος, ώστε να μην υπολογίζονται ως έκταση για τις στρεμματικές αποδόσεις και τις άδειες φύτευσης αλλά ταυτόχρονα να θεωρούνται ως οργανικό μέρος του αμπελώνα (από άποψη χρήσης γης κλπ),
11. να υπάρξει ενίσχυση της εφαρμοσμένης έρευνας γύρω από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και την αντιμετώπισή του αλλά με συντονισμό, διάχυση και συζήτηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και ελεύθερων δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών περιοριστικών δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας,
12. να ενισχυθεί η κατάρτιση των αμπελουργών με εθνικά προγράμματα εκμάθησης βιώσιμων αμπελουργικών πρακτικών,
13. να δοθούν φορολογικά κίνητρα (απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ, μείωση φόρου εισοδήματος) για τους αμπελουργούς που εντάσσονται σε προγράμματα προστασίας και αναγέννησης του εδάφους.
Ο καύσωνας της προηγούμενης εβδομάδας με το θερμόμετρο να φτάνει έως και τους 43 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης έφερε πολλές ζημιές στα αμπέλια.
Ήδη έχει ανοίξει το σύστημα του ΕΛΓΑ για την καταγραφή των ζημιών από τους αμπελοκαλλιεργητές.
Το πρωί της περασμένης Δευτέρας έγινε σύσκεψη με τον τοπικό διευθυντή του ΕΛΓΑ Κρήτης, Νίκο Δασκαλάκη, στην οποία συμμετείχαν, αμπελουργοί, εξαγωγείς καθώς και ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος της Περιφέρειας, αρμόδιος για θέματα ποιότητας ζωής της υπαίθρου, Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Κατά σύσκεψη επισημάνθηκε η ανάγκη να αποζημιωθούν πραγματικά οι αμπελουργοί, που πληρώνουν σημαντικά ποσά για ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ που φθάνουν έως και 100 ευρώ το στρέμμα.
Δήλωσαν μάλιστα αγανακτισμένοι οι παραγωγοί καθώς τον περασμένο Οκτώβριο, μέσω του προγράμματος Daniel, είχαν ενταχθεί και αποζημιώθηκαν όλες οι καλλιέργειες – εκτός της Κρήτης – για ζημιές από παρόμοια καιρικά φαινόμενα αλλά και από τον περονόσπορο.
Ο αμπελουργός και Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «το σύστημα άνοιξε και οι παραγωγοί δηλώνουν την ζημιά στα αμπέλια τους. Εκτός από τις ζημιές λόγω του καύσωνα τα σταφύλια - επιτραπέζια και οινοποιήσιμα - έχουν σταφιδιάσει.
Μετά τις δηλώσεις ζημιάς θα πρέπει ο τοπικός ΕΛΓΑ να κάνει προσλήψεις εποχικών γεωπόνων για να κάνουν τις εκτιμήσεις. Αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα.
Από την πλευρά τους οι αμπελουργοί θα πρέπει να προσέξουν να τοποθετήσουν τους μάρτυρες γιατι αλλιώς δεν θα γίνουν εκτιμήσεις.
Πάντως αυτό που παρατηρείται στην ύπαιθρο είναι αρκετοί αμπελώνες να εγκαταλείπονται από τους παραγωγούς καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα συντήρησής τους».
Ξεκίνησε η συγκομιδή για τις πρώιμες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών από τις περιοχές της Κρήτης.
Φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας κατά 25 ημέρες σε σχέση με τις άλλες χρονιές.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit, «οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα έφεραν πρωιμότητα αλλά και μειωμένες αποδόσεις.
Έτσι ξεκίνησε εδώ και δύο ημέρες η συγκομιδή για την πρώιμη ποικιλία Prime και από την ερχόμενη Δευτέρα θα ξεκινήσει ο τρύγος για τα Star Light.
Από τα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας θα ξεκινήσουν τα Σουπέριορ (Superior seedless) και θα ακολουθήσουν τα Ralli.
Τα συγκεκριμένα σταφύλια πηγαίνουν κυρίως στην εγχώρια αγορά. Η σουλτανίνα που θα ακολολουθήσει πάει και για εξαγωγή.
Το σταφύλι είναι καλοκαιρινό φρούτο και εκτιμώ ότι θα έχει καλή ζήτηση. Βέβαια αυτή την εποχή έχει να ανταγωνιστεί και τα άλλα φρούτα, όπως κεράσια, ροδάκινα, καρπούζια και πεπόνια.
