Αστάθεια στην παραγωγή φακής με μειωμένες αποδόσεις και περιορισμένες εκτάσεις

Με τις σπορές της φακής να έχουν ολοκληρωθεί στις περισσότερες περιοχές και τα πρώτα στάδια φυτρώματος να εξελίσσονται μέσα σε ένα περιβάλλον έντονων θερμοκρασιακών εναλλαγών και αυξημένων βροχοπτώσεων, ο ΑγροΤύπος απευθύνθηκε σε παραγωγούς και συνεταιρισμούς για να αποτυπώσει την πραγματική εικόνα της καλλιέργειας αυτή την περίοδο. Στόχος δεν είναι η γενίκευση, αλλά η καταγραφή των τοπικών εμπειριών, ώστε να αποδοθεί με σαφήνεια πώς εξελίσσεται μέχρι στιγμής η καλλιεργητική σεζόν.

Η εικόνα της καλλιέργειας

Σύμφωνα με τον γεωπόνο του Συνεταιρισμού Θεστό, στην περιοχή της Λάρισας, η εικόνα της καλλιέργειας έως τώρα είναι σταθερή και μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια. Οι φακές σπάρθηκαν κανονικά στην ώρα τους, ενώ οι βροχές της περιόδου προκάλεσαν μεν κάποιες μικροαλλαγές στον προγραμματισμό των παραγωγών, αλλά δεν δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα. Η καλλιέργεια βρίσκεται στο αναμενόμενο στάδιο φυτρώματος, χωρίς έκτακτες δυσκολίες ή καθυστερήσεις.

Ο συνεταιρισμός συνεργάζεται κυρίως με την ποικιλία «Σάμμος» (ψιλή) και σε μικρότερο βαθμό με την «Θεσσαλία», που είναι πιο πλατιά. Στο εμπορικό σκέλος, η περσινή χρονιά κινήθηκε με καλή απορροφησιμότητα, κάτι που αποδίδεται και στη μειωμένη παραγωγή άλλων οσπρίων, όπως το ρεβίθι. Η περσινή τιμή παραγωγού διαμορφώθηκε στα περίπου 1,10 €/kg, ενώ για φέτος οι εκτιμήσεις συγκλίνουν σε επίπεδα γύρω στα 0,80 €/kg λόγω αυξημένης παραγωγής και μεταβολής της σχέσης προσφοράς–ζήτησης.

Ο συνεταιρισμός υπογραμμίζει ότι η φακή αποτελεί μέρος της αμειψισποράς και δεν είναι καλλιέργεια που στηρίζει από μόνη της υψηλά εισοδήματα. Ωστόσο, παραμένει σημαντική για τη συνολική διαχείριση του χωραφιού, με χαμηλές εισροές και περιορισμένες απαιτήσεις, ειδικά σε νερό και λίπανση.

Η πορεία της φακής σε βιολογική καλλιέργεια

Ο παραγωγός Βασίλειος Αντωνούλης, από την περιοχή της Θεσσαλίας, καλλιεργεί φέτος 35 στρέμματα φακής σε βιολογικό σύστημα. Οι φακές σπάρθηκαν πριν από περίπου είκοσι ημέρες και αυτή την περίοδο βρίσκονται στο στάδιο του φυτρώματος. Ο ίδιος τονίζει ότι είναι νωρίς για να εκτιμηθεί η ομοιομορφία, καθώς η καλλιέργεια «με το κρύο ζορίζεται και θέλει λίγο παραπάνω χρόνο».

Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις είχαν θετική αλλά και αρνητική επίδραση: βοήθησαν τη γη, αλλά σε ορισμένα σημεία προκάλεσαν ζημιές, με χωράφια να συγκρατούν νερά και καλλιέργειες να χάνονται. Επιπλέον, αρκετά αγροτεμάχια της περιοχής δεν καλλιεργήθηκαν καθόλου λόγω του υπερβολικού όγκου νερού.

Ο παραγωγός εκφράζει ανησυχία για τις απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας – «δύο βαθμούς το πρωί και δεκαπέντε το μεσημέρι» – τις οποίες χαρακτηρίζει σοκ για τα νεαρά φυτά. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμά πως η καλλιέργεια θα ανταπεξέλθει, εφόσον οι μεγάλες διακυμάνσεις δεν συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στη βιολογική του εκμετάλλευση δεν χρησιμοποιεί καθόλου λιπάσματα, όπως έκανε και πριν την ένταξή του στα βιολογικά, ενώ ως βασικό περιοριστικό παράγοντα αναφέρει τα ζιζάνια, καθώς λύση φυτοπροστασίας για βιολογική καταπολέμηση δεν υπάρχει. Υπενθυμίζει επίσης ότι, μέχρι να ολοκληρωθεί η περίοδος μετατροπής, μεγάλο μέρος της παραγωγής πωλείται ουσιαστικά ως συμβατικό προϊόν, κάτι που πιέζει ακόμη περισσότερο το εισόδημα.

Στο εμπορικό κομμάτι, η περσινή τιμή κυμάνθηκε στα 0,70–0,80 €/kg, τιμή που χαρακτηρίζει κάτω από το κοστολόγιο. Ο ίδιος περιγράφει έντονη αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον, τόσο ως προς τις πληρωμές των προϊόντων όσο και των ενισχύσεων, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο αγρότης δεν γνωρίζει «ούτε το πότε ούτε το πόσο θα πληρωθεί». Παρά τις δυσκολίες αυτές, σημειώνει ότι μέχρι στιγμής η σπορά έχει εξελιχθεί καλά και οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικές.

Εξέλιξη και προοπτικές της καλλιέργειας

Η φετινή εικόνα της φακής καταγράφεται μέχρι στιγμής ικανοποιητική, με ομαλές σπορές και χωρίς σοβαρές παρεκκλίσεις στο στάδιο φυτρώματος. Ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες – κυρίως η αστάθεια θερμοκρασιών και οι τοπικές υπερβολικές υγρασίες – παραμένουν ένας παράγοντας που θα κρίνει τη συνέχεια της καλλιέργειας.
Παράλληλα, η οικονομική πίεση και η αβεβαιότητα που βιώνουν οι παραγωγοί επηρεάζουν άμεσα την ψυχολογία και τον σχεδιασμό τους για τις επόμενες κινήσεις. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η φακή εξακολουθεί να αποτελεί μια καλλιέργεια χαμηλών εισροών αλλά κρίσιμη για το σύστημα αμειψισποράς, με σταθερή παρουσία στην αγορά και σημαντικό ρόλο σε αρκετές περιοχές της χώρας.

Με τις φθινοπωρινές σπορές να έχουν είτε ολοκληρωθεί είτε να ετοιμάζονται να ξεκινήσουν, ανάλογα με την ποικιλία που επιλέγει κάθε παραγωγός, η συζήτηση γύρω από τη σωστή εγκατάσταση και διαχείριση του κτηνοτροφικού ρεβιθιού γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε μια περίοδο όπου ζητούμενο είναι πιο οικονομικά και πιο αυτάρκη σιτηρέσια για τα παραγωγικά ζώα, το ρεβίθι έρχεται στο προσκήνιο χάρη στη θρεπτική του αξία, την ανθεκτικότητά του και κυρίως τη δυνατότητά του να υποκαθιστά τη σόγια στα σιτηρέσια.

Θρεπτική αξία και ρόλος στη ζωοτροφή 

Το ρεβίθι (Cicer arietinum L.), αν και παραδοσιακά όσπριο για ανθρώπινη κατανάλωση, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό ως ζωοτροφή. Με περιεκτικότητα πρωτεΐνης 19–28% και σημαντικά επίπεδα υδατανθράκων, βιταμινών και ανόργανων στοιχείων, προσφέρει μια υψηλής ποιότητας συμπυκνωμένη τροφή για χοίρους, πρόβατα, βοοειδή, πουλερικά και άλογα. Οι πειραματικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να υποκαταστήσει τη σόγια στα σιτηρέσια: στα πρόβατα δεν επηρεάζει την ανάπτυξη ή την παραγωγή γάλακτος και συχνά βελτιώνει την πεπτικότητα, στους χοίρους δεν μεταβάλλει την ποσότητα ή την ποιότητα του σφαγίου, ενώ στην πτηνοτροφία διατηρεί την αυγοπαραγωγή και την κρεοπαραγωγή με μόνη αλλαγή στο χρώμα της λεκίθου.

Γιατί το ρεβίθι κερδίζει τους παραγωγούς

Πέρα από τη θρεπτική του αξία, το ρεβίθι κερδίζει συνεχώς έδαφος στην πράξη, καθώς αποτελεί μία καλλιέργεια με λίγες απαιτήσεις και χαμηλό ρίσκο. Χρειάζεται ελάχιστη λίπανση, προσαρμόζεται σε ποικιλία εδαφών και αντέχει ιδιαίτερα στην ξηρασία, ενώ τα όρθια στελέχη του διευκολύνουν πλήρως τη μηχανική συγκομιδή με τις θεριζοαλωνιστικές των χειμερινών σιτηρών. Ως ψυχανθές βελτιώνει τη γονιμότητα του εδάφους μέσα από την αζωτοδέσμευση, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για αμειψισπορά. Παράλληλα, παρουσιάζει μικρή παρουσία αντιθρεπτικών παραγόντων και περιορισμένες προσβολές από έντομα, χαρακτηριστικά που ενισχύουν τη σταθερότητά του, ακόμη και σε βιολογικά συστήματα παραγωγής.

Σημαντική ώθηση στη φθινοπωρινή καλλιέργεια του ρεβιθιού έχουν δώσει και οι τρεις ποικιλίες που ανέπτυξε το Ινστιτούτο Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας, όλες με ανθεκτικότητα στο ψύχος και στην ασκοχύτωση, καλύπτοντας τις διαφορετικές ανάγκες των παραγωγών. Η Αμοργός, μεσόσπερμη και με όρθια ανάπτυξη 45–70 εκατοστών, διευκολύνει τη μηχανική συγκομιδή και μπορεί να σπαρεί τόσο το φθινόπωρο όσο και την άνοιξη, με ποσότητα σπόρου 16–17 κιλά το στρέμμα. Η Σέριφος, μεσοπρώιμη και μικρόσπερμη, παρουσιάζει αντοχή στο ψύχος, στην ασκοχύτωση και στη σκληρωτινίαση, ενώ σπέρνεται από τον Νοέμβριο έως τις αρχές Δεκεμβρίου, αποτελώντας κατάλληλη επιλογή και για ψυχρότερες περιοχές. Τέλος, η Άνδρος, επίσης μικρόσπερμη αλλά πολύ πρώιμη, ξεχωρίζει για την εξαιρετική αντοχή της στο κρύο και σπέρνεται από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 10 Δεκεμβρίου, με μέσες αποδόσεις 200–250 κιλά το στρέμμα στη φθινοπωρινή εγκατάσταση.

Απαιτήσεις – Κλίμα και έδαφος 

Το ρεβίθι παρουσιάζει συγκεκριμένες κλιματικές απαιτήσεις, ιδιαίτερα στην άνθηση και την ωρίμανση των λοβών, κάτι που παραδοσιακά περιόριζε τη σπορά στην άνοιξη λόγω της ευαισθησίας του στο ψύχος. Η ανάπτυξη, όμως, νέων ποικιλιών από το Ινστιτούτο Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας επιτρέπει πλέον ασφαλή φθινοπωρινή σπορά, η οποία συχνά δίνει και υψηλότερες αποδόσεις όταν οι θερμοκρασίες είναι ευνοϊκές. Η καλλιέργεια προσαρμόζεται καλά σε μεγάλο εύρος εδαφών — από αμμώδη έως αργιλώδη — αρκεί να μην υπάρχει νεροκράτημα, στο οποίο το ρεβίθι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο. Επηρεάζεται επίσης αρνητικά από υψηλή αλατότητα ή ακραίες τιμές pH, γεγονός που καθιστά την επιλογή κατάλληλου χωραφιού σημαντική για την επιτυχία της καλλιέργειας.

Σπορά

Η φθινοπωρινή σπορά του ρεβιθιού απαιτεί σωστή προετοιμασία, καθώς η επιτυχία της καλλιέργειας ξεκινά από το έδαφος. Νωρίς το φθινόπωρο, με τις πρώτες βροχές, πραγματοποιείται ένα όργωμα μετρίου βάθους, ακολουθούμενο από σβάρνισμα πριν από τη σπορά και, όπου χρειάζεται, επιπλέον κατεργασία για τη διάλυση των βώλων. Σε χωράφια με μεγάλη κλίση ή αυξημένο κίνδυνο διάβρωσης, είναι προτιμότερο να παραμείνουν τα φυτικά υπολείμματα ως το τέλος του χειμώνα για την προστασία του εδάφους.

Η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται με τις συνηθισμένες σπαρτικές μηχανές των χειμερινών σιτηρών, σε αποστάσεις γραμμών 20–30 εκατοστών, με βάθος 2–3 εκατοστά και ποσότητα σπόρου 16–18 κιλά το στρέμμα. Ανάλογα με την ποικιλία, η σπορά μπορεί να πραγματοποιηθεί από τα τέλη του φθινοπώρου έως τις αρχές του χειμώνα, δηλαδή από τον Νοέμβριο έως και τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου. Όταν επιλεγούν οι κατάλληλες ποικιλίες, η φθινοπωρινή εγκατάσταση δίνει συχνά υψηλότερες αποδόσεις από την ανοιξιάτικη.

