Παρεμβάσεις για την κατάσταση των γεωργικών αγορών μετά την εισβολή στην Ουκρανία και θέματα εμπορίου που συνδέονται με τη γεωργία, πραγματοποίησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς στο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας & Αλιείας της ΕΕ, που έγινε στις 20 Μαρτίου 2023, στις Βρυξέλλες.

«Κατάσταση των γεωργικών αγορών μετά την εισβολή στην Ουκρανία»
Στην παρέμβασή του για την κατάσταση των γεωργικών αγορών μετά την εισβολή στην Ουκρανία ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς επισήμανε ότι οι γεωργικές αγορές βρίσκονται σε μια εύθραυστη ισορροπία, που μπορεί να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή από αστάθμητους παράγοντες, κάτι πολύ σύνηθες το τελευταίο διάστημα. Οι τομείς με τις μεγαλύτερες απώλειες λόγω τιμών εισροών είναι αυτοί των μεταποιημένων οπωροκηπευτικών και της κτηνοτροφίας.
Τόνισε ακόμα ότι μετά από αυτές τις εξελίξεις καθίσταται δύσκολη η υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, καθώς οι φιλόδοξες δράσεις και επενδύσεις που έχουμε προγραμματίσει, προσκρούουν στον πληθωρισμό.
«Πρέπει να προετοιμαστούμε για κάθε ενδεχόμενο εξετάζοντας σοβαρά κατά πόσον ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ μπορεί να ανταπεξέλθει στις τρέχουσες προκλήσεις. Απαιτούνται κοινά αποδεκτές λύσεις και γρήγορες αποφάσεις τόσο για τους γεωργούς όσο και για τους καταναλωτές».

«Δέσμη μέτρων για την αλιεία»
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπογράμμισε την δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για την τήρηση της δέσμης των ανακοινώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη της βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας του τομέα της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών. Επισήμανε, εντούτοις, ότι από τις ανακοινώσεις, τίθενται ιδιαίτερα σφικτά χρονοδιαγράμματα και δεν παρέχεται ο απαιτούμενος χρόνος για την τεκμηρίωση των προτεινόμενων δράσεων και την εξασφάλιση της απαραίτητης συνεργασίας των αλιέων για την επίτευξη των στόχων.
Ο κ. Γεωργαντάς υπογράμμισε ότι οι επιπτώσεις στους αλιείς είναι σημαντικές ιδιαίτερα μετά από μία περίοδο συνεχών κρίσεων και οικονομικών επιβαρύνσεων και επισήμανε ότι λόγω της ιδιαιτερότητας της Μεσογείου τα όποια μέτρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν με τον ίδιο τρόπο.
Όσον αφορά στην επίτευξη του στόχου της Μέγιστης Βιώσιμης Απόδοσης και τη μείωση της πίεσης στα αλιευτικά αποθέματα, η χώρα μας όπως είπε ο κ. Γεωργαντάς, καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση όπως την ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών η οποία θα συμβάλει στην επισιτιστική ασφάλεια.
Ζήτησε πριν ληφθούν μέτρα και προκειμένου ο αλιευτικός μας στόλος να είναι οικονομικά βιώσιμος να εξεταστούν επαρκώς οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις των παραγωγικών φορέων που επηρεάζονται σε επίπεδο κράτους μέλους και ιδίως στους αλιείς που χρησιμοποιούν το αλιευτικό εργαλείο τράτα βυθού.

«Θέματα εμπορίου που συνδέονται με τη γεωργία»
Όσον αφορά στα θέματα εμπορίου αυτό που τονίστηκε είναι ότι ο στόχος της διαφοροποίησης των αγορών της Ε.Ε., είναι απαραίτητο να συμβαδίζει και με τη στρατηγική μας αυτονομία, που πρέπει να είναι και ο πρωταρχικός στόχος μας, ώστε να διασφαλιστεί η μελλοντική μας επισιτιστική ασφάλεια.
Σημειώθηκε ακόμα ότι με δεδομένο ότι ο αγροδιατροφικός τομέας είναι ένας από τους ανθεκτικότερους στην Ένωση, έχουμε συμφέρον και υποχρέωση να τον διατηρήσουμε ζωντανό και ακμάζοντα. Ειδικά για την Ελλάδα σημειώθηκε ότι υπάρχει δυσαρέσκεια για την μη αποτελεσματική προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων στο πλαίσιο ορισμένων εμπορικών Συμφωνιών της Ε.Ε., κυρίως για τα εμβληματικά μας προϊόντα. Η προστασία των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων δεν γίνεται εύκολα σεβαστή από αρκετές τρίτες χώρες, κάτι που στο μέλλον θα υπονομεύσει την αναγνώριση της ιδιαίτερης αγροδιατροφικής κληρονομιάς της Ένωσης.

Σχετικά με τα υπόλοιπα θέματα της ημερήσιας διάταξης και ειδικότερα για τον τομέα αποκατάστασης της φύσης στα θαλάσσια οικοσυστήματα αυτό που επισημάνθηκε ήταν ότι η αποκατάσταση των υποβαθμισμένων θαλάσσιων οικοσυστημάτων διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των αλιευτικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, όταν έρχεται η ώρα της λήψης μέτρων αποκατάστασης πρέπει να ληφθούν υπόψη οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές απαιτήσεις καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές ιδιαιτερότητες.

Επίσης, όσον αφορά στις γεωργικές και δασοκομικές πτυχές για την αποκατάσταση της φύσης ο κ. Γιώργος Γεωργαντάς υπογράμμισε ότι για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα απαιτούνται μαζικές επενδύσεις και στήριξη του γεωργικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης χρηματοδότηση πέρα από τα κονδύλια της ΚΑΠ, που είναι δεσμευμένα. Μάλιστα σημείωσε ότι η κλιματική αλλαγή έχει ήδη σημαντικό αντίκτυπο στα οικοσυστήματα και οι αλλαγές αυτές πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο κατά τον καθορισμό των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν όσο και κατά την προετοιμασία και εφαρμογή των μελλοντικών εθνικών σχεδίων αποκατάστασης.

Τέλος, όσον αφορά στην αναθεώρηση της πρωτοβουλίας της ΕΕ για τους επικονιαστές ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τόνισε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 84% των καλλιεργούμενων φυτών εξαρτώνται από αυτούς και 15 δισ. Ευρώ περίπου της ετήσιας γεωργικής παραγωγής της ΕΕ αποδίδεται άμεσα σε αυτούς. Για να αναστραφεί η παρατηρούμενη τάση μείωσης τους, το ελληνικό στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ αποτελεί κύριο μέσο, μέσω μέτρων όπως η βιολογική γεωργία, η διατήρηση και η ανάπτυξη χαρακτηριστικών του τοπίου, η γεωργοδασοκομία και η μειωμένη χρήση φυτοφαρμάκων.

Κατατέθηκε στην Βουλή νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με το οποίο θεσπίζεται νέος «Κώδικας Μετανάστευσης», όπου μεταξύ άλλων περιέχονται ρυθμίσεις για μετακλητούς πολίτες Τρίτων Χωρών προκειμένου να απασχοληθούν στην αγροτική παραγωγή, όπως είχε αναφέρει σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου.

Με το σχέδιο νόμου καθιερώνεται η ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων χορήγησης και ανανέωσης όλων των τύπων αδειών διαμονής και η επικαιροποίηση και μείωση των δικαιολογητικών που απαιτούνται για την έκδοση ή ανανέωση αδειών διαμονής.

Συγκεκριμένα στο Άρθρο 26 ορίζεται η διαδικασία της μετάκλησης πολιτών τρίτων χωρών, για εξαρτημένη και εποχιακή ή απασχόληση υψηλής ειδίκευσης και προβλέπεται η διαδικασία καθορισμού του όγκου εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών. Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου που εκδίδεται το τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους, κατόπιν εισήγησης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθορίζονται ο ανώτατος αριθμός θέσεων για εξαρτημένη και εποχιακή εργασία βάσει των ετησίων αναγκών της χώρας.

Ειδικά για την περίπτωση της μετάκλησης εποχιακών εργαζομένων στην αγροτική οικονομία, για τον καθορισμό του ανώτατου αριθμού μετακαλούμενων για ολόκληρη την επικράτεια λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στις αποκεντρωμένες διοικήσεις κατά το προηγούμενο έτος. Η αντιστοιχία μεταξύ καλλιεργήσιμης έκτασης ή ζωικού κεφαλαίου του αιτούντος εργοδότη με τον αριθμό των εποχιακά εργαζομένων, των οποίων μπορεί να ζητήσει τη μετάκληση, καθορίζεται με σχετική κοινή υπουργική απόφαση και μπορεί να είναι προσαυξημένη κατά δέκα τοις εκατό (10%).   

Στο Άρθρο 27 καθορίζονται η διαδικασία εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών για παροχή εξαρτημένης εργασίας, η οποία πρέπει να τηρείται από τους εργοδότες που επιθυμούν να απασχολήσουν πολίτες τρίτων χωρών και οι προϋποθέσεις έγκρισης των σχετικών αιτημάτων. Επιπλέον, αποσαφηνίζονται η αρμοδιότητα των υπηρεσιών επεξεργασίας των αιτήσεων και ο τρόπος επικοινωνίας με τις αρμόδιες προξενικές αρχές. Τέλος, καθορίζεται η αρμοδιότητα των προξενικών αρχών, η οποία ενόψει της έκδοσης θεώρησης κατόπιν παραλαβής πράξης έγκρισης εκδοθείσας από τις υπηρεσίες επεξεργασίας των αιτήσεων, περιορίζεται στην τήρηση των γενικών και ειδικών διατάξεων για τις θεωρήσεις, χωρίς να υπάρχει υποχρέωση ελέγχου των δικαιολογητικών που αφορούν στη χορήγηση της αιτηθείσας άδειας διαμονής.

Αναλυτικά, το πλήρες περιεχόμενο του Άρθρου 27 αναφέρει τα εξής:
1. Κάθε εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει προσωπικό για παροχή εξαρτημένης εργασίας, καταθέτει αίτηση μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, στην οποία αναφέρονται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, τα στοιχεία και η ιθαγένεια των προς απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, η ειδικότητα, ο τομέας, καθώς και το χρονικό διάστημα της απασχόλησης. Η αίτηση συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά της απόφασης των παρ. 1 και 28 του άρθρου 176. 
2. Η αρμόδια υπηρεσία εκδίδει πράξη, με την οποία εγκρίνεται η απασχόληση του πολίτη τρίτης χώρας σε συγκεκριμένο εργοδότη μόνον εφόσον α) τα δικαιολογητικά είναι πλήρη και β) για τις περιπτώσεις των αιτήσεων για χορήγηση αδειών διαμονής με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης (άδεια διαμονής τύπου «Ε.1»), την απασχόληση κατόπιν μετάκλησης (άδεια διαμονής τύπου «Ε.4»), καθώς και των αιτήσεων για χορήγηση θεώρησης εισόδου για διαμονή με σκοπό την εποχιακή εργασία (τίτλος διαμονής τύπου «Ε.5), ο αριθμός των προβλεπόμενων θέσεων εργασίας στην Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου του άρθρου 26 δεν έχει εξαντληθεί. Η σχετική πράξη έγκρισης διαβιβάζεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μαζί με την υπογεγραμμένη από τον εργοδότη σύμβαση εργασίας, στην αρμόδια ελληνική προξενική αρχή. Σε κάθε περίπτωση, 49μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποστέλλονται προς τα οικεία προξενεία και κατάλογοι με τις πράξεις έγκρισης για όλες τις περιπτώσεις μετακλήσεων, σύμφωνα με τον παρόντα.  
3. Η αρμόδια ελληνική προξενική αρχή καλεί τους ενδιαφερόμενους πολίτες τρίτων χωρών, για τους οποίους έχει εκδοθεί πράξη έγκρισης για την είσοδο στην Ελλάδα με σκοπό την απασχόληση. Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να παρουσιάζονται αυτοπροσώπως στην ανωτέρω υπηρεσία, προκειμένου να υπογράψουν τη σχετική σύμβαση εργασίας και να τους χορηγηθεί η εθνική θεώρηση εισόδου, τηρουμένων κατά τα λοιπά των γενικών και ειδικών διατάξεων για τις θεωρήσεις. 

Διαβάστε το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή (εδώ)

Ενημερωτική συνάντηση (δεύτερη κατά σειρά μετά την Κοζάνη) για τη νέα ΚΑΠ έγινε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, την Πέμπτη (16/3), στην Κομοτηνή.

Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΑΜΘ), ενώ την διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ εκπροσώπησε ο αντιπρόεδρος του Οργανισμού, Κυριάκος Μπαμπασίδης και η γενική διευθύντρια, Όλγα Μωραΐτου.

Στην ομιλία του ο κ. Μπαμπασίδης δήλωσε πως «ακόμα και τώρα δεν έχουμε πλήρως τις εφαρμοστικές διατάξεις για να έχουμε την ακριβή εικόνα. Δίνουμε όμως πληροφορίες, μαζεύουμε ερωτήματα και βρισκόμαστε σε ανοιχτό διάλογο».

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο κ. Νίκος Δημόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Καβάλας, ο οποίος ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «δεν πήραμε καμιά ουσιαστική ενημέρωση ούτε μας δόθηκαν απαντήσεις στα ερωτήματά μας. Αυτοί που γνωρίζουν τι ισχύει στη νέα ΚΑΠ γιατί δεν δίνουν απαντήσεις.

Μας τονίζουν ότι τα 2 πρώτα χρόνια δεν θα χαθούν τα χρήματα από την ΚΑΠ αλλά θα πάνε στην βασική. Το ερώτημα είναι πως θα τα πάρουμε. 

