Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των αγροτικών αγορών (Short-Term Outlook 2025) αποτυπώνει μια ευρωπαϊκή αγορά που διατηρεί μια εύθραυστη ισορροπία, με τον τομέα των γαλακτοκομικών να κινείται σε συνθήκες σχετικής σταθερότητας αλλά και αυξημένων προκλήσεων. Οι τιμές του νωπού γάλακτος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, στηριζόμενες στη σταθερή ζήτηση του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων, ενώ οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες σε πολλές χώρες βελτίωσαν τη διαθεσιμότητα χορτονομής και περιόρισαν μέρος των πιέσεων στο κόστος παραγωγής. Παρά τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, οι αυξημένες αποδόσεις και η βελτιωμένη σύσταση του γάλακτος στηρίζουν τη συνολική προσφορά, χωρίς όμως να εξαλείφουν τις αβεβαιότητες που προκαλούν οι ζωονόσοι και οι διαφοροποιήσεις μεταξύ γαλακτοπαραγωγικών χωρών. Σε αυτό το περιβάλλον, το γάλα λειτουργεί περισσότερο ως βάση στήριξης της αλυσίδας και λιγότερο ως πρωταγωνιστής της αγοράς.
Πάνω σε αυτή τη βάση, η ευρωπαϊκή αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων κινείται μέσα στο 2025 χωρίς μεγάλες ανατροπές, αλλά και χωρίς περιθώρια εφησυχασμού. Η κατανάλωση παραμένει συγκρατημένη, το διεθνές εμπόριο επηρεάζεται από αβεβαιότητες και η μεταποίηση καλείται να διαχειριστεί ένα τοπίο όπου οι επιλογές γίνονται πιο προσεκτικά, διαμορφώνοντας τις εξελίξεις στα επιμέρους γαλακτοκομικά προϊόντα.
Τυρί και ορός γάλακτος: η «ασφαλής επιλογή» της μεταποίησης
Το τυρί και ο ορός γάλακτος εξακολουθούν να αποτελούν τον βασικό αποδέκτη της ευρωπαϊκής παραγωγής. Το 2025 η παραγωγή τους συνεχίζει να αυξάνεται, αλλά με σαφώς πιο ήπιους ρυθμούς σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, καθώς τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων αρχίζουν να γίνονται ορατά. Η ζήτηση εντός Ευρώπης παραμένει σχετικά σταθερή, ωστόσο στο εξωτερικό οι συνθήκες είναι πιο απαιτητικές. Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα περιορίζεται, κυρίως λόγω υψηλών τιμών και επιβράδυνσης σε βασικές αγορές, γεγονός που συγκρατεί την εξαγωγική δυναμική. Παρ’ όλα αυτά, το τυρί εξακολουθεί να θεωρείται το πιο «ανθεκτικό» προϊόν του κλάδου, προσφέροντας μια σχετική ασφάλεια στη μεταποίηση.
Βούτυρο: υψηλή αξία, χαμηλή ευελιξία
Το βούτυρο παραμένει προϊόν υψηλής αξίας, αλλά ταυτόχρονα και υψηλού ρίσκου. Η παραγωγή του κινείται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο έτος, με την εσωτερική κατανάλωση να διατηρείται σταθερή, στηρίζοντας τις τιμές. Ωστόσο, αυτή ακριβώς η υψηλή τιμή λειτουργεί ανασταλτικά στις εξαγωγές. Η ευρωπαϊκή παρουσία στις διεθνείς αγορές περιορίζεται περαιτέρω, καθώς το προϊόν δυσκολεύεται να ανταγωνιστεί φθηνότερους παίκτες. Έτσι, το βούτυρο παραμένει «ισχυρό» εντός συνόρων, αλλά ευάλωτο εκτός αυτών.
Φρέσκα γαλακτοκομικά: από την άνοδο στην επιβράδυνση
Μετά την έντονη άνοδο που καταγράφηκε το 2024, τα φρέσκα γαλακτοκομικά προϊόντα –κυρίως η κρέμα και το γιαούρτι– περνούν σε φάση επιβράδυνσης. Η συνολική προσφορά μειώνεται ελαφρώς, καθώς η παραγωγή γάλακτος κατανάλωσης συνεχίζει την πτωτική της πορεία, ακολουθώντας τη μακροχρόνια μείωση της ζήτησης.
Οι εξαγωγές, παρά τη δυναμική της προηγούμενης χρονιάς, δεν μπορούν να αυξηθούν σημαντικά, αφού η διαθέσιμη ποσότητα περιορίζεται. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά πιο «σφιχτή», με λιγότερα περιθώρια επέκτασης, αλλά και χωρίς απότομες διακυμάνσεις.
Σκόνες γάλακτος: το πιο ευάλωτο τμήμα της αγοράς
Η εικόνα είναι πιο δύσκολη για τις σκόνες γάλακτος. Η αποβουτυρωμένη και η πλήρης σκόνη συνεχίζουν την πτωτική τους πορεία, επηρεασμένες από τη χαμηλή διεθνή ζήτηση και τον έντονο ανταγωνισμό από χώρες με χαμηλότερο κόστος παραγωγής. Η μειωμένη ζήτηση από παραδοσιακές αγορές, σε συνδυασμό με την επιλογή της ευρωπαϊκής μεταποίησης να δίνει προτεραιότητα σε τυρί και ορό, περιορίζει ακόμη περισσότερο τη διαθεσιμότητα πρώτης ύλης για την παραγωγή σκονών. Πρόκειται για μια διαρθρωτική μεταβολή που δύσκολα ανατρέπεται στο άμεσο μέλλον.
Ένας κλάδος που «κρατά γραμμή»
Η ευρωπαϊκή αγορά γαλακτοκομικών δεν δείχνει να μπαίνει σε κρίση, αλλά ούτε και να «τρέχει» σε φάση μεγάλης ανάπτυξης. Οι τιμές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και προσφέρουν μια σχετική στήριξη στον κτηνοτρόφο, την ώρα που η κατανάλωση διατηρείται πιο προσεκτική και το διεθνές περιβάλλον δεν αφήνει περιθώρια για σιγουριές. Η αγορά κινείται σε μια φάση προσεκτικών επιλογών, με τη μεταποίηση να ενισχύει τα προϊόντα που κρατούν σταθερό το ενδιαφέρον, ενώ άλλα κομμάτια πιέζονται περισσότερο από τον ανταγωνισμό και τις εξελίξεις στο εμπόριο. Για τον καταναλωτή, το ζητούμενο παραμένει η αξία στο ράφι· για τον παραγωγό, η αντοχή στην καθημερινότητα του κόστους και των αβεβαιοτήτων. Και για τα ίδια τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το στοίχημα είναι ένα: να διατηρήσουν την ποιότητα και τη θέση τους σε μια αγορά που αλλάζει αθόρυβα, αλλά σταθερά.
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

