Οι κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη του έτους 2023 και που συνετέλεσαν στην επιδημική ασθένεια του περονόσπορου στους αμπελώνες της περιοχής, μη επιτρέποντας σε αριθμό λανθανόντων οφθαλμών να διαφοροποιηθούν σε αναπαραγωγικούς.

Αυτό αναφέρουν τα συμπεράσματα της έκθεσης που ζήτησε ο Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (ΓΠΑ) για το πρόβλημα της μειωμένης παραγωγής το 2024.

Ο κ. Χρήστος Τσιτσιρίγκος, πρόεδρος Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «προκειμένου να διερευνηθούν τα αίτια και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, απευθυνθήκαμε στο Εργαστήριο Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για να συνδράμει επιστημονικά. Ακολούθησε σύσκεψη αλλά και αυτοψία από επιστημονικό κλιμάκιο του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας με επικεφαλής την αναπλ. καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Αμπελολογίας κ. Κατερίνα Μπινιάρη, από το οποίο ζητήθηκε η επιστημονική τους συνδρομή.

Το αποτέλεσμα της μελέτης για την ακαρπία ανέφερε ότι η κλιματική αλλαγή και γενικότερα η αλλαγή των περιβαλλοντολογικών συνθηκών έχουν επιπτώσεις τα τελευταία έτη στην αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής του Τυρνάβου και συνετέλεσαν στη μη διαφοροποίηση ικανού αριθμού λανθανόντων οφθαλμών σε αναπαραγωγικούς, με αποτέλεσμα την αναμενόμενη μειωμένη παραγωγή σταφυλών κατά το τρύγο του 2024 στη περιοχή.

Η μείωση της παραγωγής για το 2024 είναι πάνω από 50 - 60% και σε μερικές περιπτώσεις φτάνειο το 100% και τα σταφύλια έμειναν ασυγκόμιστα.

Ο ΕΛΓΑ θα έπρεπε να βγάλει αναγγελία για να γίνουν οι εξατομικευμένες εκτιμήσεις ζημιάς. Επειδή δεν το έκανε αποφασίσαμε να απευθυνθούμε στο ΓΠΑ για να αιτιολογήσει την ζημιά. Έπίσης ο συνεταιρισμός διαθέτει τα στοιχεία που δείχνουν την μείωση της παραγωγής σταφυλιών. Θα πρέπει να αναπληρώσουν την απώλεια εισοδήματος. Είναι θέμα του ΥπΑΑΤ να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα αποζημιώσει τους αμπελουργούς».

Ερώτηση στην Βουλή

Αν θα δοθούν αποζημιώσεις στους πληγέντες αμπελοκαλλιεργητές στην περιοχή του Τυρνάβου που επλήγησαν από περονόσπορο, ρωτά ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα.

Αναλυτικά η ερώτηση του κ. Κόκκαλη: «Το πρόβλημα της ακαρπίας που παρατηρείται στους αμπελώνες του Δήμου Τυρνάβου έχει λάβει ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις και προκάλεσε σημαντική μείωση της παραγωγής κατά το 2024. Η Διοίκηση του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου προκειμένου να διερευνηθούν τα αίτια και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, απευθύνθηκε στο Εργαστήριο Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για να συνδράμει επιστημονικά.
Η επιστημονική ομάδα του εν λόγω Εργαστηρίου συνέταξε την Έκθεση Εκτίμησης Αιτιών – Παραγόντων Εμφάνισης Μειωμένης Παραγωγής Αμπελώνων στην περιοχή του Τυρνάβου, σύμφωνα με την οποία υπεύθυνες για την ακαρπία των αμπελώνων στον Τύρναβο είναι οι κλιματολογικές συνθήκες και η επιδημική ασθένεια του περονόσπορου κατά το 2023.

Άλλωστε από το 2023 είχε εντοπιστεί η σοβαρότητα της μείωσης της παραγωγής λόγω της ακαρπίας και του περονόσπορου στις αμπελοκαλλιέργειες του Δήμου Τυρνάβου, γι’ αυτό και η Ομάδα Αντιμετώπισης Αγροτικών Κρίσεων που είχε συσταθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το 03/07/2023 Δελτίο Τύπου, επισκέφθηκε τις πληττόμενες αμπελοκαλλιέργειες προκειμένου να προβεί στην αναλυτική καταγραφή των καλλιεργειών που ζημιώθηκαν τόσο από τον περονόσπορο, όσο και από τη μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας, ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης, ώστε να ενημερωθεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τη λήψη των απαραίτητων πρωτοβουλιών στήριξης των πληγέντων παραγωγών.

Επειδή οι κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη του έτους 2023 συνετέλεσαν τεκμηριωμένα στην επιδημική ασθένεια του περονόσπορου στους αμπελώνες της περιοχής, μην επιτρέποντας σε αριθμό λανθανόντων οφθαλμών να διαφοροποιηθούν σε αναπαραγωγικούς.
Επειδή ο ήπιος χειμώνας του 2024 και το άνυδρο στη συνέχεια καλοκαίρι, επιδείνωσαν το φαινόμενο της ακαρπίας των αμπελώνων και προκάλεσαν σοβαρή απώλεια εισοδήματος των καλλιεργητών για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Επειδή πρέπει να δοθεί επιτέλους λύση στο ζήτημα της αποζημίωσης λόγω του περονόσπορου που τεκμηριωμένα έπληξε την αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής κατά την καλλιεργητική περίοδο του 2023.
Επειδή σύμφωνα με την έκθεση της επιστημονικής ομάδας του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών απαιτείται εκπόνηση αναλυτικής έρευνας για την διερεύνηση των παραγόντων πρόκλησης του φαινομένου της ακαρπίας προκειμένου να υιοθετηθούν ορθές πρακτικές διαχείρισης και αντιμετώπισης του προβλήματος.

Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός:

1. Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της προτεινόμενης αναλυτικής έρευνας του Εργαστηρίου Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας για τη διερεύνηση των παραγόντων πρόκλησης του φαινομένου της ακαρπίας και αντιμετώπισης του προβλήματος;

2. Ποια είναι τα πορίσματα της αναλυτικής καταγραφής από την Ομάδα Αντιμετώπισης Αγροτικών Κρίσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας κατά το 2023 για τις αμπελοκαλλιέργειες που ζημιώθηκε η παραγωγή τους από τον περονόσπορο και την ακαρπία, ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης;

3. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να καλυφθεί η κατ’ εξακολούθηση απώλεια εισοδήματος και το αυξημένο κόστος παραγωγής των αμπελοκαλλιεργειών;».

Απολογισμό του 2024 και σχεδιασμό του επόμενου έτους κάνει η τουρκική αγορά σκληρού σιταριού.

Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι στις αρχές του 2025 υπάρχει στην χώρα μια ποσότητα περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνους σκληρού σίτου, με τις ανάγκες της τουρκικής αγοράς, για τους επόμενους 6 μήνες, να ανέρχονται σε περίπου 2 εκατομμύρια τόνους και τον Ιούνιο του 2025 (στα αλώνια) θα πρέπει να υπάρχει ένα απόθεμα στους 600 χιλιάδες τόνους, που είναι ο μέσος όρος των τελευταίων ετών.

Θυμίζουμε ότι η Τουρκική Επιτροπή Σιτηρών (TMO) πραγματοποίησε, το 2024, διεθνή διαγωνισμό για την πώληση 100.000 τόνων σκληρού σίτου για εξαγωγή σε τιμή FOB. Στον διαγωνισμό δεν υπήρξαν εμπορικές συμφωνίες επειδή οι τιμές που προσέφεραν οι συμμετέχοντες για το σιτάρι ήταν πολύ χαμηλές. Η Τουρκία είχε στόχο τιμή πώλησης στα 315,19 έως 320,03 ευρώ ο τόνος αλλά δεν έγινε εφικτός.

Αυτή την περίοδο οι τιμές σκληρού στην τουρκική αγορά παραμένουν σε σταθερά υψηλά επίπεδα και κυμαίνονται από 329,73 έως 344,28 ευρώ ο τόνος, ανάλογα με την ποιότητα και την τοποθεσία.

Οι τιμές σκληρού σίτου που δίνει η TMO, το Δεκέμβριο του 2024, κυμαίνονται από 300,64 έως 329,73 ευρώ ο τόνος. Η αγορά δεν αναμένει κάποια σημαντική αύξηση τιμών για τον Ιανουάριο του 2025.

Οι τιμές του τουρκικού σκληρού σίτου δεν είναι καθόλου ανταγωνιστικές σε αυτά τα επίπεδα και δεν αναμένεται να γίνουν εξαγωγές, υποστηρίζουν οι κύκλοι της αγοράς. Για να εξαχθεί το τουρκικό σκληρό σιτάρι πρέπει να έχει τιμές CIF από 368,52 έως 387,92 ευρώ ο τόνος στα λιμάνια της Ιταλίας ή τη Βόρεια Αφρική.

Όμως οι υψηλές τιμές φέρνουν προβλήματα και στις βιομηχανίες ζυμαρικών επειδή δεν τους δίνουν κέρδη, με αποτέλεσμα να έχουν πρόβλημα στις εξαγωγές.

Πάντως αυτή την εποχή το μεγαλύτερο μέρος του σκληρού σίτου βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης (TMO) και εκείνη θα αποφασίσει για το αν μείνει στην τουρκική αγορά ή θα πάει για εξαγωγές.

Τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν, παρουσίασαν οι συνεταιριστές της ευρύτερης περιοχής Τυρνάβου στον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Χρήστο Κέλλα, σε συνάντηση που είχαν στις 3/1/2025.

Στο τραπέζι τέθηκαν οι αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστησαν αχλάδια, σταφύλια και ροδάκινα, καθώς και η ανάγκη για επιπλέον ενισχύσεις στους παραγωγούς, οι οποίοι πλήττονται από τις δύσκολες συνθήκες της αγοράς και των καιρικών φαινομένων.

Οι συνεταιριστές επέμεναν στην ανάγκη εξεύρεσης τρόπων αποζημίωσης των αχλαδιών στο Δήμο Τυρνάβου, για την μικροκαρπία και την κακή ποιότητα λόγω καιρικών συνθηκών.