Η αναδιανομή θα γίνει από τις «μεγαλύτερες σε μικρότερες ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις» και εφαρμόζεται σε επίπεδο των τριών αγρονομικών περιφερειών (αροτραίων καλλιεργειών, μόνιμων καλλιεργειών, βοσκότοπων). Οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι αναδιανεμητικής στήριξης, εάν οι εκτάσεις που δηλώνουν σε κάθε αγρονομική περιφέρεια, βρίσκονται ανάμεσα σε συγκεκριμένα ανώτερα και κατώτερα όρια εκταρίων. Δεν μας απαντάνε όμως με βάση ποια στρέμματα θα καταβληθεί. Θα βασίζεται στα στρέμματα των δικαιωμάτων και τι θα γίνει με νεοεισερχόμενους;

Δίνουν ένα πριμ στους κτηνοτρόφους 3 ευρώ ανά στρέμμα αν κρατήσουν τα ζώα τους μέσα στον στάβλο από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο, ανάλογα το υψόμετρο που είναι η εκτροφή. Τα στρέμματα αφορούν τις εκτάσεις των βοσκοτόπων που έχουν οι κτηνοτρόφοι από την τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ ή θα προστεθούν και οι εκτάσεις που καλλιεργούνται για ζωοτροφές;

Έχουμε ένα πρόγραμμα στο Δεύτερο πυλώνα που λέγεται ευζωία των ζώων. Κανείς δεν γνωρίζει με ποιους όρους θα τρέξει το πρόγραμμα. Επίσης σφάζουμε μοσχάρια από την 1/1/2023 και δεν γνωρίζουμε αν θα εισπράξουμε την συνδεδεμένη γιατί δεν έχουν υπογράψει την εφαρμοστική».

Το 2022 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τις θερμοκηπιακές μονάδες υδροπονικής καλλιέργειας ντομάτας που λειτουργούν με φυσικό αέριο στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα.

Παρόλα αυτά κατάφεραν να ξεπεράσουν τα μεγάλα προβλήματα και το 2023 φαίνεται να ανοίγονται πιο θετικές προοπτικές για τον κλάδο λόγω της διόρθωσης προς τα κάτω των τιμών ενέργειας.

Οι Κήποι Καρδίτσας είναι μια υπερσύγχρονη θερμοκηπιακή μονάδα υδροπονικής καλλιέργειας ντομάτας που λειτουργεί από το 2020. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο βασικός µέτοχος και διευθύνων σύµβουλος της «Κήποι Καρδίτσας», Αργύρης Παπαργυρόπουλος, «εστιάζουμε στην ποιότητα, την καινοτομία και την αειφορία. Στο πλαίσιο αυτό έχουν επιλεγεί ποιοτικές ποικιλίες σπόρων ντοµάτας τύπου beef, από πιστοποιηµένους οίκους παραγωγής σπόρων.

Καλλιεργούμε 50 στρέμματα με ντομάτες. Υπάρχουν δύο σταθμούς Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ ή CHP) που λειτουργούν με φυσικό αέριο και παράγουν ταυτόχρονα 4 MW ηλεκτρικής και 5 MW θερμικής ενέργειας την ώρα. Η ηλεκτρική ενέργεια διοχετεύεται στο δίκτυο της ΔΕΔΔΗΕ μέσης τάσης, ενώ η θερμική χρησιμοποιείται για τη θέρμανση του θερμοκηπίου. Στις εγκαταστάσεις λειτουργούν ψυκτικοί θάλαμοι και μονάδες διαλογής και συσκευασίας. 

Το φυσικό αέριο το 2022 είχε φτάσει να είναι 20 φορές πιο ακριβό σε σχέση με την τιμή που είχε πριν ξεκινήσει ο πόλεμος της Ουκρανίας. Τώρα έχει κάπως μειωθεί η τιμή του αλλά παραμένει ακόμη σε υψηλά επίπεδα (είναι τριπλάσια σε σχέση με το 2020). Επίσης στα είδη συσκευασίας και στο εργατικό είχαμε αύξηση του κόστους.

Φυτεύσεις της ντομάτας γίνονται από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι μέσα Μαρτίου και όλο τον υπόλλοιπο χρόνο είμαστε στην αγορά με ντομάτες τύπου beef. Την παραγωγή μας την πουλάμε στην Ελλάδα. Εδώ και μια εβδομάδα έχουμε βγει στην αγορά. Σίγουρα οι καταναλωτές έχουν μειώσει τις αγορές τους. Για αυτό σκεφτόμαστε να ξεκινήσουμε εξαγωγές. Πέρασε μια δύσκολη χρονιά το 2022 η υδροπονική καλλιέργεια ντομάτας αλλά καταφέραμε να κρατηθούμε».

Από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Στασινόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής της επιχείρησης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «παρά τα προβλήματα το 2022 βγήκαμε στην αγορά με την μικρόκαρπη κερασοντομάτα (Cherry) σε συσκευασία 500 γραμμαρίων (κούπα). Είναι ένα προϊόν που έχει μεγαλύτερο κόστος παραγωγής και εργατικών. Καλλιεργήσαμε το 10% της έκτασης με τα ντοματίνια. Είναι ένα προϊόν πιο γκουρμέ και δεν πωλείται χύμα, οπότε έχει πιο υψηλή τιμή σε σχέση με την μεγαλόκαρπη».

Τα θερμοκήπια Σαββίδη - DRAMELLO FRESH, έχουν κατασκευαστεί το 2014 στη Δράμα και ειδικεύονται στην υδροπονική καλλιέργεια τομάτας, κάνοντας χρήση ΣΗΘΥΑ (CHP). Η παραχθείσα θερμική ενέργεια, χρησιμοποιείται στο θερμοκήπιο για θέρμανση, ενώ η παραχθείσα ηλεκτρική ενέργεια πωλείται στον Δημόσιο Φορέα Ηλεκτροδότησης. 

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Καδόγλου, Γεωπόνος και Διευθυντής Παραγωγής στα Θερμοκήπια Σαββίδη Α.Ε. «από το 2006, με μεγάλη καθυστέρηση, σε σχέση με την Ευρώπη, λειτουργούν και στην Ελλάδα θερμοκήπια που χρησιμοποιούν συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Είχα την τύχη να εργαστώ ως γεωπόνος στην πρώτη μεγάλη θερμοκηπιακή μονάδα «εκτός εδάφους» που λειτουργούσε με φυσικό αέριο. Από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι η χώρα μας δεν είχε συγκεκριμένη πολιτική για αυτόν τον κλάδο. 

Σε αντίθεση με άλλες χώρες, η τιμή του ρεύματος που απολάμβαναν οι παραγωγοί, πουλώντας το προϊόν αυτό, δεν συνδέονταν με την τιμή του φυσικού αερίου. Στο εξωτερικό, επίσης, οι παραγωγοί μπορούν να συνάψουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια, σταθερής τιμής του φυσικού αερίου με τους παρόχους, κάτι που δεν συμβαίνει στην χώρα μας.   

Μετά τους περιορισμούς της Ρωσίας στη διάθεση του φυσικού αερίου, σαν αποτέλεσμα των κυρώσεων που της επέβαλε η Δύση, η τιμή του φυσικού αερίου έφτασε και σε 20πλάσια επίπεδα, στην Ευρώπη. Αυτό δημιούργησε μεγάλες αναταράξεις και στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. 

Σαν πρώτη αντίδραση, είχαμε ακυρώσεις παραγγελιών στα φυτώρια, από τους παραγωγούς, μη μπορώντας να ανταποκριθούν στο ενεργειακό κόστος, μεταθέτοντας τις νέες φυτεύσεις τους για το τέλος του χειμώνα, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, επιπρόσθετη, πρόχειρη, αντισταγονική θερμοκουρτίνα στο θερμοκήπιο, για να μειώσουν τον όγκο που έπρεπε να θερμάνουν. 

Στην Ελλάδα είχαμε μετάθεση ημερομηνίας μεταφύτευσης, αποφεύγοντας το χειμώνα, ενώ κάποιοι παραγωγοί έριξαν τις θερμοκρασίες μέσα στο θερμοκήπιο (με μείωση εως και 50% της θερμικής ενέργειας), κάτι που είχε κόστος στην συνολική παραγωγή. 

Η αύξηση της τιμής πώλησης του γεωργικού προϊόντος ήταν πολύ μικρή για να καλύψει τις αυξήσεις στο κόστος παραγωγής. Είχαμε και συνακόλουθες αυξήσεις στα λιπάσματα 20 - 500%, ενώ στο φυσικό αέριο, είδαμε την τιμή να αυξάνει έως και 1.700%.

Μέσα σε λίγες βδομάδες συντελέστηκαν κοσμογονικές αλλαγές στο θερμοκηπιακό τομέα. Θερμοκήπια στην Αγγλία με αγγούρι εγκαταλείφτηκαν εντελώς. Παραγωγοί από την Ολλανδία (τα θερμοκήπια εκεί καταναλώνουν το 9% του φυσικού αερίου  της χώρας), έγιναν ξαφνικά πωλητές ενέργειας, αφού τα χαμηλά συμβόλαια στο φυσικό αέριο που είχαν προσυπογράψει, τους επέτρεπαν να κάνουν περιουσίες, μεταπουλώντας το αέριο σε άλλες επιχειρήσεις. Το ίδιο έκαναν και όσοι είχαν μεγάλες δεξαμενές αποθήκευσης αερίου, «εγκαταλείποντας» έτσι την γεωργική παραγωγή. 

Το ρευστό αυτό ενεργειακό περιβάλλον συνέβαλλε, δυστυχώς και στο «πάγωμα» μεγάλων επενδύσεων που είχαν προγραμματιστεί να γίνουν στη χώρα μας. 

Οι αρχικές εκτιμήσεις, έκαναν λόγο για μεταφορά μεγάλου όγκου της παραγωγής σε χώρες της Αφρικής, όπως η Κένυα και το Μαρόκο. 
Φαίνεται όμως πως το 2023 η εικόνα αυτή αρχίζει να αντιστρέφεται. Η τιμή του φυσικου αερίου είναι μόλις τρεις φορές επάνω σε σχέση με αυτήν που είχαμε πριν λίγα χρόνια και οι παραγωγοί στην Ελλάδα άρχισαν να «ξαναζεσταίνουν» τις μηχανές τους. 

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο είναι από τις πιο καθαρές από τις συμβατικές μορφές ορυκτών καυσίμων. Μόνο στο νομό Δράμας η ικανότητα παραγωγής ρεύματος με μονάδες ΣΗΘ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας) είναι της τάξεως των 20 ΜW, ενώ στα θερμοκήπια του νομού απασχολούνται πάνω από 300 άτομα. Πρέπει, λοιπόν η Πολιτεία να ασχοληθεί με τα προβλήματα αυτών των μονάδων, να απορροφά τους έντονους κραδασμούς που  προκαλούνται στην παγκόσμια, προσφέροντας σταθερότητα και αίσθημα εμπιστοσύνης σε νυν και εν δυνάμει επενδυτές».

Επανέρχονται σταδιακά οι ροές των εξαγωγών τούρκικης και μαροκινής ντομάτας στην ΕΕ.

Το τουρκικό Υπουργείο Γεωργίας και Δασών ανακοίνωσε ότι ο περιορισμός στις εξαγωγές ντομάτας, που είχε θεσπισθεί στις 2 Μαρτίου και είχε προαναγγελθεί ότι θα διαρκέσει έως τις 14 Απριλίου, έχει αρθεί από τις 7 Μαρτίου. 

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, δηλώνει ότι «η απαγόρευση αποφασίστηκε για να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα του εφοδιασμού στην εγχώρια αγορά και να αποτραπεί η αύξηση των τιμών της τομάτας. Ωστόσο, η απαγόρευση επικρίθηκε έντονα από τους καλλιεργητές, καθώς η ντομάτα παραμένει το κύριο εξαγωγικό προϊόν νωπών προϊόντων για την Τουρκία. Οι Τουρκία εξάγει κάθε χρόνο περίπου 600.000 τόνους ντομάτας».

Σε αύξηση των εξαγωγών ντομάτας θα προχωρήσουν και οι Μαροκινοί. Τις προηγούμενες ημέρες σε μια προσπάθεια να μειώσουν τις τιμές στην εγχώρια αγορά είχαν προχωρήσει σε περιορισμούς των εξαγωγών ντομάτας. Το Μαρόκο είναι μεγάλος προμηθευτής ντομάτας στις αγορές της Ευρώπης (ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο). Οι εισαγωγές στην ΕΕ ντομάτας από το Μαρόκο ξεπερνούν τους 300.000 τόνους ετησίως. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τις προηγούμενες ημέρες να αδειάσουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου και να βάζουν στους πελάτες τους όριο των τριών τεμαχίων.

Οι εισαγωγές φρέσκιας ντομάτας στην ΕΕ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Κομισιόν, θα συνεχίσουν την ανοδική τάση των τελευταίων ετών. Το 2022 είχαν μια αύξηση, κατά 3%, φτάνοντας στους 730.000 τόνους.

Για τις επιπτώσεις πού φέρει η καθυστέρηση έκδοσης ΚΥΑ για τον καθορισμό ανώτατου ορίου θέσεων εργασίας ανά Περιφέρεια και Νομό, για απασχόληση Πολιτών Τρίτων Χωρών (ΠΤΧ) στον πρωτογενή τομέα, αναφέρονται σε επιστολή τους προς τους αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης οι Αγροτικοί Σύλλογοι από Κρήτη και Μεσσηνία.

