Κινητικότητα υπάρχει το τελευταίο διάστημα για τα φετινά προβλήματα της ακαρπίας που υπάρχουν στην επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής.

Η μείωση της παραγωγής προβλέπεται να είναι μεγάλη και για αυτό όλοι οι πρόεδροι των συνεταιρισμών ζήτησαν από το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στην Θεσσαλονίκη αλλά και το Τμήμα Γεωπονίας του Α.Π.Θ. να κάνουν έρευνα για τον λόγο που η συγκεκριμένη ποικιλία έχει πληγεί σε τέτοιο βαθμό από την ακαρπία.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών, «ζητάμε από τον ΕΛΓΑ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) να κάνουν μελέτη στην οποία να αναφέρουν το αίτιο για το πρόβλημα της ακαρπίας. Με αυτά τα έγγραφα και σε συνεργασία με τη νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ που θα υπάρξει μετά τις εκλογές θέλουμε να καταθέσουμε αίτημα στην ΕΕ για να υπάρξει στήριξη της απώλειας εισοδήματος των παραγωγών. Το κόστος καλλιέργειας ξεπερνά τα 700 ευρώ και μια ενίσχυση de minimis ύψους 80 ευρώ το στρέμμα δεν δίνει καμιά βοήθεια στους παραγωγούς. Στήριξη σοβαρή για τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής κατάφεραν να πάρουν οι άλλες χώρες της ΕΕ. Γιατί να μην το καταφέρουμε και εμείς». 

Την Τρίτη (6 Ιουνίου 2023) η αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής, Κατερίνα Ζωγράφου, συμμετείχε σε σύσκεψη στα γραφεία του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης για το θέμα της ακαρπίας της βρώσιμης ελιάς. Στόχος της σύσκεψης ήταν η προετοιμασία συγκέντρωσης παραγωγικών στοιχείων για τη διαφαινόμενη ακαρπία της ελιάς το προσεχές φθινόπωρο και η επιστημονική τεκμηρίωση αυτής, ώστε να εμπλουτισθεί η εργαλειοθήκη με την οποία θα διεκδικήσουμε τις τυχόν απαιτούμενες αποζημιώσεις. Στη συνέχεια η κ. Ζωγράφου επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Κουνδουρά, σε συνέχεια τηλεφωνικών επαφών, με σκοπό τη σύναψη άμεσα Πρωτοκόλλου Συνεργασίας του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ. και της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής.

Για την ακαρπία στην βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής κάνει λόγο και ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας κ. Εμμανουήλ Καρράς. Σε επιστολή που έστειλε προς τον ΕΛΓΑ αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρξει παρακολούθησει του φαινομένου και καταγραφή της απώλειας παραγωγής. 

«Οι περισσότεροι κάτοικοι του δήμου μας ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα και κυρίως με την καλλιέργεια βρώσιμης ελιάς Χαλκιδικής. Το προϊόν κατά κύριο λόγο εξάγεται σε χώρες του εξωτερικού, ενώ είναι χαρακτηρισμένο και ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.

Επίσης, πρόκειται για μία ιδιαιτέρως απαιτητική καλλιέργεια σε έξοδα, όπως: λίπανση, φυτοπροστασία, ενεργειακό κόστος (μεγάλες ανάγκες σε άρδευση), εργατικά κλαδέματος/συγκομιδής. Αν σε αυτά προστεθούν οι συνεχείς ανατιμήσεις, είναι εύκολα αντιληπτό το μεγάλο κόστος που επιβαρύνονται οι παραγωγοί, χωρίς όμως να υπάρχουν τα αντίστοιχα έσοδα.

Αντιθέτως, οι παραγωγές στον δήμο μας επλήγησαν από θεομηνία το 2019 και ακολούθησαν χρονιές παγετού/ακαρπίας που δεν αποζημιώθηκαν. Σε αυτά τα δύσκολα χρόνια, επίσης, ακόμη και η λιγοστή παραγωγή πουλήθηκε με μειωμένη τιμή λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία που δυσκόλεψε τις εξαγωγές.

Φέτος όλα δείχνουν οτι παραγωγή θα είναι μειωμένη σε ποσοστό που θα αγγίζει το 90%.

Σωρευτικά όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε απελπιστική οικονομική κατάσταση τους ελαιοκαλλιεργητές. Γνωρίζετε κι εσείς πολύ καλά ότι όλες αυτές τις χρονιές τα έξοδα έγιναν από τη μεριά των παραγωγών, χωρίς πάρουν τα ανάλογα έσοδα. Επίσης, οι υποχρεώσεις «τρέχουν» (έξοδα, δάνεια κτλ) οδηγώντας τους σε δεινή θέση. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι βασική οικονομική δραστηριότητα (περισσότερο κι από τα έσοδα του τουρισμού) καταλαβαίνετε ότι πλήττονται συνακόλουθα κι όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματική κλάδοι.

Καταλήγοντας, θα παρακαλέσω οι υπηρεσίες σας να παρακολουθήσουν την πορεία του φαινομένου, ώστε στη συνέχεια να ζητηθούν από την κεντρική διοίκηση μέτρα στήριξης των παραγωγών».

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργος Τσακίρης και ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ κ. Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος, συνεργάστηκαν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην αγροτική κοινωνία των ζημιών, οι οποίες προκλήθηκαν από τις βαρύτατες χαλαζοπτώσεις και τις ραγδαίες βροχές των τελευταίων ημερών.

Αποφάσισαν τα ακόλουθα:

1) Θα καταγραφούν από τα συνεργεία του ΕΛΓΑ το σύνολο των ζημιών οι οποίες έχουν προκληθεί στις δενδροκαλλιέργειες και ετήσιες καλλιέργειες είτε οι ζημίες εντάσσονται σε όσα προβλέπει ο Κανονισμός Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του Οργανισμού είτε αντιμετωπίζονται με άλλα χρηματοδοτικά Προγράμματα, μέσω των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) ή της Κρατικής Αρωγής.

2) Τα συνεργεία του ΕΛΓΑ ευρίσκονται ήδη στις πληγείσες περιοχές, για να επισημάνουν την έκταση των ζημιών και να οριοθετήσουν τις περιοχές και τις καλλιέργειες, οι οποίες επλήγησαν.

3) Οι παραγωγοί, κατόπιν της έκδοσης αναγγελιών ζημιών από τους ανταποκριτές του ΕΛ.Γ.Α., θα υποβάλλουν δηλώσεις ζημίας και αμέσως μετά θα ξεκινήσει το εκτιμητικό έργο.

4) Ο ΕΛΓΑ προσλαμβάνει καθημερινά συμβασιούχους Γεωπόνους - εκτιμητές, για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των Υποκαταστημάτων και τις αμέσως επόμενες ημέρες θα προκηρύξει κατεπειγόντως, με το άρθρο 36 του ν.4765, νέες θέσεις εκτάκτων υπαλλήλων ούτως ώστε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν η διαδικασία του εκτιμητικού έργου και η σύνταξη των πορισμάτων.

Ο ΕΛΓΑ από την πλευρά του υπόσχεται ότι θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα τόσο για την ταχύτερη ολοκλήρωση του εκτιμητικού έργου, την σύνταξη των πορισμάτων και του υπολογισμού των αποζημιώσεων όσο και για την καταβολή τους στους παραγωγούς.

Στις πολύ πρώιμες παραλιακές και στις πρώιμες περιοχές της Κρήτης ολοκληρώνεται η καρπόδεση ελιάς και οι καρποί αποκτούν μέγεθος κόκκου σταριού για την ποικιλία Κορωνέικη. 

Σε αυτή τη ζώνη καλλιέργειας παρατηρείται κατά περιοχές μειωμένη, ανομοιόμορφη καρπόδεση και σχινοκαρπικά φαινόμενα.

Όπως επισημαίνει το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου, παρότι δεν αναμενόταν ικανοποιητική καρποφορία «βεντέμα» στις περισσότερες περιοχές, ωστόσο τόσο η παραγωγικότητα όσο και η δυναμική των ελαιοδέντρων έχει διαταραχτεί σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας κυρίως σε μη ποτιστικούς ελαιώνες. Συστήνονται μέτρα προστασίας που συνεισφέρουν στην ανάκαμψη της βλαστικής και υγιεινής κατάσταση των δένδρων.

Στο δίκτυο παγίδευσης πρώιμων περιοχών οι συλλήψεις των ακμαίων της καρπόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη ξεκίνησαν λίγο πριν τα μέσα Μαΐου. Παρατηρούνται οι πρώτες ωοτοκίες στους μικρούς καρπούς. Οι προνύμφες εκκολάπτονται πάνω στον κάλυκα των καρπών και αμέσως εισέρχονται και αναπτύσσονται στον πυρήνα. Η ζημιά γίνεται κατά την έξοδο των προνυμφών λόγω τραυματισμού του ποδίσκου και προκαλεί καρπόπτωση συνήθως στα τέλη του καλοκαιριού. Οι περισσότεροι προσβεβλημένοι καρποί ξηραίνονται, μαυρίζουν και πέφτουν πρόωρα πριν τους εγκαταλείψουν οι προνύμφες.