Λίπανση – Άρδευση 

Το ρεβίθι έχει τη δυνατότητα να καλύπτει μόνο του το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του σε άζωτο μέσω αζωτοδέσμευσης, επομένως η προσθήκη αζώτου εφαρμόζεται μόνο όταν εμφανιστούν ενδείξεις έλλειψης. Η καλλιέργεια επωφελείται από την παρουσία φωσφόρου, με σύσταση περίπου 6 kg P₂O₅ ανά στρέμμα, ενώ κάλιο προστίθεται μόνο όταν αυτό προκύπτει από την εδαφοανάλυση.

Ως από τα πιο ανθεκτικά ψυχανθή στην ξηρασία, το ρεβίθι συνήθως δεν απαιτεί άρδευση. Μόνο όταν η σπορά γίνει την άνοιξη μπορεί να χρειαστούν μία ή δύο αρδεύσεις κατά την άνθηση, ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και η καρποφορία των φυτών.

Ζιζάνια – Εχθροί και ασθένειες 

Η καλλιέργεια του ρεβιθιού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στον ανταγωνισμό από τα ζιζάνια στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, γι’ αυτό και η ορθή κατεργασία του εδάφους πριν από τη σπορά αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της. Η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει είτε προφυτρωτικά είτε μεταφυτρωτικά — στη δεύτερη περίπτωση μόνο για αγρωστώδη — πάντα με προσοχή στις συνθήκες και στη ζωηρότητα της καλλιέργειας. Παράλληλα, η εφαρμογή καλλιεργητικών πρακτικών που ενισχύουν την ευρωστία των φυτών συνεχίζει να αποτελεί βασικό εργαλείο για τον περιορισμό του ανταγωνισμού.

Από τις ασθένειες, η πλέον καταστρεπτική είναι η ασκοχύτωση, η οποία ευνοείται από υγρό και βροχερό καιρό και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην παραγωγή. Η αντιμετώπισή της βασίζεται αποκλειστικά σε προληπτικά μέτρα, όπως η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, υγιούς σπόρου, η καταστροφή των φυτικών υπολειμμάτων και η αποφυγή χωραφιών που είχαν προσβληθεί στο παρελθόν. Στο πεδίο των εντομολογικών εχθρών, ζημιές μπορούν να προκαλέσουν το πράσινο σκουλήκι και ο βρούχος, με την αντιμετώπισή τους να γίνεται σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες πρακτικές και τηρώντας τα απαιτούμενα χρονικά όρια πριν από τη συγκομιδή.

Η θέση του ρεβιθιού σήμερα

Σε μια περίοδο όπου ζητούμενο είναι η οικονομία και η αυτάρκεια στα σιτηρέσια, το κτηνοτροφικό ρεβίθι προσφέρει μια σταθερή, πρακτική και θρεπτική λύση. Με τη φθινοπωρινή σπορά να βρίσκεται στο κατάλληλο σημείο της, η καλλιέργεια μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη για τον κτηνοτρόφο που θέλει να στηρίξει την εκτροφή του χωρίς περιττά ρίσκα. Και γι’ αυτό, το κτηνοτροφικό ρεβίθι έχει κάθε λόγο να βρίσκεται στην ατζέντα των παραγωγών — και κυρίως, να βρίσκεται στα χωράφια τους.

Πηγή: Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 3/2012, «Κτηνοτροφικά φυτά: Το κτηνοτροφικό ρεβίθι», σελ. 36–39.

Η αναβάθμιση και η βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας περνούν αναπόφευκτα μέσα από την επάρκεια χονδροειδών ζωοτροφών. Η μηδική, ένα από τα σημαντικότερα κτηνοτροφικά φυτά της χώρας, μπορεί να καλύψει κρίσιμα κενά στη διατροφή των ζώων και να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενες ζωοτροφές.

Με τις φθινοπωρινές σπορές να έχουν ολοκληρωθεί στα περισσότερα χωράφια – ή να βρίσκονται στο τελικό τους στάδιο – η συζήτηση γύρω από τη σωστή εγκατάσταση και διαχείριση της μηδικής γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ. Από την επιλογή του χωραφιού και τη διαδικασία εγκατάστασης έως την άρδευση, την προστασία και τη συγκομιδή, κάθε στάδιο επηρεάζει καθοριστικά τη διάρκεια ζωής και τις αποδόσεις της φυτείας

Η Μηδική και η θέση της στην ελληνική παραγωγή

Η μηδική (Medicago sativa) είναι πολυετές ψυχανθές, με διάρκεια ζωής μιας φυτείας 5–6 χρόνια. Το πλούσιο φύλλωμά της την καθιστά εξαιρετική χονδροειδή ζωοτροφή για όλα σχεδόν τα αγροτικά ζώα. Αν και συχνά αποκαλείται «τριφύλλι», δεν ανήκει στο γένος Trifolium: στη μηδική το μεσαίο φυλλάριο εκφύεται πιο ψηλά στον μίσχο, χαρακτηριστικό που βοηθά στη σωστή αναγνώριση και επιλογή πιστοποιημένου σπόρου. Στην Ελλάδα η καλλιέργεια καλύπτει περίπου 1,5–2,5 εκατ. στρέμματα ετησίως, με κύριες ζώνες τη Μακεδονία, τη Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο. Οι αποδόσεις σε ξηρό χόρτο φτάνουν τα 1.200–3.000 κιλά/στρ. υπό άρδευση και 400–1.500 κιλά/στρ. στις ξηρικές καλλιέργειες.

Σπορά και Εγκατάσταση 

Η μηδική μπορεί να σπαρθεί το φθινόπωρο ή στις αρχές της άνοιξης, ανάλογα με τις ανάγκες της εκμετάλλευσης. Η επιτυχία της καλλιέργειας ξεκινά από τη σωστή προετοιμασία του εδάφους: το καλοκαίρι πραγματοποιείται βαθύ όργωμα και, όπου απαιτείται, δεύτερο όργωμα για τον περιορισμό των πολυετών ζιζανίων. Ακολουθούν χειμερινές κατεργασίες για την καταστροφή των ζιζανίων και ελαφρές επεμβάσεις την άνοιξη, ώστε να διαμορφωθεί κατάλληλη σποροκλίνη. Στη φθινοπωρινή σπορά, η καλλιέργεια μπορεί να συνδυαστεί με ετήσια αγρωστώδη που προστατεύουν τα νεαρά φυτά από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Η συγκαλλιέργεια με πολυετή αγρωστώδη, όπως η Δακτυλίδα και η Φεστούκα, αξιοποιείται για την παραγωγή χόρτου καλύτερης ποιότητας και για τη μείωση του κινδύνου τυμπανισμού στα ζώα. Κατάλληλα προηγούμενα θεωρούνται τα φθινοπωρινά ψυχανθή και τα χειμερινά σιτηρά, ενώ η μηδική δεν πρέπει να επανέρχεται στο ίδιο χωράφι πριν περάσουν τουλάχιστον τρία χρόνια.

Η σπορά στις αρχές της άνοιξης πραγματοποιείται με κοινή σπαρτική σίτου, σε αποστάσεις γραμμών 18–20 εκατοστών και βάθος 1–2 εκατοστών, χρησιμοποιώντας 1–2 κιλά σπόρου ανά στρέμμα. Η δημιουργία ομοιόμορφης και καλοδουλεμένης σποροκλίνης διευκολύνει το φύτρωμα, ενώ το κυλίνδρισμα μετά τη σπορά εξασφαλίζει καλύτερη επαφή του σπόρου με το έδαφος και βελτιώνει την εγκατάσταση της καλλιέργειας.

Έδαφος, θρέψη και νερό: τα θεμέλια της επιτυχίας

Η μηδική ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές ζώνες με ξηροθερμικό κλίμα, υψηλές θερμοκρασίες και μεγάλη φωτοπερίοδο το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα χρειάζεται μέτριο ψύχος. Προτιμά βαθιά, γόνιμα και πλούσια σε ασβέστιο εδάφη με καλή διαθεσιμότητα νερού. Ως ψυχανθές, καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της σε άζωτο μέσω αζωτοδέσμευσης, οπότε η αζωτούχος λίπανση απαιτείται κυρίως στην πρώτη εγκατάσταση. Κάθε χρόνο προστίθεται φώσφορος με 45–60 κιλά λιπάσματος τύπου 0-20-0 ανά στρέμμα και 1–1,5 τόνος κοπριάς για ενίσχυση της οργανικής ουσίας.

Η άρδευση αποτελεί βασικό παράγοντα απόδοσης. Στο φύτρωμα εφαρμόζονται συχνά ποτίσματα μικρής διάρκειας, ενώ στη συνέχεια το πότισμα γίνεται όταν το φυτό δείξει ελαφρά μάρανση, ώστε να αναπτύσσει βαθύτερο ριζικό σύστημα. Από το δεύτερο έτος και μετά πραγματοποιούνται 1–2 αρδεύσεις την άνοιξη και 2–3 το καλοκαίρι, με 60–120 m³ νερού ανά στρέμμα σε κάθε πότισμα. Η άρδευση με τεχνητή βροχή θεωρείται η πιο αποτελεσματική, ενώ η κατάκλιση πρέπει να αποφεύγεται επειδή προκαλεί αραίωση της φυτείας.

Ζιζάνια, Ασθένειες και Εχθροί 

Η προστασία της μηδικής από ζιζάνια, ασθένειες και εχθρούς αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διατήρηση της ζωτικότητας και της παραγωγικότητας της καλλιέργειας. Η ζιζανιοκτονία εφαρμόζεται στο έτος εγκατάστασης είτε προσπαρτικά είτε μεταφυτρωτικά, ενώ στα επόμενα χρόνια γίνεται κυρίως κατά τον λήθαργο των φυτών. Ανάμεσα στα σημαντικότερα προβλήματα ξεχωρίζει η κουσκούτα, ένα παρασιτικό φυτό που προσκολλάται στους βλαστούς της μηδικής, απομυζά χυμούς και προκαλεί σημαντική εξασθένηση και ξήρανση. Η αντιμετώπισή της βασίζεται στη χρήση καθαρού και πιστοποιημένου σπόρου, στην εφαρμογή εγκεκριμένων ζιζανιοκτόνων σκευασμάτων και στην απομάκρυνση μολυσμένων σπόρων με μαγνητοδιαλογείς, ενώ η βόσκηση δεν ενδείκνυται, καθώς τα ζώα προτιμούν το φυτικό υλικό της μηδικής και προκαλούν επιπλέον ζημιές.

Οι ασθένειες στη χώρα μας εμφανίζονται συνήθως σε μικρό βαθμό και σχετίζονται με σήψεις φυταρίων και προσβολές φύλλων που ευνοούνται από υψηλή υγρασία και αυξημένες θερμοκρασίες. Σημαντικοί εχθροί της καλλιέργειας είναι ο φυτονόμος, ο οποίος προκαλεί εκτεταμένα φαγώματα στα φύλλα και στους τρυφερούς βλαστούς, καθώς και οι αφίδες, που μειώνουν άμεσα την ποιότητα και την ποσότητα του χόρτου μέσω απομύζησης. Ο έλεγχός τους γίνεται με τη χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων σκευασμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων υπηρεσιών και με τρόπο που διασφαλίζει την υγεία της καλλιέργειας.

Συγκομιδή, Ξήρανση και Διατήρηση 

Η μηδική δίνει 4–7 θερισμούς στη ποτιστική και 1–4 στη ξηρική καλλιέργεια. Ο βασικός χρόνος κοπής είναι η μέση άνθηση, περίπου στο 50%. Ο πρώτος θερισμός της άνοιξης γίνεται όταν οι νέοι βλαστοί φθάσουν τα 5 εκατοστά, ενώ ο τελευταίος του φθινοπώρου όταν η αναβλάστηση φτάσει τα 15–20 εκατοστά. Κατά την ξήρανση πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική απώλεια υγρασίας για να μη χαθεί φύλλωμα. Η δεματοποίηση πραγματοποιείται με υγρασία 15–18%. Η μηδική χρησιμοποιείται κυρίως ως σανός, μπορεί όμως να ενσιρωθεί στο στάδιο μπουμπουκιάσματος (1/4 άνθησης) ή να αφυδατωθεί τεχνητά και να μετατραπεί σε άλευρο ή πέλλετς για ευκολότερη αποθήκευση.

Η Μηδική ως Στρατηγικό Στήριγμα της Ελληνικής Κτηνοτροφίας

Η μηδική παραμένει ένας από τους πιο πολύτιμους πυλώνες της ελληνικής κτηνοτροφίας. Με σωστή εγκατάσταση, επαρκή άρδευση και προσεκτική διαχείριση, μπορεί να αποδώσει σταθερά ποιοτικό χόρτο και να μειώσει ουσιαστικά το κόστος των ζωοτροφών για τον παραγωγό. Η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού της δεν αποτελεί μόνο καλλιεργητική επιλογή, αλλά και στρατηγικό βήμα για μια πιο αυτάρκη, πιο ανταγωνιστική και οικονομικά βιώσιμη κτηνοτροφία στη χώρα μας.