Όπως επισημαίνουν η νέα προγραμματική περίοδος 2023-2024 έχει ήδη ξεκινήσει ενώ οι διαδικασίες για μετάκληση ΠΤΧ γίνονται με παράταση της προηγούμενης ΚΥΑ 2021-2022. Να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη παράταση δεν έχει καμία εφαρμογή σε Περιφέρειες όπου δεν υπάρχουν πλέον διαθέσιμες θέσεις εργασίας.

Επίσης, προσθέτουν ότι έχουν ενημερώσει έγκαιρα και εγγράφως για τις παθογένειες της νομοθεσίας που διογκώνουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και ζητάμε άμεσα την τροποποίηση τους με στοχευμένες παρεμβάσεις.

Και προσθέτουν: «Παραδόξως, έως σήμερα δεν έχουμε καμία ενημέρωση για την πρόθεση σας να τροποποιηθούν το σύνολο των προβληματικών σημείων στην διαδικασία.

Αντιθέτως έχουν προστεθεί επιπλέον χρονοβόρες ενέργειες όπου μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας καταχωρούνται επανειλημμένα τα ίδια στοιχεία του εργαζόμενου και εργοδότη σε κάθε στάδιο, όπως στην έκδοση άδειας διαμονής, την έκδοση ΑΜΚΑ και ΑΦΜ και την έκδοση άδειας εργασίας, κ.α. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η επιδίωξή της Κυβέρνησης είναι να μεταφέρει την γραφειοκρατία στο μέρος και την  ευθύνη των πολίτων και τελικά να αυξάνεται κατά πολύ και ο χρόνος ολοκλήρωσης υποθέσεων αλλά και το κόστος. Σε όλες τις παραπάνω διαδικασίες επιβάλλεται επιπλέον παράβολο (πέραν του αρχικού για την μετάκληση) ενώ παράλληλα πολλοί από τους εργοδότες έχουν χάσει ήδη τα χρήματα τους από τις κατ' εξακολούθηση απορρίψεις υποθέσεων από τις ελληνικές πρεσβείες, άνευ ουσιαστικής αιτιολογίας.

Κύριοι Υπουργοί, αναλογιζόμενοι τις ήδη δυσμενείς επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η τεράστια έλλειψη εργατικού δυναμικού στην τρέχουσα περίοδο αλλά και το γεγονός ότι η χωρά μας βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο θα είναι ολέθριο λάθος εάν προσχωρήσει η διάλυση της Βουλής χωρίς την δημοσίευση της νέας ΚΥΑ σε ΦΕΚ.

Προειδοποιούμε για μια ακόμα φορά ότι η επισιτιστική κρίση δεν μια αυθαίρετη ορολογία αλλά υπάρχει και επηρεάζει ήδη την καθημερινότητα των πολιτών, συμπαρασύροντας συγχρόνως και τις τιμές των αγροτικών προϊόντων προς τα πάνω, λόγω ποσοτικής και ποιοτικής υποβάθμισης των προϊόντων.

Για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τις δικές σας επιλογές που έως τώρα δεν έχουν επιφέρει καμία ουσιαστική λύση σε αυτό το ζήτημα.

Σας καλούμε για ύστατη φορά να μεριμνήσετε ώστε να ολοκληρωθεί άμεσα η έκδοση της σχετικής ΚΥΑ. Είναι το ελάχιστο που επιβάλλεται να πετάξετε σε αυτή την δύσκολη χρονική συγκυρία».

Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ των:
Α.Σ Φιλιατρών – Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος
Α.Σ. Γαργαλιάνων – Πρ. Ντεμερούκας Ασημάκης
Α.Σ. Σελίνου Χανίων - Πρ. Χαλκιάς Γεώργιος.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμανουήλ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου –  Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου –  Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης

Θετικό το πρόσημο για τους Έλληνες παραγωγούς, παρά τις ανατιμήσεις.

Υποθήκες για ακόμα καλύτερη παρουσία στο μέλλον έβαλε φέτος η ντομάτα βελανίδι, καθώς κατά κοινή ομολογία, καταφέρνει παρά τα υψηλά κοστολόγια, να φέρνει κερδοφορία στους περισσότερους παραγωγούς. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι τάσεις της αγοράς, που όσον αφορά στο εσωτερικό, δείχνει να προτιμά τα πιο γευστικά προϊόντα.

Η Ελληνική αγορά προτιμά τα πιο γλυκά, τα πιο γευστικά προϊόντα

Ο κ. Φώντας Δουλούμης, ταμίας στον Συνεταιρισμό Ανατολή τόνισε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «στην Ελλάδα έχουμε γύρω στα 45.000 στρέμματα με θερμοκηπιακές καλλιέργειες, εκ των οποίων η Κρήτη έχει γύρω στα 23.000 στρέμματα. Η Κρήτη λόγω της θέσης της έχει τη δυνατότητα να έχει προϊόν μέσα στο χειμώνα και το Μάιο, όταν αρχίζουν οι άλλες περιοχές, εμείς τελειώνουμε. Όσον αφορά στη ντομάτα βελανίδι κατά προσέγγιση οι εκτάσεις καλλιέργειας στην Κρήτη είναι γύρω στα 2.000 στρέμματα αυτή την περίοδο. Σήμερα που μιλάμε το 80% της παραγωγής σε βελανίδι αφορά Κρητικό προϊόν. Οι τιμές παραγωγού την περασμένη εβδομάδα ανέβηκαν και πάνω από 3 ευρώ το κιλό, ενώ σήμερα είναι γύρω στα 2,70. Η τιμή είναι ικανοποιητική για τον παραγωγό. Όταν η τιμή για τον παραγωγό πέσει κοντά στο 1 ευρώ το κιλό, τότε δεν υπάρχει περιθώριο κέρδους. Ένα κόστος καλλιέργειας γενικά στη ντομάτα είναι τα 5.000 ευρώ το στρέμμα. Στο βελανίδι η διαφορά είναι ότι έχει ακριβότερα εργατικά, γιατί πολύ απλά μαζεύεται με το χέρι και μιλάμε για λεπτο-δουλειά. Η ντομάτα βελανίδι έχει διαφορά από τη ντομάτα beef, την μεγαλόκαρπη, γιατί συλλέγεται επί τόπου συνήθως από τους παραγωγούς και συσκευάζεται σε κεσεδάκια για να φύγει για την αγορά. Το περισσότερο Ελληνικό βελανίδι καταναλώνεται στην εσωτερική αγορά, αλλά γίνονται και εξαγωγές. Προβλήματα γενικώς δεν υπάρχουν, παρά μόνον αν ο χειμώνας είναι βαρύς, κάτι που φέτος δεν ισχύει. Στην καλλιέργεια της ντομάτας γενικώς έχει κάνει μεγάλη ζημιά η Tuta και ο ιός της καστανής ρυτίδωσης. Όλα αυτά είναι σε έξαρση κυρίως μετά το Μάρτιο. Από υβρίδια θεωρώ τα Lobello, πολύ καλά γιατί υπερέχουν σε γεύση».

Ο κ. Νεκτάριος Παπαδάκης, είναι πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Παραγωγών Κηπευτικών Δήμου Ιεράπετρας Κάμιρος με την διακρική επωνυμία Κρητικό Περβόλι και όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο: «την τρέχουσα σεζόν υπερδιπλασιάσαμε τις εκτάσεις με ντομάτα βελανίδι, το οποίο διαθέτουμε στην εσωτερική αγορά, έχοντας συνεργασία με μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Έχουμε όμως και άλλες συνεργασίες. Από υβρίδια προτιμάμε το Lobello, γιατί έχουν καλή γεύση και τα ζητάει η αγορά περισσότερο. Στις συσκευασίες των 500 γραμμαρίων η ντομάτα μπαίνει με το κοτσάνι, ενώ στις συσκευασίες των 250 γραμμαρίων (ποτήρι) μπαίνει χωρίς κοτσάνι. Οι ποιότητες σε ένα θερμοκήπιο δεν είναι πάντα ίδιες. Για να έχεις ενα καλό κέρδος, με το σημερινό κόστος παραγωγής, πρέπει να έχεις μια απόδοση στους 15 με 20 τόνους ανά στρέμμα. Το κόστος παραγωγής έχει ξεπεράσει τα 6.000 ευρώ το στρέμμα λόγω των ανατιμήσεων στις εισροές, ενώ και τα εργατικά είναι πλέον στα 35-40 ευρώ αντί 30 που ήταν μέχρι πέρσι».

Έτοιμος να βάλει ντομάτα βελανίδι εμφανίζεται και ο κ. Θανάσης Παλούκης, που καλλιεργεί κηπευτικά θερμοκηπίου, αλλά και υπαίθρια στην περιοχή της Βόνιτσας στην Αιτωλοακαρνανία και τα οποία εμπορεύεται στη λαϊκή αγορά του νομού, της Λευκάδας κ.λπ. Όπως μας λέει ο κ. Παλούκης: «κλίνω να να βάλω ντομάτα βελανίδι Lobello σε ένα μήνα περίπου από σήμερα, ώστε να κάνω συγκομιδή και να έχω παραγωγή μέσα στο καλοκαίρι και ειδικά κατά την τουριστική περίοδο, που έχουν ζήτηση τα προϊόντα. Γενικά η ντομάτα βελανίδι είναι ελεγχόμενη ως προς τα κόστη καλλιέργειας θεωρώ και έχει και περιθώριο κέρδους, ειδικά αν πουλάς το καλοκαίρι».

Ανασταλτικός παράγοντας οι μεγάλες ανάγκες σε εργατικά χέρια

Ο κ. Αντώνης Πλεξουσάκης, παραγωγός ντομάτας θερμοκηπίου, από την περιοχή της Ιεράπετρας τόνισε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «αυτή την περίοδο υπάρχει παραγωγή σε ντομάτα βελανίδι και οι αποδόσεις είναι σχετικά καλές. Τα πολλά κρύα δεν κάνουν καλό στην καλλιέργεια, όπως και οι πρώιμες ζέστες, καθώς φέρνουν την παραγωγή νωρίτερα από το κανονικό και μαζεμένη. Γενικά χρειάζεται μια ισορροπία. Αυτή την περίοδο βγάζουμε γύρω στα 500 κιλά τη βδομάδα. Οι τιμές τις τελευταίες ημέρες έχουν ανεβεί, αλλά πιστεύω ότι αυτό οφείλεται σε κάμψη αποδόσεων ανά περίπτωση. Στη ντομάτα βελανίδι το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με το εργατικό κόστος, καθώς μαζεύονται ένα-ένα με το χέρι. Το κόστος παραγωγής με τα σημερινά δεδομένα ξεκινά από τα 2.500 - 3.000 ευρώ και μπορεί να ανέλθει και στα 5.000 ευρώ το στρέμμα. Από υβρίδια κάνουμε δοκιμές συνεχώς σε καινούργια και μελετάμε τις συμπεριφορές τους τις καλλιεργητικές, στην προσπάθεια που καταβάλλουμε για λιγότερες απώλειες από Tuta και τον ιό της καστανής ρυτίδωσης. Ένα από αυτά που δοκιμάζουμε τελευταία είναι το Solemio».

«Προσωπικά έχω τέσσερα χρόνια να βάλω ντομάτα βελανίδι. Βασικός λόγος εγκατάλειψης και στροφής σε άλλα προϊόντα είναι οι μεγάλες απαιτήσεις σε εργατικά χέρια, καθώς μιλάμε για προϊόν, που μαζεύεται ένα-ένα. Με την έλλειψη εργατών λοιπόν, αναγκαστικά, πρέπει να πάμε σε άλλα προϊόντα. Φέτος η σεζόν στη ντομάτα βελανίδι δεν ξεκίνησε και τόσο καλά, από άποψη τιμών και εμπορίου, όμως τώρα τελευταία έχεια ανεβεί η τιμή παραγωγού και με 2 και 2,5 ευρώ ανά κιλό, μένει καλό κέρδος. Η καλλιέργεια ως καλλιέργεια έχει μεγάλα κόστη, αλλά καλλιεργητικά και από άποψη ψεκασμών, έχει λιγότερες θα έλεγα απαιτήσεις από άλλα κηπευτικά. Το θετικό επίσης στη ντομάτα βελανίδι είναι πως έχει δυνατό φυτό με επίσης δυνατό ριζικό σύστημα και δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα από Tuta και ιό καστανής ρυτίδωσης. Γενικά είναι ελεγχόμενα τα πράγματα», μας ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Μιχάλης Μαντζαράκης, παραγωγός προϊόντων θερμοκηπίου από την περιοχή της Ιεράπετρας.

Τέλος, ο κ. Γιάννης Ρουμελιώτης, παραγωγός από το νομό Ηρακλείου και υπεύθυνος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Παραγωγών Κηπευτικών Άρβης ανέφερε μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα εξής: «εμείς εδώ στον Συνεταιρισμό ασχολούμαστε κυρίως με το αγγούρι και δεν έχουμε βάλει ντομάτα βελανίδι. Αποτρεπτικός παράγοντας γι' αυτό είναι χαμηλή-όλο το προηγούμενο διάστημα-τιμή παραγωγού, που ήταν γύρω στο 1 ευρώ το κιλό. Με τέτοια τιμή στη ντομάτα βελανίδι, δεν βγαίνει ούτε το κόστος καν, πόσο μάλλον κέρδος. Κατ' επέκταση, βελανίδι ντομάτα βάζουν σε άλλες περιοχές της Κρήτης και ιδίως στην Ιεράπετρα. Βέβαια, πρέπει να σημειώσουμε ότι τελευταία έχει σημειώσει αύξηση η τιμή παραγωγού».

Μείωση αναμένεται να έχουμε φέτος στις καλλιεργούμενες εκτάσεις πρώιμου υπαίθριου καρπουζιού στην Τριφυλλία, η οποία όμως διαφοροποιείται ανά περιοχή.