Επίσης τονίστηκε η αναγκαιότητα αντιμετώπισης του προβλήματος της μη καταβολής ενισχύσεων για τον περονόσπορο στα αμπέλια (οινοποιήσιμα και επιτραπέζια) του Τυρνάβου.

Από την πλευρά του ο κ. Κέλλας τόνισε την αναγκαιότητα συνέχισης της στενής συνεργασίας με τους αγρότες.

Ο κ. Λάμπρος Ντέλας, πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι τιμές στα αχλάδια είναι μειωμένες λόγω ποιότητας και μικροκαρπίας. Οι τιμές πώλησης φτάνουν έως και 40% κάτω από τα περσινά επίπεδα. Ζητάμε να αποζημιωθεί η καλλιέργεια της αχλαδιάς. Μειωμένη παραγωγή έχουμε και στα αμπέλια λόγω του περονόσπορου. Περιμένουμε απάντηση από την ΕΕ για τις αποζημιώσεις στα αμπέλια».

Στη συνάντηση παρευρέθηκαν οι Συνεταιρισμοί: Α.Σ. Δένδρων – Ο.Π. Γαία Φρούιτ, Α.Σ. Δένδρων – Ο.Π. Άργισσα, Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου, Α.Σ. Πλατανουλίων – Φρουτοπηγή, ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου, Α.Σ. Αργυροπουλίου, Α.Σ. Αμπελώνας, Α.Σ. Δαμασίου και Α.Σ. Γιάννουλης.

Στα συμπεράσματα, που εξέδωσε τη Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου, η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου (ΟΕΥ) για τις κοινοτικές πολιτικές οίνου, ο αμπελοοινικός τομέας γενικά βρίσκει το αποτύπωμά του και δεν μπορεί να παραπονεθεί ότι δεν εισακούστηκε από τα 27 κράτη μέλη στις προτάσεις τους, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζει η ΚΕΟΣΟΕ.

«Με μία σειρά τεσσάρων συναντήσεων, προκειμένου να εκδοθεί ένα σχέδιο κρίσης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα μπορούσαμε να φοβόμαστε ότι η επιτόπια ακρόαση θα ήταν ανεπαρκής, αλλά είμαστε μάλλον ικανοποιημένοι με την αύξηση του αριθμού των εργαλείων για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης», χαιρετίζει ο ευρωβουλευτής κ. Éric Sargiacomo (Σοσιαλιστές, Γαλλία), έχοντας παρακολουθήσει την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου από το εξωτερικό (μόνο τα κράτη μέλη συμμετείχαν και ως ενδιαφερόμενοι οι φορείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπείται μόνο από τη διοίκησή του).

Για τον σοσιαλιστή εκλεγμένο αξιωματούχο, από την περιοχή Nouvelle-Aquitaine, είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός δεδομένου ότι «η Ευρώπη μιλάει πραγματικά για εκρίζωση αμπέλων ξανά, βγαίνουμε επιτέλους από την ασάφεια για να διαχειριστούμε πραγματικά με ευελιξία τις κρίσεις υπερπαραγωγής στο επίπεδο κάθε κράτους μέλους. Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας επιστροφής σε πιο μαζικές ρυθμίσεις, παρόλο που υπάρχουν εξελίξεις από το 1992, λαμβάνοντας υπ' όψη ότι η βιομηχανία οίνου είναι αυτή για την οποία εξακολουθούν να υπάρχουν οι περισσότερες ρυθμίσεις».

Πραγματική και ορθολογική προσέγγιση

Για την Επιτροπή Επαγγελματικών Γεωργικών Οργανώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Copa) και τη Γενική Επιτροπή Αγροτικής Συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Cogeca), τα συμπεράσματα της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου είναι επίσης ευπρόσδεκτα: «λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες του κλάδου έχοντας μια ρεαλιστική και ορθολογική προσέγγιση». Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τα αιτήματα εκρίζωσης, υπογραμμίζουν «την προς την αναγκαιότητα για ευρωπαϊκή - και όχι μόνο εθνική - χρηματοδότηση των σχεδίων εκρίζωσης».

Οι Copa Cogeca επικυρώνουν επίσης τη δυνατότητα χρονικής επέκτασης της αναφύτευσης «σε 5 έτη βραχυπρόθεσμα (μια κατ' εξουσιοδότηση πράξη είχε ήδη προταθεί την περασμένη εβδομάδα) και σε 8 χρόνια για την μελλοντική ΚΑΠ: αυτό το μέτρο θα επιτρέψει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος ώστε οι αμπελουργοί να παίρνουν αποφάσεις με την απαραίτητη ηρεμία και ασφάλεια». Μια άλλη ευπρόσδεκτη ευελιξία: «η διαχείριση του τομεακού προϋπολογισμού» με την κατεύθυνση των «αχρησιμοποίητων κονδυλίων προς άλλα μέτρα και, κυρίως, στη χρήση των αχρησιμοποίητων κεφαλαίων για το επόμενο έτος».

Από την άλλη πλευρά, οι Copa Cogeca δεν κατανοούν: «Στην προώθηση, δεν βλέπουμε ξεκάθαρα την προτεραιότητα που δίνεται στα κρασιά που έχουν υποστεί εξ ολοκλήρου ή εν μέρει αποαλκοολοποίηση, και την αναφορά σε ζητήματα δημόσιας υγείας: πρόκειται για πολύ διαφορετικούς τομείς που πρέπει να παραμείνουν χωριστοί».

Μειώστε τις νέες άδειες φύτευσης στο 0%

Αντιπροσωπεύοντας τους οίνους ΠΟΠ, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οίνων Προέλευσης (EFOW) βρίσκει γενικά θετικά τα συμπεράσματα της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου και την ενίσχυση της εργαλειοθήκης για τη διαχείριση του οινικού δυναμικού στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και την Κοινή Οργάνωση της Αγοράς Οίνου (ΚΟΑ κρασιού).

Για τον πρόεδρό της, Riccardo Ricci Curbastro, είναι πολύ θετικές οι προτάσεις «να επιτραπεί στα κράτη μέλη να μειώσουν τις νέες άδειες φύτευσης σε επίπεδο περιφερειακών ή γεωγραφικών ενδείξεων στο 0%, να παρασχεθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία στον καθορισμό των όρων για την έγκριση της φύτευσης και της αναφύτευσης (συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των μεταβιβάσεων εντός της ίδιας εκμετάλλευσης), να παραταθεί η ισχύς των αδειών αναφύτευσης σε 8 έτη, διατηρώντας παράλληλα το status quo για τις νέες φυτεύσεις».

Όλα με αίτηση à la carte: κάθε κράτος μέλος χρησιμοποιεί όπως θέλει τα προτεινόμενα συστήματα. Επειδή «είναι σαφές ότι η κρίση και ο μετασχηματισμός του κλάδου απαιτούν διάφορα εργαλεία και προσαρμοσμένες απαντήσεις», υπογραμμίζει ο Riccardo Ricci Curbastro, υποστηρίζοντας τη συνέχιση των μέτρων κρίσης, όπως η εκρίζωση και η πράσινη συγκομιδή.

Πραγματική βοήθεια με την προσωρινή αφαίρεση

Για την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ανεξάρτητων Οινοπαραγωγών (CEVI), είναι λυπηρό που στην ενότητα που είναι αφιερωμένη στον οινοτουρισμό, τα συνδικάτα δεν λαμβάνονται υπόψη για την υποστήριξη της ανάπτυξης και της προώθησης των επισκέψεων στον αμπελώνα. Εάν τα μεμονωμένα οινοποιεία επικυρώσουν τις γενικές γραμμές των προτάσεων για τα εργαλεία διαχείρισης της παραγωγής (ιδίως βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους και όχι από τα κεφάλαια του εθνικού σχεδίου βοήθειας) και τις εξελίξεις ενόψει της κλιματικής αλλαγής (αναθεώρηση της μεθόδου υπολογισμού της απόδοσης αναφοράς για την ασφάλιση κλιματικών κινδύνων), «προφανώς υπάρχει πρόοδος με την προσωρινή εκρίζωση, με την παράταση των αδειών αναφύτευσης σε 5 και μετά 8 χρόνια, ενώ «θα μπορούσαμε να πάμε σε πραγματική ειδική βοήθεια, όπως έχει προταθεί με την κάλυψη των εξόδων εκρίζωσης», αναφέρει η CEVI.

Ένα ευαίσθητο θέμα, ιδιαίτερα στη Γαλλία, είναι η αναγνώριση των συνεταιριστικών κελαριών και των οργανώσεων παραγωγών ως ΜΜΕ για πρόσβαση σε νέα συστήματα υποστήριξης και διαχείρισης τιμών (ή ακόμα και σε εργαλεία ελέγχου απόδοσης) «Σε αυτό το θέμα, η προτεραιότητά μας είναι η διατήρηση της δίκαιης πρόσβασης σε όλες τις ενισχύσεις της ΚΑΠ». Οι Ανεξάρτητοι Αμπελουργοί είναι ικανοποιημένοι που βλέπουν το θέμα για την εξέλιξη του μέσου όρου να τίθεται από την ΟΕΥ, προκειμένου να ενισχυθεί το ενδιαφέρον της ασφάλισης της συγκομιδής ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Αμφισβητείται όμως η πρόταση για υπό όρους πρόσβαση σε εθνική βοήθεια (αναδιάρθρωση, επενδύσεις, προώθηση κ.λπ.) σε σχέση με την υποχρεωτική συμμόρφωση με τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή: Εδώ διαφωνούμε», αναφέρει η CEVI.