Στους ελαιώνες παραλιακών και πρώιμων περιοχών συστήνεται επέμβαση κατά των νεαρών προνυμφών με εγκεκριμένα εντομοκτόνα στο διάστημα 3 έως 5 Ιουνίου. Ελαιώνες με μικρή ή μέτρια καρποφορία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας. Μπορεί να γίνει συνδυασμένη αντιμετώπιση πυρηνοτρήτη με τον ρυγχίτη.

Σοβαρές είναι οι ζημιές που έχουν υποστεί οι αγρότες στον κάμπο των Ιωαννίνων αλλά και στις πεδιάδες της Άρτας και της Πρέβεζας, λόγω της συνεχιζόμενης κακοκαιρίας των τελευταίων ημερών. Ήδη οι παραγωγοί της περιοχής υποβάλλουν αναφορές ζημιών προκειμένου να λάβουν αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αντώνης Πιλιαφάς από το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ των Ιωαννίνων, «συνεχίζεται η κακοκαιρία των τελευταίων ημερών με ζημιές από έντονες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις, καθώς και ανεμοθύελλες, που έπληξαν πολλές περιοχές και μέσα στο Σαββατοκύριακο. Υπάρχουν ζημιές σε σανοδοτικά φυτά, καλαμπόκι και κηπευτικά.

Επίσης βλέπουμε ζημιές σε ακτινιδιές στην Άρτα, που αυτή την εποχή είναι σε προχωρημένο στάδιο η καλλιέργεια.  Δεν γνωρίζουμε ακόμη τι ζημιές έχει προκαλέσει η κακοκαιρία στα αμπέλια της Ζίτσας. Ακόμη θα πρέπει να δούμε σε τι στάδιο βρίσκονται τα εσπεριδοειδή σε Άρτα, Πρέβεζα και Θεσπρωτία, γιατί από τον ΕΛΓΑ καλύπτονται οι ζημιές μόνο μετά το δέσιμο του καρπού».

Στο μεταξύ λόγω των παρατεταμένων δυσμενών καιρικών συνθηκών, που πλήττουν περιοχές της χώρας και έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητώντας άμεση ενεργοποίηση και καταγραφή των ζημιών από τον ΕΛΓΑ. H επιστολή αναφέρει τα εξής:

«Αντιμέτωποι με σοβαρά αδιέξοδα για το εισόδημά τους βρίσκονται πολλοί παραγωγοί, μέλη Συνεταιρισμών και μη, σε πολλές περιοχές της χώρας. Αιτία οι ζημιές που προκλήθηκαν τον τελευταίο μήνα της άνοιξης και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα αρχές καλοκαιριού από τις ασυνήθιστα συνεχείς και παρατεταμένες βροχοπτώσεις.

Οι βροχοπτώσεις αυτές δημιουργούν μια σειρά έντονων προβλημάτων, που πρέπει να καταγραφούν και να αντιμετωπισθούν τώρα, ώστε να υπάρξουν οι κατάλληλες ενέργειες αποζημίωσης για την απώλεια εισοδήματος και, παράλληλα, την αποφυγή απώλειας κοινοτικών ενισχύσεων.

Οι ζημιές αυτές ανησυχούν σοβαρά τους παραγωγούς γιατί το κόστος καλλιέργειας στην αρχή της περιόδου ειδικά στα σιτηρά ήταν πολύ αυξημένο, οπότε από τη μείωση της παραγωγής η ζημιά φέτος είναι μεγαλύτερη.

Ενδεικτικά, ανά μεγάλη ομάδα καλλιεργειών αυτή τη στιγμή μας μεταφέρονται από τους Συνεταιρισμούς μέλη μας οι εξής σημαντικές ζημιές:

1. Σιτηρά και άλλα ετήσια σανοδοτικά ή καρποδοτικά φυτά: Από τον Έβρο και μέχρι την Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα, μεγάλες εκτάσεις ετήσιων καλλιεργειών προσβλήθηκαν από ασθένειες λόγω των βροχοπτώσεων και πλέον σημαντικές εκτάσεις δεν θα μπορούν να συγκομισθούν γιατί πλάγιασαν από το βάρος του νερού. Όμοια, ήδη κοπές, ειδικά μηδικής, ακόμα και σε περιοχές, όπως η Πελοπόννησος δεν θα μπορέσουν να συγκομισθούν γιατί σάπισαν στο έδαφος. Σε όσες από αυτές τις καλλιέργειες καταβάλλονται συνδεμένες ενισχύσεις με βάση και την παραγωγή πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

2. Νέες σπορές και φυτεύσεις σε Βαμβάκι, Αραβόσιτο, βιομηχανική τομάτα, ετήσια κηπευτικά κλπ.: Στις ίδιες παραγωγικές περιοχές οι παραγωγοί, είτε έχουν προβλήματα καταστροφής των πρώτων σπορών σε αυτές τις καλλιέργειες και αναγκάζονται να επανασπείρουν, ή οι μεταφυτεύσεις που έκαναν δεν έχουν επιτυχία και αναγκάζονται ξαναπροβούν στην ίδια διαδικασία. Ειδικά για τις καλλιέργειες, όπως το Βαμβάκι που η ειδική ενίσχυση καταβάλλεται και με βάση την απόδοση θα χρειαστεί προσαρμογή.

3. Δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπέλια: Από τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας και μέχρι την Κρήτη πολλές ζημιές έχουν σημειωθεί στα ροδάκινα και στα βερίκοκα από χαλαζόπτωση και βροχές, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται σοβαρά προβλήματα στην αμπελοκαλλιέργεια με τις μεγάλες προσβολές από ασθένειες που την πλήττουν, λόγω της παρατεταμένης ασυνήθιστης υψηλής ατμοσφαιρικής υγρασίας.

Όλα τα παραπάνω έχουν σημαντική αρνητική επίδραση στο εισόδημα των αγροτών. Απαιτούν άμεση ενεργοποίηση και καταγραφή των ζημιών από τον ΕΛΓΑ και παρακαλούμε τις επόμενες ημέρες να υπάρξει μια συνάντηση μαζί σας για να συζητήσουμε αυτά τα θέματα, καθώς και τα επείγοντα για την εφαρμογή της Νέας ΚΑΠ ενόψει της υποβολής των Δηλώσεων ΟΣΔΕ 2023, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα στους αγρότες μέλη μας. Ευχαριστούμε εκ των προτέρων και είμαστε πάντα στη διάθεσή σας για οτιδήποτε σας είναι αναγκαίο».

Συνεχίζονται οι βροχοπτώσεις σε πολλές περιοχές της χώρας που δημιουργούν προβλήματα στις καλλιέργειες. Όμως την 1η Ιουνίου είχαμε και χαλαζόπτωση στον Τύρναβο. 

Κατά τα άλλα συστήνεται στο ΥΠΑΑΤ ad hoc ομάδα εργασίας, με σκοπό την εξέταση του κινδύνου ξηρασίας στον αγροτικό τομέα της χώρας μας κατά την τρέχουσα περίοδο.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου κ. Σωτήρης Ταμπόσης, «είχαμε έντονη χαλαζόπτωση σε μια περιοχή του κάμπου που δημιούργησε πολλά προβλήματα στις καλλιέργειες.

Όμως προβλήματα υπάρχουν και από τις συνεχόμενες έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών. Τα πρώιμα ροδάκινα, που είναι αυτή την εποχή στην συγκομιδή, θα αρχίσουν να έχουν ποιοτικά προβλήματα. 

Μέχρι στιγμής πάντως οι ποσότητες είναι μικρές και η ζήτηση αυξημένη. Μένει να δούμε πως θα εξελιχθεί η φετινή χρονιά μετά από 15 ημέρες που θα ξεκινήσουν να συγκομίζονται οι μεγάλες ποσότητες ροδάκινων και νεκταρινιών».

Στο μεταξύ, όπως αναφέρει σε έκτακτο δελτίο που εξέδωσε η ΕΜΥ, σήμερα Παρασκευή (2/6/2023) βαρομετρικό χαμηλό που βρίσκεται νότια της Κρήτης και κινείται ανατολικά προκαλεί ισχυρές βροχές και καταιγίδες κατά διαστήματα στην Κρήτη, τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα.

Μετά από τις ζημιές που έχουν οι καλλιέργειες από τις βροχοπτώσεις όλο και περισσότεροι αγρότες ζητούν να υπάρξει αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να αποζημιώνονται στο 100% για όλα τα ζημιογόνα αίτια στην παραγωγή και στο φυτικό κεφάλαιο. 

Επίσης, θα πρέπει να επανδρωθεί άμεσα ο ΕΛΓΑ με έμπειρους γεωπόνους εκτιμητές, για να γίνονται πιο γρήγορα οι εκτιμήσεις γιατί έχουμε διαδοχικές ζημιές στην παραγωγή από τα καιρικά φαινόμενα.

Παραμένει ίδια η θέση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ) για το θέμα του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γ. Ντούτσιας, κατά την εισήγησή του στο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του 8ου Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς (που πραγματοποιήθηκε στις 26, 27 και 28 Μαΐου 2023) στην πόλη της Αμαλιάδας. Φέτος το Φεστιβάλ είχε τιμώμενο προορισμό το Νομό Λακωνίας.