Πάντως οι παραγωγοί ελπίζουν να βοηθήσουν οι καιρικές συνθήκες την καλλιέργεια αλλά και την κατανάλωση για να έχουμε μια συνέχιση της καλής πορείας των τιμών όπως και πέρυσι.

Το υψηλό κόστος καλλιέργειας σε συνδιασμό με την έλλειψη εργατών γης ανάγκασε πολλούς παραγωγούς να μην παράγουν τις ίδιες ποσότητες σε σχέση με πέρσι. Το 2022 η παραγωγή καρπουζιού στην περιοχή κυμάνθηκε σε περίπου 38.000 τόνους.

Ο κ. Θεόδωρος Μπούσουλας, παραγωγός καρπουζιών από το Καλό Νερό, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «με μια μικρή καθυστέρηση ξεκίνησαν φέτος οι φυτεύσεις, οι οποίες αυτή την εποχή έχουν ολοκληρωθεί. Εκτιμώ ότι υπάρχει μια μείωση των στρεμμάτων λόγω του αυξημένου κόστους καλλιέργειας.

Οι καιρικές συνθήκες πάντως μέχρι στιγμής δεν δημιούργησαν κάποιο πρόβλημα στην καλλιέργεια, παρά μόνο μια καθυστέρηση λίγων ημερών στις φυτεύσεις. Αν συνεχίσουν να είναι καλές προβλέπω ότι από τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου θα γίνει το ξεσκέπασμα και τον Μάιο θα ξεκινήσει η συγκομιδή». 

Ο κ. Κώστας Μαλάμος, καλλιεργητής καρπουζιών από την περιοχή των Φιλιατρών Μεσσηνίας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «ολοκληρώθηκαν οι φυτεύσεις πρώιμου καρπουζιού χαμηλής κάλυψης στην περιοχή. Φέτος λόγω καιρικών συνθηκών καθυστέρησαν να ξεκινήσουν. 

Το υψηλό κόστος καλλιέργειας (εφόδια, πετρέλαια κ.α.) και τα προβλήματα με τους εργάτες γης έφεραν μια μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, που σε κάποιες περιοχές ξεκινά από 5% και σε άλλες φτάνει μέχρι και 10%. Λένε ότι έχουμε μια αποκλιμάκωση του κόστους στα λιπάσματα αλλά ακόμη δεν έχει αρχίσει να φαίνεται στην αγορά. Επίσης φέτος δεν είχαμε αύξηση της τιμής στα νάιλον.

Αν οι καιρικές συθήκες είναι ευνοϊκές και γίνουν κανονικά τα ξεσκεπάσματα η συγκομιδή φέτος στις πρώιμες περιοχές του Αγρίλη (που είναι πρώιμη περιοχή) αναμένεται να ξεκινήσει από τα μέσα Μαΐου». 

Ο κ. Άγγελος Κοροβίλας, παραγωγός από τα Φιλιατρά, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «ολοκληρώνονται οι φυτεύσεις καρπουζιού. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στα θερμοκήπια με κόστος και έλλειχη εργατών. Φέτος οι εκτάσεις εκτιμώ ότι είναι μειωμένες κατά 20 % σε σχέση με πέρσι».

Το καρπούζι της Τριφυλίας πάει κυρίως προς εξαγωγή και μικρές ποσότητες πάνε στην εγχώρια αγορά. Πέρσι οι συνολικές εξαγωγές καρπουζιού που έκανε η χώρα ανήλθαν σε 191.670 τόνους, μειωμένους σε σχέση με το 2021 που έφταναν τους 208.970 τόνους. Είχαμε δηλαδή το 2022 μια μείωση των ποσοτήτων κατά 6,7% αλλά είχαμε μια αύξηση της μέσης τιμής παραγωγού κατά 28,9%.
 

Ολοκληρώνονται τις επόμενες ημέρες οι φυτεύσεις της ντομάτας θερμοκηπίου στην περιοχή της Τριφυλίας. 

Οι παραγωγοί φαίνεται να έχουν μειώση τις εκτάσεις και σε πολλές περιπτώσεις στράφηκαν σε άλλες καλλιέργειες μειωμένου κόστους. Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει η ντομάτα και στην φυτοπροστασία με αποτέλεσμα να υπάρχει απώλεια παραγωγής.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τους Γαργιαλιάνους, «ολοκληρώνονται αυτή την εποχή οι φυτεύσεις θερμοκηπιακής ντομάτας στην Τριφυλία. Οι παραγωγοί είναι επιφυλακτικοί και αναμένεται να είναι μειωμένα τα στρέμματα καλλιέργειας. Σίγουρα θα υπάρχει μειωμένη παραγωγή. Οι ντομάτες δεν πάνε τόσο πολύ για εξαγωγή, όπως τα αγγούρια της περιοχής, με αποτέλεσμα να μην έχουν υψηλές τιμές.

Από την άλλη το κόστος είναι πολύ αυξημένο κόστος στις συσκευασίες (νάιλον), στην λίπανση αλλά και στην φυτοπροστασία. Ειδικά η ντομάτα έχει προβλήματα με την φυτοπροστασία, όπως είναι ο ιός της καστανής ρυτίδωσης και η τούτα (Tuta absoluta). Οι κοπές αναμένεται να ξεκινήσουν τις ημέρες του Πάσχα όπου ελπίζουμε ότι θα υπάρχει αυξημένη ζήτηση στην εγχώρια αγορά».

Ο κ. Άγγελος Κοροβίλας, παραγωγός από τα Φιλιατρά, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «ολοκληρώνονται αυτές τις ημέρες οι φυτεύσεις θερμοκηπιακής ντομάτας. Η προσβολή από την καστανή ρυτίδωση έχει σαν αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να υπάρχει μείωση της παραγωγής, κατά 50% - 60% αλλά και ποιοτική υποβάθμιση του προΐόντος. Το πρόβλημα θα συνεχιστεί και φέτος, αφού δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισής της. 

Επίσης ένα μεγάλο ποσοστό παραγωγών θερμοκηπίων έχει στραφεί προς καλλιέργειες μειωμένου κόστους (πιπεριές, φασολάκια κ.α.) και έχει εγκαταλείψει την ντομάτα. Και φέτος πολλά θερμοκήπια θα υπολειτουργήσουν λόγω έλλειψης εργατών και η παραγωγή ντομάτας αναμένεται να είναι μειωμένη. Πολύ λίγες ποσότητες ντομάτας πάνε για εξαγωγή. Ειδικά φέτος όμως η παραγωγή θα είναι τόσο μειωμένη που δύσκολα αναμένεται να καλύψει την εγχώρια ζήτηση».

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με κυβερνητικό κλιμάκιο βρέθηκε στις 10 το πρωί στις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου.

Με επίσκεψη στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πλατυκάμπου, όπου και είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για τις δράσεις του Συνεταιρισμού, με κυρίαρχη την παραγωγή σκόρδου και τις προοπτικές συνεργασίας με την Ιάπωνες επιχειρηματίες, για την οποία και έχουμε αναφέρει σε παλιότερο άρθρο μας, ξεκίνησε η περιοδεία Μητσοτάκη στη Λάρισα.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Γιάννης Κουκούτσης: «παρουσιάσαμε τις δράσεις του Συνεταιρισμού και τα θετικά βήματα που έχουμε κάνει. Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την επένδυση που θέλουν να κάνουν οι Ιάπωνες στο σκόρδο. Του μεταφέραμε πως ήταν ιδιαίτερα θετικό πως ο ίδιος στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ιαπωνία απηύθηνε κάλεσμα σε επιχειρηματίες να επενδύσουν στη χώρα μας. Κάτι τέτοιο μας βοηθά ιδιαίτερα στο δρόμο που έχουμε χαράξει ως Συνεταιρισμός. Πέρα από τα θετικά, κάναμε αναφορά και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας, με κύριο το άπιαστο κόστος παραγωγής. Ζητήσαμε στο πλαίσιο αυτό να αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα μέτρα όπως αυτό της επιστροφής του ΕΦΚ πετρελαίου και γενικά αφορολόγητο πετρέλαιο. Ακόμα, ζητήσαμε μέτρα ώστε να μην ξεπερνά η χρέωση της κιλοβατώρας στο ρεύμα τα 0,07 λεπτά, όπως γινόνταν παλιότερα και να μην ισχύουν οι σημερινές χρεώσεις που αγγίζουν τα 0,15 λεπτά, καθώς οι επιβαρύνσεις είναι τεράστιες, αλλά αναφερθήκαμε και στο θέμα του Αχελώου».

Στη Λάρισα ο πρωθυπουργός θα μιλήσει στις 13:30 στην παρουσίαση του Αναπτυξιακού Προγράμματος για τη Θεσσαλία του 2030 και στις 19:00 σε συγκέντρωση στο κλειστό γυμναστήριο «Αλκαζάρ». Εκεί αναμένεται, όπως και προανήγγειλε από τον Συνεταιρισμό Παλτυκάμπου, να μιλήσει για τα πιο καυτά θέματα της πρωτογενούς παραγωγής, όπως είναι το κόστος, τα αρδευτικά κ.λπ.

Με την ευκαρία της συνάντησης, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου κ. Κουκούτσης, μας ανέφερε πως στις 2 του Μάη έχει προγραμματιστεί συνάντηση στην Αθήνα με τους Ιάπωνες για το θέμα της επένδυσης, παρουσία και του καθηγητή κ. Κουρέτα.

Ενημερωτικό σημείωμα για την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη

Τον Πλατύκαμπο, του Δήμου Κιλελέρ, επισκέφθηκε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια της περιοδείας του στη Λάρισα.

«Προσγειώθηκα πριν από λίγο στην 110 Πτέρυγα μάχης και είχα την ευκαιρία να δω τα απτά παραδείγματα της πάρα πολύ στενής στρατηγικής συνεργασίας πια που έχουμε με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την παρουσία αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών εδώ στη Λάρισα.

Είναι μία μόνο μικρή ένδειξη του πώς έχουμε αναβαθμίσει το ρόλο της Ελλάδος γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά. Η Ελλάδα σήμερα είναι πολύ πιο ισχυρή σε όλα τα επίπεδα απ’ ό,τι ήταν πριν από τέσσερα χρόνια», είπε ο Πρωθυπουργός στη διάρκεια χαιρετισμού του σε εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πολίτες που τον υποδέχθηκαν.

Στη διάρκεια της τετραετίας δώσαμε μεγάλη έμφαση στη στήριξη του αγροτικού κόσμου

«Δεν είναι τώρα η ώρα να σας πω όλα όσα πετύχαμε αυτά τα τέσσερα χρόνια. Θα συγκρατήσω μόνο αυτά τα οποία είπαν οι προλαλήσαντες, ως προς τη πολύ μεγάλη έμφαση την οποία έχουμε δώσει στη στήριξη του αγροτικού κόσμου μέσα από χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία ποτέ δεν είχε στη διάθεσή της η χώρα. Θέλω να θυμίσω: Καινούριο ΕΣΠΑ, περισσότεροι πόροι για τα περιφερειακά προγράμματα, για το ΠΕΠ Θεσσαλίας. Καινούριο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, το διαπραγματεύτηκα προσωπικά στις Βρυξέλλες και εξασφάλισα να μην έχουμε μειώσεις στις βασικές επιδοτήσεις των αγροτών μας.

Και βέβαια, το σημαντικό πρόσθετο εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης, από το οποίο θα διοχετεύσουμε πολλούς πόρους σε έργα τα οποία είναι εξαιρετικά σημαντικά για εσάς. Αναφέρομαι σε νέα αρδευτικά έργα, θα πούμε περισσότερα σήμερα το μεσημέρι για όλα τα αρδευτικά έργα τα οποία υλοποιούμε. Αλλά και σε έργα παραγωγής φθηνής ενέργειας, έτσι ώστε να μπορείτε να συνδυάσετε την παραγωγή φθηνής ενέργειας με την καλλιέργεια προϊόντων τα οποία πια πρέπει να είναι ανταγωνιστικά και να βρίσκουν θέσεις στις παγκόσμιες αγορές, με βάση την ποιότητά τους», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Επιστρέφουμε στους πολίτες και ειδικά στις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες, το προϊόν της ανάπτυξης

«Επιστρέφουμε όλον τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για όλο το χρόνο, υλοποιούμε αυτή τη δέσμευσή μας, 80 εκατομμύρια κόστος.

Μπορούμε, όμως, να το κάνουμε και θέλω να το τονίσω αυτό, γιατί η οικονομία μας αναπτύσσεται πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε και εμείς. Γιατί προσελκύουμε επενδύσεις, διότι έχουμε βάλει τη χώρα πια σε μία διαφορετική αναπτυξιακή τροχιά.

Θέλω να ξέρετε ότι όλα αυτά τα οποία επιστρέφουμε στους πολίτες, στους αγρότες μας, στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, στα νοικοκυριά τα οποία δοκιμάζονται, δεν είναι προϊόν ούτε πρόσθετου δανεισμού, ούτε υπερφορολόγησης. Το προϊόν της ανάπτυξης επιστρέφουμε στους πολίτες και ειδικά στις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.

Θέλουμε να κάνουμε τον πρωτογενή τομέα πρωταθλητή στην Ευρώπη

«Τα κάναμε όλα καλά; Όχι. Υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα τα οποία πρέπει να λύσουμε; Βεβαίως και υπάρχουν. Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η χώρα έχει αλλάξει πια πίστα, ότι η πορεία την οποία έχουμε προδιαγράψει είναι μια πορεία αισιοδοξίας και ότι όλοι οι Έλληνες, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτών μας, έχουν κάθε λόγο να γνωρίζουν ότι με αυτή την κυβέρνηση θα έχουν ένα συνομιλητή ο οποίος θα είναι αξιόπιστος, ο οποίος θα στηρίζει τα δίκαια αιτήματά τους και με τον οποίο μπορούμε να δουλέψουμε μαζί για να κάνουμε και τον πρωτογενή μας τομέα πρωταθλητή στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο σκοπός μου και για αυτό το σκοπό θα εξακολουθούμε να δουλεύουμε, σε συνεργασία πάντα με την Περιφέρεια.