Η οριστική εκρίζωση αντιπροσωπεύει πραγματική καταστροφή

Παρουσιάζοντας τις αντιθέσεις της Συνέλευσης των Ευρωπαϊκών Αμπελοοινικών Περιφερειών (AREV), ο διευθυντής της, Aynard Clermont de Tonnerre, προειδοποιεί: «Καταρχάς, η οριστική εκρίζωση αντιπροσωπεύει πραγματική καταστροφή του βιομηχανικού εργαλείου. Καταστρέφετε αυτό το εργαλείο, απολύετε το προσωπικό. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει μόνο στα ίδια αποτελέσματα με αυτά που παρατηρούνται στις γαλλικές ή αγγλικές βιομηχανίες: μια βιομηχανική έρημος», προτείνοντας «αντίθετα η καταφυγή στην τεχνική ανεργία που βοηθά στην αποφυγή των χειρότερων. Η καταστροφή του παραγωγικού εργαλείου μιας αμπελουργικής περιοχής είναι μια αμετάκλητη απόφαση που πρέπει οπωσδήποτε να αποτραπεί, όσο είναι δυνατόν». Η AREV από την πλευρά της έκανε ένα άλλο αίτημα: «να προκαλέσουμε την επανεκκίνηση του παρατηρητηρίου της αγοράς, με επαρκείς πόρους. Με πραγματική ώθηση, αυτό το παρατηρητήριο θα μπορούσε να γίνει ένα εξαιρετικό εργαλείο».

Με τη σύντομη προθεσμία για την υποβολή προτάσεων, η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου υποβάλλει τώρα τα συμπεράσματά της στον νέο Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Γεωργία, τον Λουξεμβούργιο Christophe Hansen. Μέρος των προτάσεων από τα 27 κράτη μέλη μπορούν να μετατραπούν σε κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, αλλά άλλες διατάξεις απαιτείται να περάσουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε κάθε περίπτωση, «η EFOW υπογραμμίζει τη σημασία της ταχείας εφαρμογής αυτών των συστάσεων» επισημαίνει ο Riccardo Ricci Curbastro, θεωρώντας ότι η τρέχουσα αναθεώρηση της ΚΑΠ ανοίγει «μια εξαιρετική ευκαιρία να δοθεί συνέχεια στις συστάσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου».

Οι Copa Cogeca, θεωρούν ότι, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την οριστική εγκατάλειψη , την ευελιξία των προϋπολογισμών και την τροποποίηση των μέτρων κρίσης (για να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε το μέτρο της απόσταξης κρίσης). Χαιρετίζοντας τις καλές δηλώσεις προθέσεων από την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου, η CEVI εκφράζει γενικά τη λύπη της για την έλλειψη συγκεκριμένων στοιχείων: «χρειαζόμαστε μια ατζέντα που δεν εμφανίζεται στις τρέχουσες προτάσεις. Οι προτάσεις είναι ενδιαφέρουσες, πρέπει να είναι και ελκυστικές».

Ο Γάλλος ευρωβουλευτής Éric Sargiacomo, τονίζει ότι «θα δούμε πώς η Επιτροπή θα μεταφράσει αυτές τις προτάσεις με ρυθμιστικό τρόπο. Είναι αυτή που έχει το μονοπώλιο στην πρωτοβουλία των κανονιστικών κειμένων. Πρέπει να συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό, υπάρχει επείγουσα ανάγκη και θυμός που απαιτεί προσαρμοσμένα, ευέλικτα και εύκολα συνδυαζόμενα εργαλεία».

Μετά το πράσινο φως από την Κομισιόν δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η Υπουργική Απόφαση, με την οποία καθορίζονται οι όροι προσωρινών παρεκκλίσεων από τον ευρωπαϊκό κανονισμό που αφορά τις άδειες αμπελοφύτευσης.

Πιο συγκεκριμένα, οι άδειες των αμπελοφυτεύσεων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο:

α) χορήγησης αδειών για νέες αμπελοφυτεύσεις σύμφωνα με το άρθρο 64 του Καν (ΕΕ) 1308/2013

β) των αναφυτεύσεων σύμφωνα με το άρθρο 66 του ιδίου κανονισμού

γ) των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 68 του ιδίου κανονισμού

οι οποίες λήγουν το 2024 και επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές οινοπαραγωγής που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις, κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης του 2024, παρατείνονται κατά δώδεκα (12) μήνες από την αρχική ημερομηνία λήξης τους.

Οι ενδιαφερόμενοι αμπελοκαλλιεργητές υποβάλλουν σχετική αίτηση με τα δικαιολογητικά του άρθρου 3, στην αρμόδια υπηρεσία των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας (ΔΑΟ) και Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) έως 31 Δεκεμβρίου 2024, προκειμένου να επωφεληθούν της παρεκκλίσεως.

Οι υπηρεσίες των ΔΑΟ/ΔΑΟΚ ενημερώνουν τον ενδιαφερόμενο για την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης. Σε περίπτωση απόρριψης αναφέρονται και οι σχετικοί λόγοι.

Οι αμπελοκαλλιεργητές, με άδειες αμπελοφυτεύσεων που λήγουν το έτος 2024 που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης του 2024, που δεν προτίθενται να κάνουν χρήση της άδειας και που δεν επιθυμούν να επωφεληθούν από την παράταση ισχύος που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του Καν (ΕΕ) 2024/2146, δεν υφίστανται διοικητικές κυρώσεις εάν δεν χρησιμοποιήσουν τις άδειες αυτές, εφόσον υποβάλλουν σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά του άρθρου 3, στην αρμόδια υπηρεσία της ΔΑΟ/ΔΑΟΚ, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελληνικού Ρυζιού (ΕΔΟΡΕΛ) εκφράζει την έντονη ανησυχία και την κατηγορηματική αντίθεσή της απέναντι στη συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες Mercosur.

Όπως αναφέρει σε επιστολή του προς το ΥπΑΑΤ, ο πρόεδρος της ΕΔΟΡΕΛ, Ιωάννης Αρναουτέλης, η συμφωνία αυτή θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τόσο τον τομέα της παραγωγής ρυζιού, όσο και τον τομέα της μεταποίησης στη χώρα μας, απειλώντας άμεσα τη βιωσιμότητα του κλάδου μας.

Ειδικότερα, οι ανησυχίες μας εστιάζονται στα εξής σημεία:

Αθέμιτος Ανταγωνισμός:
Οι χώρες του Mercosur έχουν χαμηλότερα κόστη παραγωγής λόγω διαφορετικών προδιαγραφών, συχνά κατώτερων από τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η εισαγωγή φθηνών προϊόντων ρυζιού από τις περιοχές αυτές θα δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες για τους Έλληνες παραγωγούς και μεταποιητές, οι οποίοι καλούνται να λειτουργήσουν σε περιβάλλον αυστηρών κανονισμών και αυξημένων λειτουργικών δαπανών.

Κίνδυνος για την Εγχώρια Παραγωγή:
Το ρύζι είναι μια στρατηγική καλλιέργεια για την Ελλάδα, με σημαντική παραγωγική βάση, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Χαλάστρα, το Δέλτα του Αξιού και άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η μαζική εισαγωγή ρυζιού από τις χώρες Mercosur θα οδηγήσει στη συρρίκνωση της καλλιέργειας, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την αγροτική οικονομία και την κοινωνική συνοχή στις τοπικές κοινότητες.

Απειλή για τον Τομέα Μεταποίησης:
Η εγχώρια βιομηχανία μεταποίησης ρυζιού, η οποία προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία και απασχόληση, θα υποστεί πλήγμα από την εισροή φθηνών εισαγόμενων προϊόντων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις, που επενδύουν σε ποιότητα και καινοτομία, δεν θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν την ανισότητα στις συνθήκες παραγωγής και κόστους.

Περιβαλλοντικά και Ποιοτικά Ζητήματα:
Οι αγροτικές πρακτικές στις χώρες του Mercosur δεν συμμορφώνονται πάντα με τα υψηλά ευρωπαϊκά περιβαλλοντικά και ποιοτικά πρότυπα. Η εισαγωγή ρυζιού που ενδέχεται να μην πληροί τα ίδια πρότυπα διατροφικής ασφάλειας μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και τη φήμη των ευρωπαϊκών προϊόντων.

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις:
Η ενίσχυση της εμπορικής συνεργασίας με χώρες που εμπλέκονται στην αποψίλωση δασών, όπως το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, αντίκειται στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Κίνδυνος Υποβάθμισης της Αγροτικής Παραγωγής:
Η μαζική εισαγωγή φθηνών αγροτικών προϊόντων από τις χώρες Mercosur απειλεί τη βιωσιμότητα των τοπικών καλλιεργητών και κτηνοτρόφων, οδηγώντας σε περαιτέρω ερήμωση της υπαίθρου.

Φωτογραφία: Ο Μιχάλης Μπουτάρης, (δεύτερος από αριστερά) γραμματέας του Ιδρύματος Μπουτάρη, με στελέχη της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας: Ασπασία Τασιοπούλου, Κατερίνα Σίμπου (πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου), Αντώνης Γκαλίτσιος (αναπληρωτής διευθυντής).
Τα θεμέλια της λειτουργίας της πρώτης οινικής βιβλιοθήκης της χώρας έβαλε η σύμπραξη της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας (Δ.Κ.Β.Β.) και του Ιδρύματος Μπουτάρη. Το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας, που υπογράφηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2024, δίνει πνοή στο όραμα του Γιάννη Μπουτάρη για τη δημιουργία της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.) που προβλέπεται να ανοίξει τις πόρτες της την άνοιξη του 2025. Θα αναπτυχθεί έτσι ένας ζωντανός οργανισμός πληροφορίας, φυσικός και ψηφιακός, με διττή αποστολή: τη διαφύλαξη και βιωματική ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς του ελληνικού κρασιού, καθώς και τη βιώσιμη ανάπτυξη και «θωράκιση» της αμπέλου και του οίνου απέναντι στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για μια πρωτοποριακή δράση που θα αναδείξει τα οφέλη της ευαγούς συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αποτελώντας πρότυπο για την Κεντρική Μακεδονία, αλλά και για παρόμοιες δράσεις στο σύνολο της χώρας.

