Η ρόκα βρίσκεται αυτή την περίοδο σε πλήρη παρουσία στην αγορά, με τη ζήτηση να παραμένει σταθερή και να ενισχύεται όσο πλησιάζει ο Δεκέμβριος. Το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου καταγράφει τη φετινή εικόνα της καλλιέργειας, μέσα από διαφορετικούς τύπους παραγωγής και περιοχών.
Βιολογική ρόκα: Πώς εξελίσσεται η φετινή παραγωγή στη Λάρισα
Στη Λάρισα, εκεί όπου οι χειμωνιάτικες καλλιέργειες μπαίνουν τώρα στην «καρδιά» της σεζόν, η βιολογική ρόκα έχει ήδη ξεκινήσει δυναμικά τη συγκομιδή. Η κ. Μαρία Γκουτζαμπασούλη, καλλιεργήτρια βιολογικών προϊόντων εδώ και πάρα πολλά χρόνια, μιλά στον ΑγροΤύπο για τον φετινό κύκλο παραγωγής, τις προκλήσεις και τις ιδιαιτερότητες της καλλιέργειας. Η ίδια σπέρνει τη ρόκα της τέλη Σεπτεμβρίου, ακολουθώντας σταδιακές σπορές σε «σκάλες», ώστε να εξασφαλίζεται συνεχής παραγωγή: «Σπείραμε ένα λάστιχο τέλος Σεπτέμβρη, άλλα δύο περίπου 10–15 μέρες μετά. Έτσι μαζεύουμε το πρώτο, μετά το δεύτερο και το τρίτο, ανάλογα πώς προχωράει». Η συγκομιδή έχει ξεκινήσει από τις αρχές Νοεμβρίου και διαρκεί όσο επιτρέπει ο καιρός. «Η ρόκα είναι τρυφερή αλλά όχι τόσο ευαίσθητη — μόνο η παγονιά την χαλάει», σημειώνει.
Οι πρόσφατες βροχές, όπως λέει η ίδια, ωφέλησαν σημαντικά τη φετινή παραγωγή: «Η βροχή που είχαμε μας βοήθησε πολύ εδώ στη Λάρισα. Η ρόκα θέλει νερό, αλλά όχι υπερβολές». Παρ’ όλα αυτά, η υγρασία και η εποχή φέρνουν εντομολογικές πιέσεις, τις οποίες στη βιολογική καλλιέργεια αντιμετωπίζει αποκλειστικά με φυτικά σκευάσματα: «Έχουμε κάποια ζημιούλα, όπως σε όλα τα χειμωνιάτικα, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε με ψεκασμούς φυτικής προέλευσης». Η μεγαλύτερη πρόκληση όμως παραμένει η χειρωνακτική εργασία. Το ξεχορτάριασμα στη βιολογική καλλιέργεια γίνεται εξ ολοκλήρου στο χέρι: «Έχουμε πάρα πολλά μεροκάματα. Όλα γίνονται χειρωνακτικά και δεν βρίσκεις εύκολα εργάτες». Η ρόκα απαιτεί συχνή φροντίδα, καθώς αν μείνει «πνιγμένη» από τα ζιζάνια, δεν μπορεί να αναπτυχθεί.
Σε ό,τι αφορά τις ποσότητες, η παραγωγός διατηρεί τα επίπεδα παραγωγής κοντά στα περσινά, με τη διαφορά πως ο Δεκέμβριος και –κυρίως– ο Ιανουάριος θεωρούνται πιο επικίνδυνοι μήνες: «Τα πιο επίφοβα είναι αυτά του Δεκεμβρίου και κυρίως του Γενάρη. Οι παγωνιές είναι που μας σταματούν». Η διάθεση της ρόκας γίνεται αποκλειστικά στη λαϊκή αγορά, όπου η τιμή παραμένει σταθερή στο 1 ευρώ το ματσάκι. «Δεν έχει σχέση με τη ρόκα του σούπερ μάρκετ. Είναι μεγάλο, μπόλικο ματσάκι, που κάνει δύο και τρεις σαλάτες», τονίζει. Παρότι ο κόσμος ψωνίζει πλέον πιο συγκρατημένα, η ζήτηση για ρόκα παραμένει σταθερή, κυρίως ως συμπληρωματικό χορταρικό στις εποχικές σαλάτες.