Με ρώτησαν στο ραδιόφωνο -βγήκα σε ένα ραδιόφωνο των Τρικάλων- και με ρωτάνε: «και με τις περιφερειακές εκλογές τι θα γίνει, λέει, που έρχονται μετά τις εκλογές;» Λέω τι θα γίνει; Εδώ έχουμε τον καλύτερο Περιφερειάρχη Θεσσαλίας τον οποίο θα εξακολουθούμε να στηρίζουμε και με τον οποίο θα εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε άριστα.

Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, να σας μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας. Θα τηρήσουμε τη συμφωνία αλήθειας την οποία είχαμε υπογράψει, θα την τηρήσουμε και την επόμενη τετραετία. Γιατί θέλω να ξέρετε ότι προσβλέπω πολύ στη δική σας στήριξη.

Προσβλέπω στη στήριξη των παλιών και νέων φίλων της Νέας Δημοκρατίας, στις επερχόμενες εκλογές οι οποίες θα γίνουν κάποια στιγμή την άνοιξη.

Δώστε μας τη δυνατότητα να συνεχίσουμε την πορεία την οποία έχουμε χαράξει, να πάμε τη χώρα ακόμα πιο ψηλά, να πάμε τη Θεσσαλία ακόμα πιο ψηλά. Μπορούμε να το πετύχουμε και θα το πετύχουμε», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Κ. Αγοραστός: Όποτε χρειάζεται, ανά πάσα στιγμή σηκώνεις το τηλέφωνο και δίνεις λύσεις

«Αγαπητέ κύριε Πρωθυπουργέ της χώρας, Κυριάκο Μητσοτάκη, θέλω να σας ευχαριστήσω. Και θέλω να σας ευχαριστήσω, γιατί όποτε χρειάζεται σηκώνεις το τηλέφωνο, ανά πάσα στιγμή και στις δύσκολες και στις μεγάλες στιγμές και δίνεις λύσεις. Θέλω να σας ευχαριστήσω που και στις δύσκολες στιγμές ήσασταν παρόντες. Ήσασταν παρών με έργα, όχι με λόγια», ανέφερε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός.

«Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια η Θεσσαλία μπορεί να ελπίζει ότι λύνει το αρδευτικό της και το υδρευτικό της πρόβλημα, με μεγάλα έργα, διαγενεακά έργα, έργα ουσίας, έργα που ακουμπάνε την ψυχή των ανθρώπων της παραγωγής, έργα που δίνουν οξυγόνο ελπίδας να συνεχίσουν οι άνθρωποι τη βιώσιμη καλλιέργειά τους, εδώ στον Πλατύκαμπο, αλλά και σε όλη τη Θεσσαλία», πρόσθεσε.

«Έχουμε μια άριστη συνεργασία με την Περιφέρεια και με τα Υπουργεία. Εγώ το μόνο που θα ήθελα να σας τονίσω ότι ο Δήμος Κιλελέρ θέλω να ξέρετε ότι έχει 960.000 στρέμματα και τα 650.000 στρέμματα είναι καλλιεργήσιμα. Καλλιεργεί τα πάντα. Εδώ είναι νεαροί αγρότες, με ακούν. Το σημαντικότερο πρόβλημα που έχουμε, πέρα από το ενεργειακό, το σημαντικότερο πρόβλημα που έχουμε είναι το πρόβλημα του νερού. Πράγματι ο Δήμος Κιλελέρ έχει τεράστιο πρόβλημα, η Θεσσαλία έχει τεράστιο πρόβλημα», σημείωσε ο Δήμαρχος Κιλελέρ Θανάσης Νασιακόπουλος.

«Με μεγάλη χαρά σε καλωσορίζουμε στο Δήμο Κιλελέρ. Είναι ο κατ’ εξοχήν αγροτικός Δήμος όλης της Ελλάδος με ένα εκατομμύριο περίπου καλλιεργήσιμα στρέμματα. Ο Δήμος με διεκδικήσεις του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου και με τη συμπαράσταση τη δική σας και της κυβέρνησης είναι ένα εργαστήριο έργων.

Παρόλα αυτά όμως, ο αγροτικός κόσμος υποφέρει. Χρειαζόμαστε συμπαράσταση γιατί μετά την καραντίνα και μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά τα εφόδια και παίρνουμε πολύ χαμηλές τιμές», είπε ο Αντιδήμαρχος Διοίκησης και Οικονομικών Τεχνικών Έργων Κιλελέρ Αλέκος Χονδρονάσιος.

«Είναι μεγάλη μας χαρά που είστε εδώ, είναι μεγάλη μας χαρά που η κυβέρνησή σας και εσείς ως Πρωθυπουργός στηρίξατε έμπρακτα τον αγροτικό κόσμο και δη τους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Το 50% μείωση φορολογίας είναι ένα πολύ σημαντικό σημάδι το τι σημαίνει ότι μια κυβέρνηση θέλει να στηρίξει έμπρακτα ένα συνεταιρισμό. Είστε σε πάρα πολύ καλό δρόμο, ελπίζουμε σε αυτό το δρόμο να συνεχίσετε.

Σας ευχαριστούμε για όλα. Βέβαια, υπάρχουν θέματα στον αγροτικό κόσμο, όπως το είπε και ο Αντιδήμαρχος, που είναι θέματα και του πρωτογενούς τομέα, θεωρώντας για το κόστος της παραγωγής και το πετρέλαιο έχετε κάνει σημαντικά βήματα, μας έχετε επιστρέψει πετρέλαιο που άλλες κυβερνήσεις μας το κόψανε, κύριε Πρωθυπουργέ, εσείς μας το δώσατε πίσω.

Αυτό που ζητάμε είναι να μπορέσετε να θεσμοθετηθεί πλέον το αγροτικό πετρέλαιο. Και βέβαια, έργα υποδομής για το νερό που λείπει στη Θεσσαλία, για να συνεχίσει να παράγει, γιατί αν δεν υπάρχει ρεύμα φθηνό -που ήδη έχετε βάλει πλάτη και για το ρεύμα», ανέφερε ο Αντιδήμαρχος Αγροτικής Ανάπτυξης και Πολιτικής Προστασίας Κιλελέρ και Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατύκαμπου, Γιάννης Κουκούτσης.

Ο Πρωθυπουργός περπάτησε στους δρόμους του χωριού και συνομίλησε με τον κόσμο.

Τον Κυριάκο Μητσοτάκη συνόδευαν οι βουλευτές Λάρισας της Νέας Δημοκρατίας, Μάξιμος Χαρακόπουλος, Χρήστος Κέλλας και Στέλλα Μπίζιου, η βουλευτής Τρικάλων της ΝΔ Κατερίνα Παπακώστα, ο Γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ Παύλος Μαρινάκης και ο Γραμματέας Οργανωτικού και Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της ΝΔ, Στέλιος Κονταδάκης.

Τα ραπανάκια έχουν την τιμητική τους στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Αυτές τις ημέρες όμως δεν μπορείς να βρεις στην λιανική αγορά ραπανάκι.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο παραγωγός κηπευτικών από τα Μέγαρα κ. Γιώργος Παπαβασίλης, «ημέρες Καθαρής Δευτέρας και δεν μπορείς να βρεις ραπανάκια στην αγορά ούτε ντόπια ούτε εισαγωγής. Υπήρχε παράδοση αυτές τις ημέρες να τρώνε οι καταναλωτές ραπανάκια αλλά δεν μπορούν να βρουν φέτος ούτε για δείγμα. Οι Ιταλοί είχαν ζημιές και δεν μπορούν να γίνουν εισαγωγές. Αυτά να τα βλέπουν οι πολιτικοί που δεν μπορούν να καταλάβουν ότι με τόσο υψηλό κόστος παραγωγής δεν συμφέρει να καλλιεργείς».

Ο έμπειρος παραγωγός από τον Μαραθώνα, κ. Στέφανος Οικονομίδης, που καλλιεργεί 12 χρόνια 15 στρέμματα με θερμοκήπια στον Μαραθώνα, είναι ο μοναδικός Έλληνας παραγωγός που συσκευάζει το ραπανάκι σε τριγωνική νάιλον συσκευασία. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο «το κόστος από καύσιμα και λιπάσματα έχει κάνει ασύμφορες πολλές καλλιέργειες κηπευτικών. 

Αρκεί να σας αναφέρω ότι το νάιλον που χρησιμοποιούμε στα θερμοκήπια έχει ΦΠΑ 24% λες και είναι καλλυντικά και η τιμή του είναι στα 5 ευρώ.

Τα σούπερ μάρκετ ήθελαν να αγοράζουν σαλάτες στα 30 λεπτά και παντζάρια στα 50 λεπτά. Με αυτές τις τιμές και τα αυξημένα κοστολόγια δεν βγαίνω οικονομικά και αναγκάστηκα μετά από πολλά χρόνια να σταματήσω αυτές τις καλλιέργειες επειδή είναι ασύμφορες.

Αυτές τις ημέρες πάντα υπάρχει πολύ αυξημένη ζήτηση για τα ραπανάκια. Όσα πουλούσα μέσα σε αυτό το τριήμερο τα πουλούσα σε ένα μήνα. Φέτος όμως λόγω των καιρικών συνθηκών καθυστέρησα να κάνω τις φυτεύσεις με αποτέλεσμα να μην είναι ακόμη έτοιμα για συγκομιδή. Εγχώρια ραπανάκια δεν βρίσκεις στην αγορά. Εισαγωγές δεν έγιναν γιατί σύμφωνα με πληροφορίες μου οι τιμές στα εισαγόμενα φτάνουν στα 4,20 ευρώ το κιλό. Οι Ιταλοί είχαν ζημιές στην παραγωγή τους λόγω καιρικών συνθηκών.

Πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι θέλει στήριξη ο αγροτικός τομέας για να συνεχίσει να παράγει ποσότητες που θα μπορούν να καλύπτουν την ζήτηση. Έτσι μόνο θα μειωθεί η ακρίβεια στα τρόφιμα».

Παραμένει σε καλά επίπεδα η τιμή των αγγουριών κυρίως επειδή υπάρχει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές στις αγορές της Ευρώπης.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Αλεξανδρόπουλος, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών «Φιλιατρών Γαία», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «έχει ξεκινήσει στην περιοχή μας η συγκομιδή αγγουριών με μικρές ποσότητες αυτή την εποχή, ενώ και στην Κρήτη είναι προς το τέλος οι κοπές. Από τα μέσα Μαρτίου στην Τριφυλία θα έχουμε το τοπ της συγκομιδής.

Οι φυτεύσεις έχουν μειωθεί λόγω αύξησης του κόστους (κατά 70% σε σχέση με πέρυσι) και έχουν πάει πίσω λόγω αύξησης της ενέργειας και πυρηνόξυλου (έφτασε φέτος στα 1,60 έως 1,70 ευρώ ο τόνος, μια αύξηση κατά 100% σε σχέση με πέρυσι). Η εικόνα αυτή έχει αναγκάσει πολλούς παραγωγούς να στραφούν σε καλλιέργειες κηπευτικών μειωμένου κόστους, όπως είναι τα φασόλια, κολοκυθάκια, πιπεριές κ.α.

Ο κύριος όγκος της παραγωγής μας εξάγεται γιατί η εγχώρια ζήτηση είναι πολύ μειωμένη. Οι αγορές Γερμανίας και Ολλανδίας ζητάνε μεγάλα μεγέθη αγγουριών τα οποία προμηθεύονται κυρίως από την Ισπανία. Τα δικά μας αυτή την εποχή λόγω πρωιμότητας είναι μικρά μεγέθη και πάνε κυρίως προς Βουλγαρία και Ρουμανία. Την εποχή αυτή η τιμή παραγωγού είναι στα 1,80 ευρώ το κιλό».

Όπως ανέφερε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Γαργαλιάνων, «αυτή την εποχή έχουν ολοκληρωθεί οι σπορές και έχουμε συγκομιδές για τα αγγούρια. Πάντα τα αγγούρια πήγαιναν για εξαγωγή αλλά αυτή την περίοδο υπάρχει αυξημένη ζήτηση από τις αγορές του εξωτερικού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παραμένουν σε καλά επίπεδα οι τιμές παραγωγού που κυμαίνονται από 70 έως 90 λεπτά το τεμάχιο».

Ο κ. Σωτήρης Κούρτης, παραγωγός από τους Γαργαλιάνους, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «οι βόρειες χώρες της Ευρώπης έχουν μειώσει τις φυτεύσεις λόγω αυξημένου κόστους στο φυσικό αέριο. Η Ισπανία έχει προβλήματα με την ξηρασία και το αγγούρι είναι μια καλλιέργεια που θέλει πολύ νερό. Η ζήτηση για εξαγωγές είναι αυξημένη και αυτό κρατά σε καλά επίπεδα τις τιμές. Πριν 5 ημέρες είχαμε τιμή παραγωγού στα 2,80 ευρώ το κιλό. Στην συνέχεια είχαμε μια διόρθωση προς τα κάτω αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τις επόμενες ημέρες δεν θα έχουμε ξανά μια αύξηση της τιμής. Το κόστος της καλλιέργειας έχει αυξηθεί σε σχέση με πέρσι και στα εφόδια και στην ενέργεια. Αυτό θα έχει αρνητικές συνέπειες στις αποδόσεις και μειωμένες παραγωγές». 

