Το κάλιο στην ελληνική γεωργία

Σε μια καινοτόμο και πολυδιάστατη εκδήλωση, είχαμε τη χαρά να παρουσιάσουμε σε 150 συνεργάτες μας τη στρατηγική, την έρευνα, τις τεχνολογίες και την προσέγγισή μας στην αγορά των Βιολογικών.
Η εκδήλωση περιλάμβανε 6 θεματικές ενότητες, υποστηρίχθηκε από σύγχρονο οπτικοακουστικό εξοπλισμό, 4 σκηνικά σημεία παρουσίασης, πλούσιο οπτικό υλικό, ζωντανή κάλυψη, βίντεο πελατών, διαδραστικά menti quiz και έρευνες ανατροφοδότησης.

Στο τέλος, παρουσιάσαμε τον Νέο κατάλογο Syngenta Biologicals, με το φρέσκο και δυναμικό μας branding.
Οι 16 ομιλητές από τα τμήματα Marketing, Τεχνικής υποστήριξης, Πωλήσεων και Regulatory έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για 4, 5 ώρες, χαρίζοντας σε όλους μια δυνατή εμπειρία γνώσης και συνεργασίας.
Τα εξαιρετικά σχόλια και η θετική ενέργεια των συμμετεχόντων ήταν η καλύτερη ανταμοιβή μας!
Πολλοί πελάτες μας είπαν πως ήταν η καλύτερη εκδήλωση που έχουν παρακολουθήσει ποτέ - και αυτό μας γεμίζει περηφάνια και έμπνευση για τη συνέχεια!
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.syngenta.gr/nea/nea/event-syngenta-biologicals

Η συγκομιδή μπορεί να τελείωσε, όμως το αμπέλι συνεχίζει να «δουλεύει» σιωπηλά κάτω από το έδαφος. Οι ρίζες του παραμένουν ενεργές και χρειάζονται αναπλήρωση των στοιχείων που εξαντλήθηκαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς.

Όπως εξηγεί ο κ. Σταύρος Δάβαρης από τον Αγροτικό Αμπελουργικό Συνεταιρισμό Παιανίας στον ΑγροΤύπο, «έχει αποδειχθεί και εργαστηριακά και εμπειρικά στο πεδίο ότι η λίπανση μετά τη συγκομιδή είναι απαραίτητη, γιατί τα φυτά είναι ταλαιπωρημένα. Χρειάζονται θρεπτικά στοιχεία για να αναπληρώσουν ό,τι έχει χαθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου».

Η μετασυλλεκτική λίπανση, προσθέτει, λειτουργεί και ως επένδυση για την επόμενη χρονιά. «Το φυτό πρέπει να προλάβει να απορροφήσει τα θρεπτικά πριν πέσει σε λήθαργο», επισημαίνει, «καθώς η λίπανση χρειάζεται χρόνο για να αποδεσμευθούν τα θρεπτικά συστατικά στο έδαφος και να γίνει η απορρόφηση».

Τι προσθέτουμε και πότε

Η μετασυλλεκτική λίπανση βασίζεται στα κύρια θρεπτικά στοιχεία — άζωτο, φώσφορο και κάλιο — σε συνδυασμό με απαραίτητα ιχνοστοιχεία. Ο  κ.  Δάβαρης, τονίζει πως «κυρίως το βόριο βοηθά πάρα πολύ στην αντιμετώπιση μικροραγιών, ανισοραγιών και γενικώς στην καλύτερη καρπόδεση». Ένα λίπασμα που περιέχει τα βασικά μακροθρεπτικά στοιχεία και συμπληρωματικά ιχνοστοιχεία θεωρείται ιδανικό για αυτή την περίοδο. Οι λιπάνσεις πραγματοποιούνται συνήθως τον Νοέμβριο ή στις αρχές Δεκεμβρίου, με ενσωμάτωση είτε μέσω άροσης είτε —ακόμη καλύτερα— ύστερα από βροχόπτωση, ώστε να διαλυθεί αποτελεσματικότερα το λίπασμα.

Για τους παραγωγούς που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, υπάρχουν και πιο προσιτές επιλογές. Μπορούν να ενσωματώσουν ψυχανθή, όπως βίκο ή μηδική, στον αμπελώνα τους ή να εφαρμόσουν οργανική λίπανση με κοπριά και παρόμοια φυσικά υλικά. Όπως επισημαίνει, «οι οργανικές εφαρμογές είναι πιο οικονομικές, αλλά αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ζιζανίων την άνοιξη και τις ανάγκες για μηχανική καλλιέργεια».

Αν η λίπανση δεν πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο, υπάρχει περιθώριο να γίνει αργότερα, με διαφυλλική εφαρμογή την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού, συνδυαστικά με τους ψεκασμούς για ασθένειες. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνει ο κ. Δάβαρης, η μετασυλλεκτική λίπανση —είτε οργανική είτε συμβατική— αποτελεί αναγκαία επένδυση για την υγεία και την ισορροπία του αμπελιού.

Καιρικές συνθήκες και ανάγκη για λήθαργο

Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τόσο τη διάλυση όσο και την απορρόφηση των λιπασμάτων, ειδικά σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας ή βροχοπτώσεων. Όπως εξηγεί ο κ. Δάβαρης, «αυτό που επηρεάζει περισσότερο το ίδιο το φυτό είναι ότι χρειαζόμαστε αρκετό κρύο τον χειμώνα, προκειμένου να πέσουν σε λήθαργο τα φυτά. Διαφορετικά έχουμε πρόβλημα – το φυτό δεν αποδίδει, γιατί δεν αποταμιεύει όπως πρέπει κατά τη διάρκεια της ληθαργικής φάσης».

Επισημαίνει επίσης ότι «τα λιπάσματα χρειάζονται κάποιους μήνες για να αποδεσμεύσουν τα θρεπτικά τους συστατικά», επομένως «πρέπει να ενσωματωθούν στο έδαφος την περίοδο που το φυτό θα αρχίσει να “ξυπνά”, ώστε να μπορεί να τα προσλάβει – δηλαδή στις αρχές της άνοιξης».

Υπερλίπανση, ποιότητα νερού και τοπικές προκλήσεις

Ένα ζήτημα που αναφέρει ο γεωπόνος είναι η υπερλίπανση, η οποία μπορεί να προκαλέσει νιτρορρύπανση. «Το πρόβλημα συνήθως δεν είναι η έλλειψη λίπανσης, αλλά η υπερλίπανση, που προκαλεί περίσσεια αζώτου στο έδαφος, το οποίο δεν είναι πλέον προσλήψιμο. Αυτό ενδεχομένως να επηρεάσει και την ποιότητα του νερού στον υδροφόρο».

Στην ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων, προσθέτει, «η ποιότητα του νερού υποβαθμίζεται, είτε λόγω υπεράντλησης είτε λόγω σταδιακής εισβολής του θαλάσσιου νερού». Όπως εξηγεί ο κ. Δάβαρης, «βασικά προβλήματα της περιοχής είναι η έλλειψη και η ποιότητα νερού».

Υπάρχει ωστόσο και μια εναλλακτική: «Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων της περιοχής του Κορωπίου παρέχει νερό τριτοβάθμιας επεξεργασίας, το οποίο είναι κατάλληλο για άρδευση – ωστόσο καταλήγει στη θάλασσα, ενώ θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τον αγροτικό τομέα».

Η υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα αποτελεί επίσης παράγοντα που επηρεάζει τη λίπανση. «Η ύπαρξη αλάτων σε μεγάλο βαθμό στο έδαφος επηρεάζει την αφομοίωση των θρεπτικών του λιπάσματος, αλλά και τον κίνδυνο αλλαγής του τύπου του λιπάσματος μέσα από χημικές διεργασίες. Έτσι, σε ορισμένες περιοχές το νερό έχει γίνει τελείως ακατάλληλο για άρδευση».

Παλαιοί αμπελώνες και επιλεκτική λίπανση

Στην Παιανία, «τα περισσότερα αμπέλια είναι μεγάλης ηλικίας» και οι παραγωγοί ασχολούνται κυρίως με κυπελλοειδή καλλιέργεια. Όπως εξηγεί ο κ. Δάβαρης, «πολλοί σκέφτονται ότι το οικονομικό όφελος από την παραγωγή δεν θα αντισταθμίσει τη δαπάνη για λίπανση, οπότε αρκετοί δεν μπαίνουν στη διαδικασία αυτή».

Παρόλα αυτά, αρκετοί αμπελουργοί ακολουθούν μια εναλλασσόμενη στρατηγική λίπανσης, όπου «τη μία χρονιά λιπαίνουν ένα κομμάτι του αμπελώνα και την επόμενη το άλλο», ώστε να εξοικονομούν χρήματα χωρίς να εγκαταλείπουν πλήρως τη θρέψη του εδάφους. «Αρκετοί λιπαίνουν εκ περιτροπής», συμπληρώνει, «δηλαδή μία χρονιά αυτό το κομμάτι και την επόμενη το άλλο, επιστρέφοντας μετά στο αρχικό, ώστε να υπάρχει εξοικονόμηση χρημάτων, αλλά και να αποφεύγεται η περίσσεια αζώτου στο έδαφος».

Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται μόνο στα Μεσόγεια· σε πολλές περιοχές της χώρας με γηραιούς αμπελώνες, οι παραγωγοί ακολουθούν παρόμοια πρακτική, προσαρμόζοντας τις εφαρμογές λίπανσης στις οικονομικές δυνατότητες και στις ανάγκες του κάθε αγρού.

Η φροντίδα του σήμερα, η ράγα του αύριο

Η μετασυλλεκτική λίπανση παραμένει αναγκαία επένδυση για τη βιωσιμότητα και την ισορροπία της καλλιέργειας. Ακόμη και σε περιόδους οικονομικής στενότητας, μια σωστά χρονισμένη εφαρμογή — οργανική ή συμβατική — δίνει στο φυτό τη δυνατότητα να αναπληρώσει ό,τι έχασε και να ξεκινήσει δυναμικά την επόμενη χρονιά, ανταμείβοντας τον παραγωγό με έναν πιο “δεμένο” και ζωντανό αμπελώνα.

Γιατί είναι απαραίτητη η μετασυλλεκτική λίπανση στην ελιά

H συγκομιδή της ελιάς είναι μια διαδικασία που, αναλόγως της γεωγραφικής περιοχής και της ποικιλίας, έχει ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο και θα συνεχίσει ακόμα και μέχρι τον επόμενο Ιανουάριο. Είναι ένα στάδιο κατά το οποίο απομακρύνονται από τα δέντρα πόροι και θρεπτικά στοιχεία και αποτελεί ένα γεγονός κατά το οποίο τα δέντρα καταπονούνται. 

Η απομάκρυνση θρεπτικών στοιχείων μέσω των συγκομιζόμενων καρπών μειώνει τα επίπεδά τους στα δέντρα. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόδοση σε καρπό, τόσο μεγαλύτερη και η απομάκρυνση των θρεπτικών στοιχείων. Αυτή θα ενταθεί ακόμη περισσότερο με το επερχόμενο χειμερινό κλάδεμα όπου θα αφαιρεθούν επιπλέον ποσότητες θρεπτικών στοιχείων που περιέχονται στο ξύλο.  Για αυτό χρειάζεται να αναπληρώσουμε τα χαμένα θρεπτικά στοιχεία με την εφαρμογή λιπασμάτων είτε μέσω του εδάφους είτε διαφυλλικά. Με τα αποθέματα που θα δημιουργήσουν τα δέντρα, θα αναπτύξουν τις απαραίτητες δομές οι οποίες θα υποστηρίξουν την παραγωγή της επόμενης χρονιάς, τη διαφοροποίηση οφθαλμών για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο και την εξομάλυνση της παρενιαυτοφορίας.

Ποια θρεπτικά στοιχεία θα πρέπει να εφαρμόσουμε

Ο σωστότερος τρόπος ώστε να προσδιορίσουμε τα θρεπτικά στοιχεία που χρήζουν αναπλήρωσης μετά τη συγκομιδή είναι να έχουμε διενεργήσει μια αξιόπιστη ανάλυση φύλλων κατά την καλοκαιρινή περίοδο, καθώς και να έχουμε μια καλή εκτίμηση της τρέχουσας παραγωγής. Η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση θα μας δείξει τη θρεπτική κατάσταση των δένδρων. Είναι ένα δείκτης που μαρτυρά αν έχουμε καλύψει τις ανάγκες με την τακτική θρέψης που έχουμε ακολουθήσει ως εκείνη τη στιγμή. Η παραγωγή σε ελαιόκαρπο μας βοηθά να υπολογίσουμε την απομάκρυνση θρεπτικών στοιχείων. 

Σε πολλές περιπτώσεις τα παραπάνω δεδομένα δεν είναι διαθέσιμα. Αναγκάζονται έτσι οι παραγωγοί να ακολουθήσουν μια πιο συνηθισμένη οδό, η οποία αφορά σε προϊόντα που περιέχουν τα θρεπτικά στοιχεία που γνωρίζουμε ότι απομακρύνονται περισσότερο με τη συγκομιδή και που είναι απαραίτητο να αποθηκευτούν πριν την είσοδο των δένδρων στη χειμερινή περίοδο του ληθάργου. 

Τα πιο κρίσιμα θρεπτικά στοιχεία που απαιτούνται μετά τη συγκομιδή είναι ο φώσφορος και το κάλιο.  Και τα δύο έχουν καταναλωθεί από τα δέντρα σημαντικά κατά την ανάπτυξη των καρπών. Για αυτό απαιτείται η αναπλήρωσή τους στο έδαφος, ώστε να υποστηριχθεί η συσσώρευση αποθεμάτων στις ρίζες, στα κλαδιά και τον κορμό. Από τα υπόλοιπα θρεπτικά στοιχεία είναι σημαντικά, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, το άζωτο, το μαγνήσιο, το βόριο και ο ψευδάργυρος. Το ασβέστιο επίσης βοηθά στη γρηγορότερη ωρίμανση των ετήσιων βλαστών.