Πάντως δεν νομίζω ότι φέτος θα υπάρξει πρόβλημα με την απορρόφηση του προϊόντος μιας και φέτος η παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών είναι μειωμένη, κατά 50%, σε σχέση με πέρυσι.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Και φέτος πάντως παραμένει το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης εργατών στα χωράφια και στα τυποποιητήρια. Όλοι οι ξένοι πάνε στην εστίαση και στον τουρισμό».
Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου (ΕΑΣΗ) και πρόεδρος της μικρής ΕΘΕΑΣ Κ. Μύρων Χιλετζάκης, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος δεν είχαμε κρύο χειμώνα και επίσης οι καύσωνες ταλαιπώρησαν τα αμπέλια.
Έχουμε μια μεγάλη πρωιμότητα αλλά και μείωση της παραγωγής. Οι μικρές ποσότητες πρώιμων επιτραπέζιων ποικιλιών θα πάνε στην εγχώρια αγορα. Δεν συμφέρει τους εξαγωγείς να ανοίξουν τα τυποποιητήρια για τόσο μειωμένες ποσότητες.
Εκτιμώ ότι όταν ξεκινήσει ο τρύγος στην Σουλτανίνα - γύρω στις αρχές Αυγούστου με τα μέχρι στιγμής δεδομένα - τότε θα ξεκινήσουν και οι εξαγωγές επιτραπέζιων σταφυλιών.
Οι τιμές που ξεκίνησαν τα Prime φέτος είναι στα 1,40 ευρώ το κιλό. Πάντως, λόγω της θέσης μου στην ΕΘΕΑΣ, έχω μια πανελλαδική εικόνα της παραγωγής και θέλω να επισημάνω ότι η φετινή χρονιά είναι πολύ δύσκολη για τους αμπελουργούς όλης της χώρας.
Τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων αλλά και οινοποιήσιμων σταφυλιών. Αν με τα τόσα προβλήματα που έχουν φέτος οι αμπελουργοί δεν δούμε «άλμα» προς τα πάνω των τιμών παραγωγού τότε πάμε για μεγάλη εγκατάλειψη του ελληνικού αμπελώνα».
Το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της φετινής οινικής περιόδου (2023/2024).
Η μακρά περίοδο ξηρασίας στην χώρα επηρέασε και την παραγωγή κρασιού, η οποία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ανήλθε σε 32 εκατομμύρια εκατόλιτρα (hl) κρασιού και γλεύκους, 21% λιγότερη σε σύγκριση με την περσινή παραγωγή και 25% σε σύγκριση με μέσο όρος των πέντε τελευταίων πέντε ετών.
Στην σύσκεψη στο ισπανικό υπουργείο, που έγινε στις 4 Ιουνίου 2024, με φορείς του κλάδου, αναφέρθηκαν τα αποθέματα κρασιού στα τέλη Απριλίου, τα οποία ανέρχονται σε σε 37 εκατομμύρια εκατόλιτρα, σύμφωνα με τα στοιχεία από όλες τις μεγάλες παραγωγικές περιοχές.
Πάντως από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου (1η Αυγούστου 2023) τιμή του λευκού κρασιού παρέμεινε πάνω από αυτή του κόκκινου.
Και στις δύο περιπτώσεις όμως οι τιμές είναι υψηλότερες σε σχέση με της προηγούμενης καμπάνιας, αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο από το αναμενόμενο για τόσο χαμηλή διαθεσιμότητα κρασιού, λόγω της πτώσης της κατανάλωσης.
Άρα βλέπουμε ότι στην Ισπανία έχουμε πτώση κατανάλωσης και στο κρασί, όπως στο ελαιόλαδο. Εκεί είναι μετρήσιμη και δεν υπάρχουν εξωπραγματικά σενάρια για αυξήσεις στις τιμές παραγωγού.
Οι εξαγωγές ισπανικών κρασιών ανήλθαν σε 20 εκατομμύρια εκατόλιτρα κρασιού, για την περίοδο μεταξύ Απριλίου 2023 και Μαρτίου 2024, που είναι μειωμένες κατά 3,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και κατά 2,6% χαμηλότερες από τον μέσο όρο της 5ετίας.