Αυξημένη είναι η ζήτηση στις διεθνείς αγορές για τις ελληνικές φράουλες τα τελευταία χρόνια.

Στην αύξηση της ζήτησης βοήθησε σε μεγάλο βαθμό και η αλλαγή ποικιλιών που έκαναν οι μεγάλοι φραουλοπαραγωγοί της χώρας, κάτι που έκανε την ελληνική φράουλα να κερδίσει νέες και πιο απαιτητικές αγορές. 

Ένας από τους πρώτους που προχώρησαν στην αλλαγή ποικιλιών είναι ο κ. Γιάννης Αρβανιτάκης, έμπειρος παραγωγός και εξαγωγέας φράουλας στη Νέα Μανωλάδα της Ηλείας, ο οποίος καλλιεργεί 400 στρέμματα με θερμοκήπια.

Πείτε μας μια εικόνα της καλλιέργειας στην χώρα μας

Η φράουλα καλλιεργείται κυρίως στα θερμοκήπια και σε πολύ μικρό ποσοστό υπαίθρια. Η συγκομιδή ξεκινά από τα μέσα Νοεμβρίου και ολοκληρώνεται στα τέλη Ιουνίου (οι υπαίθριες συγκομίζονται Απρίλιο - Μάιο). Είναι μια μονοετής καλλιέργεια που στο θερμοκήπιο έχει μια μέση απόδοση γύρω στους 5 τόνους το στρέμμα.
Καλλιεργούνται στην χώρα μας περίπου 20.000 στρέμματα με μια ετήσια παραγωγή που φτάνει περίπου τους 100.000 τόνους.
Το 99% της ετήσιας παραγωγής βγαίνει στην ευρύτερη περιοχή της Βορειοδυτικής Πελοποννήσου (Ηλεία και Αχαΐα). Σίγουρα οι κλιματικές συνθήκες και το μικροκλίμα της περιοχής ευνοούν την καλλιέργεια της φράουλας σε αυτές τις περιοχές. 
Η φράουλα είναι κατά εξοχήν εξαγώγιμο προϊόν. Μόλις το 5% της εγχώριας παραγωγής παραμένει στην Ελλάδα και το υπόλοιπο εξάγεται κατά βάση σε ευρωπαϊκές αγορές.
Φυτεύονται περίπου 10 ποικιλίες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι μεσοπρώιμες εκτός από την ποικιλία Fortuna. Οι φυτεύσεις για τις μεσοπρώιμες ποικιλίες γίνονται με γυμνόριζα φυτά και για την Fortuna χρησιμοποιούνται ανεπτυγμένα φυτάρια.
Είναι πλήρως ελεγχόμενη καλλιέργεια όπου ασθένειες και εχθροί αντιμετωπίζονται άμεσα, με εγκεκριμένα σκευάσματα τα οποία χρησιμοποιούνται με ορθολογικό τρόπο.

Τι άλλαξε το ρώσικο εμπάργκο στην καλλιέργεια φράουλας;

Μέχρι το 2014 οι εξαγωγές της ελληνικής φράουλας πήγαιναν κυρίως στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης και Ρωσίας. Οι συγκεκριμένες αγορές είχαν μεγάλη ζήτηση για την ποικιλία Camarosa, που ήταν τότε πολύ διαδεδομένη στην χώρα μας. 
Για να κερδίσουμε νέες αγορές στην κεντρική και δυτική Ευρώπη θα έπρεπε να δοκιμάζαμε ποικιλίες που ήθελαν οι καταναλωτές σε αυτές τις αγορές.
Έτσι ξεκίνησα από το 2016 να κάνω δοκιμαστικές καλλιέργειες στην ποικιλία Victory, που είναι μια πολύ ανθεκτική ποικιλία. Έκανα τρια χρόνια δοκιμές και στη συνέχεια ξεκίνησα κανονικά την παραγωγή της. Είναι μια ανθεκτική ποικιλία που ξεχωρίζει κυρίως για τη μετασυλλεκτική αντοχή των καρπών της, ασύγκριτη με οποιαδήποτε άλλη ποικιλία. Μετά από μένα ξεκίνησαν να την καλλιεργούν και να συνεργάζονται μεζί μου οι υπόλοιποι μεγαλοπαραγωγοί της περιοχής. Αυτό βοήθησε να κάνουμε αισθητή την παρουσία μας στις αγορές της δυτικής Ευρώπης. Σήμερα η Camarosa έχει περιοριστεί περίπου στο 5% της ελληνικής παραγωγής και η Victory έχει φτάσει το 60%. Τώρα εξάγουμε σε όλη την Ευρώπη, στις Βαλκανικές χώρες μέχρι και στην Μέση Ανατολή (Κουβέιτ και χώρες του Κόλπου). Μιλάμε για τεράστια αγορά και υπάρχει αυξητική τάση.

Η αύξηση του κόστους έπληξε και αυτήν την καλλιέργεια;

Tο κόστος καλλιέργειας ήταν μεγάλο και τον τελευταίο χρόνο - με την αύξηση στην ενέργεια στα εφόδια και στα καύσιμα - έγινε ακόμη μεγαλύτερο. Επίσης πρόβλημα είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Σήμερα το κόστος καλλιέργειας ανέρχεται σε περίπου στα 7.500 ευρώ το στρέμμα από 6.000 ευρώ που ήταν πέρσι. Καταφέραμε να κρατήσουμε τις τιμές παραγωγού σε σταθερά επίπεδα σε μια προσπάθεια να είμαστε ανταγωνιστικοί στις διεθνείς αγορές. Όμως η αγωνία των παραγωγών είναι πως θα κλείσει η φετινή εμπορική περίοδος. Αν τέλος της χρονιάς η τιμή παραγωγού στην φράουλα παραμείνει στα ίδια με τα περσινά επίπεδα τότε θα υπάρχει πρόβλημα στον κλάδο. Φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για την καλλιέργεια. Θα συνεχίσει η χώρα μας να παράγει φράουλες αλλά θα πρέπει να μειωθεί το κόστος.

Ποιοι είναι οι μεγάλοι ανταγωνιστές μας στις διεθνείς αγορές;

Οι Ισπανοί που βέβαια και αυτοί αντυιμετωπίζουν τα ίδια περίπου προβλήματα με εμάς. Κάποιες χρονιές που έχουν μειωμένη παραγωγή κερδίζουμε εμείς νέες αγορές αλλά μπορεί να συμβαίνει και το αντίθετο. Εκείνοι έχουν μειωμένα μεταφορικά στις αγορές της δυτικής Ευρώπης αλλά εμείς είμαστε σε πιο πλεονεκτική θέση στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή. Πάντως παντού οι καταναλωτές έχουν οικονομικά προβλήματα λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης και δυσκολεύονται να κάνουν αγορές.

Τι πρέπει να προσέξουμε μετασυλλεκτικά για να έχουμε καλή ποιότητα;

Οι φράουλες μετά την συγκομιδή τους πρέπει να τυποποιηθούν και να μεταφερθούν σε ψυκτικό θάλαμο για κάποιες ώρες στους 2 βαθμούς Κελσίου και μετά θα πάνε στην αγορά. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή σαν πρόψυξη και γίνεται προκειμένου να μην μαλακώσουν οι καρποί και να μειωθούν οι πιθανότητες προσβολής από μύκητες και βακτήρια. Μετά έχουν χρονικό περιθώριο από 5 έως 10 ημέρες, ανάλογα την ποικιλία, για να πωληθούν στην λιανική αγορά.

Πραγματοποιήθηκε, στις 14 Φεβρουαρίου, στην Ισπανία, η συνεδρίαση της «ομάδας φράουλας της ΕΕ». Στην συνεδρίαση συμμετείχαν εκπροσώποι από φορείς των κυριότερων χωρών παραγωγής φράουλας στην ΕΕ, όπως της Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, με τους επικεφαλής των αντίστοιχων διοικήσεων.

Οι Ευρωπαίοι φραουλοπαραγωγοί συμφώνησαν να απαιτήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να πάρει μέτρα με στόχο την προώθηση της πρόσβασης των προϊόντων τους στις ευρωπαϊκές αγορές με τους ίδιους όρους με αυτούς που ισχύουν για τις φράουλες από τις τρίτες χώρες.

Επίσης ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέτρα αυστηρής επιτήρησης στις εισαγωγές φράουλας από τις τρίτες χώρες και φυτοϋγειονομικά μέτρα να είναι τα ίδια με αυτά που απαιτεί από τους Ευρωπαίους παραγωγούς. 

Ακόμη συμφώνησαν να στείλουν πρόσκληση στην Ελλάδα για να ενταχθεί και να γίνει μέρος αυτής της ομάδας, καθώς έγινε σαφές ότι μια από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία ήταν ότι η ελληνική φράουλα, μετά την έξοδό της από την ρωσική αγορά, άρχισε να έχει σημαντική παρουσία στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης και έντονο ανταγωνισμό με τις άλλες χώρες παραγωγής της ΕΕ, όπως η Πορτογαλία ή η Ιταλία.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «πρόκειται για ένα θετικό γεγονός που δείχνει οτι έχει γίνει πιο ισχυρή η ελληνική παρουσία μας στις αγορές της Ευρώπης. Στην συγκεκριμένη ομάδα εργασίας συμμετέχουν μικτές αντιπροσωπείες, που αποτελούνται από εκπροσώπους της παραγωγής και του εξαγωγικού εμπορίου από τον κλάδο της φράουλας κάθε κράτους». 

Στο μεταξύ συνεχίσθηκαν με αυξημένους ρυθμούς οι εξαγωγές φράουλας της χώρας μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Incofruit - Hellas, από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα Παρασκευή (17/2/2023) οι εξαγωγές φράουλας ανήλθαν στους 7.191 τόνους, έναντι 6.079 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Ο κ. Γιάννης Αρβανιτάκης, έμπειρος παραγωγός και εξαγωγέας φράουλας από τη Νέα Μανωλάδα της Ηλείας, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχει φέτος αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές. Αυτό δεν οφείλεται στο ότι οι καταναλωτές στην Ευρώπη αγοράζουν περισσότερες φράουλες αλλά επειδή οι Ισπανοί έχουν προβλήματα και μειωμένη παραγωγή και δεν μπορούν να καλύψουν την ζήτηση. Επίσης η έλλειψη παραγωγής έχει ανεβάσει τις τιμές».

Οι κτηνοτροφικοί Σύλλογοι και η Διεπαγγελματική Φέτας ζητούν την απόσυρση του σχεδίου νόμου για την οργάνωση και λειτουργία του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ προκειμένου να γίνει πρώτα η διαβούλευση με τους φορείς.

Θυμίζουμε ότι η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την 27η Φεβρουαρίου 2023 (πατήστε εδώ για το Σχέδιο Νόμου)

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτρης Μόσχος, ταμίας της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας και μέλος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σε χτεσινή συνεδρίαση του ΔΣ της Διεπαγγελματικής ζητήσαμε την απόσυρση του Σχεδίου Νόμου ώστε να ξεκινήσει διαβούλευση για τον τρόπο λειτουργίας του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.

Οι μεταποιητές και οι κτηνοτρόφοι πληρώνουν ανταποδοτικά τέλη στον ΕΛΟΓΑΚ (Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος και Κρέατος) τα οποία δεν αναφέρει πουθενά το νομοσχέδιο που θα χρησιμοποιηθούν.

Εμείς ζητάμε ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ να παραμείνει δημόσιος φορέας. Επίσης να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής ελέγχων στα προϊόντα γάλακτος και κρέατος και να επιβάλλονται πρόστιμα από έναν ενιαίο φορέα που να είναι υπεύθυνος και για την είσπραξή τους. Οι κτηνοτρόφοι ζητούν τα χρήματα που δίνουν στον ΕΛΟΓΑΚ να πηγαίνουν για ελέγχους και προγράμματα προώθησης φέτας στην εγχώρια αγορά και στο εξωτερικό».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΚ κ. Παναγιώτης Πεβερέτος τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «ζητάμε να υπάρχει στο ΔΣ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ένα άτομο από τις Διεπαγγελματικές (Φέτας και Κρέατος) καθώς και ένας κτηνοτρόφος (να εναλλάσσεται από τον ΣΕΚ και τον ΠΕΚ). Επίσης να υπάρχει μια Διεύθυνση στον Οργανισμό η οποία να ενημερώνει υπεύθυνα που πάνε τα χρήματα που πληρώνουν σαν τέλη οι κτηνοτρόφοι και οι μεταποιητές».

Ο κ. Στέργιος Κύρτσος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Κτηνοτρόφων (ΠΕΚ), επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «δεν είχαμε καμιά ενημέρωση για το Σχεδίου Νόμου. Μας αφορά τους κτηνοτρόφους και ζητάμε να αποσυρθεί και να ξεκινήσει διαβούλευση του ΥπΑΑΤ με τους φορείς. Όπως φαίνεται δεν θέλει το υπουργείο να συνομιλεί με τους κτηνοτρόφους».

«Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ κ. Παύλος Σατολιάς, «Επειδή η γεωργική έρευνα αφορά άμεσα τους αγρότες και τα συλλογικά σχήματα του κλάδου. Η μεταφορά των καινοτομίας και των αποτελεσμάτων της έρευνας πρέπει να γίνεται με αμφίδρομο τρόπο, δηλαδή και με βάση τις πραγματικές ανάγκες των παραγωγών για προβλήματα ή τα θέματα που αντιμετωπίζουν στην παραγωγική διαδικασία. Η κατάρτιση και εκπαίδευση των αγροτών ενόψει της εφαρμογής της ΚΑΠ, καθώς και της αντιμετώπισης των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή αποτελεί μέγιστη προτεραιότητα. Για όλα τα ανωτέρω θεωρούμε ότι είναι επιβεβλημένη η ύπαρξη εκπροσώπου της ΕΘΕΑΣ στο Διοικητικό Συμβούλιο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για τη βέλτιστη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή. Στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης το επόμενο χρονικό διάστημα θα καταγράψουμε αναλυτικά τις απόψεις και τις προτάσεις μας», πρόσθεσε.