Θυμίζουμε ότι είμαστε σε αναμονή της απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Ντούτσιας, στην εισήγηση του, μεταξύ άλλων ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους είναι αυτονόητο να διασφαλιστούν οι εξαγωγές των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα (73.000 τόνοι, αξίας πάνω από 230 εκατ. ευρώ σήμερα). «Δυστυχώς, η Δημόσια Διοίκηση είναι η αιτία της σύγχυσης, όταν μετά την αναγνώριση της ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας/PDO Elia Kalamatas, το 1996, απαίτησε από τους εξαγωγείς να αλλάξουν μια παγκόσμια ελληνική ονομασία, «Kalamata olives», που προϋπήρχε από 60ηκονταετίας (1930)», τόνισε. 

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ντούτσιας, «ευτυχώς και οι δύο κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων με υπουργικές αποφάσεις προσπαθούν να διορθώσουν το λάθος της Δημόσιας Διοίκησης, κατανοώντας το τεράστιο πρόβλημα της σύγχυσης που συμβάλει  στην οικονομική καταστροφή ενός εθνικού προϊόντος, συμπαρασύροντας τους ελαιοπαραγωγούς, τις μεταποιητικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και τελικά την εθνική οικονομία. Σήμερα τα τρία μεγαλύτερα κόμματα του δημοκρατικού τόξου είναι σύμφωνα με την εθνική λύση που δίνει η Απόφαση Γεωργαντά. Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ εκπρόσωποι της Μεσσηνίας δείχνουν αλαζονική στάση απέναντι στους παραγωγούς, μεταποιητές και εξαγωγείς του εθνικού προϊόντος της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα που στην αγορά αντιπροσωπεύει το 99,7% του συνολικού ελληνικού προϊόντος της ποικιλίας».

Ο κ. Κ. Ζούκας (πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ), στην εισήγηση του για τις «Εξαγωγές Επιτραπέζιων Ελιών: Μια Εκπληκτική Πορεία σε καμπή;», παρουσίασε την σημαντική εξαγωγική δυναμική του προϊόντος την τελευταία 15ετία, αναφερόμενος στον υπερδιπλασιασμό της αξίας των εξαγωγών του, που το 2022 ξεπερνούν τα 650 εκ. ευρώ. Αναφέρθηκε στην διαχείριση των συνθηκών υπερεσοδείας που έχουν οδηγήσει στην πτώση των τιμών, τόσο στην εξαγωγή, όσο και στον ελαιοπαραγωγό. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Μετά την μακροχρόνια υγειονομική κρίση, η ενεργειακή κρίση ως απόρροια του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας, έχει εκτοξεύσει το κόστος παραγωγής και παρασκευής του προϊόντος και το κόστος ενέργειας  που σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτέλεσμα είναι ο περιορισμός της αγοραστικής δυνατότητας των νοικοκυριών ακόμη και για τα τρόφιμα, ιδιαίτερα αυτών που δεν είναι πρώτης ανάγκης όπως είναι οι ελιές. Η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι για το μέλλον».

Μεταξύ των συμμετεχόντων παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του πρωτογενή τομέα που καλλιεργούν επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες ποικιλίες ελιάς, μονάδες μεταποίησης, τυποποίησης και εμπορίας επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου, φυτωριακές επιχειρήσεις, μεγάλες εταιρίες παραγωγής και αντιπροσώπευσης ελαιουργικών μηχανημάτων, εκπρόσωποι Πανεπιστημίων, Επιμελητηρίων και της Διοίκησης.  

Οι επισκέπτες του 8ου Φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να δοκιμάζουν εκλεκτά εδέσματα με βάση τα διαφορετικά είδη ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών. 

Οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις φέτος έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε πολλές αροτραίες καλλιέργειες σε πολλές περιοχές της χώρας. Όπως πάνε τα πράγματα οι παραγωγοί θα λένε ότι είναι τυχεροί αν καταφέρουν να κάνουν συγκομιδή.

Ο κ. Δημήτρης Παπαδάκης, παραγωγός από την Θεσσαλονίκη, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα κριθάρια είναι έτοιμα για συγκομιδή αλλά οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις δεν μας αφήνουν να μπούμε στα χωράφια. Όσο βρέχει οι αποδόσεις θα μειώνονται. Αν συνεχιστούν οι βροχοπτώσεις και μετά την Πέμπτη θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα στην ποιότητα του κριθαριού. Επίσης προβλήματα υπάρχει με τα τριφύλλια που δεν μπορούμε να μπουν οι πρώτες μηχανές στα χωράφια».

Ο κ. Θωμάς Μόσχος, γεωργός και κτηνοτρόφος από την Καστοριά, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σοβαρά προβλήματα υπάρχουν στα φασόλια. Τα χωράφια πλημμυρισμένα και υπάρχει ζημιά η οποία δεν αποζημιώνεται από τον ΕΛΓΑ. Ζημιά υπάρχει και στα καλαμπόκια που σε πολλά χωράφια θα πρέπει να γίνει επανασπορά. Αν συνεχιστούν οι βροχοπτώσεις το επόμενο διάστημα θα αρχίσουν να έχουν προβλήματα και τα σιτάρια. Τα τριφύλλια που σπάρθηκαν στις αρχές Μαΐου θα πρέπει οι παραγωγοί να κάνουν επανασπορά. Τα υπόλοιπα τριφύλλια δεν μπορούν να συγκομιστούν λόγω βροχής». 

Ο κ. Χρήστος Σιδερόπουλος, παραγωγός από την Λάρισα, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα βαμβάκια έχουν πρόβλημα. Πολλοί παραγωγοί που είχαν κάνει επανασπορά θα πρέπει να ξανακάνουν. Είμαστε στα τέλη Μαΐου και ο ΕΛΓΑ λέει ότι μπορεί να γίνει επανασπορά (μέχρι 2 Ιουνίου), την οποία αποζημιώνει. Όμως είναι δεδομένο ότι θθα υπάρξει πρόβλημα με μειωμένες στρεμματικές αποδόσεις. Μέχρι χτες Κυριακή (28/5) δεν υπήρχε πρόβλημα στο σκληρό σιτάρι από τις βροχές. Αν συνεχιστούν όμως θα υπάρξει πρόβλημα και σε αυτή την καλλιέργεια». 

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα κριθάρια είναι έτοιμα για συγκομιδή αλλά με τις συνεχόμενες βροχές είναι αδύνατον να γίνει. Μέχρι στιγμής οι αποδόσεις είναι καλές και αναμένεται μια καλή παραγωγή. Κανείς όμως δεν γνωρίζει με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν τι θα γίνει όσο περνάει ο καιρός. Κάποια χωράφια που δεν γίνεται αμειψισπορά λόγω υγρασίας υπάρχουν μυκητολογικά προβλήματα (φουζάριο). Αυτό συμβαίνει επειδή έχουμε αυξημένη υγρασία λόγω των συνεχόμενων βροχοπτώσεων της Άνοιξης».

Ο κ. Βαγγέλης Τασιούλης, παραγωγός το Ριζοβούνι Καρδίτσας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «στο βαμβάκι πολλοί αναγκαστήκαμε να κάνουμε επανασπορά. Πέρσι τέτοια εποχή το βαμβάκι είχε σχηματίσει τα πρώτα του χτένια, φέτος είναι ακόμη στα φυτρώματα. Πολλοί θα αναγκαστούν να κάνουν ξανά επανασπορά. 

Στα τριφύλλια αυτή την εποχή έπρεπε να κόβουμε το δεύτερο χέρι αλλά δεν έχουμε κόψει ούτε πρώτο λόγω των συνεχόμενων βροχών. Οι κτηνοτρόφοι έχουν πολύ μεγάλο πρόβλημα γιατί δεν μπορούν να βρουν τριφύλλι για να ταΐσουν τα ζώα τους. Κανείς δεν το περίμενε τέτοια εποχή να μην έχουμε τριφύλλια. Από την άλλη τα σιτάρια είναι σίγουρο ότι φέτος θα έχουν ποιοτικά προβλήματα». 

Βλέπουμε ότι οι καιρικές συνθήκες έχουν αρχίσει να δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στις καλλιέργειες. Άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να είναι μια αλλαγή του Κανονισμού Ασφάλισης του ΕΛΓΑ αλλά και μια ανοικτή επικοινωνία με τους παραγωγούς για να δούμε τι θα πρέπει να αλλάξει για να μπορούμε να έχουμε βιώσιμες παραγωγές.

Το Σάββατο και την Κυριακή, 27 και 28 Μαΐου 2023, θα πραγματοποιηθεί το «9ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας».

Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα στο συνεδριακό κέντρο του Elite City Resort, στην παραλία της πόλης. Το συνδιοργανώνουν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου, οι δήμοι Καλαμάτας, Πύλου - Νέστορος και Τριφυλίας, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

Παράλληλα θα διεξαχθεί ο διαγωνισμός ελαιολάδου όπου επιτροπή γευσιγνωσίας των διαγωνιζόμενων ελαιολάδων θα απαρτίζεται από γευσιγνώστες ελαιολάδου, παραγωγούς, επισκέπτες και από εκπρόσωπους φορέων.

Ο ΑγροΤύπος είναι χορηγός επικοινωνίας του 9ου Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας.

Ο κ. Μιχάλης Αντωνόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού (ΑΕΣ) Καλαμάτας, που είναι ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «Θα πραγματοποιηθούν σημαντικές παρουσιάσεις και ομιλίες που αφορούν  το παρόν και το μέλλον της ελαιοπαραγωγής.