Η έκταση που ζητήθηκε για τη χορήγηση νέων αδειών φύτευσης για αμπελώνες το 2024 ήταν 1.900 εκτάρια, αυξημένη σε σχέση με την συνολικα διαθέσιμη έκταση (900 εκτάρια).
Πάντως οι εκπρόσωποι του ισπανικού υπουργείου υποσχέθηκαν στήριξη στους αμπελουργούς για την απώλεια εισοδήματος που είχαν λόγω της ξηρασίας.
Με δύο σπουδαίες εκδηλώσεις σε Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστρία υποδέχεται την καλοκαιρινή σεζόν ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ).
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότερες από 70 κάβες και εστιατόρια (αναλυτικός κατάλογος παρέχεται κατόπιν αιτήματος στο Σύνδεσμο) συμμετέχουν στην καμπάνια Greek Wine Month που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου με στόχο την βελτίωση της αναγνωρισιμότητας και την αύξηση των πωλήσεων του ελληνικού κρασιού. Τα σημεία λιανικής που συμμετέχουν στην καμπάνια προσφέρουν για τον μήνα Ιούνιο γευστικές δοκιμές, food & wine pairing menus, προγράμματα by the glass και ειδικές προσφορές ελληνικών κρασιών. Τα σημεία που θα εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη δραστηριότητα θα κερδίσουν ένα ταξίδι στις οινοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας.
Στο πλαίσιο της έναρξης του μήνα ελληνικού κρασιού, στις 30 Μαΐου παρατέθηκε πάρτι για καβίστες, εστιάτορες και influencers στο εστιατόριο Kima στο Marylebone, με γευστικές δημιουργίες του βραβευμένου με δύο αστέρια Michelin chef Νίκου Ρούσσου ενώ στις 29 Μαΐου διοργανώθηκε σεμινάριο για το ελληνικό κρασί από την Σοφία Πέρπερα, Χημικό-Οινολόγο & Σύμβουλο του ΣΕΟ, για 65 μέλη του The Red Herring Wine Club, ενός από τα παλαιότερα στο Λονδίνο.
«Το ελληνικό κρασί έχει υπερδιπλασιάσει την αξία των εξαγωγών του την τελευταία 5ετία στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου που αυτή τη στιγμή αποτελεί την 4η σημαντικότερη. Για το λόγο αυτό εδώ και δύο χρόνια ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου δίνει έμφαση στο Ηνωμένο Βασίλειο με στοχευμένες ενέργειες για επαγγελματίες και καταναλωτές. Πρέπει να ομολογήσω ότι η ανταπόκριση περισσότερων από 70 σημείων λιανικής τα οποία δήλωσαν συμμετοχή στον μήνα Ελληνικού Κρασιού που για πρώτη φορά διοργανώνει ο ΣΕΟ στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεπέρασε τις πιο μεγάλες μας προσδοκίες, μας γεμίζει αισιοδοξία και μας ωθεί να συνεχίσουμε στο ίδιο μήκος κύματος!» δήλωσε ο Δρ. Γιάννης Βογιατζής, Πρόεδρος του ΣΕΟ.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, από 25 έως 27 Μαΐου, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου διοργάνωσε την Ελληνική αποστολή στη Βιέννη, στην υψηλότερου ποιοτικού δυναμικού έκθεση οίνων παγκοσμίως, την VieVinum όπου η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα. Η έκθεση VieVinum συνδιοργανώνεται από το Austrian Wine Marketing Board το οποίο φέτος προσκάλεσε περισσότερους από 1200 διακεκριμένους επαγγελματίες της παγκόσμιας οινικής αγοράς.
Πολλοί από τους προσκεκλημένους επαγγελματίες από ΗΠΑ, Καναδά, Ιαπωνία, Γερμανία, Σουηδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Σερβία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστραλία κλπ και φυσικά την Αυστρία, ανάμεσά τους αρκετοί Masters of Wine, Master Sommeliers, δημοσιογράφοι, εισαγωγείς, χονδρέμποροι, οινοχόοι, καβίστες κλπ είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν ελληνικά κρασιά από τα 22 οινοποιεία-μέλη του ΣΕΟ που συμμετείχαν στη διοργάνωση.