Πηγή: Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 2/2012, Κτηνοτροφικά Φυτά – 1. Η Μηδική, σελ. 54–57.

Με απόφαση της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που αναρτήθηκε στην «Διαύγεια», εγκρίνεται η δέσμευση πίστωσης ύψους (2.104.755 €) δύο εκατομμύρια εκατόν τέσσερις χιλιάδες επτακόσια πενήντα πέντε ευρώ, για την καταβολή ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis).

Η ενίσχυση θα καταβληθεί σε παραγωγούς στις Περιφερειακές Ενότητες Έβρου και Ημαθίας, λόγω της απαγόρευσης διακίνησης μηδικής και της αδυναμίας συλλογής και διακίνησης βιομηχανικής τομάτας, που οδήγησαν σε απώλεια εισοδήματος.

Οι παραγωγοί του Έβρου υποχρεώθηκαν να κρατήσουν στις αποθήκες τους τις ζωοτροφές τους (μηδική) λόγω της καραντίνας της ευλογιάς. Ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, είχε δεσμευτεί για πληρωμή αποζημιώσεων στην μηδική σε επίσκεψή του στον Έβρο.

Στο πακέτο των ενισχύσεων περιλαμβάνονται και οι παραγωγοί της Ημαθίας που δεν μπόρεσαν να μαζέψουν και διακινήσουν βιομηχανική ντομάτα λόγω καιρικών συνθηκών.

Δείτε την απόφαση 

Αυτές τις ημέρες ξεκινούν οι κοπές ξερών φασολιών σε Καστοριά και Φλώρινα, με την παραγωγή και φέτος να έχει ζημιές λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού.

Ιδιαίτερα κρίσιμη για την καλλιέργεια είναι η περίοδος της άνθησης μέχρι και το δέσιμο των λοβών με τις υψηλές θερμοκρασίες να προκαλούν ζημιές και μείωση της παραγωγής.

Ο κ. Κώστας Φωτίου, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού (ΑΣΦΕΔ) Πρεσπών «Πελεκάνος», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι τώρα ξεκινάμε τις κοπές των φασολιών. Οι καιρικές συνθήκες μας ανάγκασαν να κόβουμε ταυτόχρονα όλες τις ποικιλίες φασολιών.
Φέτος αναμένουμε μια μειωμένη παραγωγή, που αναμένεται να είναι στα ίδια με τα περσινά ή λίγο καλύτερα επίπεδα (κατά περίπου 10%). Όσον αφορά τις τιμές ο συνεταιρισμός θα ξεκινήσει από τα επίπεδα της περσινής περιόδου, που είχαμε μια μέση τιμή στα 6,5 ευρώ το κιλό.

Ο κ. Δημήτρης Λαζαρίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Πενταβρύσου Καστοριάς, τονίζει από την πλευρά του ότι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οι υψηλές θερμοκρασίες και ο καύσωνας δημιούργησαν πρόβλημα στην παραγωγή φασολιών και δεν έγινε καλή καρποδεσία. Τα φασόλια επάνω από τους 32-33 βαθμούς Κελσίου ρίχνουν τα άνθη τους και καταστρέφεται η καλλιέργεια. Ευτυχώς η θερμοκρασία έφτασε τους 40,2 βαθμούς για να καλύψει το όριο, των 40 βαθμών Κελσίου, που απαιτείται από τον ΕΛΓΑ για να καταγράψει τις ζημίες. Ανάλογη καταστροφή σημειώθηκε πέρυσι με 95% απώλειες στους γίγαντες και 85% στα πλατιά φασόλια.

Ο κ. Θωμάς Μάνος, παραγωγός από το Άργος Ορεστικό της Καστοριάς και Γενικός Γραμματέας της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Οσπρίων, αναφέρει στον ΑγροΤύπο, ξεκίνησε αυτές τις ημέρες η συγκομιδή φασολιών. Η παραγωγή και φέτος είναι πολύ μειωμένη γιατί υπάρχουν ζημιές από τις υψηλές θερμοκρασίες και τους ισχυρούς ανέμους. Η συγκομιδή και φέτος είναι όψιμη λόγω των καιρικών συνθηκών και αναμένεται τα περισσότερα φασόλια να συγκομιστούν μετά τις 30 Οκτωβρίου, που αναφέρει ο Κανονισμός Ασφάλισης του ΕΛΓΑ, με κίνδυνο να έχουμε ζημιές και να μην αποζημιωθούμε. Για αυτό ζητάμε να αλλάξει αυτός ο αναχρονιστικός Κανονισμός. Η μέση τιμή παραγωγού αναμένεται να είναι λίγο αυξημένη σε σχέση με πέρσι και να είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Μεγάλο πρόβλημα είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας που φτάνει στα 1.100 ευρώ το στρέμμα. Από αυτό το κονδύλι περίπου το 50% αφορά τα εργατικά. Ακόμη θα ήθελα να αναφέρω ότι υπάρχει μελέτη, από την εποχή της υπουργείας του κ. Κοντού, για την ιχνηλασιμότητα στο φασόλι Καστοριάς και Πρεσπών, η οποία θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων αλλά βρίσκεται στα συρτάρια του ΥπΑΑΤ. Το ελληνικό κράτος ξοδεύει χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου αλλά χωρίς κανένα όφελος.

Φέτος είχαμε αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, που είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερες ποσότητες και μείωση των τιμών σε σχέση με τα περσινά επίπεδα.

Προβλήματα υπάρχουν στο εμπόριο μηδικής στις περιοχές που έχουμε καραντίνα λόγω της ευλογιάς. Επίσης σε πολλές περιοχές υπήρξαν προβλήματα με την άρδευση το καλοκαίρι.

Πάντως στο τέταρτο χέρι οι αποδόσεις είναι μειωμένες σε σχέση με το πρώτο και δεύτερο χέρι και οι ποσότητες έχουν μειωθεί αλλά υπάρχουν σε πολλές περιοχές αποθέματα από τα προηγούμενα χέρια.

Ζήτηση και σε αυτό το χέρι υπάρχει για μηδική αλλά οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν οικονομική ρευστότητα γιατί ακόμη περιμένουν από το ΥπΑΑΤ τα χρήματα της ενίσχυσης για τις ζωοτροφές.

Ο κ. Γιάννης Βάγγος, παραγωγός μηδικής από την Βοιωτία, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι πέρσι οι χαμηλές τιμές στο βαμβάκι και οι υψηλές τιμές στην μηδική έκαναν πολλούς παραγωγούς να στραφούν φέτος στην καλλιέργεια μηδικής.
Τα έξοδα είναι μεγάλα και οι ανάγκες για άρδευση είναι αυξημένες με το κόστος ρεύματος και πετρελαίου να είναι υψηλό. Οι αυξημένες εκτάσεις καλλιέργειας ευτυχώς δεν οδήγησαν σε μεγάλη πτώση των τιμών και αυτό οφείλεται στις μειωμένες αποδόσεις που είχαν οι παραγωγοί.
Είμαστε στο τέταρτο χέρι και οι τιμές κυμαίνονται από 20 έως 21 λεπτά το κιλό. Υπάρχει ζήτηση αλλά δεν είναι αυτή που περιμέναμε. Η μηδική δεν εξάγεται και πάει όλη στην εγχώρια αγορά. Στις περιοχές της καραντίνας δεν μπορεί να γίνει εμπόριο. Επίσης τα ζώα στην χώρα μας λόγω των θανατώσεων που έχουν γίνει από την ευλογιά είναι λιγότερα και αυτό φαίνεται πια στην ζήτηση που είναι μειωμένη. Από την πλευρά του ο κτηνοτρόφος φοβάται να αγοράσει μεγάλες ποσότητες γιατί είναι ρίσκο αν έχει κρούσμα ευλογιάς στην εκτροφή του θα του μείνουν. Όλα τα παραπάνω έχουν δημιουργήσει πρόβλημα στο εμπόριο της μηδικής.

Ο κ. Νίκος Κοκόλης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του Αγροτοκτηνοτροφικού Συλλόγου Ακτίου - Βόνιτσας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι οι κτηνοτρόφοι προσπαθούν να αγοράσουν τώρα μηδική γιατί φοβούνται τον χειμώνα μην αυξηθούν οι τιμές. Στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας η μηδική από Αγρίνιο και Μεσολόγγι είναι από 32 έως 33 λεπτά στο χωράφι και παραδοτέα στον κτηνοτρόφο. Από Λιβαδειά και Τρίκαλα η μηδική παραδοτέα στον κτηνοτρόφο είναι στα 30 λεπτά το κιλό. Πάντως οι καιρικές συνθήκες έχουν βοηθήσει αυτή την εποχή και η μηδική είναι πολύ καλής ποιότητας. Από την άλλη όμως οι αποδόσεις είναι μειωμένες.

Ο γεωργοκτηνοτρόφος από την Λάρισα κ. Στέλιος Σπανογιάννης, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι λόγω της ευλογιάς κοντά στις ζώνες καραντίνας οι τιμές της μηδικής έχουν μειωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα και αυτή την στιγμή πωλούνται στα 11 λεπτά το κιλό. Στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας οι τιμές στην μηδική στο τέταρτο χέρι είναι στα 20 έως 22 λεπτά το κιλό. Φέτος αν και στο πρώτο και δεύτερο χέρι οι τιμές φάνηκε ότι θα έχουν ανοδική πορεία στην συνέχεια όμως κρατήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα. Από την άλλη οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού έφεραν ζημιές στην παραγωγή παρά τα ποτίσματα που κάναμε. Κάπως καλύτερα πήγαν οι αποδόσεις στο τέταρτο χέρι αλλά και η ποιότητα είναι σε καλά επίπεδα..

Ο κ. Σάκης Λουκμακιάς, γεωργοκτηνοτρόφος από την Ξάνθη, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «είμαστε στο τέταρτο χέρι της μηδικής αλλά δεν υπάρχει αγορά λόγω της καραντίνας από τα νέα κρούσματα ευλογιάς. Να σας τονίσω ότι ακόμη έχουμε απούλητες ποσότητες από τα προηγούμενα χέρια». 

Οι υψηλές θερμοκρασίες βρήκαν στην ανθοφορία τα ξερά φασόλια στις Πρέσπες και την Καστοριά, κάτι που σημαίνει ότι αναμένεται να έχουμε απώλειες στην φετινή παραγωγή.

Ιδιαίτερα κρίσιμη για την καλλιέργεια είναι η περίοδος της άνθησης μέχρι και το δέσιμο των λοβών με τις υψηλές θερμοκρασίες να προκαλούν ζημιές και μείωση της παραγωγής.

Ο κ. Κώστας Ναλμπαντίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού (ΑΣΦΕΔ) Πρεσπών «Πελεκάνος», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι στην περιοχή οι θερμοκρασίες δεν ξεπέρασαν τους 38 βαθμούς Κελσίου αλλά οι ζημιές έγιναν στην παραγωγή φασολιών. Πάνω από τους 32 βαθμούς Κελσίου δεν αντέχουν τα φασόλια. Οι υψηλές θερμοκρασίες μας πέτυχαν στην ανθοφορία και είχαμε πτώση ανθέων.

Με τον καύσωνα που είχαμε τις προηγούμενες ημέρες χάσαμε τις πρώτες ανθοφορίες. Ελπίζουμε τον Αύγουστο να μην έχουμε υψηλές θερμοκρασίες για να μπορέσουμε να έχουμε παραγωγή με την επόμενη ανθοφορία. Ήδη γίνονται οι αναγγελίες ζημιάς και περιμένουμε τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ να κάνουν τις εκτιμήσεις τους.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτριος Λαζαρίδης, πρόεδρος στον αγροτικό συνεταιρισμό Πενταβρύσου Καστοριάς, «τα τελευταία χρόνια έχουμε ζημιές στην παραγωγή φασολιών λόγω των καιρικών συνθηκών. Φέτος λόγω του καύσωνα δεν έγινε καρποδεσία. Ευτυχώς μέσα στην ατυχία μας ήμασταν τυχεροί και την περασμένη Τρίτη η θερμοκρασία άγγιξε τους 40,2 βαθμούς για να καλύψει το όριο, των 40 βαθμών Κελσίου, που απαιτείται από τον ΕΛΓΑ για να καταγράψει τις ζημίες. Ανάλογη καταστροφή σημειώθηκε πέρυσι με 95% απώλειες στους γίγαντες και 85% στα πλατιά φασόλια. Ζητάμε να καταργηθεί το όριο των 40 βαθμών Κελσίου και αν έχουμε στην περιοχή για 4 συνεχόμενες ημέρες θερμοκρασίες πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου να μπορεί ο ΕΛΓΑ να κάνει αναγγελία ζημιάς.