Η ένταξη της Β.Ο.Ν. στο Δίκτυο Βιβλιοθηκών της Δ.Κ.Β.Β. με την αδιαμφισβήτητη τεχνογνωσία και εμπειρία αλλά και τις σημαντικές διακρίσεις, διασφαλίζει την άρτια λειτουργία και ανάπτυξή του εγχειρήματος στη Νάουσα. Παράλληλα, μοναδική συμβολική και ιστορική αξία προσδίδει το γεγονός ότι το Ίδρυμα Μπουτάρη διέθεσε το διατηρητέο κτίσμα όπου λειτουργούσε το πρώτο οινοποιείο της οικογένειας Μπουτάρη στη Νάουσα έως τα μέσα του 20ου αιώνα, για να στεγαστεί η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.). Την υλοποίηση του Μνημονίου Συνεργασίας θα συντονίζει ο κ. Γιάννης Τροχόπουλος, διαχειριστής της ΑΜΚΕ Future Library.
Στο ισόγειο της οδού Χατζημαλούση 15, θα υπάρχει η οινική βιβλιοθήκη, ανοικτή στο κοινό με αναγνωστήριο, ενώ στον πρώτο όροφο θα φιλοξενούνται προσωπικές και εταιρικές συλλογές του Ιδρύματος Μπουτάρη, προσβάσιμες στο κοινό κατόπιν πρόσκλησης. Στο αναγνωστήριο εντάσσονται καταρχάς τα βιβλία, οι συλλογές και σπάνιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό του Γιάννη Μπουτάρη, καθώς και ολόκληρη η βιβλιοθήκη της Δρ. Σταυρούλας Κουράκου – Δραγώνα, ευγενική δωρεά της οικογένειάς της στο Ίδρυμα Μπουτάρη. Στόχος της Β.Ο.Ν. είναι ο σταδιακός εμπλουτισμός αυτών των τεκμηρίων, αναδεικνύοντας σημαντικές προσωπικότητες -ευρέως γνωστές ή/και έως σήμερα αφανείς- που άφησαν το στίγμα τους στην εξέλιξη του οινικού κλάδου.

Το «Παρατηρητήριο Κλιματικής Αλλαγής & Ανθεκτικότητας» είναι ο δεύτερος άξονας δραστηριοποίησης της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.) προσφέροντας μια ευέλικτη -φυσική και ψηφιακή- πύλη τεκμηριωμένων δεδομένων, τόσο στην κοινότητα του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της ελληνικής υπαίθρου όσο και σε όλους τους κοινωνικούς εταίρους (κρατικούς, ερευνητικούς, ακαδημαϊκούς, επιχειρηματικούς, ΜΚΟ, φορείς και οργανώσεις οίνου, πολίτες κλπ). Με έμφαση στον οίνο και την άμπελο, σκοπός του Παρατηρητηρίου θα είναι η τεκμηριωμένη ανάλυση και πρόβλεψη του αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής στην καλλιέργεια και παραγωγή, την αξιολόγηση των βέλτιστων πρακτικών που γίνονται διαθέσιμες διεθνώς σε όλα τα επίπεδα, και τη διευκόλυνση υιοθέτησής τους στην πράξη.

Οι πρωτοβουλίες και το έργο της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.) θα υποστηρίζονται από τη Δ.Κ.Β.Β. και το Ίδρυμα Μπουτάρη, καθώς και από χορηγίες οργανισμών και φορέων που θα συμβάλλουν στο καινοτόμο αυτό εγχείρημα. Εντός του 2025 θα ξεκινήσει η υλοποίηση πλήθους δράσεων, όπως ψηφιακές και υλικές εκδόσεις, διαλέξεις, σεμινάρια, ημερίδες, βιωματικά εκπαιδευτικά εργαστήρια για τα παιδιά κ.λπ.
Πέρα από την έναρξη λειτουργίας του φυσικού, επισκέψιμου χώρου της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.), θα ακολουθήσει αργότερα η ψηφιακή πύλη (portal) της, ξεκινώντας με τη διάσωση, ταξινόμηση, ψηφιοποίηση και ανάδειξη αρχείων της ιστορίας του ελληνικού οίνου σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου και άλλους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Η ιστοσελίδα θα είναι συνεχώς ανανεώσιμη, συμπεριλαμβάνοντας σταδιακά το σύνολο των τεκμηρίων και όλου του παραγόμενου έργου από τη ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΟΙΝΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ (Β.Ο.Ν.) και τους συνεργαζόμενους φορείς.

Συνεντεύξεις παραγωγών Χ. Δήμου και Γ. Κωστακόπουλου

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η τροποποιητική υπουργική απόφασης με τον καθορισμό λεπτομερειών χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στον τομέα της καλλιέργειας κορινθιακής σταφίδας.

Σύμφωνα με την απόφαση, για την καλλιεργητική περίοδο 2024-2025 η παράδοση κατ’ ελάχιστο 150 κιλά προϊόντος ξηρής κορινθιακής σταφίδας ανά στρέμμα, στις εγκεκριμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις, πραγματοποιείται από την 1η Αυγούστου 2024 και το αργότερο έως την 20η Δεκεμβρίου 2024».

Οι χωρικοί διασταυρωτικοί έλεγχοι των εγγεγραμμένων στο Αμπελουργικό Μητρώο με το αρχείο της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης εφαρμόζονται από την καλλιεργητική περίοδο 2025-2026 και για κάθε επόμενη καλλιεργητική περίοδο.

Πάντως οι παραγωγοί ζητούσαν την παράταση παράδοσης της κορινθιακής αταφίδας έως τις 31/01/2025.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Επιβεβαίωση της ΕΘΕΑΣ από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι προχώρησε στην κατάργηση του οικολογικού σχήματος Π1.31.1 Β «Καλλιέργεια προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες ειδών και ποικιλιών», που αφορούσε τις προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες ποικιλίες.

Μιλάμε για μια αλλαγή (χωρίς καμιά διαβούλευση) που αφορά το 25% των ενισχύσεων των οικολογικών σχημάτων. Οι 139.649 δικαιούχοι καλλιεργητές που καλλιέργησαν 5.453.715 στρέμματα και έλαβαν 97,22 εκατ. ευρώ το 2023, από το 2025 θα στερούνται αυτή τη δυνατότητα.

Δηλαδή κατάργησε τη δράση με την οποία μπορούσαν να λάβουν ενισχύσεις, στο πλαίσιο των οικολογικών σχημάτων, χειμερινά ψυχανθή και σιτηρά, ασχέτως της εναλλαγής από υδροβόρα καλλιέργεια (Μηδικής, αραβόσιτου, βαμβακιού) που υπήρχε στο αγροτεμάχιο κατά το προηγούμενο καλλιεργητικό έτος.

Απαντώντας στην Βουλή σε ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής Λάρισας κ. Β. Κόκκαλης, ο κ. Τσιάρας αναφέρει:

Ειδικότερα, σε ότι αφορά στο οικολογικό πρόγραμμα 31.1, οι παραγωγοί των καλλιεργειών βαμβακιού, μηδικής και αραβόσιτου, οι οποίοι εναλλάσσουν τις καλλιέργειες αυτές με καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών και ψυχανθών, συνεχίζουν να είναι δικαιούχοι της δράσης 31.1-Α, λαμβάνοντας για το 2024 τις ενισχύσεις του ΣΣ ΚΑΠ που ελάμβαναν και το 2023.

Επίσης, δεν αλλάζουν τα προϋπολογισμένα ποσά ενίσχυσης ανά εκτάριο (€/Ha).

Η αλλαγή που περιλήφθηκε στην 2η τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ και υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνέχεια διαβούλευσης και έγκρισής της από την αρµόδια Εθνική Επιτροπή Παρακολούθησης του Στρατηγικού Σχεδίου, ενοποιεί συναφείς δράσεις οικολογικών σχηµάτων (3.1-Α και 31.1-Β) µε κοινές επιλέξιµες καλλιέργειες και µε τρόπο ώστε:

• να αποφεύγονται οι επικαλύψεις µε άλλες παρεµβάσεις του ΣΣ ΚΑΠ,
• να απλοποιείται η εφαρµογή τους,
• να διασφαλίζεται η µέγιστη δυνατή ωφέλεια για το περιβάλλον και να εξισορροπείται η ζήτηση σε σχέση µε τους διαθέσιµους πόρους.

Ως εκ τούτου οι καλλιέργειες σιτηρών, οσπρίων και κτηνοτροφικών ψυχανθών ενισχύονται εφόσον στο αγροτεμάχιο το προηγούμενο έτος καλλιεργούνταν βαμβάκι, αραβόσιτος και μηδική.

Πέραν των ανωτέρω οι παραγωγοί σιτηρών, οσπρίων και βάμβακος έχουν να επιλέξουν από μια ευρεία γκάμα οικολογικών προγραμμάτων από όπου μπορούν να ενισχυθούν και οι οποίες έχουν να κάνουν με:

• πρακτικές φυτοκάλυψης,
• αξιοποίηση των υπολειμμάτων των καλλιεργειών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας,
• εφαρμογή γεωργίας ακριβείας μέσω πρακτικών ορθολογικής εφαρμογής των ψεκασμών και της λίπανσης,
• ενίσχυση για βιολογική παραγωγή, κ.ά.

Λίγες ημέρες και μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2024 έχουν τη δυνατότητα οι ενδιαφερόμενοι αμπελοκαλλιεργητές να υποβάλουν μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας του ΥπΑΑΤ (η οποία άνοιξε στις 3 Δεκεμβρίου) την αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για ένταξή τους στην Παρέμβαση Π2-58.1 «Αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων» του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, για την αμπελοοινική περίοδο 2024-2025.

Στόχος της Παρέμβασης είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων μέσω της ποιοτικής αναβάθμισης του αμπελουργικού δυναμικού και της εγκατάστασης ποικιλιών αμπέλου με αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον.

Η απόφαση αναφέρεται στις αρμόδιες αρχές, η χρηματοδότηση, οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία ένταξης των παραγωγών, τα δικαιολογητικά, το ύψος των οικονομικών ενισχύσεων των προβλεπόμενων μέτρων, η διαδικασία καταβολής των οικονομικών ενισχύσεων στους δικαιούχους, η παρακολούθηση, η διαδικασία των ελέγχων και των ενστάσεων και η επιβολή των κυρώσεων.