Η ελληνική συμμετοχή περιλάμβανε επίσης ένα master class για τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας με ομιλήτρια την Σοφία Πέρπερα και ένα wine bar με επιλογή ελληνικών οίνων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η αξιοσημείωτη επισκεψιμότητα του ελληνικού περιπτέρου στη VieVinum και το γεγονός ότι το master class για το ελληνικό κρασί έγινε sold out σε λιγότερο από 10 ημέρες, αποτελούν επιπλέον αποδείξεις της καταλληλότατης χρονικής συγκυρίας για την βελτίωση της παρουσίας του ελληνικού κρασιού διεθνώς. Το γεγονός αυτό έχει επισημανθεί από το Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου, ο οποίος θα συνεχίσει τη διοργάνωση υψηλού επιπέδου ενεργειών προβολής στις κυριότερες χώρες στόχους του εξωτερικού, πάντα σε συνάφεια με το επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο marketing του κλάδου.
Το Messinia Terroirs Wine Festival, το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά πέρυσι με μεγάλη επιτυχία, γίνεται πλέον θεσμός, δημιουργώντας μια νέα, ζωντανή οινική παράδοση και αναβιώνοντας τους πανάρχαιους θρύλους της «αμπελόεσσας» Μεσσηνίας.
Το Messinia Terroirs Wine Festival 2024, που θα φιλοξενηθεί στον πολυχώρο Navarino Agora, από 14 έως 16 Ιουνίου, δίνει την ευκαιρία στους τοπικούς οινοποιούς να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους και να αναδείξουν τα συναρπαστικά πρόσωπα του μεσσηνιακού αμπελώνα. Ταυτόχρονα, καλεί τους επισκέπτες να ζήσουν μια μεγάλη γιορτή αρωμάτων και γεύσεων, να ανακαλύψουν τους θησαυρούς της μεσσηνιακής γης, και να συμβάλλουν στο όραμα της πολύπλευρης αναγέννησης ενός ιστορικού τόπου.
Το φεστιβάλ αποτελεί την κεντρική εκδήλωση του προγράμματος Messinia Terroirs, μιας πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, που έχει ως στόχο να προβάλλει την οινική παράδοση της Μεσσηνίας, να αναδείξει το σύγχρονο δυναμικό της, και να εμφυσήσει νέα πνοή σε ένα τόπο με βαθιές ρίζες στην αμπελουργία, την ιστορική κληρονομιά και τον πολιτισμό.
Εκτός από παρουσιάσεις κρασιών και εκδηλώσεις γευσιγνωσίας, το τριήμερο φεστιβάλ θα περιλαμβάνει master classes για επαγγελματίες και φίλους του κρασιού, ομιλίες και πάνελ συζητήσεων, ενημερώσεις παραγωγών, διαλέξεις, χορευτικές παραστάσεις, live μουσική, προγράμματα ζωγραφικής με κρασί, τμήματα food & wine pairing, καθώς και καλλιτεχνικά δρώμενα για μικρούς και μεγάλους.
Tα καταστήματα, τα εστιατόρια και τα delicatessen, του Navarino Agora, θα συμμετέχουν στο φεστιβάλ με ιδιαίτερα μενού και μεσσηνιακά εδέσματα, τα οποία συνοδεύουν ιδανικά τα κρασιά των τοπικών παραγωγών, ολοκληρώνοντας τη γαστρονομική και πολιτισμική εμπειρία του Messinia Terroirs Wine Festival.
Να γίνει άμεσα καταγραφή των καταστροφών στα αμπέλια από τον ΕΛΓΑ και να αποζημιωθούν οι αγρότες ζητά ο Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος.
Με φαινόμενα ισχυρών ανέμων ήρθαν αντιμέτωποι, χθες και προχθές, οι αμπελοκαλλιεργητές στη Σάμο με αποτέλεσμα πολλά αμπέλια να υποστούν μεγάλες καταστροφές ιδιαίτερα στις περιοχές Πλάτανου, Υδρούσσα, Κοντακέικα, Βουρλιώτες, Άμπελο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλλογου από την πρώτη στιγμή ήρθε σε επαφή με συναδέλφους αμπελοκαλλιεργητές, ούτως ώστε να σχηματίσει εικόνα για τις καταστροφές.
Επίσης, επικοινώνησε με τον ανταποκριτή του ΕΛΓΑ για να έχουμε ενημέρωση πώς θα προχωρήσουν οι διαδικασίες. Αναμένεται ανακοίνωση από την υπηρεσία όπως και από την ΕΟΣΣ.
Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ισχυροί άνεμοι στην περιοχή είχαν σαν αποτέλεσμα να πέσουν στο έδαφος πολλά αμπέλια. Ζητάμε να γίνει εδώ και τώρα η καταγραφή των ζημιών και να αποζημιωθούν έγκαιρα και στο 100% της ζημιάς οι παραγωγοί.
Ο ανταποκριτής του ΕΛΓΑ μας δήλωσε ότι πρόκειται για φυσική καταστροφή και αποζημιώνονται από τον Κανονισμό.
Περιμένουμε τις επόμενες ημέρες να ξεκινήσει η καταγραφή των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ.
Πάγιο αίτημα του Συλλόγου μας είναι να αποζημιώνονται οι παραγωγοί σε όλες τις καταστροφές που έρχονται αντιμέτωποι, γιατί πληρώνουμε πολύ μεγάλα ποσά στον ΕΛΓΑ.
Θυμίζουμε την περσινή χρονιά στην Σάμο είχαμε ζημιές στα αμπέλια από περονόσπορο και στην ελιά ποικιλίας Θρούμπα που είχε ακαρπία. Και για τις δύο καλλιέργειες δεν λάβαμε καμιά αποζημίωση».
Σημαντική σύναψη συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ.
Η δημιουργία αμπελώνα στον χώρο του αγροκτήματος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών εγκαινιάζει τη συμφωνία.
Μια σημαντική σύμπραξη της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ υπεγράφη την Τετάρτη, 10 Απριλίου, στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος στην Κοζάνη, παρουσία του Πρύτανη του Ιδρύματος Καθηγητή Θεόδωρου Θεοδουλίδη, και του Οινοποιού και Διευθύνοντος Συμβούλου του Κτήματος Στέλλιου Μπουτάρη.
Στόχος, η εγκαθίδρυση ενός πλαισίου που θα προσφέρει στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Σχολής επιπλέον σύγχρονα εκπαιδευτικά και ερευνητικά εργαλεία στον τομέα της αμπελουργίας και της οινοποίησης.
Η δημιουργία του αμπελώνα στον χώρο του αγροκτήματος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών είναι το πρώτο βήμα της συμφωνίας, με το έργο φύτευσης να ξεκινά άμεσα.
Παράλληλα, το μνημόνιο συνεργασίας περιλαμβάνει και επιμέρους άξονες, προβλέποντας από κοινού δράσεις των δύο φορέων όσον αφορά στη διοργάνωση σεμιναρίων, ημερίδων, συνεδρίων και workshops πάνω σε θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη επιστήμη της αμπελουργίας και οινοποίησης, μπροστά στις προκλήσεις της αειφόρου ανάπτυξης και της κλιματικής αλλαγής.
Επιπλέον, θα προσφέρεται η δυνατότητα πρακτικής άσκησης των φοιτητών / τριών της Σχολής στην ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ, καθώς και της εκπαίδευσής τους στις εγκαταστάσεις του Κτήματος στη Νάουσα και το Αμύνταιο.
Η εκπόνηση Βιομηχανικών Διδακτορικών με σκοπό τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την επίλυση προβλημάτων στον παραγωγικό τομέα μέσα από την εστιασμένη βιομηχανική έρευνα, η αξιοποίηση του θεσμού του «Επισκέπτη Καθηγητή», αλλά και οι ευκαιρίες που προκύπτουν και για τους δύο φορείς μέσω της υποστήριξης «Επώνυμης Έδρας» σε θέματα αμπελουργίας και οινοποίησης από το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ, ήταν μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνάντηση που ακολούθησε την υπογραφή του μνημονίου αναδεικνύοντας το ουσιαστικό ενδιαφέρον των δύο πλευρών ώστε αυτή η σύμπραξη να εξελίσσεται με μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Η συγκεκριμένη συμφωνία ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη δυναμική της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών και του ερευνητικού έργου που αυτή παράγει, συμβάλλοντας στην κατεύθυνση της προσέλκυσης φοιτητών/τριών, τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη ευκαιριών για την τοπική κοινωνία.
Όπως αναφέρει ο ΣΕΟ (Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου), με απεριόριστη θλίψη, περισυλλογή αλλά και ευγνωμοσύνη για το τεράστιο και πολυσχιδές έργο της, ο αμπελοοινικός κόσμος πάνδημος, αποχαιρετά την πιο εμβληματική προσωπικότητα της πρόσφατης ιστορίας μας, την Σταυρούλα Κουράκου.