Αυτό που ελπίζουμε τώρα είναι να μην έχουμε υψηλές θερμοκρασίες μέχρι τις 10 Αυγούστου, που γίνεται η τελευταία ανθοφορία στα φασόλια. Βέβαια και αυτό να γίνει η παραγωγή αναμένεται φέτος να είναι μειωμένη, ενώ ο παραγωγός θα έχει κάνει τα καλλιεργητικά έξοδα. Στην περιοχή καλλιεργούμε τα «αναρριχώμενα» φασόλια που τα καλλιεργητικά πρέπει να γίνονται όλα με το χέρι που έχουν υψηλό παραγωγής».

Είμαστε στο τρίτο χέρι της μηδικής με αύξηση φέτος των καλλιεργούμενων εκτάσεων, που είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερες ποσότητες και μείωση των τιμών σε σχέση με πέρσι.

Ζήτηση υπάρχει για μηδική αλλά οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν οικονομική ρευστότητα. Προβλήματα υπάρχουν στο εμπόριο μηδικής μέσα στις ζώνες καραντίνας για την ευλογιά.

Ο κ. Γιάννης Βάγγος, παραγωγός μηδικής από την Βοιωτία, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι πέρσι οι χαμηλές τιμές στο βαμβάκι και οι υψηλές τιμές στην μηδική έκαναν πολλούς παραγωγούς να στραφούν φέτος στην καλλιέργεια μηδικής. Οι αυξημένες εκτάσεις καλλιέργειας ευτυχώς δεν οδήγησαν σε μεγάλη πτώση των τιμών και αυτό οφείλεται στις μειωμένες αποδόσεις που είχαν οι παραγωγοί. Τα έξοδα είναι μεγάλα και οι ανάγκες για άρδευση είναι αυξημένες με το κόστος ρεύματος και πετρελαίου να είναι υψηλό. Είμαστε τώρα στο τρίτο χέρι και η μέση τιμή είναι στα 20 λεπτά το κιλό στο χωράφι (κυμαίνεται από 19 έως 21 λεπτά ανάλογα την ποιότητα και την ποσότητα). Από την άλλη η ζήτηση από τους κτηνοτρόφους λόγω των προβλημάτων με τις ζωονόσους. Όσοι παραγωγοί μηδικής είναι μέσα σε ζώνη καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν έξω από τις ζώνες και αυτό αναγκάζει να μειώσουν τις τιμές. 

Ο κ. Νίκος Κοκόλης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του Αγροτοκτηνοτροφικού Συλλόγου Ακτίου - Βόνιτσας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι αυτή την περίοδο οι κτηνοτρόφοι προσπαθούν να αγοράσουν μηδική γιατί από Αύγουστο και Σεπτέμβριο αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές. Στην περιοχή τώρα στο χωράφι έχει τιμή στα 23 λεπτά το κιλό, ενώ σε Αγρίνιο και Μεσολόγγι είναι από 26 έως 27 λεπτά στο χωράφι και παραδοτέα στον κτηνοτρόφο στα 31 λεπτά. Από την Καρδίτσα η μηδική παραδοτέα στον κτηνοτρόφο είναι στα 27 λεπτά το κιλό. Το θετικό είναι ότι κρατάνε οι τιμές στο πρόβειο γαλα στα 1,40 ευρώ το κιλό και μπορεί να αγοράζει ο κτηνοτρόφος. Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν μπλοκάρει οι πληρωμές και μόνο με δικά τους χρήματα μπορούν να κάνουν αγορές οι κτηνοτρόφοι.

Ο γεωργοκτηνοτρόφος από την Λάρισα κ. Στέλιος Σπανογιάννης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι οι καιρικές συνθήκες έχουν βοηθήσει την καλλιέργεια και αυτή την περίοδο είμαστε στο τρίτο χέρι. Οι τιμές έχουν μειωθεί γύρω στα 3 λεπτά σε σχέση με πέρσι. Οι τιμές στο χωράφι είναι στην Καρδίτσα 23 λεπτά το κιλό και φτάνει εδώ στα 25 έως 26 λεπτά, ενώ στην Λάρισα οι τιμές στο χωράφι είναι σε υψηλότερα επίπεδα στα 27 λεπτά. Πάντως όσο αυξάνουν οι θερμοκρασίες θα αυξάνουν και τα ποτίσματα και ανεβαίνει το κόστος. Από την άλλη οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν την οικονομική ρευστότητα για να αγοράσουν τώρα μηδική γιατί δεν τους έχουν πληρώσει ακόμη τα de minimis για την αγορά των ζωοτροφών. Θα αναγκαστούν να την αγοράσουν τον χειμώνα και να πληρώσουν στον έμπορα 30 λεπτά το κιλό.

Ο κ. Ηλίας Κώτσιος, αγροτοκτηνοτρόφος από την Φλώρινα αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι με την εμφάνιση κρούσματος ευλογιάς στην περιοχή και την ζώνη καραντίνας που επιβλήθηκε αμέσως είχαμε κάθετη πτώση των τιμών στην μηδική. Από τα 30 λεπτά έπεσαν στα 16 λεπτά στο χωράφι. Αυτό οφείλεται στο ότι απαγορεύεται η μετακίνηση ζωοτροφών έξω από τις ζώνες των 3 και 10 χιλιομέτρων. Επίσης οι κτηνοτρόφοι φοβούνται να αγοράσουν ζωοτροφές.

Ο κ. Σάκης Λουκμακιάς, γεωργοκτηνοτρόφος από την Ξάνθη, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «είμαστε στο τρίτο χέρι της μηδικής αλλά δεν υπάρχει αγορά λόγω της καραντίνας από τα νέα κρούσματα ευλογιάς. Να σας τονίσω ότι ακόμη έχουμε απούλητες ποσότητες από το πρώτο και δεύτερο χέρι». 

Ο κ. Βαγγέλης Τασιούλης, παραγωγός το Ριζοβούνι Καρδίτσας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι αυτές τις ημέρες ολοκληρώνεται το τρίτο χέρι της μηδικής και θα ξεκινήσουν οι πρώιμες κοπές το τέταρτο χέρι. Υπάρχουν αυξημένες ανάγκες για άρδευση αυτές τις ημέρες. Στην περιοχή έχουμε πρόβλημα με τα νερά την κρίσιμη περίοδο, από τις 20 Ιουλίου μέχρι τις 10 Αυγούστου, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η παραγωγή λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Είναι σίγουρο ότι στο επόμενο χέρι θα έχουμε μειωμένες αποδόσεις. Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού εκτιμώ ότι θα μείνουν στα ίδια επίπεδα γύρω στα 20 λεπτά το κιλό.

Οι εμπειρογνώμονες στις Ομάδες Εργασίας των ευρωπαϊκών αγροτοσυνδικαλιστικών οργανώσεων Copa και Cogeca για τα Δημητριακά, τους Ελαιούχους Σπόρους και τις Πρωτεϊνούχες Καλλιέργειες, ανακοίνωσαν τις προβλέψεις τους για τις παραγωγές του 2025.

Όπως τονίζουν αναμένουν μέτρια βελτίωση για τα δημητριακά της ΕΕ, μια σταθερή χρονιά για τους ελαιούχους σπόρους και ένα θετικό αποτέλεσμα για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες παρά τη μείωση της σπαρμένης έκτασης. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι η συνολική κατάσταση εξακολουθεί να εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές.

Ειδικότερα η παραγωγή δημητριακών στην ΕΕ-27 προβλέπεται να φτάσει τους 275,2 εκατομμύρια τόνους το 2025, σημειώνοντας αύξηση, κατά 6,9%, σε σύγκριση με το 2024. Αυτή η ανάκαμψη οφείλεται σε αύξηση 2,2% της έκτασης καλλιέργειας και βελτίωση 4,6% στις αποδόσεις. Μετά από ένα απαιτητικό 2024, οι βασικές καλλιέργειες δημητριακών δείχνουν σημάδια ανάκαμψης: η παραγωγή μαλακού σιταριού αναμένεται να αυξηθεί κατά 9,6%, το κριθάρι κατά 9,2% και το καλαμπόκι κατά 4,7%, λόγω αυξημένων αποδόσεων. Αντίθετα το σκληρό σιτάρι αντιμετωπίζει απότομη πτώση 32% λόγω σημαντικά χαμηλότερων αποδόσεων (-33,7%).

Όσον αφορά τα υπόλοιπα δημητριακά, αναμένεται επίσης να καταγράψουν αυξήσεις στην παραγωγή το τριτικάλε (+7,4%), η βρώμη (+6,4%) και η σίκαλη (+2,8%). Αντίθετα ο σόργος αναμένεται να έχει σημαντική μείωση (-19,9%) λόγω της απότομης μείωσης της σπαρμένης έκτασης (-31,1%). 

Η συνολική παραγωγή δημητριακών του 2025 σηματοδοτεί σαφή βελτίωση σε σχέση με το 2024. Όμως ο μέσος όρος παραγωγής των τελευταίων πέντε ετών παραμένει σε χαμηλά επίπεδα (276,6 εκατομμύρια τόνοι). Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και η φετινή «ανάκαμψη» της παραγωγής παραμένει πολύ κάτω από τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες.

Για τους ελαιούχους σπόρους, οι προβλέψεις για το 2025 μιλάνε για μια σταθερή παραγωγή της ΕΕ-27, που να αναμένεται να φτάσει τους 31,1 εκατομμύρια τόνους, αντιπροσωπεύοντας μια μικρή μείωση 0,8% σε σύγκριση με το 2024.
Η συνολική έκταση καλλιέργειας ελαιούχων σπόρων έχει αυξηθεί οριακά κατά 0,5%, ενώ οι αποδόσεις προβλέπεται να παραμείνουν σε σταθερά επίπεδα με μια μικρή μείωση κατά 1,3%.

Μια μικρή αύξηση θα έχει η ευρωπαϊκή παραγωγή ελαιοκράμβης (+0,1%) που αντισταθμίζεται από τη μείωση της παραγωγής ηλίανθου (-4,5%), κυρίως λόγω των χαμηλότερων αποδόσεων. Αντίθετα, η παραγωγή σόγιας προβλέπεται να αυξηθεί, κατά 5,9%, λόγω τόσο της αυξημένης έκτασης όσο και της βελτίωσης των αποδόσεων.

Οι εξελίξεις ανά χώρα δείχνουν ποικίλες τάσεις, με ορισμένες περιοχές να επωφελούνται από ευνοϊκές συνθήκες στις αρχές της άνοιξης, ενώ άλλες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ξηρασίας.

Οι πρωτεϊνούχες καλλιέργειες φέτος έχουν καλές προοπτικές. Παρά τη μείωση, κατά -3%, της συνολικής έκτασης καλλιέργειας, η συνολική παραγωγή στην ΕΕ-27 αναμένεται να φτάσει τους 3,82 εκατομμύρια τόνους, μια μεγάλη αύξηση, κατά +8%, σε σύγκριση με το 2024. Αυτή η αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αυξημένες αποδόσεις, ιδίως για τα μπιζέλια (+21%) και τα φασόλια (+11%). Η παραγωγή λούπινου, ωστόσο, μειώνεται (-66%) λόγω τόσο της μειωμένης έκτασης όσο και των αποδόσεων.

Πάντως οι μειωμένες οι βροχοπτώσεις, κατά τη διάρκεια της πλήρωσης των σιτηρών και της συγκομιδής, θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις τελικές παραγωγές.

Πάμε για το τρίτο χέρι της μηδικής με τις αποδόσεις και την ποιότητα να είναι σε καλά επίπεδα, ενώ η αύξηση φέτος των καλλιεργούμενων εκτάσεων είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερες ποσότητες και μείωση των τιμών σε σχέση με πέρσι.

Ο κ. Βαγγέλης Τασιούλης, παραγωγός το Ριζοβούνι Καρδίτσας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι αυτές τις ημέρες ξεκινά το τρίτο χέρι για την μηδική. Λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών αναμένεται να είναι λιγότερα τα κιλά αλλά θα έχουμε καλή ποιότητα. Η καλλιέργεια δεν έχει φέτος κάποια προβλήματα. Επειδή όμως τα στρέμματα είναι αυξημένα σε σχέση με πέρσι οι τιμές έχουν μειωθεί. Τα δύο πρώτα χέρια οι παραγωγοί τα πήραν χωρίς πότισμα. Τώρα λόγω υψηλών θερμοκρασιών ξεκίνησαν τα ποτίσματα. Οι τιμές στο πρώτο χέρι ήταν από 15 έως 18 λεπτά το κιλό, στο δεύτερο χέρι κυμάνθηκαν από 17 έως 20 λεπτά και στο τρίτο χέρι είναι από 17 έως και 22 λεπτά. Θα πρέπει τονίσουμε ότι στο ΟΣΔΕ του 2025 οι παραγωγοί να δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν καθολικά πιστοποιημένο σπόρο προς σπορά 1ης ή 2ης γενεάς (αναπαραγωγής) για να λάβουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Ο κ. Γιάννης Βάγγος, παραγωγός από την Βοιωτία, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι οι χαμηλές τιμές στα βαμβάκια ανάφγκασαν πολλούς παραγωγούς να στραφούν φέτος στην μηδική. Αυτή την εποχή ξεκινάνε να κόβουν το τρίτο χέρι. Στην περιοχή της Κωπαΐδας λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων και των προβλημάτων στην άρδευση έχουμε μειωμένα κιλά. Ακόμη εμπορικες πράξεις δεν έχουν γίνει για το τρίτο χέρι αλλά οι τιμές που ακούγονται στην αγορά κυμαίνονται από 20 έως 22 λεπτά το κιλό, ανάλογα την ποσότητα. Το προγηούμενο χέρι έφυγε στα 21 λεπτά. Όσον αφορά το πρώτο χέρι ήταν στα 19 λεπτά το κιλό, σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρσι που η τιμή έφτασε στα 27 λεπτά. Ζήτηση υπάρχει για μηδική αλλά οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν οικονομική ρευστότητα.