Η Παρέμβαση ενισχύει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες δράσεις:
α) Την ποικιλιακή μετατροπή των αμπελώνων, συμπεριλαμβανομένου και του επανεμβολιασμού,
β) την μετεγκατάσταση των αμπελώνων,
γ) τις βελτιώσεις των τεχνικών διαχείρισης των αμπελώνων που συνδέονται με το στόχο της Παρέμβασης.

Οι δράσεις αφορούν:

α) εκρίζωση-μετεγκατάσταση, η οποία επιμερίζεται σε:
αα) εκρίζωση,
ββ) προετοιμασία εδάφους,
γγ) αναφύτευση- μετεγκατάσταση,

β) φύτευση αμπελώνων, η οποία περιλαμβάνει:
αα) προετοιμασία εδάφους,
ββ) φύτευση, βάσει άδειας αναφύτευσης σύμφωνα με το άρθρο 66 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013,

γ) επανεμβολιασμό (για την ποικιλιακή μετατροπή των αμπελώνων),

δ) βελτίωση ορισμένων τεχνικών διαχείρισης των αμπελουργικών εκτάσεων που αναλύονται σε:
αα) υποστύλωση,
ββ) κατασκευή αναβαθμίδων.

Προϋποθέσεις ένταξης εκτάσεων στην Παρέμβαση

Στην Παρέμβαση εντάσσονται τα αμπελοτεμάχια, όπως καταγράφονται στην υποβληθείσα αίτηση ένταξης από τον παραγωγό (συγκεκριμένης θέσης και έκτασης) για την περίοδο εφαρμογής της Παρέμβασης. Η παρέμβαση εφαρμόζεται μόνο σε εκτάσεις οι οποίες πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) είναι φυτεμένες με οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου ταξινομημένες σύμφωνα με την υπ’ αρ. 2919/95506/2017 απόφαση του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 3276), όπως ισχύει κάθε φορά.

β) είναι καταχωρισμένες στο Αμπελουργικό Μητρώο,

γ) έχουν υποβληθεί από τους παραγωγούς δηλώσεις συγκομιδής ή/και δηλώσεις παραγωγής για αυτές τις εκτάσεις, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 24 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/274, κατά τις δύο τελευταίες περιόδους υποβολής,

δ) επιβεβαιώνεται η καλή υφιστάμενη καλλιεργητική κατάσταση του αμπελώνα και η ορθή συντήρησή του, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα του προενταξιακού ελέγχου του άρθρου 12 σε συνδυασμό με τις υποβληθείσες δηλώσεις συγκομιδής,

ε) εφόσον τα αμπελοτεμάχια προς ένταξης στην παρέμβαση έχουν αποτελέσει αντικείμενο επιτόπιου ελέγχου από άλλη υπηρεσία, ιδίως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ή την αρμόδια ΔΑΟΚ, ως και δύο (2) έτη πριν την υποβολή αίτησης ένταξης στην Παρέμβαση, λαμβάνονται υπόψη τα αποτελέσματά του, με την προϋπόθεση ότι έχει τηρηθεί η διαδικασία διενέργειας επιτόπιων ελέγχων του άρθρου 12,

στ) έχει υποβληθεί γι' αυτές ΕΑΕ κατά την πιο πρόσφατη διαδικασία υποβολής ΕΑΕ,

ζ) επιβεβαιώνεται η ταυτοποίηση των στοιχείων της αμπελουργικής εκμετάλλευσης του αιτούντα παραγωγού για την Παρέμβαση, μεταξύ του Αμπελουργικού Μητρώου και της ΕΑΕ,

η) τηρούνται οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εθνικές και ενωσιακές διατάξεις για το σύνολο της αμπελουργικής εκμετάλλευσης,

θ) η ελάχιστη φυτεμένη έκταση αμπελοτεμαχίου είναι μισό (0,5) στρέμμα,

ι) όταν πρόκειται για αναφύτευση της ίδιας ποικιλίας στο ίδιο αμπελοτεμάχιο υλοποιείται αλλαγή αποστάσεων φύτευσης ή και μεταβολή στον αριθμό των πρέμνων με ελάχιστη ποσοστιαία μεταβολή 20% στις αποστάσεις ή στον αριθμό των πρέμνων, πριν και μετά την αναδιάρθρωση, εκτός άλλης μεταβολής συστήματος διαχείρισης,
ια) Για λόγους προστασίας και διαφύλαξης της αμπελουργικής φυσιογνωμίας της οριοθετημένης ζώνης παραγωγής «ΠΟΠ Γουμένισσα», «ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών», «ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών» και «ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών»:
αα) στην Π.Ε. Κιλκίς εκτάσεις φυτεμένες με τις ποικιλίες «Ξινόμαυρο» και «Νεγκόσκα», οι οποίες συμμετέχουν στον οίνο «ΠΟΠ Γουμένισσα», δεν μπορούν να συμμετέχουν στην Παρέμβαση για τις δράσεις «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με άλλη ποικιλία και «επανεμβολιασμός». Μπορούν να συμμετέχουν στη δράση «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με ίδια ποικιλία με αναφύτευση εκτάσεων όταν προέρχονται από εκριζώσεις εκτάσεων μόνο με ποικιλίες «Ξινόμαυρο» ή/και «Νεγκόσκα» και όταν πρόκειται να φυτευτούν μόνο με τις ίδιες ποικιλίες «Ξινόμαυρο» ή/και «Νεγκόσκα»,
ββ) στην Π.Ε. Αχαΐας εκτάσεις φυτεμένες με τις ποικιλίες «Κορινθιακή» και «Μαυροδάφνη», που συμμετέχουν στον οίνο «ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών», καθώς και εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Μοσχάτο Άσπρο», που συμμετέχει στους οίνους «ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών» και «Μοσχάτος Ρίου Πατρών», δεν μπορούν να συμμετέχουν στην Παρέμβαση για τις δράσεις του πρώτου και δεύτερου εδαφίου της υποπερ αα΄,
γγ) στην Π.Ε. Κιλκίς εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Τσάπουρνο» και στις Π.Ε. Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου εκτάσεις φυτεμένες με την ποικιλία «Κοτσιφολιάτικο» συμμετέχουν μόνο στις δράσεις «εκρίζωση-μετεγκατάσταση» με άλλη ποικιλία και «επανεμβολιασμός».

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Η αυξημένη ζήτηση για εισαγωγές καλαμποκιού από τις ΗΠΑ αναμένεται να οδηγήσει βραχυπρόθεσμα σε αύξηση των διεθνών τιμών.

Στο μεταξύ, την Τρίτη (26/11), έγινε μια αγορά σε δημοπρασία για συνολική ποσότητα 133.000 μετρικών τόνων καλαμποκιού από εταιρεία ζωοτροφών της Νότιας Κορέας. Αγοράστηκαν δύο φορτία καλαμποκιού (65.000 και 68.000 τόνους) από τους εμπορικούς οίκους Cofco και Pan Ocean. Οι τιμές c&f ήταν στα 224,25 και 224,06 ευρώ ανά τόνο.

Στις ΗΠΑ η συγκομιδή καλαμποκιού ήταν φέτος πιο πρώιμη σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με την έκθεση Νοεμβρίου που δημοσιοποίησε το USDA. Η παραγωγή καλαμποκιού στις ΗΠΑ αναμένεται να είναι μειωμένη και να ανέλθει στα 15,143 δισ. μπουσέλ, με μια μέση απόδοση στα 183,1 μπουσέλ ανά στρέμμα. Τα τελικά αποθέματα καλαμποκιού αναμένεται να ανέλθουν στα 1,938 δισεκατομμύρια μπουσέλ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 61 εκατομμύρια μπουσέλ σε σχέση τον προηγούμενο μήνα.

Το USDA ανακοίνωσε επίσης μια παραγωγή καλαμποκιού στην Βραζιλία στα 122 εκ. τόνους, ενώ η παραγωγή καλαμποκιού Αργεντινής προβλέπεται να είναι στους 50 εκ. τόνους. Οι εξαγωγές καλαμποκιού για την φετινή εμπορική περίοδο προβλέπονται ελαφρώς μειωμένες. Αναμένονται μειωμένες εξαγωγές για την Βραζιλία, που εν μέρει αντισταθμίζονται από μια αύξηση εξαγωγών της Αργεντινής, Βιρμανίας και Ουγκάντας. Όσον αφορά τα παγκόσμια αποθέματα καλαμποκιού προβλέπονται χαμηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης καλαμποκιού στις ΗΠΑ υποχώρησαν ελαφρά, κατά 1 έως 5 σεντς, την Τρίτη (26/11). Ωστόσο ακόμη η διεθνή αγορά δεν έχει αντιδράση σε δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι «θα υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα για να επιβάλει, σε Μεξικό και Καναδά, δασμό 25% σε όλα τα προϊόντα που θα εισάγονται στις ΗΠΑ».

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στο εξωτερικό στην χώρα μας έχει «μπλοκαριστεί» το εμπόριο καλαμποκιού λόγω των μέτρων της ευλογιάς. Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπης Κουμπρίδης, «προσπαθούμε να πουλήσουμε 3.000 τόνους καλαμποκιού. Υπάρχει προσφορά από τους Βούλγαρους να αγοράσουν καλαμπόκι του συνεταιρισμού με τιμή 230 ευρώ ο τόνος αλλά δεν μπορούμε να το εξάγουμε λόγω της ευλογιάς. Ούτε στην εγχώρια αγορά μπορούμε να πουλήσουμε. Δεν μας αφήνει το ΥπΑΑΤ.

Ευτυχώς φέτος η ποσότητα καλαμποκιού είναι πολύ μειωμένη σε σχέση με πέρσι που ήταν στους 14.000 τόνους.

Πάντως οι καιρικές συνθήκες όπως όλα δείχνουν θα δημιουργήσουν προβλημα στην επερχόμενη παραγωγή. Οι λίγες βροχές έκαναν πολλούς παραγωγούς στην Βόρεια Ελλάδα να κάνουν σπορές αλλά το επόμενο διάστημα δεν έχουμε βροχοπτώσεις με αποτέλεσμα να αναμένουμε μειωμένες αποδόσεις και κιλά».

Οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας αναμένεται να μειωθούν την περίοδο εμπορίας 2024/25 λόγω μειωμένων παραγωγών, λιγότερων αποθεμάτων και των συνεχιζόμενων προβλημάτων της ναυτιλίας στην Μαύρη Θάλασσα. Αυτό αναφέρει η υπηρεσία του USDA (Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ) από το γραφείο του Κιέβου.

Σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις, οι συνολικές εξαγωγές καλαμποκιού της Ουκρανίας, την περίοδο 2024/2025, προβλέπεται τώρα να μειωθούν κατά 38% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σε 17,8 εκατομμύρια τόνους.

Η υπηρεσία του USDA υπολόγισε τις εξαγωγές σιταριού το 2024/2025 σε 15,2 εκατομμύρια τόνους, οι οποίες φαίνεται να είναι μειωμένες κατά 18%.

Οι εξαγωγές κριθαριού προβλέπεται να μειωθούν κατά 19% στους 2 εκατ. τόνους.

Επίσης το USDA προσδιόρισε την φετινή παραγωγή ουκρανικού καλαμποκιού στους 23,3 εκατομμύρια τόνους, η οποία ήταν μειωμένη κατά 25% σε σχέση με την παραγωγή που υπήρξε το 2023/2024.

Η παραγωγή κριθαριού μειώθηκε, κατά 5%, σε σχέση με πέρυσι, στους 5,5 εκατομμύρια τόνους, ενώ το ουκρανικό σιτάρι παρέμεινε σταθερό στους 22,3 εκατομμύρια τόνους.

Πάντως ήδη έχουν παρουσιαστεί προβλήματα στις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από τον Ιανουάριο μέχρι Οκτώβριο του 2024, από το λιμάνι της Κωνστάντζας στη Ρουμανία έγιναν εξαγωγές 5,6 εκατομμύρια τόνους ουκρανικών σιτηρών, μειωμένες κατά 52% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023. Μόνο τον μήνα Οκτώβριο έγιναν εξαγωγές της τάξης των 490.000 τόνων ουκρανικών σιτηρών μέσω της Κωνστάντζας.

Πάντως, λόγω της ρωσικής εισβολής και του ναυτικού αποκλεισμού της Οδησσού και άλλων ουκρανικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, η δυνατότητα εξαγωγών της Ουκρανίας έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες.

Την μείωση του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για την είσπραξη της συνδεδεμένης ενίσχυσης ζητούν οι σταφιδοπαραγωγοί.

Όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας.

Επίσης για να πάρουν την συνδεδεμένη ενίσχυση πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα τους.

Για να σταματήσει ο εκβιασμός ζητούν από την κυβέρνηση των μείωση του πλαφόν 150 κιλών ανά στρέμμα αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για να καταφέρουν να πάρουν το πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας.

Ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο τα εξής:

«Να σταματήσει εδώ και τώρα ο εκβιασμός των σταφιδοπαραγωγών από την κυβέρνηση που για ακόμη μια χρόνια κάνοντας πλάτες σε έμπορους εξαγωγείς προσπαθούν να αρπάξουν το προϊόν σε χαμηλές τιμές .

Μας αναγκάζουν για να εισπράξουμε την συνδεδεμένη ενίσχυση να πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα. Δίνοντας έτσι μια ακόμα βοήθεια στους έμπορους να καθορίσουν την τιμή που αυτοί θέλουν.

Ζητάμε να δοθεί παράταση και να ύπαρξη σημαντική μειώσει στα κιλά που πρέπει να παραδώσουμε στους μεταποιητές γιατί με της τεράστιες ζημίες από την ανομβρία και τους καύσωνες του καλοκαιριού παρά πολλοί σταφιδοπαραγωγοί δεν θα φτάσουν το όριο τον 150 κιλών το στρέμμα, που πρέπει να παραδώσουν και θα χάσουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Επιμένουμε στην πάγια θέση μας ότι το σύνολο των επιδοτήσεων πρέπει να δοθεί σε αυτούς που πραγματικά δουλεύουν και παράγουν και όχι στους διάφορους κηφήνες, επιτήδειους, που λυμαίνονται βασική ενίσχυση και συνδεδεμένες ενισχύσεις της ΚΑΠ. Να δίνονται όλες οι επιδοτήσεις με βάση την παραγωγή στα προϊόντα».

Σε εξέλιξη βρίσκεται ο αλωνισμός των ξερών φασολιών στις Πρέσπες και την Καστοριά, με την παραγωγή φέτος να είναι πολύ μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του περασμένου καλοκαιριού.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτριος Λαζαρίδης, πρόεδρος στον αγροτικό συνεταιρισμό Πενταβρύσου Καστοριάς, «αυτές τις ημέρες ξεκινά ο αλωνισμός των μεγάλων ποσοτήτων φασολιών.

Κάθε χρόνο επειδή ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ αναφέρει ότι τα φασόλια είναι ασφαλισμένα μέχρι 31/10 οι παραγωγοί προσπαθούν να τα έχουν συγκομίσει αυτή την ημερομηνία. Φέτος όμως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών ο αλωνισμός πήγε πίσω. Τα φασόλια πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου δεν αντέχουν και φέτος είχαμε πολλές συνεχόμενες ημέρες υψηλές θερμοκρασίες. Ευτυχώς που έφτασε η θερμοκρασία στους 40 βαθμούς Κελσίου για να είναι δυνατή η αποζημίωση του ΕΛΓΑ βάση Κανονισμού.

Πάντως η φετινή χρονιά έχει μεγαλύτερες ζημιές από την παραγωγή σε σχέση με την περσινή που ήταν και εκείνη μια μειωμένη παραγωγή. Πέρσι ο ΕΛΓΑ έδωσε ζημιά 85% φέτος θα είναι περισσότερη. Οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ πέρασαν από τα χωράφια και έκαναν τις εκτιμήσεις ζημιάς. Ακούγεται ότι θα γίνει οριζόντια εκτίμηση στην περιοχή.

Οι τιμές παραγωγού είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα καλλιεργητικά έξοδα είναι μεγάλα και έχουμε πολλά εργατικά.

Στην περιοχή καλλιεργούμε τα «αναρριχώμενα» φασόλια που τα καλλιεργητικά πρέπει να γίνονται όλα με το χέρι. Πολλοί όμως σκέφτονται να αλλάξουν καλλιέργεια και να βάλουν «καθιστά», που είναι πιο ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες και είναι μηχανική καλλιέργεια.

Την τελευταία 5ετία είχαμε 3 χρονιές με ζημιές στην παραγωγή φασολιών λόγω των καιρικών συνθηκών. Βέβαια ο παραγωγός εκείνες τις χρονιές έπρεπε να κάνει τα καλλιεργητικά έξοδα, ενώ είχε απώλειες εισοδήματος λόγω των ζημιών και μειωμένης παραγωγής».

Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Ναλμπαντίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού (ΑΣΦΕΔ) Πρεσπών «Πελεκάνος», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «συγκομίζουμε ότι παραγωγή φασολιού έχει μείνει. Φέτος είναι η πιο καταστροφική χρονιά σε σχέση με τις ζημιές. Φέτος πολλά προβλήματα λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασίων είχαμε ανθόπτωση και δεν έγινε καρπόπτωση. Είχαμε πρόβλημα με τους καύσωνες ήρθε και το χαλάζι και αποτελείωσε την παραγωγή φασολιών στις Πρέσπες.

Στα «πλακέ» φασόλια η ζημιά φτάνει στο 95%, ενώ στους «γίγαντες» και «ελέφαντες» κυμαίνεται από 80 έως 85%. Οι τιμές παραγωγού είναι στα 5 ευρώ το κιλό.

Πάντως έγιναν οι εκτιμήσεις των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ. Αυτό που περιμένουν οι φασολοπαραγωγοί είναι να πάρουν την αποζημίωση για να καλύψουν τα έξοδα της καλλιέργειας και να μείνουν στην περιοχή».

Με προβλήματα ξεκίνησε η φετινή καλλιεργητική περίοδος για τα χειμερινά σιτηρά.

Σε πολλές περιοχές ακόμη δεν έχουμε βροχές κάτι που εμπόδισε την κατεργασία του εδάφους. Σε άλλες περιοχές έγινε η κατεργασία αλλά οι παραγωγοί περιμένουν πως θα εξελιχθεί ο καιρός για να κάνουν την σπορά.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που κάποιοι βιάστηκαν να κάνουν σπορές αλλά υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν υπήρξαν στην συνέχεια βροχοπτώσεις.

Στο μεταξύ υπάρχουν μεγάλες αντιδράσεις σε πολλές περιοχές της χώρας με την τροποποίηση στα Οικολογικά Σχήματα, που έχει υποβάλει το ΥπΑΑΤ στην ΕΕ, με βάση την οποία καταργείται το ειδικό πριμ σποράς στα χειμερινά σιτηρά, τουλάχιστον με τον τρόπο που ίσχυε την προηγούμενη διετία 2023 και 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι 139.649 δικαιούχοι καλλιεργητές που καλλιέργησαν 5.453.715 στρέμματα και έλαβαν 97,22 εκατ. ευρώ το 2023, από το 2025 στερούνται αυτό το ποσό.

Ο Νίκος Τούτουζας, παραγωγός σκληρού σιταριού από την Θήβα, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «σήμερα είχαμε πρώτη ημέρα βροχή. Αλλά με μια βροχή δεν λύνεται το πρόβλημα. Σε όλη την περιοχή δεν έχει γίνει καμιά επεξεργασία εδάφους γιατί το χώμα είναι σκληρό. Πρώτα θα κάνουμε την κατεργασία του εδάφους και μετά θα περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί ο καιρός για να προχωρήσουμε στην σπορά. Τα σιτάρια επειδή έχουν μικρό ριζικό σύστημα θέλουν και μετά την σπορά υγρασία για να έχουν καλές στρεμματικές αποδόσεις.