Ο κατάλληλος χρόνος για μετασυλλεκτική λίπανση

Ιδανικά, η καλύτερη περίοδος για τη μετασυλλεκτική λίπανση των ελαιόδενδρων είναι από τον Σεπτέμβριο έως και τον Νοέμβριο, εφόσον έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Σε αυτή την περίοδο εκμεταλλευόμαστε την ενεργή χλωροφύλλη, τη δραστηριότητα της ρίζας και τη θερμοκρασία του εδάφους η οποία ακόμα επιτρέπει την απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων. Μετασυλλεκτικές εφαρμογές πολύ νωρίς μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη βλαστικότητα των δένδρων. Αντίθετα, καθυστερημένες εφαρμογές μπορεί να έχουν χαμηλή αποτελεσματικότητα διότι μειώνεται αρκετά η ικανότητα απορρόφησης από το ριζικό σύστημα και η δραστηριότητα των φύλλων.

Λίπανση από το έδαφος

Εφόσον οι συνθήκες και ο χρόνος συγκομιδής το επιτρέπουν, η εφαρμογή του YaraMila COMPLEX, είναι η ιδανική λύση για την αποδοτική τροφοδότηση των δένδρων από το έδαφος. Η σειρά YaraMila περιέχει την τεχνολογία P-Extend που εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα φωσφόρου σε σχέση με τα κοινά λιπάσματα του ανταγωνισμού. Επιπρόσθετα, τα λιπάσματα YaraMila λιώνουν ταχύτατα, διασφαλίζοντας την άμεση προσέγγιση των θρεπτικών στοιχείων στις ρίζες, ακόμα και σε εδάφη με χαμηλή εδαφική υγρασία. Άλλοι τύποι που ενδείκνυνται για τη μετασυλλεκτική λίπανση της ελιάς από το έδαφος είναι τα YaraMila ELIOS και YaraMila K-MAX.

Διαφυλλική λίπανση

Στις περιπτώσεις που οι συνθήκες, η δυνατότητα των παραγωγών ή ο χρόνος συγκομιδής δεν επιτρέπουν την από εδάφους παροχή θρεπτικών στοιχείων, απαιτείται η χρήση αξιόπιστων διαφυλλικών λιπασμάτων. Τα διαφυλλικά λιπάσματα εισέρχονται στα φυτά διαμέσου των φύλλων από τα στομάτια παρέχοντάς τους τα θρεπτικά στοιχεία. Θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά και ασφαλή για το χρήστη, την καλλιέργεια και τον τελικό καταναλωτή.
 
Η σειρά YaraVita διαθέτει διαφυλλικά λιπάσματα κύριων και δευτερευόντων θρεπτικών στοιχείων, καθώς και ιχνοστοιχείων που παρέχονται στις καλλιέργειες με ακρίβεια. Είναι συνθέσεις θρεπτικών στοιχείων, σε χημικές ενώσεις μικρού μοριακού βάρους, ώστε να διεισδύουν εύκολα στα φύλλα. Παρασκευάζονται από επιλεγμένες πρώτες ύλες αυστηρών προδιαγραφών και μέσα από μακροχρόνιες διαδικασίες έρευνας και ανάπτυξης. Σε συνδυασμό με τους υψηλής ποιότητας διαβρέκτες και προσκολλητικά συστατικά που περιέχονται, βελτιστοποιούν τη διασπορά των σταγόνων του ψεκαστικού διαλύματος στα μέρη του φυτού όπου εφαρμόζονται και μειώνουν την πιθανότητα έκπλυσης από τη βροχή.  

Τα λιπάσματα YaraVita που είναι κατάλληλα για εφαρμογή στα ελαιόδεντρα, μετασυλλεκτικά είναι τα, YaraVita BUD BOOST, YaraVita FRUTREL ή YaraVita POWERBOR Ca. Ένα από αυτά συνδυαστικά με το YaraVita AGRIPOTASH συνιστούν μια αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λύση για την παροχή των απαραίτητων πόρων στα δέντρα, διαφυλλικά, μετά τη συγκομιδή. Μπορούν να συνδυαστούν εύκολα με άλλα λιπάσματα, βιοδιεγέρτες ή φυτοπροστατευτικά προϊόντα της αγοράς.

Στη Yara προσεγγίζουμε ολιστικά τη θρέψη των καλλιεργειών. Εκτός από τα προϊόντα προσφέρουμε και λύσεις που αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για τους παραγωγούς, τους γεωπόνους και τους γεωργικούς συμβούλους. 

Η υπηρεσία Megalab που αφορά σε αναλύσεις φύλλων και εδάφους από τη Yara στο Pocklington της Αγγλίας είναι διαθέσιμη στους αγρότες μέσω των γεωπονικών καταστημάτων-συνεργατών μας. https://www.yara.gr/psifiakes-epharmoges/yara-megalab/

Επίσης στην ιστοσελίδα tankmix.com μπορείτε να ελέγξετε τη φυσική συμβατότητα των διαφυλλικών λιπασμάτων YaraVita με αγροχημικά σκευάσματα που εφαρμόζονται διαφυλλικά. https://www.yara.gr/psifiakes-epharmoges/tankmixit/

Στον τομέα της ψηφιακής γεωργίας και της γεωργίας ακριβείας, μέσα από την πλατφόρμα της FarmB® Digital Agriculture μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή YaraFX INSIGHT. Το YaraFX INSIGHT είναι ένα λειτουργικό σύστημα της Yara που προσδιορίζει τις ανάγκες των καλλιεργειών σε θρεπτικά στοιχεία με βάση το εκτιμώμενο ύψος της παραγωγής, τη σύσταση και τη γονιμότητα των εδαφών. Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν προγράμματα θρέψης διασφαλίζοντας ότι οι καλλιέργειες λαμβάνουν τη σωστή ποσότητα θρεπτικών στοιχείων τη χρονική στιγμή που τα απαιτούν. Η καλλιέργεια της ελιάς συμπεριλαμβάνεται στις καλλιέργειες του Yara FX INSIGHT. https://www.yara.gr/psifiakes-epharmoges/farmb/
Συγγραφέας:
Αλέξανδρος Παναγόπουλος
Senior Agronomist – Yara Hellas

Η συγκομιδή της ελιάς σηματοδοτεί το τέλος ενός παραγωγικού κύκλου και ταυτόχρονα την αρχή του επόμενου. Μετά τη συγκομιδή, τα ελαιόδεντρα βρίσκονται σε κατάσταση «εξάντλησης», έχοντας καταναλώσει σημαντικά αποθέματα θρεπτικών στοιχείων. Σε αυτή τη φάση χρειάζονται «ενίσχυση» για να αναπληρώσουν δυνάμεις, να αναπτύξουν νέα βλάστηση και να προετοιμαστούν για την επερχόμενη ανθοφορία.

Για να φωτίσει τη σημασία της μετασυλλεκτικής λίπανσης και τις πρακτικές που ακολουθούνται σήμερα, ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με επαγγελματίες του κλάδου, προκειμένου να καταγράψει τις απόψεις και τις προτάσεις τους σχετικά με τον σωστό προγραμματισμό της λίπανσης στην ελιά.

Γιατί είναι κρίσιμη η μετασυλλεκτική λίπανση

Η ελιά έχει υψηλές ανάγκες σε άζωτο (Ν), φώσφορο (P) και κάλιο (K). Για μια παραγωγή 60–80 κιλών καρπού ανά δένδρο, απαιτούνται περίπου 0,8–1,5 kg Ν, 0,25–0,35 kg P και 0,7–1,1 kg K. Αυτές οι ποσότητες αντιστοιχούν σε πάνω από 5 κιλά ενός σύνθετου λιπάσματος σαν το ENTEC® Bor ανά δένδρο.

Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι η ορθολογική λίπανση όχι μόνο αυξάνει την παραγωγή, αλλά και περιορίζει την παρενιαυτοφορία. Εξασφαλίζει καλύτερη ανθοφορία και καρπόδεση, καθώς τα δένδρα διαθέτουν επαρκή «αποθέματα» θρεπτικών. Παράλληλα, βελτιώνει την αντοχή τους σε ακραίες καιρικές συνθήκες και βιοτικές καταπονήσεις. Με τη σωστή μετασυλλεκτική λίπανση, η ελιά «επανέρχεται» έτοιμη για το νέο κύκλο βλάστησης, άνθησης και καρποφορίας.

Πότε πρέπει να εφαρμόζεται

Η κατάλληλη εποχή εξαρτάται από παράγοντες όπως η ποικιλία, η περιοχή, η δυνατότητα άρδευσης και οι καιρικές συνθήκες.

1. Θερμοκρασία εδάφους

Η απορρόφηση θρεπτικών είναι αποτελεσματική όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι σχετικά υψηλή. Αν η λίπανση γίνει πολύ νωρίς, σε ψυχρό έδαφος (π.χ. Νοέμβριο-Δεκέμβριο στη βόρεια Ελλάδα), μπορεί η πρόσληψη να είναι περιορισμένη.

2. Βροχοπτώσεις

Η υγρασία είναι απαραίτητη για τη διάλυση και τη μεταφορά των θρεπτικών στις ρίζες. Σε ξηρές συνθήκες, η αποδοτικότητα της λίπανσης μειώνεται, ενώ οι έντονες βροχοπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν απώλειες, κυρίως αζώτου.

3. Παγετοί και χαμηλές θερμοκρασίες

Αν ακολουθήσει παγετός μετά τη λίπανση, τα δέντρα ενδέχεται να μην αξιοποιήσουν τα θρεπτικά στοιχεία και να υποστούν ζημιές. Επομένως, σε ευπαθείς περιοχές συνιστάται η εφαρμογή μετά την υποχώρηση των χαμηλών θερμοκρασιών.

4. Κατάσταση δένδρων και κλάδεμα

Μετά από αυστηρό κλάδεμα ή χρονιά υψηλής καρποφορίας, οι ανάγκες σε θρεπτικά είναι αυξημένες. Αντίθετα, σε δέντρα με πλούσια βλάστηση και μικρή παραγωγή, η εφαρμογή μπορεί να περιοριστεί.

5. Θρεπτική κατάσταση εδάφους

Οι αναλύσεις εδάφους και φυλλώματος αποτελούν τον πιο αξιόπιστο οδηγό για το σωστό χρόνο και τη δοσολογία. Χωρίς αυτές, η λίπανση γίνεται στα «τυφλά» και συχνά αναποτελεσματικά.

6. Μορφή λιπάσματος

Τα κοκκώδη λιπάσματα εφαρμόζονται συνήθως τον χειμώνα ώστε να προλάβουν να διαλυθούν με τις βροχές, ενώ τα κρυσταλλικά ή υδατοδιαλυτά χρησιμοποιούνται αργότερα, προσφέροντας πιο άμεση δράση.

Τα λιπάσματα ENTEC® αποτελούν αξιόπιστη επιλογή, καθώς διατηρούν το άζωτο διαθέσιμο για μεγαλύτερο διάστημα και μειώνουν τις απώλειες από έκπλυση. Παρέχουν σταδιακή και σταθερή τροφοδοσία, εναρμονισμένη με τις ανάγκες της ελιάς κατά τα κρίσιμα στάδια άνθησης, καρπόδεσης και σκλήρυνσης του ενδοκαρπίου.

Ποια θρεπτικά στοιχεία είναι πιο κρίσιμα

Μακροστοιχεία

Άζωτο (N)

Είναι βασικό για την ανάπτυξη νέας βλάστησης, για το σχηματισμό ανθικών οργάνων, αλλά χρειάζεται προσοχή στην υπερδοσολογία, που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική βλαστική ανάπτυξη σε βάρος της καρποφορίας. 
Προσοχή, το άζωτο είναι ιδιαίτερα ευκίνητο στο έδαφος και υπάρχει κίνδυνος έκπλυσης.

Φώσφορος (P)

Αν και η ελιά συχνά θεωρείται ότι έχει περιορισμένες ανάγκες σε P, μελέτες έχουν δείξει ότι η επάρκεια P ενισχύει την ανθοφορία και την καρπόδεση (όταν δεν υπάρχει έλλειψη). 
Σε εδάφη όξινα ή με μεγάλη περιεκτικότητα σε ανθρακικά, η διαθέσιμη μορφή P μειώνεται, οπότε η προσθήκη P γίνεται αναγκαία.

Κάλιο (K)

Πολύ σημαντικό στην ελιά, καθώς μεγάλο ποσοστό του καλίου βρίσκεται στους καρπούς και αφαιρείται με τη συγκομιδή. Το K σχετίζεται με καλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι, ρύθμιση νερού στους ιστούς, αντοχή σε αβιοτικές καταπονήσεις (ξηρασία, θερμότητα) αλλά και σε βιοτικά στρες. 

Ιχνοστοιχεία

Βόριο (B)

Απαραίτητο για τη γονιμοποίηση και την καρπόδεση. Η έλλειψή του είναι συχνή στην Ελλάδα και προκαλεί προβλήματα όπως νέκρωση φύλλων, μειωμένη ανθοφορία και το φαινόμενο της “σκούπας της μάγισσας”.

Μαγνήσιο (Mg)

Συστατικό της χλωροφύλλης, συμβάλλει στη φωτοσύνθεση και την ενεργειακή ισορροπία των δέντρων του ελαιώνα μας.

Ασβέστιο (Ca)

Εξασφαλίζει ανθεκτικότερες κυτταρικές δομές και καλύτερη ποιότητα καρπών. Η έλλειψη παρατηρείται συχνά σε εδάφη με χαμηλό pH ή ύστερα από μακροχρόνια χρήση θειικής αμμωνίας.

Πρακτικές προτάσεις λίπανσης για τη φετινή χρονιά

Οι καιρικές συνθήκες, η υγρασία και η κατάσταση των δέντρων καθορίζουν τη δόση και το είδος του λιπάσματος. 