Οι βασικοί άξονες των ομιλητών θα αφορούν:

• Αθροιστική συσσώρευση Φυτοφαρμάκων στις τροφές και ελαιόλαδο
• Κλιματική αλλαγή και προσαρμογή στην ελαιοκαλλιέργεια του 2030
• Σύγχρονοι τρόποι ελαιοσυγκομιδής, ελαιοποίησης κόστος καλλιέργειας ανά εδαφικές ενότητες και ζώνες.
• Επισκέψεις στα ελαιοτριβεία με την καινούργια νομοθεσία 
• Νομοθετικές αλλαγές στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και στην ελαιοκομία

Σημαντική ομιλία θα κάνει ο κ. Roberto Garcia Ruiz, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Xαέν (Ισπανία), στην οποία θα παρουσιάσει την έρευνα που έχει κάνει, με τη βοήθεια του προγράμματος Sunstolive, για την  ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και το πως έχει επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέμα που θα αναφερθεί ο κ. Χριστοφόρου Ευάγγελος, Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Αισθητηρίων του ΕΜΠ, ο οποίος με την βοήθεια της τεχνολογίας κατάφερε να κάνει καταγραφεί του DNA του ελαιολάδου. Ουσιαστικά μιλάμε για την ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου με τεχνικές φθορισμού. Με αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουμε από που προέρχεται το ελαιόλαδο που καταναλώνουμε.

Όλες τις εξελίξεις και τα νέα δεδομένα για την άρδευση αλλά και την μέτρηση των υπόγειων υδάτων θα αναφέρει ο κ. Κώστας  Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος ερευνητής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου ελιάς και υποτροπικών φυτών. Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τα αποθέματα των υδάτων που έχουμε γιατί έτσι μπορούμε να κάνουμε μια πιο ορθολογική χρήση τους.

Θα υπάρχει επίσης ομιλία και για τα επισκέψιμα ελαιοτριβεία, τις προδιαγραφές και παρεχόμενες υπηρεσίες που αναφέρει η ελληνική νομοθεσία. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τα ελαιοτριβεία της περιοχής να πάρουν την πιστοποίηση και να γίνουν επισκέψιμα. 

Ένα ακόμη θέμα που θα παρουσιαστεί είναι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το ανθρακικό αποτύπωμα στην καλλιέργεια και πώς μπορούν να επωφεληθούν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί. Ο ΑΕΣ Καλαμάτας έχει ήδη ξεκινήσει την σχετική διαδικασία και αναμένεται σε περίπου ένα έτος να έχει πάρει την σχετική πιστοποίηση».

Φέτος υπάρχει μια ελαιοκομική χρονιά σχετικά όψιμη, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Επίσης λόγω της μεγάλης περσινής παραγωγής ελαιολάδου στις περισσότερες περιοχές της χώρας αναμέναμε φέτος μικρότερη παραγωγή.

Όμως οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις αρχίζουν να προβληματίζουν τους παραγωγούς σε θέματα φυτοπροσίας (μυκητολογικές και εντομολογικές ασθένειες).

Ο εκπρόσωπος της ΔΑΟΚ Λακωνίας, Ιωάννης Ράλλης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε πολλά χωράφια της περιοχής είναι ορατός ο δάκος αν και ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί παγίδες. Οι καιρικές συνθήκες έχουν ευνοήσει τους πληθυσμούς. Θα πρέπει να υπάρξει προσοχή και συντονισμός φέτος στην δακοκτονία. Το θετικό είναι ότι έχουμε όψιμη ανθοφορία και καρπόδεση. Ελπίζουμε στα τέλη Ιουνίου που θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί από ΔΑΟΚ να υπάρχουν και καλές καιρικές συνθήκες για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε το δάκο και να μην δημιουργήσει προβλήματα στη νέα παραγωγή του ελαιολάδου».

Κάποιες περιοχές έχουν πρόβλημα με το δάκο, ενώ άλλες περιοχές με την ακαρπία.  Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Μιλάμε για άδεια δέντρα που δεν άνθισαν ούτε έχουν καρπίδιο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός, «εξήντα χρόνια στην καλλιέργεια ελιάς δεν έχω ξαναδεί τέτοια εικόνα. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Φέτος όμως η εικόνα στα δέντρα είναι ακόμη χειρότερη. Πολλές ελιές (επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες) δεν άνθισαν και δεν πρόκειται να δώσουν καρπό. Θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς της Χαλκιδικής».

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, «ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει την ακαρπία. Περιμένουμε όμως ένα επίσημο έγγραφο από τον ΕΛΓΑ ότι έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας. Η προϊσταμένη του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης έχει υποσχεθεί ότι μετά την καπρόδεση (μέσα Ιουνίου) θα πάνε εκτιμητές του Οργανισμού στα χωράφια να καταγράψουν το πρόβλημα. Επίσης έχει υποσχεθεί και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ότι θα πραγματοποιήσει μια έρευνα για το πρόβλημα στην περιοχή».  
 

Η κατάσταση των αγορών αγροτικών προϊόντων, ιδίως μετά την εισβολή στην Ουκρανία, θα είναι το βασικό σημείο της ημερήσιας διάταξης στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, που θα γίνει, στις 30 Μαΐου 2023, στις Βρυξέλλες.

Οι Υπουργοί της ΕΕ είναι χωρισμένοι στα δύο για τα ουκρανικά σιτηρά. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2022 η ΕΕ κατήργησε τους τελωνειακούς δασμούς για τα αγροτικά προϊόντα της Ουκρανίας, λόγω του πολέμου με τη Ρωσία και η κατάργηση θα ανανεωθεί για ακόμη ένα χρόνο. 

Στα μέσα Απριλίου η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία απαγόρευσαν μονομερώς την εισαγωγή σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία καθώς η συσσώρευσή τους προκάλεσε την πτώση των τιμών στις τοπικές αγορές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στα τέλη Απριλίου σε μια συμφωνία με αυτές τις τέσσερις χώρες και τη Ρουμανία, που προβλέπει ότι μπορούν να μπλοκάρουν τη διάθεση του ουκρανικού σιταριού, καλαμποκιού και ηλιελαίου στην εγχώρια αγορά τους, υπό τον όρο ότι δεν θα απαγορεύουν τη διαμετακόμισή τους προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αυτό όμως άνοιξε τις πόρτες για να μπουν τα ουκρανικά αγροτικών προϊόντα (σιτηρά, ηλιόσπορο κ.α.) στις άλλες χώρες της ΕΕ. 

Οι υπουργοί Γεωργίας 12 κρατών μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα (που δεν αντίδρασε κατά της Βουλγαρίας και Ρουμανίας νομίζοντας ότι δεν θα κάνει δεκτές αυτές τις αποφάσεις η Κομισιόν), η Γαλλία και η Γερμανία, εξέφρασαν «σοβαρές ανησυχίες» για τους περιορισμούς που επέβαλαν πέντε χώρες της ανατολικής Ευρώπης στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, στο πλαίσιο συμβιβαστικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε στα τέλη Απριλίου με τις Βρυξέλλες. Πάντως η Ελλάδα δεν έχει δείξει κάποιο ενδιαφέρον για οικονομική στήριξη των παραγωγών σιτηρών στην χώρα μας. Τώρα με τη νέα διαδικασία μένει να δούμε πως θα εξελιχθούν οι τιμές στην εγχώρια αγορά την εποχή του αλωνισμού.

Ένα ακόμη θέμα που θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών θα είναι η ξηρασία. Η πορτογαλική αντιπροσωπεία θα παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο των πρόσφατων ξηρασιών στη νότια Ευρώπη και θα ζητήσει από την Επιτροπή να συμφωνήσει με τη χρήση των εργαλείων που διατίθενται στο πλαίσιο της ΚΑΠ για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Επίσης η κροατική αντιπροσωπία θα κοινοποιήσει πληροφορίες για τις τρέχουσες πρακτικές σχετικά με την εμπορία κατεψυγμένων προϊόντων.

Σημαντικές ζημιές στην αγροτική παραγωγή, από τις καταιγίδες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, υπάρχουν στην περιοχή της Εμίλια-Ρομάνα της Ιταλίας.

Οι πλημμύρες, που σκότωσαν 14 ανθρώπους την περασμένη εβδομάδα, βύθισαν χιλιάδες στρέμματα ιδιαίτερα εύφορης γεωργικής γης.

Σήμερα Τρίτη (23/5) έχει προγραμματιστεί έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για την έγκριση μιας πρώτης δέσμης μέτρων έκτακτης ανάγκης για τους αγρότες στην περιοχή της Ιταλίας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Coldiretti (Ένωση Ιταλών Αγροτών), οι πλημμύρες κατέστρεψαν πάνω από 5 χιλιάδες αγροκτήματα σε μια από τα πιο αγροτικές περιοχές της χώρας.

Η περιοχή είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αχλαδιών, μήλων, λωτών, ροδάκινων, νεκταρινιών, βερίκοκων και δαμάσκηνων της χώρας και ο δεύτερος μεγαλύτερος κερασιών και ακτινιδίων. Αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής φρούτων της Ιταλίας. Μεγάλος αριθμός δέντρων θα πρέπει να ξεριζωθεί επειδή οι ρίζες τους θα σαπίσουν από τα νερά. Επίσης καταστράφηκαν χιλιάδες στρέμματα σκληρού σιταριού.