Επίσης η επανασπορά είναι απαγορευτική λόγω του υψηλού κόστους. Η τιμή παραγωγού σήμερα στο σκληρό είναι στα 23 - 24 λεπτά το κιλό. Ένα στρέμμα θέλει έως 25 κιλά σπόρο (ανάλογα την ποικιλία). Το κόστος του πιστοποιημένου σπόρου είναι στο 1 ευρώ το κιλό. Στα αρδευόμενα χωράφια το κόστος κάθε ποτίσματος είναι επίσης υψηλό. Πολλοί παραγωγοί πέρυσι δεν έκαναν το δεύτερο πότισμα την άνοιξη λόγω του κόστους.

Ακόμη η περιοχή μας έχει πρόβλημα με τον υδροφόρο ορίζοντα και οι γεωτρήσεις έχουν υποχωρήσει. Τα κανάλια της Κωπαΐδας είναι άδεια. Η ΕΥΔΑΠ για να καλύψει τις ανάγκες της Αθήνας επειδή έχει μειωθεί το νερό στον Μόρνο από το καλοκαίρι παίρνει νερό από την Υλίκη. Όταν είναι γεμάτη νερό η Υλίκη εμπλουτίζει με νερό τις γεωτρήσεις της περιοχής. Τώρα που αδειάζει γίνεται το αντίστροφο μειώνεται η στάθμη των γεωτρήσεων. Αν έχουμε και τον επόμενο χρόνο τις ίδιες καιρικές συνθήκες τότε θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα με την άρδευση στην Βοιωτία».

Ο κ. Δημήτρης Παπαδάκης, γεωργοκτηνοτρόφος που καλλιεργεί 5.000 στρέμματα με σιτηρά στην Χαλκιδική, δηλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή ολοκληρώθηκε η κατεργασία του εδάφους και εδώ και 4 ημέρες έχουν ξεκινήσει κάποιοι να κάνουν σπορές. Πάντως οι παραγωγοί είναι επιφυλακτικοί γιατί δεν έχουμε πολλές βροχές. Επίσης πολλοί ακόμη δεν έχουν πληρωθεί για τα περσινά σιτάρια. Το κόστος είναι μεγάλο και αν υπάρξει πρόβλημα με μειωμένες αποδόσεις θα έχει πρόβλημα ο παραγωγός. Οι πρώιμες σπορές σε συνδυασμό με έλλειψη βροχοπτώσεων οδηγούν σε προβληματικές παραγωγές».

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτρης Μόσχος, αγροτοκτηνοτρόφος και μέλος του Αγροτικού Συλλόγου Καστοριάς Μακεδνός, «σε όλη την Καστοριά δεν έχει βρέξει καθόλου. Δεν έχει σπαρθεί ούτε ένα στρέμμα με σιτηρά. Δεν μπορούν να κάνουν οργώματα επειδή είναι ξερό το χώμα».

Καμιά βροχή δεν έχουμε όμως ούτε στις Σέρρες. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Στέργιος Λίτος, παραγωγός από την Βισαλτία, «δεν έχουμε βροχή και δεν μπορούμε να κάνουμε κατεργασία του εδάφους ούτε να προχωρήσουμε σε σπορές. Όλοι περιμένουν τις βροχοπτώσεις».

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπης Κουμπρίδης, στη βόρεια Ελλάδα πολλοί παραγωγοί βιάστηκαν να κάνουν σπορά σιτηρών. Αποτέλεσμα επειδή δεν έχουμε βροχές υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην έχουμε παραγωγή. Αν δεν αλλάξει κάτι τις επόμενες ημέρες θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα».

Αρχίζει να ζεσταίνεται η παγκόσμια αγορά σκληρού σιταριού, μετά τον πρόσφατο διαγωνισμό, που έκανε η Τυνησία, στις αρχές Νοεμβρίου.

Συγκεκριμένα η Υπηρεσία Σιτηρών της Τυνησίας (ODC) διεξήγαγε τον διαγωνισμό για την αγορά 75 χιλιάδων τόνων σκληρού σίτου, για αποστολή φορτίων από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 25 Δεκεμβρίου 2024.

Οι εταιρείες που πλειοδότησαν στον διαγωνισμό ήταν:

• Raya για 25 χιλιάδες τόνους με τιμή 353,07 $ (331,73 ευρώ) ο τόνος τιμή C&F
• Casillo για 25 χιλιάδες τόνους στα 354,27 $ (332,85 ευρώ) ο τόνος τιμή C&F
• EuroAgricola για 25 χιλιάδες τόνους στα 353,96 $ (332,56 ευρώ) ο τόνος τιμή C&F

Στο μεταξύ το τουρκικό κρατικό συμβούλιο σιτηρών (TMO) δημοσίευσε τις τιμές πώλησης σκληρού σίτου Νοεμβρίου 2024, που είναι παρόμοιες με αυτές του Οκτωβρίου 2024. Οι τιμές σκληρού στην ελεύθερη αγορά αυτό τον μήνα κυμαίνονται από 11.200 έως 11.600 TL/τόνος ή περίπου 305,35 - 319,45 ευρώ/τόνος.

Θυμίζουμε ότι απαγορεύονται οι εισαγωγές σκληρού σίτου στην Τουρκία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Αυτή την στιγμή η τιμή πώλησης FOB του τουρκικού σκληρού σίτου δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 328,84 - 333,54 ευρώ/τόνος.

Υπό αυτές τις συνθήκες τιμολόγησης, η εξαγωγή από την Τουρκία δεν φαίνεται εφικτή, καθώς το τουρκικό σκληρό σιτάρι θα δυσκολευόταν να ανταγωνιστεί τον πρόσφατο διαγωνισμό της Τυνησίας. Ομοίως το καναδικό σκληρό σιτάρι έχει καλύτερες πιθανότητες να ανταγωνιστεί την ιταλική αγορά από το τουρκικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, μέχρι σήμερα η Τουρκία έχει καταφέρει να εξάγει περίπου 450.000 τόνους σκληρού σιταριού.

Την ίδια στιγμή τρέχει διαγωνισμός από την Ένωση Ελασσόνας για τους αποθηκευμένους περίπου 957 τόνους μαλακού σίτου, 105 τόνους σκληρού σίτου και 847 τόνους κριθαριού. Θα δέχεται κλειστές γραπτές προσφορές στα γραφεία του Αγροτικού Συνεταιρισμού μέχρι και την Τετάρτη, 13 Νοεμβρίου, για την αγοραπωλησία των παραπάνω ποσοτήτων.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αθανάσιος Στούπας, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φυτικής & Ζωικής Παραγωγής Ένωση Ελασσόνας, «υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την αγορά αυτών των σιτηρών. Θα δούμε με τι τιμές θα συμφωνήσουμε».

Είχε προηγηθεί η πώληση σκληρού σίτου στα 27 λεπτά το κιλό της ΕΒΟΛ για τους περίπου 5.000 τόνους που συγκέντρωσε φέτος από τους παραγωγούς μέλη της. Όσον αφορά το κριθάρι, (1.500 τόνοι) υπήρξε συμφωνία για τιμή παραγωγού στα 19 λεπτά.

Κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βόλου (ΕΒΟΛ), που έλαβε χώρα στις 04/11/2024, ανοίχτηκαν προσφορές στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού για την πώληση των σιτηρών εσοδείας 2024.

Όπως αναφέρει ο συνεταιρισμός, μετά την ολοκλήρωση της ως άνω διαδικασίας, η τιμή πώλησης του σκληρού σίτου συμφωνήθηκε στο ποσό των 0,288 ευρώ/κιλό για συνολική ποσότητα 5.000 τόνων περίπου, εκ των οποίων το ποσό των 0,27 ευρώ/κιλό θα αποδοθεί στους παραγωγούς, οι οποίοι είχαν παραδώσει το σιτάρι τους στον ΑΣ Βόλου.

Να σημειωθεί ότι αρχικά είχε καταβληθεί στους ίδιους ως άνω παραγωγούς ποσό 0,22 ευρώ/κιλό ως προκαταβολή και τώρα θα καταβληθεί εντός των προσεχών ημερών επιπλέον ποσό 0,05 ευρώ/κιλό ως συμπληρωματική τιμή.

Η πώληση του ΕΒΟΛ ήρθε μετά τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ» που έκλεισε συμφωνία σκληρό σιτάρι στα 260 ευρώ/τόνο (26 λεπτά το κιλό) και του Συνεταιρισμού Αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣ γη» που ανακοίνωσε στους παραγωγούς τιμή κλεισίματος στα 26 λεπτά το κιλό.

Αίτημα μείωσης του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας κατέθεσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός (Α.Σ.) Ένωση Μεσσηνίας για την λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης από τους σταφιδοπαραγωγούς.

Ο πρόεδρος του Α.Σ. Ένωση Μεσσηνίας, Γιώργος Λαζόγιαννης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας. Μιλάμε για την κορινθιακή σταφίδα στις Περιφερειακές Ενότητες Αχαΐας, Αργολίδας, Ηλείας, Κορινθίας, Μεσσηνίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας.

Πολλοί παραγωγοί δεν μπήκαν στα χωράφια να κάνουν συγκομιδή. Η φετινή παραγωγή ήταν όμως καλής ποιότητας και έφερε τιμή παραγωγού αρχικά στα 1,80 ευρώ το κιλό αλλά στην συνέχεια αυξήθηκε στα 2 ευρώ (αυτό το ποσό θα πάρουν και όσοι παρέδωσαν το προϊόν τους το προηγούμενο διάστημα).

Αγωνιζόμαστε μαζί με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Οργανώσεις για την στήριξη του πολύτιμου αλλά και πολύπαθου προϊόντος.

Το πρόβλημα είναι ότι οι μειωμένες αποδόσεις δημιουργούν πρόβλημα στην συνδεδεμένη ενίσχυση. Με την εικόνα που έχουμε κανείς σταφιδοπαραγωγός δεν πρόκειται να έχει πιάσει το πλαφόν κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας. Για αυτό ζητάμε από το ΥπΑΑΤ να προχωρήσει στην μείωση του πλαφόν στα 80 κιλά το στρέμμα».