Ο κ. Μιλτιάδης Ζιάκας, παραγωγός από την Φθιώτιδα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι κάποιοι παραγωγοί έχουν ξεκινήσει το τρίτο χέρι. Οι τιμές είναι μειωμένες σε σχέση με πέρσι. Αυτή την εποχή η μηδική έχει τιμή στα 20 λεπτά το κιλό (φορτωμένη στο χωράφι) όταν πέρσι τέτοια εποχή ήταν στα 24 λεπτά. Βλέπουμε γενικά μια μείωση της τιμής γύρω στα 3 λεπτά σε σχέση με πέρσι. Μέχρι σήμερα κάναμε ελάχιστα ποτίσματα. Από τώρα όμως ξεκινά η άρδευση και αυξάνει το κόστος παραγωγής. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους εμπόρους να αγοράσουν μηδική αλλά θέλουν να την πάρουν σε χαμηλή τιμή.

Ο κ. Σάκης Λουκμακιάς, γεωργοκτηνοτρόφος από την Ξάνθη, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «είμαστε στο τρίτο χέρι της μηδικής αλλά δεν υπάρχει αγορά λόγω της καραντίνας από τα νέα κρούσματα ευλογιάς. Να σας τονίσω ότι ακόμη έχουμε απούλητες ποσότητες από το πρώτο και δεύτερο χέρι. Οι κτηνοτρόφοι στην περιοχή έχουν στην κυριολεξία πτωχεύσει και όσοι έχουν μηδική δεν μπορούν να την πουλήσουν. Σε 20 ημέρες είχαμε 30 κρούσματα ευλογιάς. Από την αρχή της εμφάνισης της ζωονόσου στην Ξάνθη έχουμε 95 κρούσματα και έχουν θανατωθεί πάνω από 30.000 αιγοπρόβατα.

Ο γεωργοκτηνοτρόφος από την Λάρισα κ. Στέλιος Σπανογιάννης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλημα στην παραγωγή μηδικής, αφού οι καιρικές συνθήκες έχουν βοηθήσει την καλλιέργεια. Ωστόσο αν και έχουμε φέτος αυξημένη παραγωγή οι τιμές έχουν μειωθεί γύρω στα 3 λεπτά σε σχέση με πέρσι. Είμαστε στο δεύτερο χέρι και οι τιμές είναι στην Καρδίτσα 21 έως 22 λεπτά το κιλό και στην Λάρισα στα 23 έως 25 λεπτά. Πάντως όσο αυξάνουν οι θερμοκρασίες θα αυξάνουν και τα ποτίσματα και ανεβαίνει το κόστος. Το δεύτερο χέρι συλλογής κατευθύνει τη συντριπτική πλειονότητα της παραγωγής του για πέλλετ για αυτό υπάρχει ενδιαφέρον από τους εμπόρους. Από την άλλη οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν την οικονομική ρευστότητα για να αγοράσουν τώρα μηδική. Θα αναγκαστούν αν την πάρουν σε σακί τον χειμώνα και να πληρώσουν στον έμπορα 30 λεπτά το κιλό.

Ολοκληρώθηκε η Πληρωμή για Σπόρους Σποράς και Πρωτεϊνούχα Κτηνοτροφικά Ψυχανθή – Πάνω από 5,4 εκατ. ευρώ στους Δικαιούχους. Δείτε ποιοι πληρώθηκαν και τι πρέπει να προσέξουν οι υπόλοιποι!

Σε τι διαφέρουν αυτές οι ενισχύσεις από τις άλλες;

Οι συγκεκριμένες ενισχύσεις δεν αφορούν τη συνήθη αγροτική παραγωγή με σκοπό την πώληση του προϊόντος ως τρόφιμο ή ζωοτροφή, όπως συμβαίνει στις περισσότερες συνδεδεμένες ενισχύσεις. Η ενίσχυση για Σπόρους Σποράς απευθύνεται σε παραγωγούς που καλλιεργούν ειδικά για την παραγωγή πιστοποιημένου σπόρου, τον οποίο διαθέτουν στην αγορά ως πολλαπλασιαστικό υλικό. Αντίστοιχα, η ενίσχυση για Πρωτεϊνούχα Κτηνοτροφικά Ψυχανθή έχει στόχο την αύξηση της εγχώριας παραγωγής ζωοτροφικών ψυχανθών, με στόχευση στην αυτάρκεια σε πρωτεϊνούχες ζωοτροφές. Πρόκειται δηλαδή για στοχευμένα μέτρα με ειδικό ρόλο, διαφορετικό από εκείνον των συνδεδεμένων ενισχύσεων που αφορούν ευρύτερες καλλιέργειες.

Ποιοι και πόσα πληρώθηκαν – Τα δύο καθεστώτα

Σε νέα πληρωμή προχώρησε ο ΟΠΕΚΕΠΕ την Τρίτη 4 Ιουνίου 2025, σύμφωνα με επίσημο δελτίο τύπου του Οργανισμού, καλύπτοντας δύο σημαντικά καθεστώτα ενισχύσεων για την αγροτική παραγωγή.
Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκε η καταβολή της ενίσχυσης για το καθεστώς των Σπόρων Σποράς, με συνολικό ποσό που ανήλθε στα 5.089.332 ευρώ και κατανεμήθηκε σε 959 παραγωγούς. Πρόκειται για μία από τις ειδικές ενισχύσεις που αφορούν την πιστοποιημένη σποροπαραγωγή, κρίσιμη για τη διατήρηση ποιοτικού πολλαπλασιαστικού υλικού στη χώρα.
Ταυτόχρονα, εκδόθηκε συμπληρωματική πληρωμή για το καθεστώς των Πρωτεϊνούχων Κτηνοτροφικών Ψυχανθών, ύψους 346.437,12 ευρώ, η οποία αφορά 191 παραγωγούς. Η συγκεκριμένη ενίσχυση στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ψυχανθών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη για ζωοτροφική χρήση.

Ειδικές ενισχύσεις – Όχι συνδεδεμένες

Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες πληρωμές δεν αφορούν τις κύριες Συνδεδεμένες Ενισχύσεις, οι οποίες καλύπτουν μεγαλύτερο αριθμό παραγωγών και καλλιεργειών (όπως σκληρό σιτάρι, βιομηχανική τομάτα, αιγοπρόβατα κ.λπ.). Πρόκειται για ειδικές ενισχύσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της πιστοποιημένης σποροπαραγωγής και της καλλιέργειας ψυχανθών υψηλής πρωτεΐνης για ζωοτροφές – τομείς κρίσιμους για την αυτάρκεια και τη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας.
Υπενθυμίζεται ότι τα καθεστώτα ενίσχυσης για Σπόρους Σποράς και Πρωτεϊνούχα Κτηνοτροφικά Ψυχανθή διέπονται από συγκεκριμένα κριτήρια και διαδικασίες. Οι παραγωγοί που ενδιαφέρονται να ενταχθούν σε αυτά τα καθεστώτα θα πρέπει να ανατρέξουν στις σχετικές εγκυκλίους του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΥΠΑΑΤ για λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις προθεσμίες υποβολής αιτήσεων.
Οι ενισχύσεις αυτές καταβάλλονται με διαφορετικό χρονοδιάγραμμα από τις γενικές συνδεδεμένες, καθώς αφορούν ξεχωριστά καθεστώτα με εξειδικευμένα κριτήρια επιλεξιμότητας και ελέγχων.
Οι πληρωμές εντάσσονται στο πλαίσιο της εφαρμογής των μέτρων του Πυλώνα Ι της ΚΑΠ και έρχονται σε συνέχεια της σταδιακής αποπληρωμής των εκκρεμοτήτων για το έτος ενίσχυσης 2024.

Προϋποθέσεις και Δικαιολογητικά για Ένταξη στα Καθεστώτα

Σπόροι Σποράς
Δικαιούχοι είναι οι παραγωγοί που καλλιεργούν για την παραγωγή πιστοποιημένου σπόρου σποράς, είτε μέσω συμβολαιακής γεωργίας με σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις, είτε σε ιδιόκτητες ή ενοικιαζόμενες εκτάσεις.
Απαιτούμενα δικαιολογητικά περιλαμβάνουν τα τιμολόγια αγοράς σπόρου με ημερομηνία έκδοσης έως τις 15 Φεβρουαρίου 2024. Σε περίπτωση χρήσης ιδιοπαραγόμενου σπόρου, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του παραγωγού καθώς και τεκμηρίωση μέσω της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) των τελευταίων τριών ετών.
Επιπλέον υποχρεώσεις περιλαμβάνουν τη χρήση πιστοποιημένου σπόρου σποράς 1ης ή 2ης γενεάς, καθώς και την τήρηση των κανονιστικών απαιτήσεων διαχείρισης και των προτύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης.

Πρωτεϊνούχα Κτηνοτροφικά Ψυχανθή
Δικαιούχοι είναι οι ενεργοί γεωργοί που καλλιεργούν επιλέξιμα είδη πρωτεϊνούχων σανοδοτικών ψυχανθών, όπως η μηδική, σε δηλωμένες και επιλέξιμες εκτάσεις.
Απαιτούμενα δικαιολογητικά περιλαμβάνουν τιμολόγια αγοράς ή πώλησης του παραγόμενου προϊόντος σε κτηνοτρόφο. Στην περίπτωση ιδιοκατανάλωσης, είναι απαραίτητο να έχει επιλεγεί το πεδίο «Ιδιοκατανάλωση» στην ΕΑΕ, με ταυτόχρονη συμπλήρωση του αριθμού κιλών που προορίζονται για ιδιοκατανάλωση.
Επιπλέον υποχρεώσεις περιλαμβάνουν τη χρήση πιστοποιημένου σπόρου σποράς 1ης ή 2ης γενεάς και την τήρηση όλων των κανονιστικών απαιτήσεων που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διαχείριση των εκμεταλλεύσεων και την περιβαλλοντική προστασία.

Οι παραπάνω πληροφορίες βασίζονται στις εγκυκλίους του ΟΠΕΚΕΠΕ και ισχύουν για το έτος ενίσχυσης 2024, (ΕΑΕ2024). Για το έτος 2025, αναμένονται οι αντίστοιχες εγκύκλιοι και οδηγίες

Τι να κάνουν όσοι δεν πληρώθηκαν

Οι παραγωγοί που δεν είδαν πίστωση στους λογαριασμούς τους, παρότι έχουν υποβάλει ορθά τις δηλώσεις και πληρούν τις προϋποθέσεις, συνίσταται να επικοινωνήσουν με το ΚΥΔ υποβολής της ΕΑΕ τους ή απευθείας με τον ΟΠΕΚΕΠΕ για διευκρινίσεις.

Πηγές

Δελτίο Τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ 4/6

Οδηγίες υποβολής ενιαίας αίτησης ενίσχυσης έτους 2024 - ΟΠΕΚΕΠΕ

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η απόφαση με τον καθορισμό του ύψους της συνδεδεμένης εισοδηματικής στήριξης στις καλλιέργειες οσπρίων, πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών και σανοδοτικών ψυχανθών. Συγκεκριμένα έχουμε:

Το ύψος της συνδεδεμένης στήριξης στην καλλιέργεια του οσπρίων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση για το έτος ενίσχυσης 2024,καθορίζεται στα 328 ευρώ/εκτάριο (32,8 ευρώ το στρέμμα)

Το ύψος της συνδεδεμένης στήριξης στην καλλιέργεια του πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών για το έτος ενίσχυσης 2024, καθορίζεται στα 192 ευρώ/ εκτάριο (19,2 ευρώ το στρέμμα).

Το ύψος της συνδεδεμένης στήριξης στην καλλιέργεια του πρωτεϊνούχων σανοδοτικών ψυχανθών για το έτος ενίσχυσης 2024, καθορίζεται στα 95 ευρώ/εκτάριο (9,5 ευρώ το στρέμμα).

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Έβαλαν την Κτηνοτροφική Σόγια στο καθεστώς των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων από το 2024 αλλά δεν έκαναν το ΦΕΚ με τους όρους και τις προϋποθέσεις λήψης της ενίσχυσης. Αποτέλεσμα οι αγρότες δεν γνωρίζουν τι θα κάνουν στην σπορά.

Για το θέμα εξέδωσε ανακοίνωση ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας, Θεόδωρος Αμπελίδης, ο οποίος αναφέρει τα εξής:

Όπως γνωρίζετε, στις 18 Δεκεμβρίου 2024, εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. C(2024)8878 final – 18.12.2024 εκτελεστική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), η 2η τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ), η οποία υποβλήθηκε επίσημα στην ΕΕ, στις 24 Οκτωβρίου 2024.