Μερικές ενδεικτικές προτάσεις της EuroChem:

1. ENTEC® Bor 20-8-10 +2MgO +0,3Β ή

Nitrophoska® Bor 20-5-10 +3MgO+5S+0,3B+Fe+Zn

3–5 κιλά/δένδρο

2.  Patentkali® 0-0-30 +10MgO+18S μαζί με UTEC® 46-0-0

2–4 κιλά Patentkali® και 1 κιλό UTEC® 46/δένδρο

3.  ENTEC® 21-0-0 + 0,2B ή ENTEC® 21-0-0 + 0,2B+0,08Zn

Σε ελαιώνες που έχουν κλαδευτεί αυστηρά, ή στη βρώσιμη ελιά για να αυξήσουμε την καρπόδεση και να αποφύγουμε την καρπόπτωση κάνουμε επιφανειακή λίπανση με τις παραπάνω επιλογές.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι αναλύσεις εδάφους και φυλλώματος, μας βοηθούν να μειώσουμε το κόστος της λίπανσης, (που λόγω παγκόσμιων συγκυριών δεν είναι διόλου φθηνή στις μέρες μας), και να την κάνουμε πιο αποδοτική και αποτελεσματική.

Συνήθη λάθη μετά τη συγκομιδή

Άκαιρη ή υπερβολική λίπανση:

Η εφαρμογή πρέπει να γίνεται με επαρκή υγρασία ώστε το λίπασμα να διαλυθεί χωρίς να εκπλυθεί. Οι υπερβολές οδηγούν σε βλαστομανία και μειωμένη παραγωγικότητα.

Ελλειμματική χρήση ιχνοστοιχείων:

Η αποκλειστική χρήση NPK ή αζωτούχων λιπασμάτων χωρίς βόριο και μαγνήσιο περιορίζει την καρπόδεση και την ποιότητα λαδιού.

Ασυνεπής παρακολούθηση και απουσία αναλύσεων:

Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο του να μην γίνονται αναλύσεις εδάφους/φυλλώματος, αυτό οδηγεί σε  «τυφλή» λίπανση, με υπερβολές ή υπολίπανση.

Κακή ή καθόλου ενσωμάτωση:

Αν τα λιπάσματα παραμείνουν στην επιφάνεια χωρίς βροχές ή άρδευση, μπορεί να μην «κατέβουν» προς τις ρίζες, με αποτέλεσμα να χάσουμε μέρος του λιπάσματος που δόθηκε στην καλλιέργεια.

Παράβλεψη διαφοροποιήσεων του αγρού:

Συχνά η γονιμότητα του εδάφους διαφέρει εντός του ίδιου ελαιώνα και φυσικά δεν είναι όλα τα χωράφια ίδια, για παράδειγμα οι «άκρες» μπορεί να χρειάζονται επιπλέον λίπανση, ενώ τα δυνατά χωράφια να μην χρειάζονται υπερβολές. 

Το “κλειδί”  για την νέα σοδειά

Η μετασυλλεκτική λίπανση αποτελεί επένδυση για τη νέα παραγωγική περίοδο. Ο σωστός συνδυασμός χρόνου, ποσότητας και τύπου λιπάσματος διασφαλίζει υγιή δένδρα, σταθερή καρποφορία και υψηλή ποιότητα και ποσότητα λαδιού. Η ελιά «θυμάται» τη φροντίδα που της δίνουμε μετά τη συγκομιδή — και σε αυτή τη φάση μπαίνουν τα θεμέλια της επόμενης επιτυχημένης σοδειάς.
Συγγραφέας:
Άλκης Παρασκευόπουλος
Product Manager υδ/των λιπασμάτων, Διευθυντής Τεχνικού & Εγκρίσεων Eurochem Hellas

Τα ψυχανθή ξεχωρίζουν για τη μοναδική τους ικανότητα να δεσμεύουν άζωτο από την ατμόσφαιρα, χάρη στα αζωτοβακτήρια που συμβιώνουν με τις ρίζες τους. Για τον λόγο αυτό, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται προσθήκη αζωτούχου λίπανσης, καθώς τα φυτά καλύπτουν μόνα τους τις ανάγκες τους. Η ανάγκη για επιπλέον άζωτο προκύπτει μόνο όταν το χωράφι δεν έχει καλλιεργηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα με ψυχανθή ή πρόκειται να σπαρθεί είδος που καλλιεργείται για πρώτη φορά στην περιοχή.

Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός του σπόρου με κατάλληλους βιότυπους αζωτοβακτηρίων που διατίθενται στο εμπόριο.
Παρόλα αυτά, στα περισσότερα ελληνικά εδάφη το φαινόμενο αυτό είναι περιορισμένο, καθώς διαθέτουν επαρκείς πληθυσμούς ριζοβίων. Η πιθανότητα να απαιτηθεί εμβολιασμός είναι αυξημένη μόνο όταν χρησιμοποιούνται ξένες ποικιλίες που δεν έχουν προσαρμοστεί ακόμη πλήρως στις συνθήκες της χώρας.

Η διαδικασία του εμβολιασμού πραγματοποιείται συνήθως με διαβροχή του σπόρου και ανάμειξη με το σκεύασμα των αζωτοβακτηρίων, το οποίο μπορεί να αραιωθεί και σε νερό. Η εργασία πρέπει να γίνεται σε σκιερό μέρος, αποφεύγοντας την έκθεση του εμβολιασμένου σπόρου στον ήλιο, ενώ το καπάκι της σπαρτικής μηχανής θα πρέπει να παραμένει κλειστό. Η σπορά πρέπει να πραγματοποιείται εντός 48 ωρών από τον εμβολιασμό· αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, συνιστάται η επανάληψή του. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε εδάφη όπου δεν υπάρχουν αυτόχθονες πληθυσμοί ριζοβίων, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις ο εμβολιασμός μιας μόνο χρονιάς δεν επαρκεί και θα πρέπει να επαναληφθεί.

Τι γίνεται στην πράξη

Σε αυτή τη φάση χορηγείται ολόκληρη η ποσότητα φωσφόρου και καλίου, που είναι απαραίτητα για τη σωστή εγκατάσταση των φυτών.

Η εφαρμογή μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

Με διασπορά πριν τη σπορά, όπου το λίπασμα απλώνεται σε όλη την επιφάνεια του χωραφιού με λιπασματοδιανομέα και στη συνέχεια ενσωματώνεται με όργωμα ή φρέζα. Η μέθοδος αυτή είναι απλή και εξασφαλίζει ομοιόμορφη κατανομή των θρεπτικών στοιχείων, ωστόσο μέρος του λιπάσματος μπορεί να παραμείνει μακριά από τη ριζόσφαιρα των φυτών.

Κατά τη σπορά, με τοποθέτηση του λιπάσματος σε παράλληλες γραμμές προς τους σπόρους και ελαφρώς βαθύτερα από το βάθος σποράς. Αυτή η τεχνική αυξάνει την αξιοποίηση των θρεπτικών στοιχείων από τα νεαρά φυτά και επιτρέπει οικονομία στη συνολική ποσότητα λιπάσματος, καθώς το φυτό έχει άμεση πρόσβαση στα στοιχεία κατά τη βλάστηση. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή για να αποφευχθεί η άμεση επαφή του λιπάσματος με τους σπόρους, που μπορεί να προκαλέσει φυτοτοξικότητα.

Η σωστή δοσολογία δεν μπορεί να είναι ίδια κάθε χρονιά — αλλά ούτε και για κάθε χωράφι. Πριν από τη λίπανση, είναι απαραίτητη μια ανάλυση εδάφους, ώστε να εκτιμηθούν τα διαθέσιμα θρεπτικά στοιχεία και να προσαρμοστεί η εφαρμογή στις πραγματικές ανάγκες του αγρού. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται οικονομία, αποδοτικότητα και αποφεύγονται προβλήματα που συνδέονται με υπερβολικές ή ακατάλληλες δόσεις.

Βίκος

Ο βίκος συμβιώνει κυρίως με το Rhizobium leguminosarum bv. viciae, μέσω του οποίου καλύπτει αποτελεσματικά τις ανάγκες του σε άζωτο. Για τον λόγο αυτό, στις ελληνικές συνθήκες δεν απαιτείται προσθήκη αζώτου ή καλίου, καθώς τα περισσότερα εδάφη είναι ήδη επαρκώς εφοδιασμένα. Αντίθετα, τα φυτά ανταποκρίνονται θετικά στη χορήγηση φωσφόρου, που συμβάλλει στην καλύτερη ανάπτυξη των ριζών και στη διαδικασία της αζωτοδέσμευσης. Σε φτωχά εδάφη, η εφαρμογή έως 6 μονάδων φωσφόρου ανά στρέμμα θεωρείται επαρκής για την κάλυψη των αναγκών της καλλιέργειας.

Μπιζέλι

Στο μπιζέλι, πρόβλημα αζώτου μπορεί να εμφανιστεί κυρίως στις καρποδοτικές καλλιέργειες, καθώς η φυσική διαδικασία αζωτοδέσμευσης δεν επαρκεί πάντοτε για να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των φυτών. Αν όμως το χωράφι διαθέτει υπολειμματικό άζωτο από προηγούμενη καλλιέργεια, δεν απαιτείται πρόσθετη εφαρμογή. Σε πολύ φτωχά εδάφη μπορεί να χρειαστεί μικρή ποσότητα αζώτου για να ενισχυθεί η πρώτη ανάπτυξη των φυτών. Οι ρίζες του μπιζελιού συμβιώνουν με το Rhizobium leguminosarum bv. viciae, επομένως συνιστάται εμβολιασμός του σπόρου όταν η καλλιέργεια γίνεται για πρώτη φορά στο χωράφι. Το μπιζέλι παρουσιάζει υψηλές ανάγκες σε φώσφορο, και σε εδάφη με έλλειψη του στοιχείου συνιστάται η εφαρμογή 2,5–6 μονάδων P/στρέμμα, ενώ σε φτωχά σε κάλιο εδάφη 2,5–6 μονάδες Κ₂Ο/στρ.

Κουκιά

Τα κουκιά διαθέτουν ιδιαίτερα μεγάλη ικανότητα αζωτοδέσμευσης, γεγονός που καθιστά περιττή τη χορήγηση αζώτου ακόμη και σε άγονα εδάφη. Εξαίρεση αποτελεί η εφαρμογή 2–3 κιλών Ν/στρέμμα, όταν η καλλιέργεια απουσιάζει για πολλά χρόνια από το χωράφι και οι πληθυσμοί ριζοβίων είναι περιορισμένοι. Οι ρίζες των κουκιών συμβιώνουν αποτελεσματικά μόνο με το Rhizobium leguminosarum bv. viciae, το οποίο εξασφαλίζει την επάρκεια αζώτου. Για τη βασική λίπανση, ως κατώτερα όρια θεωρούνται τα 11 ppm φωσφόρου (P) και τα 81 ppm καλίου (Κ) στο έδαφος. Συνήθως επαρκούν 6 μονάδες φωσφόρου, ενώ σε περίπτωση έλλειψης καλίου συνιστάται η προσθήκη επιπλέον 6 μονάδων.

Ρεβίθι

Η καλλιέργεια του ρεβιθιού δεν απαιτεί αζωτούχα λίπανση, εκτός αν πρόκειται για πολύ φτωχά ή άγονα εδάφη, όπου η αρχική ανάπτυξη των φυτών μπορεί να επηρεαστεί. Για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων, το ρεβίθι χρειάζεται 6–9 μονάδες φωσφόρου ανά στρέμμα, ποσότητα που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της βασικής λίπανσης.

Φακή

Η προσθήκη αζώτου στη φακή δικαιολογείται μόνο σε ιδιαίτερα άγονα εδάφη ή όταν κατά τη σπορά επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες και αυξημένη υγρασία. Η καλλιέργεια ανταποκρίνεται θετικά στα φωσφορούχα λιπάσματα, όταν η περιεκτικότητα του εδάφους είναι κάτω από 4 ppm φωσφόρου (κατά Olsen) ή κάτω από 9 ppm σε ξηρικές συνθήκες, με προτεινόμενη δόση 6–9 μονάδων P ανά στρέμμα. Σε πολύ ασβεστούχα εδάφη, συνιστάται προληπτικά η εφαρμογή 2 κιλών θειικού σιδήρου/στρ. για την αποφυγή τροφοπενίας σιδήρου. Αν και η προσθήκη καλίου δεν φαίνεται να αυξάνει την απόδοση, συμβάλλει στη βελτίωση της βραστικότητας της φακής. Οι ρίζες της συμβιώνουν με στελέχη του Rhizobium leguminosarum, ωστόσο η αποτελεσματικότητα της αζωτοδέσμευσης ποικίλλει ανάλογα με το στέλεχος του ριζοβίου.

Ο σωστός σχεδιασμός ξεκινά από το έδαφος

Η βασική λίπανση στα ψυχανθή δεν ακολουθεί μία ενιαία συνταγή. Κάθε χωράφι έχει τις δικές του ανάγκες, που καθορίζονται από την ανάλυση του εδάφους, τη σωστή δόση φωσφόρου και καλίου, αλλά και την αποτελεσματική συμβίωση με τα κατάλληλα ριζόβια. Μέσα από αυτή την ισορροπία επιτυγχάνεται σωστή θρέψη, μείωση του κόστους παραγωγής και προστασία του περιβάλλοντος.

Πηγή:

Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 8/2013, «Η βασική λίπανση των φθινοπωρινών καλλιεργειών: σιτηρά, ψυχανθή & ελαιοκράμβη», σελ. 38–40.

Η βασική λίπανση στα φθινοπωρινά σιτηρά αποτελεί το πρώτο και καθοριστικό βήμα για μια ισορροπημένη και αποδοτική καλλιέργεια. Σε αυτή τη φάση χορηγείται ολόκληρη η ποσότητα φωσφόρου και καλίου, καθώς και ένα μέρος του αζώτου, που είναι απαραίτητα για τη σωστή εγκατάσταση των φυτών.

Η εφαρμογή μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

1.Με διασπορά πριν τη σπορά, όπου το λίπασμα απλώνεται σε όλη την επιφάνεια του χωραφιού με λιπασματοδιανομέα και στη συνέχεια ενσωματώνεται με όργωμα ή φρέζα. Η μέθοδος αυτή είναι απλή και εξασφαλίζει ομοιόμορφη κατανομή των θρεπτικών στοιχείων, ωστόσο μέρος του λιπάσματος μπορεί να παραμείνει μακριά από τη ριζόσφαιρα των φυτών.