Με το νόμο 4002 του 2011 (επί υπουργείας Σκανδαλίδη) με το νόμο για τις ΔΕΚΟ έγινε η συνένωση των τεσσάρων οργανισμών στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Αυτό που ξεκαθαρίζει ο νέος νόμος είναι ότι θα παραμείνει ενιαίος ο οργανισμός. Θυμίζουμε ότι υπήρχε το σενάριο να διαχωριστεί ο ελεγκτικός μηχανισμός από την έρευνα και την εκπαίδευση. Από την πλευρά τους οι κτηνοτρόφοι ζητάνε ένας φορέας να προχωρά στον έλεγχο από το χωράφι και την στάνη μέχρι το ράφι.

Η κα Μαργαρίτα Κουτσουνέλου, Γραμματέας του Συλλόγου Εργαζομένων στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΑ, σχετικά με τους ελέγχους αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «με την μέχρι σήμερα νομοθεασία - που φαίνεται ότι δεν θα αλλάξει - ο Οργανισμός πραγματοποιεί δύο κατηγορίες ελέγχων.     Τους κρατικούς ελέγχους κατασταλτικού χαρακτήρα και τους ελέγχους πιστοποίησης που είναι προεραιτικοί (έλεγχοι τρίτου μέρους με βάση την υπογραφή σύμβασης). Είναι διαφορετικοί έλεγχοι και για τους πρώτους γίνεται πρόταση από τον Οργανισμό στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ για την επιβολή προστίμου, το οποίο αναλαμβάνει το κράτος να τον εισπράξει». 
 

Η αύξηση του κόστους παραγωγής στα σκόρδα της Νέας Βύσσας είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα και τα επόμενα χρόνια σύντομα θα οδηγηθεί σε απαξίωση η καλλιέργεια και η ζήτηση θα καλύπτεται μόνο από τις εισαγωγές.

Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός σκόρδων πρόεδρος του Aγροτικού Συλλόγου Βύσσας και μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής Επεξεργασίας Εμπορίας (Α.Σ.Π.Ε.Ε.), αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «οι φυτεύσεις στα σκόρδα ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο με τα στρέμματα να παρουσιάζουν μεγάλη μείωση, κατά 50%, λόγω της αύξησης του κόστους καλλιέργειας.

Η Νέα Βύσσα είναι η μοναδική περιοχή της βόρειας Ελλάδας που παράγει ξερά σκόρδα. Η καλλιέργεια είναι πολύ απαιτητική, αρκεί να σας αναφέρουμε ότι χρειάζονται 13 ραντίσματα με μυκητοκτόνα ετησίως. Η ΕΕ περιορίζει κάθε χρόνο τα φυτοπροστατευτικά και αυξάνει η τιμή τους. Από την άλλη τα κινέζικα σκόρδα που εισάγονται στην χώρα μας μπορούν να χρησιμοποιούν φυτοπροστατευτικά που έχουν καταργηθεί στην ΕΕ και έλεγχοι δεν υπάρχουν για την προστασία των καταναλωτών. Επίσης η καλλιέργεια χρειάζεται πολλά ποτίσματα. Μπορεί να φτάσουμε μέχρι και 10 αρδεύσεις κάθε χρόνο, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν με το αγροτικό ρεύμα να είναι αυξημένο και να επιβαρύνει επιπλέον το κόστος. Επίσης έχουμε υψηλό κόστος λόγω των καυσίμων για αυτό ζητάμε αφορολόγητο πετρέλαιο.  

Το 2022 είχαμε ζημιές στην παραγωγή λόγω των βροχοπτώσεων που υπήρξαν τον Ιούνιο που είναι η περίοδος της συγκομιδής. Μετά την συγκομιδή ακολουθεί η ξήρανση και από αρχές Αυγούστου τα ξερά σκόρδα θα βγουν στην ελληνική αγορά. Πέρσι οι μέσες τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν από 17 έως 18 λεπτά το τεμάχιο. Αυτή η τιμή μπορεί να είναι λίγο αυξημένη σε σχέση με το παρελθόν αλλά δεν μπορεί να καλύψει την άνοδο του κόστους καλλιέργειας. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να μειωθεί η εγχώρια παραγωγή σκόρδων και να εγκαταλείπεται η καλλιέργεια στην περιοχή. Χρειάζεται μέτρα στήριξης για τους σκορδοπαραγωγούς του ακριτικού Έβρου».

Η επιστολή που έστειλε στο ΥπΑΑΤ ο πρόεδρος του Aγροτικού Συλλόγου Βύσσας αναφέρει τα εξής:     

«Άλλη μια παραδοσιακή και δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας, αυτή του σκόρδου, εγκαταλείπεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Τη φετινή χρονιά μειώθηκαν κατά 50% οι εκτάσεις που καλλιεργούνται σκόρδα σε σύγκριση με πέρυσι. Τα στρέμματα από 3.000 στην περιοχή πλέον είναι λιγότερα από 1.500. Και όλα αυτά λόγω της εκτίναξης του κόστους παραγωγής και τη διατήρηση χαμηλών τιμών .

Συγκεκριμένα ενώ η τιμή του σκόρδου αυξήθηκε μόνο κατά 5% σε σχέση με πέρυσι, το κόστος παραγωγής αυξήθηκε κατά 40%. Αποτέλεσμα η καλλιέργεια εγκαταλείπεται ως ασύμφορη. Έτσι ενώ πριν λίγα χρόνια η παραγωγή κάλυπτε ένα πολύ μεγάλο μέρος της εγχώριας ζήτησης, τώρα δεν καλύπτει ούτε το 50%.

Η κοροϊδία είναι απίστευτη καθώς από τη μια πλήττεται το αγροτικό εισόδημα, ενώ από την άλλη εισάγονται σκόρδα από τρίτες χώρες, στις οποίες μάλιστα γίνετε χρήση φυτοφαρμάκων που στην χώρα μας έχουν απαγορευτεί εδώ και δεκαετίες. Παράλληλα η Κομισιόν θεσπίζει ακόμα πιο αυστηρά όρια στα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων των εγχώριων παραγόμενων προϊόντων.

Αυτή είναι η πολιτική της ΚΑΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που με ευλάβεια εφαρμόζουν διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις. Μια πολιτική που υπηρετεί τα κέρδη των μεγάλων ομίλων και των εμποροβιομηχάνων. Είναι η ίδια πολιτική που κατέστρεψε την καλλιέργεια του τεύτλου, του καπνού, του σπαραγγιού.

Για άλλη μια φορά καλούμε το Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να πάρει τώρα, αύριο θα είναι αργά, μέτρα στήριξης των σκορδοπαραγωγών για να μπορέσουν να συνεχίσουν την καλλιέργεια και να υπάρχει στην αγορά ελληνικό σκόρδο.

Είναι επιτακτική η ανάγκη:
• Να μειωθεί το κόστος παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο, μείωση της τιμής του ρεύματος και επιδότηση των αγροεφοδίων.
• Να εξασφαλιστούν εγγυημένες τιμές στους παραγωγούς σκόρδου που θα καλύπτουν το κόστος και θα αφήνουν ένα λογικό κέρδος».

Στις 23 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η Γενική Συνέλευση του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, κατά την οποία δόθηκε διορία 15 ημερών ώστε η Κυβέρνηση να ικανοποιήσει πλήρως το αίτημα μας για την επιτάχυνση όλων των διαδικασιών μετάκλησης Πολιτών Τρίτων Χωρών (ΠΤΧ).

Όπως τονίζει ο Σύλλογος έως σήμερα η πολυαναμενόμενη ΚΥΑ 2023-2024 για έγκριση ανώτατου αριθμού θέσεων εργασίας για μετακλήσεις Πολιτών Τρίτων Χωρών (ΠΤΧ) ανά νομό και Περιφέρεια δεν έχει εκδοθεί ακόμα. Αντιθέτως, δόθηκε παράταση στην προηγούμενη ΚΥΑ 2021-2022 έως τις 28/2/2023. Η παράταση αυτή δεν έχει καμία απολύτως εφαρμογή σε νόμους που δεν έχουν διαθέσιμες θέσεις (π.χ. Λασιθίου). Το ενδεχόμενο δε να καθυστερήσει ακόμα περισσότερο η έκδοση της νέας ΚΥΑ είναι πλέον πιθανό.

Ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας επίσης ενημερώνει ότι όσον αφορά τη διαδικασία έγκρισης των αιτημάτων μετάκλησης ΠΤΧ στις Ελληνικές Πρεσβείες, έχει αυξηθεί ο αριθμός των προσωπικών συνεντεύξεων με τους ενδιαφερόμενους αλλά με ταυτόχρονη κατακόρυφη αύξηση των απορρίψεων αυτών, χωρίς βάσιμη αιτιολογία.

Και προσθέτει: «Εκφράζουμε την δυσαρέσκεια μας για αυτό το αποτέλεσμα. Ως ένδειξη διαμαρτυρίας και υλοποιώντας τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης (ως ανώτατο όργανο εκπροσώπησης των αγροτών) δηλώνουμε την άρνηση μας να συμμετάσχουμε πλέον ως φορέας, σε οποιοσδήποτε προεκλογική συζήτηση (από οποιαδήποτε πολιτικό χώρο και αν προκληθεί) έως ότου δοθούν ουσιαστικές λύσεις. 

Υπενθυμίζουμε ότι οι προτάσεις μας έχουν κατατεθεί εγγράφως και λεπτομερέστατα σε όλα τα συναρμόδια Υπουργεία και δεν υπάρχει περιθώριο για άλλη συζήτηση.
Με βάση τα προηγούμενα, ενημερώνουμε για την πρόθεση μας να κινηθούμε προς κάθε έννομη διαδικασία και καλούμε όλους τους αγρότες της περιοχής που έχουν λάβει απόρριψη στο αίτημα τους για μετάκληση ΠΤΧ, να την προσκομίσουν άμεσα στα γραφεία του Συλλόγου. Τέλος, η ευθύνη για όλη αυτή την κατάσταση βαραίνει αποκλειστικά τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος αρνείται κατηγορηματικά να δεχθεί αντιπροσωπεία αγροτών για εξεύρεση πολιτικής λύσης σε αυτό το μείζον θέμα».

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γενικός Γραμματέας Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «αποφασίσαμε να κινηθούμε νομικά κατά της κυβέρνησης γιατί αν και οι αγρότες πληρώνουν τα παράβολα για μετάκλησης Πολιτών Τρίτων Χωρών οι κατά τόπους Ελληνικές Πρεσβείες προχωρούν σε απορρίψη των αιτήσεων με αστείες δικαιολογίες, όπως το να μην γνωρίζει ο υποψήφιος τον τόπο διαμονής ή το μέγεθος της καλλιέργειας. Ουσιαστικά εκτελούν εντολές για μπλοκάρουν τις αιτήσεις. Την ευθύνη για όλη αυτή την κατάσταση την έχει η κυβέρνηση και εμείς αποφασίσαμε στη Γενική Συνέλευση να μην συμμετέχουμε σε οποιαδήποτε προεκλογική συγκέντρωση».  

Κατατέθηκε σχέδιο νόμου στη Βουλή, από το Υπουργείο Οικονομικών, με το οποίο είναι δυνατή η εξαγορά καταπατημένων ακινήτων του δημοσίου.

Ειδικά στην περίπτωση δημοσίων εκτάσεων, εντός των οποίων λειτουργούν βιομηχανικές ή βιοτεχνικές εγκαταστάσεις ή ασκείται αγροτική ή κτηνοτροφική δραστηριότητα, είναι δυνατή η εξαγορά έκτασης μεγαλύτερης των τριάντα (30) στρεμμάτων και μέχρι εκατό (100) στρέμματα κατ’ ανώτατο όριο συνολικά.

Με το σχέδιο νόμου - που βρισκόταν σε δημόσια διαβούλευση έως τις 2 Φεβρουαρίου - ανοίγει η δυνατότητα πώλησης καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων επί των οποίων έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα (κατοικίες, τουριστικά - βιομηχανικά - αγροτικά ακίνητα, αποθήκες), με εκπτώσεις στο τίμημα εξαγοράς και με δυνατότητα εξόφλησης σε 60 δόσεις για όσους έχουν ιδιοποιηθεί ακίνητο του ελληνικού δημοσίου για πάνω από 30 χρόνια. Οι εκπτώσεις στο τίμημα εξαγοράς μπορεί να φτάσουν ακόμα και στο 20% της αντικειμενικής αξίας. 

Στόχος είναι η είσπραξη από το δημόσιο 500 εκατ. ευρώ σε βάθος 5 ετών.

Επίσης με το σχέδιο νόμου εξαιρούνται από την υποχρέωση πληρωμής ΕΝΦΙΑ του 2023, όσοι κατέχουν ακίνητο σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.

Η διαδικασία απόκτησης οριστικών τίτλων κυριότητας αναμένεται να «τρέξει» μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα υποβάλλονται οι αιτήσεις και τα δικαιολογητικά από τους πολίτες. 