Στην τροποποίηση αυτή εντάσσεται η Κτηνοτροφική Σόγια στο καθεστώς των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων.

Η τροποποίηση αυτή κρίθηκε σκόπιμη καθότι η Σόγια αποτελεί ένα σημαντικό πρωτεϊνούχο προϊόν, χρησιμοποιούμενο ευρύτατα στην κτηνοτροφία. Η άσκηση πετυχημένης κτηνοτροφίας εξαρτάται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, από τη χρήση πρωτεϊνούχων ζωοτροφών φυτικής προέλευσης, οι οποίες δυστυχώς προέρχονται κυρίως από σόγια εισαγόμενη από τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ και λιγότερο από Ευρωπαϊκές χώρες, αφού δεν υπάρχει αυτάρκεια στην Ε.Ε. για αυτό το προϊόν.

Στην Ελλάδα η Σόγια άρχισε να καλλιεργείται τα τελευταία 20 χρόνια.

Οι περισσότερες καλλιεργούμενες εκτάσεις της Σόγιας εντοπίζονται στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στην περιοχή του Παραρτήματος μας στην Ανατολική Μακεδονία (περίπου το 80 - 90% επί του συνόλου της έκτασης).

Για αυτό το λόγο γίναμε αποδέκτες της ανησυχίας αλλά και της διαμαρτυρίας αγροτών και γεωπόνων σχετικά με το γεγονός ότι δεν έχει εκδοθεί η σχετική Υ.Α., ή άλλη σχετική διοικητική διαδικασία, που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης από τους καλλιεργητές της Σόγιας. Δηλαδή μια απόφαση που θα καθορίζει με σαφήνεια την απαιτούμενη ποσότητα σπόρου/στρέμμα, την απαιτούμενη ποσότητα πώλησης παραγόμενου προϊόντος ανά στρέμμα σε εμπόρους ή κτηνοτρόφους και άλλες τέτοιες σχετικές λεπτομέρειες.

Αξιότιμοι κύριοι
Λόγω της επικείμενης χρονικά σποράς της καλλιέργειας της Σόγιας στην περιοχής μας, αλλά και προκειμένου να υπάρξει επιτυχία της συγκεκριμένης καλλιέργειας στην περιοχή μας και να επιτύχουμε τη μαζική συμμετοχή των αγροτών μας, είναι απαραίτητο αυτοί να γνωρίζουν εγκαίρως τους όρους και τις προϋποθέσεις λήψης της συνδεδεμένης ενίσχυσης. Για αυτό θα παρακαλούσαμε το συντομότερο δυνατόν να διευκρινιστούν αρμοδίως οι σχετικές προϋποθέσεις λήψης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στην Σόγια. Αν δεν συμβεί αυτό, λόγω της υπάρχουσας αβεβαιότητας, οι ενδιαφερόμενοι αγρότες σύντομα θα στραφούν σε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την δραστική μείωση των εκτάσεων της Σόγιας στην περιοχή μας, μια ζωοτροφή που τόσο ανάγκη την έχει η ελληνική κτηνοτροφία.

Με τροποποιητική απόφαση η Συνδεδεμένη Βρώσιμων Οσπρίων έτους 2024 (που θα πληρωθεί το επόμενο διάστημα) δύναται κατ’ εξαίρεση να χορηγηθεί ακόμη και στους παραγωγούς που παρέδωσαν μειωμένη ποσότητα προϊόντος (κιλά/στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης).

Αλλαγές στους όρους επιλεξιμότητας για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα όσπρια που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση (φακή, ρεβίθι, φασόλι, κουκί, λαθούρι) προβλέπει τροποποιητική απόφαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που δημοσιεύθηκε με καθυστέρηση στη Διαύγεια σήμερα Τετάρτη (19/3/2025), ενώ είχε υπογραφεί από τις 13/3/2025.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την τροποποιητική απόφαση, κατά παρέκκλιση, για την καλλιεργητική περίοδο 2024 λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών που αντιμετώπισε η χώρα, ως δικαιούχοι θεωρούνται και αυτοί που παραδίδουν ποσότητα προϊόντος μειωμένη κατά 30% από αυτή που απαιτείται.

Δικαιούχοι της συνδεδεμένης εισοδηματικής ενίσχυσης για τα όσπρια, είναι οι ενεργοί γεωργοί, που καλλιεργούν όσπρια που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση (φακή, ρεβίθι, φασόλι, κουκί, λαθούρι), σε επιλέξιμες εκτάσεις και πληρούν τους παρακάτω όρους επιλεξιμότητας:

• Να προσκομίζουν τιμολόγιο πώλησης ή αγοράς του προϊόντος.
• Να παραδίδουν ρεβίθια κατ’ ελάχιστο 70 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης.
• Να παραδίδουν φακές κατ’ ελάχιστο 40 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης.
• Να παραδίδουν φασόλια μέτρια και χονδρά κατ’ ελάχιστο 100 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης.
• Να παραδίδουν φασόλια γίγαντες και ελέφαντες κατ’ ελάχιστο 150 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης.
• Να παραδίδουν φασόλια μαυρομάτικα κατ’ ελάχιστο 70 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης
• Να παραδίδουν κουκιά κατ’ ελάχιστο 60 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης
• Να παραδίδουν λαθούρι κατ’ ελάχιστο 60 κιλά ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης
• Η συγκομιδή να πραγματοποιείται μόνο στην ωριμότητα ή κοντά στην ωριμότητα.
• Να παραδίδουν προϊόν σε επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς και οργανώσεις παραγωγών με δραστηριότητα την επεξεργασία οσπρίων, το αργότερο έως την 28η Φεβρουαρίου του επόμενου από το έτος υποβολής της αίτησης. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, η καταληκτική αυτή ημερομηνία δύναται να τροποποιηθεί με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Για τις περιπτώσεις των όρων επιλεξιμότητας με αριθμό 6, 7 και 8, η υποχρέωση αυτή ισχύει από το έτος υποβολής ΕΑΕ 2025 και έπειτα.
• Οι παραδόσεις πρέπει να γίνονται σε έναν από τους παρακάτω φορείς: i) Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ) όπως ορίζονται στο ν. 4673/2020 «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ii) ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, σύμφωνα με τον Καν. (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και τον Κανονισμό (ΕΕ) 1308/2013. iii) οποιαδήποτε νομική οντότητα έχουσα εμπορική δραστηριότητα στον τομέα των οσπρίων.

Στην περίπτωση που υπάρχουν διαπιστωμένες εξατομικευμένες ζημιές ανά δικαιούχο από τον Ελληνικό Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.), δύναται οι ποσότητες αυτές να προσμετρούνται στη συνολική επιλέξιμη ποσότητα. Ο ΕΛ.Γ.Α., υποχρεούται στην αποστολή σχετικού ηλεκτρονικού αρχείου με τα αποτελέσματα εκτιμήσεων ζημιών στον ΟΠΕΚΕΠΕ το αργότερο ως το τέλος Φεβρουαρίου του έτους που έπεται της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης».

Διαβάστε την απόφαση (εδώ)

Να δοθούν άμεσες αποζημιώσεις για την ολική καταστροφή της παραγωγής ξερού φασολιού στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, ζητά ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, με αναφορά του προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα.

Συγκεκριμένα, ο κ. Κόκκαλης κατέθεσε ως αναφορά την κοινή επιστολή του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών – ΘΕΣΤΟ, του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλίας – ΘΕΣΓΗ, του Αγροτικού Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών - Η ΝΕΑ ΕΝΩΣΗ και του Αγροτικού Συνεταιρισμού Χάλκης - Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ με το «Αίτημα αποζημίωσης, παράθεση κόστους παραγωγής ξερού φασολιού».

Στην επιστολή αναφέρεται ότι «η παραγωγή του ξερού φασολιού την φετινή χρονιά ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς δίνοντας αποθαρρυντικό μήνυμα στους παραγωγούς που με τόσο μεράκι ξεκίνησαν να επενδύουν σε μια νέα καλλιέργεια. Παρά τις πρώιμες σπορές που έγιναν από μεριάς των παραγωγών στις αρχές Απριλίου, οι δυσκολίες φάνηκαν από την αρχή της ανθοφορίας με τους συνεχόμενους καύσωνες να ταλαιπωρούν την καλλιέργεια με τελικό αποτέλεσμα την ολική καταστροφή».

Επισημαίνεται ότι «οι παραγωγοί αντιλήφθηκαν το μέγεθος της ζημιάς επικοινώνησαν άμεσα με τους συνεταιρισμούς και εκείνοι με την σειρά τους με τον ΕΛΓΑ.

Αφού ολοκληρώθηκαν οι εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ διαπιστώθηκε από κοινού τόσο από τον οργανισμό ασφαλίσεών όσο και από τους συνεταιρισμούς πως παρά την ολική καταστροφή εξαιτίας των συνεχόμενων ακραία υψηλών θερμοκρασιών πως ο ΕΛΓΑ δεν μπορεί να αποζημιώσει τους παραγωγούς στο 100% που ανέρχεται η πραγματική ζημιά».

Ζητείται «να αποζημιωθούν οι παραγωγοί για να μπορέσουν να ζουν, να παράγουν και να στηρίζουν τον τόπο τους όπως και συνέχισαν να κάνουν παρά το ισχυρό πλήγμα που δέχθηκαν από την καταστροφική χρονιά που άφησέ πίσω του ο Daniel και Elias».

Αυτή την εποχή έχουν μειωθεί οι αποθηκευμένες ποσότητες αλλά αρχίζει να μειώνεται και η ζήτηση για μηδική.

Επίσης στις περιοχές που είναι σε καραντίνα για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, λόγω μείωσης του ζωικού κεφαλαίου υπάρχει μειωμένης ζήτηση.

Η καλή ποιότητα αυτή την εποχή έχει τιμή από 30 έως 35 λεπτά το κιλό.

Από Μάρτιο αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές της μηδικής και οι παραγωγοί θα πρέπει να προσέξουν τα καρτελάκια για την λήψη πριμ συνδεδεμένης ενίσχυσης. Θυμίζουμε ότι χρήση του πιστοποιημένο σπόρου για την συνδεδεμένη ενίσχυση στην καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων σανοδοτικών ψυχανθών, για το έτος 2024, για λόγους προσαρμογής, ήταν προαιρετική. Από το 2025 όμως οι παραγωγοί μηδικής είναι υποχρεωμένοι χρησιμοποιούν καθολικά πιστοποιημένο σπόρο προς σπορά 1ης ή 2ης γενεάς (αναπαραγωγής) για να λαβουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Η χρήση του σπόρου αποδεικνύεται με την προσκόμιση πρωτότυπων τιμολογίων αγοράς των σπόρων προς σπορά και των πρωτότυπων επίσημων ετικετών, που φέρουν οι συσκευασίες των σπόρων προς σπορά, που αναγράφονται στα ανωτέρω τιμολόγια αγοράς. Επίσης οι παραγωγοί θα πρέπει να προσκομίζουν τιμολόγιο αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε μεταποιητική μονάδα, κτηνοτρόφο ή έμπορο του προϊόντος.

Ο κ. Σάκης Λουκμακιάς, γεωργο-κτηνοτρόφος από το δήμο Τοπείρου Ξάνθης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή η τιμή πώλησης της μηδικής είναι από 25 εως 30 λεπτά το κιλό. Υπάρχει όμως περίπτωση να μειωθούν οι τιμές το επόμενο διάστημα λόγω μείωσης της ζήτησης. Μόνο στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης έχουν χαθεί από τις ζωονόσους 200.000 αιγοπρόβατα.

Για τον πιστοποιημένο σπόρο στις νέες φυτεύσεις, που αναμένεται να γίνουν τον Μάρτιο, είναι δεδομένο ότι θα αυξήσουν το κόστος καλλιέργειας. Σήμερα αγοράζουμε σπόρο στα 3 έως 3,5 ευρώ το κιλό. Με το καρτελάκι θα φτάσει στα 8 έως 10 ευρώ το κιλό. Μιλάμε για μια αύξηση της τάξης των 25 ευρώ το στρέμμα. Κάποιοι βγάζουν αποφάσεις εις βάρος των παραγωγών».

Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί στο νότιο Έβρο γιατί λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν τα τριφύλλια τους.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, Κώστας Αλεξανδρής, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «από τον Αύγουστο που εμφανίστηκε η ευλογιά των προβάτων στην περιοχή είμαστε συνεχώς σε καραντίνα. Αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στους κτηνοτρόφους αλλά και στους παραγωγούς τριφυλλιού που λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν το προϊόν τους. Μπήκαν σε καραντίνα δέματα μηδικής, εξαιτίας της ζωονόσου, που έχουν συλλεχθεί και αποθηκευτεί πριν από την εμφάνισή της.

Στην περιοχή του νότιου και κεντρικού Έβρου καλλιεργούνται περίπου 50.000 στρέμματα ποτιστικά με τριφύλλι (μηδική) και 20.000 στρέμματα ξηρικά.