Υπάρχουν όμως απώλειες και στο ζωικό κεφάλαιο. Η κατάσταση είναι δύσκολη για 250 χιλιάδες βοοειδή, χοίρους, πρόβατα και κατσίκες, που εκτρέφονται στους στάβλους της πλημμυρισμένης Εμίλια-Ρομάνα, όπου υπάρχουν επίσης περίπου 400 πτηνοτροφικές μονάδες. Πολλά ζώα έχουν πνιγεί μέσα στο νερό. 

Η ιταλική οργάνωση αγροτών εκτιμά ότι οι ζημιές στην αγροτική παραγωγή θα ανέλθουν σε περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ιταλική κυβέρνηση αναμένεται να καταθέσει αίτημα προς την Κομισιόν για κονδύλια στήριξης των αγροτών από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις φυσικές καταστροφές. Το σίγουρο είναι ότι το επόμενο διάστημα θα κάνουν την εμφάνισή τους Ιταλοί έμποροι στην χώρα μας για να καλύψουν τις απώλειες στην παραγωγή φρούτων. 

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς. Αυτό ζητά σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ η ΕΘΕΑΣ.

Αναφέρεται ειδικά στις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων (που ακόμη δεν έχουν βγει οι Εφαρμοστικές) αλλά και στους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).

Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

«Ως γνωστό σημαντική αλλαγή στη νέα ΚΑΠ 2023-27, αποτελούν τα τομεακά προγράμματα, ένα εκ των οποίων αποτελεί αυτό του Ελαιόλαδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς.

Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών - ΕΘΕΑΣ στην οποία μέλη της είναι οι σημαντικότερες οργανώσεις αγροτών που δραστηριοποιούνται στην ελαιοκαλλιέργεια ζήτησε με τα δύο έγγραφά της στις 7.7.2022 και 20.12.022 να συμμετέχει θεσμικά και ενεργά στις υπηρεσιακές ομάδες έργου, που προετοιμάζουν, τις εφαρμοστικές των νέων τομεακών προγραμμάτων της νέας ΚΑΠ 2023-202, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό για τους συνεταιρισμούς, τους παραγωγούς και την ίδια την καλλιέργεια.

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς, με το οποίο θα εξειδικευθούν όσα καταρχήν αναφέρονται στο κεφάλαιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (Σ.Σ) “Ελαιόλαδο και επιτραπέζια ελιά” σελ. 663- 704 και ειδικότερα:

i. Τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) και μάλιστα με αυξημένο κύκλο εργασιών (μεγαλύτερο των 800.000€), όπως αναφέρεται στη σελίδα 672 του Σ.Σ. και

ii. Τις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων που αναφέρεται στη σελίδα 674 του Σ.Σ και μάλιστα με ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 45% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού σχεδίου.

Ζητούμε την άμεση σύγκλιση των ομάδων εργασίας προκειμένου να μη διακινδυνεύσουμε την απώλεια των σχετικών πόρων για τα νέα 5-ετή προγράμματα Ο.Ε.Φ., καθώς και τη συμμετοχή της ΕΘΕΑΣ κατά τη διαμόρφωση των σχεδίων, όπου έχουμε προετοιμασθεί για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα εφαρμογής και απώλειας πόρων για την ελαιοκαλλιέργεια».

Σημαντικές ζημίες σε δενδρώδεις και αροτραίες καλλιέργειες είχαμε από την μεγάλη χαλαζόπτωση που έπληξε, την Τετάρτη (17/5), πολλές περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο παραγωγός ροδακινιών από τη Νάουσα κ. Μάκης Αντωνιάδης, «χτυπήθηκαν πολλές περιοχές του κάμπου σε Νάουσα και Βέροια. Η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη αυτή την περίοδο για όλες τις ποικιλίες. Βέβαια τις μεγαλύτερες ζημιές έχουν τα φρούτα που είναι στην περίοδο συγκομιδής. Αναμένουμε τις εκτιμήσεις και τις αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ».

Από την πλευρά του ο Τάσος Χαλκίδης, παραγωγός από την Βέροια, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «περίπου το μισό του κάμπου της Ημαθίας και πολλές περιοχές της Πέλλας χτυπήθηκαν από το χαλάζι και την μεγάλη βροχόπτωση που ακολούθησε. Πολλά χωριά, όπως Αρχάγγελος, Σκύδρα, ορεινή Αλμωπία, Αγία Τριάδα, αλλά και η Επισκοπή, έχουν σημαντικές ζημιές. Σε πείπου 15 ημέρες θα ξεκινούσε η συγκομιδή σε ροδάκινα και νεκταρίνια και τώρα όλα αυτά είναι μη εμπορεύσιμα. Πολλά βαμβακοχώραφα έχουν πλημμυρίσει και έπαθαν ζημιά. Οι παραγωγοί έκαναν όλα τα καλλιεργητικά έξοδα και τώρα πρέπει να αποζημιωθούν. Άμεσα η νέα κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ γιατί έχουν αυξηθεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα».

Ακραία καιρικά φαινόμενα με ισχυρό χαλάζι έπληξαν την ορεινή Αλμωπία, κυρίως περιοχές σε Αρχάγγελο και Περίκλεια. Ο κ. Γιάννης Τσολάκης, παραγωγός από την Αριδαία, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το χαλάζι χτύπησε ταυτόχρονα από δύο πλευρές τον κάμπο της Αλμωπίας, ανατολικά και δυτικά. Οι ζημιές για όλα τα πυρηνόκαρπα που ήταν στην συγκομιδή είναι μεγάλες. Είναι μια δύσκολη χρονιά φέτος για τους παραγωγούς».

Ο κ. Θωμάς Δεληγιάννης, παραγωγός από την Αλεξάνδρεια, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «χαλάζι χτύπησε τα χωριά Καμποχώρι, Επισκοπή και Λουτρό. Ήταν τόσο μεγάλη η διάρκεια του φαινομένου που ακόμη και την επόμενη ημέρα τα χωράφια ήταν κάτασπρα σαν να είχε χιονίσει. Τα νεκταρίνια ήταν να συγκομιστούν σε 15 ημέρες. Το χαλάζι τα έκανε μη εμπορεύσιμα. Η ζημιά στα νεκταρίνια είναι ολική 100%. Όμως ζημιά έπαθε σε πολλές περιπτώσεις και το φυτικό κεφάλαιο. Θα υπάρξει πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή». 

Οι έντονες βροχοπτώσεις, από τις οποίες μαστίζεται η Καστοριά εδώ και δύο μήνες, έχουν σαν αποτέλεσμα η καλλιεργητική περίοδος να έχει καθυστερήσει περισσότερο από ένα μήνα.

Αυτό έχει δημιουργήσει τα εξής προβλήματα:

• Τα αιγοπρόβατα παρουσιάζουν σημαντική μείωση στην παραγωγή γάλακτος λόγο των μεγάλων μεταβολών στις θερμοκρασίες. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι σε τέτοιες περιπτώσεις μείωσης της παραγωγής λόγο μεταβολών θερμοκρασίας και έντονου στρες των ζώων η παραγωγή δεν επανέρχεται στα αρχικά της στάδια, ενώ η βοσκή για μείωση κόστους παραγωγής είναι αδύνατη όταν υπάρχουν βροχοπτώσεις, κάτι το οποίο ισχύει και για τις αγελάδες ελευθέρας βοσκής.
• Η συγκομιδή των σανοδετικών ψυχανθών της περιοχής έχει πάει ήδη έναν μήνα πίσω, καθώς ακόμα οι αγρότες της περιοχής μας δεν έχουν πάρει το λεγόμενο «πρώτο χέρι», με αποτέλεσμα να χάσουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Επίσης η συγκομιδή όσο καθυστερεί τόσο περισσότερο μειώνεται η ποιότητα αλλά και η ποσότητα του προϊόντος.
• Πολλά φασόλια που σπάρθηκαν θα χρειαστεί να σπαρθούν εκ νέου, καθώς υπάρχει μεγάλη ζημιά λόγο της υγρασίας. Αποτέλεσμα οι αγρότες τώρα να ψάχνουν εκ νέου σπόρο για την καλλιέργεια τους διπλασιάζοντας το κόστος παραγωγής, αφού τα αγροτεμάχια θα πρέπει να καλλιεργηθούν εκ νέου.
• Η καλλιέργεια του καλαμποκιού έχει καθυστερήσει και αυτήν έναν μήνα καθώς μέχρι στιγμής ελάχιστα έχουν σπαρθεί ενώ και όσα σπάρθηκαν έχουν πρόβλημα λόγο υψηλής υγρασίας του εδάφους με αποτέλεσμα να πρέπει να καλλιεργηθούν ξανά.
• Η καλλιέργεια του μήλου εμφανίζει και αυτή μεγάλο πρόβλημα, καθώς είχαμε σχετικά ήπιο χειμώνα και πολλές βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ χαμηλή καρποφορία στα δέντρα.
• Τα σιτηρά εμφανίζουν σε μεγάλο βαθμό πλέον αρρώστιες λόγω υγρασίας, ενώ κάποια έχουν αρχίσει να κιτρινίζουν και το πρόβλημα θα οξυνθεί όταν γίνει η ξαφνική εναλλαγή μέσης θερμοκρασίας δηλαδή από τον μήνα Ιούνιο και μετά.
• Τα ελαιούχα και τα αρωματικά φυτά έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.