Η συμβατική καλλιέργεια ρόκας
Παραγωγός από την Αχαΐα αναφέρει ότι η εικόνα της ρόκας πάει καλά προς το παρόν, με τον καιρό να βοηθά την παραγωγή. Όπως σημειώνει, η καλλιέργεια δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, αρκεί ο γεωργός να παρακολουθεί στενά το χωράφι ώστε να εξασφαλίζει ποιοτικό προϊόν και σταθερή παραγωγή. Η ζήτηση, σύμφωνα με τον ίδιο, παραμένει σταθερή και αναμένεται να ενισχυθεί όσο προχωρά η εποχή. Όσο για την τιμή, μας επισημαίνει ότι «η ρόκα στη λαϊκή αγορά πωλείται συνήθως σε ματσάκι, γύρω στα 0,50 ευρώ».
Η εικόνα της ρόκας σε μεγαλύτερη κλίμακα
Στα Περιβόλια Βεζύρογλου, στην Ημαθία, η ρόκα καλλιεργείται όλο τον χρόνο, με συνεχείς σπορές που εξασφαλίζουν σταθερή παραγωγή. Όπως εξηγεί στον ΑγροΤύπο ο γεωπόνος της εταιρείας, κ. Ανδριανός, «καλλιεργούμε με συνεχόμενες σπορές και έχουμε αντίστοιχα συνεχή παραγωγή σε όλην την διάρκεια του έτους». Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν άμεσα την καλλιέργεια, καθώς η παρατεταμένη υγρασία αυξάνει τον κίνδυνο για μυκητολογικά προβλήματα. Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ανδριανό, «τα τελευταία χρόνια βλέπουμε έντομα και σε περιόδους που κανονικά δεν θα έπρεπε, όπως και φέτος αυτή την περίοδο, λόγω του ήπιου κλίματος».
Η συγκομιδή πραγματοποιείται μηχανικά, κάτι που επιτρέπει την αξιοποίηση μεγάλων εκτάσεων. «Δεν γίνεται χειρωνακτική συγκομιδή, μόνο μηχανική», λέει ο κ. Ανδριανός, επισημαίνοντας πως η ομοιομορφία των φυτών είναι καθοριστική. Γι’ αυτό δίνεται μεγάλη προσοχή ώστε όλα τα φυτά να βρίσκονται στο ίδιο στάδιο ωρίμανσης, ώστε όταν μπει η μηχανή να μην κοπούν και φυτά που δεν είναι ακόμη έτοιμα. Η καλλιέργεια απαιτεί εξοπλισμό που να καλύπτει τόσο το στάδιο της σποράς όσο και της συγκομιδής. Ο κ. Ανδριανός τονίζει πως «πρέπει να επενδύσει στον εξοπλισμό αυτός που θα το κάνει», κάτι που αφορά τόσο παραγωγούς με αρκετές εκτάσεις όσο και οργανωμένες ομάδες ή συνεταιρισμούς που επιδιώκουν σταθερή παραγωγή. Όπως τονίζει ο κ. Ανδριανός, «θέλει αρκετό νερό», με την καλλιέργεια να απαιτεί προσεκτική διαχείριση της άρδευσης ώστε η ανάπτυξη να παραμένει ποιοτική, δίχως προβλήματα σαπίσματος ή προσβολών.
Η διάθεση γίνεται σε λιανική και χονδρική, αποκλειστικά σε συσκευασμένη μορφή. «Δεν είναι το κλασικό μάτσακι, είναι έτοιμη, κομμένη, σε σακουλάκια, ή σε χάρτινα καφάσια», περιγράφει ο γεωπόνος. Σε επίπεδο αγοράς, η ζήτηση παραμένει σταθερή, με σαφή αύξηση στις μεγάλες γιορτές. «Το μεγαλύτερο πικ είναι τα Χριστούγεννα και το Πάσχα», αναφέρει ο κ. Ανδριανός. Η ρόκα έχει πλέον ενσωματωθεί στη διατροφή των καταναλωτών και χρησιμοποιείται ευρέως σε σαλάτες και μείγματα. Έτσι, όπως είναι φυσιολογικό, η αγορά αναμένεται να παρουσιάσει μια αύξηση στη ζήτηση μέσα στον Δεκέμβριο.
Η συνολική εικόνα
Η εικόνα που μεταφέρουν οι παραγωγοί δείχνει ότι η ρόκα κινείται με σταθερό ρυθμό αυτή την περίοδο, με τον καιρό να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα και τη διάθεση. Παρά τις διαφορές κλίμακας και καλλιεργητικών πρακτικών, κοινός παρονομαστής παραμένει η ανάγκη για σωστή διαχείριση, ώστε το προϊόν να φτάνει στην αγορά φρέσκο και ποιοτικό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ρόκα έχει πλέον καθιερωθεί στο ελληνικό τραπέζι, με σταθερή παρουσία σε σαλάτες και καθημερινά γεύματα.