Μιλάμε ότι αυτή την στιγμή βρίσκονται στις αποθήκες της περιοχής μας απούλητοι πάνω από 12.000 τόνοι τριφύλλια. Επίσης ζητάμε αποζημίωση για την αποθηκευμένη ποσότητα αν δεν εγκριθεί η ελεύθερη διακίνηση του προϊόντος.

Προτείνουμε μάλιστα να υπάρξει ειδική επιτροπή με γεωπόνους της ΔΑΟΚ και με αντιπρόσωπο των αγροτών, που να προβεί σε ζύγισμα των αποθηκευμένων ποσοτήτων.

Αυτή την εποχή η τιμή παραγωγού για την μηδική είναι στα 25 - 26 λεπτά το κιλό. Όσο περνάει ο καιρός όμως θα μειωθεί η ζήτηση και θα πέσουν οι τιμές.

Επίσης από τον Απρίλιο αναμένεται να ξεκινήσουν οι πρώτες κοπές και θα έχουμε τη νέα παραγωγή. Τι θα γίνει με τους παραγωγούς που δεν κατάφεραν να πουλήσουν μηδική λόγω καραντίνας και κινδυνεύουν να χάσουν την συνδεδεμένη;

Ακόμη μας ζητάνε να κάνουμε φυτεύσεις με καρτελάκια (πιστοποιημένο σπόρο) για να εισπράξουμε το πριμ της συνδεδεμένης. Θα πρέπει να μας απαντήσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ τι θα συμβεί σε σπορές που μπήκαν σε περασμένες περιόδους, καθώς ως γνωστόν η καλλιέργεια είναι πολυετής. Θα χάσουν την συνδεδεμένη;

Περιμένουμε να γίνει συνάντηση στο ΥπΑΑΤ για να ξεκαθαρίσουν τα προβλήματα με το εμπόριο και την συνδεδεμένη της μηδικής. Πάντως να τονίσω ότι αν σήμερα άνοιγε το εμπόριο στην περιοχή θα μπορούσαμε να πουλήσουμε σε λίγες ημέρες περίπου το 30% της ποσότητας που έχουμε στις αποθήκες».

Σε εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρονται οι όροι για την χορήγηση της συνδεδεμένης εισοδηματικής στήριξης στην καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών.

Δικαιούχοι της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή είναι οι ενεργοί γεωργοί, που καλλιεργούν κτηνοτροφικά, πρωτεϊνούχα καρποδοτικά ψυχανθή, σε επιλέξιμες εκτάσεις, υπό τις εξής προϋποθέσεις:

1. Να προσκομίζουν τιμολόγιο αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε μεταποιητική μονάδα, κτηνοτρόφο ή έμπορο του προϊόντος.
Στην περίπτωση που οι δικαιούχοι διατηρούν παράλληλα κτηνοτροφική εκμετάλλευση μηρυκαστικών, δεν απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης για το μέρος της ζωοτροφής που προορίζεται για τα ζώα της εκμετάλλευσής τους (ιδιοκατανάλωση), το οποίο θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή.

2. Η συγκομιδή να πραγματοποιείται μόνο στην ωριμότητα ή κοντά στην ωριμότητα.

3. Να παραδίδουν προϊόν σε επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς και οργανώσεις παραγωγών με δραστηριότητα την επεξεργασία κτηνοτροφικών ψυχανθών το αργότερο έως την 28η Φεβρουαρίου του επόμενου από το έτος υποβολής της αίτησης.

4. Οι παραδόσεις πρέπει να γίνονται σε έναν από τους παρακάτω φορείς:
i) Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ) όπως ορίζονται στον ν. 4673/2020 «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει,
ii) ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, σύμφωνα με τον Καν. (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και τον Κανονισμό (ΕΕ) 1308/2013,
iii) οποιαδήποτε νομική οντότητα έχουσα εμπορική δραστηριότητα στον τομέα των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών.

5. Στην περίπτωση που υπάρχουν διαπιστωμένες εξατομικευμένες ζημιές ανά δικαιούχο από τον Ελληνικό Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) δύναται οι ποσότητες αυτές να προσμετρούνται στην συνολική επιλέξιμη ποσότητα. Ο ΕΛΓΑ, υποχρεούται στην καταχώρηση των αποτελεσμάτων εκτιμήσεων ζημιών στη σχετική εφαρμογή του ΟΠΕΚΕΠΕ το αργότερο ως το τέλος Φεβρουαρίου του του επόμενου έτους από το έτος υποβολής της αίτησης

Υποχρεώσεις Δικαιούχων

Οι γεωργοί προκειμένου να τύχουν της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, υποχρεούνται:
1. Να τηρούν στο σύνολο της εκμετάλλευσης τους τις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης του ενωσιακού δικαίου και τα πρότυπα της ΕΕ για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ)
2. Να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της αιρεσιμότητας
3. Να δέχονται και να διευκολύνουν τους προβλεπόμενους ελέγχους από τις αρμόδιες Εθνικές και Ενωσιακές αρχές ελέγχου παρέχοντας οποιοδήποτε συμπληρωματικό στοιχείο ή πληροφορία τους ζητηθεί.
4. Να υποβάλλουν αίτημα λήψης ενίσχυσης. Το αίτημα λήψης της συνδεδεμένης ενίσχυσης κτηνοτροφικών, πρωτεϊνούχων καρποδοτικών ψυχανθών γίνεται σε ειδική θέση του εντύπου της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης (επιλογή του κωδικού καθεστώτος 0106: «ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΡΩΤΕΙΝΟΥΧΩΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΨΥΧΑΝΘΩΝ») ανεξάρτητα αν οι ενδιαφερόμενοι είναι δικαιούχοι ή όχι της βασικής ενίσχυσης.
Για την δήλωση συμμετοχής ισχύουν τα οριζόμενα από τις σχετικές αποφάσεις για τη βασική ενίσχυση συμπεριλαμβανομένων και των προθεσμιών υποβολής της.
Η δήλωση του γεωργού συνεπάγεται ότι αποδέχεται τα οριζόμενα στην σχετική απόφαση σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης της ενίσχυσης, τους ισχύοντες όρους και τις προϋποθέσεις καθώς και την κοινοποίηση των στοιχείων του.
5. Να διατηρούν τα επίσημα παραστατικά τα οποία τεκμηριώνουν την παράδοση της πρώτης ύλης στις μεταποιητικές επιχειρήσεις ή τους φορείς ή/και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία απαιτούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ τουλάχιστον για 3 έτη.

Υποχρεώσεις Φορέων

Α. Οι φορείς, στους/στις οποίους οι γεωργοί παραδίδουν το προϊόν υποχρεούνται:
1. Να έχουν υποβάλλει αίτηση ένταξης έως τις 15.09 του έτους ενίσχυσης και το αργότερο πριν την έναρξη των παραδόσεων στο σχετικό μητρώο του ΟΠΕΚΕΠΕ, προσκομίζοντας κατά περίπτωση:

• Απόφαση αναγνώρισης (για τις ΑΣΟ)
• Έναρξη επιτηδεύματος και/ή
• Βεβαίωση Γ.Ε.ΜΗ. (για εμπόρους).

Οι φορείς μπορούν να απεντάσσονται από το σχετικό μητρώο με αίτηση διαγραφής στα ανωτέρω διαστήματα, από το επόμενο έτος της ένταξής τους.
2. Εφόσον εντάσσονται στο ανωτέρω μητρώο, να καταχωρούν στην ηλεκτρονική εφαρμογή του ΟΠΕΚΕΠΕ τα απαιτούμενα στοιχεία για κάθε γεωργό. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ΑΦΜ του γεωργού, τη συνολική παραλαμβανομένη ποσότητα προϊόντος και τα αναλυτικά στοιχεία του Δελτίου ποσοτικής παραλαβής/τιμολογίου. Τα τιμολόγια αγοράς υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή στην εφαρμογή, προκειμένου να είναι διαθέσιμα σε κάθε έλεγχο.
3. Να τηρούν αρχείο όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών εγγράφων και παραστατικών τα οποία απαιτούνται για τους οποιουσδήποτε διοικητικούς ή λογιστικούς ελέγχους
4. Να συνεργάζονται και να διευκολύνουν τις αρμόδιες αρχές κατά την πραγματοποίηση των ελέγχων.

Διαδικασία χορήγησης ενίσχυσης

Για την περίπτωση ιδιοκατανάλωσης του προϊόντος, οι δικαιούχοι υποχρεούνται επιπλέον:

• να επιλέγεται το πεδίο «Ιδιοκατανάλωση» στην αίτηση με την υποχρεωτική συμπλήρωση του πεδίου «Κιλά Προϊόντος για Ιδιοκατανάλωση»

Για την περίπτωση παραδόσεων σε κτηνοτρόφους, οι δικαιούχοι υποχρεούνται επιπλέον:

• να συμπληρώνουν τα πεδία «ΑΦΜ Αγοραστή Κτηνοτρόφου», «Κιλά Προϊόντος προς Πώληση» και «Ημερομηνία Τιμολογίου»
• να υποβάλλουν ηλεκτρονικά το σχετικό παραστατικό (Κωδικός δικαιολογητικού 196: Τιμολόγιο αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε κτηνοτρόφο - Πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή)

Σε περίπτωση απώλειας ή άλλης επίσημης χρήσης των πρωτότυπων τιμολογίων, ο παραγωγός πρέπει να προσκομίσει γνήσια αντίγραφα τους, από το στέλεχος του τιμολογίου του προμηθευτή σπόρου, σφραγισμένα και υπογεγραμμένα από τον εκδότη.

Σημειώνεται ότι γεωργοί που δεν τηρούν το σύνολο των ανωτέρω όρων επιλεξιμότητας, δεν λαμβάνουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση.

Επιλέξιμα είδη κτηνοτροφικών, πρωτεϊνούχων καρποδοτικών ψυχανθών

Κτηνοτροφικό κουκί - Vicia faba L.
Κτηνοτροφικό ρεβίθι - Cicer arietinum L
Κτηνοτροφικό μπιζέλι / (κτηνοτροφικό πίσο) - Pisum sativum L.
Βίκος - Vicia sativa L.
Κτηνοτροφικό λαθούρι -Lathyrous cicera L.
Λούπινο λευκό - Lupinus albus
Λούπινο κυανό - L. angustifolius
Λούπινο κίτρινο - L. luteus
Ρόβι - Vicia ervil

Πραγματοποιήθηκε, στις 17/1/2025, η Γενική Συνέλευση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Οσπρίων Ελλάδος, στην Καστοριά.

Το μοναδικό θέμα της ημερήσιας διάταξης ήταν οι εκλογές για την ανάδειξη του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου της Οργάνωσης.

Από τον τομέα της μεταποίησης εξελέγησαν οι κάτωθι:
Καραγεωργίου Άγης (ΑΦΟΙ Κ. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΕ - 3ΑΛΦΑ)
Πιστιόλας Άγις (ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ ΕΥ.ΓΕ ΑΒΕΕ - AGRINO)
Στεργίου Νικόλαος (ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ Ε.Ε.)
Φωτιάδης Τρύφων (ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. - ΑΡΟΣΙΣ Α.Ε.)

Από τον τομέα της παραγωγής εξελέγησαν οι κάτωθι:
Τσιχήτας Χρήστος (ΕΑΣΘ Α.Ε.)
Μάνος Θωμάς (ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ & ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ)
Σουλιώτης Χρήστος (ΑΣ ΘΕΣΤΟ)
Παπαβασιλείου Κώστας (ΕΑΣ ΚΙΑΤΟΥ ΑΕΣ Α.Ε.)\

Μετά το πέρας της διαδικασίας, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση:
Πρόεδρος: Τσιχήτας Χρήστος
Αντιπρόεδρος: Καραγεωργίου Άγης
Γραμματέας: Μάνος Θωμάς
Ταμίας: Πιστιόλας Άγις

Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί στο νότιο Έβρο γιατί λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν τα τριφύλλια τους.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, Κώστας Αλεξανδρής, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «από τον Αύγουστο που εμφανίστηκε η ευλογιά των προβάτων στην περιοχή είμαστε συνεχώς σε καραντίνα. Αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στους κτηνοτρόφους αλλά και στους παραγωγούς τριφυλλιού που λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν το προϊόν τους.

Στην περιοχή του νότιου και κεντρικού Έβρου καλλιεργούνται περίπου 50.000 στρέμματα ποτιστικά με τριφύλλι (μηδική) και 20.000 στρέμματα ξηρικά.

Μιλάμε ότι αυτή την στιγμή βρίσκονται στις αποθήκες της περιοχής μας απούλητοι πάνω από 12.000 τόνοι τριφύλλια.

Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αυτής διοχειτεύεται εκτός νομού και ήδη υπάρχουν ανοικτά συμβόλαια και συμφωνίες που αναγκαστικά και βιαίως διακόπηκαν και αθετούνται.

Αυτή την εποχή η τιμή παραγωγού είναι στα 24 - 30 λεπτά το κιλό και έχει αυξηθεί επειδή υπάρχει έλλειψη στην αγορά λόγω της καραντίνας.

Οι ποσότητες που έχουν συλλεχθεί και αποθηκευτεί, κατά την περίοδο του καλοκαιριού, αποτελούν για τους παραγωγούς ένα βασικό εισόδημα ίσως για πολλούς και το μοναδικό.