Για τον λόγο αυτό οι αγροτικοί σύλλογοι και συνεταιρισμοί του νομού Καστοριάς (Αγροτικός Σύλλογος Καστοριάς Μακεδνός, Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών και κτηνοτροφικών προϊόντων Καστοριάς, Αγροτικός Συνεταιρισμός Πενταβρύσου, Αγροτικός Σύλλογος Άργους Ορεστικού, Ομάδα Παραγωγών της Γεωργικής Εταιρείας Οπωροκηπευτικων Καστοριάς (ΓΕΟΚ) ΑΕ, Αγροτικός Συνεταιρισμός Άργους Ορεστικού) ζητούν την άμεση επίσκεψη κλιμακίου του ΕΛΓΑ, ώστε να γίνει καταγραφή των ζημιών και την άμεση αποζημίωση των παραγωγών, είτε με την διαδικασία de minimis είτε με άλλα εργαλεία τα οποία έχει στην διάθεση της η κυβέρνηση, όπως είχαμε αποζημίωση μέσω ΕΛΓΑ λόγω παγετού (μήνα Απρίλιο) και έντονων βροχοπτώσεων (Απρίλιο και Μάιο).

Η ​​​​Green Land Co-farming καταγράφει μια μακρά πορεία επιτυχημένης δραστηριοποίησης στον τομέα της παραγωγής και της πώλησης ελαιοκομικών προϊόντων. 

Τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρογιάννη συσπειρώθηκαν το 2013, έπειτα από την επίπονη περίοδο της οικονομικής κρίσης, και δημιούργησαν την άνω ομάδα, η οποία αποτελείται από νέους αγρότες και τεχνολόγους τροφίμων, με έδρα την Στέρνα Μεσσηνίας.

Κατά την προσπάθεια εκκίνησης του άνω επιχειρηματικού εγχειρήματος ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Στέρνας Μεσσηνίας, όπως σημειώνει η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη, υπήρξε αρωγός, καθώς τους παρείχε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και μηχανήματα με τη μορφή παροχής υπηρεσιών. Σήμερα, η Green Land Co-farming καλλιεργεί ένα μεγάλο αριθμό ελαιοδέντρων, που εκτείνονται σε χίλια στρέμματα γης. Παράλληλα, φροντίζει κάθε χρόνο να αυξάνει την παραγωγή της με την φύτευση νέων δένδρων ελιάς είτε σε νέες εκτάσεις, τις οποίες αγοράζουν, είτε σε εκτάσεις που ήδη κατέχουν. Βέβαια, όπως εξηγεί η κ. Ιουλία Ξηρόγιαννη, η αύξηση στην απόδοσης της ετήσιας παραγωγής με την φύτευση νέων ελαιοδένδρων είναι μικρή αλλά σταθερή, καθώς «τα ελαιόδεντρα τα οποία έχουν φυτευτεί την τελευταία τριετία, έχουν μικρότερη παραγωγικότητα».

Ελιές Καλαμών και η παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος

Δύο χρόνια έπειτα από το ξεκίνημα της, η Green Land Co-farming επέκτεινε την ενασχόληση της και στην παραγωγή της ελιάς Καλαμών. Έχοντας ως στόχο, μάλιστα, να διαφοροποιηθούν από την αγορά, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την παραγωγική δυναμικότητα των διάφορων άλλων εταιρειών στον χώρο των ελαιοκομικών προϊόντων, η οικογένεια Ξηρόγιαννη «επέστεψε» στην παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος της ελιάς. Η απόφαση τους αυτή όχι μόνο τους βοήθησε στο να διακριθούν από την υπόλοιπη αγορά αλλά και στο να κερδίσουν μια πληθώρα βραβείων σε διαγωνισμούς ποιότητας. Μέσα στην επόμενη διετία από την σύλληψη της άνω ιδέας δημιούργησαν και το πρώτο τους τυποποιητήριο ελιάς.

Η συγκομιδή των ελαιοδένδρων

Η διαδικασία της συγκομιδής έχει άμεση επίπτωση τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της παραγωγής των ελαιοκομικών προϊόντων, είτε πρόκειται για ελαιόλαδο είτε για βρώσιμες ελιές. Μάλιστα, η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη τόνισε ότι «η διαδικασία της συγκομιδής είναι αυτή που θα καθορίσει την ποιότητα της Κορωνέικης ποικιλίας, την οποία και παράγουμε, όσο και της ελιάς Καλαμών, η οποία, μάλιστα, είναι αρκετά ευαίσθητη».
Στην Green Land Co-farming κατά την συγκομηδή «ντύνουν» το κάτω μέρος της ελιάς με μεγάλα πανιά, ώστε η χρήση των μηχανημάτων, τα οποία έχουν τη μορφή «χτένας» με δόνηση, να μην «τραυματίζουν» το δένδρο. Εν συνεχεία, οι ελιές τοποθετούνται σε τελάρα χωρητικότητας 300 κιλών αντί των σακιών, καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η παραγωγός «οι ελιές στα σακιά συμπιέζονται, πατώντας η μια την άλλη». Την ίδια κιόλας ημέρα της συγκομιδής προχωρούν στην διαδικασία της ελαιοποίησης και έως τις 21:00 το βράδυ, η ποσότητα των ελαιοποιήσιμων ελιών μετατρέπεται σε λάδι, το οποίο μπαίνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, συνδυασμένες με συμπλήρωμα αδρανούς αζώτου.

Πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια 

Η Green Land Co-farming, επιλέγοντας ορθές πρακτικές καλλιέργειας με φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες, έχει λάβει πιστοποίηση για την βιολογική της καλλιέργεια, με την κα Ξηρόγιαννη να σημειώνει ότι «προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μην επεμβαίνουμε στη φυσική χλωρίδα και πανίδα των εκτάσεων που έχουμε τις καλλιέργειες μας». Συγκεκριμένα: 

• Τα ξερά χορτάρια, που συλλέγονται κατά το «καθάρισμα» των εκτάσεων, χρησιμοποιούνται ως λίπασμα για τα δέντρα. 
• Επιλέγεται βιολογικό ράντισμα και όχι χρήση ισχυρών φαρμάκων. 
• Δεν οργώνουν το έδαφος, παρά μόνο όταν κάνουν χρήση γραβάλου, το οποίο δεν ανακατεύει το χώμα. 
• Προσεκτικό  κλάδεμα και μόνο όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Αναφορικά με το κλάδεμα η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη εκμυστηρεύτηκε στον ΑγροΤύπο, ότι μπορεί να αφήσουν να περάσει ένα διάστημα 3 χρόνων προτού κλαδέψουν τις ελιές και μόνο, μάλιστα, όταν οι παραγωγοί κρίνουν ότι χρειάζεται να «καθαρίσουν» εσωτερικά τα δέντρα από ξηρά κλαριά και φύλλα. 
Ωστόσο, παρά τις εργασίες, στις οποίες επιδίδονται, για μια φιλική προς το περιβάλλον καλλιέργεια, όπως η ίδια τονίζει, φέτος σε μέρος της καλλιέργειας τους ανιχνεύθηκαν στοιχεία φυτοφαρμάκων, γεγονός, το οποίο η παραγωγός αποδίδει στις ανελλιπείς μελέτες και στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η περιφέρεια τον ψεκασμό για τον δάκο, επηρεάζοντας έτσι την ποιότητα της ελιάς και του ελαιόλαδου των καλλιεργητών, που επιθυμούν οι καλλιέργειες τους να λάβουν βιολογική πιστοποίηση. Εντούτοις, το βιολογικό λάδι διατηρεί την τιμή πώλησης σε ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που  αποζημιώνει την σκληρή δουλειά για την εξασφάλιση της βιολογικής καλλιέργειας.

Εξαγωγή στο εξωτερικό και το πρότζεκτ Fruits of solidarity

Ήδη κατά το ξεκίνημα του άνω εγχειρήματος των αδερφών Ξηρόγιαννη η τύχη ήταν με το μέρος τους, καθώς η ποιότητα του λαδιού που παρήγαγαν ήταν πολύ καλή και αυτό τους οδήγησε στην απόφαση να στείλουν δείγματα σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς. Παράλληλα, στην εξαγωγή των ελαιοκομικών προϊόντων τους, συνέβαλε και το γεγονός, ότι αρκετοί φίλοι τους, που διέμεναν εκτός χώρας, λειτούργησαν ως δίαυλο επικοινωνίας με την αγορά στο εξωτερικό. 
Η Green Land Co-farming έχει καταφέρει μέσω του πρότζεκτ Fruits of solidarity, το οποίο αποτελείται από τρείς συνεταιρισμούς, με έναν εξ αυτών να είναι της οικογένειας Ξηρόγιαννη, να πουλά τα προϊόντα της κατευθείαν στους τελικούς καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα, σε συνεργασία με ορισμένους ΜΚΟ της Γερμανίας και της Αυστρίας διοργανώνεται μια φορά το χρόνο μια καμπάνια με online καταστήματα, από τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε κάποιον καταναλωτή των άνωθεν χωρών να παραγγείλει ένα προϊόν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και να το παραλάβει από ένα κεντρικό σημείο της χώρας του. Το 80% των πωλήσεων της Green Land Co-farming γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ενώ αξίζει να σημειωθεί, ότι με το 10% από τα κέρδη υποστηρίζουν συλλόγους και δράσεις της χώρας μας με κοινωνικό ή περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο. 