Την ώρα αυτή αναλογιζόμαστε, όσοι είχαμε την τύχη να την γνωρίσουμε, να συνεργαστούμε ή και να συναναστραφούμε μαζί της, να μάθουμε για αυτήν από διηγήσεις άλλων ή από το έργο της, το μέγεθος της συνεισφοράς, τις παρακαταθήκες και το παράδειγμα που μας αφήνει και οδηγούμε έτσι τη σκέψη μας να την συνοδεύσει με αγάπη στον τελευταίο της δρόμο, την οδό της αναπαύσεως.
Η επιδραστική - ηγετική συμμετοχή της στα δρώμενα του κλάδου για πάνω από μισό αιώνα έχει διαμορφώσει από τα θεμέλια το οικοδόμημα της σύγχρονης οινικής Ελλάδας, ενώ η θητεία της στον OIV και τις επιτροπές της ΕΕ ήταν εξίσου σημαντική.
Με σπουδές και σημαντικό ερευνητικό έργο στο γνωστικό της αντικείμενο που ήταν η οινολογία, διακρίθηκε για την ευρύτητα των ενδιαφερόντων της και την επιστημονική της ευρυμάθεια. Εκτός όμως από την πλούσια μόρφωση, διακρίθηκε και για το ήθος και την ακεραιότητα του χαρακτήρα της, την απλότητα και την ευγένειά της.
Η τιμή στο όνομα και τη μνήμη της αποτελεί για τον ΣΕΟ ύψιστη υποχρέωση όπως και η ανάδειξη και αξιοποίηση της κληρονομιάς που μας αφήνει.
Ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ αναφέρει τα εξής:
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, για την απώλεια της Σταυρούλας Κουράκου-Δραγώνα, δήλωσε τα εξής:
Χθες έφυγε από τη ζωή η Σταυρούλα Κουράκου-Δραγώνα, η «Κυρά των Αμπελιών», η μεγάλη κυρία του ελληνικού κρασιού.
Μια λαμπρή επιστήμονας που ανέδειξε την ιστορία του ελληνικού κρασιού, πρωτοστατώντας με την αρθρογραφία της αλλά και το σπουδαίο επιστημονικό και συγγραφικό έργο της.
Η βαρύνουσα και συνάμα ηγετική συμμετοχή της στα δρώμενα του αμπελοοινικού κλάδου για πάνω από μισό αιώνα ήταν αυτή που διαμόρφωσε το οικοδόμημα της σύγχρονης οινικής Ελλάδας.
Το εμβληματικό έργο της είναι δύσκολο να περιγραφεί μέσα σε λίγες λέξεις. Η πρώτη γυναίκα με δίπλωμα οινολόγου στην Ευρώπη, διετέλεσε, μεταξύ άλλων - και αφού εξελέγη παμψηφεί- Πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου, Διευθύντρια επί 20 έτη του Ινστιτούτου Οίνου στην Ελλάδα, Πρόεδρος Επιτροπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα αμπελοοινικής νομοθεσίας.
Με βαθιά θλίψη αποχαιρετούμε την εμβληματική αυτή προσωπικότητα του ελληνικού κρασιού, η οποία αφήνει πίσω της μια σπουδαία κληρονομιά ήθους, αφοσίωσης και αγάπης στην έρευνα και στη γνώση για τον οίνο που τόσο λάτρεψε.
Το 2023 ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας/αποσταγματοποιίας ξεχώρισε εμφανίζοντας άνοδο των εξαγωγών του, κατά 9,4%, ξεπερνώντας το φράγμα των 100 εκ. ευρώ.
Όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της EUROSTAT, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ (Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων & Αλκοολούχων Ποτών), το 2023 η εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών ενισχύεται περαιτέρω και ξεπερνά κατά πολύ σε αξία τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ειδικότερα, σε σύγκριση με το 2022, σημειώθηκε συνολική αύξηση (εντός ΕΕ 27 & σε Τρίτες Χώρες) σε αξία € κατά 9,4% (+9,12 εκ. € σε απόλυτες τιμές).
Σε αντίθεση με την συνολική αξία, οι εξαγωγές σε ποσότητα, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εμφανίζουν πτώση, καταγράφοντας μείωση -5,02% (-2 εκ. κιλά σε απόλυτες τιμές).