2.Κατά τη σπορά, με τοποθέτηση του λιπάσματος σε παράλληλες γραμμές προς τους σπόρους και ελαφρώς βαθύτερα από το βάθος σποράς. Αυτή η τεχνική αυξάνει την αξιοποίηση των θρεπτικών στοιχείων από τα νεαρά φυτά και επιτρέπει οικονομία στη συνολική ποσότητα λιπάσματος, καθώς το φυτό έχει άμεση πρόσβαση στα στοιχεία κατά τη βλάστηση. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή για να αποφευχθεί η άμεση επαφή του λιπάσματος με τους σπόρους, που μπορεί να προκαλέσει φυτοτοξικότητα.

Η σωστή δοσολογία δεν μπορεί να είναι ίδια κάθε χρονιά — αλλά ούτε και για κάθε χωράφι. Πριν από τη λίπανση, είναι απαραίτητη μια ανάλυση εδάφους, ώστε να εκτιμηθούν τα διαθέσιμα θρεπτικά στοιχεία και να προσαρμοστεί η εφαρμογή στις πραγματικές ανάγκες του αγρού. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται οικονομία, αποδοτικότητα και αποφεύγονται προβλήματα που συνδέονται με υπερβολικές ή ακατάλληλες δόσεις.

Μαλακό σιτάρι

Για καλλιέργειες με στόχο τη μέγιστη απόδοση (700–800 κιλά/στρέμμα), συνιστάται βασική λίπανση τύπου 9-8-8, δηλαδή 9 μονάδες αζώτου, 8 φωσφόρου και 8 καλίου. Ωστόσο, επειδή οι ιδανικές συνθήκες δεν είναι ο κανόνας, για τα περισσότερα χωράφια επαρκεί η 8-4-4, ειδικά όταν η υγρασία και η γονιμότητα του εδάφους δεν είναι υψηλές.

Πειραματικά έχει βρεθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι τέσσερις μονάδες φωσφόρου είναι αρκετές, ενώ το κάλιο δεν είναι πάντα απαραίτητο. Μόνο σε υψηλές δόσεις (8 μονάδες φωσφόρου και 8 καλίου) παρατηρείται αλληλεπίδραση με το άζωτο που αυξάνει την απόδοση σε βαθμό ώστε να καλύπτεται το επιπλέον κόστος.

Αν στο χωράφι υπάρχει υπολειμματικό άζωτο, η καλλιέργεια δεν αντιδρά θετικά σε νέα χορήγησή του. Σε τέτοιες περιπτώσεις, στη βασική λίπανση προστίθεται μόνο φώσφορος (και κάλιο εφόσον χρειάζεται), ενώ το άζωτο μπορεί να χορηγηθεί επιφανειακά κατά το αδέλφωμα.

Σκληρό σιτάρι

Η βασική λίπανση στο σκληρό σιτάρι εξαρτάται από την ποικιλία, την προηγούμενη καλλιέργεια και τα χαρακτηριστικά του χωραφιού.
Για καλλιέργειες που στοχεύουν σε αποδόσεις άνω των 400 κιλών ανά στρέμμα, συνιστάται λίπανση τύπου 8-4-0.
Για μέσες αποδόσεις γύρω στα 300 κιλά/στρέμμα, επαρκεί η αναλογία 6-4-0.

Η ποσότητα του αζώτου που δίνεται με τη βασική λίπανση μπορεί να μειωθεί σημαντικά όταν το έδαφος είναι πλούσιο σε υπολειμματικό άζωτο ή όταν προβλέπονται περισσότερες από μία επιφανειακές εφαρμογές.
Σε πολύ γόνιμα και υγρά χωράφια χρειάζεται προσοχή ως προς τη συνολική ποσότητα του αζώτου, καθώς η υπερβολική λίπανση μπορεί να οδηγήσει σε πλαγίασμα των φυτών.

Κριθάρι

Για αποδόσεις άνω των 400 κιλών ανά στρέμμα, συνιστάται βασική λίπανση 6-4-0, ενώ για μέσες αποδόσεις γύρω στα 300 κιλά/στρέμμα επαρκεί η 4-4-0.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη λίπανση του κριθαριού βυνοποίησης, καθώς η υπερβολική χορήγηση αζώτου μπορεί να αυξήσει την περιεκτικότητα του καρπού σε πρωτεΐνη — κάτι ανεπιθύμητο για τη βυνοποίηση.
Αντίθετα, στα κριθάρια που προορίζονται για κτηνοτροφή, υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη είναι επιθυμητή.

Η αξιοποίηση του αζώτου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υγρασία του εδάφους: όσο μεγαλύτερη είναι, τόσο καλύτερα χρησιμοποιείται το άζωτο από την καλλιέργεια.
Ωστόσο, στα πολύ υγρά εδάφη πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική λίπανση, γιατί μπορεί να προκαλέσει πλαγίασμα των φυτών.

Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση, ο παραγωγός θα πρέπει να συμβουλεύεται τον γεωπόνο του, καθώς οι ανάγκες ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή, τις εδαφολογικές συνθήκες, το κλίμα και το ιστορικό λίπανσης του αγρού.

Ο σωστός σχεδιασμός ξεκινά από το έδαφος

Η βασική λίπανση των σιτηρών δεν είναι μια τυποποιημένη διαδικασία, αλλά μια προσαρμοσμένη πρακτική που εξαρτάται από το έδαφος, τις καιρικές συνθήκες και τους στόχους της καλλιέργειας.
Η ισορροπία ανάμεσα στα τρία βασικά στοιχεία — άζωτο, φώσφορο και κάλιο — και η ορθή χρονική και χωρική εφαρμογή τους αποτελούν τον πυρήνα μιας σωστά σχεδιασμένης θρέψης.
Με την καθοδήγηση της εδαφολογικής ανάλυσης και τη συνετή χρήση λιπασμάτων, ο παραγωγός μπορεί να επιτύχει σταθερές αποδόσεις, υγιή φυτά και βιώσιμη διαχείριση του εδάφους σε βάθος χρόνου.

Πηγή: Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 8/2013, «Η βασική λίπανση των φθινοπωρινών καλλιεργειών: σιτηρά, ψυχανθή & ελαιοκράμβη», σελ. 38–40.

Η θρέψη των φυτών, θεμέλιο της βιώσιμης γεωργίας και της επισιτιστικής ασφάλειας, τονίζει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Λιπασμάτων που είναι η 13η Οκτωβρίου.

«Η Παγκόσμια Ημέρα Λιπασμάτων αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο των λιπασμάτων στη σύγχρονη γεωργία και στη διασφάλιση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.

Η ημέρα, τιμώντας τις επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις, συμπίπτει με την επέτειο της ανάπτυξης της μεθόδου Haber–Bosch για τη βιομηχανική παραγωγή αμμωνίας - μιας ανακάλυψης που καθόρισε την εξέλιξη της γεωργίας, καθιστώντας εφικτή τη μαζική παραγωγή λιπασμάτων και, κατ' επέκταση, τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας τροφίμων.

Από την αναγνώριση του αζώτου ως θεμελιώδους μακροθρεπτικού στοιχείου, τη σύνθεση της ουρίας το 1828, τη δημιουργία του πρώτου εμπορικού φωσφορικού λιπάσματος το 1842, τη χρήση παρεμποδιστών στα αζωτούχα λιπάσματα το 1962, έως και την ενσωμάτωση των βιοδιεγερτών στα προϊόντα λίπανσης μέσω του νομοθετικού πλαισίου το 2019, αποδεικνύεται ότι η τεχνολογική εξέλιξη στον κλάδο δεν σταματά.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2023 η κατανάλωση λιπασμάτων (σε κύρια θρεπτικά στοιχεία Ν, P₂O₅, K₂O) ανήλθε σε 196 εκατομμύρια τόνους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αντίστοιχα εκτιμήθηκε σε περίπου 12,5 εκατομμύρια τόνους. Στην Ελλάδα, το 2023, η κατανάλωση λιπασμάτων (σε κύρια θρεπτικά στοιχεία Ν, P₂O₅, K₂O) ανήλθε σε 268 χιλιάδες τόνους, καταγράφοντας μείωση κατά 20% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της διετίας 2020–2021.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνεται σημαντικά η χρήση ανόργανων λιπασμάτων που στοχεύουν στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης του αζώτου. Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι το 2024 χρησιμοποιήθηκαν σε 5εκ. στρέμματα λιπάσματα με αναστολείς ουρεάσης ή/και νιτροποίησης και λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης.

Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης θρεπτικών στοιχείων στο σύστημα έδαφος–φυτό, παρατηρείται αύξηση στη χρήση προϊόντα και λιπασμάτων με βιοδιεγερτικές ουσίες, που ενισχύουν το παραγωγικό δυναμικό των καλλιεργειών, την αντοχή τους στις αβιοτικές καταπονήσεις και την αποτελεσματικότερη απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων», αναφέρει ο ΣΠΕΛ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΠΕΛ, κ. Δημήτρη Ρουσσέα: «H Παγκόσμια Ημέρα Λιπασμάτων μας υπενθυμίζει τη συνεχή ανάγκη για καινοτομία, συνεργασία και τεχνολογική πρόοδο στον τομέα των λιπασμάτων, ώστε να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες διατροφικές ανάγκες, να υποστηρίξει την ανθεκτικότητα των αγροδιατροφικών συστημάτων και να προάγει μια γεωργία παραγωγική, ανταγωνιστική και περιβαλλοντικά υπεύθυνη».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτησε την υποστήριξη που παρείχαν τα κράτη μέλη της ΕΕ στην πρότασή της για το πρόγραμμα RENURE (Recovered Nitrogen from Manure), που αφορά την παραγωγή λιπασμάτων από επεξεργασμένη κοπριά.

Όπως τονίζει με την απόφαση αυτή, οι αγρότες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν λιπάσματα που παράγονται από επεξεργασμένη κοπριά πέρα από τα υπάρχοντα όρια που θέτει η Οδηγία για τα Νιτρικά (πατήστε εδώ), αντικαθιστώντας τα ακριβά χημικά λιπάσματα με μια φθηνότερη και περιβαλλοντικά ασφαλέστερη εναλλακτική λύση.

Τα λιπάσματα RENURE, τα οποία παράγονται από επεξεργασμένη κοπριά, προσφέρουν μια κυκλική λύση για τη διαχείριση θρεπτικών συστατικών στη γεωργία, μειώνοντας ταυτόχρονα τα έξοδα για τους αγρότες.

Η χρήση τους αναμένεται να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον αγροτικό τομέα, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγόμενα χημικά προϊόντα, ενώ παράλληλα προστατεύει τα ύδατα και το περιβάλλον, καθώς η εφαρμογή τους θα γίνεται υπό αυστηρούς όρους για την αποφυγή ρύπανσης από νιτρικά.

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, Υδάτινων Πόρων και Κυκλικής Οικονομίας της ΕΕ, Τζέσικα Ρόσγουολ, δήλωσε ότι «η χρήση λιπασμάτων RENURE μπορεί να υποστηρίξει μια αποτελεσματικότερη διαχείριση θρεπτικών συστατικών και να κάνει τη γεωργία μας πιο ανθεκτική, παραμένοντας ασφαλής για το περιβάλλον». Και πρόσθεσε ότι «η πρότασή μας δίνει ευελιξία στα κράτη-μέλη που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα λιπάσματα RENURE, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι εστίες ρύπανσης μπορούν να αντιμετωπιστούν. Είναι ένα βήμα προς την ενδυνάμωση των αγροτών μας, ενώ παράλληλα προστατεύουμε τους κοινούς φυσικούς πόρους μας».

Μετά την απόφαση αυτή η πρόταση της Επιτροπής θα κοινοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για μια τρίμηνη περίοδο ελέγχου. Εάν δεν υπάρξουν αντιρρήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να εγκρίνει την παρούσα τροποποίηση της οδηγίας για τη νιτρορύπανση ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή της χρήσης των λιπασμάτων RENURE.

Πάντως η Επιτροπή επισημαίνει ότι η χρήση των λιπασμάτων RENURE δεν θα είναι υποχρεωτική, αλλά θα εξαρτάται από την επιλογή κάθε κράτους-μέλους, το οποίο θα πρέπει να ενσωματώσει την αλλαγή στην εθνική του νομοθεσία.

Την Παρασκευή (19/09) ο ΣΠΕΛ κατέθεσε στην ΕΕ τις θέσεις του στο πλαίσιο της Δημόσιας Διαβούλευσης του Ευρωπαϊκού Κανονισμού κυκλοφορίας των Προϊόντων Λίπανσης (Καν. 1009/2019).

Μέσω ενός αναλυτικού ερωτηματολόγιου της ΕΕ είχαμε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε μια ολιστική αξιολόγηση του Κανονισμού και να εκφράσουμε τις ανάγκες της αγοράς, όπως αποτυπώθηκαν από τα Μέλη του ΣΠΕΛ.

Ο Καν. 1009/2019 σηματοδότησε μια σημαντική τομή στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο των προϊόντων λίπανσης.

• Επιτρέπει την προαιρετική εφαρμογή του, δυνατότητα που υποστηρίζουμε να διατηρηθεί
• διευρύνει το πλαίσιο των προϊόντων λίπανσης (ΠΛ) που καλύπτει,
• θέτει νέες διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης
• εντάσσει στα ΠΛ τους  βιοδιεγέρτες φυτών

Αυτό το νέο πλαίσιο, αν και άνοιξε τον δρόμο για καινοτομία και ανάπτυξη, στην πράξη, τρία χρόνια μετά την εφαρμογή του, παραμένουν πολλές προκλήσεις.