Οι βασικές περιοχές παραγωγής τριφυλλιού είναι στη Βοιωτία, στις Σέρρες και στον Έβρο. Κάποιες περιοχές στις Σέρρες και ο ολόκληρος ο Έβρος είμαστε σε καραντίνα εδώ και τρεις μήνες.

Στον Έβρο έχουν θανατωθεί χιλιάδες ζώα, λόγω της ευλογιάς, με αποτέλεσμα οι στάβλοι να έχουν αδειάσει και δεν υπάρχει ζήτηση για ζωοτροφές.

Από την περιοχή μας προμηθεύουμε με τριφύλλια τους κτηνοτρόφους του Βόρειου Αιγαίου. Ούτε οι παραγωγοί μπορούν να πουλήσουν ούτε οι κτηνοτρόφοι μπορούν να αγοράσουν.

Τα εύκολα λοιπόν για κάποιους γενικευμένα μέτρα καταστολής της ευλογιάς, που εφαρμόζονται και που αποδείχθηκαν εκ του αποτελέσματος αναποτελεσματικά είχαν σαν αποτέλεσμα να μείνει αδιάθετη η παραγωγή στις αποθήκες.

Πλέον κινδυνεύει να χαθεί η εμπορική περίοδος που πωλούνται τα συγκεκριμένα προϊόντα. Πως θα καταφέρουν να ζήσουν οι παραγωγοί της περιοχής και πως θα ανταπεξέλθουν στα έξοδα μια πολύ δύσκολης παραγωγικής χρονιάς.

Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ τι μέτρα θα πάρει για τις αποθηκευμένες ποσότητες μηδικής που με δική του απόφαση απαγορεύει να διακινηθούν στην αγορά».

Σε εξέλιξη βρίσκεται ο αλωνισμός των ξερών φασολιών στις Πρέσπες και την Καστοριά, με την παραγωγή φέτος να είναι πολύ μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του περασμένου καλοκαιριού.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτριος Λαζαρίδης, πρόεδρος στον αγροτικό συνεταιρισμό Πενταβρύσου Καστοριάς, «αυτές τις ημέρες ξεκινά ο αλωνισμός των μεγάλων ποσοτήτων φασολιών.

Κάθε χρόνο επειδή ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ αναφέρει ότι τα φασόλια είναι ασφαλισμένα μέχρι 31/10 οι παραγωγοί προσπαθούν να τα έχουν συγκομίσει αυτή την ημερομηνία. Φέτος όμως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών ο αλωνισμός πήγε πίσω. Τα φασόλια πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου δεν αντέχουν και φέτος είχαμε πολλές συνεχόμενες ημέρες υψηλές θερμοκρασίες. Ευτυχώς που έφτασε η θερμοκρασία στους 40 βαθμούς Κελσίου για να είναι δυνατή η αποζημίωση του ΕΛΓΑ βάση Κανονισμού.

Πάντως η φετινή χρονιά έχει μεγαλύτερες ζημιές από την παραγωγή σε σχέση με την περσινή που ήταν και εκείνη μια μειωμένη παραγωγή. Πέρσι ο ΕΛΓΑ έδωσε ζημιά 85% φέτος θα είναι περισσότερη. Οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ πέρασαν από τα χωράφια και έκαναν τις εκτιμήσεις ζημιάς. Ακούγεται ότι θα γίνει οριζόντια εκτίμηση στην περιοχή.

Οι τιμές παραγωγού είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα καλλιεργητικά έξοδα είναι μεγάλα και έχουμε πολλά εργατικά.

Στην περιοχή καλλιεργούμε τα «αναρριχώμενα» φασόλια που τα καλλιεργητικά πρέπει να γίνονται όλα με το χέρι. Πολλοί όμως σκέφτονται να αλλάξουν καλλιέργεια και να βάλουν «καθιστά», που είναι πιο ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες και είναι μηχανική καλλιέργεια.

Την τελευταία 5ετία είχαμε 3 χρονιές με ζημιές στην παραγωγή φασολιών λόγω των καιρικών συνθηκών. Βέβαια ο παραγωγός εκείνες τις χρονιές έπρεπε να κάνει τα καλλιεργητικά έξοδα, ενώ είχε απώλειες εισοδήματος λόγω των ζημιών και μειωμένης παραγωγής».

Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Ναλμπαντίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού (ΑΣΦΕΔ) Πρεσπών «Πελεκάνος», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «συγκομίζουμε ότι παραγωγή φασολιού έχει μείνει. Φέτος είναι η πιο καταστροφική χρονιά σε σχέση με τις ζημιές. Φέτος πολλά προβλήματα λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασίων είχαμε ανθόπτωση και δεν έγινε καρπόπτωση. Είχαμε πρόβλημα με τους καύσωνες ήρθε και το χαλάζι και αποτελείωσε την παραγωγή φασολιών στις Πρέσπες.

Στα «πλακέ» φασόλια η ζημιά φτάνει στο 95%, ενώ στους «γίγαντες» και «ελέφαντες» κυμαίνεται από 80 έως 85%. Οι τιμές παραγωγού είναι στα 5 ευρώ το κιλό.

Πάντως έγιναν οι εκτιμήσεις των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ. Αυτό που περιμένουν οι φασολοπαραγωγοί είναι να πάρουν την αποζημίωση για να καλύψουν τα έξοδα της καλλιέργειας και να μείνουν στην περιοχή».

Η χρήση του πιστοποιημένο σπόρου για την συνδεδεμένη ενίσχυση στην καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων σανοδοτικών ψυχανθών (μηδική και τριφύλλι), για το έτος 2024, για λόγους προσαρμογής, εξαιρείται ή καθίσταται προαιρετική, αναφέρει τροποποιητική απόφαση που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ.

Από το 2025 όμως οι παραγωγοί μηδικής και τριφυλλιού είναι υποχρεωμένοι χρησιμοποιούν καθολικά πιστοποιημένο σπόρο προς σπορά 1ης ή 2ης γενεάς (αναπαραγωγής) για να λαβουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Η χρήση του σπόρου αποδεικνύεται με την προσκόμιση πρωτότυπων τιμολογίων αγοράς των σπόρων προς σπορά και των πρωτότυπων επίσημων ετικετών, που φέρουν οι συσκευασίες των σπόρων προς σπορά, που αναγράφονται στα ανωτέρω τιμολόγια αγοράς.

Επίσης οι παραγωγοί θα πρέπει να προσκομίζουν τιμολόγιο αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε μεταποιητική μονάδα, κτηνοτρόφο ή έμπορο του προϊόντος.

Στην περίπτωση που οι δικαιούχοι διατηρούν παράλληλα κτηνοτροφική εκμετάλλευση μηρυκαστικών, δεν απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης για το μέρος της ζωοτροφής που προορίζεται για τα ζώα της εκμετάλλευσής τους, καθώς θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή.

Η συγκομιδή πρέπει να πραγματοποιείται μόνο στην ωριμότητα ή κοντά στην ωριμότητα.

Η ελάχιστη επιλέξιμη έκταση αγροτεμαχίου καθορίζεται σε 0,1 εκτάριο (1 στρέμμα).

Οι παραγωγοί θα πρέπει να παραδίδουν το προϊόν σε εμπόρους, ομάδες/οργανώσεις παραγωγών και συνεταιρισμούς αγροτών, το αργότερο έως την 28η Φεβρουαρίου του επόμενου από το έτος υποβολής της αίτησης. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, η καταληκτική αυτή ημερομηνία δύναται να τροποποιηθεί με απόφαση προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Όσον αφορά το ακριβές ύψος της ενίσχυσης για κάθε έτος καθορίζεται με απόφαση του ΥπΑΑΤ, μετά τον καθορισμό των τελικών επιλέξιμων στρεμμάτων καλλιέργειας.

Σύμφωνα με το Σ.Σ. της ΚΑΠ η προτεινόμενη τιμή ενίσχυσης είναι 8,3 ευρώ το στρέμμα (με ±15% μπορεί να κυμανθεί από 7,1 έως 9,5 ευρώ το στρέμμα) τόσο για τη μηδική όσο και για το τριφύλλι.

Η έκταση αναφοράς για κάθε έτος της περιόδου 2023-2027 καθορίζεται σε 1.194.935 στρέμματα (194.935 εκτάρια).

Ο προϋπολογισμός της ενίσχυσης για κάθε έτος της περιόδου 2023-2027 στο πλαίσιο της συνδεδεμένης εισοδηματικής ενίσχυσης για τα πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή ανέρχεται στα 16.179.600 ευρώ.

Διαβάστε στο ΦΕΚ (εδώ)

Τελικά το ΥπΑΑΤ έκανε δεκτό το αίτημα του ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας για ένταξη της κτηνοτροφικής σόγιας στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης.

Όπως αναφέρει ενημερωτικό από τον υφυπουργό ΑΑΤ, Διονύσιο Σταμενίτη, «σχετικά με την ένταξη της κτηνοτροφικής σόγιας στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών, σημειώνεται ότι, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2024, θα κατατεθεί η 3η τροποποίηση Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) 2023- 2027.

Στο πλαίσιο αυτής της τροποποίησης, θα συμπεριληφθούν και οι απαραίτητες τροποποιήσεις για τις παρεμβάσεις των συνδεδεμένων ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένης της ένταξης της κτηνοτροφικής σόγιας στην παρέμβαση της συνδεδεμένης ενίσχυσης των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών».

Στην Ελλάδα η σόγια άρχισε να καλλιεργείται τα τελευταία 15 χρόνια. Οι περισσότερες καλλιέργειες εντοπίζονται στη Βόρεια Ελλάδα και στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας (Τενάγη), με τάση μείωσης όμως τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, η καλλιέργεια της σόγιας στην χώρα μας το 2028 ανερχόταν σε 36.510 στρέμματα, το 2020 μειώθηκε στα 28.867 στρέμματα και το 2022 έφτασε στα 20.257 στρέμματα.

Σύμφωνα με πρόσφατα οικονομικά στοιχεία, τα οποία παραθέτει το ΓΕΩΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας, στην Ελλάδα, εισάγονται περίπου 320.000 τόνοι σπόρου σόγιας και 350.000 τόνοι σογιάλευρου, αξίας περίπου 250 εκατ. ευρώ.

Κατά την εφαρμογή της προηγούμενης ΚΛΠ 2014-2020 αλλά και την μεταβατική περίοδο 2021-2022 οι καλλιεργητές της κτηνοτροφικής σόγιας ελάμβαναν συνδεδεμένη ενίσχυση ως πρωτεϊνούχο ψυχανθές παρόμοια με την μηδική, τον βίκο κ.α.

Στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027 προβλέπεται η παροχή συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή. Όμως στα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027 περιλαμβάνει μόνο τον βικό, το λούπινο, τη ρόβη, το κτηνοτροφικό μπιζέλι, λαθούρι, ρεβύθι και κουκί.

«Δυστυχώς για λόγους που δεν αιτιολογούνται είχε αφαιρεθεί, σε σχέση με την προηγούμενη ΚΑΠ, η κτηνοτροφική σόγια», σημειώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας Δρ Ζαφείρης Μυστακίδης και προσθέτει: «ευτυχώς αυτή η αδικία διορθώθηκε».

Σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ παράρτημα Κοζάνης, από Δευτέρα (26 Αυγούστου 2024) ξεκίνησε η αναγγελία για ζημιές από βροχόπτωση-σχίσιμο καρπών για την καλλιέργεια των μήλων και συγκεκριμένα για την ποικιλία gala.

Την άλλη εβδομάδα οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ θα ξεκινήσουν εκτιμήσεις ζημιών στην καλλιέργεια φασολιού.

Θυμίζουμε την Παρασκευή, 23 Αυγούστου, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γεώργιος Αμανατίδης, επισκέφτηκε στην Καστοριά τα αγροκτήματα, Κορησού, Βασιλειάδας, Μελισσoτόπου, Σταυροποτάμου, βλέποντας αρχικά καλλιέργειες φασολιών, μήλων και πατάτας.

Παρόντες ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Δημήτρης Σαββόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Πασχάλης Χαρούμενος, οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι Όλγα Τράσια και Θεοφύλακτος Ζυμπίδης, ο Δ/ντης Αγροτικής Οικονομίας ΠΕ Καστοριάς Παναγιώτης Πετρίδης και κλιμάκιο του υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ Κοζάνης με επικεφαλής την προϊσταμένη Κατόγλου Ελένη.

Στα αγροκτήματα συναντήθηκαν με τους παραγωγούς της περιοχής μας και ενημερώθηκαν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Οι αγρότες τόνισαν πως η φετινή χρονιά είναι εξαιρετικά δύσκολη, λόγω των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν το προηγούμενο διάστημα.

Στην συνέχεια μετέβησαν στην ΓΕΟΚ, οπού συναντήθηκαν με τον πρόεδρο, Δημοσθένη Μωυσίδη, συζήτησαν και ενημερώθηκαν για τα προβλήματα που παρουσιάζονται στα αγροτικά προϊόντα καθώς επίσης και για τις δυσκολίες στα στάδια της μεταποίησης και της εμπορίας.