Αυξητική καταγράφεται το 2023 και η εξέλιξη της μέσης τιμής μονάδος, ανά εξαγόμενο κιλό ποτού όπου εμφανίζει αύξηση, κατά 15,2%.
Σε σύγκριση με την τελευταία 5ετία (2023-2019) ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών, καταγράφει διαχρονική αύξηση των εξαγωγών του, σε αξία κατά +39,3%, αλλά και σε ποσότητα κατά +5,2%.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πτώση του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς Τρίτες Χώρες το 2023, ευθύνεται κατά μεγάλο μέρος στη μείωση των εξαγωγών προς το Ιράκ, όπου το 2023 εφαρμόστηκε ο Νόμος περί απαγόρευσης εισαγωγής και πώλησης αλκοολούχων ποτών. Η αρνητική αυτή μεταβολή, έπληξε ιδιαίτερα τις ελληνικές εξαγωγές αλκοολούχων καθώς το Ιράκ αποτελεί την δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών.
Η μείωση του της ποσότητας των εξαγωγών «συμβάλλει» στην άνοδο της μέσης τιμής πώλησης (€/Kg) των ελληνικών αλκοολούχων ποτών η οποία καταγράφει ανοδική πορεία καθώς το 2023 αυξήθηκε +15,2 % (19,2 % σε Τρίτες Χώρες & 14,5 % εντός ΕΕ 27), σε σύγκριση με το 2022.
Ως προς τους εξαγωγικούς προορισμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία, τα Κράτη Μέλη της ΕΕ-27, αποτελούν σταθερά τους σημαντικότερους προορισμούς των ελληνικών αποσταγμάτων, με ποσοστό 76% σε αξία δηλαδή 80,7 εκ. € και 78% σε ποσότητα δηλαδή 28,4 εκ κιλά.
Το ελληνικό ούζο αποτελεί τον μεγάλο πρωταγωνιστή και βρίσκεται στην κορυφή αναφορικά με τις εξαγωγές ελληνικών αλκοολούχων ποτών. Παρ’ όλο που έχει να ανταγωνιστεί αντίστοιχα ποτά από χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, κλπ., έχει καθιερωθεί διεθνώς λόγω της υψηλής ποιότητάς του. Αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος (2023) το 58% της αξίας και το 68% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων
Το 2023 καταγράφεται αύξηση της αξίας των εξαγωγών του ούζου διεθνώς η οποία ποσοστιαία μεταφράζεται κατά 4% (+2,3 εκ €), ενώ σε ποσότητα εμφανίζει πτώση κατά -7,3% (σχεδόν -2 εκ. Kg).
Οι εξαγωγές του ούζου εντός ΕΕ-27 το 2023, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία κατά 13,5% , ενώ σε ποσότητα εμφανίζουν μείωση κατά -1,8%, σε σύγκριση με το 2022. Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι εξαγωγές του σε Τρίτες Χώρες εμφανίζουν μεγάλη μείωση και σε αξία και σε ποσότητα, για την οποία ευθύνεται η μείωση των εξαγωγών του προς το Ιράκ. Ειδικότερα, η ποσοστιαία μείωση σε αξία είναι -13% και η ποσοστιαία μείωση σε ποσότητα -19%.
Ως προς τις σημαντικότερες χώρες εξαγωγής του ούζου, την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 46,5 % του συνόλου σε αξία και 50,8 % σε ποσότητα, ακολουθεί το Ιράκ με 23,3% σε αξία και 21,9% σε ποσότητα και στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 13 % σε αξία και 10,7 % σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (2% σε αξία & 1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, καταγράφουν σταθερή άνοδο.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2023, σε σύγκριση με το 2022, εμφάνισαν αύξηση +22% σε αξία και μείωση -1,5% σε ποσότητα. Όσον αφορά τις Τρίτες Χώρες εμφανίζεται αύξηση σε αξία +15% και πτώση σε ποσότητα -13%.
Σε σύγκριση με το 2020 (όπου για πρώτη φορά η EUROSTAT το περιγράφει σε ξεχωριστό TARIC code) η συνολική αύξηση είναι 61,2% σε αξία (+0,89 εκ. €) και 50% σε ποσότητα (+0,11 εκ.Kg)
Η Γερμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση προορισμού του τσίπουρο με μερίδιο 44,1%, του συνόλου σε αξία €, στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Κύπρος με 10,8% και στην τρίτη θέση οι ΗΠΑ με 10,1%.