• Δυσανάλογο κόστος (οικονομικό και διοικητικό) σε σχέση με την προστιθέμενη αξία του
• Ανάγκη για τροποποίηση των Διαδικασιών Συμμόρφωσης, στο πνεύμα του Simplification της ΕΕ
• Έκδοση προτύπων τεχνικών φακέλων & μεθοδολογιών ανάλυσης χωρίς πρόσθετο κόστος
• Απλοποίηση των διαδικασιών εισαγωγής νέων μικροοργανισμών
• Κατάργηση του REACH+
• Οριοθέτηση των επιπέδων ευθύνης μεταξύ κοινοποιημένων οργανισμών και παρασκευαστή
• Δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού πλαισίου εποπτείας της αγοράς στα ΚΜ

Με την παρέμβασή του, ο ΣΠΕΛ, καλεί την ΕΕ σε μια αναθεώρηση που θα διασφαλίζει την καινοτομία, την ασφάλεια, αλλά και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής και ευρωπαϊκής γεωργίας.

Ο Σύνδεσμος Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ) συμμετέχει ως υποστηρικτικός φορέας στο διεθνές συνέδριο Argus Fertilizer Caspian, Black Sea και Eastern European Markets 2025, που θα πραγματοποιηθεί στις 22–23 Σεπτεμβρίου 2025, στην Κωνσταντινούπολη.

Το συνέδριο αναδεικνύεται σε κομβικό σημείο συνάντησης για τη διεθνή βιομηχανία λιπασμάτων, καθώς συγκεντρώνει περισσότερους από 400 συμμετέχοντες από 200 εταιρείες και 45 χώρες, δημιουργώντας ένα δυναμικό πεδίο διαλόγου και συνεργασίας.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου, θα αναλυθούν κομβικά ζητήματα για τον κλάδο, όπως:

• Οι προοπτικές ανάπτυξης στις αγορές λιπασμάτων της Μαύρης Θάλασσας.
• Το εξαγωγικό δυναμικό των προμηθευτών της Κεντρικής Ασίας.
• Οι τελευταίες εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά λιπασμάτων,
• Η εφαρμογή και οι επιπτώσεις από τον Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM).
• Οι προκλήσεις της παγκόσμιας εφοδιαστική αλυσίδα.

Η φετινή διοργάνωση δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να διευρύνουν το δίκτυο των επαφών τους, να ενισχύσουν τη διεθνή συνεργασία και να αποκτήσουν πρόσβαση σε σημαντική γνώση γύρω από τις εξελίξεις του κλάδου.

Το Argus προσφέρει στα Μέλη στου ΣΠΕΛ ειδική έκπτωση 10% για να συμμετέχουν στο συνέδριο.

Ο ΣΠΕΛ στην Λισαβόνα

Ακόμη ο Σύνδεσμος Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ) έχει την ιδιαίτερη τιμή να συμμετέχει ως υποστηρικτικός φορέας στην κορυφαία διοργάνωση του κλάδου των Λιπασμάτων, στο Argus Fertilizer Europe Conference, που θα πραγματοποιηθεί 21–23 Οκτωβρίου 2025, στην Λισαβόνα.

Στο επίκεντρο του συνεδρίου βρίσκονται οι τελευταίες τάσεις της αγοράς λιπασμάτων, οι νέες νομοθετικές εξελίξεις και οι στρατηγικές που διαμορφώνουν το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας. Παράλληλα, θα παρουσιαστούν οι νέες καινοτομίες στις τεχνολογίες θρέψης, στις ψηφιακές λύσεις για τη γεωργία και στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Η συμμετοχή στο συνέδριο προσφέρει τη δυνατότητα δικτύωσης με πάνω από 700 κορυφαίους εκπροσώπους του κλάδου λιπασμάτων και ενισχύει την ανάπτυξη ευκαιριών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Το Argus Media προσφέρει στα Μέλη στου ΣΠΕΛ ειδική έκπτωση 10% για να συμμετέχουν στο συνέδριο.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ

Τα προβλήματα και οι σήψεις από τον Βοτρύτη μειώνουν αφενός προσυλλεκτικά την παραγωγή αλλά και μετά την συλλογή ή τρυγητό. Στα δε οινοποιήσιμα, οι προσβολές από Βοτρύτη προκαλούν μείωση των σακχάρων και των οξέων καθώς και των βιταμινών Β6 και Β10 που παίζουν πολύ σπουδαίο ρόλο στη ζύμωση. Επίσης το ένζυμο λακάση που εκκρίνει ο Βοτρύτης προκαλεί μεταβολές στο χρώμα και θολώματα στο κρασί.

Ένα δεύτερο σημαντικό πρόβλημα που αφορά κυρίως τα επιτραπέζια σταφύλια έχει να κάνει με την απώλεια νερού από την ράχη ή στέλεχος του τσαμπιού και στο καφέτιασμά του. Χάνοντας έτσι το σταφύλι την ελκυστικότητα του και μείωση του δείκτη φρεσκάδας του. Πρόβλημα που λόγω και των υψηλών θερμοκρασιών στη συγκομιδή εντείνεται και απαιτεί άμεση και ταχεία ψύξη των σταφυλιών.

Αξιοποιώντας τη δύναμη του Romeo (Μυκητοκτόνο) και του Bluestim (Συμβατός Οσμολύτης)

Το Romeo. O πρώτος διασυστηματικός ενεργοποιητής των μηχανισμών άμυνας των φυτών με ζύμες, προλαμβάνει τις 3 βασικές ασθένειες του αμπελιού : Περονόσπορο - Ωίδιο - Βοτρύτη. Ενεργοποιεί άμεσα πολλούς και διαφορετικούς μηχανισμούς του φυτού. Είναι ευκολόχρηστο, οικονομικό, με χρήση στη βιολογική και δεν αφήνει χημικά υπολείμματα στα παραγόμενα προϊόντα και ούτε λεκιάζει τους καρπούς.

Ένας από τους μηχανισμούς δράσης του Romeo είναι να επάγει την σύνθεση φλαβονοειδών και πολυφαινολών (ρισβερατρόλη και βινιφερίνη). Ουσίες που συμβάλλουν στην προσαρμογή των φυτών στο υδατικό στρες μέσω της αντιοξειδωτικής τους δράσης, της ρύθμισης της κυτταρικής λειτουργίας και της προστασίας των κυττάρων από τις βλάβες του οξειδωτικού στρες. Διαδραματίζουν ρυθμιστικό ρόλο στη μηχανική αντοχή των κυττάρων αλλά και στην απόκρισή τους στα παθογόνα. Άρρηκτα συνδεδεμένες πέραν της άμυνας, και με την ποιότητα σταφυλιού και κρασιού αλλά και της υγείας του ανθρώπου.

Το Bluestim είναι ένας συμβατός οσμολύτης. Glycine-Betaine 97 % μοναδικής τεχνολογίας παραγωγής και καθαρότητας. Το Bluestim, όταν ψεκαστεί συσσωρεύεται στο φυτό, συγκρατώντας νερό μέσα στα τσαμπιά για να αποτρέψει την αφυδάτωση. Διεισδύει εύκολα και γρήγορα στα φυτικά όργανα, όπου εκεί συνεισφέρει στην αύξηση της αντοχής τους στην καταπόνηση, στη διατήρηση της ακεραιότητας των μεμβρανών και συνεπώς των απωλειών νερού με μείωση σε μαραγκιάσματα και σκασιμάτων. Τέλος, βρέθηκε ότι η χρήση του Bluestim σε υδατικά καταπονημένα φυτά βοηθάει στην αύξηση του φωτοσυνθετικού ρυθμού.

Η χρήση τους σε προγράμματα των δυο σκευασμάτων μειώνει και ελέγχει το στρες της εξατμισοδιαπνοήs, την αφυδάτωση του στελέχους και της ράχης του τσαμπιού, αυξάνει τη σπαργή και το μέγεθος της ρώγας. Σε επιτραπέζιες ποικιλίες η χρήση του Bluestim αύξησε τη διάρκεια ζωής στα κύτταρα των τσαμπιών με μεγαλύτερη συνεκτικότητα της ρώγας, χωρίς μικρορωγμώσεις, σκασίματα. Η χρήση του Romeo προστάτευσε από σήψεις και προσβολές Βοτρύτη δίνοντας μεγαλύτερη διάρκεια και ζωή στα σταφύλια σε αποθήκευση και ράφι.

Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα να χρησιμοποιούνται με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν καθώς και τις προειδοποιητικές φράσεις και σύμβολα Romeo ΑΑΔΑ 11112 Yπ. απόφ. τροπ. φάσματος δράσης: 4165/115541/04-05-2022.

Το Τμήμα Λιπασμάτων και Εδαφολογίας του ΥπΑΑΤ εξέδωσε ενημερωτικό οδηγό (με μορφή ερωτήσεων - απαντήσεων) για τη κυκλοφορία των λιπασμάτων και των προϊόντων που δεν θεωρούνται λιπάσματα, με αφορμή την έκδοση της αρ. 50424/10-03-2025 (ΦΕΚ Β΄1074) Υπουργικής Απόφασης.

Τονίζεται ότι το έγγραφο δεν αναφέρεται στα προϊόντα λίπανσης της ΕΕ, που κυκλοφορούν ελεύθερα στην ευρωπαϊκή αγορά, εφόσον συμμορφώνονται με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 «για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τη διάθεση προϊόντων λίπανσης της ΕΕ και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 και (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003».

Όσον αφορά τα λιπάσματα η νέα νομοθετική πράξη λειτουργεί ως ενιαία άδεια κυκλοφορίας για όλα τα λιπάσματα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τηρούν τις προδιαγραφές των Παραρτημάτων της Υπουργικής Απόφασης. Επειδή δεν ορίζονται αυστηρότερες ή/και διαφορετικές ποιοτικές και ποσοτικές προδιαγραφές από εκείνες των λιπασμάτων που κυκλοφορούσαν στην εγχώρια αγορά τις δύο τελευταίες δεκαετίες μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος αναφοράς μεταβατικής περιόδου πέραν της υιοθέτησης της νέας ονομασίας Λίπασμα Τύπου (Λ.Τ.).

Όσον αφορά τα προϊόντα που δεν θεωρούνται λιπάσματα δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος αναφοράς μεταβατικής περιόδου διότι με τη νέα νομοθετική πράξη ενσωματώνονται όλες οι διατάξεις της αρ. 217217/8-1-2004 (ΦΕΚ Β’ 35) κατηργημένης Υπουργικής Απόφασης.

Η βασική επιδίωξη της νέας νομοθετικής διάταξης είναι η ρύθμιση της απρόσκοπτης κυκλοφορίας όλων των λιπασμάτων και των λοιπών προϊόντων λίπανσης που τηρούν τις προδιαγραφές της εθνικής νομοθεσίας, στην ελληνική αγορά, στην ενωσιακή αγορά στο πλαίσιο εφαρμογής της αμοιβαίας αναγνώρισης καθώς και στις αγορές τρίτων χωρών. Ουσιαστικά πραγματοποιήθηκε καταγραφή των λιπασμάτων και των συστατικών τους που ήδη κυκλοφορούν νόμιμα στην ελληνική αγορά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και πλέον.

Στην καταγραφή περιλαμβάνονται οι προδιαγραφές των πρώην λιπασμάτων ΕΚ που κυκλοφορούν ακόμη μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων τους σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του κατηργημένου κανονισμού (ΕΕ) 2003/2003, και οι προδιαγραφές των λιπασμάτων νέου τύπου που κυκλοφορούν έχοντας στην κατοχή τους άδεια κυκλοφορίας. Επίσης κατεγράφησαν τα προϊόντα που δεν θεωρούνται λιπάσματα, μπορούν να είναι συστατικά αυτών αλλά και να κυκλοφορούν ως αυτούσια υλικά, χρήσιμα στη γεωργία σύμφωνα με την αρ. 217217/8-1-2004 (Β/ 35) Υπουργική Απόφαση, η οποία καταργήθηκε και συγχωνεύτηκε στο Κεφάλαιο Γ΄ της νέας Υπουργικής Απόφασης.

Διαβάστε το σχετικό έγγραφο

Μέτρα για την στήριξη του κλάδου των λιπασμάτων ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απαντώντας σε ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ, Γιάννη Μανιάτη, Σάκη Αρναούτογλου και Νίκου Παπανδρέου.

Αναφερόμενη στις επισημάνσεις των Ελλήνων ευρωβουλευτών για το υψηλό ενεργειακό κόστος και την εξάρτηση της ΕΕ από εισαγόμενες πρώτες ύλες, η Επιτροπή παραδέχεται την ευαλωτότητα του τομέα και αναγνωρίζει τον κομβικό του ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια και την αγροτική παραγωγή.

Όπως τονίζει στην απάντησή του ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος κ. Στεφάν Σεζουρνέ, έχουν ήδη δρομολογηθεί:

• Σχέδιο δράσης για την ενέργεια και ειδικό σχέδιο για τη χημική βιομηχανία, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την ανακούφιση των ενεργοβόρων κλάδων.
• Απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου για τα προϊόντα λίπανσης, με έμφαση στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που συχνά σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των γραφειοκρατικών απαιτήσεων.
• Διαθεσιμότητα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για καινοτόμες λύσεις, μέσω του Ταμείου Καινοτομίας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου.
• Ενίσχυση της διαφάνειας με τη λειτουργία Παρατηρητηρίου Αγοράς Λιπασμάτων.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, ενθαρρύνεται η σταδιακή αντικατάσταση των ανόργανων λιπασμάτων με βιολογικά, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από εξωγενείς παράγοντες.

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) στηρίζει τη βελτίωση της διαχείρισης των θρεπτικών ουσιών, η οποία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των ανόργανων λιπασμάτων από λιπάσματα βιολογικής προέλευσης. Τέτοιες δράσεις έχουν προγραμματιστεί για το 15,5% των γεωργικών εκτάσεων της ΕΕ έως το 2027.

Ακόμη ο κ. Στεφάν Σεζουρνέ επισημαίνει ότι η διαθεσιμότητα και η οικονομική προσιτότητα των λιπασμάτων στην ΕΕ βελτιώθηκαν το 2024, λόγω της αυξημένης παραγωγής αζωτούχων λιπασμάτων και των χαμηλότερων τιμών.