Στο σχέδιο νόμου προβλέπονται:

• οι προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης εξαγοράς δημοσίων ακινήτων,
• οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, η συνδρομή των οποίων καθιστά αδύνατη την εξαγορά δημοσίου ακινήτου, καθώς κατ οτ κατηγορίες ακινήτων που εξαιρούνται της διαδικασίας εξαγοράς,
• ο τρόπος προσδιορισμού του τιμήματος εξαγοράς, οι κατηγορίες εκπτώσεων επί του τιμήματος εξαγοράς, καθώς και οι προϋποθέσεις καταβολής μειωμένου τιμήματος εξαγοράς

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου «επιχειρείται η επίλυση ενός διαχρονικού κοινωνικού προβλήματος που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχομένων δημόσιων ακινήτων και εκτάσεων. Κατ’ αποτέλεσμα, προωθούνται η προσφορότερη αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και η τουριστική, βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη της χώρας.

Οι ρυθμίσεις αφορούν άμεσα πολίτες που ασκούν κατοχή αδιαλείπτως επί τουλάχιστον σαράντα (40) έτη επί των ως άνω ακινήτων, εφόσον σε αυτά βρίσκεται η κύρια κατοικία τους, η οποία καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες των ιδίων ή των οικογενειών τους αλλά και τους πολίτες και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν κατοχή αδιαλείπτως επί τουλάχιστον σαράντα (40) έτη επί των ως άνω ακινήτων, εφόσον σε αυτά ασκούν τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική, ή αγροτική δραστηριότητα με τη χρήση ή μη κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές».

Το άρθρο 9 του σχεδίου νόμου προβλέπει την υποβολή της αίτησης για την εξαγορά των ακινήτων και των συνοδευτικών δικαιολογητικών σε ψηφιακή πλατφόρμα (ειδικό πληροφοριακό σύστημα «Αιτήσεων Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων»), που λειτουργεί μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr - ΕΨΠ).

Ο τρόπος εξόφλησης του τιμήματος εξαγοράς μπορεί να γίνει εφάπαξ ή τμηματικά. Ειδικά για την περίπτωση της εφάπαξ εξόφλησης, προβλέπεται η παροχή έκπτωσης σε ποσοστό 10%.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το άρθρο 17 αναφέρεται σε περιπτώσεις βιοτεχνικών, βιομηχανικών, αγροτικών, κτηνοτροφικών και τουριστικών επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν επεκταθεί σε όμορα δημόσια κτήματα και έχουν καταλάβει μικρά τμήματα αυτών, συνήθως ακανόνιστου σχήματος, όπως λωρίδες κ.λπ. και έχουν ανεγείρει επ’ αυτών εγκαταστάσεις πάσης φύσεως, όχι μόνο κτιριακές, αλλά κυρίως συνοδά έργα της λειτουργίας τους, όπως δίκτυα, δεξαμενές, δρόμους, ηλεκτρομηχανολογικές και λοιπές εγκαταστάσεις, που αποτελούν συνολικά ενιαίο λειτουργικό σύστημα. Οι εκποιήσεις αυτές επιτρέπονται μόνον εφόσον: 
α) το εκποιούμενο τμήμα προς την όμορη επιχείρηση, μετά την απόσπασή του από το μείζον ακίνητο, είναι μη άρτιο ή μη οικοδομήσιμο και εντάσσεται υποχρεωτικά στο όμορο άρτιο και οικοδομήσιμο ακίνητο της επιχείρησης, και το ακίνητο που απομένει μετά την εκποίηση του τμήματός του δεν καθίσταται μη άρτιο ή μη οικοδομήσιμο, εξαιτίας της συγκεκριμένης απόσπασης. Αν το απομένον τμήμα του μείζονος ακινήτου ήταν και παραμένει και πριν την ανωτέρω απόσπαση μη άρτιο ή μη οικοδομήσιμο, τότε δύναται να προσκυρωθεί στην αιτούσα επιχείρηση με το ίδιο τίμημα. 
β) οι εγκαταστάσεις επί των τμημάτων αυτών από τις όμορες ως άνω επιχειρήσεις έχουν ανεγερθεί μέχρι την 28η.7.2011, 
γ) η εκποίηση του τμήματος προς την όμορη επιχείρηση δεν είναι αντίθετη στον χωροταξικό σχεδιασμό, 
δ) η τακτοποίηση των ανεγερθεισών εγκαταστάσεων, σύμφωνα με τον ν. 4495/2017 (Α΄ 167) συντελείται από την αιτούσα επιχείρηση εντός έξι (6) μηνών από την έκδοση απόφασης εκποίησης, διαφορετικά η απόφαση αυτή ανακαλείται από το όργανο που την εξέδωσε, μη δυναμένης της αιτούσας επιχείρησης να επανέλθει με νέα αίτηση εκποίησης και εφαρμόζεται η νομοθεσία για την προστασία δημοσίων κτημάτων.

Διαβάστε το σχέδιο νόμου (εδώ)

Πραγματοποιήθηκε, την Παρασκευή (3/2/2023), συνεδρίαση του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωπόνων Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ε.Γ.Δ.Υ.) στην έδρα της Δ.Α.Ο.Κ. Ημαθίας, στη Βέροια.

Στην συζήτηση έγινε ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων για την εξέλιξη που υπάρχει σχετικά με τη διεκδίκηση των δεδουλευμένων για ελέγχους εκτός ωραρίου και εκτίμηση της έως τώρα πολύμηνης αποχής - απεργίας από ελέγχους εκτός ωραρίων. Οι ελεγκτές γεωπόνοι ζητούν τα χρήματα που τους οφείλουν για τους ελέγχους (ποιοτικούς και φυτοϋγειονομικούς) που έχουν κάνει και δεν έχουν πληρωθεί. 

Όπως υποστηρίζουν, ουσιαστικά μετά από το αρχικό ενδιαφέρον και τις υποσχέσεις που έδειξε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ Τροφίμων, η Κυβέρνηση έδειξε την αδιαφορία και αναλγησία της έναντι των δίκαιων αιτημάτων τους. 

Ειδικότερα τονίζουν ότι δεν υπήρξε ουδεμία εξέλιξη στην τροποποίηση της απόδοσης των τελών που καταβάλλονται υπέρ των ελεγκτών, ούτε ως προς το ύψος ούτε και ως προς τις χρονοβόρες διαδικασίες που ισχύουν για την πληρωμή, απαξιώνοντας τον Γεωπονικό κλάδο στις περιφέρειες και την ύπαιθρο.

Κατόπιν τούτου και μετά από την κατά πλειοψηφία τοποθέτηση των συναδέρφων ελεγκτών για συνέχιση της απεργίας αποχής το Δ.Σ. της Π.Ε.Γ.Δ.Υ. αποφάσισε ομόφωνα: 

• Την συνέχιση της απεργίας αποχής από τους ελέγχους (ποιοτικό και φυτοϋγειονομικό), που διεξάγονται σε ώρες εκτός ωραρίου εργασίας και σε μη εργάσιμες ημέρες και
• Τη δικαστική προσφυγή για την διεκδίκηση των δεδουλευμένων και υπερωριών και την πλήρη μισθολογική αναγνώριση της Γεωπονικής προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα.

Τις επόμενες ημέρες θα υπαρξουν νεότερα για πετρέλαιο των αγροτών και εξετάζονται νέα μέτρα στήριξης των κτηνοτρόφων λόγω υψηλού κόστους ζωοτροφών. Αυτά δήλωσε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την συνάντηση που είχε με αγρότες, οι οποίοι είχαν παρατεταγμένα τα τρακτέρ τους στη διασταύρωση Λιθιάς της Καστοριάς. 

Ο Πρωθυπουργός, που βρίσκεται στην Δυτική Μακεδονία για διήμερη επίσκεψη, έφτασε το πρωί της Δευτέρας (13/2) στην πόλη της Καστοριάς και στη συνέχεια επισκέφθηκε το εργοτάξιο της νέας Σήραγγας Κλεισούρας.

Στον δρόμο προς το εργοτάξιο είχε την συνάντηση με τους αγρότες του μπλόκου.

Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Θωμάς Μόσχος, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Καστοριάς Μακεδνός, ο οποίος συνομίλησε με τον Πρωθυπουργό, «μιλήσαμε για τα θέματα που απασχολούν όλους τους αγρότες της χώρας, τα οποία είναι το αυξημένο κόστος παραγωγής, τα προβλήματα με τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, την αύξηση των ασφαλίστρων ΕΦΚΑ στους αγρότες και την έλλειψη εργατών γης.

Ακόμη συζητήσαμε για το τοπικό πρόβλημα που υπάρχει στην περιοχή με την αναμονή της πληρωμής των ΠΣΕΑ για τα φασόλια και τα σιτηρά από το 2019.

Επίσης ζητήσαμε να καταβληθούν ενισχύσεις de minimis στους μηλοπαραγωγούς της Καστοριάς, 300 ευρώ ανά στρέμμα, για όλες τις ποικιλίες.

Όπως ανέφερα στον Πρωθυπουργό τα τελευταία χρόνια το 30% των αγροτών έχει εγκαταλείψει το επάγγελμα επειδή δεν μπορούσαν να είναι βιώσιμοι.

Ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης για το αγροτικό πετρέλαιο μου τόνισε ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξουν εξαγγελίες και πρέπει να έχουν υπομονή οι αγρότες.

Επίσης θα αναλάβει προσωπικά το θέμα με την ενίσχυση των κτηνοτρόφων για το υψηλό κόστος των ζωοτροφών και ότι όλα είναι ανοικτά για τους τρόπους στήριξης».  

Τις τελευταίες ημέρες με έκπληξη διαπιστώνουν πολλοί αγρότες ότι έχουν ακυρωθεί τα ΑΜΚΑ εργατών γης, οι οποίοι είχαν «άδεια παράτυπα διαμένοντος» η οποία όμως έληξε.

Βέβαια οι συγκεκριμένοι εργάτες δεν απελαύνονται από την χώρα αλλά το πρόβλημα το έχουν οι αγρότες που δεν μπορούν να τους βάζουν εργόσημα.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο παραγωγός κηπευτικών από τα Μέγαρα κ. Γιώργος Παπαβασίλης, «έχουμε ενημερώσει με επιστολή το υπουργείο Εργασίας για το πρόβλημα.

Το συγκεκριμένο γεγονός δημιουργεί μεγάλη ταλαιπωρία τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, οι οποίοι δεν μπορούν να αποδείξουν την καθημερινή εργασία στα χωράφια και να βάλουν εργόσημο.

Στην επικοινωνία που είχαμε με τον ΕΦΚΑ μας παρέπεμψε στην ΗΔΙΚΑ, η οποία μας ενημέρωσε ότι η αστυνομία έχει δώσει εντολή για την αναστολή των ΑΜΚΑ.

Ακόμη θα πρέπει να σας αναφέρω ότι όποιος έχει καταθέσει αίτημα για άδεια εργασίας στο Τμήμα Αδειών Διαμονής Α (στην οδό Πέτρου Ράλλη), που υπάγεται στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του Κεντρικού Τομέα και της Δυτικής Αττικής, δεν έχει λάβει καμιά απάντηση στο αίτημά του, με χρόνο αναμονής που ξεπερνά τους 8 μήνες, χωρίς καμιά ενημέρωση ή προσπάθεια διευκόλυνσης της διαδικασίας για να μπορέσουν να εργαστούν νόμιμα οι εργάτες γης στα χωράφια.

Ζητάμε από το κράτος να δοθεί λύση με την άμεση επαναφορά του ΑΜΚΑ και την διεκπεραίωση των διαδικασιών με τα αιτήματα αδειών εργασίας, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν οι αγροτικές επιχειρήσεις». 

Αποκλειστικά από την ΗΔΙΚΑ η έκδοση ΑΜΚΑ για τους απασχολούμενους πολίτες τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία, διευκρινίζεται σε σχετικό έγγραφο του ο ΕΦΚΑ.

Προσοχή όμως η συγκεκριμένη ρύθμιση ισχύει για τις περιπτώσεις μετακλητών πολιτών τρίτων χωρών που έρχονται στην χώρα μετά από πρόσκληση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (Νόμος 4950/2022 - Άρθρο 62). 

Η αίτηση η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του Ν. 1599/1986 και στην οποία αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του προς απασχόληση πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος πρέπει να μην έχει συμπληρώσει το εξηκοστό (60ο) έτος της ηλικίας, καθώς και ο ΑΦΜ του εργοδότη, υποβάλλεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr ΕΨΠ).

Όπως διευκρινίζει στον ΑγροΤύπο εκπρόσωπος του ΕΦΚΑ, οι υπηρεσίες αλλοδαπών και μετανάστευσης της Περιφέρειας κοινοποιούν τα στοιχεία εργατών γης που έρχονται με μετάκληση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, διά της ηλεκτρονικής οδού, στην ΑΑΔΕ για να βγάλει ΑΦΜ και εκείνη - μέσα από την πλατφόρμα της ΗΔΙΚΑ - θα προχωρά στην έκδοση του ΑΜΚΑ. Προσοχή η διαδικασία δεν αφορά τους παράτυπα διαμένοντες μετανάστες (Νόμο 4251).

Διαβάστε το ΦΕΚ (πατήστε εδώ)

Ο κ. Μάκης Αντωνιάδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Νάουσας, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «τέλη του έτους είχα κάνει μετάκληση για ένα εργάτη από τρίτη χώρα και δνε μπορούσα να βγάλω ΑΦΜ και ΑΜΚΑ. Πέρασαν τρεις μήνες έφυγε ο εργάτης και ακόμη δεν κατάφερα να βγάλω μια άκρη. Για να λυθεί το πρόβλημα θα πρέπει να μπορεί η όλη διαδικασία να γίνεται μέσα από τα λογιστικά γραφεία δηλαδή ο λογιστής να μπορεί να μπαίνει στην πλατφόρμα και να προχωρά τη διαδικασία έκδοσης ΑΦΜ και ΑΜΚΑ και να μην γίνεται μέσα από τις δημόσιες υπηρεσίες».