Καινοτομίες, βραβεία και αγροτουρισμός

Η Green Land Co-farming έχει αποσπάσει μια πληθώρα βραβείων ποιότητας από τις συμμετοχές της σε διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι έχουν πραγματοποιηθεί στην Ιταλία, το Λονδίνο, το Λος Άντζελες και το Τόκυο. Ιδιαίτερη θέση, ωστόσο, κατέχει το τελευταίο βραβείο που κατέκτησε στο Παρίσι, το οποίο μάλιστα αποτελεί βραβείο καινοτομίας, όπου διαγωνίστηκαν με τις «Kalamata baked olives», ένα υγιεινό σνακ ψημένων ελιών.
Επιπροσθέτως, με αφορμή το φόρουμ που διοργανώθηκε από το σύλλογο εστίασης Μεσσηνίας με θέμα την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας σε όλους τους τομείς που συνδέονται με την εστίαση, τα ξενοδοχεία και τις τοπικές εμπορικές επιχειρήσεις, η Green Land Co-farming παρουσίασε το «Μix ξηρών καρπών», με πρωταγωνιστή στη γεύση την ελιά «Kalamata baked olive», το αράπικο φιστίκι και τη σταφίδα. 
Αναμφισβήτητα, τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρόγιαννη γνωρίζουν να τολμούν και ως αποτέλεσμα αυτού διακρίνονται και επεκτείνονται. Μάλιστα, ήδη από το 2019 έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τον αγροτουρισμό, όπου μέσω της πλατφόρμας Open Farms ομάδες ατόμων από διάφορα μέρη του κόσμου έρχονται στα κτήματα τους στη Στέρνα Μεσσηνίας με σκοπό να ζήσουν την εμπειρία της αγροτικής ζωής, καθώς και να μάθουν και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ελιάς.

Οι ελαιοπαραγωγοί της Σάμου ζητούν να τους καταβληθούν αποζημιώσεις για ακαρπία την περίοδο 2020-2021, όπως έδωσαν στη Λέσβο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Λάφης, αγρότης και πρόεδρος Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος, «οι αγρότες στη Μυτιλήνη αποζημιώθηκαν για την ακαρπία στα ελαιόδεντρα για την ελαιοκομική περίοδο 2020-2021, με 21 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση de minimis στους ελαιοκαλλιεργητές της Λέσβου που είχε δημοσιευτεί σε ΦΕΚ τον περασμένο Δεκέμβριο.

Στο νησί της Σάμου είχαμε το ίδιο πρόβλημα της ακαρπίας με αυτό της Λέσβου και την ίδια χρονική περίοδο. Κάναμε συζητήσεις με τοπικούς φορείς αλλά το μόνο που εισπράξαμε ήταν υποσχέσεις.

Το ΔΣ του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλόγου ήρθε σε επικοινωνία με εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας των Αγροτικών Συλλόγων στη Μυτιλήνη, ο οποίος επιβεβαίωσε την πίστωση στους λογαριασμούς τους, τονίζοντας ότι δε σταμάτησαν να διεκδικούν και να καλούν τους αγρότες να συσπειρωθούν στους Συλλόγους τους για να ικανοποιηθεί τα συγκεκριμένο αίτημα καθώς και άλλα. 

Και ρωτάμε εμείς; Οι αγρότες στη Σάμο, ίδιας περιφέρειας με το νησί της Λέσβου, είναι δεύτερης κατηγορίας αγρότες; Καλώς αποζημιώθηκαν οι συνάδελφοί μας και πίεσαν τους αρμόδιους προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς εδώ στη Σάμο τα τελευταία χρόνια έχουμε έρθει αντιμέτωποι με καύσωνες, λειψυδρία, καταστροφή από δάκο. Είναι ώρα να μας λάβουν κι εμάς υπ’ όψιν. Πόσο μάλλον όταν την τελευταία χρονιά ήρθαμε αντιμέτωποι και με αύξηση του εκθλιπτικού δικαιώματος στα λιοτρίβια από 14% στο 18% και παρά τις παρεμβάσεις μας στους ελαιοτριβείς, σε βουλευτή, Περιφέρεια και Δήμους, απάντηση ακόμα δεν έχουμε λάβει. 

Επιπλέον, ενώ ήταν να πληρωθούμε την επιδότηση για τις συνδεδεμένες (διατήρηση παραδοσιακής ελιάς στα νησιά του Αιγαίου κ.α.) που πληρωνόμασταν μέχρι τέλη Μαρτίου, ακόμα δεν έχει μπει στους λογαριασμούς μας τίποτα. 

Με βάση τα παραπάνω ζητάμε την άμεση ενίσχυση - αποζημίωσή μας για την ακαρπία των ελαιώνων μας για τη χρονική περίοδο 2020-2021, όπως στο νησί της Μυτιλήνης, ενώ δε σταματάμε να διεκδικούμε: μείωση του κόστους παραγωγής, κατώτατες εγγυημένες τιμές, την αναπλήρωση του εισοδήματός μας, αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ για προστασία από κάθε φυσική καταστροφή και νόσο, τη μη περικοπή των επιδοτήσεών μας, τη μη περικοπή των βασικών ενισχύσεων, τη μη κατάργηση του πρασινίσματος, τη μη περικοπή των συνδεδεμένων ενισχύσεων σε προϊόντα, και γενικότερα στήριξη των βιοπαλαιστών αγροτών και του πρωτογενούς τομέα.

Συνεχίζουμε με συντονισμό της δράσης μας με τους αγροτικούς Συλλόγους ειδικά στην Περιφέρειά μας».

Θυμίζουμε ότι και οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής ζητούν αποζημιώσεις για την ακαρπία για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται θα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επαναληφθεί το φαινόμενο της ακαρπίας που είχαμε το 2021 και δημιούργησε πολλά προβλήματα στους παραγωγούς.

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα δέντρα αυτή την εποχή είναι σε ταξιανθίες αλλά βλέπουμε παντού άδεια χωράφια. Οι γεωπόνοι στην περιοχή εκτιμούν ότι τα δέντρα θα ανθίσουν 15 - 20 Ιουνίου. Όμως ακόμη δεν έχουμε ταξιανθίες και είμαστε μήνα Μάιο. Έχω επισκεφτεί μεγάλο αριθμό χωραφιών και βλέπω παντού αυτή την εικόνα.

Πρέπει να μας προβληματίσει το φαινόμενο της ακαρπίας. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Οι καιρικές συνθήκες φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει στρες στα δέντρα. Επίσης υπάρχουν και ποιλλές μυκητολογικές ασθένειες.

Εκτιμώ ότι υπάρχει πρόβλημα με θερμοκρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα. Τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου είχαμε ποιλύ χαμηλές θερμοκρασίες που επηρέασαν τα δέντρα. Πάντως σε αντίθεση με τις βρώσιμες ελιές οι λαδοελίες έχουν καλύτερη εικόνα και μιλάμε για δέντρα που είναι στο ίδιο χωράφι. Βλέπουμε ότι η βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής βάλλεται πρώτη από όλες τις ποικιλίες από την κλιματική αλλαγή. 

Το 2022 είχαμε μια καλή χρονιά όσον αφορά την παραγωγή ελιάς Χαλκιδικής αλλά υπήρξε ανομοιογένεια στις αποδόσεις ανάλογα την κάθε περιοχή. Είχαμε μια παραγωγή γύρω στους 150.000 τόνους. Φέτος αναμένεται μια μείωση της παραγωγής και δεν είναι μόνο η παρενιαυτοφορία. Θα είμαστε πολύ τυχεροί αν δούμε την παραγωγή να φτάσει τους 40.000 τόνους. 

Οι παραγωγοί είναι προβληματισμένοι από την εικόνα των δέντρων. Πρόσφατα είχα ταξιδέψει στην Ιταλία και με ενημέρωσαν ότι η Κομισιόν διαθέτει ένα «ταμείο» με κονδύλια για τους παραγωγούς που έχουν προβλήματα στο εισόδημά τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουμε και τις καλλιεργητικές φροντίδες και να προσαρμοστούμε και εμείς οι παραγωγοί στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί πάντως να προετοιμαστούμε για μια δύσκολη χρονιά που έρχεται».  

Ένα βαρομετρικό χαμηλό στο Ιόνιο Πέλαγος θα επηρεάσει τη χώρα μας με βροχές, καταιγίδες και ισχυρούς έως θυελλώδεις νότιους ανέμους.

Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) επιδείνωση προβλέπεται να παρουσιάσει ο καιρός στη χώρα μας από σήμερα Τρίτη (2/5/2023) και από τα δυτικά με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, που θα συνοδεύονται κατά τόπους από μεγάλη συχνότητα κεραυνών και χαλαζοπτώσεις, καθώς και πρόσκαιρα θυελλώδεις ανέμους.

Πιο αναλυτικά:

Ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται:

Α. Σήμερα Τρίτη (2/5/2023) από αργά το απόγευμα στο Ιόνιο και προς το βράδυ στην Ήπειρο, τη δυτική και κεντρική Στερεά, τη Θεσσαλία (κυρίως τα δυτικά τμήματα) και την Πελοπόννησο.

Β. Αύριο Τετάρτη (3/5/2023)
α) στο Ιόνιο, τη δυτική Στερεά, τη Θεσσαλία και την κεντρική Μακεδονία.
β) έως και τις απογευματινές ώρες στην Ήπειρο, τη δυτική Μακεδονία, την κεντρική Στερεά και τη δυτική και βόρεια Πελοπόννησο.
γ) από τις μεσημβρινές ώρες στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη.