Με αφορμή την απάντηση του Επιτρόπου οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ δήλωσαν: «Η απάντηση της Επιτροπής δείχνει πως η Ευρώπη αρχίζει να καταλαβαίνει ότι χωρίς δική της παραγωγή λιπασμάτων, δεν μπορεί να υπάρξει επισιτιστική επάρκεια. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδουκαι οι αγρότες – ειδικά στην Ελλάδα – χρειάζονται άμεση στήριξη. Δεν ζητάμε προνόμια, ζητάμε στρατηγική. Και θα συνεχίσουμε να πιέζουμε για λύσεις με ουσία, όχι γενικόλογες υποσχέσεις».
Τέλος οι Ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να προχωρήσει άμεσα σε συγκεκριμένα μέτρα υλοποίησης, διασφαλίζοντας δίκαιους όρους ανταγωνισμού και στήριξη σε όλους όσοι κρατούν ζωντανή την ευρωπαϊκή αγροτική παραγωγή.

Το 2023 χρησιμοποιήθηκαν 9,3 εκατομμύρια τόνοι ανόργανων λιπασμάτων (άζωτο και φώσφορος) στη γεωργική παραγωγή σε ολόκληρη την ΕΕ, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat.

Αυτό αντιπροσώπευει μια μείωση, κατά 3,7%, σε σύγκριση με την ποσότητα που χρησιμοποιήθηκε το 2022 και σωρευτική μείωση, κατά 20,5% από το 2017 (που φτάσαμε στο πικ στην χρήση τους).

Όπως υποστηρίζει η Κομισιόν, τα αζωτούχα και φωσφορικά λιπάσματα ενισχύουν σημαντικά τη φυτική παραγωγή, αλλά η υπερβολική χρήση μπορεί να οδηγήσει σε έκπλυση θρεπτικών ουσιών στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στη ρύπανση του περιβάλλοντος.

Η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στη γεωργική παραγωγή της ΕΕ μειώθηκε, σε περίπου 8,3 εκατομμύρια τόνους, το 2023, ποσότητα που ισοδυναμεί με ετήσια μείωση κατά 3,8%.

Η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στη γεωργία ήταν υψηλότερη στις κυριότερες χώρες παραγωγής αγροτικών προϊόντων της ΕΕ, ιδίως στην Γαλλία (1,7 εκατομμύρια τόνοι), την Πολωνία και τη Γερμανία (1 εκατομμύρια τόνοι έκαστος).

Το 2023 η χρήση φωσφορικών λιπασμάτων στη γεωργία της ΕΕ ανήλθε σε 0,9 εκατομμύρια τόνους. Αυτό ισοδυναμούσε με μια μείωση, κατά 2,2%, σε σύγκριση με το ποσό που χρησιμοποιήθηκε το 2022.

Οι χώρες με τη μεγαλύτερη χρήση φωσφορούχων λιπασμάτων στη γεωργία το 2023 ήταν η Γαλλία, η Πολωνία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ρουμανία, που μαζί αυτές οι χώρες αντιπροσώπευαν σχεδόν τα τρία τέταρτα της συνολικής χρήσης της ΕΕ.

Ο Σύνδεσμος Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), σε συνεργασία με το Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας και το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διοργάνωσε, στις 20/06/2025, διαδικτυακό workshop, με θέμα: «Κλασικές και Σύγχρονες Τάσεις στους Παρεμποδιστές Νιτροποίησης».

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στη στρατηγική του ΣΠΕΛ για τη σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με τις ανάγκες της αγοράς και του Έλληνα αγρότη. Ο κλάδος των προϊόντων λίπανσης επενδύει σταθερά στην καινοτομία, με στόχο την ανάπτυξη προϊόντων λίπανσης και λύσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης γεωργίας. Η διαχείριση του αζώτου αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τη γεωργία. Γνωρίζοντας τη σημασία του αζώτου στην αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας της παραγωγής, αλλά και τις επιπτώσεις που μπορεί να προκληθούν από μη ορθολογικές πρακτικές, ο κλάδος των λιπασμάτων παρακολουθεί όλες τις εξελίξεις στον τομέα αυτό. Οι τεχνολογίες παρεμπόδισης του αζώτου στα λιπάσματα έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις απώλειες του, να αυξήσουν την αποδοτικότητα της λίπανσης και να υποστηρίξουν τους στόχους βιωσιμότητας της γεωργίας. Το Workshop εστίασε στις τελευταίες ερευνητικές εξελίξεις, τις πρακτικές εφαρμογές και τις ρυθμιστικές προκλήσεις των παρεμποδιστών αζώτου στα λιπάσματα και το παρακολούθησαν περισσότεροι από 60 εκπρόσωποι της βιομηχανίας λιπασμάτων, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της πολιτείας.

Σύνδεση Έρευνας – Αγοράς – Αγρότη

Ο Αντιπρόεδρος του ΣΠΕΛ, κ. Κωνσταντίνος Ωραιόπουλος, στην αρχική του τοποθέτηση ανέφερε ότι η υιοθέτηση στα μέτρα πολιτικής πρακτικών και λύσεων που συνδυάζουν την καινοτομία και την τεχνολογία με βασικές καλλιεργητικές πρακτικές, όπως η λίπανση, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και αποδεικνύεται από την υψηλή ανταπόκριση των αγροτών.

Αυτό έδειξαν και τα αποτελέσματα των οικολογικών σχημάτων, όπου μέσω της Δράσης - Χρήση λιπασμάτων με παρεμποδιστές εφαρμόστηκαν αυτά τα λιπάσματα σε περίπου 5 εκατομμύρια στρέμματα το 2024. Αντίστοιχα, τόνισε ότι σημαντική είναι και η συμβολή των λιπασμάτων με τεχνολογίες στη μείωση του αποτυπώματος του διοξειδίου του άνθρακα.

Η Γενική Διευθύντρια του ΣΠΕΛ, Δρ. Φωτεινή Γιαννακοπούλου, στην παρουσίαση της ανέφερε ότι σε διεθνές επίπεδο, παρατηρείται σταθερά αυξανόμενη υιοθέτηση τεχνολογιών διαχείρισης αζώτου στα λιπάσματα, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν αύξηση της χρήσης τους κατά 20–30%.

Στο Workshop παρουσιάστηκαν νέα επιστημονικά δεδομένα, αποτελέσματα της ομάδας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας του Καθηγητή κ. Καρπούζα και της Επικ. Καθηγήτριας κ. Παπαδοπούλου, στο πλαίσιο ευρωπαϊκών και διεθνών ερευνητικών έργων (ACTIONr, Grantham Foundation), για την ανακάλυψη νέων βιολογικών πρακτικών παρεμπόδισης της νιτροποίησης.

Ο Καθηγητής, Δημήτρης Καρπούζας, ανέλυσε τον οικολογικό και λειτουργικό ρόλο των μικροοργανισμών στην νιτροποίηση στο έδαφος. Εξήγησε γιατί απαιτούνται άμεσα νέες βιολογικές λύσεις για τη επιβράδυνση της νιτροποίησης και παρουσίασε συνοπτικά τις δράσεις της ερευνητικής ομάδας του Παν. Θεσσαλίας και ειδικότερα το Ευρωπαικό ερευνητικό έργο ACTIONr το οποίο συντονίζει.

Η Επικ. Καθηγήτρια, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, παρουσίασε συγκριτικά πειραματικά δεδομένα από την δράση των συνθετικών παρεμποδιστών νιτροποίησης και των βιολογικών παρεμποδιστών νιτροποίησης καθώς και την δραστηριότητα του Παν. Θεσσαλίας στο τομέα αυτό και ολοκλήρωσε παρουσιάζοντας τις προτεραιότητες της ερευνητικής ομάδας στην μελέτη των βιολογικών παρεμποδιστών νιτροποίησης.

Ο Dr Graeme Nicol, παρουσίασε ένα πρωτοποριακό ερευνητικό πεδίο της ομάδας τους για την απομόνωση, χαρακτηρισμό και ανάπτυξη μια νέας γενιάς βιολογικών παρεμποδιστών νιτροποίησης που βασίζονται στην ικανότητα των βακτηριοφάγων να προσβάλουν εξειδικευμένα βακτήρια και αρχαία που συμμετέχουν στην νιτροποίηση.

Συνολικά, οι βιολογικοί παρεμποδιστές νιτροποίησης αποτελούν μια καινοτόμο βιοτεχνολογική λύση για την παρεμπόδιση την νιτροποίησης στα γεωργικά εδάφη που αναμένεται να συνεισφέρει τα επόμενα χρόνια στην μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της σύγχρονης γεωργίας και την βελτιστοποίηση της διαθεσιμότητας του αζώτου στις καλλιέργειες.

Το workshop ανέδειξε την αναγκαία διασύνδεση επιστήμης, βιομηχανίας και πολιτικής για τη διαμόρφωση μιας αειφορικής, ανθεκτικής και ανταγωνιστικής γεωργίας, με σεβασμό στο περιβάλλον.

Ο ΣΠΕΛ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ειδικότερα με το Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας και το Τμήμα Περιβάλλοντος διοργανώνει διαδικτυακό workshop στις 20/06 στις 13.00 -15.00 με αντικείμενο τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα των παρεμποδιστών νιτροποίησης.

Το workshop εντάσσεται στις στοχευμένες πρωτοβουλίες του ΣΠΕΛ για την προώθηση του επιστημονικού διαλόγου και την ανάδειξη του ρόλου της επιστημονικής τεκμηρίωσης στη διαμόρφωση πολιτικών και στην εφαρμογή καινοτόμων γεωργικών πρακτικών.

Η τεκμηριωμένη γνώση, η πρόσβαση στα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνητικών έργων και η συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς είναι κρίσιμα στοιχεία για την κατανόηση των τεχνολογικών εξελίξεων και την υποστήριξη της βιώσιμης γεωργικής πρακτικής. Οι παρουσιάσεις θα βασιστούν στα αποτελέσματα της ομάδας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας του Καθηγητή κ. Καρπούζα και της Επικ. Καθηγήτριας κ. Παπαδοπούλου, στο πλαίσιο ευρωπαϊκών και διεθνών ερευνητικών έργων (ACTIONr, Grantham Foundation).

Θέμα του Workshop: «Κλασικές και Σύγχρονες Τάσεις στους Παρεμποδιστές Νιτροποίησης»
Η διαχείριση του αζώτου από τον κλάδο των λιπασμάτων- Γενική Διευθύντρια ΣΠΕΛ Δρ. Φωτεινή Γιαννακοπούλου
Ανακαλύπτοντας νέες βιολογικές λύσεις για την παρεμπόδιση των νιτρωδοποιητικών μικροοργανισμών και την επιβράδυνση της νιτροποίησης στο έδαφος - Καθηγητής Δημήτρης Καρπούζας, Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας, Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας Φυτών και Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Από τους συνθετικούς στους βιολογικούς παρεμποδιστές νιτροποίησης: εύρος δράσης, αποτελεσματικότητα, περιβαλλοντική τύχη και οικοτοξικότητα - Επικ. Καθηγήτρια Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Τμήμα Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας και Ιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Controlling soil nitrification: does 'soil phage therapy' represent a viable alternative to chemical inhibition? - Dr. Graeme Nicol, Université Claude Bernard Lyon 1

Οι εισηγήσεις θα εστιάσουν:

• Στα νέα δεδομένα σχετικά με το φάσμα δράσης των συνθετικών παρεμποδιστών νιτροποίησης, καθώς και στις προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της δράσης τους
• Στους βιολογικούς παρεμποδιστές νιτροποίησης, όσον αφορά τον μηχανισμό δράσης τους, την εμμονή τους στο έδαφος και τις προοπτικές χρήσης τους έναντι των συνθετικών
• Στην παρουσίαση καινοτόμων ερευνητικών κατευθύνσεων, όπως η χρήση βακτηριοφάγων για τη δημιουργία μικροβιακών παρεμποδιστών νιτροποίησης, με στόχο την αξιοποίησή τους σε γεωργικές εφαρμογές

Στους δρόμους βγαίνουν οι παραγωγοί σιτηρών στην Ισπανία διαμαρτυρόμενοι για το αυξανόμενο κόστος παραγωγής, τις χαμηλές τιμές και την έλλειψη κερδοφορίας, που θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών τους.

Ζητούν οικονομική ενίσχυση για τις χαμηλές τιμές σιτηρών και την αύξηση των τιμών στα λιπάσματα, η οποία έχει προκληθεί από τις αποφάσεις της Κομισιόν.

Στις 4 Ιουνίου 2025, στην Μαδρίτη, οι Ισπανοί αγρότες θα πραγματοποιήσουν διαδηλώσεις, έξω από το το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής (MAPA). Τις κινητοποιήσεις οργανώνουν από κοινού οι αγροτικές οργανώσεις της Ισπανίας ASAJA, COAG και UPA.

Με βάση τις προβλέψεις που παρείχαν το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής (MAPA) και οι διάφορες αυτόνομες κοινότητες, η φετινή παραγωγή ισπανικών σιτηρών αναμένεται να ανέλθει σε 19,5 εκατομμύρια τόνους, με μια αύξηση περίπου 20% σε σύγκριση με την προηγούμενη σεζόν. Αυτός ο εκτιμώμενος όγκος παραγωγής είναι συγκρίσιμος με αυτόν που καταγράφηκε το 2020, που θεωρείται από τις υψηλότερες παραγωγές τα τελευταία χρόνια για τον τομέα.

Ανά καλλιέργεια, η εκτιμώμενη παραγωγή είναι 9,8 εκατομμύρια τόνοι κριθαριού, 7,7 εκατομμύρια τόνοι μαλακού σιταριού και 2 εκατομμύρια τόνοι άλλων δημητριακών (σκληρό σιτάρι, βρώμη, σίκαλη και τριτικάλε). Το καλαμπόκι σαν καλλιλέργεια δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν την εκτίμηση.