Η επιστολή με αίτημα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την μαύρη σταφίδα και την χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης, αναφέρει τα εξής:

«Όπως είναι γνωστό, για τη λήψη της ετήσιας συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας, κάθε παραγωγός θα πρέπει να παραδώσει, σε κάποια από τις εγκεκριμένες από το Υπουργείο μεταποιητικές επιχειρήσεις, κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Ωστόσο, όπως διαπιστώνουμε από τα στοιχεία της βαίνουσας προς ολοκλήρωση διαδικασίας συγκέντρωσης του προϊόντος ως ο μοναδικός Συνεταιρισμός που εμπορεύεται μαύρη κορινθιακή σταφίδα στην Μεσσηνία, κατά τη φετινή εσοδεία, λόγω των απρόβλεπτων και εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών παρατεταμένης ξηρασίας, υψηλών θερμοκρασιών κατά την θερινή περίοδο και δεδομένου ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κορινθιακής σταφίδας είναι μη αρδευόμενες και οι περισσότερες επικλινείς και ως εκ τούτου ιδιαίτερα εκτεθειμένες στα φαινόμενα μακράς ανομβρίας, δεν κατέστη δυνατό για πάρα πολλούς σταφιδοπαραγωγούς να συγκομίσουν το παραπάνω ελάχιστο όριο του προϊόντος ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της δυσμενούς εξέλιξης είναι να κινδυνεύουν να απωλέσουν στο σύνολό της τη συνδεδεμένη ενίσχυση που κάθε χρόνο ελάμβαναν, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν την καλλιέργεια των κτημάτων τους.

Ως εκ τούτου, είναι απολύτως αναγκαίο να τροποποιηθεί ο Κανονισμός χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας και να οριστεί ως ελάχιστη παραδοτέα ποσότητα του προϊόντος για τη λήψη της εκείνη των ογδόντα (80) κιλών ανά στρέμμα καλλιέργειας, προκειμένου οι σταφιδοπαραγωγοί να είναι σε θέση να συγκεντρώσουν το ελάχιστο αυτό όριο και να μην απωλέσουν την απολύτως αυτή αναγκαία χρηματική ενίσχυσή τους.

Κατόπιν αυτών, παρακαλούμε και για τις δικές σας ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της εξαιρετικά δυσμενούς κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι σταφιδοπαραγωγοί μας».

Αρχίζει η εγχώρια αγορά να δίνει την τιμή των 26 λεπτών το κιλό για το σκληρό σιτάρι.

Θυμίζουμε ότι μετά από τα αποτελέσματα του διαγωνισμού πώλησης που έκανε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ» είχε κλείσει συμφωνία σκληρό σιτάρι στα 260 ευρώ/τόνο (26 λεπτά το κιλό).

Αυτές τις ημέρες ακολούθησε ανακοίνωση του Συνεταιρισμού Αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣ γη» που δίνει στους παραγωγούς τιμή κλεισίματος στα 26 λεπτά το κιλό.

Αυτό είναι αποτέλεσμα ότι δεν υπάρχουν φτηνά σιτάρια για εισαγωγή με αποτέλεσμα να αρχίζει να αλλάζει το κλίμα στην αγορά.

Θυμίζουμε ότι σε σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου είχαμε αναφέρει ότι στην Τουρκία οι τιμές της εγχώριας αγοράς στο σκληρό σιτάρι παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα τον Οκτώβριο, από 288 έως 310 ευρώ ο τόνος, ανάλογα με την ποιότητα και την τοποθεσία.

Επίσης δόθηκε παράταση στην απαγόρευση της εισαγωγής σκληρού σίτου στην Τουρκία, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Από την άλλη στην Ιταλία η αυτάρκεια σκληρού είναι κάτω από το 50%, λόγω μειωμένης παραγωγής από τις καιρικές συνθήκες που επηρέασαν αρνητικά τις στρεμματικές αποδόσεις.

Σημαντική είναι η πτώση της παραγωγής σκληρού σίτου στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια, κάτι που αναγκάζει την χώρα να στραφεί σε εισαγωγές για να καλύψει τις ανάγκες της.

Ο κ. Massimiliano Giansanti, πρόεδρος των ευρωπαϊκών οργανώσεων Copa - Cogeca και της Confagricoltura, μιλώντας στο World Durum and Pasta Forum 2024, που έγινε, 18 Οκτωβρίου, στην Ιταλία, τόνισε ότι «στην χώρα το 2012 το ποσοστό αυτάρκειας του σκληρού σίτου ήταν 78%, το 2023 είναι έπεσε στο 56% και το 2024 πιθανότατα θα κλείσει κάτω από το 50%, επηρεασμένο από τις καιρικές συνθήκες που επηρέασαν αρνητικά τις στρεμματικές αποδόσεις. Έπεσε όμως και η τιμή παραγωγού λόγω των αυξημένων εισαγωγών σκληρού από την Τουρκία».

Επιβεβαίωση της άποψης του Ιταλού προέδρου είναι και τα στοιχεία που παρουσίασε η ιταλική Anacer (Εθνική Ένωση Παραγωγών Δημητριακών) που κάνουν λόγο για μια αύξηση των εισαγωγών σκληρού κατά 6% το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 2024 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 (1.551.928 τόνοι έναντι 1.463.396 τόνων).

Στο μεταξύ στην Τουρκία οι τιμές στο σκληρό σιτάρι παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα τον Οκτώβριο και κυμαίνονται από 288 έως 310 ευρώ ο τόνος, ανάλογα με την ποιότητα και την τοποθεσία.

Οι τιμές πώλησης που κάνει το τουρκικό κρατικό συμβούλιο σιτηρών (TMO) είναι υψηλότερες από τις τιμές της τοπικής αγοράς.

Πάντως όσο περνά ο καιρός μειώνεται η ποσότητα σκληρού σίτου που διατίθεται προς πώληση από αγρότες και εμπόρους της Τουρκίας. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν πάνω από 2 εκατομμύρια τόνοι σκληρού σίτου στα χέρια της TMO.

Πέρυσι οι τουρκικές εξαγωγές σκληρού έφτασαν στους 1,6 εκατομμύρια τόνους, ενώ φέτος μέχρι στιγμής βρισκόμαστε σε εξαγωγή 400 χιλιάδων τόνων. Εάν οι τιμές εξαγωγής σκληρού σε Ιταλία ή Βόρεια Αφρική κυμαίνονται μεταξύ 337 και 346 ευρώ/τόνος δεν θα έχει νόημα η TMO να προχωρήσει σε πώληση.

Από την άλλη δόθηκε παράταση στην απαγόρευση της εισαγωγής σκληρού σίτου στην Τουρκία, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 (από 15 Οκτωβρίου). Και αυτό θα ένας ακόμη παράγοντας που θα αποτρέψει τις τουρκικές εξαγωγές.

Στην έκθεσή της για τη Φυτική Παραγωγή, που δημοσίευσε τον Οκτώβριο του 2024, η Εθνική Υπηρεσία Γεωργικής Στατιστικής του USDA (NASS), προβλέπει μια μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων καλαμποκιού λόγω αυξημένης ζήτησης για την φετινή εμπορική περίοδο.

Πάντως οι φετινές εξαγωγές καλαμποκιού στις ΗΠΑ ξεκίνησαν δυναμικά. Μέχρι τις 3 Οκτωβρίου είχαν καταφέρει να ξεπεράσουν τους όγκους του 2023 κατά 22%. Αυτό είναι αξιοσημείωτο, δεδομένου ότι οι τιμές εξαγωγής καλαμποκιού της Αργεντινής (που είναι από τους κύριους ανταγωνιστές των ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά) είναι σε χαμηλότερα επίπεδα, με τις ΗΠΑ ωστόσο να παραμένουν ανταγωνιστικές με τη Βραζιλία.

Υπήρχε μια υποτονική ζήτηση εξαγωγών προς την Κίνα, η οποία όμως φαίνεται να αντισταθμίζεται από μια αυξημένη ζήτηση (σε σχέση με την περσινή) για καλαμπόκι από άλλους σημαντικούς εξαγωγικούς προορισμούς, όπως η Ιαπωνία, η Κολομβία και το Μεξικό.

Το 48% των εξαγωγών καλαμποκιού των ΗΠΑ, έως τις 3 Οκτωβρίου 2024, πήγε στην αγορά του Μεξικού. Συνολικά 2,4 εκατομμύρια τόνους υψηλότερη ποσότητα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, που είχε ανέλθει στους 17,7 εκατομμύρια τόνους.

Πάντως το USDA εκτιμά ότι μια ενδεχόμενη αύξηση στις εισαγωγές καλαμποκιού στην Κίνα από τις ΗΠΑ το επόμενο διάστημα, λόγω μειωμένης κινεζικής παραγωγής, αναμένεται να ενισχύσει τη διεθνή τιμή του.

Επίσης, όπως αναφέρει το USDA, η παραγωγή καλαμποκιού στην Ουκρανία, την φετινή περίοδο (2024/2025), αναμένεται να ανέλθει στους 27,2 εκατομμύρια τόνους, εμφανίζοντας μια μείωση, κατά -16%, σε σχέση με πέρυσι.

Στο μεταξύ το καλαμπόκι στο χρηματιστήριο του Μπορντό στην Γαλλία, στις 15/10/2024, έδινε τιμή FOB στα 221 ευρώ ο τόνος, μια τιμή συμβολαίων που είναι αυξημένη κατά 11% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή.

Γενικά μια συνολικά μειωμένη παγκόσμια προσφορά (παραγωγή και αποθέματα) λόγω της αυξανόμενης ζήτησης, όπως καταγράφεται από το USDA, αναμένεται να έχει θετική επίδραση στην τιμή του.

Στο μεταξύ στην Ελλάδα, με τον αλωνισμό να πάει για ολοκλήρωση, έχουμε φέτος μειωμένες αποδόσεις, ενώ όσοι παραγωγοί δεν έκαναν αποθήκευση υποχρεώθηκαν να πουλήσουν στα επίπεδα των 19 έως 23 λεπτών το κιλό ανάλογα την περιοχή. Για όσους αποθήκευσαν μένει να φανεί τι θα γίνει με τις τιμές στις εισαγωγές και κατά πόσο θα γίνει εφικτό να ακολουθήσει η αγορά μια ανοδική πορεία των διεθνών τιμών το επόμενο διάστημα.