Την Πέμπτη (4/5/2023) τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν, ωστόσο ο καιρός θα διατηρηθεί άστατος, με βροχές και καταιγίδες πιθανώς κατά τόπους ισχυρές στο Ιόνιο τις πρωινές ώρες και στα ηπειρωτικά το μεσημέρι - απόγευμα.

Νέα πώληση ελαιολάδου είχαμε στην Λακωνία στην τιμή των 5,70 ευρώ το κιλό. Η πώληση του ελαιολάδου έγινε από το ελαιοτριβείο Κολοκούρης - Βλάχος που είναι στην περιοχή Βλαχιώτη.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Βλάχος, ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου, «την Τετάρτη (26/4) έγινε εμπορική συμφωνία για πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,25, το οποίο είχε παραχθεί τον Οκτώβριο του 2022. Η τιμή πώλήσης ανήλθε στα 5,70 ευρώ το κιλό. Πάντως υπάρχουν ακόμη αρκετά αποθέματα ελαιολάδου στην περιοχή γιατί οι παραγωγοί δεν φαίνεται να βιάζονται να πουλήσουν».

Προβλήματα στην Ισπανία
Στο μεταξύ στην Ισπανία υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον ελαιοκομικό κλάδο που απειλούν την βιωσιμότητά του, τονίστηκε σε συνέδριο για την καινοτομία που διοργανώθηκε από την ισπανική Ένωση Νέων Αγροτών (Asociación Agraria jovenes Agricultores - ASAJA) της Σεβίλλης.

Όπως τονίστηκε μεταξύ άλλων η αύξηση του κόστους, η μείωση της στήριξης από την ΚΑΠ και η ξηρασία απειλούν την επιβίωση των ελαιοκαλλιεργειών στην χώρα.

«Για την μείωση του κόστους καλλιέργειας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες της αγοράς οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να στραφούν σε νέες ποικιλίες (ανθεκτικές στην ξηρασία) που θα πρέπει γίνουν σε πυκνές φυτεύσεις», ανέφεραν οι ομιλητές.

Πάντως ο ελαιοκομικός κλάδος της χώρας συμφωνεί ότι η νέα ΚΑΠ αφήνει μεγάλο αριθμό ελαιοκαλλιεργητών, που είναι ετεροεπαγγελματίες, εκτός ενισχύσεων, κάτι που μειώνει την ανταγωνιστικότητά τους και επιβαρύνει το κόστος παραγωγής.

Σε βροχοπτώσεις, τον υπόλοιπο Απρίλιο και τον μήνα Μάιο, ελπίζουν οι Ισπανοί για να καταφέρουν να έχουν φέτος μια μέση παραγωγή ελαιολάδου.

Οι καύσωνες όταν τα ελαιόδεντρα ανθούσαν την περασμένη άνοιξη και τα προβλήματα ξηρασίας από το περασμένο καλοκαίρι αναμένεται να επηρεάσουν και την φετινή παραγωγή. 

Όπως υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις COAG, ASAJA, UPA και Cooperativas Agro-alimentarias, ο ελαιώνας έχει δύο κρίσιμες περιόδους, στις οποίες χρειάζεται το νερό, αυτές είναι οι μήνες Απρίλιος - Μάιος που έχουμε την ανθοφορία και αυτή της ωρίμανσης του καρπού που είναι τον μήνα Σεπτέμβριο.

Αυτή την εποχή τα ελαιόδεντρα φαίνεται να είναι στρεσαρισμένα λόγω της ξηρασίας των προηγούμενων ετών. Επίσης στις αρχές της Άνοιξης είχαμε υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη νέα παραγωγή. Από την άλλη οι υψηλές τιμές στα λιπάσματα ανάγκασαν πολλούς παραγωγούς να μην κάνουν καλές λιπάνσεις στα ελαιόδεντρα.

Η καλλιέργεια φαίνεται να έχει μια πρωιμότητα κατά δύο εβδομάδες. Το νερό αυτή την εποχή είναι απαραίτητο για να μην έχουμε προβλήματα στην επερχόμενη παραγωγή ελαιολάδου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2023, η περυσινή ισπανική παραγωγή ελαιολάδου (περίοδος 2022/2023) ανήλθε στους 652.086 τόνους, ποσότητα που είναι μικρότερη και από το αρνητικό ρεκόρ παραγωγής που είχαμε την περίοδο 2012/2013, όταν παρήχθησαν στην χώρα 652.687 τόνοι.

Εκδικάστηκε, την Τρίτη (4/4/2023), στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) η προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Κατά της συγκεκριμένης απόφασης, που ουσιαστικά ενεργοποιεί την απόφαση του πρώην υπουργού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Βαγγέλη Αποστόλου και η οποία πριν ένα περίπου χρόνο είχε κριθεί αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας, έχει προσφύγει εκτός από τον ΣΥΜΕΠΟΠ, η Περιφέρειας Πελοποννήσου και δήμοι της Μεσσηνίας.

Απέναντι στους φορείς από τη Μεσσηνία βρίσκονται ενώσεις τυποποιητών, σύλλογοι και επιμελητήρια από άλλες περιοχές της χώρας, όπως η ΠΕΜΕΤΕ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κ.α.

Οι δύο πλευρές κατέθεσαν τους ισχυρισμούς τους, με τους Μεσσήνιους να υποστηρίζουν το δικαίωμά τους στην ονομασία ΠΟΠ και την αντίθετη πλευρά να ισχυρίζεται ότι τυχόν ακύρωση της απόφασης Γεωργαντά θα σήμαινε την απώλεια περίπου 200.000.000 ευρώ για το εθνικό εισόδημα, το οποίο αποφέρουν οι εξαγωγές της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών.

Η νέα απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.

Υπενθυμίζεται από τον ΑγροΤύπο ότι στην πρώτη τους προσφυγή οι φορείς από τη Μεσσηνία δικαιώθηκαν στο ΣτΕ, αλλά ήρθε η απόφαση Γεωργαντά να ενεργοποιήσει και πάλι τις προβλέψεις της απόφασης Αποστόλου.

Σφοδρή χαλαζόπτωση έπληξε το βράδυ της Δευτέρας (3/4) περιοχές της Χαλκιδικής.

Για αρκετή ώρα έριξε χαλάζι σε χωριά, όπως η Πορταριά, ο Άγιος Παντελεήμονας αλλά και η Όλυνθος. Οι παραγωγοί εκτιμούν ότι τα βερίκοκα σίγουρα υπέστησαν ζημιές αλλά μέχρι στιγμής, και ωσότου στεγνώσουν τα χωράφια, δεν έχουν δει από κοντά το μέγεθος της καταστροφής.

Ο κ. Βαγγέλης Μισαηλίδης, παραγωγός και πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Σημάντρων, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «η χαλαζόπτωση είχε μεγάλη ένταση και διάρκεια, για τουλάχιστον ένα τέταρτο ήταν συνεχόμενη. Επίσης χτύπησε μεγάλη έκταση σχεδόν όλη την περιοχή καλλιέργειας βερικόκων. Εκτιμώ ότι όλες οι πρώιμες ποικιλίες έχουν πρόβλημα. Η καλλιέργεια ήταν στο στάδιο καρπιδίου και πρώτου αραιώματος. Η ζημιά θα είναι μεγάλη και πολλά βερίκοκα θα είναι μη εμπορεύσιμα και αναγκαστικά θα πάνε για μεταποίηση».

Ο κ. Αθανάσιος Κασσαμανώλης, παραγωγός και γεωπόνος από την Πορταριά, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι πρώιμες ποικιλίες βερικόκων έχουν καρπό σε μέγεθος φουντουκιού. Κανονικά θα έπρεπε αυτή την περίοδο να είμαστε στα αραιώματα περιμένουμε όμως να δούμε τις ζημιές. Όσα βερίκοκα έχουν χτυπηθεί θα είναι μη εμπορεύσιμα. Η ζημιά αποζημιώνεται από τον ΕΛΓΑ και θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν οι εκτιμήσεις». 

Στο μεταξύ πριν ένα μήνα είχε στείλει επιστολή ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου της περιοχής, Γιάννης Κουφίδης, στον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζο, με την οποία ζητούσε την ένταξη της Χαλκιδικής στο πρόγραμμα της χαλαζικής προστασίας με αεροπλάνα του Οργανισμού. Σύμφωνα με το Επιμελητήριο Χαλκιδικής, το εθνικό πρόγραμμα Χαλαζικής προστασίας με αεροπλάνα σποράς των Χαλαζοφόρων νεφών από τον ΕΛΓΑ, εφαρμόζεται σε δύο περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, συνολικής έκτασης 5.197.000 στρεμμάτων.

Η περιοχή Μακεδονίας σε τμήματα των περιφερειακών ενοτήτων Ημαθίας, Πέλλας, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης και Πιερίας καλύπτει έκταση 2.741.000 στρεμμάτων και η Περιοχή Κεντρικής Ελλάδας (κυρίως Θεσσαλία) σε τμήματα των περιφερειακών ενοτήτων Λάρισας, Τρικάλων, Καρδίτσας και Φθιώτιδας έκταση 2.456.000 στρεμμάτων. Ο κ. Κουφίδης ζητούσε να ενταχθεί και η Χαλκιδική στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.