Παρά όμως τα θετικά στοιχεία παραγωγής, η κερδοφορία παραμένει αρνητική ή μηδενική για πολλούς παραγωγούς σιτηρών, τονίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις. Και αναφέρουν το παράδειγμα της Καστίλης και Λεόν, της κύριας περιοχής παραγωγής σιτηρών της χώρας: με έκταση καλλιέργειας 1,78 εκατομμυρίων εκταρίων, η αναμενόμενη παραγωγή είναι περίπου 7,88 εκατομμύρια τόνοι, αυξημένη, κατά 20%, σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν. Ωστόσο, η συνολική αξία της συγκομιδής θα κάλυπτε μόλις το κόστος παραγωγής.

Με μέσο κόστος περίπου 800 ευρώ ανά εκτάριο, το περιθώριο κέρδους για τους αγρότες θα είναι μόλις 18 έως 20 ευρώ το εκτάριο (1,8 - 2 ευρώ το στρέμμα).

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των αγροτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων ASAJA, COAG και UPA, «η εργασία ενός ολόκληρου έτους για αυτό το αποτέλεσμα είναι μη βιώσιμη».

Και προσθέτουν: «Μεταξύ των παραγόντων που επιδεινώνουν την κατάσταση στον κλάδο είναι ο αντίκτυπος των μαζικών εισαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, τα οποία εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς κανέναν έλεγχο δασμών ή ποσοστώσεων, αποσταθεροποιώντας τις εγχώριες και ευρωπαϊκές τιμές. Σε έχουμε το παράδοξο οι Βρυξέλλες διατηρούν δασμούς στα λιπάσματα που εισάγονται από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, αυξάνοντας τεχνητά την τιμή ενός βασικού προϊόντος εισροής της καλλιέργειας. Το αυξημένο κόστος των λιπασμάτων, που συνδέεται άμεσα με πολιτικές αποφάσεις στην ΕΕ και όχι με τις αγορές, έχει αποτελέσει ένα σημαντικό πλήγμα για τους παραγωγούς σιτηρών. Εκτιμάται ότι μόνο στην Καστίλλη και Λεόν, οι δαπάνες για λίπανση έχουν ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ αυτή την περίοδο».

Οι υψηλές θερμοκρασίες, οι περιορισμένες βροχοπτώσεις και ο αυξανόμενος κίνδυνος ξηρασίας αποτελούν προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες αγρότες κάθε καλοκαίρι. Σε αυτές τις συνθήκες, η επιλογή ενός λιπάσματος που όχι μόνο παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αλλά και υποστηρίζει τη φυσιολογική ανθεκτικότητα των φυτών είναι καίριας σημασίας. Μια αποδεδειγμένη λύση σε συνθήκες περιβαλλοντικών προκλήσεων είναι το νιτρικό κάλιο - ειδικά το προϊόν που προσφέρει η Nodral.

Γιατί το κάλιο είναι σημαντικό το καλοκαίρι;

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τα φυτά εκτίθενται στη ζέστη και στην έλλειψη νερού. Το κάλιο παίζει θεμελιώδη ρόλο σε φυσιολογικές διεργασίες όπως:

• Ρύθμιση του νερού - ελέγχει τη λειτουργία των στομάτων, μειώνοντας τη διαπνοή
• Αυξημένη αντίσταση στην ξηρασία και τη ζέστη - ενισχύει τα κυτταρικά τοιχώματα και τη λειτουργία των ριζών
• Βελτιωμένη αποδοτικότητα χρήσης νερού - ενισχύει την αποτελεσματικότητα του συστήματος άρδευσης
• Υψηλότερη ποιότητα των καλλιεργειών - υποστηρίζει καλύτερο χρωματισμό, ευστάθεια και διάρκεια ζωής των καρπών

Σε συνδυασμό με το νιτρικό άζωτο, το κάλιο δημιουργεί μια σύνθεση που είναι ιδιαίτερα απορροφήσιμη και αποτελεσματική, ακόμη και σε συνθήκες έλλειψης νερού.

Νιτρικό κάλιο KNO₃ - Αποτελεσματική υποστήριξη των καλλιεργειών κατά τη θερινή περίοδο

Το νιτρικό κάλιο KNO₃ Nodral είναι ένα υψηλής ποιότητας νιτρικό κάλιο που προσφέρει η Nodral, ένας παγκόσμιος προμηθευτής ανόργανων λιπασμάτων. Το προϊόν συνδυάζει:

• Κάλιο (K₂O) - ζωτικής σημασίας για την ποιότητα και την ανθεκτικότητα των φυτών
• Νιτρικό άζωτο (NO₃-) - ταχείας δράσης και απολύτως ασφαλές για τα ριζικά συστήματα

Χάρη στην υψηλή καθαρότητα και την πλήρη διαλυτότητά του, αυτό το λίπασμα είναι κατάλληλο για:

• Υδρολίπανση (συστήματα στάγδην άρδευσης)
• Εφαρμογή επί των φύλλων (σε χαμηλές δόσεις)
• Ευρεία διασπορά (πριν από βροχόπτωση ή άρδευση)

Δεν περιέχει χλωριούχα ή θειικά άλατα, καθιστώντας το ιδανικό για εντατική καλλιέργεια, χωρίς τον κίνδυνο αλάτωσης του εδάφους.

Πρακτική χρήση σε εντατικές καλλιέργειες

Το νιτρικό κάλιο KNO₃ Nodral αποδίδει άριστα σε καλλιέργειες που απαιτούν υψηλή αντοχή στην υδατική καταπόνηση και κορυφαίες αποδόσεις. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε:

• Αμπελώνες και ελαιόδεντρα
• Εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια)
• Ροδάκινα, βερίκοκα, ρόδια
• Αρδευόμενα λαχανικά (ντομάτα, πιπεριά, αγγούρι, κολοκυθάκια)

Στο σημερινό μεταβαλλόμενο κλίμα, η λίπανση δεν μπορεί να είναι τυχαία. Επιλέξτε αποδεδειγμένη ποιότητα - αποτελεσματική ακόμη και στις πιο δυσμενείς συνθήκες.

Αποκτήστε πλεονέκτημα αυτό το καλοκαίρι

Οι καλοκαιρινές περιβαλλοντικές προκλήσεις δεν χρειάζεται να οδηγούν σε απώλεια αποδόσεων. Η χρήση του Νιτρικού Καλίου KNO₃ Nodral βοηθά τα φυτά να διατηρήσουν τη σωστή ανάπτυξη και ποιότητα παραγωγής, ακόμη και κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Είναι ένας αποδεδειγμένος τρόπος για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της λίπανσης και τη μεγιστοποίηση των κερδών.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προϊόν, κλικ εδώ
Επικοινωνήστε μαζί μας για μια εμπορική προσφορά ή τεχνική υποστήριξη για το αγρόκτημα ή το δίκτυο διανομής σας.

Οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου υποστήριξαν, σήμερα Πέμπτη (15/5), την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση των δασμών της ΕΕ κατά 50% σε εκείνα τα γεωργικά προϊόντα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, που εξακολουθούν να εξαιρούνται από άλλους τελωνειακούς δασμούς.

Τα ρώσικα και λευκορώσικα λιπάσματα θα υπόκεινται επίσης σε σταδιακή αύξηση των δασμών

Στόχος είναι η περαιτέρω μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις δύο χώρες. Τα προϊόντα που θα πληγούν από τους νέους δασμούς περιλαμβάνουν τη ζάχαρη, το ξίδι, το αλεύρι και τις ζωοτροφές.

Το εγκεκριμένο κείμενο προβλέπει επίσης δασμό 6,5% στα λιπάσματα που εισάγονται από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, συν 40 έως 45 ευρώ ανά τόνο για την περίοδο 2025-2026. Οι δασμοί στα λιπάσματα προβλέπεται να αυξηθούν στα 430 ευρώ ανά τόνο έως το 2028.

Συμφωνα με την Κομισιόν, τα έσοδα από τους δασμούς στα λιπάσματα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία θεωρούνται ότι συμβάλλουν άμεσα στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Τα προτεινόμενα μέτρα θα μειώσουν σημαντικά τις εισαγωγές στην ΕΕ των εν λόγω προϊόντων που προέρχονται ή εξάγονται άμεσα ή έμμεσα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Η απόφαση αναθέτει επίσης στην Επιτροπή την παρακολούθηση και την ανάληψη δράσης για τον μετριασμό των αυξήσεων των τιμών που θα μπορούσαν να βλάψουν την εσωτερική αγορά και τον γεωργικό τομέα της ΕΕ.

Το σχέδιο κανονισμού εγκρίθηκε με 29 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 2 αποχές.

Η εισηγήτρια, Inese Vaidere (ΕΛΚ, Λετονία), δήλωσε: «Αυτός ο κανονισμός για τη σταδιακή αύξηση των τελωνειακών δασμών για προϊόντα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία θα βοηθήσει να αποτραπεί η Ρωσία από το να χρησιμοποιήσει την αγορά της ΕΕ για να χρηματοδοτήσει την πολεμική της μηχανή. Δεν είναι αποδεκτό ότι τρία χρόνια αφότου η Ρωσία ξεκίνησε τον πόλεμο, η ΕΕ εξακολουθεί να αγοράζει κρίσιμα προϊόντα σε μεγάλες ποσότητες. Στην πραγματικότητα, αυτές οι εισαγωγές έχουν αυξηθεί σημαντικά».

Η πρόταση θα τεθεί τώρα σε ψηφοφορία στην επόμενη σύνοδο Ολομέλειας του Κοινοβουλίου, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, την Πέμπτη (22 Μαΐου).

Εισαγωγές λιπασμάτων από Ρωσία

Οι εισαγωγές στην ΕΕ ουρίας και αζωτούχων λιπασμάτων από τη Ρωσία, οι οποίες ήταν ήδη υψηλές το 2023, αυξήθηκαν σημαντικά το 2024. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι εισαγωγές λιπασμάτων αντικατοπτρίζουν μια κατάσταση οικονομικής εξάρτησης από τη Ρωσία. Εάν η κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί, θα μπορούσε να βλάψει την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ και, ιδίως στην περίπτωση των λιπασμάτων, να καταστήσει την ΕΕ ευάλωτη σε πιθανά μέτρα καταναγκασμού από τη Ρωσία.

Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, στις 28 Ιανουαρίου 2025, η Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση για την επιβολή δασμών σε λιπάσματα και ορισμένα ακόμη γεωργικά προϊόντα από Ρωσία και Λευκορωσία.

Η σύγχρονη γεωργία θέτει όλο και περισσότερες προκλήσεις για τους παραγωγούς τροφίμων. Από τη μια μεριά, υπάρχει αυξανόμενη πίεση για επίτευξη υψηλών αποδόσεων και από την άλλη, είναι απαραίτητη η διατήρηση της ποιότητας και αντοχής των φυτών σε περιβαλλοντικές προκλήσεις. Οι απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες, οι μεταβαλλόμενες βροχοπτώσεις, η ξηρασία και οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας σημαίνουν ότι οι καλλιέργειες απαιτούν υποστήριξη μέσω καλά επιλεγμένων λιπασμάτων. Μια από τις πιο αποτελεσματικές λύσεις είναι το νιτρικό κάλιο (KNO₃), που προσφέρει στα φυτά δυο απαραίτητα θρεπτικά συστατικά: το άζωτο και το κάλιο.

Γιατί το KNO₃ είναι τόσο σημαντικό για τα φυτά;

Το νιτρικό κάλιο αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό δυο βασικών θρεπτικών συστατικών. Το κάλιο παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ισχυρών φυτικών ιστών, στη ρύθμιση της διαχείρισης των υδάτων και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Το νιτρικό άζωτο (NO₃) εξασφαλίζει την ταχεία απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, προωθώντας έτσι τη γρήγορη και σωστή ανάπτυξη των φυτών.
Μία από τις σημαντικότερες πτυχές που επηρεάζονται από το κάλιο είναι η ρύθμιση της εξοικονόμησης νερού από το φυτό. Ελέγχοντας το άνοιγμα και το κλείσιμο των στομάτων, το κάλιο βοηθά τα φυτά να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά το νερό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια συνθηκών ξηρασίας, όταν τα φυτά πρέπει να εξοικονομήσουν πηγές υγρασίας. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια περιόδων υπερβολικών βροχοπτώσεων, τα φυτά που έχουν τραφεί σωστά είναι λιγότερο ευάλωτα σε καταστροφές και αντέχουν καλύτερα την υπερβολική εδαφική υγρασία.
Το κάλιο παίζει επίσης βασικό ρόλο στη σύνθεση της λιγνίνης και της κυτταρίνης - ενώσεων που είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία των κυτταρικών τοιχωμάτων των φυτών. Τα φυτά με σωστή θρέψη έχουν ισχυρότερους μίσχους και φύλλα, βελτιώνοντας τη μηχανική τους αντοχή και την ικανότητά τους να ανακάμπτουν από φθορές που προκαλούνται από παράγοντες όπως το χαλάζι ή οι επιθέσεις παρασίτων. Επιπλέον, ένα υψηλό επίπεδο καλίου υποστηρίζει την καλύτερη μεταφορά των απορροφημένων ουσιών, με αποτέλεσμα την πιο ομοιόμορφη ωρίμανση των καλλιεργειών και τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων.

Η σημασία της ποιότητας του λιπάσματος

Η αποτελεσματικότητα της λίπανσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα του λιπάσματος που χρησιμοποιείται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αγρότες επιλέγουν όλο και περισσότερο προϊόντα με αποδεδειγμένη γνησιότητα και προσεκτικά επιλεγμένη σύνθεση. Το νιτρικό κάλιο NOP της Nodral είναι ένα παράδειγμα διαλύματος που συνδυάζει υψηλή συγκέντρωση θρεπτικών συστατικών με ευκολία εφαρμογής, εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη θρέψη των φυτών σε κάθε στάδιο ανάπτυξης.
Μια καλά σχεδιασμένη στρατηγική λίπανσης που λαμβάνει υπόψη τόσο τις ειδικές ανάγκες της καλλιέργειας, όσο και τις περιβαλλοντικές συνθήκες όχι μόνο αυξάνει την απόδοση, αλλά και βελτιώνει την ποιότητα και τη διάρκεια ζωής μετά τη συγκομιδή. Το νιτρικό κάλιο NOP της Nodral είναι ένα ανεκτίμητο συστατικό της σύγχρονης γεωργίας, καθώς υποστηρίζει την παραγωγή τροφίμων υψηλής ποιότητας και ταυτόχρονα ελαχιστοποιεί τους κινδύνους που σχετίζονται με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Περισσότερες πληροφορίες και επικοινωνία στο website της Nodral: nodral.com

Τα λιπάσματα είναι απαραίτητα για την παραγωγή ποιοτικών και επαρκών τροφίμων, όμως η παραγωγή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από πρώτες ύλες τρίτων χωρών και πλήττεται από το υψηλό ενεργειακό κόστος στην ΕΕ.

Αυτό τονίζουν οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης, Σάκης Αρναούτογλου και Νίκος Παπανδρέου, σε ερώτησή τους προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κρίσιμη κατάσταση που αντιμετωπίζει ο τομέας των λιπασμάτων, με άμεσες επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή και την επισιτιστική ασφάλεια της Ευρώπης.

Όπως υποστηρίζουν η ενεργειακή κρίση των τελευταίων ετών ανέδειξε τη μεγάλη αδυναμία του κλάδου, με αποτέλεσμα το 70% των εργοστασίων λιπασμάτων, στην Ευρώπη, να βάλει λουκέτο.

Αυτό είχε ως συνέπεια τη μείωση της παραγωγής, την αύξηση των τιμών και την απώλεια θέσεων εργασίας, ενώ ο κίνδυνος για την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του κλάδου παραμένει ορατός.

Με την ερώτησή τους, οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζητούν από την Κομισιόν να πάρει συγκεκριμένα μέτρα για να μειωθεί το κόστος παραγωγής, να εξασφαλιστεί η επάρκεια των λιπασμάτων και να στηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, ιδιαίτερα στην Ελλάδα.

Η στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λιπασμάτων δεν είναι μόνο θέμα αγροτικής πολιτικής, αλλά κρίσιμο ζήτημα για την επισιτιστική επάρκεια και τη στρατηγική αυτονομία της Ένωσης.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Τα προϊόντα λίπανσης (λιπάσματα) αποτελούν ένα από τους βασικούς συντελεστές της αγροτικής παραγωγής. Η χρήση τους συμβάλει στην υψηλή και ποιοτική παραγωγή αγροδιατροφικών προϊόντων, και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επισιτιστική ασφάλεια ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η γεωγραφική ανισοκατανομή των απαραίτητων πρώτων υλών για την παραγωγή τους, καθιστούν τον τομέα του λιπάσματος εξαρτημένο από τρίτες χώρες. Ταυτόχρονα το εξαιρετικά υψηλό ενεργειακό κόστος παραγωγής στην ΕΕ, αποτελεί το κύριο πρόβλημα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λιπασμάτων επηρεάζοντας άμεσα τις τιμές των τελικών προϊόντων της, καθώς και την παραγωγή τροφίμων.

Τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά του ευρωπαϊκού τομέα λιπασμάτων, τον καθιστούν ευάλωτο σε κρίσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια ανταγωνιστικότητάς, τη συνεχή μείωση παραγωγής αλλά και συχνά το κλείσιμο παραγωγικών μονάδων (στην πρόσφατη ενεργειακή κρίση, έκλεισε το 70% των ευρωπαϊκών εργοστασίων) και απώλειας θέσεων εργασίας.

Με βάση τα παραπάνω η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερωτάται:

• Πως προτίθεται να αντιμετωπίσει το αυξημένο κόστος παραγωγής, αλλά και την επάρκεια, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λιπασμάτων και ταυτόχρονα η στρατηγική και επισιτιστική αυτονομία ολόκληρης της Ένωσης;
• Σκοπεύει να πάρει στοχευμένα μέτρα στήριξης του μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του λιπάσματος, και ειδικότερα στην Ελλάδα;

Η Ευρώπη ενδέχεται να υπονομεύσει τη στρατηγική της αυτονομία στα λιπάσματα λόγω καθυστερήσεων στην τροποποίηση της οδηγίας για τα νιτρικά άλατα, προκειμένου να διευκρινιστεί η παρέκκλιση σχετικά με τις τεχνολογίες RENURE (Recovered Nitrogen from Manure).

Οι αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca, η Ευρωπαϊκή Ένωση Βιοαερίου EBA και η Ευρωπαϊκή Ένωση Βιομηχανίας Γεωργικών Μηχανημάτων CEMA, σε κοινή επιστολή τους, προς τους Επιτρόπους Περιβάλλοντος και Γεωργίας κ.κ. Roswall και Hansen, ζητούν την επείγουσα τροποποίηση της Οδηγίας για τα Νιτρικά, γιατί σε αντίθετη περίπτωση η ΕΕ ενδέχεται να υπονομεύσει τη στρατηγική της αυτονομία στα λιπάσματα.

Αυτή η επιστολή έρχεται εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων στους αγρότες της ΕΕ λόγω των επικείμενων κυρώσεων σε ρωσικά και λευκορωσικά λιπάσματα που αναμένεται να φέρουν αυξήσεις των τιμών.

Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης στα λιπάσματα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά επιτακτική ανάγκη

Σε μια περίοδο κατά την οποία η γεωργία οφείλει να καταστεί ταυτόχρονα πιο πράσινη, πιο ανταγωνιστική και πιο αυτάρκης, το RENURE ενσαρκώνει όλα τα παραπάνω. Η μη αξιοποίησή του δεν είναι απλώς τεχνολογικό έλλειμμα είναι στρατηγική αποτυχία», τονίζουν οι οργανώσεις.

Το RENURE (REcovered Nitrogen from manURE) αναφέρεται σε επεξεργασμένα προϊόντα κοπριάς που έχουν μετατραπεί σε λιπάσματα υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σε περιοχές όπου ισχύουν περιορισμοί λόγω της Οδηγίας για τα Νιτρικά (91/676/EEC). Η χρήση αυτών των προϊόντων επιτρέπει την εφαρμογή αζώτου πέραν του ορίου των 170 kg N/ha/έτος, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και εφαρμόζονται με κατάλληλες πρακτικές διαχείρισης.

Προσφέρει μια τοπική καινοτομία με παγκόσμια σημασία, βασισμένη στην ανάκτηση αζώτου από την κοπριά, με δυνατότητα να μειώσει τις εκπομπές των κτηνοτροφικών μονάδων και να υποκαταστήσει συνθετικά λιπάσματα, των οποίων οι εισαγωγές από Ρωσία και Λευκορωσία βρίσκονται στο στόχαστρο κυρώσεων.

Όμως, παρά τη θετική αποτίμηση από την ίδια την Κομισιόν - στο πλαίσιο του «Οράματος για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα» και της «Καθαρής Βιομηχανικής Συμφωνίας» - η ενσωμάτωση του RENURE στο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό οικοσύστημα παραμένει ανεπαρκής.

Το τρέχον ρυθμιστικό πλαίσιο δεν κατάφερε να ξεκλειδώσει αυτό το δυναμικό. Το RENURE παραμένει περιορισμένο στην οδηγία για τα νιτρικά άλατα.

«Η τροποποίηση που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ευθυγραμμίζεται πλήρως με τα κριτήρια RENURE που αναπτύχθηκαν από το Κοινό Κέντρο Ερευνών, ούτε με την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας που προβλέπει. Η τεχνολογική ουδετερότητα θα πρέπει να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της νομοθεσίας όποτε είναι δυνατόν, προκειμένου να αποφευχθεί η εύνοια ή οι διακρίσεις σε βάρος οποιασδήποτε τεχνολογίας ή των κατασκευαστών, προγραμματιστών, προμηθευτών και διανομέων της. Αυτή η αρχή εμποδίζει επίσης τη γρήγορη απαρχαιωμένη νομοθεσία και την απαίτηση περαιτέρω τροποποίησης», αναφέρει η επιστολή.

Το σχέδιο τροπολογίας που προωθεί η Επιτροπή δεν εναρμονίζεται με τα επιστημονικά κριτήρια του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) και αγνοεί την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας, η οποία αποτελεί θεμέλιο της νομοθετικής ακεραιότητας και εγγύηση για ίσους όρους ανταγωνισμού. Με την καταγραφή περιοριστικού καταλόγου εγκεκριμένων μεθόδων επεξεργασίας, το κείμενο επιφέρει ασφυκτικό έλεγχο στην καινοτομία, αποκλείοντας νέες ή βελτιωμένες τεχνολογίες. Πρόκειται για μία κατάφωρη αντίφαση ως προς τις φιλοδοξίες της Επιτροπής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

Περαιτέρω, η επιβολή ανώτατου ορίου 100 kg αζώτου ανά εκτάριο/έτος από RENURE αποτελεί τεχνικά ατεκμηρίωτη επιλογή. Καθώς τα προϊόντα RENURE είναι χημικά και λειτουργικά ισοδύναμα με τα συνθετικά λιπάσματα, η εφαρμογή τέτοιου περιορισμού δεν έχει επιστημονική βάση και δημιουργεί τεχνητά εμπόδια στην κυκλική οικονομία.

Οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί της ΕΕ, που θέτουν όρια στη χρήση κοπριάς λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε άζωτο, παραμένουν εμπόδιο.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του αγροτικού τομέα, η Επιτροπή Νιτρορρύπανσης δεν έχει προχωρήσει την τροπολογία στις τελευταίες τέσσερις συνεδριάσεις της.

Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη σαφούς νομικού πλαισίου, δημιουργεί ένα κενό ρυθμιστικής προβλεψιμότητας, αποτρέποντας επενδύσεις και διατηρώντας την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές.

Πέρσι είχαμε μια αυξημένη παραγωγή στην επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής. Φέτος οι βροχές βοήθησαν την καλλιέργεια και φαίνεται ότι θα υπάρξει παραγωγή που βέβαια θα είναι μειωμένη σε σχέση με πέρσι.

Στις επιτραπέζιες ελιές παίζει σημαντικό ρόλο η θρέψη. Για αυτό πολλοί ελαιοπαραγωγοί αναγκάζονται να κάνουν τα έξοδα λίπανσης της καλλιέργειας χωρίς να γνωρίζουν αν θα έχουν παραγωγή.

O κ. Κώστας Τσεπέλης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίου Παύλου, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι την βασική λίπανση στην ελιά Χαλκιδικής την ξεκινάμε από το Δεκέμβριο. Αυτή την εποχή και πριν την καρπόδεση οι ελαιοπαραγωγοί που έχουν οικονομική δυνατότητα κάνουν διαφυλλική λίπανση για Βόριο και Ψευδάργυρο πριν την καρπόδεση. Ανάλογα τις καιρικές συνθήκες την εποχή της καρπόδεσης (περίπου τον Μάιο) βλέπουμε πως θα πάει η παραγωγή και ανάλογα κάνουμε μια πρόσθετη λίπανση για να έχουμε καλά μεγέθη καρπού. Το καλοκαίρι τον Ιούλιο θα κάνουμε τα υδατοδιαλυτά λιπάσματα. Τα τελευταία χρόνια μετά την συγκομιδή, κατά τις αρχές Οκτωβρίου, όσοι παραγωγοί έχουν οικονομική δυνατότητα κάνουν μαζί με χαλκούχα και διαφυλλική λίπανση.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίου Μάμα κ. Ελπιδοφόρος Καραθανασόπουλος, δήλωσε από την πλευρά του ότι πέρσι είχαμε μια αυξημένη παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής. Αυτό οδήγησε πολλούς παραγωγούς να κάνουν λίπανση μετά την συγκομιδή (τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου) για να δυναμώσουν τα δέντρα τους. Στην συνέχεια την βασική λίπανση την κάνουμε από τον Ιανουάριο μέχρι τον Φεβρουάριο. Στην ανθοφορία πολλοί παραγωγοί κάνουν διαφυλλική ή ουρία και νιτρική αμμωνία με σκοπό να αυξήσουν το άζωτο. Μετά την καρπόδεση και ανάλογα με την εικόνα της παραγωγής κάποιοι κάνουν μια πρόσθετη λίπανση. Πάντως τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το κόστος λίπανσης, κάτι που επιβαρύνει το κόστος καλλιέργειας για τον παραγωγό.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, αναφέρει στον Αγροτύπο ότι «φέτος μέχρι στιγμής έχουμε αυξημένες βροχοπτώσεις κατά 50% σε σχέση με το 2024. Φαίνεται να είναι μια καλή χρονιά για την καλλιέργεια ελιάς. Μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής το Νοέμβριο κάνουμε ένα διαφυλλικό ψεκασμό με θειικά λιπάσματα για ενίσχυση του δέντρου. Επίσης κάνουμε λίπανση στο έδαφος με κοπριά (πιστοποιημένη) και Λεοναρδίτης που είναι οργανικό ορυκτό (εδαφοβελτιωτικό). Τα οργανικά λιπάσματα έχουν χαμηλό άζωτο αλλά δεν μας πειράζει γιατί γίνεται αργή αποδέσμευση. Τέλη Ιανουαρίου κάνουμε μια διαφυλική λίπανση και ολοκληρώνουμε την χειμερινή λίπανση. Στο προανθικό στάδιο γίνεται μια ακόμη διαφυλική (Βόριο, Ψευδάργυρο). Κατά την καρπόδεση ενισχύουμε το δέντρο με άζωτο (διαφυλλικά και στο έδαφος) γιατί είναι ένα κρίσιμο στάδιο της καλλιέργειας. Στις 40 ημέρες μετά την ανθοφορία (γύρω στον Ιούλιο) καλό είναι να κάνει ο παραγωγός μια φυλλοδιαγνωστική για να έχει οδηγό για την επόμενη χρονιά. Πάντως το κόστος λίπανσης και καλλιέργειας της ελιάς Χαλκιδικής είναι πολύ αυξημένο και οδηγεί σε λίγα χρόνια να μην είναι βιώσιμη. Αρκεί να αναφέρουμε το υψηλό κόστος κλαδέματος (3 ευρώ το δέντρο) και της συγκομιδής που γίνεται χειρωνακτικά.